장음표시 사용
311쪽
cum omnibus reliquis creaturis concordiar foedus confirmat. Id quod oti m per Oseam propheta promissum erat. Hanc pacem impij homines nesciunt.Saeuit enim ut mare mes eorum. Propterea nec secum concordes sunt, nec cum aliis in gratiam redeunt nec cum ulla cieatura illis eouenit, quas omnes Deus in ipsorum perditionem ordinauit Odit enim Deus peccatores,dc sequuntur factorem suum creaturae. Deinde quanta beatitati s pars est, habere mentem ab omnἱ haesitatione liberam, qualem dominus hoc ipso, quod dixit: Ego sum, formare voluit sic olim patriarcham Abraham hoc verbo contra omnia incredulitatis dominae tela confirmauit. Ego protector tuus sum, & merces tua magna nimis: Ego dominus omnipotens. Sic Mosen in rubo alloquitur: Ego sunt qui sum. Quo verbo ita eonfirmatus est Moses, ut non statim crederet ipse, verum etiam alios iisdem verbis doceret fidem. Non timebis, inquit: Israel dominus Deus noster, Deus unus est, &in medio tui est, Deus magnus de terribilis. Eadem intentio ne de alibi in nouo testamento hoc verbo utitur: Ego sum panis vivus: Ego sum lux mundi: Ego sum via, veritas & vita: Ego sum resurrectio 3c vita: Ego sum, nolite timere: Ego sim pastor bonus. Quae omnia eo tendunt, ut qui Christum habent. omne summumque bonum habere se sciant. Impiis contra horribilius nihil est, nihil est hac voce terribilius. Vt in veteri testamento: Ego sum fortis Zelotes, visitans iniquitatem patrum in filios, in tertiam & quartam generationem Ete Ego sum. ego vidi . ego sum iudex& testis. Et in nouo: Ego sum: Et videbitis filium hominis sedentem a dextris Dei: Si non credideritis quia ego sum, in peccato vestro moriemini. Ecce quod eadem vox impios terret, pios exhilarat. Vis scire quia hac voce, Ego sum, impii terreantur Quid in Ioanne scriptum sir. accipe. Ut ergo, inquit Euangelista, dixit eis Ego sum: abierunt retrorsum,& ceciderunt in terram. Agnoscis Christi verbi vim inesse diuinam i Contra vero, cum dI- stipulis dixisset, Ego sum: addidit: Nolite timere. ac si diceret e si certo vobis persia sum est, quia ego sum Deus paterque vester, abi ieite timorem, pellite formidinem: Ego sum qui veni liberare vos. non iudicare: Omnipotens ego sum, &in medio vestri sum . de nemo vos rapiet et e manu mea. sint Iicet fer es: & immani homines vestri, vosque grex pusillus: quod tamen timeatis vere noli est,nec quur animum despondeatis
312쪽
deatis, quia ego liberabo vos, & placuit patri meo vobis dare
regnum, Porro, si hoc audiens, molestat te, quia dominum coram videre& audire non possis,quo modo Apostoli audiuerunt loquentem sibi, videruntque praesentem: si contristaris' adhuc, quasi ad te non pertineat, quod postquam a morte r surrexit, vivum se suis exhibuit , pacem annuntiauit, timorem 'pulsauit, consequentia legas, & quod illa omnia ad te quoque pertineant, inuenies. Q uae sint quaeris illa Quia I ea x4 portebat Christum resurgere a mortuis tertia die, & praedic ri in nomine eius poenitentiam & remissionem peccatorum Rom. re in omnes gentes. Haec sunt quae nos tangunt: his nobis dicta atque scripta sunt, ut & nos per consolationem seraptur
rum spem habeamus. Non minus tibi eommodat Christit 'sau. I3 surrectio, quam ipsis Apostolis. Quorum tamen hoc ipso beatiores nobis sunt oeuli, quδd Gram viderunt nobis alitique innumeris desiderata. sed eandem paeis annunciationem a dis tu: eundem Christum habes quem illi. Quemadmodum enim ipsi iustifieati sunt, pacεmque habuerunt non aliunde, quam ex poenitentiae & remissionis delictorum EuangeIio: ita &tu. Ex eodem sonte utriusque gaudium scaturit: eadem nempe resurrectione, qua illi gavisi sunt, nos iustificamur p
' cemeonsequimur ,&consequentur porro omnes, quotquot
resurrentis gloriam nobiscum credentes praedicant. Voluat enim Deus hane praedicationem in omnes gentes, euiuscumque temporis aut loci sint, in posterum permanere. Hinc Pau- χηλε lus Romanis scribens, ait, Mortuus est propter peccata n stra, resurrexit propter iustificationem nostram. Et Petrus in
