장음표시 사용
371쪽
primo a 'ecta mihi videtur, in gloria fine gratia esse non potentigitur nee diuina prςcepta sine gratia implere, alioquin malumnΗnquam committeret ex consequenti damnationem se ipso fugeret, at hoc dici no debet, neq; primum tenendum erit: quare fine gratia diuina homo non ualet adimplere prςcepta. Insiuper, inquit Aug. dehoresibus, hoc pertinere ad bςre P elagianorum credentium pertinaciter, naturaliter hominem sine gratia adimplere diuina pose prςcepta,ad qua malam pestem euitandam,pars hilari vultu hςc tenenda, qti homo nequeat huiusmodi sine Dei grat ia, Gre. In oppositum ilicetis vos: cur ergo ad Rom. itastur Apostolus: Gentes, qua legem non habent, naturaliter, qua legissiunt, faciunt ' videtur itaque, ql lexis prςceptasne gratia po1sint impleri. Pro determinatione huius dis cultatis duo sunt prςmittenda : qliorum primum est, quod in omni prςcepto duo confiderantW,scilicet prςcepti materia, oe finis. Materia prςcepti ,sub obligatione cadit, est enim illud, quodpr cipitur. Finis aῖtnςctapti sib intentione cadit, naprςcipiens intendit, Tt mediante procepto ad illud perueniatur. V.g. legi stator prςcipit non percuterecla , m intendit per hoc inter ciues fouere amicitiam: sic Deus dando Delibus prςcepta, intendit summum bonum. Alterum in ordine fecundum memoria tradendum, distinctione rsicit primcipiorum , idest prςceptorum; quςdam enim fiunt iuris naturalis, qvςdam aba iuris super naturalis. His prςmissis, dua ponendae siunt coclusiones, deincti rationes fluendae. Prima coclusio talis. Homo fine Jeciali gratia valet implere iuris naturalis prςcepta; nec
mirum, quia lotentia ducitur posse in actum sebi proportionatum,
372쪽
ut in proposito est. Altera concluso. Homo sine Dei gralia imis diuini , siuesuper naturalis, adimplere minime pol prςcepta, cuius ratio est duplex : primo, quia potentia non s proportionata in talem adium: quare, Ut proportionetur, eget gratia, no ergo iuris supernaturalis homo diuina sinegrat ia, pol adimplere prςcepta: quibus actus virtuosi prςcipiuntur, m a ius vicissiprohibentur per prςcepta negativa, ut illi per affirmativa. Altera rasio assignatur ,s est, quod habere gratiam sub pcepto cadit: materia itaq;
prςcepti , siue prςceptum sine gratia potest impleri. Nunc ad ramtionem prima adduc tam paucis dicendum, quod bomosine gratia prςuia qualitercunq; data non potest ese in gloria, sic nec diuina seruare, σ adimplere prςcepta sine diuina gratia. Ad illud Aug. de facili dicitur argumentum, quod habet intelligi de mandatorizimpletione cum peruentione ad finem a legistatore intentum: illo etenim modo me Dei gratia impleri nequeunt. Et hπ de duobus punctis. In tertio quςritur. Num sine dono Jeciali homo se augrariam valeat pr arare : mibi, quod non, videtur, nam homo mortuus corporaliter se ad vitam corporalem recuperandam pr parare non pote igitur nec mortuus Epirituabter poterit se pr*arare ad vitam stiritualem, quae est per gratiam. Insuper, qui trahitur ab alio , per se ipsum aci gratiam prvarare non pol, at nemo trahitur, nisia Deo: igitur. Hoc Ran. authoritate declararur ita dicentis. Nemo pol venire ad me,nisipater, qui me misit, traxerit ill-: quare, σc. At dicetis vos : cur ergo Prouerbiorum xii.
