장음표시 사용
141쪽
istidhis ortim eausa abh totese retinetur, sed non proportio qualεhlaincelli O ,nempe ae per minimorum, atque corporutriri tapos, xionstri estisurus.Est aut D. - 'seu prop9rti , It vulgare illam. omitta, qui um' VnQ commRyl N i.yniuoς0corirantur, puria Plato&Aristoteleis in Phisici cieti duarum quatitatum relatio, si is euhabitudo mutua, sint geb tinctiliae, id rum ad vhu,duo'siqvide,bis continet, inue prseptereaque oritur proportio dupla. Hanc diuidunt mathematici in aestionu Clem Marrationalem: priciae quae sola ab Arithmetico consideratur, est habit
do illa ima tuae duarum quantitatum, na communimensura commensurabiblium .vthipos; oc quadrupes; Pede enim multiplicato commensurantur. P stenor cris,in qua Goometra aeque ac in priori versatur, in duabus quantita, tibus con uis finitis, Vna c5muni mensura m e re id est incomensurabilibur spectaxur nec enim potest comunis aliqua mesura assignari,qua lae quadratisnetientes,cadem pro arbitratu sumpta diametrum illius ita metiri va leani'; venis prqrsus excedat deficiatue.Sed plura de his Mathematici,nobis di donbundὀ Tria ad duo .Dicutur ab Arithmeticis proportiones istae ratio-χales norques s&superparticulares,in quibus scilicet maior numer' minore .sentescotinet: praeterea vero aliqua illius parte. Prior aute dicitur sexquialte- .ra ptisterior sesquitertia quodin illa nepe Tria semel duo cotineat,itemquc Dillius medietate in hac vero,Quatuorsemel Tria c5tineat,tum illius partem tertiam,test i Boetio libro 2. arith .cap iii. Quaesane eodem se modo habere existimavillam est quo Consonantias). Quoniam quid per proportionem imetellig er; in Numeris declarauerat, nunc quid per aequam M ordinatam propdrtioncm intelligendum Nelit, in Musica explicat: quod maxime ad
colorhm proportiones rectas duclarandas faciat, pertinet enim Musica ad aures; uti colores ad oculues . Vocat igitur aequam illam proportionem in Music κει po=ί .Σνμφοπαivero,ut ex Boetio libro priori suae Mus. cap. iri, liquet, Omilem muscae modii lationem regit, nec praeter sonum ut vox ipsa indiarcat discitur.5onus veros pina aliquo&percussion ac proinde3sine.m tu reddi nequit. Qui certὶmotus si tardior sitiati brque, grauem froducit
142쪽
i sonum:ς vero celerior spissiorque, acutum. enim magis Testudinis fides inteditur,eo acutiorem sonum reddit: qub magis remittitur, grauiorem: Huius rei ratio nulla alia esse potest, nisi quia Neruus intensius velociorem pullum percussionemve faciat, celeriusque reuertens,frequetius spissiusque aerem feriat: laxus vero solutos & tardos pulsus habens, diutiusque limrens,rard imbecilliterque aerem percutiat.Neque enim quoties chorda pellitur, unus tantum editur sonus aut una fit percusso: Imo toties aerem feriri, quoties chorda tremebunda quasi abiens rediensque percusserit, existimandum est. Sed latet aures intercapedo huiusmodi, ob iunctam sonorum. velocitatem . Ex hoc itaque Graui& Acuto sono symphoniam constare docent Musici.Symphonias autem omnes Musicas, d Quinque potissimum proportiones praecipuas redigunt, quae, quinque item aliis Arithmeticis reta B spondent.Sunt vero illae simplices quidem tres O---: compositae duae,6mm G πα-ν,.stire lim . Priori respondet in Numeris propotatio sexquitertia, ut ,&3. Secundae sexqui altera Vt 3. ad 2. Tertiae Dupla,ut , &L.Quartae Tripta,ut 6,&2.Quintae quadrupla, Vt 8,&2. Haec Boeti capite septimo. lib.prioris eiusde tractationis. Hicillud non est praetereundu, Aristo . telem,non ita exempla consonantiarum numeralium δc Musicalium proponere, ut velit, illas cum mixtione colorum prorsus conuenire, quia sequeretur quinque tatum species mediorum colorum esse, cum plures tamen reportantur. Similitudo ergo in eo duntaxat spectanda est, quod veluti in Musica,proportio determinati numeri*Vμφ μν facit, ita in coloribus, certa iusta
