장음표시 사용
361쪽
est ipsa forma dans esse virtuosium, at flumendo acta; pro operatione
nequaquam virtus actus dicetur, sied habitus. Nam homo p actum non dicitur virtuosius, at per habitum flo. Relinquitur ergo, quod tartus sit habitus. Nunc ad argumenta re stondetur,mprimo, ad primum, quod currit de uirtute sumpta a naturali potentia, nona inrtute distonente ad optimum. Alterum argumentum, unum supponebatJulsum,se uirtus mediet inter duaspassiones, non enim hoc uerum, at est habitus perficiens potentiam, ad medio modo appetendum, ut sicilicet no appctatur aliquid dole labile, uel fugiatur aliquid triste siverabundanter, m doficienter ,sed medio modo, mi ratio determinabit: π hςc deprimo quoto. Quςritur secundo. Num habens gratiam post mereri gloriam. Mibi equirim,
quod sic, uidetur, nam ut per peccatum meremur, ex condigno p nam gehennae: ergo per bonum opus cu gratia, gloriam meremur ea condigno ; prςterea, uita ςterna redditursecundum rectum imdicium e ergo ex condigno , me. Antecedens patet, quia Paulus ad
Timoteu scribens, ita dicebat. In reliquo reposta est mihi corona iustitia, quam reddet mihi dominus in illa die, iusus iudex. In contrarium se habet Apostolus ad Rom. viii. Non sunt condigna palsiones huius temporis adfuturam gloriam, oec. Igitur. Circa
questionem hanc uarij uaria dicunt,ego uero uia resolutiua uolens δ cedere,ita dicam: hominem gloriam posse mereri habentem tiam, m hanc ex condigno: nec est, quod me velint naso adunco quidam asticereseo, ratio enim adducta, tales nasiumfaciet dimi sere aduncum. Dico ergo: inter opus gratia informatum, o gloriam, dari Hualitate, non solumproportionis,veru er quantitatis. Nam
362쪽
Nam licet opus nostrum, secundum operis Abstantiam consideria-tsi, meti a nostro libero prouenit arbitrio,gloria aut uitae ςte anon fit coni num,ob maximam in ςqualitatem, attamensecundi7 quod pro edit a gratia Spiritus sancti, ualor eius poterit attendi secundum virtutem Spiritus sancti, mouentis nos, ad uitam ςte nam , m ita ibi apparebit ςqualitas quςium inter meritum, σprςmium; ita vi, iam non solum sit meritum de congruo, verum et de condigno. Nunc ad argumenta uenio, m ad primum ,similia tudinem nego adductam de merito, demerito res erilupeccati, cuius ratio assignatur,quia licet ex sua ingratitudine plus demere tur quis, non ob id pol mereri de condigno , quia hoc totum ab adio
prouenit, oe dependet. Ad illud in ordine secudum, confirmatum authoritate Apostoli, de facili reristondetur, dum dicitur, quod Apostolus non dicit, quois corona gloriae reddatur secundum iudicium,sed quod reddetur a iusto iudice, quia a domino, qui iustus
est, π misericors bonos coronando, qui ex condigno mereri nequeunt, nsiab alio, ut tactum fuit in corpore, id habeant. Et hςo satis.
