장음표시 사용
191쪽
tam arcte simul jundiae sunt, quin hoc aliarum imperii disjungi posusint, hoc pii, in flammam rumpunt qua ratione stellas trajicientcs accendi puto. Cum autem exhalationis particulae, in corpus tam crasti me vi XC scidum coaliterunt,ut non ita disjungantur,lucem duntaxat aliquam I emittunt, similem illi quae in lienis putridis, in piscibus sale condi horiti vht iis, in guttis aquae marinae, si ii milibus solet apparere. Ex hoc enim inste ii solo quod globuli sccundi elementi, a materia primi pes tantur, si ' lunacia, ut ex supra dictis satis patet. Cumque plurium particularum terrestrium simul junctarum,intervalla tam angusta sunt,ut soli primo elcmento locum dent, cili sorte hoc primum clementum, non
satis habeat virium ad ipsa disjungendas, facile tamen halia satis, ad globulos secundi elementi circumjacente cicitione illi quam pro
. lumine sumendam esse diximus, impellendos. Et alc puto se stellas cadentes saepe enim earum materia humi delapsa, viscida de tenax esse deprehenditur quanquam sane non sit certum fuisse illam ipsam viscidam materiam, quae habuit lucem, potuit cnimi se aliqua tenuis flamma ei adhaerens. At in guttis aquae marinae, cujus naturam supra explicuimus, s a XCI. cile est videre quo pacto lux excitetur nempe dum illae carum par Ingui liticulae quae sunt sexiles, sibi mutuo manent implexae , aliae quae sunt
rigidae ac laeves, vi tempestatis, alteriusve cujussit, motus, e putridis, gutta excutiuntur,' spiculorum instar vibratae , sacile ex ejus vicinia globulos secundi ementi expellunt, sicque lucem producunt. In lignis autem putridis,d piscibus qui siccari incipiunt, de talibus, non aliunde lucem oriri puto, quam quod in iis dum sic lucent, multi sint meatus tam angusti, ut tum primum clementum
Quod vero alii jus spiritus aut liquoris particulae, meatus cor XCII. poris duri vel etiam liquidi, subeundo, ignem aliquando pos intix citare, ostendunt foenum madidum alicubi conclusum , calx aqua δ
aspersa, sermentationes omnes, liquoresque non pauci Chymicis ceni ut in noti, qui dum inter se permisccntur, incalcscunt, acetiam aliquando inflammantur. Non enim alia ratio est cur scaenum cccns, si recondatur antequam sit siccum , paullatim incalescat, ammamque sponte concipiat, quam quod multi spiritus vel succi per herbarum viridium poros, ab carum radicibus versus summitatcs fuere assueti, atque ibi vias ad mensuram suam accommodatas 3 hJcn--
192쪽
habentes, maneant aliquandiu in herbis excisis; quae, si interimangusto loco inclaidantur, particulae istorum succorum ex unis herbis in alias migrantes, multos catus in ipsit jam siccari incipientibus inveniunt, paullo angustiores, quam ut illos simul cum globulis secundi clementi abire possint; ideoque per illos fluentes,sola materia primi clementi circumdantur, a qua celerrime impulsae, ignis agitationem acquirunt.Ita,exempli causa, si spatium quod est inter duo corpora Bd C, repraesentet unum e meatubus alicujus herbae virentis, ac siniculi I 23 exiguis orbiculis circumdati, sumantur pro particulis succorum sive spirituum , a globulis secundi clementi per ejusmodi meatus vehi solitis spatium autem inter corpora D&E, sit alius meatus angustior herbae siccescentis, quem subeuntes eaedem particulae I 23, non amplius secundum clementum, sed primum duntaxat circa se habere possint; Perspicuum est ipsas inter B C, motum moderatum secundi clementi, sed inter Γλω motum celerrimum primi sicqui debere. Nec refert, quod perexigua tantum quantitas istius primi clementi, circa ipsas reperiatur Satis enim est, quod ipsi totae innatent quemadmodum videmus navem secundo sumine delabentem, non minus facile ipsius cursum sequi, ubi tam angustum est, ut ejus ripas utrimque sere attingat, quam ubi est latissimum. Sic autem celeriter motae, multo plus habent virium ad particulas corporum circumjacentium concutiendas, quam ipsum primum elementum ut navis etiam in pontem aliumve obicem impingens, sortius illum quatit quam aqua fluminis, a quo desertur. Et idcirco in duriores sceni particulas inuendo, facile ipsas separant ab invicem, praesertim ciam plures simul, a diversis partibus in eandem ruunt; cumque satis multas hoc pacto disjungunt, secumque abducunt, sit ignis; iam autem concutiunt duntaxat, nondumque habent vim multas simul ab invicem disjungendi, lente tantum foenum calefaciunt cor
Eadem ratione credere licci, cum lapis excoquitur in calcem, multos ejus meatus, solis antea globulis secundi elementi pervios,
O adeo laxari, quae particulas, sed primo tant tim elemento cinctas, admittant. Atque, ut hic omnia simul complectar, quoties aliquod
193쪽
reliquod corpus durum, admistione liquoris alicujus incalescit, existimo id ex eo fieri, quod multi ejus catus sint talis mensurae, ut istius liquoris particulas, bla materia primi clementi cinctas, admittant. Nec disparem rationem elle puto, clim unus liquor alteri liquori affunditur semper enim alteruter constat particulis ramolis, aliquo modo implexis& nexis atque ita corporis duri vicem subit: ut de ipsis exhalationibus paullo ante intellectum cst.
