장음표시 사용
571쪽
romphaea bis acuta omnis iniquitas, plagae illius non est
sanitas. Et haec quidem humanae miseriae, quae sunt ea peccato, satis ostendunt. Apertius autem eadem in hoc infirmo considerantur. Mutus erat & surdus. In sensibus e terioribus hi duo maxime necessarij, sermo & auditus, non solum propter conuersationem hominum, verumetiam ac multo magis propter salutem. Duo enim ad salutem requiruntur, fides mentis de confessio oris. Ut Paulus r Corde, inquit , creditur ad iustitiam , ore autem fit confessio ad salutem. Hic ergo ne Christi verbum audire potuit, quia surdus , nec conlite ad salutem, quia mutus. Miserrima. profecto illius conditio, tot bonis privari. Sed an sorte non etiam inter nos sunt, qui sua sponte , propriaque maliti
aures obturant, ne verbum veritatis percipiant,& obturatas. seruant Certe de quibusdam qn Propheta Dominus loqui-
EMI. . Noluerunt ali nitere , & auerterunt scapulam rec dentes, & aures suas aggraverunt ne audirent, &cprsuum posuerunt ut adamantem, ne audirent legem, & yerba quae misit Dominus exercituum suo iaspiritu sancto,in manu pro pbetarum priorum. Et David: Furor .1llis secundum similitudinem serpentis, sicut aspidis surdae & obturantis au res suas. Sic & inuenies non paveos, qui plane ad annunciandum eloquia Domini, perdite autem diserti ad sermo- ut 18 nem nequitiae. Et qua ratione sese excusabunt mutus de
Uai. 6 surdus t Quid praetendet surdus, quod verbum Dei cuius sonus ac virtus in omnem terram exiuit , non audiuit ' Quid mutus qui nunquam ad laudem diuini nominis os situm aperuit, cum glor a nominis illius caelum ac terram im- .i r ' pleuerit, ita plane ut iam non Seraphin tantum, verum
tiam Omnis creatura clament: Sanctus, sanctus, Sanctus
Apoe. 8 Dominus Deus Sabaoth Z Nulla profecto his superestem
satio.Nunquid enim non audierunt, inquit Paulus.Aut quomodo non audiuissent,quod orbis terrarum angulos omnes penetrauit Sed desperandum non est, quandiu Iesu. , quilaluare vult ac potest, inter medios fines decapoleos, hoc est, ID. internos gentes ambulat. Non enim abbreviata est manus i Domini Licet enim peccata nostra diuiserint nos Deo,licet surdi ac muti sint multi, est tamen Ecclesia quae orat ac d cit tantum si Ecclesiae incorporarentur eiusmodi homines, i nec ducenti reluctarentur, multoq; magis cum ea precaren
572쪽
tur,ut auserat Dominus cor Iapideum ipsorum,dAque eormolle ae carneum,quemadmodum ipsis necessarium est, de EMG. Dominus facturum se esse promisit. Adhuc dico: Paratus est Dominus in auxilium nostrum, proiecit post tergum suum omnia peccata nostra, portat ipse etiamnum omnes infirmutares nostras. Omnia alia quae semel corporaliter in hoe limmine fecit , quotidie spiritualiter nobiscum facit,tantum n5 oculos quoq; caecos haberemus. Primὁ enim apprehendit eum. Apprehedit aut Dominus quelibet homine in creatione, tu etia incoseriratione. Vt David, Manus,inquit,tuae, Domi- motu ne fecerunt me & blasphemaverunt me.Et alibi: non collide Psta 3σtur,quia Dominus supponit manum suam. Et de Petro legi- Invit. Ismus, quod apprehensum manu Dominus conseruaueritne mergeretur.Manus Domini virtus intelligitur Dei. Tuce .go de nos manu apprehendit,cu nostri curam gerit, tuetur, ac
defendit nos. Deinde opem laturus Dominus seorsum ducit Icare. 