장음표시 사용
121쪽
cile quidem ipsos ingredi possint per partem es t de egredi cr
adversam e dg non autem unquam regredi per unc edg, nec egredi γcre D: Quia cum tota ista macula, non constet nisi x ramentis primi clementi minutissimis, quae sibi mutuo adhaerentia, quosdam quasi ramulos componunt, particulae striatae venientes 1 partes, istorum ramulorum extremitates, sibi in meatibus istis occurrentes, inflectere dcbuerunt versus is ideoque si per cosdem meatus is esset regrediendum, adversus , isti ramulorum extremitates nonnihil assurgentes ipsarum transitum impcdirent. σ-demque modo particulae striatae venientes partem , meatus alios sibi excavarunt, quorum in rcstu in tota superli ibi sparsi sunt, egressus in adversa f. Notandumque si isti lix. hlearum instar cilla ζ cu .lia , cavatos, ad formam particularum striatarum quas admittunt, idco 'οῦ is, i e
122쪽
es em meatus, quam quae ventim alio.
gris, , , igitur materia primi elementi,utrimque ex poli per istos mea- materi. tus, ad sidus I potes pervenire ac quia ejus particulae striatae caete- sunt crassiores, ideoque majorem habent vim, ad pergendum se-i ibi baius cundum lineas rectas, non solent in eo manere, sed ingresse pers, protinus egrediuntur perit, atque ibi occurrentes globulis secundi clementi, vel materiae primi a B venienti, non possunt ulterius pergere secundum incas rectas, sed in omnes partes reflexae, per aetherem circumsusum xx, versus hemisphaerium fg revertunitur; quotquot ingredi possunt meatus maculae, vel macularum quae ibi sidus istud tegunt, per illos rursus progrediuntur ab fadd; sicque assidue per medium sidus transeundo, se aetherem circumsusum redeundo, quendam ibi quasi vorticem compo
123쪽
lunt, non esse tam multas, ut repleant omnes catus, ad nunsuram suam excavatos in maculis se quia etiam in coelo non replent omnia intervalla, quae sunt intc globulos secundi lcmcnti sed inama a copia subtilioris materiae, illis admixta si debct, propterva lobulorum motus quae materia subtilior cum ipsis in Os meatus, nisi particulae striatae , ab alio sideris hemisphaerio reflexae , majorem haberent vim ad illos occupandos. Quae vero hic de particulis striatis, per haemisphaerium e ingredientibus sunt dicta, de iis ctiam quae ingrediuntur per hemisphaerium e L sunt intelligenda, quod nempe sibi alios meatus, a prioribus plane diversos excavarint, per quos scin per plurimae suunt a versus , insidere Iac maculis ipsum circumdantibus; deinde in omnes partes reflexae per aetherem, crevertuntur ad , cum interim tot dissolvuntur, ves exeunt versus eclipticam , quot novae a polo Baccedunt.
Residuum autem materiae primi clementi, quod in spatii continetur, circa axems gyrando, semper inde reccdcre conatur; idem l im exiguos meatus sibi ab initio sormavit, semper-quepta crvat inmacula de is, qui priores decusatim intersecant, per quos aliquid istius materiae solet siluere, quia semper aliquid per priores, simul cum particulis striatis ingreditur.
Cum enim omnes maculae partes sibi invicem adhaereant, non potest circumserentia defg, nunc in Orsieri, nunc minor ideoque semper aequalis quantitas materiae primi clementi debet in sidere Icontineri. Et ideo etiam illa vis in qua lumen constitere supra diximus,Vc CX.
