장음표시 사용
71쪽
g. Io. D L. 4. ΘΠ ramis compositus dicitur ille , cujus alterutra praemissarum est Propositio Com-
f. u. . LIV. 5. Syllogismus conditionalis ille , qui majorem habet Propositionem conditionalem S- a 41. ὶ; uti sequens. i '
e. Si diligeretis Proximum, non Pauderetis in malo ipsius ; u. At qui statidelis in malo imitis ; l
S. Ergo Proximum non diligitis. I. u.R. Animaae. Ut Iiic syllogismus recte conclu- .dat , Oporici I. iit a P itiOhc antecedontis coni ludatur positio conso inentis ; et v. , ut a remotione ConSequentis , remotio antecedentis deducatur. Unde fallunt si vela negatione antecedentis ad negationem Consoquentis, Vela Positione consequentis ad positionem antecedentis fiat illatio. ΙΙinc male procedit sequetis : Si Dras , non Reccas ; Sed non peccas ; Igitur Orias. Cum namque in propositione Conditionali consequens con uncatur in ante- Eedonte , ah coque dependeat, et consequatur ;, Cumque veritas conditionalis posita sit in connexione anteceden- tis cum consequente , ut dependentia consequentis ab antecedente ; si Verum antecedens , Verum erit con8equens , et e contra , Si falsum erit consequens , falsum quoque erit antecedens, juxta illud axiomat Posito an recedeme , Ponitur consequens , ablato consequente , tOMlitur ante Eesens . .
S. Io. Def. V. Syllogismus copulativus est ille , in quo major habet duas simul propositioncs copulati-Vam , et uogantem , quarum unam minor assirmat , alteram conclusio nogat: uti Sequoris . e. Non Potest Muntatis esse contingens, et im- Productus . s. Sed est contineens ;S. Rrgo non esε in roductus. Diqitigoti by Corale
72쪽
sit , et rectus , duo requiruntur ; I. ut propositio copulatius sit negans ; et a: ut una ipsius propositiunis pars statii liatur, ut' altera rei jeia fur ; vel e conspa ' una rei j iatur, ut altera stabiliatur; quod tam dii; stilum facion um t , eum inter partes Propositionis copulativae , nullum dari possit medium . quare non ritu. Sehabet sequens syllogismus:
Nam inter s5mnum , et studium multi sunt medii status. S. Ω5 . Syllogismus isjunctious est ille , cujus ina-Ior est propositio disiunctiva r uti sequens: 's. Vel in hac vita, vel in alia puniena sunt impii; a. Sed quiaeam i ii non puniuntur in hac vita; S. Ergo in a uera ita puniendi sunt. S. ID. Animad. Ut hic syllogismus recte concludat , requiri ur , I. ut a positione unius partis proce
H tur ad remotionem aliarum ; et v. . ut a remotione
Dacturarum, ad Positionem unius. Utire. Avarus aut servit Deo, aut svitiis ;Ω. Atqui servit E istis: ιι α εγο non servit Deo. Vel hoc alio modo I s. Avarus aut sertat Deo, aut divitiis ; . Sed non servit Deo ;S. Em serυit divitiis. Requiritur praeterea 6. , ut ejus partes , reVera Sint isjunctivae, hoc ost , ut nullam admittat medium , alias erit in plus ; uti sequense. Ouitibet homo aut est Atheu , aut Catholicus u. Sed Permulti non sunt Catholici ;J. rimo sunt Athei. '
73쪽
Apparet, hoc totum syllogismum mecare ; nam atheis- mus , et Catholicismus non ita disjunctivi sunt , ut medium non admittant. Potest enim quis esse Lutheranus, Calvinista , Schismatieus , ete , quin sit vel Ruieus , vel Catholicus.
De aliis argumentandi modia. g. ID. Animad. Praeter syllogismum , alii argumentandi modi apud Philosophoη sunt in usu , qui ad Septem reducuntur ; suntque f. Entbmema ; I. cherema , S. Soritea , 4. Prosyillogismua ; 5. In otio τα. Exemplum , et s. Dilemma.