7 de turba : nepe a via lata,quam multi ambulant, & iungit pu Lucα I sillo gregi ubi timor vertitur.In multitudinis enim praua couersatione nec audire licet Dei eloquia, nee loqui recte. Sic ruatt.2s Petrus in aula Caipha peccauit, sed exiens ab illa, coepit fiere I. cor, se commissum: Et quid est xl, Paulo monente no commiscemur Is . S. malis,& Isaia clamate de medio pollutoru eximus, nisi quod hodie etiam nos Christus seorsum de turba ducit 3 vere enim salomo dixit eum qui tetigerit picem, inquinari ab ea,verὰ etiam Paulus , corrumpere bonos mores colloquia praua scripsit. Tertio digitos suos misit in auriculas eius, noste deret diuinitatem operari per humanitatem assumptam quasi per instrumentum: & quod nihil non salvifieum in Christo& quod multis modis possit saluare,non tantum verbo, imo quod etiamnum nemo tersecte audite possit, nisi digito Dei 'interne operante. Digitus autem Dei, Spiritus sanctus est, Exod. 8 quem Magi in Aegypto confitentur , in quo de Christus Luc. udaemonia te elicere affirmauit. Inanis ergo est omnis pret dicatio Euangelij , nisi Dei digitus aures nostras aperuerit , nisi spiritus sanctus corda praeparauerit ac reserauirit. Hinc est quia prophetae conqueruntur , populum
non audire verbum Domini. Ieremias clamate Terra, terra, Dre. IMterra,audi sermonem Domini. ac si dicet et, homines obi ratas aures habent, non audiunt. Sic per eundem Dominus Istr. 7.
testat ut se victimas & holocausta non propter se, sed propter
573쪽
pter auditum verbi a populo illo exegi sse,ae mox additi Andbte vocem meam,& ero vobis Deus. Et non audierunt, nec imclinauerunt aurem sua,sed abierunt in voluptatibus,& in prauitate cordis sui mali. Idem in David conqueritur Dominus,
Nat go Praedicabant Prophetae Domini ad populum, an nunciabant voluntatem Dei, sed nihil praeterea poterant, quam voce hu-
mana aurem serire humanam, quemadmodum qui seminat& qui rigat incrementum dare non possunt. Quyd reliquum erat huic digito Dei permittere necesse erat. Vtinam ergo de nos unctio tua doceret cuius Ioannes meminit .vtina & cum Isaia pro se quisque diceret: Dominus Deus aperuit mihi aurem, ego autem non contradico, retrorsum non abij: Non ut sine Euangelio verbi Dei tantum interna inspiratione nos docebat, se Dii Dei verbum quod eorporeis hi sce auribus perci-. pimus, mente intelligamus ac conseruemus. Hoc modo illud etiam hodie in nobis fieri intelligimus, quod in terram e pulti spiritu enim Dei sapientiam interpretamur,sine qua ne-Wal ro mo recte loqui potest. Propterea David Dominum precatur di Epheso eras .Domine labia mea aperies,& os meum annunciabit lam dem tuam. Et Paulus Ephesinat Ecclesiae orationem pro se petit,quo ipsi sermo detur, in apertione oris sui,cum fiducia n tum facere my sterium Euangeli j. Ecce quod ea quae semel in hoc muto ac surdo corporaliter fecit, quotidie inter nos s ciat. Multi inter nos muti sunt atque surdi. Christus nune illum, nunc hunc seorsim de turba seligit, audientes & recte i quentes facit. Atque ad hanc rem diuersis utitur medicamen tis,nunc leuioribus,nunc acerbioribus. Iam multis temporubus clamauit in aures nostras, Epheta,cuod est,adaperire,pinnitentiam agite,& credite Euangelio. Sed eontemnimus clamantem. Admouet ergo acerbiora, bellum, famem pestile tiam, si quomodo promoueat. Non quia elamare cesset, sed quod haec clamori addat.Quam ob rem peraposite Euangelio huic Pauli lectio subditur, in qua egregie Cntisti ac Euange- iij maiestatem,tum etiam Apostolatus dignitatem extollit,ut nemo non videat quim sit detestandum,cum tot tantique sint Apostolici praedicatores, surdos tamen manere nos ac mutos. Fiduciam, inquit, talem habemus per Christu ad Deum, non
quod lassicientes simus aliquid cogitare I nobis, quasi ex no- . . bis, sed sufficientia nostra ex Deo est, qui & idoneos nos fecit ministros notu Testamenti, noa litera, sed spiritu.Quibus ac sequeat
574쪽
secum habuit. verum etiam Spiritumsanctu & patrem, Quod ,pse esset filius ille Dei testificantes. Vidimus inquit Ioannes in Dan ν
dextram maiestias inexeelsisaanto melior
me. Deinde nulla fere comparatio Iegis eum Euangelio. 1lla Tomia. enim nudam literam morti fieante,damnantem.& ieuhieta habebat. Peccatum, nquit Paulus, no cognoui,nisi per legem. Nam concupistentiamneseiebam,nisi II diceret: No on.