que proportio albi cum nigro squam ipse verbis illis significat p rticularem coloris speciem Vel magi vel minus iucundam producit . Cuiusmodi sunt purpureus, puniceusque j. Exempla suhi colorum in aequa illa proportione seu Symphonia albi &nigri existentium. Diserte autem in priori Meteor . Vbi de loquebatur,colores hos duos C αλ υργὸν scilicet seu πιρφυροι idem enim sunt) &- ex commixtione ignei&albi&nigri apparere assirmauit.Est Vero purpureus color qualis aliquam do in auium pennis ad lucem seu solem extensis explicatisque, atque in maiati etiam sublatis fluctibus, cerni contingit: Naturalis autem & reuera huaiusmodi color in sanguine Purpurae marinae, de qua Plinius libro nono capite trigesimo sexto, conspicitur. Puniceus autem in flamma per lignorum viridium fumum inspecta, in Astrisque ipsis aliquando, per vaporem in sublime elatum densioremque redditum , apparet: reuera autem& naturaliter est in Cinabari & draconteo,quod ex sanguine animalis est, ut Alexander in tertio meteorologico docet. Sed de his pluribus agere 'vanum ei let. Tanthm igitur pro re hac moneo: Inter purpureum,& Puniceum colorem hoc discrimen colligi, quod Purpureus, tenuiori luminen albόque,& nigro mediocri inter se commixtis fiat, validiori autem &mul V to lumine alboque, & nigro paucissimo, Puniceus . Gratos igitur nuncupat hos colores Aristoteles , quia in Visione voluptatem producunt, vi sionem, inquam, siue actionem ipsam M videndi non vim facul talemque animae : disiuncta siquidem ista duo sunt, nisi Megarensum si miles haberi velimus, qui dum nihil agimus, facultate etiam agendi, no&planὸ destitutos existimabant. Visionem autem tunc voluptate affici, cum & facultas ipsa videndi bene est affecta , & multa in coloribus eratrinsecus obiectis sab his enim duabus causis potissimis visio pendet I
143쪽
cu facultate conuenientia, naturae4; consensio adest, satis omnibus constat. .
Qualis verbin coloribus consensus, proportioque ista cu facultate videndi 'est e debeat,adMedicum potius quam ad physicu declarare pertinet. Galenus nonnulla de re hac, in Α.de sympl. causis,cum de visu loquitur. Et pauci alii.ὶ
Plures sunt dissonantiae quam consonanti ,itemque coloreS insuaues,lucundis. Bonum siquidem ad quod consonantia refertur ex causa integra quarvna est, constare Aristoteles, & Dionys. docent. Malum Vero ex quocunque defectu: idcirco licet in bonis,&consonantiis, gradus quidam recti se uari possint,semper tamen plures erunt qui ab integra causa recedunt, quam qui ad ipsam accedunt.De coloribus item dicendum est. Sed alii ordine disposui, alii inordinate. )Omnes colores in quadam proportione sunt. quodvocat Arist.ni fallor αρι-εῖὶsed no omnes ordinate &pure, id est, Alexan .explicante,non similiter siue eadem ratione per totum commixti. Leonicus ex BThoma sumens, exemplumasteri, hoc modo, ut si iuxta duo alba 'nu nigrusit possitum,& iuxta alia duo rursus unum nigrum,& sic deinceps,pura & ordinata mixtio nuncupabitur:c5traria veris illi, impura& inordinata. Ab ea sutpostremis colligit Arist. colores suaues,ab his tristes proficiscuntur. Ei: b P φαωρα -οῖον πιοτε οἱ--ιουσι 3, ετεραν-ετέ-
GB:-b-ο ε οὐκ ἐνλο q. si Alter autem,Vnum colorem per alterum cerni. Quemadmodu aliqua do pictores faciunt, super euidentiore aliquem colorem,alteru induceres, cum nempe aliquid in aqua Vel aere Videndum praebere volunt.Et que-
admodum sol qui per se quide albus apparet, & per caliginem & sumu
puniceus.Porris,hac etiam ratione,multi colores erunt,iuxta modum antea expositum. Proportio nanque aliqua colorum qui in superficie sunt, cum iis qui in profundo,in aliquibus crit,in aliis vero nulla.