His autem omnibus modis, non tantum in terrae sit perficie, sed XCIV.
etiam in omnibus cavitatibus , ignis potest accendi. Nam ibi spiritus
acres, crassarum cxhalationum meatu ita possim pei Vadere, ut in ii, j., is iis flammam accendanto saxorum vel silicum si agmenta, secrcto mi is ac in aquarum lapsu, aliisve causis excsa, ex cavitatum L,rnicibus in sub stratum solum decidendo, tam acrem interceptum magna vi possunt explodere, tum etiam silicum collisione ignem excitare atque ubi semel unum corpus flammam concepit, facile ipsam ctiam aliis vicinis corporibus, ad eam recipiendam aptis, communicat flammae enim particulae istorum corporum particulis occurrentes, ipsas movent S sccum abducunt. Sed hoc non tam spectat ad ignis generationem, quam ad ejus conscrvationem de qua deinceps est agendum. Consideremus, exempli causa, candelam accensam AB, pute .XCV.
musque in omni spatio GDi, per quod ejus sanam se extendit,
multas quidem volitare particulas cerae, Vel cujussit,ct alterius a ara ai. teriae oleagineae, ex qua haec candela consata est, multosque citam
globulo iecundi clementi, scd tam hos quam illos alcri primi a clementi sic innatare, ut jus motu rapiantur tinuan Vis se mutuo ,h s saepe tangant, ct impellant, non tamen omni ex patet sussulciant, quemadmodum solent aliis in locis, ubi nullus cst ignis. Materia autem primi emcnti, quae magna copia in hac sanam a XCVI. reperitur, semper conatur egredi ex loco in quo est , quia colerrimc movetur 5 quidem egredi sursum versuS, hoc est , ut se remOVcat a, iii, a centro Terrae, quia ut supra dictum est, ipsis globulis celestibus, aeris meatus occupantibus, si levior, tum hi globuli, tum omnes particulae terrestrcs acris circumjacentis, cscendere conantur in jus locum, ideoque protinus flammam suffocarent, si solo primo emento constaret. Sed particulae terrestres, ab lychnios G assidue gredientes, statim atque primo clemento immersae sunt, jus cursum sic luuntur, occurrenico iis aeri particulis ,
194쪽
aer alia corpora stammam alant.
PRINcIPIORUM HILOSOPHIAE ticulis, quae paratae erant ad descenden-
9:U , dum in locum flammae; ipsa repellunt, sicque ignem conservant.
