장음표시 사용
621쪽
R ego audiam clamore eorum, & indignabitur Rror meus, percutiamque vos gladio, 3d erunt uxores vestrae viduae & fi-
si vestri pupilli. Christus ergo eum hoc facto se iudicem via
duarum ostendit, tum nos quoque ut se sequamur monet, Vt
tib is causa viduae, & pupilli defensio ad nos ingrediatur. Id quod
Iob sanctus de seipso testatur,qui se pauperem vociferantem liberasse & pupillum, & eum cui non esset adiutor, & cor viduae eon latum esse enumerat. Hine etiam Christus ad suum Ioan. is exemplum sequendum monet, Discite a me, quia mitis αχ.Ioan. 1 humilis sum eorde. Exemplum dedi vobis, ut quemadmodum ego,ita & vos faciatis. Et Ioannes, Qui dicit se in Christo manere, debet sicut ille ambulate. His ergo si conferamus huius aetatis facta,videbimus quam nemo sere hae in re Christium sequatur. Quod meelsum est, omnes suspiciunt, quod humile & abiectum est,nemo.Christus facit ne lacrymentur viduae & pupilli,nos eontra ut semper laerymentur facimus, di plane consummatur in nobis, quod in Ezechiele Propheta scriptum est,Incedebat inter leones,& factus est leo,& didieit praedam rapere,& homines deuorare,didieit viduas facere,&ciuitates eorum in desertum addueere,& deselata est terra &plenitudo eius 1 voce rugitus eius. Christus suscitat mortuos, nos occidimus viventes Christus dilectionem& mi ricordiam ostendit etiam immerentibus, nos odium & inuidiam bene de nobis merentibus rependimus. Christus suishoe ae similibus exemplis beneficentiae admonuit,nostri conistra,principum animos ad bella ad eflasiones sanguinum e LM.s citant. Et licet quotidie legant non venisse Christum perdere, sed saluare, non ideo in mundum missum ut iudicet mun dum,sed ut mundus salvetur per ipsum, tamen elamores suosti . . Euangelio eonantur desendere. Iacobus & Ioannes cupidi vindictae,ignem e eaelo volebant morare, ad perditionem ci- Ine s uitatis euiusdam Samaritanae,quod non recepisset Christum. Sed ut audiuerunt Christum inerepantem ,& an ignorarent L cuius essent spiritus seistitantem, sententia eadunt, moxque unanimitatem charitatem, & beneuolentiam praedicant. At nemo nostrum haec cogitat, cuius nos simus spiritus, an Christiani, an Turei. Nemo eogitat sinquam quam non deceat Christianos aliquem iniuria asseere. Et hae ratione hoc suo facto Christus nos non solum beneficentiae monet, verum-
etiam tyrannidis atque inelementiae arguit , quM ea non praesta
622쪽
DO MIN. XVIII. POST P E N T. 333
praestamus fratribus nostris quae ipse exhibuit ingratis hominibus. Seiu uid dico 3 Facit inelementia nostra, ut de selo Christo & vere dicatur, Tibi derelictus est pauper, orphano tu eris adiutor. Et quid sperandum est 3 Certὰ fiet in nobiuQuod Salomon vaticinatus est, Qui, inquit, obturat aurem τ' 31uam ad elamorem pauperis, & ipse clamabit, & non exaudietur.Qua mensura mensi fuerimus,remetietur nobis.Sunt LM.γdcalia in hoc Euangelio quae nos pietatis monent, ut quia adolescens mortuus dieitur, quod turba glorificaest Deum, qui talem potestatem dedisset hominibus. Et reridiuuentus nostra multa eget admonitione, quod per se natura ad malum prona, parentum & magistratus licentia in omne ma- tum ruit, dc adsueta malis, difficillime relinquat viam eui
assueuit.Memento creatoris tui in diebus iuuentutis tuae,antequam veniat tempus amictionis tuae. Tum nemo pro aeemptis Dei beneficiis gratias agit. Sed haec alias. Gratia Dei ni cum. Amen.
