장음표시 사용
711쪽
tantum bonis, sed de distolis. uod si quaeras nurn sussciat non impugnare magistratum, responsio breuis est Minime, Christus enim aliud adhuc requirit: Date, inquit, quae sunt Caesaris Caesari, de quae sunt Dei Deo. Dandum ergo est Ca sari,sed cum iudiciossia enim Caesari danda sunt quae sunt Caesaris hominis non quae Dei. Tradunt enim historiae diuinos aliquado honores hominibus Caesaribus regibusq; esse exhibitos,ut in actis legere est. Nonnuncuam ipsi Reges sibi diuinos honores usurparunt ut Nabucnodonosor. Sed non sunt ii ho Caesaris, suntDei:ide ; non Casari,sed Deo danda.Quae Tam sergo sunt Casaris rogas Audi Paulum Reddite ergo omni b. Rem. is debita cui tributu tributu:cui vectigal vectigal :cui timore,si morem: cui honorem, honorem: nemini quicquam debeatis, nisi ut inuicem diligatis. Quatuor Apostolus hic enumerat: sed accipiamus priora duo tribuiu de vectigal omne id, quod corporalium rerum magistratui dandum est, quocunque nomine censeri potest.Neq; enim sine subditorum adminiculis magistratus Reip .mole per se sustinere possunt. Sic per tim rem atq; honorem,obedaentiam aequam de magistratu existimatione maeeipimus:ut non modo facultates ad necessarios usus Reip. impendamus, aut eorporis ministeria praestemus, sed etiam mens nostra bene de honorifice de illo sentiat, iudicet dc loquatur. His enim rebus ab Ethnicis differimus, qui
tantum metu non timore vero suos magistratus reuerebantur. Disserimus etiam ab adulatoribus, qui, principibus ut placeant viris, quiduis faciunt, si quid aiunt, aiunt: si negant, rursum de ipsi negant. Recte autem tum d muni de Magistratu sentimus,quando Dei in illo ordinati nem agnoscentes,nosmetipsi submittimus,edicta ipsius potiora iudicamus nostra opinione, mandatis ipsiuς salua religione morem gerimus , si quid in ipso minus perfectu, celamus
atque excusamus s& denique cum multorum eum bonorum administrum nobis esse intelligimus, qui pacem procuret, Luc. x rua necessaria corporis ac religioni conuenientia sequi pos-mus : qui vitam , uxorem liberos , de quicquid charum habemus, tueatur atque defenset, Deo, cuius haec ordin tione nobis contigere, gratias agimus, imb&pro ipsam sistratus salute supplieamus. Haec enim omnia Paulus ti- moris atque honoris nomine eomprahendit. sunt enim haec
Cassiaris,id est, magistratus, eoque Christi ea mandata recte
712쪽
illi impendimus atque reddimus. Atque hinc videre est, qua impietate Iudaei Christum atque Apostolos motus atque sediationis causa accusarint, qua iniquitate ipsius verba inueris rint, cum euidentissime veritati repugnates, prohibuisse eum
aiunt tributa dari C sari.Non enim prohibuit. sed magis dari '' iussit. Pr missis aut equid magistratibus subditi debeant,qua- η pque lege ipsis sint deuincti, non incongrue quid magistratum πιο deceat erga subditos, quid non, addiderimus. Neq; enim eum Christus dati iubet Caesari, quae sunt Caesaris, omnem licentiam in subditos magistratui permisit, aut ipsius tyrannidi δἰ
patrocinatur. Propterea summo studio vigilandum est ma- gistratui, ne frustra& inique imperet ne in manus domini de ita Sap.6 ipse incidat. Quod autem ossicium sit magistratus, Salomon indicat, cum ait: Audite Reges & intelligite, discite iudices finium terrae, Praebete aures vos qui continetis multitudines, di placetas vobis in turbis nationum: quoniam data est a D dimino potestas vobis & virtus ab Altissimo, qui interrogabit taeopera vestra, & cogitationes scrutabitur: quoniam eum esse.