Cum autem hae sursum versus praecipue tendant, hinc fit, ut flamma soleat esse acuminata. Et quia multo celeritis aguntur, quam istae particulae aeris quas sic repellunt, non possunt ab iis impediri, quo minus ulterius pergant versus H, ubi paullatim agitationem suam deponunt, sicque vertuntur in sumum. Qui sumus nullum in toto aere locum reperiret, quia nullibi vacuum est, nisi prout egreditur ex flamma, tam tundem aeris versus ipsam circulari motu regrederetur.Nempe dum fumus adscendit ad H, pellit inde aerem versus Ι, . K, qui aer lambendo summitatem candelae B ac radices ellychnii , ad flammam accedit, eique alendae inservit. Sed ad hoc non sussiceret, propter partium suarum tenuitatem, nisi milias cerae particulas, calore ignis agitatas, per ellychnium secum adduceret. Atque ita flamma debet assidue ren vari, ut conservetur,4 non magis eadem manet quam sumen, ad quod novae semper aquae accedunt. Motum autem circularem aeris 3 sum licet experiri, quoties magnus ignis in cubiculo aliquo excitatur. Si enim cubiculum ita sit clausum, ut praeter tubum camini per quem sumus exit, unum tantum aliquod soramen sit apertum, sentietur continuo magnus ventus, per hoc soramen ad ocum tendens, in locum sumi ab
Atque ex his patet, ad ignis conservationem duo requiri primium, ut in eo sint particulae terrestres, quae a primo elemento impulsae, vim habeant impediendi, ne ab aere aliisve liquoribus supra ipsum positis, suffocetur. Loquor, initim de liquoribus supra ignem positis quia, chim sola sua gravitate versus illum ferantur, nullum periculum est, ne ab iis qui infra ipsum sunt, possit extin- sui. Sic flamma candelae inverses, obruitur a liquore qui alias eam conservat Et contra, ignes alii fieri possunt, in quibus sint a ticulae
195쪽
ticulae terrestres tam solidae, tam multae, ac tanto cum impctu vibratae, ut ipsam aquam affusam repellant, S ab ea exstingui non possimi. Alterum quod ad ignis conservationem requiritur, est, ut ad hae CI. reat alicui corpori, ex quo nova materia possit ad illum acccdcre, in c ι locum sum abeuntis ideoque istud corpus debet in se habere naui b, fu,tas particulas satis tenues, pro ratione ignis conservandi casque in olena grater se, velitiam aliis crassioribus ita junctas, ut impulsu particula ρῖ rum illius ignis, cum ab invicem, tum etiam a vicinis secundi clementi globulis sejungi possint, sicque in ignem converti.
Dico particulas istius corporis, cise dcbere satis claues, pro a Cli. tione ignis conservandi namcx.ca si vini spiritus linteo aspersus Cursa 'imas ammam conceperit, depascet quidem haec sanam tenuissima to iatum istum vini spiritum, sed linteum quod alius ignis facile combu nou urat. reret non attinget quoniam ejus particulae non sunt satis tenues, ut ab ea moveri postilat.
Et quidem spiritus vini facillime ab sammam, quia non constat, III.
nisi particulis valde tenuibus , quia in iis ramuli quidam sunt, tam 'breves quidem S Texiles, ut sibi mutuo non adhaereant, tunc cnim a Lai. spiritus in oleum verterctur, sed tales ut multa perexigua spatia circa se relinquant, quae non a globulis secundi elementi, scd a sola nUteria primi possint occupari. Contra autem aqua videtur igni valde adversa, quia particillis L. II . constat non modo crassiusculis, sed etiam laevibus S glal,ris quo fit, ut nihil obsta, quominus globuli secundi clementi undique illas cinganta sequantur atque insuper flexilibus, quo fit, ut ficile
subeat meatus corporum quae uruntur,' ex iis ignis particulas arcendo, impediat ne aliae ignescant. Sed tamen nonnulla corpora talia sunt, ut aquae particulae eorum CV. meatibus immissae ignem juvent; quia inde cum impetu resilien C rvt νῖ
tes, ipsae ignescunt. Ideo fabri carbones solsiles aqua aspergunt ue L aquae parva copia, ingentibus flammis injecta, ipsas auget. Quod aut
ctiam salia potentius praestant clim enim eorum particulae rigidae ,
sint, ct oblongae spiculorum instar in amma vibrantur, di in iust. a corpora impingentes magnam vim habent ad ipsorum minutias concutiendas unde sit, ut metallis Eques aciendis soleant adjungi. Illa autem quae alendo igni communiter adhibentur, ut ligna, A CUI limi I AEli sint
196쪽
178 PRINCIPIO RUI PHILO OPHI me vora quis similia , constant variis particulis, quarum quaedam sunt tenuis. f ' simae , aliae paullo crassiores, gradatim aliae crassiores , iteraeque sunt ramosae , magnique meatus ipsas interjacent; quo fit ut ignis particulae meatus istos ingressae, primo quidem tenuissimas, ac deinde tiam mediocres, earum ope crassiores celerrime commoveant; sicque globulos coelestes, primo ex angustioribus intervallis, ac deinde etiam ex reliquis excutiant , ipsasque omnes solis crassissimis exceptis, ex quibus cinercs fiunt secum abripiant.