S. 254. Def. I. Ent,mema est argumentatio duabus constans propositionibus ; quarum prima dicitur antecedens , altera conaegraena; et sit, cum una PraemiSSarum syllogismi reticetur. Ita Ex. g. f. Deus est Ens αλ.
a. Ergo insenita Pollet perfectione. In quo deest major et nempe : Ens a se in ura polleι
Perfectione ; quae quoniam per se clarissima est , Stat ab audiente percipitur. S. MI. Animad. Ut haec argumentatio recte Concludat , requiritur , ut vera sit propositio, quae reticetur,' alias nullius erit roboris. S. I . Def. u. Epicherema est argiimentatio , in qua utraque , vel altera praemissarum syllogismi, probatione udjecta , fulcitur , ut majorem vim habeat ; uti
. Omnes qui Mis Nomne olet ere in Christo Iesu; Persequutionem Patientur. Prob. Cum Mundo enim , Daemone et carne luctare debent.
a. Atqui Oos pie et ullis λωere in Christo Iesu ;Pixit,. Ad hoc enim Religionem Christianam, Professi estis. S. Igitur Peraequiasionem ρμαgmini.
74쪽
S. M . Animad. Ut hoc argumentationis genti recte procedat , omnino neceve est , ut probationes , quo e praemissis adjunguntur sint solidae , firmae , atque nullis exceptionibus obnoxiae. s. IM. Def. S. Sotires , Seu gradiatis , et Cicer ni acervatis , cst argumentatio , in qua Plures propositiones ita invicem connectuntur , ut praedicatum propositionis praecedentis sit subjectum subsequentis , donec
Subjectum primae cum ultimae attributo conjungatur. En exemplum. . Mundus est Ens contingens ;I . Ens contingens est creatum pS. Ens creatum haἷuia princiPriam ;4. Ens, quod habuit Frincipium , non habuit rassab aetern ἔ5. Ergo Mundus non Rubiae esse ab aeterno. S. My. Animad. Ut hoc argumentum vim habeat, nulla in serio propositionum aut falsa , aut dubia inveniri debet ; alias totum concidet: Ex salso enim antecedente Verum Consequens oriri nequit , nec in eo conti
S. u6O. Def. 4. ProsyEogismus est argumentatio, in qua duo syllogismi ita uniuntur invicem , ut Conclusio prioris sit major posterioris , cujus minor, subSumpta appellatur. Ita Sequens: Μaj. I. Quod ' flabet vim cogi anssi est Ens simulex Nin. I. Sere Anima humana habet Nim cogitandi; Concl. 3. EVO anima est Ens simρlox. Min. subj. Sed ens sin lex est incorruuetibile pCones. Ergo Anima humana est in corruptibi A. g. Otis. Def. 5. ductis est argumentatio, in qua quidquid de singulis speciebus , ver individuis speciatim Ρxaedicatur , generatim quoque de toto genere , Vel specie enunciatur. Ex. gr. . Amentiam , aurum , Stamntim, Plumbum, Omia
Chamum, civium, ferrum igni injecta liquefiunt ;G. EGO Omne metallum igni injectum liquest.
75쪽
S. I62. Animad. in inductione cENfrusida , est Summopere advertendum , ut completa partium numerstio fiat ; alias ridicula erit. Nam verum osse nequit de totia , quod de singulis ejus partibus' verum non CSt. S. MS. Def. 6. Exemptum est argument tii, , in qua ex uno Siugulari , aliud singulare simile deducitur. Unde vocari solet argumentum simisi mesinis , paritalis . analogias : uti sequens ;e. David pepercit Sauli inimico sibi infensissimo timo eum dilexit ;I. uitur et eo Possum mmurem inimicis meis , eosque diligere.