tis ministri regni inlius, non recte iudicastis, nec eustodistis Flegem iustitiae, neque secundum voluntatem Dei ambulassis. Horrende de cito apparebit vobis: quoniam iudicium duris- ismum in his qui praesunt , fiet. Exiguo enim conceditur mia e lsericordia,potentes autem potenter tormenta patientur. Quiabus sanne verbis per ea quae magistratus inique fecit, quid tui sit officii intelligere datur. Primum ergo magistratus osteium est, quales fuerint ,& a quo hanc potestatem acceperint, Magnoscere. Hoc enim sapientia vult cum a Domino potest, Re' rem hanc accepisse,ipsos vero ministros tantum in regno Dei esse ostendit. Utrunque autem eis pertinet, ut humiliter de risese sentientes, omnia Deo tribuant. Deinde & illud magi- Rr stratus officium est, recte iudicare, & legem iustitiae custodia vis re. Coniunctim haec dico, utrunque enim ad dicendum ius . in pertinet. Neque enim alterum sine altero recte administrari in potest. Recte enim iudicat, qui secundum legis decreta ius V ronunciat, atque sententiam seri. Iustitiae vero legem cust ii, qui recte Sc seeundum legis decreta diiudicata, quantum in se est exequitur, ut utrunque hoc, licet diuersum officium, Is ad magistratum legitimum pertinete intelligamus. Hinc I saphat iudicibus quos per ciuitates constituerat loquens, pra
cepit, dicens . videte quid faciatis. Non enim hominis exer- dicetis
713쪽
eetit iudicium, sed Domini, de quodcunque iudieaueritis, in
vos redundabit. sit timor Domini vobiseum, de eum diligentia cuncta faeite. Non est enim apud Dominum Deum nostrum iniquitas, nec personarum acceptio, nee cupido m nerum. Et mox: Sic agetis in timore Domini,fideliter de eo de perfecto. Omnem causam quae venerit ad vos fratrum ve- Iburim strorum, qui habitant in urbibus suis, inter eognationem dc mgnationem, ubicunque quaestio est de lege, de mandatis, de eaeremoniis, de iustificationibus, ostendite eis ut non precent in Dominum, dine veniat ira super vos dc super Datres v stros. sic ergo agentes non peceabitis. Denique licet magnahate sint, non tamen lassiciunt. Nam di illud requiritur,vt is eundum Deum magistratus ambulent, hoc est, Deum vitaresetanr, dc omnibus exemplum plae vitae statuant. Atque hic maxime superfluus ille sumptus, & subditora sanguine quaesitus splendor arguitur. Est enim in primis eontra Deum viuere, alienum sudorem eonsumere. Vivit enim Deus nullius incommodo, omnium bono. Et Christus homo eum interris conuersaretur agens, pauperem vitam agere maluit,
quam aliquem incommodo assicere, vixit eum paucis sel ctis, vixit sine splendore, equos nullos aluit. Plus semper dedit quam accepit. Et huius exemplum in primrs magistratui sequendum est. David enim Reges appellans, I .ntelligite, im quit, erudimini qui iudicatis terram. Serui te Domino in ti- νι more,& exultate et eum tremore. Apprehenditer disciplinam: id quod Hebraei interpretest Oseulamini filium, reddidere, hoe est, vitae imitatione sequimini Christum, quantum