Cui I Et cum ejusmodi particulae, quae ex corpore quod uritur, simul grodiuntur, sunt tam multae ut vim habeant globulos coeli stes, exsilis, hiis . liquo acri Vicini spatio expellendi spatium illud amma implent; ob hon si vero sint pauciores, sit ignis sine flammaci qui vel paulatim per so- mitis sui meatus serpit, ii materiam quam possit depascere, ibi nanciscitur: ut in istis funibus sive et lychniis quorum usus est: in bello ad tormentorum pulverem incendendum.
Cullt Vel certe , si nullam talem materiam circa se habet, non conser- ah .. . ni si V x nu inclusus poris corporis cui inhaeret, tempore is, is, is aliqIUO'get ad Omnes ejus particulas ita dis luendas, ut se ab iis pos ιο1i servet sit liberare. Hocque videre est an carbonibus accensis, qui cineribus tecti, permultas horas ignem retinent, propter hoc solum, quod ille ignis insit quibusdam particulis tenuibus & ramosis, quae aliis crassioribus implicatae , quamvis celerrime agitentur, non tamen nisii unae post alias egredi possunt ac forte priusquam ita egrediantur, longo motu deteri, singulae in plures alias dividi
Cix. Nihil vero celerius ignem concipit, nec minus diu illum conse Dep ruere vat, quam pulvis tormentarius, ex sulphure, nitro, S carbone con- .essul λουλὶ Iectus Quippe et Olum ulphur quam- maxime inflammabile est, nitro quia constat particulis succorum acrium, quae tam tenuibus spis-
.j m x i Ol agit C ramulis sunt involutae, ut permulti meatus in -ὸ Qui te istos ramulos, soli primo elemento pateant. Unde fit, utitiam bure ad usum medicinae sulphur calidissimum censeatur. X. Nitrum autem constat particulis oblongis rigidis, sed in hoc nitro sale communi diversis, quod in una extremitate sint crassiores, quam in alia ut vel ex eo patet,quod aqua solutum, non ut sal commune, figurii quadrata in ejus superficie concrescat, sed vasis sundo lateribus adhaereat.
197쪽
P U A. 79 Tt quantum ad magnitudinem particularum putandum cst talem CXI. esse inter illas proportionem , ut eae succorum acrium , quae sunt in sulphure , a primo clcmento commotae , iacillime globulo sccundi, istibio Aiu ex intervallis ramulorum materiae oleagine excutiant, simulque ni ne tri particulas, quae piis sunt cralsiores, exagitent. Atque hae nitri pateticulta, qua parte sunt cralliorcs, gravitate sua CXll. deorsum tendunt, earumque ideo praecipuus motus cst y l xx ςR tiore, quae sursum erecita, ut i, rum mira. agitur m DTum prim Q iguum, e
cum interim sulphuris particulae, celerrime versus omnes partes latae, ad alias nitri particula brevisse simo tempore perveniunt. Et quoniam harum nitri particularum singulae multum spatii cxigunt, ad circulos sui motus describendos, hinc it,ut hujus put cris 'flamma plurimum dilatetur H quia circulos istos describunica cu- ὸ j, in spide, quae sursum versus erecta est cliinc tota jus vis tendit ad superiora: cum valde iccus Tubtilis sic innoxie in manu potest
Sulphuri autem S nitro carbo admiscetur, atque hac mist V humore aliquo aspersa , granula sive pitulae si unt, quae deinde exsic
cantur. Qtiippe in carbone multi sunt meatus tum quia plurimi antea fuerunt in corporibus, quorum ustione actus est, tum etiam quia, cum corpora ista urebantur, multiim sumi ex iis evolavit. Et duo particularum genera duntaxat in eo reperiuntur unum est crasia suscularum, quae cum solae sunt, cineres componunt aliud tenuiorum, quae facile quidem ignescunt, quia jam ante ignis vi suerunt commotae, sed longis&multiplicibus ramis implexae , non sinae aliqua vi disjungi pontant ut patet ex eo, quod aliis in fumum praecedente ustione abeuntibus, ipse ultimae remanserunt. Itaque facile sulphur S nitrum, latos carbonis meatus ingreditan CXV. tur, A ramosis ejus particulis involvuntur atque constringuntur praesertinaciam humore aliquo madefacta, in grana, ves cxiguas pitulas, compacta, postea siccantur. Hujusque rei usus est, adisti quo risei ciendum , ut nitri particii lae, non tantum unae post alias, scd multae simul, uno meodem temporis momento incendantur. I tenim clara primum ignis abunde admotus, grani alicujus superscicm tan-