Alteram mmc tractat opinionem quae non per iuxtapositionem partium minimarum albi & nigri,sed per unius alterius superpositionem, colores m dios oriri astruebat. Eam vero primu simpliciter proponit: mox exeptis solis cum ab arte tum a natura petitis, declarat: postremis qua ratione distinctoruiucundoriamque colorum ratio, iuxta hanc sentetiam sumendast,paucis explicat. Prior contextus pars,&secunda ni fallor)ALYadrum& Latinos decepit. Putant siquidem hiAntiquos illos existimaste athum & nigrum solum reuera colores esse, reliquos Vero omnes cx diuersa superpositione ortos, apparentes. Quae certe interpretatio reiicienda est. Quandoquidem nulla ratio est,cur potius colores medios per iuxtapositionem partium minimarum productos,veros esse censeamus,alios vero per superpositionem apparentes. Praeterea, ex quonam tandcm,aut ex quibus Aristotelis verbis hoc consilium Antiquorum ex piscentur,non facile est pervidere: uinimo ut exTertia contextus parte costat, multos secundati copinio colores, veraque& non appλrentia principia habentes,ponit.Item multiplicationi eorum causam eandeassignat,proportionem nimirum inter album & nigrum,n5 iuxta, sed 'el simpra positum,a qua etiam diuersa positione & ἄφα - eorundem sumit Neque obstat,quod exempla ab Arte & Natura in apparentibus coloribus fumantur,hoc enim fit explicationis gratia: quod satis verbum illud indicare
144쪽
dieare potest igitur in summa, hac quidem opinione posita,
A sequi, colores medios eo modo productos non veros esse , sed apparen tes: Antiquos autem illud existimasse, non item. Vnum cplorem per abierun cerni . Sensus est, ortus colorum mediorum pendeta praepositione aut postpositione extremorum inuicem ita suppositorum vi ynum quassi per aliud cernatur . diu explicatio petitur ex ipsius Aristotelis verbis. . Quemadmodum aliquando pjctores.) Haec est secuda pars, exemplum cotinens ab arte picturae sumptum. Habet autem ut rectς a doctissimis viris tradiatum est Pitara partes tres praecipuas, in quibus Versatur:σμγ'Si , id est deluneationem,Vmbram,&colore:nam cum in plano corpora essingern cogatur,
non modo cosoru,sed aliarum etiam duarupartium auxilio indiget: qui b eua isit ut omni ualiarum artiaquς inreprςsentando versentur,dissicilior sit, nobilisma.Istarusiquidem partiu.ope,non solu essigiem reru animataru aut ins animaru ut sentiversietiam mentis affect', 'ocς animaliu,teporum Milocorusuccessiones distantia'; una clarissime exprimit: quod sane neq; caeladi,neq; i sculpedi ars, neq; ea quae Vocatur unquaericiet.Harsi itaq; omniu occasionsi ratione ductus pictor,suppositione istaculoru diuersa tamen P diuerssitate occasionis utitur. Sed hoc. ei perpetuu ςst, Ut cum colorem alique medium aspici edum prςbere velit,colori euidentiori debiliorem superinducat, Voco colorem -n mini qui plus luminis qbtinet,puta Niveu,Cadidum, La-Eheu,Argenteum,aliosque huiusmodi: debiliorem ς contra,putaLiuidum, Αtrum,Ferrugineum,Nigrum,& qui ad horunaturam magis accedunt .Atque iob eaecausam,illi aspectu celeriter mouent,veletia disiiciunt:hi tardius agut,& aspectum congregat. Indicio est, pictores cum aliquid cauum aut profunc du rςmoxius,νt puteum,Vel antrum,pingere volunt, colore nigro,caerulς6Veaut alio eiusmodi utuntur, albo seu splendido csrca silos adhibito i Cum vero Pmifiens quid,ut ubera,au t manu,au i pede, aut aliud aspectui prop1quius, abbo aliisquo ei amnibus coloribu s ea eiungunt, id praeterea totu quod ambir nigro ceruleove assicietes.Sed hanc regula tunc maxime seruant pictores, cuvolui ita aliquid videri ac si in aere,vel aqua esset.Pisce enim intus in aqua positu,densori atq; essicaciori colore pingui,illi supillinientes debiliore, qui aquae supficie referat.Porris, curessicacior color ad colore mediu gignedu sup poni debeat causa est,utThomasanotauit, quias debiliorsupponeretur,nulla sui specie a spectui exhibere posset,ab efficaciori en1 penit' inciscaretur, atq; hac ratione nulla sui parte in colore medio haberet, quinimo medius nult' color essiceretur. Et queadmodu sol . Exemptu est a naturalibus petitu. Sol eniqui ex seipso clarus seu splendid'estin meridie,& idcirco albus apparet hullueni proprie colore Sol habet: sed eatenus albus vocatur quaten' claritas luciditasq; ad albedsne refertur,ut ex 3.me.c. de Iride costat interposito nigro,puD1ta halitu aliquo deso,ut persiepe in ortu &occasu eius accidit,puniceus cospi citur.Sed de re hac Arist. in I .m et. plurib'. porro hac etiam ratione). Tertia haec pars: omnia plana habet:ostendit enim rationem varietatis & iucunditatis coistrumediorum, non aliunde quam avaria proportione eaque conumnienti, tam. coloru qui supponuntur siue in profundo sunt, quam eorum qui super illiniuntur,siu insuperscie manent,esse petendam.
