장음표시 사용
61쪽
veritate nostetisse. Hoc idem corroborari potest;authoritate Iob. mbi dicitur, quod diabolus est initium figmenti Dei ad illudendaei, quare, me. Pro solutione aut boritatum prςdictarum, quid dicturus, audite: nam diabolus dicitur initium figmenti Dei , eos a Demprςuidit, quando ipsum fecit, quarita bona de eius malitia prouenirent, cum ad eius tentatione ancii proficerent. Similiter dicitur, ipsum in veritate nonpetisse, quoniam a veritate cecidit, a qua minime cecidisset,si in veritate creatus non fulset et diacatis, quod fuerit homicida ab initio conditionis hominisquem per fallaciamsi ducendo occidit. hactenus de quatuor propositis, duas enodatas partes tenetis; si equitur tertia, in qrea opinio primae contraria ponitur , omnes angelos, iustos, o bonos fuisse creatos, quantum cilicet ad mali carentiam, π iniustitiae, licet non qua tum ad gratiam cosiummata; insuper, inter creationem, lapsum fuisse moram. Quae opinio testimonio D. Augustini fulcitur, ut intextu Magistri patet; ratione quoque,qua fiat in hoc, probaripotest. Quod car Deus fit optimus, creatura mala per ipsium produci minimepotest. immo si angelum malum creasset, nequaquam eius
malum punirere quare, me. Tandem accedo ad angelorum considerationem, oe unum notatu dignum dico, omnes videlicet amplos, ab initis suae creationis, Deum, oest,m cςteras creaturas
cognouisse, nec non quid appetendam foret, π quid requendum intellexisse, ta enim boni, qua mali noticiam habuerunt, Deamq; O si naturali quadam dilectione dilexerunt, no tamen meritoris, quia gratia eis non fuit addita, qua meriti radix esse dicitur: γbςcpro prsentisaetis.
62쪽
LECTIONES LIB. SECUNDI. 3'AN ANGELI SINT EX MATERIA, ET
Lectio X V. IN prςdeclarata d inctione erat siremo de multis, s maxime de morulis, nam quςrebat Magister, num inter angelorucreationem, oes lapsium fuerit aliqua morula, pro quare ad mussim intelligenda, hodierna die duo declarabo;primum ad morulas θectabit, alterum ad quoitum, ut audietis. Circa primum, ut video, angelorum mora Odcntur poni multipliciter posse, nam quidam tres ponunt moras dicetes, quod oes in prima mora creati fuissent ingratia, m meruerunt, insecunda bonisteterrunt in morito, π magi ceciderunt, in tertia oes fuerunt in termino. Possunt et poni quatuor morae, cy' hoc dupliciter . Primo, quod in prima fuerunt oes in naturalibus: in secunda mali ceciderunt. In teri iabonis apposita est gratia, cr meruerunt : in quarta boni sunt prγmiati,m mali damnati Vel dicatis, qδ oes in prima moraserint in naturalibus: in secunda oes in gratia, ετ in tertia boni mem runt stantes ingratia, cy' mali deliquerunt, in quartafuerunt oesin termino. Ponuntur, cr alio modo sae morae secundu alios, qhis aut borum modorum sit probabitior, D.Bonmensura inquit,sicita dum opinionem catholicam veriorem esse tenendam, quod morula fuerit inter creationem, cin lapsum, licet paruula, propter quam
sancti, oes expositores, cy' i ascriptura loquitur de maluia di boli, qua semper fuistin ea, quia illud modicum, quasepro nihilo,
reputatur. Vnde dicitur Ioan. 3. Diabolus ab inhiopecc.tait idest
63쪽
natim post initium. Angelis vero bonis pro magno merito a ribitur, quod vicerut yrdium tentationum, de quo Apoc. i 2.Factum estprdium magnum in cno, Michael, oe Angeli eius pugnabant
cum dracone, σc. Fuit enim peccatum malorum incentivum tem
tationis in bonis, quam boni ad magnam eorum laudem vicerunt. De quo latius Gabriel, qui videtur fateri, tanquam probabile, ql in primo instanti uniformessint creati angeli inflatu natura ,smegratia , infecuda mora erant uniformes ingratia, in tertia morula viae mali multipliciter demeruerant, oe boni multipliciter meruerunt , in quarta fuerunt in termino. Et hςc de primo puncto. Post quod, quςrendum venit, num Angeli ex materia, forma concreti ' hic extant nonnulla rationes ab angelis smplicitatem tollentes, compositionemq; ex consiquenti in ipsisponentes, qVara
prima fine habet; Angelus, vel e E materia, velforma, vel compositum, in hςc enim si antia diuiditur ,sed non potest dici mireris , quia H esset potentia, non forma, quia bςc es altera pars compose ergo compositum: quare, me. Insuper, illud quod est in
genere,compositum csse videtur: at angelus sine habet: ergo, . Prperea, eae Augustino in libro de miratilibus sacra siripturae hoc idem ostenditur, habet enim hςc verba. D. Augustinus. Omnipotens Deus ex informi materia, quam prius de nihilo condidit, cunctaru rerusensibilium, π instobilium intelli tu carentium, steries multiformes disset, materia ergo in omnibus: quare, oec.
