장음표시 사용
71쪽
PARs TERTIA. Jsed sorte non minus lucida nobis appareret, quam hinc upitcrap- pareat ex vicini tem Planetis major videretur; cd c si is se , . propter nimiam utantiam, Omnem conspectum nuperret. Lx quibus sequitur ipsam inter Planetas , Solem inter Stellas Fixas posse numerari. . . Differunt etiam inter se Stellae in eo, quod hi quas rixas Voca , 'V .mus, eandem semper a se mutuo distamiam, eundemquς Ordin in . missis servem alia autem assidui inter se situm mutent; inade Planetae sive
errantes appellantur retine in
Eduidem, ut in caui mari tempore tranquillo, cum his. , pia una navi alias eminus respicit, inter se situm mutantcs, san epotest Gracdubitare quibusnam ex illis, de anno etiam suae, motus a quo pro cedit ista situs variatio ,si tribuendus Ita errores Planctarum 'crra G uis
conspecta tales apparent, uti ipsis solis cognosci non possit quibusnam corporibus sint propriestribuendi; Cumque intJalde inae , qu implicati non facile est illos explicare, nisi e Variis Mo . . modis quibus possum intelligi, unum aliquem eligamus, secun
in quem ipse fieri supponamus. In quem tinem inventae sum ab:stronomis res diversae hypotheses, hoc est i iiD qu
ut verae, scd tantum ut Phaenomenis explicandis idoneae contid 'Hamin prima est Ptolomaei, quae quoniam multis pi nomenis XVI adversatur ut inprimis incremem, decrer ζΠxo , Penere sicut in Luna observatur), Jam Vulgo ab Omnibus Philoso u is
Phis rejici solet, ideoque hic a me praetermittetur
' ridi est Copernici, tertia Tychonis Brahi quae dux qua 1 vit
tenus sunt tantum hypoti ci , Co meiciunt. non maena inter ipsas disterentia est nisi quod illa Copo
quinto Aplicior sit Mesarior adeo ut Tycho non habuerit: onem illam mutandi, nisi quia non hypothesin duntaxat, sedi sam rei veritatem explicare conabatur XVill. y Ombo ctim opernicus non dubitasset motum crr tribuere, λιhesis a
hMT C tanqua in Physica valde absurdum, atque a communi in
hominum sensu alienum voluit emendare scd quia veram o us ituram non satis consideravit, verbo tantum a scru:t Terram quic Arrae traias esse cre ipsa plus motus cicon est x IV m δἰ ςr cve meum. Ou-vropter eoo, in hoc tantum ab utroque di illimitias, quod 1X
72쪽
PRINCIPIO Ru 1 PHILoso PHI Esin' terr detracturus illam hic proponam hypothesin, quae o- hisi, rnnium implicissima, iam ad phaenomena intelligenda, quam ad Θm P - eorum causas naturales investigandas accommodatissima esse vide-
ipsamque tantum pro hypothesi, non pro rei veritate haberi
i ,. ., 'Vi 'DRdUm certi sumus, quantum a nobis distent stet
ij, RQς possumus ea fingere tam remotas, ut hoc phaenomenis a Sartim, repugnet, ne simus contenti supponere ipsas esse supra Saturnum ut vulgd O es adnaittunt, libertatem sumamus quantumlibe altiores existimandi. Si enim earum altitudinem, cum distantiis hic supra terram nobis notis vellemus comparare, illa quae jam iis ab omnibus conceditur, non csset minus incredibilis quam quaevis major si vero ad c creatoris omnipotentiam respiciamus, nulla potest cogitari tam magna, ut ideo sit minus credibilis quam quaevis minor Atque non tantiam ad Planetarum , seditiam ad Cometarum phaenomen commode explicanda, maximum spatium inter illas sphaeram Saturni ponendum se, infra ostendam.
,--, in Q i in QR 'mittat; putemus eundem etiam in motu cum misiopi amma. in situ cum Fixis convenire. Nempe nihil quidem hic supra terram videmus esse mobilius flamma nam&alia corpora, ibis fui b. 2 HXt posita est, nisi sint admodum solida &dura, particulatimere secun imovet; sed tamen ejus motus fit tantum secun- dum part tota migrare non solet ex uno loco in alium, nisi ab
gha, . aliquo alio corpore, cui adhaereat, deseratur qua ratione possumus ctiam existimare Solem constare quidem ex materia valde suida mobili, quae omnes coeli circumjacentis partes secum rapit; sed in hoc nihilominus stellas fixas imitari, quod non ex una coeli regione in aliam mi ret.
