장음표시 사용
391쪽
cmnium temporum, omniumque hominum erit euphonia Quem etiam apylausum merebuntur tot precationes totque figurae veteris illius Testamenti , quibus veluti spectaculis ruibus tam bare praeludebant Nimirum ut ita veteres de piritusancto loquerentur, de ipsius tanquam Dei dignitas summa, atque ipsorum urgens postulauit necessitas. Inuenti quidem sunt in illo populo, quales etiam nunc inueniri possunt, qui minus *ncere de Spiritusancto& senserunt Mdictauerunt, imo qui Gygantum more bellum ei denunci runt, quorum alii ministrum eum tantiim patris atque filii esse voluerunt, eb quod scriptum sit, dicente Christo: Pater eum mittet in nomine meo. Et . Ego mittam eum vobis 1 rum Is patre. Ut Macedonius, Eunomius. sabellux Re Noetbus:
alii patris quidem spiritum esse non negant, sed Christi filii
quoque spi ritum minime credunt, detrahentes illi, quod sem per eum patre atque filio habet diuinitatis essentiam: alii vero clim sint lignis atque lapidibus insensibiliores,& ipsius numinis praesentiam non sentiunt.&impietate sua eum a eiicientes, nunquam habuisse se eum, aiunr. Hinc Saer mentis Ecelesiae inditam detrahunt gratiam. & ludibrio h bentess, quod rite acceperunt baptisma. rei terando tincti nem, quem tum demum accipere se simulanr. propellunt a sielongius,&extra limen scholae spiritus positi, a quouis ne quam spiritu rapiuntur , erroribus circumaguntur,celerεmque sibi suis opinionibus superinducunt interitum. Omnes aut n hi, nee quid spiritusianctus aut oui illius effectus sint, intelligunt, nec suam miseriam, aut quam ipsi illo indigeant, agnoscunt, nec quo modo assequi. & obtinere valeant. intelligunt. Proinde quae veterum de illo fides fuerit, perset ut mur, ut agnita cum illius maiestate atque potentia . tum n stra miseria, ipsius opem implorare discamus. ipsoque imbuti beatam vitam vivamus. Dissicile quidem erit, illius natu--sram atque essentiam indagare. Si enim quae in terra, & quae in prospectu sunt, cum labore inuenimus, quis ea quae in cae toan. Ilis sunt, inuestigabit Z Tum ea tant lim loqui possiimus, quae Gm sis scimus, & quae vidimus, testari. At nemo unquam vidit Exod. Deum.ἈApparuit quidem parribus olim .sed aliena specie. 3. DI.Is Abrahamo visus est in sorma hominis. Mosi in forma arden- Mart. Itis rubi, Israeli in densissima nube de sumo , Eliae vero in vo-
se quieta & subtili. Sed nihil horum Dei naturam potuit dem st
392쪽
demonstrare,tantumque praesentiae Dei signa erant. Sie Ae spiaritussanctus nune columbae, nunc ignis, nune nubis speciem
gerens saepe multiformis apparuit,quq dc ipsae species tantum Exia. 33 argumenta praesentiae eius fuerunt, non i pse Deus. Non, inquit,ipse videbit me homo & vivet. Verum aliquid tamen de ipsius sci re.licebit essentia, Unigenitus enim Dei filius nobis Dan. I enarrauit.Tum per esectus suos multiplices sese spiritus m P M. I a. nisestat. Quod enim Deus sit spiritussanctus filius aperte de strat, cum remitti hominibus verbum eontra filium homunis emissam,verum eontra Spiritumsanctu si quis dixerit ver Mn.I bum,non remitti neque in hoc seculo, neque in futuro asserit. Vbi boe dicere voluit, ut pater maior me est, respectu humanaeriuam in me cernitis naturae, ita & Spiritussanctus: & gr uius multo delinquit, qui verbum dixerit eontra diuinam n turam,quam qui impugnat humanam. Idipsum in hodierno Euagelio vult,cum ait, Paracletus aute Spiritussanctus, quem