, , Dicere igitur, Ut antiqui, colores nepe desuxiones esse,& ob hanc cau
sam cerni,absurdum est.omni u enim lensu,pertactu essici,de illorusin tentia assirmare necesse est. Quare satius certe erit dicere, sensum fieri
145쪽
medio sensusὶ re sensili moto,quam tactu, defluctionibusque.
Prior illa 'opinio, Vel ob eam maxime causam colores medios ex atomi, hii Iis iuxtst positis effici sertasse docebat, quod atomorum illarum defluuii, in
oeulos sese insinuantibus,t dolumque aut colorem rebus cernendis similem,4 ferentibus,visionem essici poneret: Vel eo nomine potius visionem eius isodi defluxu fieri statueret, quod atomos illas daret, ex quarum συνεέ ac ιυμ -bλ; non modo colores, verum & alia prope omnia mundi Entia essicerentur. Vtcunque vero sit, sat constat Aristotelem allatis duabus opinionibus, in praesenti contex prioremitam euertere. Et sane utramuis ratione dicendi sequaris,hon abs reAristoteles, nonnulla primum aduersus hos defluxus affert,
anteaquam sentetiam ipsam impugnare aggrediatur, Quod ij nosse poterui,
qui in disputationibus Aristotelicis sunt exercitatiores.No male igitu homas, cum altifundamentum prioris opinioni, in hoc contex tolli: nec minus etiam rectὸ,qui obiter& quasi per trasenna ,annexum solumodo quoddam ii lius euerti docent. Somniant autem qui tertiam de ortu mediorum colorum B sententiam,hic afferri putant.Quandoquidem huiusmodi defluxio non ma gis colorib' mediis de quibus tantum agere in praesetia Arist. instituit, quam extremis senerandis accommodata sit:hic siquidem communis omnium re rum cernendarum modus ab illis habetur. Praeterea qui fieri possit, ut deflu uia haec colores medios varient,nisi primum corpora ipsa a quibus fluunt v
ria sint, ne vel coniicere quidem possumus. Postremὁ nullibi haec opinio ab Aristot.praeterq; quis d ad videndi modu reprehenditur.Neque obstat quod
Aristoteles colores απιρραι nomine nuncupet, cum non aliter sint eius verba
hic accipienda,quam supra cum Empedocle inc5stantiae arguens dixit,. διαν
est colorata ea vocare a quibus defluuia proficiscutur.Ex hac ite explicatio- inne, ia notii esse potest, cuinam priorilla opinio de coloribus mediis tribuen- Mda sit,Empedocli ne an Democrito. Atque illi quidem,quia licet istas atomos in generatione colorum non omnino admiserit, neque perspicue illis tamen dare manum visus est,cum inconstanter vitionem per defluxum corpus
estorum a re spectabili, essici aliquando assirmauerit: Democrito veris,quia quavis A tomis istis n 5 super fauerit:& visione per fieri docere visussit Dinis tame illa,per ista defluuia ad oculos deferri,& in eos imprimi , ut notat Alexander, existimadit. Sed quaenam obiiciat Aristoteles iam tandem explieemus.Si inquit visio per defluuia ista atomorum fieret, sequeretur visione omnem tactu essici, quod sane perabsurdum esse constat. Na si ex sec. de an. tex.63 ,& I . nusquisque sensus sua & propria quidem obiecta habet in quibus versetur:ita suum quoque atque peculiarem sentiendi modumisere nimirum & vi e id est spiritualiorem vel materialiorem obtinere V debuit imὸ haec sola ratio est cur Animal non unicς sensu,sed pluribus praeditum fulta oportuerit. Consequutionis autem vis nota est, quandoquidem, ut illorum sert opinio,minutissima illa corpuscula colorata influentia,se oculis applicant, illosque tangendo assiciunt. Ex quo deinceps infert, Satius multo esse id afirmare quod stipes etiam ostensum est, visionem, nempe idcirco essici, quia id quod inter Visum & obiectum intercedit siue lumen'o-
ces,sive aerem, ab obiecto spectabili per speciem moueatur, quod motu atque ita affectum, oculum ipsum deinceps assiciat, sed non tangendo, cum- tactus proprie corporum esse dicatur.