nulla prorsus in ipso, es non nisi admodum debilis es e potest. Nam quatenus ejus materia circa axem si rotatur , Vis Omnis qui is his is recedere conatur ab isto axe, in macula si angitur, S ad globulos iam υiae ossecundi clementi non pertingit; nec etiam illa, qui jus particulaestriatae, ab uno polo venientes, recta versus alium tendunt, quicquam potest praestare; non modo quia istae particulae valde exiguae sunt, respectu globulorum coclestium in quos impingunt, ac etiam aliquanto tardius, quam cliqua materia primi cicinenti moven- . O tur
124쪽
tiir; sed praecipue quia illae quae ab uno polo veniunt, non magis istos globulos in unam partem propellunt, quam aliae ex alio polo
CXI Materia autem coelestis in toto vortice, hoc sidus I circumjas se cente, comprehensa , suas interim vires potest retineres, quamvis: st bos rte non sufficiant, ad sensum luminis in oculis nostris excitan--πψrcv ii dum t fierique potest ut interim iste vortex, praevaleat aliis vorticibus sibi vicinis, Fortitis illos premat quam ab ipsis prematur. Unde sequeretur sidus augeri debere, nisi macula de fillud circumscribens, id impediret. Nam si jam circumferentia vorticis sit a B M , putandum est ejus globulos circumferentis isti proximos, eandem habere vim ad progrediendum ultra ipsam, versiis alios vortices circumpositos , ac globulos horum vorticum ad progrediendum versus I, non majorem nec minorem: haec enim uni-ώaratio est cur ejus circumserentia ibi potitis quam alibi termine
125쪽
PAR TERTIA. Io7tur. Si autem caeteris immutatis, contingat ut minitatur illa vis, qua exempli causa materia vorticis tendit versus I hocque variis ex causis potest contingere, ut si jus materia in alios Vortices transeat, vel multae maculae circa idus in O cxistens generentur, c. necesse sic lcgibus naturae, ut globuli orticis qui sunt in circumferentia , ultra ipsam ci gant Versus P S quia reliqui omnes qui sunt inter eo versus ctiam tendunt, inde augeretur spatium in quo est sidus I, nisi macula dela ipsum terminaret; sed quia haec macula non permittit illud augeri, globuli coelestes ei proximi, paulo majora solito intervalla circa se relinquent, S plus materiae primi clementi in iis intervallis continebitur, quae quandiu in ipsis erit dispersa, non magnas vires habere potest Si autem contingat particulas primi ei menti, per poros maculae exeuntes, in globulos illos impingentes, vel aliam quamvis causam , aliquos ex si is globulis a maculae superficie sejungere, materia primi clementi spatium intermedium latim repicias, satis virium haltabit, ad alios globulos istis vicinos, ab eadem maculae supersici s ungendos;&quo plures ab illa ita scjunget, editus virium acquirct ideoque
brevissimo tempore , ac tanquam in momcnto, supra totam istam superficiem se diffunda; ibique non allicrgyrans,quam ea quae intra maculam continetur, non minori vi pelici globulos coeli circumpositos, quam cosdem pelleret ipsum sidus I, si nulla macula cum involvens ejus actionem impediret Atque ita magna luce ex improviso sulgebit. Jam vero, si sorid contingat, istam maculamelle tam tenuem cxii raram, ut a materia primi clamenti, supra us exteriorem supers ciem sic effusa , dissolvatur, non facile postea sidus I rursus disparebit ad hoc enim opus esset, ut nova macula ipsum totum rursus in par niti. volveret. Sed si crassior sit quam ut ita queat dissolvi, densabiturixterior ejus superficies, ob impulsum materiae ipsam circumfluentis: atque interim si mutentur causae,ob quas prius minuta fuerat illa vis, qua materia vorticis o tendit versus I, jamque e contra augeatur, repes letur rursus materia vorticis , a P vcrsus , S hoc