M. Io hesterna epistola, Praecepit, inquit, nobis praedicare, Ac testificari populo, quia ipse est qui eonstitutus est a Deo iudex vium
rum & mortuorum.'Huic omnes Prophetae testimonium perhibent remissionem peccatorum accipere per nomen eius
bra. 13 omnes, qui eredunt in eum. Rursum Paulus in ea quam h die legimus praedicatione: Viri fratres, inquit, filii generis Abraham, & qui in vobis timent Deum, vobis verbum salutis huius missum est, & nos annunciamus eam, quae ad patres ' nostros repromissio facta est,quoniam hane Deus adimplevit filii x vestris, resuscitans Iesum. Notum igitur sit vobis, quia per hunc vobis remissio peceatorum nunciatur in omnibus,
quibus non potuistis in lege iustificari. In hoe omnis qui erm quomodo par illud Apostolorum Ch risti Praecep
313쪽
praerepto morem gerentes,appendicem Euangelii huius, nitentiam aeremissionem peccatorum, virtute resurrecti ni, Christi ubique pra dicarui.Ad nos igitur ipsa quoque peceatorum remissio pertinet & iustificatio. Iusti fieati vero a sopinquamus Deo,eui coniuncti, ac veluti unum facti eum io, libere omnem metum secludimus, ipso propitio, pacem tenemus,pacem conscientiae, pacem ad Deum,ad angelos, ad omnes denique ereaturas. Quorum omnium fons atque origo Christi resurrectio est. Nam magno Christus illa omnia nobis aequisiuit . eum iustitiae obieem sanguinis sui effusione deleuit, iustificationis pacem sua resurrectione inuenit. maior igitur diligentia adhibenda est,ut ea conseruemus na,quae tam magno comparata sunt. O uae enim mihi qua tum libet copiotissimi thesauri utilitas,si conseruare & uti nesciam 3 Unde Apostolus Ephesiis scribens,cum multis resurre- M.Lctionis meminisset,virtutem quoque eius agnoscant optat. Et plane necesse est eam virtutem agnoscamus, ut non modo Christo, verum etiam nobis gratulemur: nec in hoc quiescamus,scire quia ipse resurrexit,sed &quia ipsius resurrectio nostra sit etiam consolatio. Hoc ipsum Ecclessa quaerit, eoque tot sesto, dies instituit,tot Euangelia Christi resurrectionem testificantia proponit, ut quod una die, unoque sermone non Iossumus, multiplicata occasione sectemur, tenacius mentiaus nostris reponamus, atque in memoria perpetua serum mus. Haec summa est, ut quod Eeelesia, Apostoli, ipsique resurgens Christus optimo, nobis pernecessario affectu proponunnullo modo e5temnamus.Id quod pristet qui a morte triumphat Christus Iesus in secula benedictus. A men.
CVm ergo sero esset die illo una sabbatorum, &
sores essent clauser, ubi erant distipuli congregati propter metum Iudaeorum: venit Iesus, & stetit in medio,& dixit eis:Pax vobis,& cum haec dixisset, ostendit eis manus & latu . Gavisi sunt ergo discipui c vot
314쪽
cut misit me vivens pater ,3c ego mitto vos. Haec
cum dixisset, insufflauit, & dicit eis: Accipite spiriis
tum sanctum. a ioru remiseritis peccata,remittuntur eis, & quorum retinueritis, retenta sunt. Thomas autem unus ex duodecim,qui dicitur Didymus non erat cum eis quando venit Iesus.Dixerunt ergo
ei alij discipuli:Vidimus Dominum.ille autem dixit
eismili videro in manibus eius fixuram clauorum, di mittam digitum meum in locum clauoru, & mi tam manum meam in latus eius n5 credam. Et post dies octo iterum erat discipuli eius intus, & Thomas eum eis.Uenit Iesus ianuis clausis,& stetit in medio, -& dixit eis:Pax vobis.Deinde dicit Thomae:Inser diagitum tuum huc, & vide manus meas,& offert m num tuam,& mitte in latus meum, & noli esse incredulus sed fidelis. Respondit Thomas,& dixit ei: D minus meus& Deus meus.Dixit ei Iesus: Quia vidisti me Thoma, credidisti :beati qui non viderunt,&crediderunt. Multa quidem & alia signa fecit Iesus in conspectu discipulorum suorum, quae non sunt scripta in hoc libro. Haec aute scripta sunt, ut credatis quia Iesus est filius Dei,ut credentes vitam h beatis in nomine eius.
