장음표시 사용
391쪽
solum ex conditione operantis. Velsic i meritum augetur, hoc ad meratum dicetur accidentale attinere, non issentiale, m ita ratio remanet soluta. Ad illud in contrarium dicitur, quodpuriora quia
demsessent, at non essentiabora: Et hςc satis. QUOD PER ADAM, ET C. Distinctio XXX. Lectio CXXIIII. IN Juperioribus insinuatar est licet ex parte )qualiter primis
deliquerit homo, cin quam pro peccato pςna Fubierit. Quibus nunc adjciendum est,peccatum,ac pςnam per eum transisse in posteros. Posita in hunc modum continuatione una cu intentione , superest considerare modo prsentis distinctionis diuisione: mihi etenim apparet, quod in octo hςc etsurpari post partes. In conclusionemprimos In propositi upro dilucidatione coclusioniscundo; In alteram conclusionem tertio; In infinuationem quarto ; Ins
lutionem duarum d scultatum quinto; In Ppositionemfixi ὀ ; Inquςsitum septimo; In vnr circa uerba Magistri notandu octatio. Quo ad primum conclusio h c est. Primorum parentum originale, actuale peccatum fuit mortale π ab eis in posteros derivatum Ad cuius intellectum secundo loco proponit Magister, m peccatum, σ pςnam peccati in posteros tranfre; quod peccatum dixerunt quida se actuale ipsius Adae, qδ authoritate Apostoli nitebantur
probare, ita dicentis: Sicut per inobedientiam unius hominis peccatores constituti siunt multi, ita, σc. videtur itaque, quod uerit peccatum
392쪽
peccatum actuale. Quidam alij, ut Pelagiani, existimarunipe eatum, quod intrauit in mundum per Adam, et actuale peccatomesse, at non ipsius Adae,sed cuiusibet hominis,introductum tamen in mundum per Adam, no introducitione originis, at tantumsimilitudineprma=icationis, eo ga ille unus Οιbus exemplum reliquit: at hoc consonu minime videtur,nobilissimi Auditores: dato enim,
quod originale peccatum tum diceretur exemplum peccati prς- siti adpeccandum, tunc et deberet dici, quod transiret a d onein homines, qui primum peccandi reliquit exemplum: as hoc quid absurdius ' tenedum igitur est peccatum ab ipso Adam in posteros transiuisse, non solum imitationis exemplo, at propagationis, moriginis vitio; ut aperte fatetur D. Aug. ita dicens, ql originale
peccatum, transiuit ab Adam in oes per eius carnem vitiatam, co- cupiscentiabier generatos. His tertio venit addenda loco talis coclusio.Originalis culpa est quesam habitualis, m vitiosa concupiascentia excitans in nobis contra rationem desideria. Ad quam insinuandam Magister quarto ita dicit loco. Peccasum primi hominissecundum veritatem esse culpam a primis parentibus per originem is posteros traducta, qua culpa hominis actus non est, at bene quςdam habitualis, oe vitiosa concupiscentia in homine mesa encitans desideria, quae quandoq; in sacrapagina asanctis Doctoria Ius languor natura nominatur; quandoq; lex membrorum; quandoq;fomes peccati; quandoq; lex earnis; quandoq; trannus; ta-dem concupi centia, vel cocupiscibilitas. Nunc quinto loco luem dasint discultates duae cuiusdam maledita hςretici Iuliant quς- rentis primo, quo modo originale peccat uparuulossibintret, cum
393쪽
ηec i genitus, nec generos peccet, nec conditor. Insuper D r bat. Num tale peccatumst a natura, vel avolantare. Quo ad primam de facili dicitur, secundum mentem beati Aug. quod odiosa primi parentis inobedientia fuit causa, quare in nobis natussi omes peccati, σ concupistentia. Adsecundam reθondetur, ql in nobis quide tale peccatu necessarium est, in primo tamen parente voluntariumsit. Hispropositio sexto venit ponenda loco talis. Omnes, qui desiendunt ab Adlam, propaginis lege in lumbis eiuι fere siminali, seu materiali ratione. Ad quam probandam questium proponitur septimὸ. Cu itur enim, quomodo in Adam p tuerint esse secundum carnem oes homines, cum nec tot atomi in ipse es potuerint, quot homines ab ipsio processerunt. Proposito quoito, id nunc dicendum, audis e. Quatenus ergo aliquid ab ipso primo parente decisium est, a quo sine alterius additione persolam multiplicatiοhe materiae in se ipsem corpus si ij eius generatum, σacium cst,a simili per deci sionem in postero adia humanum genus multiplicatum es, m ita patet, quo modo materialiter,m cause liter oes bomines in ipse Adam fuerint. At quia hic dictum est, genus humanum multipalicatum per illud decisum ab Adam,propterea unum octauocirca Magistri verba vcnit notandum loco, quod est tale: nihil extrinsecimi conuerti in humana siubstantiam,
quae ab Adam est,quod dupliciter probari potest,primo Euangeli,
thoritate dicentis, Omne, qδ intrat in os, in uentrem vadit.Insuper per hoc, quod omnes in resurrectione habcbant quantitatem perfectam sine a terius materia additione, qua in parte Magister non probatur; at rccle intuenti saluabitur, no enim negat ex istis,
394쪽
euod alimentum non transtar in carnem: bene negat transire inbu anae natura veritatem, oe ita claaditur prons distincitio.