ipso materia primi ementi, supra maculam de s distus minuetur, &simul novae maculae in ejus supersici generabuntur, quae paulatim ipsius lumen obtundent; denique, si causa perseveret, Uanὰ tollant, atque omnem locum istius alcri primi clementi
126쪽
occupabunt. Cum enim globuli vorticis I, qui sunt in exteriori ejus circumferentia Ail magis solito prementur, magis etiam prement illos , qui sunt in interiori circumferentia a a , quique ita pressi & ramosis particulis aetheris illius, quem circa sidera generari diximus, intertexti, non facilem transitum praebebunt particulis striatis, aliisve non minutissimis materiae primi elementi, supra maculam desse diffusae unde fiet, ut ipsae ibi perfacile in maculas
CXIII. Obiterque hic est notandum, particulas striatas in omnibus istis
Mishith, macularum corticibus continuos sibi meatus eXcavare, ac per omnes mustos mea simul, tanquam per unam solam maculam, transire Formantur
.ue, nim ista maculare ipsa materia primi clementi, 3 ideo initio sunt.1 uois i. mollissimae, istisque striatis particulis facilem viam praebent. Quod idem de aethere circumsus dici non potest quamvis enim crassiorcs Uus particulae, nonnulla etiam illorum meatuum vestigia retineant,
127쪽
larum involvatur. Talis enim alternatio est naturae valde amiliaris, iuri
in corporibus quae moventur ita scilicctu clim abali illa causa,vcr
suscertum terminum impulsa sunt, non in eo subsistant, sed ulterius pererant donec rursus ab alia causa versus ipsum repellantur. Ita dum pota ius sunt appensum, vi eravitatis ab uno latcre ad perpendiculum suum descendit, impctum acquirit, a quo ultra istud perpendiculum in oppositum latus sertur, donec rursus gravitas isto impetu superato, illudicrsus perpendiculum moveat, Minde novus in eo impetus oriatur. Ita vase scines moto , liquor in coconiciatus multoties ita redit, antequam ad uictem reducatur L ita cum omnes coelorum vortices in quodam aequilibrio consistant, ubi unius materia semel ab isto aequilibrio rccessit potest multoties nunc in unam, nunc in adversam partem excurrere, antequam ab isto motu
' si lim potest ut totus in quo talis aliqua cita fixa
continetur,ab aliis circumjacentibus vorticibus absorbeatur , de jus stella in aliquem ex istis vorticibus abrepta mulcetur m Planctam ition. m. v. vel Cometam. cmpe duas tantum causas supra invenimus, quae
impcdiant ne uni vortices ab aliis destruantur harumque una, quae consistit in eo, quod materia unius vorticis objectu vicinorum impediatur, ne versus alium quem possit vagari, non potest in omnibus locum habere. Nam si exempli cau a, matcria Vorticis vorticibus L . ita utrimque prc matur , ut hoc impediati Vcr' sus D ulterius proarediatur, non potest cadem ratione impediri avortice D ne se diffundat versus L A N, nec cliam ab ullis aliis nisi qui sint ci viciniores, pro ratione suae magnitudinis; atque adcoin omnium maxim huicinis non habet locum. Altera autem causa,
quod nempe maici a primi elamenti, in centro cujusque vorticis sidus componens, globulos siccundi circa illud existentes, a s repellat versus alios vorticcs vicinos, locum quidem habc in omnibus iis vorticibus, quorum sidera nullis maculis involvuntur; sed non dubium est, quin densiorum macularum intervcntus cana Ol- lat
129쪽
PAR TERTIA. II lat praesertim earum, quae plurium vorticum instar ibi mutuo in
Atque hinc patet non esse quidem periculum, ne ullus vortex ab XVI.