Capaicitur: Hominis est animum pr*arares sita semo hoc per sielsium potest , ita . ex consiquenti poterit ad aliquam si pr*
373쪽
gratia mereri minime poterat, ut aperte testatur D. Aug. in Enchi. Accedo nunc ad secundam quoionem de virtutibus iam propositam, ipro responsone, quidsenserint quidam, non omittendum e sunt enim opinati nonnulli , primum parentem Urtutes mi- .mme habuisse, quoniam Dei prςceptum contempsit, ideo iustis iam non habuit, nec prudentiam, quia ibi non prouidcbat: non temperantiam, quia alienapetjt: no fortitudinem,quiapra sugestioni non restitit.Huic per uasoni volens re θondere Magister, ita ait. Licet Adam, quando actuabier peccauit, tunc temporis virtutes illas non habuerit: ante nihilominus eius peccatum eas habuisse dicitur,qδ multissan ior si testimonijs QP tur: ait enim D. g. in quadam Homelia, Adam perdita charitate malus inuentus est. D. Am .de hoc eodem ad Sabinum ait.Quando Adamsolus erat non sprςuaricatus, quia mcns eius Deo adhςrebat. Non es ergo dubitandum, hominem ante peccatu no habuisse virtutes sed bene
illis per peccatum expoliatu uis; Et hec de tertio sigmento. In quarto ponitur hςc δ positio ue coclusio. Primos parens propter peccati indignitatem ae paradisio est expulsus,oe de ligno vite comedere prohibitus: propter quod poterat ,s perstitisset, vivere insternum: hanc uolens in qwnto membro in uare Magister ita dicit: Primum hominem in sui peccati pςnam a paradis loco Mimptatis ei estum, nec non ab esu ligni ,per cuius sum viserepoteratin ςternu: nosic post peccatu,sed ante a m h cde quinta parte. In sexta sioluenda uenit authoritas Gen. qua innui viaetur, ql et post peccatum ,si de ligno uitae comedisset in ςternum vix st ergo talis aut borisas Videte Ineforte manum siuam mittat ad lignum uita,
374쪽
t aut in aeternum.Zaes sanda est. Videte vos Angeli, ne comedat de ligno altae, quo indignus est, ἀe quo tamen, si perstitiset, . comedisset, procul dubio in aeternum viveret. His sieptimo loco venit addenda talis propositio. Licet probabile sit, Adam in illo innocentiae flatu de ligno uita comedisse,attamen, quia frequenter
eius istim minime habuit, iccirco immortalitiae non obtinuit. Proculus probatione octauo dubitatur loco. Utrum de ligno uitae ante
peccatum comederit.Si sic, cur non sit factus immortalis 'post dubium nono sequitur re*onsio loco, dum dicitur, quod Adam ante peccatum de ligno uitae comeaei, quia sibi ad usum di uerat ligna concessa pr ervnum , de quo frequenter quia non gustauit, idcolignum illud immortalitatem sibi confore non potuit: quare immortalis carens v v Irequenti illius ligni effici non potuit. Qua ora perbelle inprsenti habentur distinctione. Et hginatis.
AN IN ST AT U NATURAE INSTITUTAE,
i - . Lectio CXXIII. EXaminaturi distinctionem siuperiorem iam declaratam
tria nobis Inquirenda erunt, εν primo. Num gratia in primo flatu eguerit homo. Insiper, Num tunc temporis Adam oe, habuist v irtutes. Tandem, Num opera magis meritoria jussent, quam modo. Circa primum ad partem negativam doc antes quidam ita argusnt: gratia supponit culpam, at in illo flatu non erat culpae ergo nec indigi bat gratia: In contrariums
375쪽
aeem sicundo; Pelagii increpationem tertio; Eius re 'orsionen quarto ; Propositionem qwnto; Rationes quinq;sexto; Conclusionem chm determinatione sistimo. Quantum ad primhm. Sit hπeonclusio. Esliberum arbitrium in merito dicatur magnam habere virtute, tamen sine gratia minimestificit ad salutem. Hane volentes fecundo insinuare loco, una chm M sro ita dicimus: liber si arbitrium homini sit sc cre minime sic. e gratia ad salutem, quavis Peletana hςrsis opposium sint ire uideatur. Νum Pelagius monachus, sed malus monachus, quia male sint labat, e, pcratinaciter, a quo talis h Us denominatur,intanthm de libero ai bι- trioproumcbat, ita ut uisereret,gratiam Dei dari, secundum eius merita. Insiper, hominem p se mandata Dei negi alia imp re.