Deinde, alibi Augustinus angelos vocavit animalia corpore aerea, deinceps , Gregorius vocat angelos animalia rationalia, oebe nardus ait liquet omnem spiritum crearum corporeoprorsus id
64쪽
gere Liatio: ergo, oec. In oppositu e habet Dion fius de diu in . nomin. qi ast: Angelos omnino immateriales, m incorporales: Boetius similiter, in libro de duabus naturis ait, quod natura imcorporea substantiae nulli innititur materiae undamento. Pro resistonsione ergo, duae siunt conclusionesponenda, quarum pi imahgo: Angelus ex materia, oe forma non est concretus, m ratio assignatur, quia anima humana partem sui non habet materiam, igitur neq, angelus, qui anima perfectior est. Altera coclusio,licet
angelus in genere fit, quia limitatus, non ob id proprie debet dici copositus ex materia, oe forma. His ita positis, nunc ad argumetaresspondendum, primo ad primum, quod maior propositio debet intelligi de substantia transimulabili, non de absolute capta, ut hic nos loquimur. Ad cundum patet per idem. Ad tertium dicitur, quod Augustinus frequenter videtur sequi illorum opinionem, qui angelos esse compositos dicebant. Ad quartum dico, quod isdem Augustinus loquutus est secundum opinionem Platonicorum, non profiso. Illud vero Gregorij vocantis angelos animalia rati nalia, debet intelli secundum 'eciem, quatenus scilicet in l=ecie humana apparent. Demum ad illud D. Beryariu potest dici, duplicem dari indigentiam,vnam,quo ad homines, aliam, quo ad angelos ipsis, primo modo loquutus est. D. Bernardus, dum dixi angelos corporeo indigere siolatio ilicet quam tum ad nos, non quo ad ipsos Angelos; m
65쪽
41 IO. PAVLI PALANTERII AN ANGELIS PERSONALITAS COMPETAT
Lectio XVI. A Udiuistis in calce prςcedentis mei termonis, num angeli ex duplici natura possent dici costati. Nunc intelligetis: an personalitatis nomen , sue indiuiduationis, eisdem
competere queat. Diuidatur itaq;sermo noster in particulas quatuor, in dubiumprimo: in argumenta fecundo: in notanda tertio: deniq; insolutiones argumentorum.Cyritur ergo ut rem aggrediar,an angelis personalitassiue indiuiduatio couenire possit: mihi pro parte negativa videtur esse dicen tu, quod non, nam ut volunt
quidam, forma videtur indiuiduari, p boc, ql in mareria signata recipitur : at angelus est forma per se siubsistensfine materia, ratiore o indiuiduationis ipse conuenire minime pol ; Prςterea, diuinus Plato, formas, quasposuisseparatas, uniuerstes esse dicebat, sidangeli sunt forma a materia separatae,atq;)emota: igitur,m . Ex alio latere,quia dici solet, qd actionesunt suppositorum, mangeli aliqua agunt: ergo, me. Pro determinatione huius docuitatis, tertio loco notate unu debetis comeratione maxima dignuficilicet indiuiduu ersona, oesiupposita,aliquo modo idemtificari, aliquo modo no, ga diserunt. Cuslibet .n.sngularis natura, in qu cunq; generest,indruidua nuncupari pol opposinu aut no videtur dici debere, nisi laxularis natura in genere seliantia posita, nec I; talis, at illa solum complexa s Persona tero, illud idem
et in natura intelle mali tantum , quare omnis persona
66쪽
sitim: at non omne indissiduum erit suppositu, nec omne suppositum persiona. His hapsuis, dimitator opiniones diuersas de principio indiuiduationis, an sit materia, an forma, an quantitas, oec. Hπdeitatem tamen pro prefinti veram indiuiduatis nis principium a Frmandosore ; Ad argum ηta verosic restonae bo dicendo, cδforma fit commitanter indiuidua, non quia desino i h c, nam
ab intrinseco per se ipsam s bπ, non quia in materia recipitur,n ub illo sensiu primo,ut diai. Ad alicium argumentum de facili potest re stonderi, si dixcrimus, Platonem errasse, sitamen intellexit formas si paratas isse a rebus uniuersali presicatione. Propterea, quantum ad hoc, multis in locis ab Aristotile reprobatur. Ad illud vero in oppossum, quod actionessu 'postorusiunt, potenditi, hoc debere intcggi, de actionibuspi adlicis, non deJecul liuis: m bς satis.