DE ORIGINALI PECCATO. Lectio CXXV.FX verbii Magistri sent. occasionem nacti tria hodierna
die contemplabimur. Quid originale peccatum, quantum' ad nomen primo; Insuper idem, quantum ad quid rei ;tertio modos, quibus in prolem transire dicitur. Quantum artinet ad primum. Originale peccarum multis vocari solet nominibus: secundum enim quod ad animam comparatur,vocatur infirmitas, quia anima reddit impotentem ad resistenda motibus; quandoq; dicitur ditas, quia per ipsum anima maculatur. Insuper vocatur pronitas propter continuam appetitus inclinationem ad malum. Dicitur quandoq; corruptio, quia ad nihilum ducit, o peccatum aliquando appellatur vitium, quia est diminutio bonorum naturabam. Vocatur et languor natura, quia in natura durat corrupta. Habet et nomina secundum qi comparatur ad corpus; nam quam doq; lex carna vocatur, eo i a lege diuina fit carni infleta. Vnde quandoq; lex membrorum dicitur,quia mouet orkana ad concupiscentia operatione. Vocatur m Vrannus propter dominationem, quasi violentam in ipsa concupiscentia. Quandoq; fomes dicitur, c huius ratio assignatur: ut enim igni ouet ignem, ita per ipsum fouetur in carne peccatum secundum actus enerat ilia, oe nutriatiuae. Aliquando aestimulus carnis naucupatur, quoniam stimulus
395쪽
carnem ad primos motus, m animaria consensium. P, perea tale se Catum, quatenus comparatur ad delectabiles actus, no cum nomina habet ; nam quandoque dicitur concupiscentia, qua senat Titium in actu, prout est in adultis. Item concupiscibintas, qua sonat vitium inpotentia, prout est in paruulis. Deinceps comparatu
ad primum hominem, a quo contrahitur habet et nomen, quia sic dicitur originale; quod est carentia debita iustitia. Gerson hςc':
Secundum vero Gab. originale peccatum, quantum ad debiIum iustitiae originalis, elusiq; carentium mediante carne trilitur, mnon mediante anima a primo par ente; sa mediante cam ne, inquit
Gabri est filius naturalis Adae,m non mediante anima, σ hςc de primo secto. Accedit alterum, ubi videndum, quid fit originale peccatum supposito, quod tale peccatu illud sit, J a nostra vitio a
origine trahimus, quodq;sic ecundum Gerson. mitur,dum dic iur, auerso quςdam habitualis a Deo, qua anima prona et secta est ad non reddendam iustitiam, quam d. bet. Secundum vero Ma-g r sient. dicitur originale peccatum qualitas morbida, animae vitium, sicilicet concupistentiae; π contrahitur a parentιbus,quia causetur a qualitate morbida amnis, quam caro contraxit ex bAd nos cocupiscentia ,sue ardore parem um coeuntium in prolis si minatione. Secundum Anselmum de conceptu Urginali, m S co- tum, cir Occam originale peccatu non dicit aliquid positiuum , sed est carentia ill itur originalis di bιta, ut accepta in primo parente,
. in ipsio amissae: cum enim peccatum formaluer sit iniustitia; initistitia aut non est,nisi carentia iustitia d bita: igitur es priuatio originalis iustitia distia inesse, quam Adam accepit pros o
396쪽
tot uaposteritate, at ipsiepeccando se nudavit, oe totim poste
ritatem. Hic Alex. docet originale peccatum habere utrunque, culpam scilicet, oep am; ecce culpa carentia iustitiae, siu deformitas cliιςdam, qua anima ipsa deformatur: concupistentia deix deest ipsa pma sed notandum, quod originale peccatum non ist Iura
priuario, at quidam habitus corruptus, non tamen infusius, aut aequi stus , at habitus per vitiorum originem innassus, inquit bearis Thomas, quod materialiter captum cocupiscentia dicitur,formaliter vero carei ia,fuepriuatio iustitia originalis, .c. Cuius mali viperei tabes duplex est. Unugenus est, in quo apersona natura inquinatur: alterum, in quopersonarum natura contaminat, quo quidem humanum genus tanqua natiuo quodam morbo uexatur ;ω hic de punEio secundo. Nunc superest videre peccatum tale