Qq ς incongrua Videri debet Solis cum samma comparatio, ex tisis, O quod nullam ammam hic Videamus quae non continuo egeat D pe, quod alimento, quod idem de Sole non observatur. I x legibus enim Na- ' tur ae non minus flamma, quam quodvis aliud corpus, ubi semel' ' μ' est si es, sempc cxistere persevcrat, nisi ab aliqua causa emcrna destruatur: scd quia constat materia quammaxime sui da & mobili, assidue hic supra terram a materia circumjacente dissipatur atque idco,get alimento , non ut eadem quae jam Xistit conservetur, sed tantum ut, luna ipsa extinguitur,semper alia nova in ejus locum substitua
74쪽
stituatur Solem autem non ita destruunt partes coeli ci vicinae, ideoque non ita eget alimento quo reparetur. Sed tamen etiam in fra ostendetur, novam semper materiam in Solem ingredi, Maliam ex eo elabi. quζ est, si Sol insitu non disserata rixis, ipsas omnesis nixi ali UJUS sphaerae circumferentia non versari, quemadmo- 'bis, an, dum multi supponunt, quia ille in eadem ista sphaerae circumferen Sed ut Sol vastum quoddam circa se spatium , is, ,h ὶabct, quo nulla Stella Fixa continetur ita sin ulce Fixae ab
aliae, a nobis a Sole distare. Sic in hac figuram S sit Sol, fessi totum erunt stellae ViXae; atque aliae innumerae, supra Minfra, ultra hu-hus figurae planum, per omnes spatii dimensiones sparsae intelligen- putandu' est , non tantum Solis Fixarum , sed totius, a, 'xi s teriam fluidam est , sive liquidam quod iam vulsto
omnes Astronomi concedunt, quia vident phaenomen Planetarum vix aliter posse cxplicari.
xxv Sed in hoc multi mihi videntur errare, quod suiditatem celo
Zbibis, s. ut motibus quidem aliorum O Orum non resistat, sed praeterea ei, deferre nullam habeat vim ad ipsa secum deserenda neque enim in rerum natura ullum tale vacuum si potest, ac si uidis omnibus hoc est commune, ut ideo tantum non resistant aliorum corporum motibus, quod in se ipsis etiam habeant motum4 Et quia hic motus facile in omnes partes determinatur, ejus vi, cum in unam aliquam partem est determinatus, necesi ario secum deserunt alia omnia corpora in se contenta, quae a nulla causa externa retinentur, quantumvis ipsa sint solidari quiescentia & dura; ut ex ante dictis est manife
QUI VIJ Vide imus Terram nullis columnis suffultam, nul his iis, Π JG iunibus appensam,sed circum quaque fluidissimo tuitum coeloquiorpest, cinctam esse putemus quidem illam quiescere, ac nullam habere propςntion im ad motum, quandoquidem nullam advertimus; sed .seri . putemus hoc obstare, quo minus ab isto coelo deseratur,4 ejus motibus immota obsequatur Ut navis, nullis ventis nec remis impulsa, nullisque anchoris alligat , in medio mari quiescit; et si sorte aquae ingens moles occulto cursu delabens, ipsam secum serat. Et
75쪽
mur illos etiam in hoc ei malles elle, quod nul luit lue qua scat hmea coeli regione in qua versatur, quodque omnis variatio situs quae in burs lane:is. illis observatur, ex colant impi K d Π irai clinanis P .ud i. cirs quae illos continet, moveatur. Hicque oportet eorum meminutes lux lati .Huram Ut US Upl a , XXVIII. cta sunt nempe illum quidem si proprie loquamur secundiim Tor C. r. rei veritatem elle tantii in translationem unius corporis ex vicini eorum corporum , quae ipsum immcdiat contingunt, S tanquam et i ii tu
quies entia spectantur, in viciniam aliorum; scd saepe tiam ex usu
vulgi a filonem omnem, qua D uod Xuu loco in alium istii . friu rat, motum vocari; hoc ic tio se, candem rem eodem feriant in tempore moveri ac non moveri, prout jus locum varie determinamus. Unde sequitur nulliam in terra, nec etiam in aliis planctis, motum proprie dicissim rcperiri; quia non transivi untur c vicinia partium coeli quae illos immediate contingunt, quatenus istae partes coeli ut immotae considerantur ad hoc enim deberent ab omnibus simul sejungi, quod non fit sta quia materia coeli fluida ell, nunc unae ex ejus particulis, nunc aliae . l laneta quem contingunt removentur, idque per motum qui illis tantilina tribui debet, non autem Planetae Quemadmodum partialc transsationes aquae
quae in terrae sui' facie inunt, non tribuit i si terri . aquae Maeris partibus quae transscruntur. Motum autem iuxta usum Via . um ciuita m cst Planetas alios nati cli, nec nonc . in D Fixas; sed i
non nisi admodum incongrue idem de Perra dici potest. Vulgus enim Terrae partibus, jam immobilibus spectati sicliarum loca de iis .is tu, j. terminat hasque eatenus moveri judicat, quatenus a locis ita dcterminatis recedunt quod commodum est ad usum vitae, idcoque a
tioni consentaneum. Quin etiam omnes ab ineunte aetate putavi im
mus Terram non esse globosam sed planam 'onsa is ubique 'DI.