PRAEDICTA REPETIT, ET C. Distinctio XX VIII. Lectio CXIX. IA M ostens in b bera arbitrio efficienti gratia adamussim: c
sequenter nunc agendum uenit de liberi arbitri, siusficientia sine gratia, ad q/faciendum, ut prsens diuidatur at sit incho, septem in ordine teffendemus. Conclusione rimo Infinuatio-
363쪽
aeemsecundo; Pelagij increpationem tertio; Eius reqorsionen quario; Propositionem qwnto; Rationes quinq;sexto; Conclusionem c m determinatione sigrin. o. Quantam ad primhm. Sit hπeonclusio. Esι bberum arbitrium in merito dicatur magnam habere υirtute, tamen sine gratia minime officit ad salutem. Hane volentes sicundo infimare loco, una chm Magistro ita diccmus:
tberz a1bitrium timini fossicere minime sine gratia ad salutem,
qua ιis Pelagiana hςrsis opphsi um si mire uideatur. Nam Pelagius monachas,sed malus monachus, quia males libat, O pcratinaciter, a quo talisb esse denominatur,int thm delibero ui bitrio proumebat, ita ut osci erat, gratiam Dei dari, serandum eius merita. Insiper, bom nempcis mandata Dei negi alia imphre. Ad qua opiniorem si auta est incr patio, de qua est formo tertio loco. Unde increpatus a comonachis sivis dicentibus, ad goratia tunc, nec staria esset,si absiq;gratiapossemus adimplere mandatas qui r/θοndit ad hoc, ut homo facilius cum Dei gratia pc et adimplere prςcepta; ata bat prςterea mali iuris iste incontientcntia multa da, sicilicet ex bo equentia, V.g. orationes,quas facit E cisia, nihil his conferre, pro quibus fiant ,saltem irmolibus, peccatoribus, seu delibus, quia exsua natura, Ppriaq; voluntate
ad Deum conuertantur, cor non ex orationibus nostris. Insuper, paruulos nascisne peccato Originati diccbat, quod toltim hςreticiles: igitur, m ipsi hςreticus e qua re eat in malam crucem, quIa In tantam deuenit cςcitatem,ut diceret,qua ne sin sit, nec ullo modorationi erant cosena,m hςc depunctis quinhor. In quinto ponitur
talisproposito. Licet vivioribus liberum sit innatum at Atrium
364쪽
tumensne Dei gratia nullus potes adimplere p) ςo pisi, nec uitare peccatum. Pro cuius intellectu rationes quinque , sexto loco adducuntur: quarum primasic se habet ad corsi mandam opinionem tela 'ia oram iam pi paetam. Homo, Accbunt ise i petici, pcr si iam hie um arbitriam sinex alia, pol cs uitare peccatom s cere bonum: ergo per solum liberum at biti iamlot mcreri: conse quentia hidetur cile clara ex hoc, quia hcmini c hipa x o imputatur, in eo qd uitare non pot; absumptomper Aug. mari sum uidetur; nam ait ipsi, quod voluntas est,qua peccator inre se vivitur. At
errant illi, ex falso intellectu aut ritatis D. Aux qua habet imtelligi cum additione, V g. quarcae vivitur , of mie gratia, δhgretici maledicti ; qua peccatar difflete gratia. Altera ratiosi se habris mandata Dei fine Dei gratia seruarincn p pnt,
tunc aliqui nonferuantes ea, no peccarent, ut patet de paruhlis in eriginali peccato natis, at consequensfalsum eIt; σ Gnsequentia parit authoritate beati Aug. diccntis, quod nullus d bet reputari reus, ideo quia non fecit, quo acere non potuit. Cui dis*culiati oceurrens ipse Magister, inqait: beatum Aug.hoc verbum serians contra Manubres,duas in homine ponentes ese naturas,bo
nam unam, alteram malam. Bonam a Deo; malam aut a diabolor
quod F ita foret,tunc secundum malam illam naturam, homo bona facere non posset; nec unquam velle bonum: σ tunc Hiusmodi. non spei sibi imputandam,qδ non faceret bonum, nec etiam, quod malus esset. Tertio arguebant sic. Homo pol a peccato resurgere, fine gratia: ergo, or binu facere'egratia: patet hoc per Aug. dic Iem, quod mutare voluntatem, est in nostra pol state. Re-
365쪽
θondet Manster ad Aug. authoritatem,dum ait: esse intelligemdam hoc modo,ql quamuis mutare voluntatem in nostra fit pote- nate, hoc nihilominus a Deo ess per gratiam. His tribus rationiabas, quarta in ordine sic additur. Homo dicitur pose credere in Deum fine gratia: igitur, mo. Patet per Aug. ita dicentem, qδcredere, m velle, est nostru Ad hoc dicipes, ql aliud est credere
principaliter, m aliud ex consequenti; primo modo concedo, ql Gedere, Dei sit, o velle principaliter, nostrum aut exosqueti, sic ratio nulla. Huic nectitur vltima in ordine ratio quinta, sic. Haberesidem est naturale homini: ergo sine Dei gratia, in Deum homo credere pol, m fidem habere Isic: ergo ex consequenti poteris benefacere. Reqondetur ad hoc, esse quidem naturale homiani, secundum inclinationem, fidem pose habere, quia dicitur inclis nari ad credendum, oe diligendum Deum, attamen credere, σintelligere meritorie, non fit, nec est ne gratia, o hςretici. Postremo ex pr dictis ,septimo S enit apponenda concluso loco, hisice verbis. Aberrant toto cito omnes illi, qui dicunt, nos ad bonum Dei auxilio non indigere. Errant similiter illi, ut Manichei . ponentes hominem propter malam naturam, non posse peccatum vitare: errant similiter illi, qui ponunt homines peccare minime posse proprer naturam bonam ,sicut maledicti Ioviniarii, quia boedicentes,s perperam aserentes, liberi tollunt arbitri, libertatem;