mittet pater in nomine meo. Omnes tres personas coni unxit,
patre qui mittit,filium in cuius nomine mittitur, & Spiritum sanctum qui mittitur. Et certe quemadmodum filio diuinit tem non adimit,quod & ipse missus est, ita nee spiritumsanctum, Quod mittitur diuinitatis excludit eonsortio. Et hoc Tlius alibi clarius asserit, eum baptizati eredentes tam in spiri- Nah. 18 tussancti, quam in suo atque patris nomine praecipit. Et hunes sequutus Apostolus Magistrum ad Ananiam loquens,Quare, inquit, tentauit satanas cor tuum mentiri te Spiritui sancto Non es mentitus hominibus, sed D-Ecee quem dicebat spiraediraei ritumsanctum, etiam Deum voeat. Sie Paulus: Nemo potest dicere, Dominus Iesus, nisi in spiritusancto. Diuisiones vero gratiarum sunt, idem autem spiritus. Et diuisiones miniis strationum sunt dem autem Dominus.Et diuisiones opera sum sunt, idem vero Deus. Ecce spiritussanctus & Dominus & Deus dicitur. Idem rursus: Portate Deum in corporei. vestro. Err Charitas Dei diffusa est in eordibus vestris per spiritumsanctum, qui datus est nobis. Sic Ioannes apertissur. I n. s me, Tres, inquit, sunt qui testimonium dant in caelo, pater, verbum, & spiritussanctus. Et hi tres unum sunρ His testimoniis eum Christi, tum Apostolorum quid elarius apertiusque dici potest Acredit huc & Athanasii & Nieaeni Concilii
consessio, quae sic habet: Credimus in spiritumsanctum D
minum di vivificantem , qui ex patre filioque procedit: qui
393쪽
qui eum patre & filio simul adoratur & e glorificatur: qui
loquutus est per prophetas. Haee enim eonaesito & substantiam eius, dc aequalitatem aeternitatemque declarat. sub-- stantia dominus est & sanctus. Dominum autem eonfitemur πontra eos qui nullo discrimine inter ipsum atque eonfusas virtutes, seu areanos illos mentium motus secernunt.In huc credimus dominum vera latria non dulia, scietes quia Deus honorem suum alteri nulli dat. Sanctum autem dicimus,primo propter essectus. Ipse enim eum per se sanctus est, tum alios quoque sanctifieat: deinde etiam propter diuersitatem aliorum spirituum. Cum enim non sit omni spiritui credendum , necessario probamus spiritus. Multos autem spiritus Iegimus. Saul inuasit spiritus domini malus. Est & alius qui. I.Ioan. dam spiritus mendax in ore omnium prophetarum. In Isaia II SPIGde quodam spiritu vertiginis, seu, ut Hebraei legunt, per- in is verutatum, legimus. Et alibi apud eundem de spiritu ambitioso scriptum est. In Numeris spiritus zelotipiae proditur. Maia in In Osea lpiritus iracundiae describitur. In Salomonis pro- σαώ uerbiis Spiritum hominis legimus. Et hunc ad nouum testa- smentum facto transcursu principes huius mundi inuenimus te.