198쪽
I 8 PRINCIPIORUM PHILOSOPHIAEgit, non statim illud inflammatis dissolvit, sed tempore quodam illi opus est, ut ab ista grani superficie, ad interiores ejus partes perveniat; ibique sulphure prius incens, paullatim etiam nitri particulas exagitet, ut tandem ipsae viribus assumtis, majus spatium
ad gyros suos describendos exigentes, carbonis vincula discerpant, totumque granum confringant. Et quamvis hoc tempus sit adna dum breve, si ad horas aut dies reseratur notandum tamen esse satis longum , si comparetur cum summa illa celeritate, qua granum ita dissiliens, flammam suam per totum aerem vicinum spargit. Nam cum X ca in bellico tormento, pauca quaedam pulveris grana , et lychnii, alteriusves mitis igne contaei a prima omnium accenduntur, samma ex iis erumpens, in minimo temporis momento, per Omnia granorum circumjacentium intervalla dispergitur; ac deinde, quamvis non tam subito ad interiores ipserum partes possit penetrare, quia tamen eodem tempore multa attingit,efiicit ut multa simul incendanturvi dilatentur, sicque magna vi tormentum explodant. Ita carbonis resistentia valde auget celeritatem, qua nitri particulae in flammam erumpunt; si anorum diastinctio neces aria st, ut satis magnos circa se habeant meatus,
per quos flamin a phil veris primum accensi,ad multas pulveris residui
CXVI, Post illum ignem , qui omnium minime durabilis est consideam 4 remus, an clari polit aliqui aliu qui e contra sine ullo alimcnto, a. dentibus diutissime perseveret Ut narratur de lucernis quibusdam, quae aliquando in by pogaeis, ibi mortuoru Icorpora servabantur, post multos annos inventae sunt accensae. Nempe in loco subterraneo .arctissime clauso, ubi nullis vel minimis ventis aer unquam commo-vcbatur, potuit fortasse contingere, ut multae ramosae suliginis particulae , circa flammam lucernae colligerentur, quae sibi mutuo incumbentes manerent immotae , atque ita exiguum quasi fornicem componcntes, sussicerent ad impediendum, ne ac circumjacensistam flammam obrueret, ac sustocaret; nec non etiam ad ejusdem
flammae vim sic frangendam , Mobtundendam , ut nullas ampli iis olei cycllychnii particulas, si quae adhuc residuae erant, posset inflammare. Quo sebat, ut materia primi elementi, sola ibi remanens, tanquam in exigua quadam stella celerrime semper gyrans, undique a se repelleret globulos secundi, quibus solis, inter partieulas circumpositae fuliginis, transitus adhuc patebat, sicque umeriper
199쪽
PAR Q UARTA. ac per totum conditorium diffunderct exi quum quidem 3 subobscurum, sed quod externi aeris motu, clim LM iis aperirc tur, facile vires posset resumere, ac fuli ine discussa lucernam ardentem exhibere. Nunc veniamus, ad cos ignis cilci tus, qui nondum ex modis qui CXVII. hus oritur: conservatur, potueritiit a nosci. Qilippe jam ex dictis patet, quomodo luceat, quom rei calcfaciat quomodo cor ilibu .pora omnia quibus alitur, in multas particulas dissolvat; nec non etiam , quomodo ex istis corporibus primo loco maxime tentac s
lubricae, deinde alia non quidem ori prioribus cratis orcs, Edmagis ramosae atque impi cx particulae grediantur eae scilicet quae caminorum parietibus adhaerentcs, fuli inem componunt solaeque omnium crassissimae in cineres remaneant. Sed superest ut breviter ollendamus, quo pacto jusdem ignis vi, quaedam ex corporibus quibus non alitur, liquescunt A bulliunt, alia siccan tu id ureiciant, alia exhalantur , alia in calacn , alia in vitrum
Corpora Omnia dura conflata ex particulis, quae non multo disti CXVl I. cili is unae quam aliae a vicinis suis separantur , 5 aliqua ignis, pos sunt di imgi,dum istam vim patiuntur, liquescunt. Nihil enim aliud amorab- est liquidum esse, quam conflare particulis a se mutuo disiuncitis, OZ quae aliquo sint motu. Cumque tantus it illarum particularum motus, ut quaedam ex ipsis in acrem vel ionem vertantur , sicque solito plus spatii ad motum suum ex inentes alias expellant, corpora ista liquida effervescunt ulliunt.