S. I64. Animad. Haec argumentatio. si est in materia neceSSaria , necessario quoque , et vere concludit ;quando autem cSt in materia contingenti , nonnisi proba- Liliter. In materia necessaria orit si a pari instituatur ;hoc est si duo singularia ad invicem in omnibus conveniant. Ita ex. g. Petrus, quia est homo, percistit, juae cot etc. ; Erm et multis similia Praestat, quia σ3t etiam homo. In materia vero contingenti erit , si duo Singularia , non in omnibus sed in aliquibus tantum OnVeniunt ; atque Ilaec est proprie argumentio a Si
mili , ut illa Ovid. Trist : I. Eleg. Iv. in .
Sollicet ut GDum spectatur ignibus aurum pTempore sic duro est inviolan Iides.
S. G65. Def. 7. Dilemma tan lcm cst syllogismus. disjunctivus S. Isa. ) , in quo ex siugulis membri, disjunctivae propositionis ducuntur conclusiones. Ita
. Ouivis morialis aut semit Passionibus, sue eas insectetur. Si servit, miser est, et quia semit, et pui Domino semit, cui satisfacere nequitis Si eas inscclesiar, rursus miser est, quia in δ me iueso continuum Γellum cogitur sustins I. Igitur gutois mortalia omnimodis miων eaι Diuitigod by Corale
76쪽
S. si . Anima d. Ut autem Dilemma non corruat, quatuor animadvertenda surit; I. Ut 4ra sit propositio
seneralis , quae toti convenit s licet ipsa quandQq ue reti-eeri possit. Hujus desectu, salsitatis evincitur illud Clysippέ Dilumina , quo Reipulate 3 ad nistrationem dissuadere conabatur. Si quis in Neρublica administran hene agit, osiendit homines ; Si male , Qendit De . Er-m a Remiablic, e administratione abstinendum. Fnisu msoc est: Nam propositio , quae retic tur : Molestum est, quod sine ostensione Deorum, aut hominum seri nequit, Ialsa est. I rL molestum non cSi homines offendere, si quin in D tala peccemus , vitari non possit. u. Interane inbra propositionis disjutic iv ac , a qua tota vis Di Iemmatis pondet, nullum repetiatur modium. Quare salso
concludit Dilemma illud a quihusdam impiis olim adductum , ut mortis 'metum auferrent: ut mens humana cum corPore Perit , aut non.
Quare mors timenda non erit.'Etenim post hominis moretum, alia esse Poterit animae consitio; scilicet pro malefactis, aeternis Poenis, utque cruciatibus addici. 3. Ut singulac conclusiouus, legitime lex partibus disjunctivae propositionis colliguntur ; secus enim nullius ori momenti. 4. Tandem , ut Dilcmmuretorqueri non POSSit contra porsonam , quae illud pro posuit. Ita laudatum Crysippi Ditemina , contra eum Tutorqueri posse ostendit Aristotcles, hoc modo: oes Rem ublicam malae administres, placebis Ro-μ minibus; Si recte, Deo , Icaque est administranda. I. I6 . Corast. Caute igitur hoc argumeutandi ge-ncre utendum est ; ne in illud peccantes, adversus nos eadem arma ipsa vertantur , quibus adversarios essen-
77쪽
Do Ar mendationa fallata , alvis da Sophiamatibus.
o. Anmad. Esto cuicumque, arte rite argumentandi optime instructo , iacillimum sit argumentati xie, sive in maturia , sive in forma peccentes I. 238. dignacere , atque refutare ; quoniam nonnulli adeo cartiosi inveniuntur , qui sive malitia , si vo ignorantia ,sive rationis abusu , sullacibus argumentationibus, Seu sophismatibus incautos non raro decipiunt , illa hiu dertegere Opportuitam existimamus , ut quoties Philosophus noster in illa incidat, et dignoscat , ct refellat. Sunt autem Sophismata, quac sequuntur. Petitio Principit.