secundum quam,ut tenet sontentia Catholica, homo siemper potesὶ Ieccar a non peccare. Et b c de tota distinctione, proprisintn
366쪽
Istri sint. Nunc vero examiηanda venit, ubi Lo principa- basese nobis osserunt inquirenda: quorum primu . Numfine gratia, veritatem valeat homo aliquam cognoscere, siue intueri. AIterum est: num aliquod bonum fine eadem gratia queat facere. Circa primum, extant rationes quςdam pro negativa parte, quar si
prima sic se habet sensius visus non potest videre sine extrinseco lumine: igitur nec intelle lus quid telligere, absq; lumine superaddito, quod gratis datum est. Insuper ,possibile non est veritatis
scientiam acquirere per doctrinam exterius, nisi Deus doceat interius , ait D.Au: bb. de Magistro; ergo multo minus per inuentionem, oesic nullo modo: quare, oec.In contrarium video vos,
argumentari posse dicentes s ab vegratia non possemus aliquod verum cognoscere; tunc intellectus sua Ppria cameret operatione, at hoc inconueniens est ergo, oec. I per, nullum nostrum inte, ligere est pure naturale hςc incommoda sunt, ad quae tollenda, erit dicendum , εδ homos negrat iapossit aliquid veri cognoscere. Pro intellect a huius νουμoniniustistitio de duplici gratiaprmitatenda vi, uno enim modo sumiturgrati ais Detrata prouidemtia , qua Deus I atis rebus ossus ea impendit, quae ipsis conuenire dicuntur: alio modo, habituali dono inpotentia animae recepto.
Primo modo, nulli dubium est, ql fine Dei gratia, nequaquam quidpossumus intelligere, via esset velle tentare impost bile onus modis: non enim possibile es me intellectu intelligere, que Dcus homini
367쪽
homini dedit, ex sua prouidentia, tanquam necessarium adfinem famesne gratia itaq; primo modo sumpta, homo veritatem non valet cognoscere.Si vero gratia accipiatur dono habituali, tune di tinguos illud enim donum, vel erit gratum faciens, vel solum gratis datum. Si primo modo ,sine gratia veritatem possumus c gno ere: loquendo tamen de ueritate habcnte se in sensibilibus: at de illa super naturali, o prima, sic, π non: sic, coniecturaliter; non, perfectionaliter ab siq; gratia, oegratis data,mgratufaciem te. Nunc argument ormata defaciti ruent si ad primum dixerimus: lumen requiri ad usionem corporalcm, non per modum cooperantis,at distonentis medium, sic.Ita in proposito de cognitione meritatis per collationem ad gratiam dicendum. concurrit ergo lumen tanquam quid visui ad operandum, di 'stiue, at non per modum cooperantis. Asimili, de intelle tu pol dici, cuius obieetum
esse prsenspot,fine quocunq; dono habituali: quare, .c. Ads
cudum dicitur: nullum posse sitientium exterius acquirere per do- Llorem extrinsecum, nisper eterba, oe nutus mouentes adisicem tem, at intrinsicus a Deo causante veritatem persedie ; coceditur ergo, quod nulluspe fecte exterius post veritatem acquirere, nisi in mouendo; at in causiando a solo Deo: quare,oec. Iam prima paucis enucleata verbis quotione, accedit altera in ordine se uda, dum quςritur. Num homo, sine gratia, valeat ahquod bonums cere. Mihi certe videtur esse dic edum, quod non, cogitare etenim bonum non possumus absq; varia: igitur nec illud facere, antece-dons patci per Apostolsi ad Cor. dicentem. Non simus sis icientes
cogitare aliquid a nobis, σc. Ergo patet intentum, nec mirum et
368쪽
nam cogitatio boni prςcedit operationem eius m. In seper arguitur testimomo Ioan. ita dicentis,Sine me nihil potestisfacere; non itaq; bonum, fine Dei gratia. In oppostum dicetis vos, ut intellectus ad cognitionem ueri, ita σ voluntas ad eius amorem, at intelleritus veru cognosceres negratia pol, ut iam diximus: igiturm voluntas bonum appetere, facere.Pro determinatione huiusqusionis distinctionem de duplici bono prςmittam, deinde ad argumenta re Jondebo: datur ergo duplex bc num, morale Unum, alter u meritorium. Primo modo dicitur; homine posse operari opus bonum concurrentibus principijs sufficientibus ad aliquam operationem, oe ex conformitate ad rectam rationem; at secundo modo, absolute negandum, quod homo fine Dei gratia bonum meriatorium ualeat operari. Hinc expresus apparet Pelagi, error, dicentis: liberum arbitrium si ficere ad merendumsine Dei gratia; quod minime verum est: nam, quamuis dicatursu ficere per te ad eliciendum opus morale bonum ex genere, ob id generalis Dei insuentia tolli non debet, qua rerum principia in esse construat, mfine qua nihil esset, aut fieret. Nunc ad primam rat ion paucis dico, nos minime Alficienter, nec faciliter posse cogitare, qua adsidem pertinent fine Dei dono habituali, ita nec bonum fine Dei
gratia meritorium operari.Illud uero Ioan. dicitur esse veru nam
sublata generali Dei influentia, nihil esset,ne eret, fine Dei gratia e ergo bonum Fus meritorium ex nobis operari neutiquam possumus.