Ad qcia opiniorem si quuta est incr patio, de qua est sermo tertio
loco. Unde increpatus a comonachissuis dicentibus, ad et ratia tunc, necessaria esset,si obsiq;gratiapossemus adimplere mandata' qui ri tonit ad hoc, ut homo facilius cum Dei gratia posset adimplere prςcepta ; add bat prςterea maledictus iste incontientcntia multa alia, sicilicet ex hocJequentia, rig. orationes,quas facit Eccisia, nihil his conferre, pro quibusfiunt ,saltem infidelibus, peccatoribus,su delibus, quia exsea natura, Ppriaq; voluntate
ad Deum conuertantur,mnon ex orationibus nostris. Insuper,
paruulos nascisne peccato originati diccbat, quod toltim hςreticus: igitur, m ipse hςreticus o quare eat in malam crucem, quIa In tantam deuenit cςcitatem,ut diceret,qua necfn sit, nec ullo modorationi erant cosena,m hςc de punctis quaestor. In quinto ponitur talisproposito. Licet vivioribus liberum sit innarum at Liris
376쪽
ramen fine Dei gratia nullus potest adimplere p)ς pisi, nec uitare
peccatum. Pro cuius intellectu rationes quinque ,sexto loco -ucuntur: quarum primasic se habet ad cor sit mandam spinionem telaxa oram iam p= ςtactam. Homo, Accbaxt yd lςretici, per solum hie um at Atriam, sine gratia, potcs uitare peccathm, facere bonum: erto persolum liberum at biti iamI ot moreri: conse quentia uidetur ille clara ex boc, qaia hcmini culpa 1. o imputatur, in eo qd uitare non pot; assumptomper Aet manifestum uidetur nam ait ipse, cliuod voluntas est,quapeccatur, os recte vivitur. At
errant isti, ex fiso intellectu aut boritaris D. Aux qua habet imtelligi cam addi:ione, quarc ne vinitur, ossi lcnte gratia, δhςretici maledicti qua peccator diffletegrat D. Altera ratio sese habu si mandata Dei sine Dei gratia seruarincn p pnt,
tunc aliqui nonservantes ea, no peccarent, ut patet de paruulam
eriginali peccato natis, at consequensfalsum est; σ consequentia patit aut horitate beati AN diccntis, quod nullus d bet reputari reus, ideo quia non fecit, quod facere non potuit. Cui dissicultatioceurrens ipse Magister, inqait: beatum Aethoc verbum serian se contra Manubres,duas in homine ponentes esse naturas,bonam unam, alteram malam. Bonam a Deo; malam aut a diabolo rquodsi ita foret,iuncsecundum malam illam naturam, homo bona
facere non posset; nec unquam velle bonum: σ tunc His odi. non est sibi imputandam,qit non faceret bonum, nec etiam, quod malus esset. Tertio arguebant sic. Homo pol a peccato resurgere, sinePatia: ergo, binu facere'egratia: patet hoc per Aug. dicentem, quod mutare voluntatem , es in nostra pot state. RG
377쪽
pondet Magister ad Aug. authoritatem, dum ait: ese intelligemdam hoc modo,ql quamuis mutare voluntatem in nostrast pol nate, hoc nihilominus a Deo est per gratiam. His tribus rationiabas, quarta in ordine fc additur. Homo dicitur pose credere in Deum fine gratia: igitur, mo. Patet per Aug. ita dicentem, qδcredere, m velle, est nostri;.Ad hoc dicipol, qt aliud est credere
principaliter, . aliud ex consiequenti; primo modo concedo, qlcredere, Dei sit, oe velle principaliter, nostrum aut excosequeti, sic ratio nulla. Huic necititur vltima in ordine ratio quinta ,sic. Habere idem est naturale homini: ergo sine Dei gratia, in Deum homo credere pol, σfidem babere , pc: ergo ex consequenti poterit benefacere. Respondetur ad hoc, ese quidem natura δε homini, secundum inclinarionem, fidemposse habere, quia dicitur inclis nari ad credendum, oe diligendum Deum, attamen credere, σintelligere meritorie, non fit, nec est sine gratia, o hςretici.Postre mo ex pr dictis Iptimo venit apponenda conclusio loco, hisice Verbis. Aberrarit toto cito omnes illi, qui dicunt, nos ad bonum Dei auxilio non indigere. Emant similiter illi, ut Manichei . ponentes hominem propter malam naturam, non posse peccatum vitare: errant similiter illi, qui ponunt homines peccare minime posse propter naturam bonam ,sicut malencti Ioviniani, quia hostdicentes,s perperam aserentes, liberi tollunt arbitri, libertatem;
secundum quam,ut tenet sententia Catholica, homo siemper potesὶ Ieccare,or non peccare. Et bscde tota distinctione,pro prsenti.