do.sed eum venisset mandatu, precatum reuixit. Esro autem
mortuus sum. & inuentum est mihi mandatum, quid eris I
cans, Ialvans, ae in aeternum Iustificans. Virtus enim I ἔ-7-
idem Paulus testaturan salute omni eredenti, Iudam primim Rom
'T 'Vt' aer oris ae Merbitatis plenam L - t. iah m ξη 'gestum,hoc est,remissionem preea
torum, iustitiam , salute annuntiant. Illi temporanea&e
damnationis dieit. rum vero ministrationem spiritus & ministerium vim. Et quid sibi hare volunt Hoe Paulus vult sigo ista faeiunt,qui surdum ae mutum hominem ad Iesum duo eunt, hoe Euangelium&Apostoli etiamnum praestant.ues
575쪽
possit condolere infirmitati nostrae, ae saluare. Et quod tune Christus surdo ac muto praestitit,idem hodie, cum ex peccat ribus iustos,ex obduratis pios,ex persequutoribus Apostolos, ex irae filiis,Dei progenie dextera excelsa constituit.Sic etiam non est desperandum,quum inter nos quoque sint, qui a Christo saluatore sanati. soluto linguae vinculo, recte loquantur, quod pie docente Christo audiuerui. Quid autem superest, nisi ut eum hae turba Dei agnoscentes beneficia in gratiarum
ctionem ora nostra resoluamus: Bene omnia fecit, mutos i
qui & surdos fecit audire. Facile autem est hoe dicere, sed itaverὰ & ex animo sentire non ita facile. Alij quidem cum provoluntate & arbitrio suo vivunt. nullis malis afficiuntur, id Deo tribuunt, quod omnia benefecerit. Alii etiam licet inimica fortuna vivant, simile quid dicunt: Recte ae iuste Deus sal iis omnia fecit,ut David ait: Iustus es Domine & rectsi iudicium Genes. 2 tuum .Et fratres Ioseph: Merito ham patimur,qui peccauimus in fratrem nostrum Christum: Et Daniel. Omnia quaecunque Dei sti nobis Domine,in vero iudicio secisti, quia peccauimus tibi. Sed minus sufficiens sermo est, Recte omnia fecit, & aliqua bene Deit. Is autem persectorum sermo est, omnia bene se eit siue pii afficiuntur malis, siue impii bonis, quod Deus m. , ., mnia ad gloriam suam,ac nostram utilitatem faciat.persectorum dico: non esiim omnes hoc verbum capiunt. Nam & pii Za Io multi hoe sentire sudauerunt,& vix potuerunt. Iob sanctus αpatiens longa usus est querela, eur sibi tot mala ὶ Deo immi terentur, qui ab ineunte aetate semper virtuti studuerint, nullius peccati fibi eonsciusate David,Ieremias,& Abacuc,quod m. t Deus omnia bene secerit vix dicere potuerutarine inquit Dauid) moti sunt pedes mei, pene effusi sunt gressis mei. Quia telaui super iniquos pacem peceatorum videns.lIn labore hominum non sunt. & cum hominibus non figellabuntur. Ideo
Dre.Is tenuit eos superbia. Ieremias vehementius coqueritur. Iustus
quidem es Domine,si disputem tecum,ueruetiam iusta loquar ad te. Quare via impioru prosperatur Bene est omnibus quir prevaricantur & inique agunt. Vehementissime Abaeuer Vsquequo Domine clamabo ad te, inquit, & non exaudies φ V ciserabor ad te vim patiens,& non laluabis Quare ostendisti mihi iniquitatem, & laborem, videre praedam &iniustitiam
contra me Quare respicis contemptores & taces Impius
Ic prae let aduersus iustum, &e. Petrus quoque hoc dicere non potuit
576쪽
potuit,eum Christum morti tradendum eerneret sed ait: Aia sit hoe a te Domine. Ecce quomodo perfectorum tantum vox sit tam in aduersis,quam prosperis dicere:Deus omnia bene se eit,ideoque egregium istud pietatis exemplum est, quod non latum hie surdus& mutus in hane gratiaru sormam erupit, qui sanatus beneficiu Christi in sese sensit, verum etiam quod. omnis turba illa quae vidit haec, admirata est ac pratilicauit, nullo licet beneficio assecta esset. Qua quidem ratione in Ecelesia lite hodie legitur historia ut Sc nos per eam spem habeamus, fore ut quemadmodum potentiam suam & voluntatem Christus in hoe homine declaravit,ita etiam nobis opem seriste , ae sublatis corporum morbis. animis nostris sensus suos integros velit restituere, quδ ipsi deinceps loquenti obaudi mus rectius,& laudem eius pleno ore apud omnes praedic mus apertius, Amen.