ira re in prolem, quod tribus istes pol modis ; aut punitione, aut imitatione, aut transfusione; punitione, ita quod prolespunim tur P peccato parentis,σ hoc, vel punitione tepor ah, vel perna. Imitatione,siue exemplo, ut quati ad exemplar peccator si prior ualiis in f te peccatu labitur, quo modo diaboli peccatu transiluitis genus humansi, secunda illud Sapien. 2. Inuidia diaboli mors introiuit in orde terraru. Vnde imitantur illum, quisunt ex parte illius, nec trans peccatu, ns in eos, qui ponte eu voluerint imia tari.Trans ione deinde,quado Ppter peccatu parentis, et proles constituitur debitrix apud Deu, quo modo parentum peccataproximoru imitatione transieunt in prolem: sequenter enim proles, licet non siemper, imitaturparentum mores. Hinc Alij quandoque puηiri dicuntur pro parentum peccatis. Ex bscsatis.
397쪽
3so IO. PAVLI PALANTERII DE ORIGINALIS PECCATI GRAVITATE
Azy maiorem rivisntiam eorum, quae in hesternalem
nesunt tacta, in prsenti quatuor rimaturi. Originalis culpa grauitatem primo ; quod auid est con piscentiae
sucundo Uomitis naturam tertio ; quidaGuale peccalum quartin . Cix aprimum.Originale peccatu grauius, quam veniale esse nulli dubcum: nam, ut mortale est, a Dei cosiortio separat, veniale aut
minime. Et secuniam Gait Scotistam dicitur originale peccatum pς damni aeterna paniri; Teniale aut pgna temporali. Dicitur G originale peccarum caput draconis , ut scribit Iacobus de V lentia, idest diaboli, quo primo mordet in libidinosa nostragen ratione :septem aut vitia capitalia siant capita in cauda draconisi. quibus mordet homine per processio temporis, min adulta Nate. Et ita paucis patet verbis grauitas culpae originalis per compara- ionem ad Ueniale peccatum in hoc primo puncto. In secundo estetidendum, quid sit cocus sientia: π primo, quot modis sumatur,ivenit declarandum ; nam tripliciter dicitur siumi: uno modo pro appetitu vegetabili; σ tatis concupi centiat ut eo inordinata
a fomite mouente habet esse, idest a corruptione originalis culpae, quo modo non est peccatum, nec prohιbita. Alio modo dici potenappetitu ensibilis, m hoc prout est inordinata a siensiualitate m hente cum so se ; ita Gil prima concupiscentia est in suggestione, scunda in delectatione, qua diuino prςcepso simpliciter non prohibetur,sed ιunsum cundum 'Did quia no erat prohibentam, ne
398쪽
prohibentur, m' sequamur eas in consinsium. Tortio concupι en Maae citur cum voluntaris cognsea, oe sic in diuino prςcepto probi, betur a domino dicente, Ne concupifices uxorem proximι tui. D. Bonauemara de cocupiscentia loquendo dicit: duobus accipiposse modis evno modo pro dsiderio nimis intenso, immoderato,
siue reste tu boni interioris, me exterioris, me inferior dicitur esse in carne, π in sensualitate, oe in rationali parte ; at in carne nausialiter, σ in rationali parte formaliter; insensitialitate vero utroq; modo, scilicet ca aliter, m formaliter: meo id mi rum; quia actus, qui est corviscere, proprie αὶ ipsius animae, ideo cassaliter dicitur esse in carne, quia caro insecta iunctu anima ex Da infe LBone eam reddit concupi centem. Vnde si quis proprie concupistentiae carnalis sabicctum assignaret , ner tantum carnem .iceret, nec animam tantum ,sed ipsum coniunctum scut enim sentire est actus comundii, silc et actus coniuncti carnaliter est concupiscere, dele fari. Num vero concupiscentia rationem
culpae possis habere, Psso lac in parte Bonaventuram confidite,qui perpendendo satis plene concupistentiam, duo dicere insin , --
