Elementa philosophica de cive. Autore Thom. Hobbes Malmesburiensi

581쪽

si RELIGIO. Cap.XVII. pientis , invadentis, Vel possidemtis jure existimetur, intelligendum necessario est, non tantum

apud infideles inter quos ipse CHRIsaeus judicem se & disria

hutorem esse negavit, sed etiam apud Christianos, cives sing los regulas illas accipere debere a civitate, hoc est, ab eo homine vel ea curia, quae civitatis summum habet imperium. Sequitur ergo legibus illis : non Oeeides, non Moechabere, non Furabere , Parentes honorabis ,

nihil aliud praecepisse, quam ut cives & subditi suis principiabus & summis Imperantibus in

quaestionibus omnibus , circa meum, tuum ouum, alienum, absolute obedirent. Etenim praecepto : Non occides , non omnis

occisio prohibetur; nam qui dixit : non occides, idem dixit: o cidatur is, qui fecerit opus in fa bato. Exod. I. V. a. Neque

582쪽

C .XVII. RELIGIO. s Is

Omnis occisio causa inaudita; dixit enim Noeeidat unusquisque fratrem amicum o proximum suum : ExOd. 32. V. 27. dc OC cisa sunt tria & viginti millia hominum. Neque omnis Occ so hominis innocentis; vovit enim Iephte , quicunque fuerit egressus , Oc. eum holocaustim eram Domino: Jud. II. V. II.& votum ejus Deo acceptum est. Quid ergo prohibetur p. Hoc tantum , ne quis occidat quemquam, quem Occidere non

sit ipsi jus , id est, nemo Occidat, nisi id facere suum sit. Jubet ergo lex CHRISTi , circa occisionem , & proinde etiam circa omnem laesionem hominis& citca poenas statuendas , soli civitati obedire. Similiter praecepto, non Moechabere, non prΟ-hibetur omnis concubitus, sed tantum cum aliena ; quae vero

aliena est, judicatio ad civit L . Y 6 tem

583쪽

tem pertinet , & per . regulas quas praescribet civitas, determinanda est. Imperatur ergo praecepto hoc mari & foeminae, servare fidem , quam dederint mutuo, ex praescripto civitatis. Pariter praecepto, non Graia re, non prohibetur omnis rei invasio, aut clandestina ablatio, sed alienae tantum; jubetur ergo civis hoc unum, ne invadat

aut surripiat quicquam , quod . invadi aut surripi prohibet civi

re quicquam homicidiu- , adu terium , vel furtum, nisi quod fiat contra leges civiles. Postre mo, cum jusserit CHRIsaeus, parentes honorare , nec, Praetcripsit quibus; ritibus, quibus appellationibus, quali obediem tia honorandi stant, intelligi-aur honorandos esse voluntate quidem & idter ς, ut filiorum

584쪽

Cap. XVII. RELIGIO. syTterne vero non ulterius, quam

permittit civitas, quae suum cubque sicut & res alias ) honorem assignabit : Cum autem natUra justitiae in eo consistat, ut suum cuique tribuatur, manifestum est, ad civitatem pertinere etiami Christianam , quid sit justitia , idc quid injustitia, sive peccatum contra justitiam, determinare. Quod autem ad civitatem pertinet, id pertinere censen-ὸum est ad eum vel eos, qui hahent summum civitatis impe-

- XI. Porro quoniam Serva- Pertinet tor noster civibus i nullas indicavit leges circa c1VItatiS regi- eiνuem men, praeter leges naturae, hoc

est , praeter mandatum obedien- tu i driae civilis , non potest civis pacem O quisquam privatim determina- Σre , quis sit amicus, vel quis eati aiosiis publicus, quando bel- m,iqu*ndo foedus, quando

585쪽

s18 RELIGIO. Cap.XVII. pax , quando induciae ineundae sint ; neque qui cives , quae αquorum hominum autoritas, quae doctrinae , qui mores, quae orationes , quae combinationes& quorum hominum, saluti civitatis vel commodae vel adversae sint. Haec ergo & similia Omnia, a Civitate , id est, a summis imperantibus, si opus sit. discenda sunt.

