장음표시 사용
241쪽
uit illos, cy' inu is eos dignosse tanquam amam probawt eos is fornace. Tentat etiam quandoq; Deus per agella, per Da P ullus, quos acceptat probatos ostendit. Et fio quandoque senis tentationis ordonatur in alium finem bonum, vel malum. Item temtans fecundo intendit reprobum facere: sic tentat di us,mpe catum indurat. Aut tertio, quia intendit tentans tum experim Atum sumere eius, quem tentat, vsciat qui itan eo: se homo bominem tentas , versi: ut habetur Regum primo , dum dicitui de David: C it tentare,s armatuspo et incedere. Rexi O .Venit Rebna saba tentare Salomone in ςnigmatibus esic adsiser tetat discipulum: sic nonnulli tentam dominum; qui quasi incerti, Dei virtutem experiri volunt, contra quos dicitur: Non tentaks dominum Deum tuum: aut quarto, Apulsans non intendat: tamen ad eius pulsu ionem sequitur approbatio, vel hominis reprobatio. Sic caro te utat, quia ad eius titillatione probatur semo; siripit mel reprobatur, si consentit sic de mundo dicitur Heb.ti Lapidati sunt, tela siunt secti me. Hπ enim ancti a Drannis huius siculi passiunt: aliquari etiam selet capi tentare in malo tantum scursuperius in bono,.in malo. Vnde Iacobi t. dicitur. Nemo cum tentatur Acat, quoniam a Deo tentarain: hoc enim de tent time ad malum intelligitur. Ideo siquitur: Deus est intentattar malorum. Hoc modo tentare selius diaboli est
f homo aliquando sc toniat, id facit imquantum diaboli minister e . I -
242쪽
tentare sic tur tentatio, de qua hodierna die loqui
' rurus, hoc ordine procedam. Primo, quid* aperiam; de inde, quot modis sumatur. Quantu ad primum. Tentatio est quidam motus, vel actus, nasus inclinare ad aliquod illicishmprocedens a tentatore , ut fumat experimentum de bonitare , τὰ malitia tentari. Vnde proprie loquindo, omnis tentatio actus defectuosus est; Nam Deus improprie tento ut dictum en) quia intentator malorum est Volus erpo diabolas, m homo solus, iamianem tentarepotest; quia homo hominem tentat, quando verbo,vel facto ostendit aliqua visibiliter,ex quibus homo ad malum inclisti tur. fauo vero tentationis quatuor sunt. Prima ea loci am ita ut ciuitares oppida, figae non tantum exsitu loci amgnitatem recipiunt ,sed ex inhabitantium gratia. Secunda casse est diuitiata rem locus ; Gi enim diuitiae, ibi maximum periculum: propterea, me Deus pauperem ese voluit. Tertia causa ornatus petriosus, ut equorumpis uiam cura est,m uestimentorsi exquisitae varietates. Quarta cause mulierum species, quaru vox blanditur auribus; σoculis facies. Nunc quotvliaest, audite: triplex enim est, una a Deo; alia a diabolo alia a carne ; Prima simpliciter appetenda est. quia bona; nam Deus non tentat, nisi ad bonum. Illa qua a caree
est,simpliciter fugienda venit, quia est impulsus sinsuatitatis, que consimimus primum appellare motum; nec videtur 4ppco ne peccato: fugienda ergo. Tertia a diabolo, aliquibus fugienda, σt ut ' aliquibus
243쪽
ah quibus appetenda; His enim, qui virtute fortes 2nt, nec de fi
cili in tentatione indutipossunt, tentatio appetibilis; infirmis vero minime appetenda, quia timerepossunt, ne ea impulsu in tentatio- non inducantur; quod oes refugere Abent. Ab alystematis pari videtur in Gleriorem, . interiore. Vnde exterior tentatio dicitur, quarido nobis metrinsecus. madum Usbiliter suggeris. . verbo, velsigno aliquo, ut tentatus ad consensium peccati declineta Tentatio inferior est,quando inuisibilis er nobis malum intri cussu geritur. Est ergo tentatis exterior, ensio alicuius obieElisem ibitis, a virtute exteriori, ut opproendens ad peccatsi assciatur; quam d/cunt quidam semper a diabolo esse; quod verum vi, vel mediate, vel immediate: frequeter enim tentalper malos homines, mundanas creaturas, quibus tanqua instr mentis utitur; qua doq; per auditu mediant eavo Li; qtrandoq; per sensum mediante signo; mita contingit talem extet larem totationem per omnem fieri s. Uum; sed maxime p viseram Interior vero tentatio, A. itur lumirili morio ad peccati consensu orta ab aliqua virtute interiori. sius bili exteriori , mi cum oritur: ex imaginatione, intelleEI'am motiva virtute; π bπ quandoq; fieri solei ab hoste, piadoq; a n rnes' trisui rebellante. Si a carne,no videtur essesne peccato;
quia utiliario, qua caro =nouet, bis alis motus, illicitus es, ideoum sine peccat avenaesi avertit se. Si aut non auertit sie,inper eulum quod ibi est, aduertit, nec timet, si ilicienter, c uoluntarie manet in huiusmodi cogitatione, cu delectationis cogitarione; tunc pecces mortaliter. Et quoniam tentatio a camne interius oppugnans dediostro contra nos robora ur ; ideo dissicilius vincitur. Tental io.