petitum primo immoderatum boni commutabilis, quo in casia , vel ratio captiuatur, m anima prruertitur, ita ut necessitatem habeat Irςponendi bonum commutabile bono incommutabili, Himie a vocatur cohiclipificentia ; σ ita nasionem culpa tenet , via beet illius immoderantiae. Alio modo , concupiscentia dicis tam
derantiam, non qaia ratio surcumbat sensistati ,sed quia sensum litas non perfitie obtemperat rationi ,-l de modo habeι ratione
399쪽
p a ; culpae vero, quando directe opponitur gratiae, γ bςc defogmentis duobus. In tertis,quid it fomes, θeculandum v enit sidio. Fomes ergo secundum Occam, π Gabr. post eum, dicitur qualitas carnis inordinata appetitum inclinans sensitiuum ad adium difframem, oe vitiosum in habente rationis iudicium. Quodsit inordinata patet; quia non inclinat, nisi post peccatum, non enim erat in primis parentibus ante peccatum; quodsit qualitas pater; quia accidens est, nonsubstantia di*onens ubie tum ad peius: quare deprima, vel de secunda est qualitatisecie. E in carne patet; quia
Loquin no cotraheretur a parentibus: fomes aut est a Deo primis parentibus propter peccatum in Ictus, m per eos traductus est in posteros. Secundum alios fomes dicitur inclinatio quesam sensualitatis, m deuiatio quςdam legis rationis. Hanc aut inclininionem ad actum abstulit Deus abeatis, m a beata virgine, velfic per gratia plenitudinem ita debilitauit, quod virginem neq; ad peccatum potuit inclinare, nec a virtutum Psed tu quomodolibet impedire. A quibasam ergo ablatus dicitur fuissemes; π auferri
a quibusdam per habitum moluntatis bonum impedientem illam inclinationem ad adium. In quibusda vero ais mitigari dicitur fomes ,per dignam scilicet Eucharistiae siumptionem, σ per gratiam, licet no totaliter tollatur, γ hπ isse iis tribus. In quarto, . vltimo, est de actualipeccato agendum, oe hoc in gratiam e rum, quae in textu Magistrisint. declarata sunt. Duplex ergo pe calum aEluale datur: mortale scilicet, oe veniale. Actuale sdidium, vel factium, vel cocupitum contra legem Dei, ut inferius magis abunde dicemus. Vemale illud,quod legi diuinae immed late
400쪽
non contrariatur; m ideo veniale dicitur. quia nihil de sic σ ius habet, quod dignum venia non fit. Et hςc satis.
AN DEFECTUS IN NOBIS A NATURA 3 Lectio CXXVIIS Glastici Doctores rimari volentes prςdeclaratam distinis
ctionem, confieuere nonnullas quesiones excitare, quorum nos vestigia volentes sequi, breuitatis causa qusta duo nobis explicanda proponemus, qWςrentes primo. Num defectus in nobis a natura dicendι. Insuper, Num per origine in nos defectus transiens culpae nomen post habere. Quarum attinet ad primum, Ac arguitur P parte sermotiua: in brutissunt a natura defectus: igitur, σ in nobis. Consequetiapatet, quia sium eiusdem rationis. Prςterea per naturam oes mortales sumus; defectus itaq; quos experimur in nobis, a natura ese fatendum. Ex alio latere, quo nam modo passo per culpam in Icta erit natura, cu sit pena ' at mors sic se habet: igitur non a natura. Pro dilucidatione huius dis Liatis velim sciatis, quod mors ames iis, Eritudines, huiusmodi defectus duobus confii raripossunt modis. Vno modo in nobis a natura tanquam a causa per , alio modo a culpa, ut a causa remouenteprohibens. His itase habentibus obiectu nunc re stomdere discite non erit. Ad primum ergo in ordine distinctione illa pinnisapoterit cocedi defectus, quos experimur in nobis a natura esse tanquam a cause per se ita eiusdem fore rationis in nobis,
is in bruetis, quia causari dicuntur ab eisdemprincipiys.Ad secun-Z dum