ET conuersus ad discipulos suos dixit:. Beati meruiculi qui vident quae vos videtis. Dico enim vobis, quod multi Prophetae & Reges voluerunt vid re quae vos videtis, & non viderunt: & audire quae pavivos auditis, & non audierunt, &c. rat: hie M
Istola, Galat. ID. grii bis A Traba dista sunt promissones, ct semini eiuα 'ε re
Non obcit, ct simimbus, quasi in multis , ' ' quasi in uno,2 semini tuo, qui est cir M. Hoc autem dico,testamentum confirmatum a Deo,quapost quadringentos ct trigila annos Dcta est lex, non irritum facit, ad euacuandam promissionem. I cam si ex lege haer duas
577쪽
a88 Pos T. p. Io AN. FERI E P IT ditas, ea: promissione. ε brahae autem per repromisionem donauit Deus. Luid igitur lex 'propter transgressionem posita est, donec veniret semen cui promiserat: ordisam per ngelas in manu mediatoris. e Mediator autem unius non est: Deus autem unus est.
Lex ergo aduersus promissa Dei Absit. Si enim iam esset lex, qua posset vivificare , vere ex lege esset iuiliatia. Sed conclusit Scriptura omnia sub peccato, M pro missis ea side Lesa Christi daretur credentibus.
tendas, excellentia ac dignitas, ut merito cum Baruch Propheta dieere libeat: Hie, i nquit, Iuber est mandatorum Dei, & lex quae est in aetemnum. Omnes qui tenent eam, peruenient ad vitam e qui autem dereliquerint eam, in mortem. Conuertere
Iaeob Sc apprehende eam,ambula per viam ad splendore eius contra lumen eius.Ne tradas alteri gloriam tuam & dignitatem genti alienae. Beati sumus Israel, quoniam quae Deo placent,manifesta sunt nobis. Hare inquam de hoe Euangelio dicere libet. Si ena m tantii tribuit Propheta Iegi per Mosen sesevum latae, Quantu m Euangelio per Christum filium dato tribuendum est In hoe enim persecte sunt tradita,quae Deo immutabiliter plaeent. Beatiores ergo nos,quibus vere manise stata est Dei voluntas. Quod etsi de toto Euangelii scripto intelligi potest,peculiari tamen modo de pr senti Iectione accipitur. In ipso enim quicquid usquam magnum & ad salutem sei tu necessarium scriptum est, quasi per compendium traditur. Principio enim quae vera beatitudo sit ostendit:nempe videre Christum. Deinde quid ad hane consequendam requir tur,nempe,diligere Deum 3e proximum. Et haec quidem eum tractat, ea verboru utitur grauitate, quae Deo digna. nobis est verneressaria. Discipulis loquitur iucunda,Seribae seuera tu
bis parabolica. Alia seriptura de fide loquitur,alia de dilecti ne. Hare & fidem suadet,& dilectionem exigit. Omnis scriptura di uinitus inspi rata utilis est aut ad docendii,aut ad argue dum,aut ad corripiendinam ad erudiendu in iustitia,ut per , ctus
578쪽
ctus sit homo Dei, sit ad omne opus bonum instructus,&vtverson solationem scripturarum spem habeamus : haec vero Iectio ad isthaee omnia simul. Prineipse igitur quid de vera beatitudine veritatis doctor affirmet , videamus: Beati inruit oculi qui vident quae vos videtis , Conueniens exorisium est. Omnes enim naturali quodam ductu beati esse vo- . Iumus: dc ut simus, laboramus, hue omnes eogitationes diruis mus. sed vehementer errant homines,no solum in deligen- beatitudine, verumetiam in appetendoreum alij terrena pro eaelestibus, alij momentanea pro alternis, alij eorporalia pro spiritualibus beatitudinem ponunt, ut pleraque philos phorum gentis antiquae pars. Iudaei per Mosi legem ae eer