O Mne quod natum est ex Deo incit mundum: Ohac est victoria qua vincit mundum, fidesnom a. luis est autem qui vincit mimdum,nisi qui creditH-niam Iesm est ilius Dei'Hic est qui venit per aquam cst Languinem, Iesus Chri ι. Non in aquaslum,sed in
315쪽
DOMINICA I. PASCHAR aqua sanguine Et spiratus est qui testificatur quoniam
Chrii Zus est veritaA2uoniam tressunt qui te timonium dant in coelo:pater, num, orat sanctus: ct hi tres unumsunt. Et tressunt qui testimonium dant in terrae.
spiritus,aqua, anguis: cthi tres unum sunt. Si tilia monium hominum accipimus, tinimonium T ei maim est. Luoniam hoc est testimonium Dei quod maius est,
quoniam testificatus es destiosuo. Q ut credit in lium
diebus recitata ae partim explicata sit,tamen v gentes rationes sunt cur iam secundo reci tetur.
Principiis ea est omnium dictora factorumlue horum Christi maiestas,ut meritὁ piis omnibus versentur ob oculos.Deinde una eademque haee quidem historia est, quam de Lucas conscripsit: in multis enim ita consentiunt ut iisdem quoque verbis utantur: tamen multa Ioannes addidit,quae Lucas non posuit. Denique hoc Ioannis Euange. Iium rectissime ea omnia , quae halienus de Resurrectione ' Christi audiuimus,cocludit.Finem enim ipse ponit, ad quem veluti metam quadam omnis sermo omnisque eogitatio haede retendere debeat.Et quis est finis ille Haae,inquit, seripta sunt,ut credatis quia Iesus est filius Dei,ut eredentes vitam ha Ioaic io beatis in nomine eius.An non egregium quid 3c plenum consolatione est,quod, licet per resurrectionem suam intrauisset iam in gloriam suam, licet iam tum potestate omnium quae in eoelo, quaeque in terra sunt,accepisset, discipulorum tamen suorum tam pio assectu recordetur uid autem hine eolli. Luer 'gimus,nisi quod etiamnum nostri curam gerat, ae nobiscum Mati. 1eesse velit usque ad consummationem seculi, quemadmodum ibidem an Isaia se facturum esse promiserat Sic quod eadem die de sal.is. vespere venit, & fidem confirmat, & spem auget. Praedixerat Ioan. 24 hoc saepe Christus:soluite templum hoc,& in triduo exeitabo fateat. ἡllud. Ettsicut Ionas in ventre ceti tribus diebus de tribus no- matt.M ehibu, suit,sie erit filius hominis in eorde terrae tribus diebus di tribus noctibus. Et: Tertia die resurget. Quanquam & tris
316쪽
secunda dies requietionis tertia vero glorificationis. Venit adtem vespere. Et hoc spem auget.sinebat tota die discipulos fluctuare.intgrque spem & metum haerere' venit tandem, & m tu liberat. Fluctuamus de nos, spe tamen ipsum ad vesperam expectamus.Sicut & Abacuc docet.Si moram secerit,expecta illum,quia veniens veniet,& non tardabit.Sic tertio se in m dium ossert, quo consolemur, quod unicuique nostrum aeque proximus adsit minori ut maiori:& quod non in angulo , sed eaαν in pleno coetu credentium sit, ne vociferantes,hic est Christus,mat hie est,sequamur seductores.sic quarto pacem precatur, quo 3.Dt.2. sane fructus mortis resurrectionisque suae indicauit.Sie uim to manus atque pedes suos palpandos ossere, quo primo Iocuit, Iatus manusque suas apertas sore omnibus credentibus,