spiritu concupiscentiae earnis oculorumque regi. Eclesiarum rectores plerunque socordiae spiritu obdormiunt ad multa- I. ann.ixum ovium interitum. Plebeios spiritus immundi vexant, Ioamici cuius Lucas exemplum recitat. Paulus huius seculi spiritum Luea re prodit, atque satanam deinde describit. Et quid in tanta di- r.cori iuersitatis numerositate laboro Minime Christi spiritus at- a.cini, que illis omnibus tanquam Belial conuenit, nec ulla ex parte de sua sanctitate communicat, Deinde vivificantem confitemur. Id quod scripturae testimonio etiam patri & filio commune est. Sieut pater, inquit Christus, mortuos suscitat, ita
ει filius quos vult vivificat. Vnde autem ipsi haec sit vivifi- Ioan. scandi potestas, subdit: Sicut enim pater habet vitam in s ibid mnaeti plo, sic dedit de filio vitam habere in semetipso. At spiritum quoque viuifieatorem este Ezechiel docet. Ex Christus: Spiritus est, inquit, qui vivificat. Et quia spiritus eius Frach. ν
est, qui suscitauit Iesim, etiam haec nos ra morialia corpora i n. svivificabit Postea ex utroque procedente , tam filij quam
patris spiritum confitemur.Tum autem cum utroque eum
adorari simul, de glorificari dicimus , recte ad ipsum dirigi
Preces atque vota docemus, licet oon multas orationes in in-
394쪽
ula facilii emit,. postimus sine
395쪽
sima enim eius praesentiae sunt signa: Fides , ut in Abraham. Spes,ut in caeteris Prophetis : Charitas, ut in Apostolis in hoc Euangelio tantopere commendatur, & ci, gaudiu interioris Isca Ihomin is, ut in Maria psallente: pax, ut in Simeone, & quam sim' 'Christus in Euan gel io dedit :eastitas, ut in Ioseph : patientia, ut in Martyribus : dilectio decoris domus Dei, ut in David, Eetechia, Iosia obedientia mandatorum Dei, quam de ipsam hoc Euangelium sonat,ut in Paulo dirente: Quid vis me faceres pi in David exclamante: Paratum eor meum Deus para ULO tum cor meum. Et deniq; mundi eontemptus, ut in Apostolis dicentibus:Ecce nos reliquimus omnia, & sequuti sumus te. Haec enim, idq; genus alia ipsius pr r sentiae indubitata signa sunt. Eaq; qui habu runt, in ipse spiritu sancto exultarierunt, Cundemq: Iaudauerunt&praedicaueriint:qui non habueriit, sibi i psis indoluerunt, & magnis animis de promittentis Dei veritate confisi humi liter & aperto metium ostio ut veniret, oraueruiat.Et barum rerum vestigia quidem veterum, non studium in Melesia videmus.Hine enim laetantium voces in ea hodie exaussiuntur,sonantque exelamationes O quam bonus Israel Deus,his qui recto sent cordet O quana magna multitudo dulcedinis tuae, quam abscondisti diligentibus ses se 'D -7 cundum multitudinem dolorum meorum eonsolationes tuae rar 3 I xtificauerunt anima meam. Gustate & videte quam suauis cst Dominus. Beatus vir qui seerat in eo Hinc etiam precestam multae atq; piae, quibus nune pater & filius, ut mittantquε promiserunt, nune ipse spiritus obtestatur ut veniat pro missus mansionemq: in nobis faeiat.Hine propia mandatorii imio diutia,qra alij malu relinquere student scietes spiritu sapientiae in malevola anima no intrare,nee babirare in corpore sub tiro peccatis,alii relicto quod oderiit malo, operatur iustitia diligente': Deu, sermonε eius seruat. Atq; haec Omnia fratres videmus intelligimus & laudam' in aliis. Oergobpatos nos, si alioru exeptis moniri, piis conatibus ipsoru studiu fuerimus seeutilqd ut faciamus praestet Spussanctus cia patrio & filio unus, sempiternus,oipotes ac clemes Deus. Arnem
SIc Deus dilexit mundum, ut filium suum daret
unigenitum, ut omnis qui credit in eum, non
396쪽
pos T. F. I.O AM FERI E l I T. pereat, sed habeat vitam aeternam. Non enim misit Deus filium suum ut iudicet mundum,sed ut salus tur mundus per ipsum. aut credit in eum.non iudicatur. Qui autem non credit, iam iudicatus est quia non credit in nomine unigeniti fili j Dei. Hoc est autem iudicium, quia lux venit in mundum ,&dit xerunt homines magis tenebras,quam lucem. Erant enim eoru mala opera. Omnis enim qui male agit, odit lucem, & non venit ad lucem, Vt non arguantur opera eius. inui autem facit veritatem, venit ad lucem, ut manifestentur opera eius,quia in Deo