aliis vicinis destruatur, quamdiu sidus quod in centro iii h l x x,
nullis maculis est involutum scd cum illis tegitur Vibi uitur , , .hhi. pendere tantiim tu , quem iste vortex iliter alios obtinet, ut vel quam reuia citius vel tardius ab ipsis abibi beatur. Nempe si talis sit rit: situs, ut vicinorum aliorum vorticum cursui valde resistat, citius ab illis p. 2,MO, destructur, quam ut multi macularum Vortices, circa fias idtis den con grega. sari possint; sed si minori sit ipsis impedimento , cnte anthina minuetur interimque maculae, sidus in ejus medio politum obsidet tes , densiores sient, plurcsque ac plii res, tam supra quam etiam intra illud congrcgabuntur. Sic exempli causi, oricc ita situs cst, ut aperte cursum vorticis S magis impediat, tiam ulli alii vicini quapropter facile ab hoc vortice S abripietur , statim atque aliquot maculis illius sidus erit involutum ita scilicet, ut circii inserentia vorticis S, quae jam terminatur Enca ira , terminctui postea linea OR ; totaque materia, quae continetur intra lincas i Q&ORQ, iaccedat, ejusque cursum sequatur; reliqua mate- ita quae est' inter linea OR in alios vicinos vortices abcunte. Nihil enim aliud vorticem in eo situ , in quo nunc esse supponitur, potest conservare, quam manna vis materiae pridimi elementi, in ejus centro existentis quae globulos secundi circum-rauaque ita propcllit, ut jus impulsu potitius quam motibus vicinorum vorticum obsequantur quae vi interventu macularum debilitatur, Frangitur CXI livortex autem C inter quat Or ue, O..,
si GH, duosque alios permultis qui supra istos quatuor mycnig ndi
sunt ita est constitutus, quam Vi fram e
gentur, nunquam tamen totus polliit everti quandiu isti sex sunt tribu in 'iuatur.
ter se aequales. xiippe suppono vor ltices tertium M piis in icumbentem supra punctum D, Circa propria centra zyrar a versus C: - .
130쪽
, supra ipsos positum, verti ab T versus Q vorticem autem C, ita inter hos sex esse constitutum , ut ipsos solostangat, ejus centrum ab eorum sex centris equidistet, axisque circa quem gyratur sit in linea D E. Qua ratione istorum septem vorticum motus inter se optime conveniunt; quantumvis multis maculis sidus vorticis C obruatur, adeo ut perexiguas, vel etiam plane nullas habeat vires, ad globulos coeli circa se positos secum in orbem rapiendos; non tamen ulla est ratio, cur alii sex illud e loco suo expellant,quamdiu inter se sunt aequaleS. Sed ut sciamus, quo pacto tam multae maculae circa illud generari potuerint, putemus ipsum initio non minorem fuisse, quam unum macu te ex aliis sex ci circumjacentibus, ita ut circumferentiam suam usque F ' ad puncta 1 extenderet; sidusque permagnum in centro suo habuisse, utpote quod componebatur ex materia primi elementi, quae
per D ex tribus vorticibus S, , M, per E ex tribus aliis G, H, , vorsus C redia tendebat, cinde non regrediebatur, nisi in eosdem illos vortices versus K in adeo ut istud sidus satis virium habere potuerit, ad totam materiam coelicias , secum in gyrum agendam. Sed quia propter inaequalitatem , incommensurabilitatem quantitatum motuum, quae in aliis partibus universi reperitur, nihil in perpetuo aequilibrio stare potest,ubi sorte vortex C minus virium habere coepit, quam alii circumjacen tes, pars ejus materiae in ipsos migravit, 'uidem cum impctu ita ut ea pars quae si migravit, suerit major quam ista inaequalitas crigebat, ideoque rursus postea nonnihil materiae, in ipsum ex aliis remigravit, atque ita pervices. Cumque interim multi macularum 'A . Vortices,circa ejus sidus generarentur,4 - inagis ac magis illius vires minueban tur,&idcirco singulis vicibus, minus'. materiae in illum regrediebatur quam ab ipso exiisset donec tandem perexi-
UUS evaserit, Vel etiam totus sucrit
abs ,rptus, bio ejus sidere excepto,
multis maculis circumvallatum in materiam aliorum vorticum . .. abire non potest, nec etiam ab isti,
aliis vorticibus a loco, in quo est, e trudi, quamdiu isti vortices sunt inter se