ut illos suscipiat hos iuuet. Quemadmodum & antea omnes ad se voeauit ac requiem promisit. Deinde ut idem corpus Dan . suum esse illud quod videret & quod triduo ante vulneratum ruastir fuerat,demonstraret. nique ut ipsa vulnera sint quasi trium phatoris signa atque monilia.Haec ergo plena maiestatis,pl naque eonsolationis sunt,& ob id sedula eosideratione digna. Equidem huius eausa etiam ab utroque Euangelista, Luca de Ioanne, conscripta non dubitauerim. Verum Ioannes adhuc Ioan 1 . quaedam peculiaria addidit,quae no legimus in Luca. Primo, quod ianuis elausis Christus ad discipulos venit. inde quod non modo semel ut Lucas commemorat sed ter pacem precatur. rtiis,qubd ait: sicut misit me pater, & ego mitto vos. Quarth,quod insumans spiritum sanctum dat. Quinto, quod remittendorum peceatorum potestatem ipsis confert. Sexto. quod unius Thomae causa rursum venit.septimo,quod adhuc multa alia seeit. Ae postremo, quod in quem finem haec omnia &scripta&facta sint, ostendit. Et horum quidem Lucas, nihil habet tomni Sque eiusmodi sunt. quae non sine piaculo grandique ineommodo inconsiderata transgrediantur.De postremo ergo aliquanto lassus dicturus, caetera paucis percu ram.Ianuis clausis venit ad discipulos suos.Non ergo iuxta seruat hq pulturam,ut mulieribus: non in via,ut Cleophae& eio eius: L-. 1 . non iuxta mare,ut quibusdam discipulis, sed in domo appa--ι ig. ruisse hoc modo significare voluit. inde hie diuinam Chri-
sti potentiam videmus quae nullis impedimentis prohibetur. ut eonfundatur Manichaeus, qui hine phantasticum Christi fuisse corpus somniare voluit,non considerans,quod alia mor
317쪽
talis,alia immortalis corporis ratio sit. Tertio eosMatur nos, quod dominus Iesus semper adesse potest suis, ubi eunque Se quocunque illi tandem in distri mine sint. Ego,inquit,cognos meas. Vbicunque duo vel tres congregati sunt in nomine Dan. I eorum. Sic Petru in imis carceribus, λωu. Irum medio inuenire nouerat. Si e Paulum in maris .l mediodic Ionam in vetrecet', sic tres Danielis socios,in me- Acto 27.
M Quit & visitauit. Deinde pacem non ς b Ih: h .'fim by ntum, sed ter precatur. vani. Et quid hoc sibi volvisSupra dixi,quia fructus resurrectionis
hic lignificare voluerit.Sunt autem & aliae rationes. Precatur
pacem,quod ipsa sit summum in hoc exilio bonum: quod hae te Apostoli , Vndie a luersis pressi: quod hane etiam ipsis discedens reliquissit: quὁd sie Apostolos precari
quamcunque domsi intrantes,suoque quod praecepisset exem- Dan. r
deinde reconciliationis cum Deo,tertio ab externis aduersita
tibus. Quin primum Apostolis,deinde uniuersae Ecclesiae, terio p tu i cuili et credeti:quo significaret neminem se a sua pace secludere. Tertiis alti. Sicut misit me pater, & ego mitto vos.Quo λὰ Apostolis potestate dedit euangelizandi. Quo- pnim pr*diς sentini si missi fuissent'Currebant olim, x-. to ii e ah, - ι υ hq ' ἔς ςmyR Mminu conqueritur.Pam Ierem.M. dispensatores eorum quaeruntur.Sic in Mar 2.cor. E ntes praedic te,&c. Sed& pulchrὸ ossicium de- citare spinxit dispensatorum mysteriorum Dei, eum ait, Sicut misit Ioan a me pater: Non pater misit filium,ut iudicet mundum, &ani- Lue.rs
mas perdat. Sic ergo & Christus Apostolos misit, pece tore, ita: t, ita' ''mς00RTore Deinde pater misit fili m non ἡ: 'μ1uam hic voluntatem faciat, sed eius ά quo misitas erat patris: nox 'ommaretur,no ministrari,sed ministrare,& dare anima sua redeptione pro multis:no ut in deliciis floreret, sed viri yy Propterea ait:Sicut me misit pater, & ego mitto aras. x