AN SUB UNA SPECIE PLURES ANGELI 3
Lectio XVII. NE sicco videar velle pertransire pede ea, quae ascolasti
cis circa naturam angelicam in dubium reuocantur, in
prsenti parte inquiram primo, num plures angeli sub una 'ecie queant inueniri, σ esse: insuper apponam argumenta, deinde notanda, demsi rationum olutiones. Circaprimum, insergunt quida pro parte negat tua ,sic ratiocinantesmoerentia penes formam, videtur es disserentia sicundum θeciem: at angeli duo cum materia careant, necesario dicentur diserre secunda formas suas:
67쪽
fas: Citur,m secundum steriem, at,quaesic disserunt,sub eadem Jecie se contradictionem implicat , non itaq; plures Angelisibuna videntvsecie inueniri posse. Insiper,ut habetur primo crii, Dcus, π natura n bil agunt 'stra, verum, si forentplures angelisib eadem L=ecie fustra dicerentur, non ergo, oe . Minor ut probanda ,1ic declaratur, quoniam indiuinorum plurificatio sibτηa Jecie let fieri ad construatione speciei: at in incorporalibus quales fiunt angeli 'eciessemper in unico conseruaripotest, nonstitu stostra b tali Jecie indiuidua plurapone L. In cotrarium se habet illud, quod dici stet,videlicet,de ratione steriti esse, quod de pluribus diserentibus numero prς licetur, vel actu, vel aptitudine, cu aut angeli sint in genere, igitur in eissunt, vel esse possunt plures eiusdem L eciei. Pro determinatione huius quς sti, tria pr
notanda occurrunt, unum de non repugnantia, alteru de numero,
tertium de θecie. Quo ad primum, esis endum, quod angelicae
minime natura repugnat plurificari secudum numerum in eademstecie, m hoc, quia angelorum entitas, m unitas, nec non plura-ιitas , immediate dependet a Deo,ut aprima causa. Alterum adnumerupertinet, datur enim numerus triplex, scilicet esentialis. accidentalis, m mathematicus; numerus esentialis est, qui necessario conuenit rebus, ita quod is manentibus, illa I pecies numeri non poten de eis vere negari, est rerum, qua non posmi per se
facere unum,ut numerus trium angelorum; numerus accidentalis,
es numer insignificatusper terminum numeralem, quipotest vere affirmari, vere negari de rebus ipsis manentibus in esse, ut numeras duarum aquarum paratarum, qua uni dua aqua, i
68쪽
η luunt, vel coniunguntur , non dare aquae ,sed una dicuntur. Numerus mathemaIicus est secrior ad utrunque. Ab alijs vero numerus dicitur esse duplex, sicilicet numerans, m numeratus. Numerus numerans,est intellectus secernens partes muliIudinis, quas numerat, vel et conceptus, quibus numerat, illo modo Deus dicitur numerus. Unde in Psa . Qui numeras multitudinem stellaru . Numerus vero numeratus, est res numerata, σ talis adhuc dupliciter capitur, uno modo stricte, alio modo magis comuniter,
si striEie sumatur,tunc ad istrires requiruntur coditiones,scilicet, quod fit multitudo quςdam uno menserata, oe ideo numerus est multitudo ex unitatibus profusa, inquit Boethius e secundo, quod talis numerus fit qualibet sua parte maior, ut ponit Dionyssias ultimo de divin. nom. tertio, quod unitates intersesint fetidieras dis,m ideo dicebat Boethius,ubi nulla est diuersitas, sicilicet essentialis, ibi nullus est numerus, oe secundu hoc, potest numerus