LECTIO, ACTO. X. Feriens Petruι os suum, dixit: In veritate comperi, qura non ιβ personarum acceptor Deu sed in omni gente qui timet eum, ct operatur tua
tim accepim est illa. Verbum misit Dein silly Israel, annunciam pacem per Iesum Chisfium : hic est omnium Pommm, hunc Dιm suscitauit te=tia die , Odedit eum manifestam feriincn omni populo, sed rei
bin prae inatis a Dro robis qui manaucauimus O b bimus cum Ego, pinquam resurrexit a mortuis. Et '
cepit nobis praedicarere testificari populo, quia ipse qui
romtutus st aDeo udex vivorum ct mortuo ι. Huic omnes Tropheta testimonium pei libem, remissionem peccatorum accipere per nomen eius omnes qui credam eum. Adhuc loquente Petra verba hac, cecidit Spirit sanauisuper omnes qui audiebant verbum. ει ι
397쪽
puerunt ex circuncisione fideles qui venerant eum Petro, quia ct in nationes gratia Spiritu nem ess .st. Audiebant enim istos loquentes unguis, ct magni cantes Deum. Tunc re'ndit Petrus: Nuquid aquam quis prohibere potest i no baptirentur θ qui Spiritum- sane tum acceperunt ,sicut oe nos'Et iust eoi bapti Gri in nomine domini nomi Iesu Chialus ERMO.
relam de Allorum dierum multitudine non emendationis , non reformationis studium , sed iniquum malevoloru in Ecclesia Catholieam peperit odium Cuenim eam oderunt, omnia ab ea profesta uno insequuntur animo.Quodsi no v gentibus eausis festi dies instituti sunt,diminuatur, & maiorum nostroru audaci facinore violetur autoritas Sed plurimae,3c necessariae,& euideses eauta sunt. Qua de re eum alibi me multa dixisse nemini, hie supersedeo. Magistratus autem olfeium est, si qui sestis diebus abutuntur, punire,suaq;
autoritate abundantem iniquitatem reprimere. Paulus enim cum no solum facientes ea,ctuae mala sunt, verumeti am eonsentientes, morte dignos esse affirmat, magi stratum sui offieij maxime admonuit.Cuius si dicta negligunt,suis in humeris, teste conscientia, omnium aecumulari peccata non nesciant. Nos institutu prosequamur nostrum. Et primum quidem si Icui forte videbimur sine graui eausa Pentecostes solennita. teman hane atque seo uentem diem produeere, g, Spiritum- sanctum hominibus dari nouum no sit, is sciat non ignorarenos multis ante temporibus hunc spiritum dari ecepisse. Da- a. oti, vid enim se ex spiritusancto loquutum fuisse testatur. Et Pe- serus omnes prophetas ex eodem loquutos esse ait. Tum sivm Mm. g. tum est quod Paulus ait, ut est maxime,non esse Christi, qui Damaesus spiritum non habet. Utique dc Abrasam exterisque patriarchis Spiritussanctus datus est. De Abraham enim Christus loquens,vidi me diem suum 3c Liae gauisum indieat: eaeteri etiam Patriarchae, quia Christum cognouerunt, eumque praedixeriint,& quia sine spi ritu Dei nemo potest dicere , dominum Iesum,utiq; spiritutinctum ae periit. Sed de in n tio Testamento ide spiritussanstua innotuit,& datus est. Citi t. ruta
398쪽
. au. I ius obumbratione verbum Dei caro factum est, qui super GIoau. 1 lium hominis in Iordane baptietatum visus est, in quo Chri-γrati. s stus miracula secit quo donante. etiam Apostoli magnas vir-Lue. II. tutes operati sunt.Sed nunquatam multis datus est, nec tam Ioan. 2O manifeste.Datus est enim discipulis numetocentsi & viginti. Ala. Σ. Deindetribus hominum milibus. Postea etia in omni nati ne omnibus eredentibus,& quidem cunctis videntibus & rei novitatem admirantibuς.Mutabatur enim, quos ille spirlaus impleuerat,omnes in nouos homines, maxime Apostoli, qui antequam hunc accepissent cuius spiritus essent, non obscure significabant. Vnde enim inter ipsos illa de magistratu contentio 3 Vnde ad dextra sinistranque sedendi appetitus Unde reati. Is vltricem ignee caelo in Samaritanos postulati si vindictae cu- Iaait.αo piditas' Vnde quod Christo ne vel pateretur, lati. 16. Iel Iu-Lue. 9 daeam repeteret dissuad&3Nepe ex antiquo illo mundi spiria Ioan. M tu:ex illo inquam,quo gladio percutere,mox fugere,negare, Luc. Q. clausis ianuis timere,idq; genus alia didicerat. Ide6q; etsi hic Ioan. 2O primum datus non est,post ascensione tamε primum & nouo modo datus est,ac propterea huic tanto beneficio recte eonim derando plures no absurde, nec sine causa d es attributi sunt.