Circulus Gaiosus. Ignorantia flenchi. Non caussa Procatissa. Vitiosa inductio. Falliae ita accidentis. A escis secrandiam qu- ad dictum similliciter. Fallacia compositionis. Fallawia consequentis. Transitus de genere in Renua. Arinmeiatratis ab amarenti rei'urnantia. Am mentum ad id rantiam. Ar men eum ad hominem. Amtimentiam ab inUMia. Argumen iam multiplicis instierrodationis Falso tandem sumosim laborare.
S. s69. Pelitio Principii est sophisma , quod committitur , quoties tu argumentando, principii loco assn-mitur , quod est in quaestione. Ita petitionem principii committit Auctor Dictionarii Philosophici , qui ut O- Atendat, miraculum esse intrinsccus impossibile , hanc ponit miraculi definitionem: Miraculum est inoliasio legum matriematicarum , ἀυinarum , immutabilium , a temarum ; hoc namque , quod ipse supponit, in quae stioue est. Ad hoc Sophisma spectat argumentatio, qua vel probatur aliquid ex principio, quod licet in quae
stionem praesentem non cadat , negatur tamen ab ad-Vorsario , vel Probatur ignotum per ignotum , incer tum per aeque incertum.
3. νγ. Circuma vitiosus est Sophisma, in quo impigitur quando Conclusio ex principio , et principium ex conclusione probatur. Hoc sophismate peccavit Aristo-
78쪽
teles , dum sydera errantia ideo scintillare asseruit, quod a nobis distarent; et contra ideo a nobis ea quam maxime disiain dixit , quod Mintillent.
S. αρρ. Animad. Ut tamen circulus committatur, oportet, ut eadem ipsissima propositio ad alteram ostendendam assumatur; et simul probetnr ex altera. Qua propter a circulo vitioso distat quam longissime Regres aras , ut dicitur , demonstratis quo postquam ex noto ess8ctu ignotam caussam an lytice invenimns tum ad ei mutum regPediuntes, quae de eo nota non erant , ex
Lin . . unorantia elenchii sit, quando aliud probatur ν, quam quod est in 'actestione. Hoc sophisma commisit Epicurus, dum homines a metu mortis liberare satagens r stomolesto Lactantio Lib. III. Cap. 11. J, argu
Quam ardure , ain laudatus Auctor clu.Εpieueo'; n fefellial Quasi vero stransacta mors timeretur, qua jam
f. IpS. Non Cauasa Pro uasa est Sophisma, quod committi xur quoties vera Caussa dili cujus essectus Oendita- uri, quae .revera illius caussa non est. Nihil hoc sophi male frequentius admittitur. Quo enim dissicilius cst ge-Duitias rerum: Caussus cognoscere eo libertas de iis homine . paeonuntiarit. Ηἰnc pasSim tribuere audimus certo planetarum aspectui caussμm sterilitatis , vol pestilentiae; Corio cuidam Kyderum iuiluxui malas hominum inclinationes ; i Calamitates , et miserias fato: S. a . Vitiosa inductio est , quando gelicratem Propositionem Concludimus e Paucorum singularitim enumeratione; vel Cum necessario tribuimus omnibus, quod contingentex aliquibus tantum inesse muspicimus. IIoci Sophismate re aut illi , qui ex quo videant nonnullos Ox Clericis non recte vivere , omnes Ecclesiasticos viros despectui habent. ... 3
S. a I. Fallucia accidentis sit vel x. quando almsolute tribuitur rei, quod nonnisi ex accidenti ipsi convcuit: Uti: si quis dicet ut . Quoa nocet marum est; Ses
79쪽
I. Im. A iacto secundiam quid ad ditatam rimpliciter. Admittitur hoc sophisma quando simpliciter ,
Et Sing. v trictiouu uti 'erum accipitur , qaod ni rii si quodam P pectu dumtaxΘa , - m est. Hoc sophismate
peccationi Antropomorphitae , qui ex Dei similitudine, quae ita humine est, colligebant, Deum humana membra 1 capse Lubere. .
