장음표시 사용
51쪽
Libeat. Circa primum quatuor confideranda occurruηt: prims dubium : Insiper: argumenta: deinde notanda:demum argumentorumsolutio. Quo ad primum audeo dicere, CHum Eme reum nequaquam locum esse corporeum, nam cotemplationi non debetur locus corporeus, quoniam contemplatio existens in corpore aliqualiter abstrabit: at CHum Emvreum beatorum contemplationi es deputatum, locus itaq; non potest esse corporeus. In contrarium se habet ven. Beda super illo verbo Genss. In principio creauit
Dius Crium, oec. Propterea tertio loco tria notanda erunt, au
Celum fit primo, deinde ad quid ftfactam, tandem quale sit.
Quantum ad primum, an sit, dubitandum minime venit, licet non extem rationes necessariae ad hanc veritate detegendam, nec essctus in bis inserioribus appareant sanctorum enim authoritate,σmaxime Bedae, ςlum Emvreum esse fatemur. Quantum ad se cundum , sicilicet ad quid productum sit, dicunt quidam, esses
ctum principaliter propter uniues ordinem: insiper,ut beatorucorporum esset locus. Quale verost, dissicile venari hoc minime erit; nam cum beatorum locus sit, ideo fatendum, quod luc idum fit; Unde dicitur Emvreum igneum. His ita prςmqsis , nunc quarto loco soluenda venit prima ratio', quod ibi sit vere locis contemplationis, no propter angelos, sed bene propter homines, nee et propter θiritum cotemplantes, nisi quatenus est corporis actus, cui tatis congruit locus, proflatu suae glorificationis, nec no ob admptatione iam dictam, ut corporalia I piritualibus corre stondeant, lac pro primo dubio. Alterum in ordine non secus in puncta tui habet quatuor naprimὸ dubitatur secundo arguitur; tertio, notanda
52쪽
notanda ponuntur; quarto solutiones argumentorum. QEςritur ergo, num crium emi Freum aliquam actionem,siue in hπ inferiora influentiam habeat s mihi certe vidi Iur, quod non, nam ut secundo cςli habetur, ob motum, σ lumen, id st, motu, lumine crium dicitur ager er at odium empyreum minime agit por
motlim, cum non moueatur, nec per lumen, quia non dicitur radio
sum: Pare, oec. In o post se habet illud, quod dici solet de
loco, qui sui locat i oonferuali us est, s quia cnum mureum imferiorum corporam videtur locus, i itur conseruat iura eorum : at non conseruat, nisi per aliquam adtione: ergo, Hic ego duos possem circa materiam hanc modos dicenia adducere valde dis eoicies inter se, verum quia d celo eri reo non loquimur, nis per authoritates, iccirco hos subsilentio relinquo, os adprimum a mmentum dilucndum me constro. Dico ergo, talum emureum per iumen agere, eo modo, quo diri Ad c umentum vero in oppositum potest dici, quod omnis locus conseruatiumst locati, quado illud, qqod con seruatur, dicitur ab alio pendere, ut a causa per se rat quia cςlum emureum auorum causa orbium minime ponitur rinsuper, nec alij oorruptibiles, ideo rationem conseruantis, nequaquam habet, sed olum continentis: σ hςcsatis.
Lectio XI. DV o examinanda mibi se si offerunt hodierna die, qu
rum unum ad aeui successionem pertinet, alterum vero ad identitatem nunc aui cum aeuo. Solet igitur quςri
53쪽
primo: num in auosit cocedendasucccssio: Prςterea, an nunc mi
idem post dici, quod aeuum. Circaprimum videturpossustineri, quod in aeuo fit pcsibilis successo, illud enim, quod deficere potest ab se non habet mulsam totum esse,sed angelus,cuius mensura dicitur aeuum, ab isse ascere potest per subtractionem influentiae diuina, non ergo ut siuum habet totu es, quare in ςuo uccesso. Pi p erea, si in ςuo non daretur bucce o, tunc Me angelo esset fore, O fiset: at Deus no potes facere angelum no uis, igitur nee posset ipsi acere no fore, hoc aut sil um est: quare, c.Insuper,
in eodem instanti contradictoria de eodem vescari non possunt: at, sitotum se ipsius avel mulseret, o mensuraretur instanti,sc contradictoria ver cari possent de eodem: at hocfalsum diciatur e quare, mo. Pro determinatione quoionis, duoprς mittendasunt, quid primo nomine aut intelligatur: insuper, qui t de vcritate qusionis. Quantum ad primum, mum dicitur esse mensura,sue duratio esse creati, uniformiter se habentis ad rasionem relatam,qua mediante, esse, cuius est passo, potest intellectus men
surare omnem existentiam creatam,uniformiterse habentem S
cundum vero bram dicitur mum esse, quas medium inter aeternitatem, oe tempus, propter quod aliquando in riptu ponitur Paternitate, eo quia medium participet naturam utriusq; extrem rum. Unde Eccles. i. obitur. Intelleelus prudentia est ab aevo, idea ab aeterno, exponendo desapientiagenita, idest de verbo,vel filio Dei, in quosivereminenter est notitia principiorum, quae diacitur intelleEiusprudentia, est ab aevo, ides ab aeterno. Aeternitas quippe caret prisclio, isne, tempus aut habet principium, σβnemo
54쪽
finem, sicut , m cςli motus ,sed mum tenet medium, quia habet principium, at sine fine est, unde secundum Dion um de divin.