. Si enim spiritussancti misso tantum beneficium est ut non miab figuris, sed etiam expressis multorum vatum dictis ante praedi ei & celebre fieri oportuerit,eur non de postea,quam factum fuit.celebrari. & saepe a multis dicit Ioel atque Eet ehiel hoe beneficium ante praedicauerunt terque & magni-Del. x fice celebrauit, 3c celebre magnifieauit. Ioel in persona Dei promittens, ait: Et erit post haec, effundam spiritum meum, de dabo prodigia in caelo,& in terra sanguinem & ignem, Zevaporem sumi. Et paulo supra : Effundam spiritum meu super omnem carnem,& prophetabui filii vestri,& filiae vestrae. Ezechiel quoque elim multa de aquis atque torrcte a templo
manante praedixisset,inducit Deum loquentem. Et,inquit omnis anima vivens quae serpit, quocunque venetit torrens, vi-uet: & erunt pisces multi satis postquam venerint illuc aquae iste. Et sana',utur & vivet omnia ad quae venetit torrες& stabui super illa piscatores.Quid autε aqua illa misi spirituit anctus3 Hic enim e casso, imo ex latere Christi dextro deman uit, ut cuius sanguis & mors, pretium est missi Spiritus an .cti. In hac aqua alij ambulauerunt usque ad talos , alij ad ge- -nua,alij ad renes usque, quia Spiritulandio ante legem pau-
399쪽
n: E RI A r.I. PENTECOSTE s. tis H, sub lege plures sub gratia multi purificati sunt: consummato seculo,transvadari non poterit.Tanta illi de Spiritus ancto que nos eramus accepturi praedicauertit:quid secissent, si ipsis ea gratia illo, quae nobis modo collata fuisset 3 Ingrati profecto erimus: & tat gratiς indigni nisi sumo studio accepta dona magnificauerimus.Sane ut hoc faciamus,multa nos diligentissime comonent Euangeliu in primis. Licet em si nudam litera inspicias, nihil ad hane festiuitatem videatur facere: tamen nucleum inueniemus, si nucem fregerimus, &bene rem edom,iudicabimus remus,& permultu ad hoc nostitim institutu intelligemus facere. Quiescant hic in natura audacium iudiei amec luam ipsi in diuinis rebus prodat ignorantiam, eum datur latere& delitescere. Vt enim quod pr uerbij locum obtinuit,qui clare intelligit.clare docet:ita sar-D ignari impia iudieant bona,& econuerso.Cum aute multa sint,cur huie sesto hoc Euangeliu sit deputatsi,uia notatu maximὰ neeessaria inuenio. Principio & quo sonte. quo merito hoc beneficium permanauerit,inendit: nempe ex patris dii chione,& fiiij missi morte.Deinde quibus datum sit mon Ap stolis, non Iudaeis, non nobis tantum, sed uniuersomsido. Sie inquit, us dilexit mundum, ut filium suum daret unigenituita,ut omnis qui credit in illum, no pereat sed habeat vitam aeterna. Tertio, quibus in rebus nobis sit Spiritusancto opus, nempe ad timorem ad poenitentiam ad fidem,denique etiam 'ad dilectionem. Quod enim certam ineredulorum denuciat . 