ET Actum est cum introisset Iesus in domum
cuiusdam principis Pharisaeoru Sabbatho manducare panem, & ipsi obseruabant eum. Et ecce lis tmo quidam hydropicus erat ante illum. Et responsdens Iesus,dixit ad Legispcritos& Phari os, lices, Si licet Sabbatho curareὶAt illi tacueruntiIpse Vero apprehensum sanauit cum ac dimisit. Et respondens ad illos, dixit, Cuius vestrum Asinus aut Bos in puteu m cadet,& non continuo extrahet illum die Sabbati λ Et non poterant ad haec respondere illi. Dice- abat autem & ad inuitatos parabolam , intendens quomodo primos accubitus eligerent , dicens ad illos,Dum inuitatus fueris ad nuptias, non discumα
623쪽
334 Pos T. F. IOAN. FERI EPITbas in primo loco, ne sorte honoratior te sit inuitatus ab illo, & veniensi qui te & illum vocavit, di .cat tibi Da huic locum,&tunc incipias cum pudore
nouit, imum locum tenere, sed cum vocatus fueris, vade, recumbe in nouissimo loco, ut cum veneritu' qui te inuitauit, dicat tibi, Amice ascende superius, Tum erit tibi gloria coram simul discumbentibus, quia omnis qui se exaltat humiliabitur e qui se humiliat exaltabituri,
ambuletis vocatιone qua Vocati estis, cum omni humititate ct mansiuetudine,cum patientia, portan res inuicem in charitate, bcιr e fruare Unitatim spiriatus in vinculo pacis,Vnum corpus, ct Umus iritus,sicut vocati estis in diva spe vocationis Ucurae, in Dominu/
N hoe Euangelio miraculum nobis & eoneici Christi proponitur. Qua in re huius lectionis maior est dignitas, quam superioris domini ea
Euangelij, quod sine concione miraculum s lum babebat.Quanquam enim propter mira in 'euli illius excellentiam periucundum illud erat, nescio tamen quomodo nos, quibus iam miracula non sunt ita necessaria,maiori aliqua voluptate ex audito Christi L c. 7 verbo affetamur. Neque vero illic coneto requirebatur, ubi Luc. 4 ex miraculi inspirati magnitudine omnes conterriti in Dei laudes ora resoluunt requiritur autem hic, ubi non omnibus idem erga Christi facta affectus est. Miraculum autem hoc illi rei seruit, cui reliqua omnia. Coneio autem haec quid doceat
624쪽
doceat,quidque arguat,ipsa explieatione enarrabimus.Alibi
autem copiosius a me dictum est, quid in Christi miraculis
sit quaerendum. Cum enim mi ita atque varia effecerit, uno
tamen spiritu vn que potentia diuina, in unum sunt finem directa, quemadmodum omnia alia de Christo eonscripta, hoe volunt, ut sciamus, quis noster dominus sit, in quem n stra qui eat fides quae vitae norma sequenda.Eleui rectiuτae tutius nolinet eone redimus, qliam Christo, qui tot tantaque effecit miracula solus, vi certo tutoque omnipotens eredatur de benevolus Qua igitur Measione hoe miraculum secerit accipiamus.Et sataim est,inquit Euangelista cum in- troisset Iesus in domum euiusdam Principis phariseorum v Sabbato manducare panem,& ipsi obseruabant eum.Hic primum parata Christi insinuatur voluntas, qui semper paratus omnes iuuare ubique. Non respicit personam hominis. Inui- Luc. γtatus venit ad domum Pharisaei alterius, ubi mulier illa in ciuitate peccatrix, pedibus prouoluta Christi, donis satiatur 7. reaelestibus. Sic eum Matthaeo Se Zachaeo discumbit. Inorum Araris' nee veritus fraudes, nee horum asperaratus peerata. Vbique LM is sui similis,ut iustitiae do storem eoni eniebat facere, nee illis blandiebatur, nee hos quam pro ratione decebat durius tractabat. Hoc unum explebat, cur in mundum venerat, Vt peeratores ad poenitentiam voearet, pro corporali cibo, animos
discumbentium eaelesti alimento pastebat.Qua in re eum ab psin vicomnibus ilim ab iis maxime ui debet qui sal atque lumen terrae esse videntur ne quid alienum a Christiana professione aut decore effutiant, quo audientes laedantur, Deus offenda- 6--ἀtur, sed iuxta Apost idoctrinam sermone loquantur, qui sit sale conditus cum gratia, ut seiant, quomodo deceat unicui- Qve respondere Omnis sermo malus ex nullius ore procedat, sed si quis bonus ad aedificationem fidei, ut det gratiam audientious omnis etiam amaritudo, R tumor, & ira, & indi-ynatio,& clamor,& blasphemia tollam reum omni malitia. Hoc mo osin omnium nostrum sermones direm, ita enim non solum Christi eapitis exemplum imitabimur, verum- etiam iudieium euitabimus quando de omni verbo quod loquuti fuerimus, rationem reddituri sumus. Atque utinam' Christum qui ipse nos ad sui exemplum sequendum toties I η. 3horratur, in hoc sequereri ur. Nee ipse solus ut hoc Dei amus monet, vel umeriam Apostoli idem hortantur,primae Petri t.