378쪽
Lectio CXX.IA M plane declaratafuit prςcedens distinctio ad aures Maiasstri sint. Nunc vero examiηanda venit, ubi Lo principali be nobis obserunt inquirenda: quorum primu . Numine gratia, veritatem valeat homo aliquam cognoscere, siue intueri. Alterum est: num aliquod bonum sine eadem gratia queatfacere. Circa primum, extant rationes quςdam pro negatiuaparte, quar si
prima sic se habet: sensius visius non potest videresne extrinseco lumine: igitur nec intelle lus quid intelligere, absiq; lumine Iupem addito, quod gratis datum est. Insuper , possibile non est veritatis
scientiam acquirere per doctrinam exterius, nisi Deus doceat interius , ait D.Aug. lib. de Magistro; ergo multo minus per inuent ionem, oesic nullo modo: quare, oec.In contrarium video vos,
argumentari posse dicentes: siab vegratia non possemus aliquod verum cognoscere; tunc intellectus sua Ppria cameret operatione, at hoc inconueniens est ergo, ctrc. Insuper, nullum nostrum intelligere esset pure naturale; hςc incommoda sunt, ad quae tollenda, erit dicendum , εδ homo sine gratiaposse aliquid veri cognoscere. Pro intellectu huius quoionis,distinctio de duplicuratiaprmitatenda ess, uno enim modo sumiturgratia P Dei grata prouidemtia, qua Deus gratis rebus ossus ea impendit, quae isis conuenire dicuntur: alio modo, P habituali dono inpotentia anima recepto. Primo modo, nulli dubium est, ql fine Dei gratia, nequaquam
quidpossumus intel ere, via esset velle tentare impossibile onus modis: non enim postibile es me intellectu intelligere, que Deus homini
379쪽
homini dedit, ex sua prouidentia, tanquam necessarium adfinem famesne gratia itaq; primo modo sumpta, homo veritatem non malet cognostere. Si vero gratia accipiatur P dono habituali, tune di tinguo; illud enim donum, vel erit gratum faciens, vel solum gratis datum. Si primo modo , sine gratia veritatem possumus o Insere: loqmendo tamen de ueritate habcnte esse in sensibilibus: in de illa supernaturali, prima, sicis non :sic, conte turaliter; non, perfectionaliter absiq; gratia, oe gratis data,mgrat vfaciem
te. Nunc argument ormata defacili ruent,si ad primum dixerio mus: lumen requiri ad usonem corporat , non per modum cooperantis,at distonentis medium, sic.Ita in proposito,de cognitione eteritatis per collationem ad gratiam dicendum concurrit ergo lumen tanquam quid visui ad operandum, di 'ostiue, at non per modum cooperantis. Asimili, de intelle lupor dici, cuius obieeium
esse presenspol, sine quocunq; dono habituali: quare, me. Ads
cudum dicitur: nullum possescientiam exterius acquirere per δε-ctorem extrinsecum, nisper terba, σ nutus mouentes adisicen tem, at intrinsecus a Deo causante veritatem perfecte; cocedrtur
ergo, quod nullus pefecte exterius post veritatem acquirere, nisi in mouendo; at in causando a solo Deo: quare, me. Iam prima paucis enucleata verbis quςstione, accedit altera in ordine sic uda, dum quςritur. Num homo, sinegratia, valeat ahquod bonum ficere. Mihi certe videtur esse dic edum, quod non, cogitare etenim bonum non possumus absq; gratia: igitur nec illud facere, antecedens parci per Apostolu ad Cor. dicentem. Non simus silicientes cogitare aliquid a nobis, σc. Ergo patet intenIam, nec mirum et
380쪽
ηam cogitatio boni prςcedit operationem eiusdem. In seper arguntur testimomo Ioan. ita dicentis, Sine me nihilpotestis facere; non itaq; bonum, sine Dei gratia. In oppositum dicetis vos, ut intellectus ad cognitionem ueri, ita σ voluntas ad eius amorem, at intelle tus versi cognoscere fine gratia pol, ut iam diximus: igiturm voluntas bonum appetere, oe facere.Pro determinatione huiusqusionis distinditionem de duplici bono prςmittam, deinde ad argumenta rsondebo: datur ergo duplex bi num, morale Tnum, alter u meritorium. Primo modo dicitur; homine posse operari opus bonum concurrentibus principijs susscientibus ad aliquam oper tionem, oe ex conformitate ad rectam rationem; at secundo modo, absolute negandum, quod homo fine Dei gratia bonum meritorium ualeat operari. Hinc expressus apparet Pelagi, error, diacentis: liberum arbitrium susscere ad merendum sine Dei gratia quod minime verum est: nam, quamuis dicatursus Pereper sie ad eliciendum opus morale bonum ex genere, ob id generalis Dei influentia tolli non debet, qua rerum principia in esse construat, fine qua nihil esset, autfieret. Nunc ad primam rat ionem paucis dico, nos minime si ficienter, nec faciliter posse cogitare, quae adsidempertinent fine Dei dono habituali, ita nec bonum sine Dei
gratia meritorium operari.Illud uero Ioam. dicitur esse veru nam
sublata generati Dei influentia, nihil esset,ne eret, fine Dei gratia r ergo bonum opus meritorium ex nobis operari neutiquampossumus.