244쪽
autem, quae sit ab hoste, non dicitur habere peccatum necessario mineram, nis ei consentiatur ,sed ect materia exercendae virtutis. Processus vero tentationis Ue habet; naprimo sensibile osertur; sequitur deinde dele tatis; tertio consensius per partem periorem rationis. In primo nem quam est peccatum; quia naturale est ipse sensualitari dele labile apprehendere. At in eresin se sic. Patet itaque, quid fit tentatio, . Pomplex ; Insequemi ad lusiones
plex; propterea ex eonsequenti, ut nobis Hent occasio.. ne incirii viri deculabimur, Num ipse tentatio dici queat peccatum. Circa quod ordine quatuo aciemus; Nam qusionem primo proponemus; Argumenta sicundo ; notanda tertio; luti ηα quarto. seu itur ergo primὸ. An tentatissit peccatum. Mihi sane videtur is dicendum, quod non 3 quis enim in id, ql vitare nonpoten,peccare dicitur ' nullus equidem: ergo tentatio non speccatum, nam nullussi terfugerent est, quin tentetur.Deinceps aicit Grego= ius: tentationem, Eui no consentitur, peccatu minim. es, m Mene materiam exercenda virtutis: atqui tentationi nomsentire nequaquam est neces: igitur, me. In contrarium si habeto g. lib.iii. de ciuitate Decubi aperte docet, tentationem semper es peccatum: ergo. . Pro determinatione huius Psti tertio
245쪽
notanda quςdam erunt loco ; m primo, quoisint Lyecialiter, quae .rentare dicuntur r mihi enim quin sapparent, lica superi, is siora sum triasut declarata. Deus primo dicitur tentare; homosecudός
caro tertio; mutam quarto ; Didolus quinto. Deus semper ad bonum tentam, non ad malum, ut alias es dictam Oecundo homo remat Deum, hoc modo spereatum, primo ratione ignora tu ; nam Dei bonitatem ignorare peccatum est: ergo Deu tentare
peccatum es, quia est experimentii velle assumere de xe,quae iv ratur.Secudo ratione dis dentia hoc idem manifestatur dubitare enim de Mitute Dei, banitate. I pote mce, est peccare: at qui Deu tentat huiusimodi facit , alius no tentaret : igitur, oec. Tertio ratione negligentia a qui etenim potestperse ad pericula emtanda, talia facere 'ςtermittit,solum ad iuuinu auxilium Nyctetis, peccat inta tentans Dea, hocscit: ergo peccat. Sed forte direm, videtur, quod Deum tentatre non sit peccatum :posmile enim l,
ut aliquis Deum temet, volens solum Dei voluntatem, bon, rarem experiri j e: ergo Deum tentare uon est peccaeis; ad Medico', quod diuiuae bonitatis duplex datar cogniti cilicet jecul tisa, . feci ua: Prima cognitio diuinae bonitatis 'eculativa
est, quantum ad Linc dubitare non lucet.Virum Deus sit se uis, m bonus Aecuηda cognitio a 'Iliuasilicet dum aliquis a se civi in se ipsigustum diuina dulcedinis everisi ; nec non compla
centraui diuinae dulcedinis; oe hoe est licitum, alio modo non . I
HRr notandum secundo ad prςdidiorum euidentiam ;q. aliqui Deusex modis tentant: primo ita secrete se periculo comittendo. cum scilicet habeant humanum consilium,. auxilium de aliquo . . a faciendo,
246쪽
faciendo , quodprohibetur Matthdi tui. Non tentabis dominum tuam. Insuper, homo tentat Deum in incredulitate aliquid a Deoi petendo; unde Deum tentat, qui Deum orat, oe male agit. Tra tio dicitur bomo Deutentare, miraculum sine neci talepostulando,s misi contrarium dicitur Isaiae vii. Non petam, non tentabo