625쪽
Ephes s. r.Ioan.α. profecto efficeremus ut frustra inimici no stri obseruarent. Quis autem est, qui se arbitratur sine malevolorum obseruatione posse loqui Uix enim fieri potest, ut in populi frequentia non sint cavillatores.Et si Christum uni eum caeleltis veritatis doctorem homines aequitatis hostes obseruare ausi fuerunt,quid facient nobis3 In pleno conuiuione unus quidem qui non obseruaret inuenitur. Ea quorundam hominum iam prope in *lteram naturam mutata malitia,ut nec iuuet quibuscunque verbis seriis, blandisve ad resipiscentiam horteris. Ipse Christus in multis locis increpat uat. x Pharisaeos, sed frustra laborat. Genimina sunt viperarum, FOK1x quid nisi venenatum sibillare possunt Proverbium est, Adolescens iuxta viam suam, etiam eum senuerit, non recedet ab Irecis ea. Nunquid Aethiops mutabit colorem suum 3 pernitiosissimum hominum genus, qui sub amicitiae pallio laqueos abscondunt eo conuiuia instituunt, ut ea uillent,ae prodant, obsequia offerunt de homicidia parant. Eodem ludo edocti fuerunt Ioab & Iudas, quorum ille Abner in dolo loquens occidit,hie magistrum ac Dominum ostulo in mortem tradidit. Et quid obitat quo minus eadem etiamnum circunueniantur specie simplices8Neq; enim quisq; praeter Deum corda hominum nouit.Iudas Christum tradit osculo, sed volentem, ut illaquearent ipsum hi Pharitat, ideo obseruant eum, sed falli
nolentem.Frustra, inquit Salomon expanditur rete ante Oculos pennatorum. Propterea quod Pharisaei corde premebant, Loe. I ipse aperit, cum si liceat Sabbatho curare, certus tamen quid
LM-22 facturus esset, interrogat. Qi certe dicto quam nihil ipsum .h Iateat,intelligere potuerunt. Quemadmodu&ad Iudam ait, Iuda osculo tradis filium hominis. Amice ad quid venisti Iusemetipsoς ergo reuertantur qui eiusmodi sunt, & quam indignum sit homini Christiano fratrem dolo ae fraude circunuenire,qui inimicum iuuare debebanx, cogitent. Et licet homo quem ad malum obseruant,laqueos non videant videta tamen Christus,& tacet quousque veniat reddere vindictam iniuriam facientibus. Quin nec tacet semper, cum per conscientiam quemque fraudulentum in homine se tradi con-. ωI quςritur. Circuite vias Ierusalem, & aspicite, & considerate r 9 α quaerite in plateis eius, an inueniatis virum facientem i dicium & quaerentem fidem. Propterea unusquisq; se a proximo suo custodiat, & in omni fratre suo non habeat fiduciam, quia
626쪽
-nia omnis frater supplantans supplantabit, di omnis amicus fraudulenter ineedet, e vir fratrem suum deridebitin veritatem non loquentur.Non est veritas,inquit Osea, Ac non est mi Ose. ι. serieordia.& non est scientia Dei in terra.Periit sanctus de ter arisb. ,ra,& rectas in hominibus no est. Omnes in sanguine insidiantur vir fratrem suum ad morte venatur. Vani, inquit David, micti
filii hominum,mendaees fili j hominum in stateris,ut Ocipiat Psai.