describi, quod i multitudo ex unitatibus essentialiteν diuersis J-fuse,quarum qu bet minor est ea: secundo modo capitur numerus magis communiter pro qualibet pluralitate rerum distinetarum , Aiue esentialiter, sive accidentakter, oesic in diuinis numerus large Alliendo, concedendus, non primo modo, ibi enim non admittitur talis aggregatio, nec diuisio Fubstantialis sed bene num insecundum distin tionem personarum ibi concedendassecunduerigine. Nos in Jposito intendimus de numero primo modo capto, scilicet essentialiter. Quantum ad tertium, 'ecies multis capitur modis, primo pro exteriori compositione , secundum quam quis diacitur pulcher, σ ornatus. Ual. Decie tua,. pulchritudine tua,
69쪽
P. Secundo capitur pro forma dante isse sp cificum, oesio diastinguitur contra materiam. Temo pro quachnq; similissedine re- prsentativa alicuius rei, quae est ratio cognitiva illius rei. Vel capitur pro cognitione, vel notitia. Unde Arist. 3. de anima, Lapis non est in anima, sed 'ecies eius, id st cognitio eius. Quarto pro materia rerum ,sub cireo siensiu consiueuimus dicere, quod in horton trosit J cies talis herbae. Quinto pro aterna beatitudine, quAea Dei visio, ut dicitur in coli cita Epiphaniae , usq; ad contem plandam si ciem tuae cepitudinis perducamur. Sexto capitur J7ecies, ut es unum de quinq; υniuersalibus. Septimo est accidens paratum orationis, ita accipiunt Grammatici. O Duo sumiturpis imagine figurata, vel artificiali serita ad militudinem alterius.
Nono capitur pro quocunq; signo visibili siensibili distincto
repromtativo alicuius rei visibilis, ior hoc ex inshtutione diuina
sic accipitur, cum dii itur: Corpus Christi est siubstericbus, in
acramento altaris 'ecies sent albedo rotunditas illa, impressio imaginis alicuius figurae,m apor panis, s vini. Demum sumitur 'ecies pro essentia diuina. Nos hic tantum intendimus ae Lyecie secundo modo capta , propterea dicimus ad argumenta, primo ad primum,quodpeccar in materia, nam maior est falsa,vid licet,
quod omnis iusserentia sicundum formam fit et disserentia siecundum θ: ciem, nam diserentia, ut norunt docti, duobus potest comsdera, i modis, Lilicet sicundum ab ollitam forma rationem, tunc θecfica licitur , alio modo sicundum quod hςc forma ei numeralis. σμ hςc d fierentia potest esse in omni natura creata. Ad ecundum argumen: u dici potest, quod licet conseruatio Peciei
70쪽
fit quςdam causa, propter quam indiuiduas ecie plurificantur,
non tamen est tota cause,quia tunc non multiplicarentur, Ultra qhaesset necesse θ eciem conseruari, quod minime verum est , plurisicatur ergo ob alias multas utilitates, quas benedictus Deus prς- ordinauitprouenire ex eis, tam in corporalibus, quam in incorporalibus, oe ita non debent dicifrustra.
Lectio XVIII. I Der omnia, quae maxima consideratione digna esse videntur,
volentibus de natura angelica verba facere, hoc unumprςcipue autumo esciscilicet inquirere, num Angeli in aliquo magno numero sint ponendi. Mihi sane dubio proposito, videtur esse dicendum,quod non,ut ad partem negativam declinem. Nam, mi
euenit in corporalibus, ita inllirituabbus, sid in primi cilicet in corporalibus nobili a corpora sui costa J sunt in minorin mero, quam alia, igitur a simili, angeli, qui sunt inter ereaeturas θιrituales nobiliores, debent in minori numeroponi,quam animae rationales. Pr erea,a prima causa, idest a Deo res, ut numeri, procedere dicuntur ab unitate aliquo modo, atqui innumeris ad unitatem accedentibus minor dicitur pluralitas, ergo in rebus ad primam accedentibus causam, quae maxime una, debet esse minor pluralitas, talis es natura angelica: Titur, oec. Ex alio latere, DioreUius capite quarto de Angelica Hieran in oppositum se habeti