a '.' Fauacia comρυsitionis Ρec inuς quoties coujanctim Sumimus, quae se sim spoctanda sunt. Fallacia x ero divisionis, quoties di vidimus I quae eonjungenda sunt. Ita cΣ. gr. haec pi positio et Petrias , qui est ausiam ρOmal eoae . Christiantia , veri ima est , si athc- iamias , et Griasianitimus divisi Iu accipiuntur. Siquidem potest Petrus , Dei gratia adjutus , alficismum deserere , atque Christi aliam Religionem amisecti ; At vero si indocolligas, Petrum esse posse simul ac istam, et Christianum , Peccas sallacia compositionis. Rursus vora est quoque haec altera propositio: Petrus quamesia manet amet sta non potest esse Christianus; quod si concludas : Petrum atheisliam numquam seri posse Christianum , committis saltauiam divisionis. S. I S. Fallacia consequentis est, Cum ex PrOP Siti otio, quae conversim est salsa, ita concluditur, ne Sic et vera : Uti si quis ita argum eruaretur : Quod perit, Orcum est; sere mens humana orta est; Emo meus hia mana Perii. Nam vera est propositio major ; at si conversim accipiatur, veluti si diceretur: qiaod ortum est, Perit, est salsa ; Non enim omnia quac Orta sunt , inte ritui subjacEvt. S. II9. Tranlitus de genere in genus est sophis via , quod committitur , quando ad rem diversi generis vel ordinis transertur , quod in uno tantum gcuero, aut Ordine votum est; veluti si quis, ex. g. , Qx quis duo Soapora sint aequalia, Concluderet esse si iniIiux S. I . t Argumentadicti ab amarenti repugnantia ἔSeu rostius, ab incomprehepsi hilitate rei ad repugnantiam.
80쪽
. ' 81 assoli tum admittitur , quando quod eomprehendi non
potest , veluti repugnans traducitur. ΙΙoc argumentandi genus Deistis solemnissimum est, qui omnia intra limites humanae intelligentiae Comprehendere volentes, Nostrae Sacrosanctae Ruligionis mysteria repugnantia venditant , quia humana ratione non comprehenduntur. Longissimetiamque distant incomprehensibilia, et rePugnantia: Com prehendi a nobis nequeunt , quorum ideas non habemus ; at ea , quorum ideis destituimur , omnino ratione Statuere non possumus, sint ne possibilia, vel impossibilia. S. 2δε. Argumentum ad ignorantiam est ridicu Ium ac puerile sophisma, quo nostram Sententiam , Vera me se contendimus, quod alter nesciat illam vatile conis
rutare , vel propriam illi adversam, invictis rationibus
. S. 282. Ar mentum ad hominem ducitur ex pri cipio ab adversario admisso, sive illud sit verum, sive falsum. Argumentatio isthaec in sophisma degenerat , si procedat ex principio falso, licet apud adversarium vero , et adhibeatur ad evincendam falsitatem. S. u83. Argumentum ab invidia eSt pravum , et iniquum sophismatis genus, quo ut facilius ducatur de adversario triumphus , in ipsum, vel ejus sententiam ,
αδή. Mut lici intermotione a umenturi est so- Phisma , in quod impigitur , quoties aliqua propositio
adhibetur, quae unicam responsionem tantum exigere vi
deatur , cum tamen plures revera exigat. Hinc si quis quaereret, an Titius Gi- solus Deciderie , an socios luerit, hoc sophismate peccaret; uritea namque propo sitione duo quaesita sunt , quae ab invicem distante aliud est enim quaerere et an Titius Cuum occiderit , Et aliud an socios in homicidia patrumdo habuerit. Du Plicem ergo responsionem adhibere debemus , nempe I. Uec Caium occidit εolus ; a. Nec socios habuit. g. v M. Fulso aureosito laborare tunc aliquis di- Citur, cum propositionem aliquam enunciat, cujus subje-Ctum pro eo Supponitur, pro quo , nisi cum salsitate sup- Ponere nequit ; ut si quis diceret: lapis sensitivus via
mere Potest. Etenim subjectum illud lapsis, pro Sensiti-TOm. I. 6