146쪽
Εst igitur actio ista speciei sensilis in oculum, assimilatio potius quaedam eum
A facultate sentiendi nuncupanda, ut persaepe diximus, quam contactus. Qv re absque dubio satius certe erit.) vim suam hoc connexum sumit, ex propositione toties ab Aristot.repetita,praesertim in oel .Phy:coni. s. secvhdo de pari.an.cap. I .& secvn.caeli. coni. 3 . Naturam stilicet ex duabus rebus quas utrovis modo agere potest,semper id agere quod optimum est. Quae quidem Θωις licet non eandem aeque rationem obtineat in sempiternis, ac in iis quae ortui & interitui sunt obnoxia, ut egregie annotauit Averroes in secundo cinli,com 3, M 3 . itemque tertio phy.commet.32.hoc tamen praecipuum communeque fundamentum ni taliqr habet. Natura propter finem agere,quir tionem boni semper obtinet,imo nunquam non est bonus in rebus naturalibus. Atqui ubi de Boni gradibus agitur,illud quod melius est, rationem boni simpliciter assequitur,quod vero non iid bonum, melioris respectu, pri-B uationis&mali.Quo certe fit Vinatura propter bonum agens,semper ad e tremum illud simpliciterque insito genere bonum ,aspiret. Accommo. danda veris,hoc modo ad contextum ratio est, Modus videndi per medium affectum melior est eo qui fit per contactum, ergo naturam, illum retinuisse, hunc reiiecisse, afirmare tutius certe dc me lius erit. Assumptio perspicitur, cum nullam sensuum α-ξω nullamque secum afferat absurditatem. Alexam der multa ex iis quae supra aduersus Opticos & Platonem attulerat, aduersus
In iis itaque quae iuxta se posita sunt, necesse est, ut magnitudinem
inuisitem, ita tempus insensile accipere: ut motiones accedentes lateant, de quia simul appareant, unum esse vigeantur. Iam opinionem ipsam eo quod sibi in praesentia sat est, falsam esse demonstrat, quod absurdam, nempe quandam & manifest m incommoditatem assiferat. Reliqua ex iis quae in propria afferenda sententia dicet,nobis aduersus hanc opinionem colligenda relinquet. Subobscurus est contextus: ut igitur planior reddatur, in duas illum partes distribuamus.Vna earum absurdita tem, quae opinionem consequitur,smapliciter proponit: Altera absurditatem magis explicat & quasi diducit. Prior ergo ita habet: Si magnitudines illae imi, ut siles iuxta positae pro generatione mediorum colorum aantur, ergo & tempus insensile. Consequens est absurdum, consequutionis autem vis ed patet, quia magnitudini inuisiti, t m motum quam tempus proportione respondestribuere sane oportet. Secunda huiusmodi est: si colores medii generantur iuxtapositione & unione partium minimarum albi&nigri: quemadmodum particulae illae accedentes ex se inuisites erat, ita tempus quo talis unio seu approximatio partium hinc atque inde sebat, insensile esse oportuit. De priori parte plurib' insta suo loco,quatenus nimiru tam magnitudo, quam tepus imsensile admitti nequeat. Alteram non uno quidem modo diducunt interpretes, omnes tamen in eo consentiendes,ut de motione istorum minimoru qua
acie pellunt verba fieri putent. Sed certe licet omnes vere N iis quae ab Arist. pro re hac ad finem libri proponuntur fere covenienter, non tamen Vt puto)
147쪽
huic loco acc5modate Primum enim mirum est, cum omnitu consensu Arist. t oe in loco priore de ortu me ioru colorum sentetiam impugnet,in qua nutu