non mum dicitur quieta, oes tota simul vita, Dum ergo angeloruest, creaturarum vero duratio ad tempus, m aternitas Deo competit. Quae tria siunt diuersa, quia entia qγoΤ, diuersa. Quantum ad secundum dico, quod in ςuo non est successio, quoniam ibi esse rotu mul est, in quo nec prius, necposterius apparet. Nunc ad argumenta accedo, cir ad primu dico, esse quidem possibile ab auid ab esse deficere, cum non habeat ex si es te, sid ab alio, cuius in Lemna subtracta, tunc demet esse, non ob id in mo p βμccesso. Ad secundum argumentum dicitur, quod in ariclo sicundumst, non
esse se, oesore ,sed solum secundum coexistentiam ad tempus,
lice eri nequeat,quin angelus coexisterit ,potest tamen Deus facere, quod non coexistat alicui futuro, vel angelum anichilando, vel faciendo, quod nihil erit futurum, Deus ergo potest facere, angelum non fore, licet nequealfacere, quod nonfuerit, π hoc non propter Fuccessionem, quam habeat in esse ,sed bene propter coexia sentiam eius ad temporisuccessisnem. Ad ultimum dici potest, contradi citoria minime pose verificari in eodem instanti fluenti de
eodem : at eidem nunc instantiinpermanenti, bene contradictoria coexserepossunt, V. g. dum dicitur de Deo, pi Deus creat, σ Deus non creat,ita de angelo videturpose veris cari,esse beatum , m non esse beatum, utrunq; coexistis eidem nunc aeui, quod menserat esse angeli, licet alterum eorum, scilicet non esse beatu-, auo non mensuretur, nec id mirum, pura enim negatio illis est, cui proPrie nulla mensura re pondet. Enucleato his paucis .erbis
55쪽
merbis iamprimo quoito, siuperest videre: nuidentificentur nune aui, um. Primo assecitu videtur quod non, uti enim nunc temporis non est idem, quod tempus , ita nunc aeui, um nouidem, aritecedens patet, quia nunc indivisibile est, diuisibile tempus: ergo. Circa materiam hanc extant Varia opiniones, quas ego consulto dimitto, σ pro Psti dilucidatione dico, nunc aut, idem esse realiter , m hoc est, quod hic νςritur in pro posito , licet non id sint ratione. Nunc ad argumentum dicitur, quod aliter se habet nunc aiά ad mum, quam nunc temporis ad tempus, nam tunc aui ab auo disserre non potest, nisi fecundum ritionem, quia in se miterni non videtur esse realis diuersitas, nec nunc aeui dicit priuationem ulterioris durationis ,sicut dicit nunc temporis, propter quod reabter differt a tempore, no cui indiuia sibile positiuum a continuo ,sed bene , utpriuatio ulterioris contianuinionis eσhς salis.