fieri potest, eonsermes illi vos reddite. Hine in Denteronomio Dominus ait: Cum fuerit eonstitutus Rex, non multiplica- τινα bit sibi equos, non habebit uxores plurimas, nequie argenti dc auri plurima pondera. Nimirum haec sunt eiuscemodi . quae quum plurimum ad sui eonseruationem consumunt, saepe t rannidi principum causam dare solent: necessitate enim v gente, ut adsit quod requiritur, laborant: Sc per sisque nefanque quum de suo non possunt, de alieno, quouis quatilis eoi te rapiunt. Id quod Iob etiam animaduertisse videtur, eum impiorum in pauperes violentiam describens r Alii, inquit, Iar
terminos transtulerunt, diripuerunt greges, dc pauerunt eos,
agnum pupillorum abegerunt , dc abstulerunt pro pignore bouem viduata Subuerterunt pauperum viam, de oppress
714쪽
runt pariter malaetos terrae: alij quasi onagri in deserto egrei diuntur at opus suum, vigilantesque ad praedam praeparant
panem liberis. Agrum non suam demerunt: de vineam eius quem vi oppresserunt vindemiant. Nudos dimittunt homines, indumenta tollentes,quibus non est operimentum in Dia. gore, quos imbrex montium rigant:& non habentes vel
men amplexantur lapides. Vim fecerunt depraedantes pupil-Ios,&vulgum pauperem spoliauerunt. His, inquam,& ia di genus multis aliis verbis Propheta illieitam vim, quam ani- Exste.Is maduerterat, descripsit. simile quid in Ezechiele scriptum Hlegimus, ubi de Ioachim Dominus loquens, Leo, inquit, factus est, & didicit capere praedam, hominesnque comedere. mis Hine Roboam reprehenditur, qui populo suo ab intolerabi- tali iugo releuari cupienti, respondens inhumanissime: Pater, Minquit, meus cecidit vos flagellis, ego autem caedam vos scor pionibus. Imo hane vocem, quod plena esset tyrannidis, AL uri Quaestoris Roboam mors, & decem adeo tribuum des, Luc. 3 ctio sequuta est. Propterea Baptista etiam Magistratus mini- .stris vivendi rationem praescribens,& ne ossicis terminos tran in
fili rent monens: Neminem, inquit, concutiatis, neque calumniam faciatis, & contenti estote stipendiis vestris. Recte id sane. Non enim Christus iussit Caesari reddi, quae postulat, csed quae sunt eius, quae iustis rationibus ipsi debentur. Atque: haee quae sibi inuicem debeat Magistratus de populus, ideo
hic coniunxerim, ut inuicem debita praestene, non solum rquod ita recta ratio dictet, aut ad tranquillitatem publi ri tplurimum faciat, veru metiam quod ita fieri Deus praecipiat, ae sacrae literae moneant. Iam verὁ quae Christus Deo reddi
ἔ . . vult eiusmodi sunt,ut partim nostram,partim etiam Dei personam concernant. Et in nobis quidem sunt corpus de anima. Externa enim ut non sunt proprie nostra, ita nec in nobis umre sunt. Tum nec eiusmodi sunt, quae Deo per nos recte dati .
possunt. Non quia iam ante in Dei potestate sunt, & per nos o quantumuis vel imus cepe dari nonpossunt, sed quod digna
Deo munera non sunt.Corpus autem & ani ma hominem con- ristituunt: & quia emera hominis causa a Deo data sunt, Eomoti .