dominum. Quarto tentat homo Deum terminum Dei adiutorio ponendo. Vnde Iudith xviii. Qui estis vos,qui tentatis dominum. e staposuistis uos terminum mistrationis domini,m arbitrio ve- pro diem confluistis ei subi ossic dicit, Nec tempus, nec modum dominopr ribere debemus, sid maxis eius arbitrio cancta relinquamus. Quinto tentat homo Deum, Utrum ad Ft, per expimentum fise volendo. Exo. xvii. Tentaverunt Deum dicentes. Est ne Deus in nobis,an nos Sexto tentat Deum homo in sermone capiendo; inde Matth. xxii. Quid metetatis sepochritae. Tertio tentat mundus hominem, eius ast tum alliciendo,'extollendo. Quarto tentat hominem caro. i. concupiscentia carnis, iudicium rationis peruertendo, i impediendo; m bςsemper peccatum est visuperius diximus. sitiinto tentat hominem diabolus; cur autembo aciat triplex causa assignatur ilicet ambitis,fluperbia, in- a.dia. Ex his onus disce,Deum proprie no tentare, nisi ad eta m lum,nisiad bonil nisiad alicuius mado obedientiam manifestandu, quo modo G braa tentatus est similiter mundo proprie no copetit tentare; nam mundus, sue res mundi se habent stam obie liuei nec caro quoq; proprie tentat, nec bomo se ipsum : quis etenim de se ipse experimentu umere intendit 'solus ergo proprie loquendo semon hominem tentare dicitur ; vel homo hominem per semonis
247쪽
mulitiam. Pr eroia hςo adhuc notanda duo occurrunt primum est, quod carnis tentatiosemperpeccatum est,usuperius patuit ratmundi, vel hostis nequaquam, nisiaccedente delectatione cu consensi. Nunc aingumenta diluenda, oe erit is. A primum breuiabus dico, negando, qδ tentatio vitari nequeat, singuli enim motus prmeniri possunt a ratione ; inde tales camis motus vitari: quare
ratio exfalso procedebat Iundamento. Adsecunda rasionem, dici potest ad minore, quod in tentationes per adsit aliquis consensus, quia non prohibetur, quod prohiberi potuit. Et hςesatis.
Lectio LXXXI. NU M tentatis peccatum diriposset hactenus a nobis dea
terminalsifuit.Consequens modo est iniuirere. Utra appetenda fit tentatio. Mibi hinc inde rationes pro utraq;parte apparet: quidem enim ad negativam declinantes partem sic ratiocinantur. Dominus docet nos orare, ne in tentationem inducamur : non ergo, . . Prperea: voluntas nostra diuina dobet esse eo remis voluntati, γ formis voluntati hostis: at dimbolus vult nostentare, quare ut ab illius voluntate disserentes f-mus, tentari appetere non debemus; deinde malum odio habere debemus : as tentatio diaboli ordinatur ad malum: ergo tentatio ne-Faquam appetenda. Demsi ex eventus incertitudine tentaetionem non debemus appetere, sine enim Dei auxilio tentationi non vale-- resistere: quare, .c. Quidam alij totum oppositu sentientes,
248쪽
LECTIONES LIB. SECUNDI. insa disrantur tentarion e appetessam esse: primo in silvu patientia, nam tribulatio patientiam operatur, inquit Beatus Iacobus primo. Secundo propter vicitoriam; si quis enim certussit de vidioria intentatione, Abet tunc appetere. I crtio propter coronam. Unde dicitur: Beatus vir qui sio fert tentationem, oec. coronam vita. Quarto, illud est appetendum,de quo gaudendum est, cu euenerit: at tensae issic si habete ergo. Minor patet, Na Dcj. Cap. dicitur:
omne gau um existimato tres, cum in varias tentationes incia
deritis. Deniq; re in sto: Paulus indiscrete pelijt carnis stimulum sibi amoueri, cui fuit indium,si scit tibi gratia mea: igitur tentatio appetenda. Pro determinat ione huius questionis, prsmittendaquςdamsunt, oe primo, quid nasse lonum: solet enim illud dici, quod ola appetunt; π multiplicitersumitur; nam triplex, sicilicet utile, honestum, delectabile est, ut Aristotelesprimo Ethic rum docet; bonum utile illud dicitur, quod propter se minime appetibile est,sed propter aliquefinem consequendum, ut potio amira infirmo; m hoc bonum dici solet bonam, ratione finis; bonum mero bonestum illud, quod nos siua vi attralis,m