AN UNUM AEVUM SIT OMNIUM AEUITEM
Lectio XI A Dbuc duo ad uberiorem doctrinam eorum, quae tam
ni in silerioribus siermonibus nostris, proponenda quaesita egent, veru ut breuitati inseruiam . praesentimum tantsi percurram, quatuor declarando, nam primo dubium praemittam secundo arguam; tertio in medium notanda adducam; quarto ratione ormaras diluam. QuGratur ergo, ex quo de ipso
56쪽
auo verba fecimus in b. sterna lictione, an unum ci beat concedi auum , clisit, vel possit esse mensura omnium aeuiternoru ' dubio sub hac v rboruforma proposito, ad partem negatiua declinantes sic ratiocinabimur. Mensurabile, ut nor ut oes, habet pendentiam a mesera realiter, sid unus angelus ab altero quamu ad ι se siuum, non dependet, fida Deo immediate, non igitur unius esse habet metiri per abquid, quod sit in alio, non itaq; unum ςuum habet
concedi , tanquam metrum, atq; mensura omnium austernorum.
Insiuer, ut se habet tempus ad temporalia, ita mum ad austerna, sed tempus, quod est mensiura omnium temporalium, non dicitur est in aliquo temporali, ut in subiecti , sed in coo, quod est ςuiternum, super omne tempus: igitur, quod mensura est omnium
auiternorum, minIme erit in aliquo aeuiterno existens ,sed bene in aliquo supra omne auiternum,m hoc Deus est. V ltei iussic arguitur,si daretur unum ςuum mensiura omnlum auiternorum, procul dubio illud foret ςuum supremi aeuiterni, quiaprimum metrum, ac omnium mensura est aliorum, uti motus est messura olum: quare,cπc. In oppositum si habet illud, oli dici solet,si ut unum tempoomnium temporalium mesura est, ita Tnum auiternoru omnium um mensura erit. Pro re hinsione igitur,ac quoiit determin
tione, primo videndum est . quid fit de ratione mensurae, es enim de re menserata certitudinem habere ,siue quantu ad quantitatem molis, siue υirtutis, duplex erim quantitas datur,'molis, atq; virtutis, flue pes ctionis. Nunc ad rationes formatas responde mus, m primo ad primam dicentes , quod currit de mensiura per se, . directe, quo modo unum auiternorum suum aliorum perse
57쪽
mensura dici non potest, nec directe sicut cais; non ob id probat, quin possit dici mensiura comparative, m indirecte. Adsecandam
rationem reθondetur, quod accidit tempori, vis temporalium mensiura,quodsiit in aliquo aut terno: propterea non videtvrsequi, quod mum ola austerna menserans sit in aliquo siubiccto transcen- . aente aeuiternorum genus. Ad ultimam re 'ondetur, concludere, nisi obviet aliud,unde licet detur aut ternum primum, illud tamen independens est, π improportionatur quare, .c. Ad argumentum vero alterius par. is ,similitudo de tempore reflectu motuum,m aeuo ress ectu durationis austernorum,neganda venit,quoniam primus motus, cum quo tempus est realiter idem, ea uniformior, σ notior olaussub ipso motibus. Prperea, oes alij motus siuae durationis terminum accipiunt in ante, post, vel secundum totum, ut siunt motus, qui inueniuntur in orbus generabilibus, oe corruptibilibus rebus,vel secundum partem,ut motus inferioru orbium, qui secundum sivi totalitatem non mensuraritur, cum terminum motus non habeant. De duratione aut austere rimi 1 sectu aliorum non ita euenit, quantum ad conditiones mensurantis ad memsurabiles Et bς atis pro prsenti lectione.