i iiii Verbum de illis ad oculos defluuiis,omnes tamen ad defluuia illa conte tum accomodare. 'd si nobiscum concedant tertiam ad priorem petibne ἴς, cur Gonon item fatebuntur veluti superiori ratione defluuia illa abla ta iit', it diac modum ipsum. generationis colorum auferrit quisd sane effi-e Aristoteli pxaecipue .propositum est. Certe hi superuacaneum' diminui que simul reddues Philosophum. Praeterea , visio per continuata succestsi nem atomorum ex lententia veterum efficitura qui fieri itaque poterit ut
dixerit Aristateles3Postremo, dogma nonponebat magnitudincinc. aspicabile quae de)ueret, imb in defluxu iam conspicabilem , sed inuisule' ante coloris medii generationem, quae deinceps cum aliis unita, visitem magnitudinem constituebat. Quare ut omnia cosona & perspicua essent; ita ηputarom verba illa secudae partisexplicanda esse. Vt motiones accedetes ,1. localet iis, approximationes inuisiliu partium albi&nigri, ad generationem i
ina perceptibilitate. Et quia simul apparent , i. Et quoniam partes illae simul
aptarent, supra di Xerat θἀν, rictu. Vnum esse videantur . Latet isq; iidem motus illi, quibus istud unum ex multis cocurrentibus aggregatur. Sed quid , si haeς postrema verba ad magnitudines inuisites referremus,veluti priora ait tempus insensile 'trunque certe pro absurdoAristot. infra habebit. ivtrunqης ergo fortane in his verbis aperit atque deducit. .
i Sed hic nulla necessitas urget. Verum color qui est in superficie,pet se
quidem immobilis, sea a supposito motus, non similem motionem es hciet. uocisca neque albus neque niger apparebit, sed diuersus.
Secunda opinio, quae neque visionem per defluuia essici, neq; colores m dios per approxi ationem partium inuisitium produci, aiterebat, ab harum ahiu dii m.e'umeratarum necessitate immunis erat, idcircoque probabilior. 40dye magis pateat Aris .paucis,& clarius adhuc quam antea, rationem generationis colorum ab hac opinione inductam,repetit. Color, inquit, linsuperscie pόstus est per se immobilis , ides , ex se nullum medium colorem essicit,nxc ut medium quid mouet. Sed motus a supposto hoc cst caulam a iupposito colore, essicacioriq; recipiens, ut hoc vel illo modo appareat Pl& aspectum assiciat. Non similem motionem essiciet),i.n5 secundum rati nem visum mouebit, secundum quam ex seipso moueret, vel secundu quam etiam ipse a supposito mouetur. Idcircoq; addit. . Neq; albus neq; niger apparebit,sed quid diuersum in. Ex quibus certe verbis patet, satius esse hoc modo totum hunc contextum explicare, quam modo Thomae, Qui putauit,per verbum immobilis motum localem innui, per illud autem motus a stippositoὶ motum alterationis, ac si Aristoteles diceret: Opinionem hanc superiori praestare, quod localem mutationem defluuioru non ponat,sed colore insuperficie positu ab inferiori alterari,atq; eo modo non simile motu seu reprς-icnt tione sus in sensum facere, quam per se ipse exhiberet .Quς sane explica-xio preterqua quὁd, quantu ad immobilitate illam vana atque inepta est, uit 'i
148쪽
o Quapropter si nulla potest esse magnitudo inconspicabilis, sed om
nis ex aliquo interuallo cernatur, quaena etiam erit haec colorum mixtio Illo etiam modo nil prohibet, communem quendam colorem, iis qui procul stant,apparere.