'q . eqs isse sobristus legitur.Singulari aut caerim rati.re. ma misit,ut legationis ac muneris maior esset apud oes autori fhodie muriatur, no sine certis rimoniis:sic olim in vem --. x qm β' i'JJuix autemus,ut quomodo Exod.it. diminem , spiritu vitae ipsi inspirasset, sic resermans adem, astaret spiritu sanctα Illic ut viveret,hic ut bene vi- Cene . t C a ueret
318쪽
ueret. Idq: externo signo & expresso verbo Deiti Aeeipite sy
Io.I .rilsisanctum, inauit. Dedit aute eum, quia daturuis esse pro-
Ibidem. miserat,& quod sine eo nihil possent facere, ne quidem dic
- re Dominu Iesum,nisi in spiritusancto. Propterea antequam ascenderet ab Ierosolymis, iussit, quousq; indueretur virtute t. cor. Ix. ex alto. Propterea nec Saul prophetare potuit, nisi concerto spititu Domini, & mutatus in alium virum. Et Paulus cumr.' .io. multa de laboribus suis dixisset,ait: Non autem ego,sed gra-I.or. . tia Dei mecu. Unde in Isaia Dominus loquitur: Qui sperat in Isaia o. Domino mutabunt sortitudine: assumet pennas sicut aquilae current,& non laborabunt: ambulabunt,& non deficiet. sed
S ideo bie spiritumsanctu dedit ut doceret, daturum se esse eum propediem omnibus. Nam quod costituit prestare omnibus, praestat aliquando prius priuatis quibusdam. Ut cum
promitteret mortuorum resurrectionem omnium,prius pauro. .II. coru corpora In vitam a mortuo reuocabat. Quinto ait:Quo- Io.2O. rum remiseritis peccata, remittuntur eis :&quora retinueritis,retenta sunt. Hoe dicens, ostendit in quem usum maxime tune spiritumsanctum dedisset Apostolis, nepe ad remitteta preeatar nec solam Apostolis, veru metia credentibus omnibus, quos illi per verbum Euagelii, & huic annexa saerameta, hoe ipso Spiritusancto donare debeant. Absolutio ergo, Mper eontequens,confessio, hie fundatur.Consessio, inquam, quia, ut alibi luculentissime sacrarum scripturarum autoriis late demonstraui mus, nulla intelligitur Absolutio, ubi peccatoris non traxessit Consessio. Absolutio aute non pro volutate mini stra,sed pro instinctu Atmadato Spiritussancti fieri do, bet,neque spiritustinctus ligat, sacerdotis manus absoluat,& contra .Deniq; & hoc docemur,non externam Apostolis potestatem, sed pro spiritus proprietate, animarsi demandatam esse curam,cum Christus vere,non ficte, ipsis retinendi remittendique peceati eontulit potestate. Id quod Eeclesiasticos sui' admonet ossici j ,& peccatores poenitentes de remissis peccatis per absolutionem certiores atq; quietos facit. sexto, quod Thomae unius causa iterum comparet,manus,latus, de pedes suos videndos palpandbsq; exhibet, euidens argumentum est paterni affectus, qui neminem suorum perire, sed omnes ad agnitionem veritatis vult venire. Queadmodum de ovibus sui s loquens ait: Ego vitam aeternam do eis, & non peribuntia aeternum,& nemo rapiet eas de manu mea. reptimo,quod
319쪽
glest multa alia quoque signa secisse Iesum in eospectu dissetipulorum suorum,quae non sunt scripta in hoc libro, ad caete- D.ro. ros Euangelistas remittit lectore, ut illinc plura resurrectio- Io.1mnis signa haesitans petat. Quemadmodum & Lucas testatur, dominum seipsum vivum post passione suam in multis argumentis per dies quadraginta praebuisse. Apparuit, Euangelistis testantibus, Mariae Magdalenae, ut Marcus habet: seeudb, aliis mulieribus, de quibus Matthaeus loquitur. Tertio & POtro. ut Lucas vigesimoquarto,& Paulus I. COrtinth. II. narrat.