--, aurem propter Deum conditus est, recte animam & corpus,
ut quae proprie hominis sunt ,&a Deo sunt, Deo reddimus. et Reddimus autem, quando anima iugi meditatione ei rea diuina occupatur, de quodammodo tota in Deum rapta trans- format
715쪽
sormatur, quando eorpus a vitiorum sordibus emundatum, solius Dei mini steriis exercetur, de peccato liberum, spiritus sancti factum est domicilium. Qua de re Paulus Corinthiis scribens: An nescitis, inquit , quoniam membra vestra tem- I. coris plum sunt spiritussancti qui in vobis est, quem habetis ἱ Deo,& non estis vestri. Empti enim estis precio magno, glorifieate & portate Deum in eorpore vestro. Deo ergo debetur, anima, corpus, hoc est totus homo, fides, spes, charitas, timor, obedientia , eastitas. Et hare ex parte hominis. Iain vero in Deo sunt mernitas , omnipotentia, scientia, bonitas, quae mannia illi reddimus, quando ipsum vere aeternum, omnipo tentem, scientem, veracem, iustum, atque bonum esse de senis
timus& eonfitemur. Et hoe in primis elaborandum est, ut Deo ubique suus constet honos, nee alia ratione Magistratus honoretur, quam propter Deum. Hare igitur Christi hoe in Evangelio voluntas, hoe filii Dei mandatum est, ut Caesaris quae sunt, Caesarit & quae sunt Dei , Deo reddamus, neutrum suo honore privemus. Cessent ergo querelae,nec disputemus cur Deus ita voluerit , sed magis prompte& ex animo parea mus. Sie fiet ut hic tranquille,atque olim aeternum eum Christo vivamus, ubi Deus omnia in omnibus . eui sit imperium, honos, & dignitas omnis. Gratia Dei vobiscum. Amen. '
t Tad illo loquente ad eos , ecce Princeps unuὲ I accessit & adorabat eum, dicens: Domine filii
mea modo defuncta est, sed veni, impone manum tuam super eam,& vivet. Et surgens Iesus sequeb tuc eum & discipuli eius. Et ecde'ii ulter quae sanguionis fluxum patiebatur duodecim annis, accessit re
tro, & te; igit fimbriam vestimenti eius. Dicebad
716쪽
- Pos T. F. ID AM FER. IirpIT. enim intra ser Si tetigero vestimentum eius, saluaero. At Iesus conuersus & videns eam, dixit: Confide filia, fides tua te saluam secit. Et salua facta est mulier ex illa hora. Et cum venisset Iesiis in domum principis, & vidisset tibicines deturba tumultuantem, dicit illis: Recedite, non est enim mortua puella, sed dormit. Et deridebant eum. Et cum ei cta esset turba, intrauit & tenuit manum eius, & dixit: Puella su rge. Et surrexit puella. Et exiit famature in uniuersam terram.
impleamini agnitione voluntatis eius in omnis. nentia oe inussedis stirituali: ut ambuletis digne, Deo rer omnia placentes, in omni opere bono ructificantes, crescentesin scientia Dei, in omni virtute, constria risecundum paentiam claritatis eius, in omni patientia O longanimitate, cum gaudio gratias agentes Deo pa-3ri, qui dignos nos scit in partem sinis sanctorrum , in Iumine, qui eripuit nos de potestite tenebrarum, ct transtulit in regnum silii dile imis sua, in quo habemuι r demptionem O remissionem peccatorum.
intuenti mihi eram Euangelij naturam refert. Clim enim una sere hora, unico in ilianere duo homines solius Christi eum omnipotentia , tum eommiseratione sanati sunt, alter in via, alter in domo, ille languidus,
hie etiam mortuus: non modὁ nostrae naturae eonditionem deelarat, verumetiam naturae huius domini
Christi potentiam eximiam,& voluntate paratam destribit.