idem suis film, eosdemque mundi cardinc , Oricia litem Oc. si in I Septentrionem quibus idcirco Pliij usi sumus ad reliquorum omnium corporum loca dc signanda. Sed si quis Philosophus, animadvertens.Terram esse globum in coelo sui- do&mobili contentum, Solem autem Stellas si xascundem sciri per inter se situm servare, his utatur ut immotis ad illius locum de-r H crimi-
76쪽
pianetas omnes circa Solem a coe
terminandum , ideo assirmet ipsam moveri, absque ratione Io-quetur. Nam primo, juxta philosophicum sensum, locus determ nari non debet per corpora valde remota, quales sunt Fixae, sed per contigua ejus quod dicitur moveri. Ac deinde, juxta usum vulgi, nonis cur Fixas consideret ut immotas, potius quam Terram, nisi quod putet ultra ipsas non esse ulla alia corpora , a quibus separentur, 'uorum respectu dici possint moveri, Terra autem quiescere, illo sensu quo dicit Terram moveri respectu Fixarum. Atqui hoc putare ratione est alienum Chimenim mens nostra sit talis naturae, ut nullos in mundo limites agnoscat, quisquis ad immensitatem Dei sensuum nostrorum infirmitatem attendet sequius esse judicabit suspicari, ultra illas omnes stellas fixas quas videmus, forte esse alia corpora, ad quae comparata Terra quiescere, ipsae autem omnes simul moveri dici possint, quam suspicari nulla poste
talia esse. Sic itaque sublato omni scrupulo de Terrae motu,putemus totam materiam coeli in qua Planetae versantur, in modum cujusdam vorticis, in cujus centro est Sol, assidue gyrare ac ejus partes Soli viciniores celerius moveri quam remotiores, Planetasque omnes Cequorum numero est Terra),inter easdem istius coelestis materiae a te semper versari. Ex quo sol, sine ullis machinamentis, omnia ipsorum phaenomena facillime intelligentur. Ut enim in iis sumi . num locis, in quibus aqua in se ipsam contorta vorticem facit, si variae sestucae illi aquae incumbant, videbimus ipsas simul cum ea de- serri &nonnullas ctiam circa propria centra converti, 45 cleritis integrum Detum absolvere, quo centro Vorticis crunt vicini res; δ denique, quamvis semper motus circulares assectent, vix t me unquam circulos omnino persectos describeres, sed nonnihil in longitudinemvi latitudinem aberrare. Ita cadem omnia de Planetis absque ulla difficultate postumus imaginari, per hoc unum cuncta
Sit itaque S Sol, omnis materia caelestis eum circumjacensita moveatur in casdem partes, nempe ab Occidente per Meridiem versus Orientem sive ab A per B versus C supponendo polum Borealem supra hujus gurae planum eminere, ut ea quae est circa Saturnum , impendat sere annos triginta ad eum per totum circulum I deserendum; cavero quae est circa Jovem, intra annos Ir
illum cum ejus asseclis desserat per circulum si que Mars duo-
77쪽
bus annis, Terra cum Luna uno anno, Venus octo mensibus, di Mercurius tribus, circuitus suos in circulis i a materia coeli eos deserentes, absolvant. Nec non etiam corpora quaedam opaca, perspicilloriam ope nobis XXXII. conspicua, quae dicuntur Solis maculae, ipsiusque superscici contigua sunt, spatio viginti sex dierum eum circumeant. Mam,
Ac praeterea ut pein aquarum vorticibus vidi conxingere,
majori illo celestis materiae vortice, sint alii minores Orticcs, unus piis, 1 γ ἡ in cujus centro sit Jupiter , alter in cujus centro sit Terra, qui in eas cistea pro de partes ac major vortex serantur Mille qui habet Jovem in centro, deserat circa ipsum quatuor ejus asseclas tali celeritate, ut re tutio ei Zamotissimus diebus 16, sequens diebus , tertius horis
centri proximus horis 2 unum circuitum persciat; sicque , dum semel in majori circulo circa Solem serentur, minores suos circulos circa Jovem aliquoties percurrant Eodemque modo vorte , qui habet Terram in centro, efficiat ut Luna mensis spatio eam circumeat, ipsa autem Terra singulis diebus, circa proprium axem mi
78쪽
culum communem semel peragrabunt, terra 363 vicibus circa proprium centrum, iuna duodecies circa terram Vertatur. ,γγ i Denique ne putemus omnia centra Planetarum accurate in eo uinis, si dζrri plano semper consistere, nec circulos quos describunt s. o pert En ip mnino perfectos; sed ut in omnibus aliis rebus naturalibus contin- in gere videmus, ista tantum praeterpropter talia esse, ac etiam labent.bus saeculis continuo mutari arbitremur.