siua dignitate nos allicit ad Gai amorem,secudum Tullium, oe dicitur honesi si quasi honoriolatus, idest per bonum per se, vel propters diligetbile, aut simpliciter ,sicut est Deus: aut secundum quid , Ut siunt virtutes, quia de se ipsis habent, unde desiderentur. Bonum autem honestum 'tacipue reperitur in virtutibus infusis. Ab alijs solet tale bonum honesium dici bonu fecundum si, ut dedimus exemplum de Deo. Tertio datur bonum apparens,flue dele dabile, κοὰ habet causire dele lationem inpotentia, eamq; quietare,ut Iulcherrimum visi-
249쪽
bile, hoc est duplex: aliud enim delectabile, π honestu, aliud
mero inhonestum, ut delectationes ciborum, ludorum, venere
rum , honorum, σ diuitiarum ,sic de huiusimodi alijs. Sed hic notandum: bona de istis analogice dici; quia primo de bono bonecto, quia tale est vere bonum,propter se desiderabile; oesic est prςcipuum, in quo maxima inuenitur utilitas, utpote in diuinis virtutibus, scilicet consecutio salutis, pax mentis, ac ςdificatisproximis ideo prsertur bono utili, de quo bonam prςdicatur , pr fertur σa fortiori, bono diritabili, nam in bono honesto est viilitas, delectatio maxima, oe verissim .' at in bono delectabili se e ea bonitas fallax,'minus uera, ctrcsulti ergo, qui illis h prς nunt. Demum est notandum, quod eorum, qui tentationibus subj-riuntur, quidam infirmi, σ imperfecti, nec non inexperti sunt, σ tades nullo modo debent appetere tentari.Alij vero sunt fortes, seu firmi, experti, m perfecti ; σ tales appetere dc bent tentati nemo upra dictas rationes. Nunc ad argumenta, via resolutivam procedam, sic dicam, quod tentatio appetenda minime sit impo tentibus, ac debilibusfine Dei auxilio Jeciali, quia sic defacili δε- uiarent,ut infirmi isti oub quosensu rationes negativa occurrunt oes , cpera vero pro parte a sematiis formata, in hunc modum soluendae, quod experti, ct fortes debeant tentationem appetere, no quia secundum se bonasit tentario : at quia ad bonum ordinata, Unde ad illud Iaco. adductum de gaudio, est dicendum, qι eius intentio non fuit, nos debere gaudere de tentatione, sed adhortari ad tentationes vincendasper comerationemradj, ad quodpem ueniturper tentationum patientiam, σ tribulationam, de quibus
250쪽
LECTIONES LIB. SECUNDI. xx ipsi loquitur. Ad illud de Paulo dicitur,quod stimulus carnis,que ipse habuit, non fuit carnis tentatio, cissia talusne culpa esse non potest; sita fuit quςdam corporis afflictio,vel carnalis si gestio ab hoste ,siue capitis infirmitas quςdam, ait D. Aug. nec indiscreti petjt, habita consideratione stimul ecundumst od considerato
euentu victoriae, de quo minime erat certus. Unde certificatus a
domino de victoriasibi dicente , u fit tibi gratia mea ,parienter tunesustinuit. Et sebatis pro prsenti.
Lectio LXXX ILEX Pρ primiparentes nostri peccarunt, ut dictis patuit,
propterea opere prςtium esse duxi hodierna die, illud in dubium reuocare cognoscendigratia, Num illo peccatum fueritgrauissimum. Insiper, num inflatu innocentia homo, venialiter potuerit peccare. Circaprimu ,pro parte constructiva, siue affirmati potes arguiprimo amboritate D. g.in Enchir. i.dicentis: non esse malum, nisi quia nocet, nec dicitur nocere,nisi quia adimit: at primorum parentum peccatum plus de bono ad mit, totam humanam corrumpens naturam: igitur, me. Deinde: maiori culpae maior quoq; p a attribuitur: at primorumparentupeccatvpςna spunitum: igitur, me. Pro determinatione huiusdificultatis prima mendu est, peccatu peccato coparare bifariam siderari posse: uno modo coparando pecies diuersorumpeccato