717쪽
Quid miserabilius foediusve in via hae muliere Attamen
ii ristus emundat.Quid desperatius in domo mortua virgi- baL3 ne 3 sed Christus vivincat. Hic omnia in omnibus , diues in 'mn es. Vere igitur huius pedes tam bonum nuntium adserentis speciosi sunt. Benedictus qui venit in nomine Domi- Uat irrni Rex Israel. Nolite autem intra vosmet cogitare, haec illis tantum dum bus obtigisse: nemo quasi ad nos nihil pertineat secum disputet. In hoc enim Euangelio est, quod ad nos quoque tartinet. Nobis enim isthaec historia seruit, de nostra ad coctrina haec scripta sunt. Imo nostri causa facta sunt. Nempe ut Christum Iesum agnoscamus , in quo omnis 3c salus de spes nostra eo sistit, praeter cuius nomenaeon es: aliud sub caelo in quo oporteat nos saluos fieri. Et hoc ipsum nomen quicunq; vere inuo MED. cauerit,saluus erit. Neque enim apud Dominum est discretio Bel , Iudaei & Graeei:sed fides hic requiritur, sine qua necsaluti ad nos, nec nobis ad salute transitus est. Fides ex auditu , auditus per verbumi est.Ex auditu enim agnitio Christi est, ex agnitione fides: porro ex fidesiduςia,hinc vero inuocatio est, Lin R-. roquitur ergo hie verbii Dei, cum beneficia Christi proponit, & requirit a nobis agniti6nem dc fidem, vicu fiducia ipsus
misericordi accedamus,3 inuocemus.Haec summa est. Cum enim fides confirmetur tribus praecipue rebus, promissione diuina, acceptorum beneficiorum memoria de exemplis:maxime exempla fidem de faciunt di confirmant. Duplici autem ratione par illud hominum etaderandum est. Principio huius viae, ad la urae vitae exemplum sintAum hae in via sin tur,illa in domo a morte suscitatunDeinde etia anque populum designant,Iudaicu de Gentilem. Iudaeoru enim puella mortua est. Gentium mulier languida figuram habet. Non enim erat missus , nec venit Dominus nili ad saluandas oves quae perierunt domus Israel, de eccein via gens languida saluatur. Postea vero archisynasmae filia resusci tatur. Cum am retari. istem utranq; hanc sanat, illam resuscitat Christus, se esse eum declarat, qui vitae Iisq; babeat imperium, nec alteri cui- quam hanc communicare potentiam ac dignitatem. Quandoquidem Paulo tela, ut per unum hominem mors, ita de r. cur. Is per unum hominem mortuorum resurrectio. Vnde & P0lmista Christum indusit se loquentem ; Propter gemitum dc miseriam pauperum nunc exurgam: ponam, salutari, Val. ii
718쪽
si isti fiducialiter agam. Et in Osea loquens Dominus: De manu, i ' inquid, mortis liberabo populum meum,de morte redima'
euria. Ero mors tua 6 mors, morsus tuus ero interne. Ne dum Quidem apparet .hanc vocem Dei in omnibus emc
cem vise, eum iusti pariter atque iniusti morimur, & uua colici nostra cum Christo abscondita est in Deo. Cum autem Chri- stus vita nostra apparuerit, tune Sc nos cum ipso apparebimus an gloria , quia mortale hoe induet immortalitatem, M. cis it fiet sermo qui scri titus est i Ubi est mors vi oria tua ubx ' mo s stimulus tuus3 In resurrectione e go victor a mori' sperimetur, in hae vita stimulus mortis obtunditur. Et haec in Christo eerto nobis S speranda Sc expectanda sint, venempe hic per ipsum mortis stimulum obtundamus , id est.
peceatum euitemus, ut olim per eundem mortis eludamus a victoriam eum resistitat vivemus iterumno' .morituri. φι
Haee infideles nihili aestimant, quia nee Christum noruis nee quanta sint dona eius i ntelli gunt. Ci rea eorporalia ta rhinoecupantur, & huius morbis mederi student, animae languorem eo periculosiorem morbis corporis, quo corpore pruinantior anima est, non sentiunt, eautibus duriores, nec conscientiae angore morderi volunt i imo letantur cum malefecerint, & exultant in rebus pestimis. Propterea etiam nee liberari animae malis petunt , q ita salute eius non am-ciuntur. Idque ad tempus i t sis e ceditur, sed erit aliquan- Isai. 6t do quum i idem prae dolore eordis clamabunt, &.psin contritione spi ritus vlulabunt, sed serius & Austra. Incred lis autem ij amplius quid viderunt . quibus .pari rati qmentis atque eorporis sanitas eurae fuit, ut qui propterea diuinum numen Orandum esse eenserunt, ve sit mens anain eorpore sano. Sed longe: melius atq e rectius tensium, qui solius mentis sanitati student , eiusque languore am