monias eo tendebant peruenire Hos ergo Paulus arguit,eum beatitudinem gratiae tribuit,assirmans promissionem Abrahaefactam ante cireuncisionem 1 . annis, & ante Iegem 3 3o. nee posse seripturis ostendi, promissionem lege deinceps lata irritam aut euacua tam esse, neque tamen ideo le*em inanem esse,quandoquidem par lagogus fuerit in Christi aduentum, erudiens homines: & quod ideo peccatum manifestaverit, ut homines eo ardeatius Christium venturum qumerent. Illos verbChristus eorripit,d ens solum Deum omnium esse be titudinem, hoc est, eonsequuto Deo , hominum mentes vere quietas esse. Unde Augustinus reasti nos,inquit, Domine tacundu te ideo turbatur cor meum,donee quiescat in te.Nee so Ium hoe loeo id agit Christias, alibi idem urget, Matth. 13. &Me. Io. In Ioanne expresse loquitur: Hxe est vita aeterna, ut Dan.1 cognoscant te solum verum Deum,& quem misisti Iesum Christum. At non omnium esse hane eognitionem,in Luca do Lue. 8.cens ad discipulos ait: Vobis datum est nosse mysteria regni Dei, me is autem in parabolis. Quae autem sunt illa myumria 3 Et quid in Christo viderunt Apostoli 3 Primo quod per ipsum originis peceatum,in quo omnes irae filij nascebamur. Eph. 2. abolitum sit, morti'ue ehirographo deleto patri simus recon Cotigia elliati in sanguine ipsius redemptionem hanentes. secundo he.r. quod in ipse filij Dei simus,patrem nostrum in eadis appellan ,rati. Qtes.Non enim iterum accepimus spiritum seruitutis in timo- TUm. 8.re,sed aecepimus spiritum adoptionis filiorum Dei. qui reddit testimonium spiritui nostro quod sumus filii Dei , in ovo, Galat. . qui filii Dei sumus, Abba paterelamamus. Tertio quod Cnristus Dei filius frater noster factus sit,ipso testante, cum ait:
579쪽
I s. xo. Vade de die fratribus meis , Astendo ad patrem meum d
NH.2I. patrem vestrum , Deum meum de Deum vestrum . Et in Ioan.is. Psalmis et Manifestabo nomen tuum fratribus meis. Erizaeb. s. Iam non dico vos seruos , sed amicos , quia quaecunquet yoan. 6. audiui a patre meo , nota seci vobis. Quarto, quod Chri-ud. s. stus rex atque protector noster sit,ut in.Zacharia scriptum
est. vi quemadmodum se nobiscum fore promittit usque ad consummationem seculi, iubetque eonfidere, quoniam ipse vicerit mundum. Q uinto quod ipse sit summus sacerdos, de aduocatus noster apud Deum patrem. unde per sanguinem x.Dan.2. suum semel introiuit in sanctum, ut ibi appareat pro nobis in
Ioan.i7. conspectu Dei . Propterea si peccamus . aduocatum habemus Ioan.I . apud patrem Iesum iustum, sexto, quod 3c nobis caelum p Luc. n. teat, ut Christus ait: Pater, volo ut ubi ego sum,illie sit de mi- Luc. 22. nister meus. Et: Non turbetur eor vestru Creditis in Deum, de in me eredite. In domo patris mel mansiones multae sunt. Iterum veniam ad vos.& sumam vos ad meipsum, ut ubi ego
sum, illic At vos sitis. Quia placuit patri dare vobis regnum& ego dispono vobis regnu ficut disposuit mihi pater , ut edatis& bibatis super meniam mea in regno meo.Septimo, Viam qua eo perueniendu est unde ait: Quo ego vado scitis,& viam scitis. Ego sum via,veritas,& vita. Quandiu sum in mundo, Damr . Iux sum mundi. Qui sequitur me non ambulat in tenebris, Dan. 8. sed lumen habebit vitae. Postremo viderunt quod non solum per prophetas, verumetiam per ipsum filium Dei eo inuitemur . eiusque spe consolemur aedueamur. An autem haruomnia non sunt magna atque ingentia Non haec viderunt