369쪽
334 IO. PAVLI PALANTERII AN ODCUNQUE MORTALE PECCATUM
Lectio CXX LPRςdeclaratis duabus questionibus tres aliae addendae erutin pronii: qVar- prima. Utrum quodcunq; mortale peccatum sine gratia possit homo etitare. Altera, Vtrum sine gratia diuina si is valeat implere prςcepta. Demum, Utrum ad gratiam si preparare fine dono speciali, ac motione Spiritus sancti. Quo ad primam, audeo partem bis vise tueri negatiuam; a pede enim defectuoso ac ius desedis in prouenit, at voluntas fine grai ia defectissa: ergo actus illius,ut de se tuosius, peccatum erit: quares ine gratia quoacunq; mortale vitare minime poterit. Insuper instatvrfic: necesse est mori: igitum ibi necessitas peccandi, non ergo fine gratia homo mortale quodcunq;pot vitare. Ante cedens, quia forsitan μ θ ectum vobis apparet, propterea aut ritiae Apostob ad Rom. v. probatur, ibi enim dicitur, quod mors aleccato ea consequuta. Pro intelligentia huius discultatis scire di betis: nos di homine verba duobus modis posse facere: uno modo, fec sidum staru suae naturae integra, in quo potuit carere gratra, oe culpa. Alio modo secundum flatum natura corrupta, pro quo fine gratia existens homo inuenietur in culpa.Si primo modo, nulli dubium, quin homo sine gratia quodcunque non potuerit mortale peccatum dculiare, rasio huius assignatur, quia tunc plene actus del. berationis, in quo solo mortalis culpa exsere pol, in hominis dominio erat epotuis itaq; in tau satu natura integrae homo circa hanc
370쪽
N C actu non morbitare, σ ita non peccare mortaliter. Inflatu vero mitura corruptae, ut puta post peccatum parenthm, ncccsse est ingrati vel inpeccato esse quod duobus intelligi habet modis, vel de peccato comisso, uel comittendo es primo modo ine gratia nonpot homo vitare peccatum, cu nequeat de peccato Laris facere Hegratia. Si vero loqui uoluerimus de peccato committendo,tunc d clione opus erit,uel enim peccatum erit contra prςcepta iuris naturalis, vel contra prςcepta diuina eprimo modo potest concedi Iars affirmatia, at secundo modo minime. His ita pr issis, rariones modo soluendae, deinde erit finis prima usionis: dicitur ergo ad primam, quod voluntas defectuosa dupliciter dici pol, vel
quantum ad actum, vel quan um ad reatum. Primo innitendo,σangrendo malo fini, tunc illius actus defectuosius, m peccatum; at quantum ad reatum, non inconuenit, quod volentas posse opus bonum eligere,oe quodcunq; malum euitare. uia licet defectuosast, quantum ad actum, oe in eo, quod nititur malo, non propter hoc tollitur ratio, quin ripossis inniti, oe ita malum futurum δε- nitare; conceditur ergo, quod voluntas defcctuosa actum P durat defectuosium,quisit peceatum,quam si ad actum, actuscibcet maloacibςrendo: negatur nihilominus,quod malum, quantum ad reatu, mi diximus, nequeat euitare, hςc de prima ratione. Adsecundare stondetur: moriendi necessitatem ex originali culpa quide esse consequutam, at non ex adluabpeccato, qδ ces committunt: ratio ergo primo modo conceditur; at secundo modo negatur sic
quotio prima finitur. Alter obsequitur, dum qu itur. Nam fine Dei gratia diuina quis valeat adimplereprς epta. Homo, ut primo