AN ESSE REI GENERABILIS, ET COR-
Lectio XIII. VT Pamprimum adsitastequentem declarandam distin
Libonem accedamus, imprsentiarum di cultatem una excisabimus, quςrentes num esse rei generabilis, mcorruetibilis,
58쪽
corruptibilis, tempore mensuretur. Dubio proposito, nuncpotenargui pro parte negativa, m primo sic. Tempus successivorum mensiura est, ut ori fateri videntur, hed in esse rei generabitis, crcorruptibilis non videtur esse successio: ergo, me. Ex alio latere
dicetis vos, si se rei generabilis corruptibilis tempore non non habet mensiurari, a quo ergo es non is dicendam, quod aeternitate, quae soli Deo conuenit, habeat dimetiri, neq; aevo, quia ange lorum mensura; ex consequeti ergo debet dici, quod tempore. Prodeterminatione huius rei,sciendum est illa,qua mensurari habent, duplicere' cere quatitat ri Unaprimo, quinor maliter in si quata dicuntur, aliam securi, extrinsiecit, qua sicibore metiri habent emtrinsece, denominari denominatione extrinseca, g. Pannus, qui ad vina metitur, quantitate primo restitit intrinseca, quas maliter quantus est, I Uuper restitit quantitate vina, qua mensuratur ab extrinseco; hoc ide posse dici de duratione in re tidetur, prout duratio in ratione quanti jolet accipi, V. g. cale factio, vel stigestitio, quaesunt alterationes quςdam reru, ac corporu inferiorum, quandam videtur habere quantitatem intrinsiecam, quaeso maliter earum duratio dicitur tanta, circumsicripto quocunq; alio extrinseco, deinde prςter hanc quantitatem extrinsecam, siciticet quantitatem primi mobilis, secundum quam habent metiri, aemensurara mensiuratione extrinsica, penes qua denomInatIonem,
durna, vel mensales, vel annuales, m ita de alijs dicuntur. Pr terea ammaduer tendum est, in generabili duplicem durationem
dari, sicilicet successsiuam, σ non sacci suam, I .g. vi motus; illa
vel o nonsucccslaa in quatuor disti gutturparies,utputa in Gem
59쪽
nitatem, in ςuum , in nunc temporis discreti, m nunc temporis continui duratio Terosuccessiua adhuc stipsa in duas diuiditur, et delicet in continuam, oe di siretam, continua ad tempus continuum pertinet, siuccessiva discreta illa, quae consistit in receptione successiva diue risiorum actuum in compositione circa idem subiecta, quorum v siqui '; indrusibius est ,sicuti patet in actibus intelligendi, qMorum unus siuccedit alteri, licet quilibet in se indivisibilis fit, ista duratio pertinet ad tempus discretum solum , nec ibi ponenda venit quantitas siolum ocreta, quae numerus est, sit adis quantitas sit in talibus actibus, verum et ibi ponenda est quantitas disicreta, qua est tempus; nam non solummodo ibi est dareplura, quia duo adlus siunt plures, quam vημs, m tres quam duo sed ea etiam ibi dare plus, m minus durare, quod pertinet ad tempus. Nunc ad argumentum principale dici potest, quod tempus contianuum bene perse mensura siuccessivorum continuorum sit, attamen
per accidens etiam ea, uafuccessivis coexistunt,menserat,quorum initium, finis, tempore extenduntur, quo modo esse generabialium , m corruptibilium mensiurantur tepore, ut patet physicor si
quarto. Ad illud Hro in oppositum dici potest propter coclusione, quod sit verum, licet ex forma arguendi procedat ab insufficienti.
Distinctio I I LLectio XIIII. AG r purus hodierna die libri sicundi distinctionem in or
d. ne tertiam, de more meo nemm in primis ponas deinde diuisionems
60쪽
LECTIONES LIB. SECUNDI. 37. dissionem ; Nexus talis est: ex quo in superiori Madster sint.
merba fecit de angelorum productione, quantum ad extrinsieras conditiones, nunc consequenter intendit de eisdem pertractare, quo ad intrinsecas conditiones. Habito in hunc modum nexu, dia
uidi modo potest hπ distinctio in sementa quatuor. In quorum
primo quatuor nobis occurrunt consideranda circa angelorum Pinductione; deinde duo dubia; tertio, opinio corraria primae, quarto confideratio ex parte angelorum. Venio ad primi punesti dilucia datione, ubi quatuor confiderationi nostrasobjciuntur. Quorum duo pertinent ad eorumsubstantiam, T. g. essentia eorum immiterialis simplicitas, m distin bonis eorum, personalis diuersitas. Tertium vero ad eorum formam intelligendi 'eetat, σ ecce pers caritas; quartum ad eorupotestat , m ecce volendi liberatas. hinc quatuor nobibissimi Auditores,oes angeli in siua creatione acceperunt, no tamen ςqualiter,sed aestares creati fuerunt deficis ad disserentem natura in angelis sequitur differens cognitio, et doerens gratia collatio, nec non differens arbitri' libertas, ut in hoc primo videre est segmento. In altero contemplaturi, quomodo Angeli malitia cuiuscuq; culpae in siua creatione fuerint deprauati, questiones duas proponemus, illas; diluemus; quςritur ergo primo, num angeli sint creati boni, vel mali; Deinde virum aliqua morula inter eorum creationem, oe lapium extiterit. Ad quas diluendas, Magistersint. ut recitat quorundam opinione dicentium, Angelossis creatos malos, nec ibi morasuis inter eorum creationem, lapsum. An hoc fit verum, Grat D.Ioannis
aut horitas, ubi Christus dicit, diabolum homicidam fuisse , in; C a veritate