Quarto duobus euntibus Emaus. inunio, decem illis in Ierusalem .de quo initium huius Euangelii & Lucas habent. Sexia,undecim illis,ut posterior pars Euageli, huius indieat. Sm I. cer. ID ptimo,plus quam quingentis fratribus simul,ex quibus multi etiam Pauli postea tempore vixerui, ut ipse testatur I.Corix s.Octavo, Iacobo,qui sese non comessurum esse, nisi viso rediuiuo Domino, deuouerat. Nono, iuxta mare Tyberiadis pistantibus Apostolis Decimis, discumbentibus exprobransa neredulitatem ipsorum, quod his qui viderant eum resurre- γat. 23. xisse a mortuis, non crediderunt. Undecimo,in Galilaea in r. cor. IGmonte,ubi & assumptus est.Duodecimo ,etia Paulo tanqua vi ipse ait abortivo. Sed ubi huic visus sit non lego, nisi sorte quando in tertium usq; caelum raptus est. Nolo hic recensete Quod & Ioseph ab Arimathia in carcere apparuerit, in quem ille propter lepulcbiu iniectus fuerat,vt Nicodemi scriptum habet.Matri verb suae omnium primo apparuisse Ecesesia pieeredit, & sedulius canit. Ad hos scripturae locos Ioannes nos remittit cum Dominum multa alia signa fecisse in conspectu discipulorum suorum testatur. Vide ergo an non eiusmodi his omnia sint,quae meritb ab omnibus memor iae comendarentur,ac propterea magna cu utilitate hodie legatur. Nunc autem ad illud accingamur quod postremo posuimus,nempe in quem finem haec facta atq; scripta sint. Vt credatis, quia I sus est filius Dei,ut credentes vitam habeatis in nomine eius.
Scripta Rintergo propter fidem nostram. Et quae fides quM Iesus est filius Dei. Et ad quid isthaec eredimus 3 Ut vitam h beamus in nomine eius. Huc igitur epistola hodierna facit, rua Ioannes multa de fide loquens, hoc praecipue agit, ut v eamus quid sit credendam, de quam firma haee fides habeae testimonia:denique quam pr stans& potens sit: omnia tamen eo specta ut intelligamus dona Dei,qui nos per fidem in do- . t C auar
320쪽
minum Iesum Christum, in filiorum consortium assumere - α adoptare fit dignatus .Fides igitur nostra fundamentu omnium bonorum est,ut credamus quia Iesus est filius Dei. Sed, inquiet aliquis,unde certitudo fidei constat In memoriam redeant, quae Euangelium docuit, quod Christus vere resus rexit a mortuis. Sed hoc solius promissi Messit est,qui se propria virtute tertia die a morte resurrecturum esse praedixerat secundum Prophetarum vaticinia. Nec aliud inuentus est, aut inuenietur aliquando, qui propria potentia excitatus a morte resurrexerit. Id si parum adhuc videtur. quanquam est maximum , audi quae testimonia Ioannes adserat. Si, inquit. testimonium hominum accipiamus,testimonium Dei maius est.Vis argumenti in hoc latet,quia Deus verax est omnis au
rem homo mendax. Deus nec talli potest, nee fallere, homo potest. Quod Deus loquitur, praestare potest, homo sepe non et est. Iy. potest. Sed hominum testimonium accipimus,ut in lege M NH.ros. ses loquitur:In ore duorum vel trium stet omne verbum. Mazitati. y gnum est hominis Dauid testimonium de me, magnum est,& Ioannis testimonium. Neque tamen mendacii arguitis illorum testimonia. Multo magis ergo testimonium Dei accis 2 23. piendum est: Dei inquam,qui non est sicut homo, ut mentia, D. 3 8. tur. Et quale est testimonium Dei de Christo prim im ipse I Io. s. Christus verus Deus atque homo testificatur de seipso, euius testimonium verum est. Hic est.inquit Ioannes, qui venit per aquam & sanguinem Iesus Christus. Non in aqua solum, sed in aqua & sanguine. In aqua venit, qui Baptismum in a tutionem eriminum instituit: in sanguine,qui seipsum obtilit patri pro nobis in cruce.Baptizatus innocentiam amissam restatuit, mortuus viam caelestis patriae aperuit. Alii vero sic interpretantur: Hic est qui venit per aquam, quasi dicat,tulabas populorum ad se vocavit atque congregauit: nempe Per aquam populi intelliguntur, ut alibi. Sed non modo per aquam venit non solum populum ad se allexit: sed & per sam guinem venit: id est,populos quos ad se vocavit 6c congregauit, etiam 1 morte liberauit. Plus ergo praestitit, quam vel Moses, vel alius quispiam, qui licet per aquam, non tamen per sanguinem venerunt. Ille enim,Mosen dico,ne quidem a P - o. emporali Aegyptiorum seruitute, nisi per alienum, agni numirum sanguinem, liberare potuit. Alii vero, quotquot Vnquam per aquam venerunt, ne a corpora quidem morte ullo