alii, praeter eos.quibus paratum fuit a patre . Aliquid eerte viderunt antiquiores , ae cognouerunt nonnihil de sutura gratia . quae in Christo erat reuelanda. sed in Spiritu tantum. Quemadmodum de Abraham, testatur, quod viderit Rau.L diem suum, & sit gauisus . Et de Isaia, Ioan .ia. sic Daniel Christum potentem vidit. Daniel . sie David sacerdotem gnouit, Psal. io s. sed quo longius praeuidebant, eo vehementius coram videre cupiebant. Id quod in Simone videre est, qui tune mori eupiuit, postquam cor in vidisset. Sed
alio modo Apostoli viderunt . Hi soli dicere possiant: I .i. Quod suit ab initio, quod audiuimus, quod vidimus M
lis nostris, quod perspeximus,& manus nostrae contrecta.' uerunt , de verbo vitae, de vita manistrata est;& vidimita
580쪽
& testamur, & annuntiamus vobis vitam aeternam, quae erat
apud patrem, & apparuit nobis. Non quod corporei foeu- Iis atque auribus viderint de audierint beati sunt . Multi enim ita viderunt, nee tamen erediderunt , Loquor inquit vobis, &non ereditis mihi : Quia non estis de ovi- Dan.IFbus meis . sed quia interno oculo, hoe est, fide videruntae erediderunt, ideo beati sunt. Caro & sanguis non videt haee. Fides oeulos illuminat, qua Heli rarus angelici exercitus turbam vidit, eaeteris absconditam, qua etiam Stepha. 7.nus, quod nemo aliorum potuit . eaelum apertum vidit. Quis autem non dieeret beatos, quibus haec silet lucerna lucet, quique his oeulis tanta videre possint Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt. Propterea Dauid eor mun- I atri s. dum in se ereari optabat, stiens nimirum oculos obuelari, st. ubi mentis aciem peceati obfuscat immundit e . Quid ,
igitur Apostolis dici posset tueundius, quid ipsi audirene
Iritu Non enim potentiam Dei ac misericordiam aut beneficia solum viderunt , veru metiam Tuam ipsorum Inopiam, nec ita viderunt potentiam . ut eius intuitu deis sperarent, neque etiam ita cognouerunt misericordiam
Eus , ut liberius peccarent, sed ut timererit peccatum, ossissent, in Deum sper rent. semperque de se ipsis humi- Iiter sentirent. Beatus vir qui timet Dominum, beatus qui non abiit in eoncilium peceatorum . beatus etiam ille vir, qui sperat in Domino. Eere igitur beatitudinem Ap stolorum . mee diuitias mundi eordis hominum . Confer adhare qumunque hie magnus orbis habet, & erunt quasistereora. Beati ergo oculi, qui vident quae Apbtali viderunt.Et quis hane beatitudinem Apostolicam non expeteret, quis pro eaeonsequenda non laboraret, suosque adeὁ omnes neruos extenderet Et hoe igitur requirendum, quid a Lhaee requiratur, qua via incedatur. Ita enim ordo rei post Iat, ut primo quid aec erimus a Deo agnostamus , deinde etiam quid rursum a nobis exigat. Huie autem rei legi speriti seruie qua stio , qui beatitudinem audiens Ap stolorum . ipse uuasi beatitudinis cupidus , viam quaerita Quid induit faetendo viram aeternam postidebo Grais in prosecto quaestio , dignaque diligenti eonsideratione eulsimilis illa in Niebam est. Quid dignum, inquit propheta. Lucr
offeram Domino i Et in Ioanne populus quaesier inuid Deie-- T 1 mus