etuntur: utur ei rea e pus boe agatur. Uerei mida anima
langue , eum'peccato squalida , irae Dei subiecta , mortis fer ore atque constienti e mordetur anetore. t uius rodi pris λη, 3 mus homo senti ir, lirn ait: Audivi vocem tuam Domine,& timui. Cuiusmodi Cain , sed non ad sanitatem habui , Ecce, inquis , mi eis me, de quieo iqiae inuenerit Cain , o Τοιο ei det me. Cuiusmodi Dalild in se imi enit, eum ait. Domine ne insurore tuo arguas nite. neque in ira tua eorripias
me. Ouoniam Mnest ianitas in came mea acie irae tuae,
719쪽
mess i facie peeratorum meorum.O uois 'quInonanuemat an se quod emendatione opus habeat Om' nium c com uius cc nescio est huius viae propi per u
i ix pini rin significata. Neque enim ς α δ
stro amicta multis modis mulier magis in deterius Vener il
tum viribus curabile. Solus Deus tiro sui nomini, α
primmundo Purum ex Iocatore iustum. rum vi mo
ra A sanata , sanata de saluata est. Nos in via adhue sumus, molestat nos circunstans peccatum , illo liberati ae purificati v : uere eupimus. Ecce mulier , noui eamati quando & longo tempore foedam quomodo nunς sanata est quomodo saluata Z Quo via unguento est, cui ipsim natura denegavit opem Quo precio remunerauit impensam, quae a D D a et Og
720쪽
erogauit omnIa sua In medicos. Audi duid Brangelista dI-
eat. Cum audisset de Iesu, venit in turba retro ,& tetigit vestimentum eius. Dicebat enim intra se: Quia si vel fimbriam vestimenti eius tetigero, salva ero. Occasionem 1 lutis sama ge christo dederat, venisse hominem Deo fatum, potentem, sacilem, beneficum, qui quosabet quantumuis desperatos sanaret, qui hane suae potentiae opem nulli deneget, qui missus a Deo, gratis nulla impense renumeratione, 'Plo verbo sanans. omnibus optatam valetudinem restituat. His de Christo fama erat, quae tum demum ad eam petueniebat, quando multa a medicis perpessa suerat . omnem
labstantiam insumpserat, i Smque de salute prope desteraue.
rat. Conuen entissime vero id & in tempore : si enim antea
venisset lixe fama, quando adhuc sub medicorum cura erat mulier, aut non secuta suisset famam, ut recuperatam valetuditiis gratiam, non Christo , sed medicis retulisseri solet autem sua dona illie libentius communicare Deus, ubi eg- sint & nihil possunt ratio atque natura, ut agnoscantur dona resetatur gratia. Hinc in Sapientiae 4ibro scriptum I H est de Hebraeis, quos nec herba, nec malagma, ted Domini sermo sanauet it. Et quis ille semio Ille de quo Ioannesscri-I n. et bens , suis eum in principio apud muremo esse Deum, SeFsilios omnia per ipsum facta esse, confirmat, in quo & Dauid lo- quensi Misit inquit, Deus vetbum sinam, & sanauit eos, &de omnibus interitionibus eorum saluauit eos. Merito Ig1- tur Propheta ipsum verbum alloquens: Tibi Domine, in- UM. 49 qmta derelictus est pauper, orphanotueris adiutor. Ipse v1- duarum pater, ae pupillorum vindex, in Psalmis, i se conueniat quisquis aduersis agitur monens, Inuoea me, inquit, in die tribulationis tuae, eripia te,' honorificabis me. Eruere vult nos, & vult honorifieati a nobili. Quod si tribulationem
per naturae aut rationis media discutiamus , minus sane ae
eendemur ad honorandum Deum: quam si per ipsum imme
diate sanati suetimus, licet enim ab uno eodemque autorest, siue mediatὰ, siue immediate sanemur, tamen diuersitas operationis, di serentiam parit bonoris. In tempore igitur fama venietis, christi virtutem reddidit magis conspicuam. Docemur autem hoc ipso non desperare in eiusmodi angu mis posivi, magis vero accurrere ubicunque Christus praedia
eatur , de quae de ipse praedicantur, qyiasi ad nos quoq: perti-