ipsi de vanitate in idipsum. Et iterum: Molliti sunt sermones hominum super oleum,& ipsi sunt iacula. Vehemens & urges perieulum est in fratribus. Hoc ipsum eonquesti sunt pi i qui- ωati. 1 que, & quid sacerent, si nune terram nobiseum habitarent, quando multorum abundat malitia & refrigescit charitas Proinde hane obseruationem in Pharisaeis reprehendere satis non est,nisi nosmet agnoscere didicerimus, & si quid tale inuenerimus ouod in aliis reprehendimus, ipsi corripuerimus. Nam quod ad Pharicios attinet non hie solum id factitarunt, alibi etiam saepe sui sunt similes, ut cum per legationem qua
runt: An liceat censum Caesari dare an no,& eum ab alio Pha- fat. i. risaeo inuitatur in Luca:& eum mulierem in adulterio depre- Lucri. bensam asserunt,eiusque sententiam exquirunt. Nec inopinati haec Daudulentia ipsorum est.sapientia enim praevidit atq; in eorum persona loquitur: Venite circumueniamus iustum, quia contrarius est operibus nostris,& quae sequuntur. Ubi apte ropheta causam huius Pharisaicae malitiae exprimit, nempe quod veritatem loquens, mendacia ae hypocrisin ipsi rum argueret. Ueritas odium parit. Id quod in Achab videre est,qui quadringentos falsos prophetas sustentabat, unum Mictaeam sustinere non potuit. Propterea ait: Ego odi eum, quia mi non prophetat mihi bonum.sic Christus:Non potest mundus odisse vos,me autem odit,quia ego testimonium perhibeo de illo,qudd opera eius mala sint. Et: Omnis qui male agit, odit τνη.I.
lucem,ut non manifestentur opera eius. Et Salomon: sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt. Propterea non immerito insaniores pharicios dixerim quam ipsum hydropi eum.
Ille enim eorpore tantum male habebat, illi mente: hie uno morbo laborabat,illi pluribus. Primo enim adeo ea ei, ut que
legebant,eoram non viderent,quemadmodum de eorum caecitate in Isaia praedictum est. Et Christus in Ioanne: Ego in iudi Ua.ε. eium veni in hune mundum. ut qui vident caeci fiant, & qui Ioans. non vident, videant. Et merito hac cultate percutiuntur,quia Ioamia
627쪽
qui in propcla venerat,non receperunt.Deinde & immensa laborabant inuidia, qua filium Dei sine eauta persequebantur. Dana. Sicut in prophetis scriptum erat: odio habuerunt me gratis. I vi. io. Propterea ait : Multa bona opera ostendi vobis a patre me propter quod eorum lapidatis me Tertio insatiabili auaritia,
Irtate. 6. ut eius eauia,ipta Dei mandata non veterentur immutare. Poeae 13. stremo illa intumescebant superbia, ut omnia quaecunque s cerent ad ostentationem facerent. His ergo omnibus assectaeerte hydropico insaniores sunt. Hine est quod tot modis Christus eos adoritur iam caruitatem iam inuidiam,iam auaritiam,iam etiam superbiam eorripiem.Non tam ut illos sporaret posse conuerti sobdurati enim erant quanquam id cumque voluiisset,sed ut nobis in hoc seruiret. Et quemadmodum in Evangelii praedi eatione Iudaeorum desectio, eaula est sal tis gentium ut Paulus scripsit ita hie, quo magis Christo resistunt pharisaei,eo plus nobis eommodarunt, dum Christo loquendi occasionem praebet. Cognouit igitur Christus quod
se obseruarent,& praesto est hydropicus ante eum. Dicit ergo ad legisperitos 3e Pharisaeos:Si Iicet sabbato rare Hic quaestio admodum utilis est, eoque& alibi eam Christus moui
Ram .ra. eum hominem aridam manum habentem sanaret. Idemici Exod. re. Luca videre est,Luz.6. & I3. Quaestionis autem ratio ex prae
eepto de sabbati sanctificatione est.Duplex enim muta praecepti est .vt 8e sanctifiearent Lbbatum, & ut ab omni opere cessarent homines. Iam tegi speriti hane legem deprauarant. s