Non reuertitur Arist.ad confutatione prioris opinionis,ut quida existimat. si Sed ne quis occasione eorum quae mox dixerat, secundam opinionem a se omnino probari putaret, ad illius quoque absurditatem detegendam se conuertit. Idebque quasi colligens ait, Quare si ut diximus) nulla quantumuis exilis magnitudo inuisitis esse potest, sed omnis quodam interuallo conspiciutur, quorum utrunque infra liquebit proptereaque prior sententia explodenda fuit, haec quoque postcrior opinio qualemnam colorum mixtionem inducit 3 ac si dicat inrationabilem: quandoquidem non nisi ανειjo quandam superillitis suis coloribus, veluti prior atomis, ponere videtur. Imb nequis hanc, quatum ad productionem colorum ac mixtionem attinet, illa probabuliore esse ob ea quae dixerat existimaret, addit:Non minus ex priori mixtionis modo, quam ex posteriori colores istos medios apparentes, & qui tantum ex
longinquo, non propius appareant, nequaquam autem Veros, produci pos-C se. Ac si diceret, si utique vera ista mixtio esset, tam cominus quam eminus, eandem semper coloris specie repraesentaret: Vt infra dicet cum aute haud quaquam vera sit, a longinquis tantum representat: quod priorem etiam o pinionem consequitur, ac proinde non magis Vna quam alia,quantum ad o tum mediorum colorum, retinenda erit. Hanc solam expositionem, si quis verborum nexum, scopumque Philosophi acutius intueatur, illumque deinceps solita Authoris breuitate metiatur, germanam, contextuique & ve
bis accommodatam esse perspiciet. Accedit eo, Aristotelem nihil seorsim aduersus hanc secundam sententiam, quae tamen falsa est, alibi attulisse, Vt omittam illud, Ex verbis sequentibus posse nostram hanc expositio nem integra, perspicue colligi) quo fit, ut nisi in hoc coni. id ipsum effecissedi eamus, reprehensione dignuS habeatur. De Magnitudinibus autem,quo modo scilicet nulla illarum obtutum oculorum fugiat, quod cepius repetie
V iat Philosophus, pollicetur se infra dicturum verbis quibusdam quasi perpa
3 Quod autem nulla sit magnitudo inuistis,infra explicandum veniet.
Sed quidam molestiores scrupuli interim amouedi magnitudinem omnem visibilem esse,potuit quidem Aristoteles in hoc c5textu proferre, cum a1rdea in secundo de anim.contex. 6 , magnitudinem per se visitem esse docuisset. Sed aduersus hanc sententiam ita argumentari quis posset. Linea est magnititudo , ex priori de caelo coni.2.& quinto metaphy. coni. I 8. non tamen est vita sitis.Quod sic probatur, Linea non est superficies,ut ex locis enumeratis conia stat, ergo non est visitis: consequutio valet, quia,ut ostensum est, Nil cernitur nisi sub ratione colorati, no poterit autem adesse color ubi nulla fuerit superficies,quinimo haec quicquid Buridanus hic in q. 12. dicat pars coloris essem
149쪽
tialis,illiusque definitionem ingreditur. Praeterea, datum minimum visie,vt infrὶ liquebit, at istud minimum, certe corpus est, siquidem Iissile sit,i circo Aque colore affectum, qui nonis in corpore esse potest. sed si corpus sit ergo
habebit partes,quandoquidem corpus est ex quantitatibus cotinuis una,quae in partes diuinas distribui valet. Magnitudines itaque, quae istius corporis minimi, partes sunt, inuisibiles erunt.Deducitur facile consequutio, namque opposito dato, totum ipsum corpus,non fuisset minimu incospicabile. Cbfir matur argumentum,quia multa huiusmodi corpora sunt quae sua tenuitate obtutum oculorum effugi ut, veluti tenuiores illi halitus, qui contineter quidem 1 calore caeli in sublime efferuntur, tamen nonnisi iam elati,simsitque ut unum conspiciuntur. Atqui priori argumentationi facile est satisfacere, si dicamus Aristotelem de magnitudinibus naturalibus, & quaten' naturali subiiciuntur, loqui. Physicus enim neque lineam, neq; supersciem spectat, qua
illa longitudinem, haec latitudinem simpliciter obtinet, sed qua una super- Η
sciet terminus est,altera vero corporis,amb6q; in corpore suum esse habent. Qua certe ratione tam linea, quam superficies, & corpus , spectabiles magnitudines dici possunt. Alteram argumentationem tollemus,asserentes simpliciter magnitudinem omnem a naturali receptam, visitem ex sui natura esse corpus siquidem est,superficiemq; colorationi aptam obtinet. Quocirca nil prohibet ut illa in debita distatia seruatisque aliis conditionibus ad visionem requisitis, conspici queat. Propterea, si magnitudo aliqua ita exilis detur, ut obtutu oculorum effugiat, id certe no omnino culpa magnitudinis,sed videtis seu oculi fiet, nimirum quia debitam interuallidi statiam inter se exilemq;