'damnationem,utique timorem : quod ingratitndinem obii- eit, poenitentiam:quod non semel, sed ter unica hac dilecti ne certam eredentibus salutem promittit. sdE quod denique patris dilectione praedi eat, utique in nobis quoque dilectionem exuscitat. Enimuero hic Christianae vitae ordo iustissinius est, in qua initium timor est timor poenitetiam licitari, poenitete fides erigit & cofirmat atq; seipsam Dei proximiq: dilectione exornat.Atq: haec ora ide in nobis operat spiritus. Vbi enim spiritus no est,ibi nec timor, nec poenitEtia, nee fiῶ des,neq; dilectio ulla em Et qhic saluti spes supererit Breuiter ergo ista ordine Euangelii sequetes inuestigemus. disca mus,conseruemus.Sic Deus dilexit mudum, inquit, ut filium suum daret unigenitum Nullius hic meriti fit mεtio,sed cau- sam nostrae salutis ex fonte Deo eiu que dilectione emanasis
ostendit. Non dicit, Deus loquutus eth aut bene seeit mundo
400쪽
sed dilexit mundum, ut dilectionis vocabulo diuini illius asque paterni assectus nos commonefaciat. Quis enim magnia tudinem Dei animo complecti, ne di eam eloqui, potest I-mεsa enim eius est dilectio,qua ipse totum coplectitur mundum,eoq; pra tantior est in diuina illa mente,Quod naudum
adhue inimicum Deo,& prius complexa est. In hoc est chariatas Dei,non quas nos dilexerimus Deum , sed quM ipse prior dilexit nos,& misit filium suum propitiationem pro peccatis nostris. Et inde, Si eum inimici essemus, reeoneiliati sumus Deo per mortem filii eius, multo magis reeonciliati saluierimus in vita ipsius. Nune filii Dei sumus. Nunquid autem x Ioan. 3 obliuisci potest mulier infantem suum, ut non mitereatur si-vata sue lio uteri tui ' Et si illa oblita sue: it, ego tamen non obitu istartui. Qithd si nondum praestantiam eius intelligitis, quae inimiem nos prius complexa est, quid dicat veritas, attendite. sie pater dilexit nos , ut filium suum daret unigenitum, ut omnis qui credit in illum, non pereat, sed habeat vitam aeternam. Haec paternae in nos dilectionis probatio est.
filii missio. Quid pater Ddiis praestantius dare potuit filio suo& quidem unigenito Cuius filius Dei, utique Deus ipse.
Non enim ille adoptionis ut nos sed unigenitus.& ipse Deus qui in se eredentibus a perditione seruatis,uitam donat aeter-γ-t.3 nam. Plures filios Deus valet non habet, habet uni eum,eumque unicὸ dilectum, & tuum, proprium habet nullius ait rius participatione secundum. Hune sua: ὀilectionis pignus dedit: dedit inquit, non ostendit, aut videndum solummodo Uino exhibuit. Dedit autem in carnem naturamque nostram, ne ab eius maiestate homines abhorrerent: dedit in mortem,ut solueret quae non rapuerat. O uis unquam pater filium dedit, ut seruum redimeret solus Deus hoc secit. sed & iustitiam eius & merita nobis dedit :dedit & earne eius,& sanguinεnobis in eibum atque potum. Et quis adbue de patris dilectione dubitare potest qui proprio filio non pepereit, sed pro nobis ama. omnibus tiadidit illum, quomodo n5 etiam eum illo omnia donabit 3 Qubd ergo filius nobis datus est,p atris effecit dilectio non meritum nostrum.sed dicet quis, Quomodo spiritustinctii ex eodem sonte demanasse intelligimus Audi quid . is filius dixerit,eum iamia ipsum spiritumsanctum impetraturus abitet. . Ego inquit. veritatem dico vobis, expedit vobis ut ego vadam. si enim non abiero, paractetus non veniet ad