eundam eius rationem strenue doeentes. Primam& praeciopuam cur sanctificare eum iubebantur, silentio praeteribant, e . . arbitrantes hoc ipso satisfieri legi,si desides atque Giosi ineu-. biculo sterterent. Hunc errorem Christus reprehendit, primum facto. dum hydropicum manu apprehensum sanat,a r que dimitti cizdeinde verbis cum mota quaestione.factum eo si mei: uius inquit, vestrum asinus aut bos in puteum cadet,& non esitinuo extrahet illum die sabbati Quod miraculum lat. m. in hydropi eo factum corriperent,non habebant. Ipsi enim in
tra semetipsos cogebantur sentire. quod Dauid ait: Precator videbit.& ira stetur, dentibus suis fremet, & tabescet, desiderium autem eius peribit. Sed quΑl sabbato id saeeret, ideo arbitrabantur culpandum. Nee est, quo magis ipsum eontra surgerent aperte quam quod miraeula saceret sabbato. Ide5que
alia, lanius in suorumque facta labbato destadit. Vt ia Matthae
628쪽
eum sabbato de discipulis esurientibus ae vellentibus spieas segetum dc commedentibus conqueruntur: Ecce discipuli tui faciunt , quod non licet facere in sabbato: ipse retundit eos duobus exemplis. Primo quod Dauid eum esuriret, panes rita propositionis, quos ipsi non licebat edere , una cum iis qui cum ipso erant, ingressus teplum comederit.Deinde quod sacerdotes licet multum Iaborares sabbato, sine erimine tamea id faterent, nec violarent sabbatum, eo quod ita fieri praxe-pisset Dominus . Quibus ham inter alia addit : Si sciretis quid Ose. s. est: Misericordiam volo,& non sacrificium, insontes non arare. 1 condemna ssetis. In Mare. adgit: Sabbatum propter hominem factum est, & non homo propter sabbatum. In Lura haec ea- LM. 33. dem mouetur quaestio, ubi mulierem habentem spiritum infirmitatis annis decem de octo, quae erat inclinata , ut sursum respicere non posset, sabbato liberat. At Archisynagogus indignans quod sabbato sanasset Iesus, dicebat turbae: Sex dies sunt in quibus oportet operari , in his ergo venite,& curamini , dc non in die sabbati. Iesus vero mox silentium illi imp nens, ait i Hypocrita unusquisque vestrum sabbato non soluit Dan. ν uem suum aut asinum a praesepio,dc ducit a loquare Hanc autem filiam Abrahae, quam allisauit Satanas ecce decem dc octo annis,non oportuit solui a vinculo illo die sabbati In Ioanne etiam quia sanasset hominem triginta dc octo annos morbo detentum, occidere eum volebant Pharisaei. At ipse Dan.m
sinum patris autoritate confirmate Pater,inquit, meus usque modo operatur, de ego operor. Sic consequenter sabbato eae-
eum natum illuminauit. Pharisaei autem factum reprehem dentes dixerunt: Non est hie homo a Deo, qui sabbatum non seruat. Quanquam autem illo tempore praesens non es tias. ἰω Iesus, ut hoe quoque Pharisaeorum dictum refelleret, ante tamen abunde rationem eius reddidit exemplo ei reuneisionis, eum ait Si circuncisionem accipit homo in sabbato,
ut non soluatur lex Mosi: quid mihi indignamini, quod i
tum hominem sanum secerim sabbato Ecce tot modis Christus errorem Pharisalaum repraehendit, suisque dc verbis desinis verum usum sabbati ostendit. Et cur non reprehenderet An non intolerabilis res δc pernitiosa, ex male intellecto scripturae sensu errores in Rempubli. Christianam inuebere, hoc est , multorum animas in mortis periculum in-
629쪽
ducere Hae ratione nobisipsis Christianum nomen vendicamus, cum nihilininus simus quam Christiani, alius suis Iacob I, operibus iustificationem tribuit, alius fidei, eum tamen maxima hominum pars quid vel vera opera vel fides sit, nesciat. Non quaevis opera quantumuis in speciem bona apud Deum valent. Ite nee omnis fides. Operosa res est fides ,non mortua, qua patres iustificati sunt. Et omnino eiuscemodi, ut si huius temporis hominum fidem ad eam contuleris, inanem, moris tuam , inutilem diceres. Propterea recte Christus errorem, qui de male intellecto scripturae sensu nascitur, tanta authori- tate reprehendit. Nusquam tamen contumaciter Christus in sabbatum inuehitur,sed iustas tantum suorum factorum reddit rationes,ne vel simplicibus scandalum praeberet,aut leuioribus patrocinaretur,si sabbatum violarent. Sacti fieauit ergo Christus sabbatum,voluitque sanctificari,hoe est,piis actioni bus peraηi, noluit autem conscientias hominum sine causiconstringi quod certi sit me sequeretur, si visis proximoru museriis.opem quam vellent ac possent, sabbato serre non auderent. His ergo dictis tota controuersia tolli potuit.filius hominis dominus est etiam sabbati.Et:Non homo propter sabbata DA sabbatum propter homine factu est. Et quod in Evangelio