XXV. Nempe si haec figura repraesente planum, in quo centrum Terrae b Qto anno Versaturi, quod Vocatur planum Eclipticae, atque ope Fi-iahim in Xarum in caelo determinatur, putandum est unumquemque ex aliisii;A mem Planetis, in alio quodam plano versari, ad hoc nonnihil inclinato, ipsum intersecante in linea quae transiit per centrum Solis ita ut Sol in omnibus istis planis reperiatur Exempli causa, orbita Saturnisecat nunc Eclipticam in signis Cancri Capricorni, supra ipsam autem attollitur , hoc est, versus Boream inclinatur in Libra Minfra eandem versus Austrum deprimitur in Ariete angulusque ipsius inclinationis est circiter graduum l. sicque aliorum Planetarum orbitae secant Eclipticam in aliis locis; sed inclinatio inJoves Marte est minor, in Venere uno circiter gradu major, in Mercurio maxima : est enim sere 7 graduum. Ac praeterea etiam Solis macu- 'lae saltem si verae sint observationes Scheineri S. L post cujus diligentiam,nihil circa istarum macularum phaenomena desiderari posse
videtur , in plani 7 gradibus aut amplius ad Eclipticam inclinatis,
circa Solem volvuntur adeo ut earum motus, hac in re non disserat a motibus Planetarum Luna etiam circa Terram scrtur in plano
quod ue gradibus ab Ecliptica deflectit;& Terra circa proprium axem in plano AEquatoris 3 gradibus ab Ecliptica deflectente quod planum riuatoris ipsa secum defert. Atque hae Planetarum aberrationes ab Ecliptica, vocantur motus in latitudinem. XXXVI. Ipsorum autem circuitioncs circa Solem, Vocantur motus in lon-
gitudinem: Hique etiam in eo aberrant, quod non aequaliter ubi- ὸm, que a Sole distent; sed hac aetate , Saturnus ab eo remotior est in Sagittario quam in Geminis, vicesima circiter distantiae suae partes Jupiter in Libra remotior est quam in Ariete; sicque alii Planetae habent Aphelia Perihelia sua aliis in locis. Post aliquot autem
saecula, haec omnia mutata cis deprehendentur ac singuli Planetae, nec non etiam Terra, planum in quo nunc est Ecliptica, dixersis in locis siccabunt, paulo magis vel minus ab illa deflectent
79쪽
ctent S illorum maximae ac minimae a Sole distantiae, in aliis signis
am vero non opus est ut os cndam, quo paci ex hac hyp0xhς si
sequantur phaenomen dici A noctis', aestatis S hycinis, sive accessus Solis ad Tropicos, ct ejusdem recessus, phasium Lunae , Ecli hine hi b.
pilum, lationum kretrogradationii in qua apparcnt in Planctis,
praecessionis aequinoctiorum , variationis in obliquitate Eclipticae , t . ac similiaci facile enim ab illis, qui vc prima clementa Astronomiae didicerunt, intelligentur. Sed breviter adhuc dicam , quo pacto ex hypothesi Brahcana XXXVIlI.