Corpora autem quibus insunt multae a I tenues, flexi lcs CXlX. lubricae, aliis crastioribus aut ramosis intertextae, sed non valde firmiter annexae igni admota illas xhalant, hocque ipso siccantur. Ni E' hil enim aliud est siccum esse,quam carere fluidis illis particulis, quae cimas mul sunt congregatae, aquam aliumve liquorem componunt. Atque hae fluidae particuli, durorum corporum meatibus incluse, illos dilatant, aliasque ipsorum particulas motu suo concutiunt; quod corum duritiem tollit, vel saltem imminuit sed iis exhalatis, aliae quae remanent arcti is ungi, Z firmi is neciti solent, sicque
Et quidem panicillae quae sic exhalantur in varia genera distin cxx. untur. Nam primo, ut cas omittam quae sunt adeo mobiles ea uisa &tenues, ut solae nullum corpus praeter aerem constare possint,
200쪽
CXXI. Desublimas: ct oleis. CXXII.
PRINCIPIO RUI PHILO soli Ipost ipsas omnium tenuissimae, quaeque facillime exhalantur, sunt illae quae Chymicorum vasis undique accurate clausis exceptae, ac simul collectae, componunt aquas ardentes, sive spiritus, qualcs ex Vino, tritico, aliisque multis corporibus elici solent. Sequuntur deinde aqua dulces, sive insipidae, quales sunt eae quae explantis, aliisve corporibus destillantur. Tertio loco sunt aquae erodentes acidae, sive succi acres, qui ex salibus non sine magna ignis vi edu
Quaedam etiam particulae crassiores, quales sunt eae argenti vivi,&salium , quae vasorum summitati adhaerentes, in corpora dura concrescunt, satis magna vi opus habent, ut in sublime attollantur. Sed olea omnium disti cillime ex duris&siccis corporibus exhalantur; idque non tam ignis vi, quam arte quadam perfici debet. Cum enim corum particulae tenues sint,4 ramosae, magna vis eas frangeret atque discerperet, priusquam ex istorum corporum meatibus educi possent. Sed iis affunditur aqua copiosa, cujus particulae laeve lubricae, meatus istos pervadentes, paullatim illas integras cliciunt, ac secum abripiunt. Atque in his omnibus ignis gradus est observandus eo enim variato semper aliquo modo offectus variatur. Ita multa corpora, lento primum igni, ac deinde gradatim sortiori,admota,siccantur,& varias particulas exhalant quales non emitterent sed potitis totaliquescerent, si ab initio validis ignibus torquerentur.
Modus etiam ignem applicandi, variat ejus este num : Sic quaedam, si tota simul incalescant, liquefiunt; sed si valida flamma ipsorum superficiem lambat, illam in calcem convertit. Quippe corpora omnia dura, quae sola ignis actione in pulverem minutissimum reducuntur, fractis scilicet vel expulsis tenuioribus quibusdam corum particulis, quae reliquas simul jungebant, vulgo apud Chymicos dicuntur in calcem verti. Nec alia inter cineres calcem differentia est, quam quod cineres sint reliquiae eorum corporum, quorum magna pars igne consumta est , calx vero sit eorum , quae sere tota post absolutam ustionem manent. Ultimus ignis effectus, est calcisci cinerum in vitrum conversio. Postquam enim ex corporibus, quae uruntur, tenuior omne particulae avulsae ac rejectae sunt, caeterae quae pro calce vel cineribus
manent, tam solidae sunt, crassae , ut ignis vi sursum attolli non possint; gurasque habent ut plurimum irregulares. angulosas; unde