positum: Cuius vestrum asinus aut bos in puteum cadet. de non continuo extrahet illum die sabbati Primo enim hine intelligitur,externos Ecclesiae ritus & eeremonias ad plenam sancti fieationem non sufficere. At sabbatum cum externam quietem signat. ceremoniale quid est. Ex duabus enim causis iue institutionis,ham secunda est. requies eorporum. Non e Mn.7, go sanctificatione dare,sed significare potuit. Quomodo enim 6, Deo esset beneplacitum in otio hominum, aut quid homo venundatur sub peccato, cuius sensua ab initio ad malum proni sunt otio benefacere posset' otium adinvenit omnem iniquitatem .Quin ea Iudamrum erat inertia,ut gentibus risum prPberent, qui se os ipsorum dies ignavos d icebant,ebsque tanquam septimae vitae suae partis perditores ineusabant. Unde IN 7νm.I, remias ait r Viderunt Ierusalem hostes eius. & deriserunt sabbata eius. Eadem sere nunc est nostrorum sestorum ratio:maxima hominum pars tunc Deo satisfactum arbitratur, cum II. IS. epregie otiatur. irrid cum crapula .ia comessation ibus festos
dies perdit. Quin grauius a nostris hac parte delinquitur. Nam
630쪽
Nam Iudaeos etiam conuentus celebrasse festis diebus aes gem audiuisse, Acta testantur Apostolica. At quot e nostiis inuenias, qui integro anno ne semel quidem verbi Dei comcionibus intersint Nemo ergo sic de extraneis ritibus iud1cet, quasi baptizatum esse, inter Christianos habitare, seri xi, & id genus alia facere, ad sanctificationem lassiciant, nisi & haec adsint que per illa designantur. Secundo hoc intelligitur, qudd in omnibus legibus magis attendenda legissatoris animus, quam verba verbiarumque contextus. Sinpe enim a verbis recedere necessum est, nisi aperie contra Iegissatoris voluntatem repugnate vosueris. Contra Iueram legis Abimelech sacerdos peccauit, qui sanctum panem Dauidi porrexit edendum. Non tamen in legi satorem
sic Sacerdotes omni opere suo non peccarunt in sabbatum. Gloriae enim Dei seruiebat labor ipsorum. Pec- eassent si non laborassene . Sic Moses aperte contra legem facit, quum quadraginta annis neminem circuncidit. At in voluntatem legistatoris non peccauit. Quanquam enim Iosiue praxepisset Deus omne masculin una Octauo die circuncidi, tamen quia in exitu nullo die secura erant Iudaei, ae de morte 'periclitassent, si eircumcisi fuissent obruti, ideo non peccauit. Eadem sabbati ratio est. Sabbatum sanctificandum est. At tunc vere sanctificatur quando proximus iu-I te. xi uatur. Tertio hoc quoque docemur, ut maiori cura animas nostras aliorumque curemus die sabbati, nec ulli scandalum prae a mus , ne videamur abuti libertate nostra. omnia enim licent, sed non omnia expediunt. Omnia suntl. cor. i nostra . nos autem Christi. Christus autem Dei. Tunc autem sabbatum nostrum sanctificamus , quando illo ad curationem animarum utimur. Sic enim prcximo lubueniri praecipitur, igitur & nobis: si proximi corpus sanandum est multo magis propria anima. Et haec de s abbato dicta sint. secunda pars concionis Christi humilitatem suadet, 1 upe biam damnat, occasio que sumpta quod videret omnes primos accubitus apparere. Recte aure superioribus verbis eius remodi concio subditur. Illae scripturae errorem corripiunt, verumq; eius sensum docent, haec vitae ac motu peruersitatem