diant, plus motus crrae quam per hanc tribuatur. Primo , a th, is ii nente Terra juxta eorum opinionem immobili, necesse est ut totum dum eo,
coelii mina cum stellis, circa ipsam singulis diebus volvatur quod
intelli inon potest, quin simul intclligatur fieri translationem O p b riurimnium partium Terrae ix vicinia partium coeli quas tangunt in vi cιη;rum. ciniam aliarum; cumque haec transsatio sit recipi oca, ut supra dictum est cadem plane vis sive actio, ad illam requiratur in Terra atque in coelo, nulla ratio est cur propter ipsam, coelo potius quam Terraemotum tribuamus quinimo, juxta superitis dicta, Terrae duntaxat est tribuendus; quia sit secundum totam ejus supcrsiciem, non autem codem modo secundum totam superficiem coelim tantiam secundum partem concavam , Terrae contiguam, quae ad convexam comparata perexigua cst. Nec rcfert si dicant, se non tantum putare concavam coeli stellati supersi cicin aetcrra separari, sed simul etiam convexam ab alio coelo illud ambiente, nempe coelo G stallino vel empyreo atque hanc esse rationem cur illum motum coelo potitis tribuant quam terrae. Nullum enim haberi potest argumentum, quo proliatur fieri talem scparationem , tot rus superficiei convexae coeli stellati, ab alio coelo ipsum ambiente; sed plane ex arbitrio illam fingunt. Atque ita juxta ipsorum hypothcsm, ratio cur motus sit terrae tribuendus, si certa Mevidens ratio vero cur illum coelo tribuant, aerrae quietem, est incerta, Z a sola illorum ma- sinatione essicia. v tu, Ex eadem Tychonis livpothes, Sol motu annuocirca Terram XX .. yrans , non modo Mercurium Mocnercna , scd tiam Martem Jovem Saturnum , qui ab co remotiorcs sunt quam Terra, icire 1b
secum ducit quod intelligi non potest , praesertim in coelos udo,
80쪽
61 PRINCIPIORUM PHLLOs OPHI Squale illud supponunt, quin tota coeli materia interjacens simul seratur, 3 interim Terra vi aliqua separetur, a partibus istius materiae sibi contiguis, atque in ea circulum describat quapropter haec rursus separatio, quae est totius Terrae, ac peculiarem in ea actionem requirit, fus motus erit dicendus. XL. Unus autem adhuc in mea hypothesi scrupulus manet, ex eo
quod si eund in sempe situm inter Fixa servet, necesse sit
,ut crram qu circa illum sertur, ad ipsas accedere ac recedere toto a ' quod tamen ex phaenomenis non potuit hac , T .r laxis deprehendi. Sed hoc excusatur per immensim distantiam xjs. ἡπter quam inter nos lixas esse supponimus talem scilicet, ut totus ille
' circulus qui a Terra describitur circa Solem, si ad eam comparetur, k ihi bis instar puncti si habendus. Quod falco incredibile videri posse,
magnalia Dei considerare non assuetis,1 Terram ut praecipuam partem universi, ac domicilium hominis, propter quem caetera omnia facta sint, spectantibus : sic Astronomis, qui jam omnes sciunt illam ad coelum comparatam instar puncti esse, non ita mirum videri debet. XLI. in praeterea Cometae, quos iam satis constat in nostro aere non es uis' VPrs 'ri, ut in is rudis antiquitas opinabatur, vastis limum istud δ' uus hin spatium inter sphaeram Saturni rixas requirunt, ad omnes suas V. uiri .i excursiones absolvendas adco enim variae sunt, adeo immanes, 2 ά ά- Fixarum stabilitate, atque a regulari Planetarum circa Solem cir jub, uitione adeo discrepantes, ut absque eo ad nullas Naturae leges re- . ., vocari posse ideantur. Neque nos movere debet quod Tycho& ' μ' ali Astrononii , Mi diligenter eorum parallaxes investigarunt, dixerint tantum illos esse supra Lunam, versus sphaeram Veneris aut
Mercurii, non autem supra ipsum Saturnum hoc enim non minus recte ex suis calculis concludere potuissent, quam illud; sed cum disputarent contra veteres, qui Cometas inter meteora sublunaria numerabant, contenti fuerunt ostendere illos in coelo esse nec ausi sunt, omnem altitudinem quam calculo deprehendebant iis tribuere, ne minus facile crederetur. XLII. Praeter haec autem generaliora, possent adhuc particularia multa, . I. ibis i non modo circa Solcm, Planetas, Cometas, Fixas, sed praecipue i dj iij. ad etiam circa Terram nempe illa omnia quae in ejus superficie vide-phaera I mus , inter phaenomen hic recenseri Ut enim veram hujus mundi
, , aspectabilis naturam agnoscamus, non satis est aliquas causas inve