Fartiset XII. Ρraeterea, haec omnia, μή μπιε' .propugnacula, domos , templa ei,Ilem, aedilicare ; pondera ingentia iudicare movere , ferre, tollere; maria vis, s) tuto transmittere; machinas ad quae ae= omnem vitae usum construere ;'T' P.; orbis terrarum faciem , siderum

tm sint, porum rationes ,& denique naturam rerum cognoscere ; jura naturalia & civilia callere; sciem. . tiaeque omnes, quae Philosophiae nomine comprehenduntur, partim ad vivendum , Pa tim

586쪽

tim ad bene vivendum necessariae sunt. Horum scientia quia CHRISTUs eam non tradidit ratiocinatione, id est , texendo consequentias initio sumto ab experientiis, addiscenda est. Sed

ratiocinationes hominum, in terdum rectae, interdum erro

neae sunt: & proinde id quod

concluditur & tenetur pro Veritate , quandoque Veritas, quandoque error est. Errores autem , etiam circa Philosophiea haec, aliquando nocent publice , magnarumque seditionum& injuriarum occasionem praebent. oportet igitur , quoties repugnans bono publico, dc pa- ci communi controversia de his rebus oritur, esse aliquem qui de ratiocinatione, id est, an quod infertur , recte inferatur, necne, sententiam ferat, ut controversia finiatur. Nullae autem in hanc rem datae regulae sunt

587쪽

1ao RELIGIO. cap. XVII. l

sunt a CHRIsTo ; neque enim venit in hunc mundum ut doceret logicam. Reliquum igitur est, judices talium controVersarum eosdem esse, quos Deus Per naturam prius instituerat, nimirum, eos, qui a summo Imperante in unaquaque civitate constituuntur. Porro fi controversia, de eorum, quae in usu communi sunt, nominum sive

appellationum significatione accurata, dc propria, i. e. de desinitionibus suscitetur , ita ut ad pacem civitatis, vel ad juris diuributionem opus sit , ut determinetur, pertinebit determinatio ad civitatem ; nam hujusmodi desinisones ex Obse

vatione diversorum Conceptuum , ad quos significandos appellationes illae diversis temporibus δc causis adhibentur, homines ratiocinando expi Dcantur. Decisio autem quaesti

588쪽

nis , an quis recte ratiocinatu Sfuerit, civitatis est. Exempli causa ; si mulier partum ediderit formae insolitae, vetet autem lex hominem occidere , nascitur quaestio an partus sit homo.

Quaeritur ergo, quid ,sit homo Nemo dubitat, quin judicabit

civitas, idque nulla habita ratione definitionis Aristotelicae, quod Homo sit Animal ratio nate. Atque haec nimirum jus, politia , & Iicientiae naturales subjecta sunt de quibus CHRIs-TUS praecepta tradere, aut qui quam docere, praeter hoc unum, ut in omnibus circa illa controversis cives singuli civitatis suae legibus & sententiis obedirent, ad ossicium suum pertinere negat. Hoc tamen meminita se oportet, eundem CHRIs TUM ut Deum potuisse jure non modo docere, sed etiam imperare quae voluit.

589쪽

saa RELIGIO. Cap. XVII.

τὸνtinei XIII. Officii Servatoris no- μή 's' stri summa erat , viam docere , ,si & media omnia ad salutem stvitam aeternam ; mediorum au-zhis, ' tem ad salutem unum est, jus, theore- tia & obedientia civilis , & ob-T, I servatis omnium legum natu

remisiere ralium. Doceri autem possunt

τ ...' haec duobus modis; altero, ut

νε .mnia theoremata Per rationem nat

quorum ratem; deducendo jus & legessi/ruia naturales a principiis contracti- propria busque humanis; atque docti, chri na ea M tradita, examini po- 'testatum civilium subjecta est: altero , ut Ieges, per autorii tem divinam , ostendendo , t lem esse voluntatem Dei; a que hoc modo docere, ad eum solum pertinet , cui voluntas Dei supernaturaliter cognita est, hoc est, ad CHRISTUM. Secundo, ad officium CHRIs-TI pertinebat condonare Poenitentibus peccata ; nam id ad hora,

iDiuiti oti hy Coostes

590쪽

op. XVII. RELIGIO. hominum , qui jam peccaVerant, salutem necessarium erat, neque ab alio seri potuit. Non enim poenitentiam sequitur remissio peccatorum naturaliter,

ut debita sed dependet ut

gratuita a voluntate Dei su- per naturaliter revelanda. Tertio , ad Christi ossicium pertinebat , docere ea mandata Dei omnia , sive circa cultum , sive circa dogmata fidei, quae ramtione naturali sciri non possunt, sed revelatione tantum; qualia

sunt ipsum esse Christum , R gnum suum non e se terrestre ,sed coeleste ; obe praemia ct poenas pos hanc vitam , animam ese

immortalem; Sacramenta tot ct

talia fore; ct si milia. XIV. Ex iis, quae dicta sunt D In in articulis proxime praecedentibus, non est dissicile distin- θῶ=itu. guere inter spiritualia dc tem- umporalia. Cum enim per spiritu Ita a