magnitudinem videndam, non seruat. Multa enim non mediocri tame quam
litate praedita , ab eodem oculo eminus non aspici: sed tantum cominus: non pauca item huiusmodi, in quodam interuallo a quibusdam cerni, ab aliis veris nequaqua certu est. Nil igitur mirum si stellas aliquado minima vi silia Arist. dicere videatur: id enim comparate & respectu tatum nostri versi est, quibus in terra degentibus id minimu esse apparet, quod iis qui in caelo essent maxumum appareret. De exhalatione, dico id ob multam cius raritatem accidere, quemadmodum etia de igne elemeto dicimus. Sunt etenim corpora ita perlucida,ut ex se speciem visitem producere nequeat,quod si densiora fiant,iam sub aspectum cadui: non ergo naturae eoru repugnat ut aspectabilia sint. Praeterea,nil mirum entia ista assidue fluentia,imperfectaque, cuiusmodi sunt ii
litus de quibus certe non loquitur Aristotelest ex se quidem spectabilia esse, oculi vero defectu non cerni, Quandoquidem inter perfectu & imperfectum semper fere sit, aliquid quasi medium, quod partim ad unum partim ad aliud referri queat. Natura id non frustra effcit, quae ab imperfectissimo ad perfectiora seper ascedit, frustra utiq; essecisset, si nullu prorsus visibile cerneretur. ιη ριο ν olim P
150쪽
ῆ T SENSILIBUS. I 3 sivexu corporumnixtio est, non alum eo modo quouuidam arbi A trantur positis nempe huicern minimis; quae sub sensum nosti uni non l
m1xtione uniuersim de omnib' diximus: I'Scerte modo, ea solum mis-cςtyr qtaecunq; usque ad minima diuidi possunt,ut ad hominςs,equos aut sentina. Hominum enim; minim, esthomo,equorum aurini trium, Qtiare horum iuxta semicem possitione, utremque multi do mixta i
nim a ita Vnaequaque miscentur, quae misseri maxime gpxa amii V in rum quoi nodo hoc maxime fieri queat; in libris de mixtioneiantea di-I
ob exilitatem, sensium nostrum fugientes;iuxta=8sitae; Me6A d vessisti h5 lgosi rues tybtilis accumulatum, filii eq; constituefites', miscendὶc intuit; βedeclari alid eriori; Mndturae prophi oscum nimirum res fi HddMEcbh tangynt; sed totae per ibias miscentUr seu cof duhtur viiii volumine phio si deo &Jfiteritu ostet utilest Decli at deinceyx Arist. iEqui Misbam tam primus ulta secundus mixtionis modus locutris abeat ut vitiusqt is&tia tisainagishmast. Dicit itaq; priori Hodo in sol diri misceri quae ditiidi pos C sunt;ad minima sequndum i Feciem,i: ad ea, quae isterius indilΨqdysuae sunt lybesel distribui nequeunt qua ratione H Hrninum iiiihi adleuncM; hielta Ho Miste inuorum item hic Mille ranoroni putamilii,hoc Millud. Sed D steriosi,siodbmisceri seu mixta illa nuncupantur: quae in minima isticismbdydis tibiilnequeunt, imo ipsorum omnes parte coissi per totas'ista tali ridutatur, vinullam illarum seorsim mansisse dici possit od quaiati Essicis iur, abun8e in volumine de ortu Minteritu priori, nimirum ap.θρbbiis piasthemii: satis se explicasse monet. Pri6rcontextus pars, tota pesspieu aest. Ac dedo i ituc dalia. Illo certe modo ea solum miscentur Atiaecunq: uti id nilhsmidi uiatho sunt. id es mixta vocaturilis quoru particulae mihimal iEt, ut milu uittitici acerutari: vocat autem minima ea quae ulteriori in ea h6suae D sitit DejEt secari neqtiem seu ueno amplius sit c5muhis niuius, Inuidua Mupui' nu pN Rlias nuncupantur . Hoc eodem respectu Aristo .seeuries de at ii desit Si, hon 1nem minimum vocaust; est enim,ut aarithimit, Albet tu Α, pis tu in Indiuiduorum. Hic ergo minimaalla quantitas terv ph siacarum, cuius ih secundo de anim. coni. I. mentust. Sed ipsa spe est in Hδε---, indiuidua Vident Oiitelligeda: quoseatis do ei Phil0- hv suna ad yit., Mominum enim pasnahaum est homo , hoc est, Mulcitudo b nuna, quae M. dicitur, pro suis minimis partibus habet hync dc illum homihem, vi
fra quem descendere non hi e Pro qua reanimaduertendu est Aristoteleni in priori volumine de ortu M int.cont.8J. duplicem mixtionis opinion me
trafique tamen salsam proponere. Vnamquη Mixtipnem erici afvh bat ex
partibus, is tam minini secundum quadriinviti. iii mixti , dinuite e