장음표시 사용
201쪽
in remotiorem aliquem locum, a uentis impulsis est. Aliquando autem laaec qui E desii in an sit, contraria uero illud ipsum facit. Atque saepius euenit, ut, quemadmodum in corpore, si uenter superior siccus fuerit, inferior contrario modo assiciatur &, si hic liccus, sit perior humid iis sit, ita de in locis e X halationes uicissim
se circunstent ,& commutentur. 36 Cur anni interdum pluuij lint, iii ter dum sicci,seu squalidi,&statuosis, in duplicem e hal
tior rem causam recillit,ut ita liuelligerem iis, S uelatum, re pluviam ex illis constare, uentum quidem exsicca, plumiain itero ex laumida Moniam autem haec uarietas iisdem temporibus in diuersis locis, quanquam iri cinis, contingit, ex cadem duplici ex balatione, eam docet proficisci, ut hae alio argumento ec locis su napto id ipsit in intelligati Ir. Docci igitur euenire, ut magna rcgio ali qua, longὰ interdum lateq; imbribus multis occupetur, aut siccitatibus squalida uentis infeste tur riterduin per partes. Sic, ut pars aliqua siccitate& squalore detineatur: quae autem in circuitu citregio, pluviam tempestiuam, hoc est,qriae temporibus illis 1 olet decidete, aur etiam ampliore in accipia , tret contra, cum tota, qu ae in orbem ambit,modicis potiatur aquis, aut etiam sqt1aleat : ea, quae ambitur,immensam aquarum copiam recipiat Rhiorum eventuum nulla alia sit cau Ffi, quam ludi magna ex parte ueriti mile sit, candem affectionem regionem aliquam longo tr diu pervadere, quoniam, quae uicina sunt loca, cundem prope ad Solem situm habeat,nisi aliquid proprium in illis fuerit,paludes uidelicet, aut in ontes, aut quid simile, quo efficiatur, ut idem a-1pirationis genus ex illis locis attollatur. QMd autem pluviam & siccitates, uentosq; per parte Iregio accipiat, causiam esse, quia una in parte aspiratio sicca copiosior ascenderit, in alia humida& uaporosa, interdum contra eueniat, ut uidelicet ubi humidae plus ascenderit, siccae amplior copia euocetur. Huius uerbeffectus' aliam quoq; causam csse, nempe quod utraque cretia latio in
regionis proxima: exlia lation m de turbetur, non quidem ainbar simili, sed separatim, sic ut una illa cum in ea regione, e qua ascendit, manente altera, ad sibi si item in uicinam regionem, ut uentorum depellatur, uehiti si sicca inanserit, ob eamq; causam uenti in regione illa pirent, huin ida in uicinam, aut etiam remotiorem locum a uentis pellatur Vel utranque dixit, quae utriusque est regionis, Scopiosa in utraq; ascendit, ut uicissim in alterius regionem pCllantur. Id uerb non aliter ait acciderc,atque in corpore humario, in quo interdum euenit, ut clim aluus sit perior faeritisicca,inferior Eumescat,& contra. Ita igitur & in regionibus humidae &siccae exhalationis antiperistasin mutationemq; fieri, illasq; sese uicissi in circuitare, humida se eam, & sicca hii midam circunstante. Qitie omnia obseruantibus manifesta sunt, uentum M N pluviam ex duplici illa e Ghalatione proficisci, perspicue declarant, quando non alia nactior Seuidentior causa reddi potest. Hinc autem dis inuas, cur regiones eundem ad Solem situm habEtes, non eodem semper modo, calore, frigore, irentis, pluuia ira sest entur: quod tamen fieri debere probabile erat, qua do haec omnia a Sole maXime depeirdeant. Causa autem es ,qusa etsi uniuersilis situs idem in illis sit, proprium tamen quid a diisei ens habent,aut palii des, aut montes, aut mare, aut aliud quid ii mile. Paludes locum humidiorem, quam situs uniuersalis requirat, einciunt, mare calidiorem, montcs interdum flatuosiorem. Hinc Anglia, quanquam ad Septentriones maxime pos ta, Gallia tamen, qut Australior est, frigidior no est, imo uero multis in locis temperatior: quod ex mari, quo cingitur,proficisci credendum est. QPod ad similitudinem ex animalis corpore allatam attinet,d plicem aluum in eo Aristoteles ponit, superiorem, & inferiorem: per sil periorem , uentriculum intelligens, per inferioram intestina: quemadmodum & in quarto huius operis intelligit, cum de alimenti loquitur cruditate,& animalia in uentre inferiori ait generari, atque ad superiorem, in
qua alimentum coquitur, ascendere. Contingit igitur, cum superior, hoc est, uentriculus,humiia Hda est, intestina sicca esse, aut ex obstructione,aut uiuentris expultrice debilitata, ut uomitu potius quὰm de ieetione uentriculus vacuet hir. Rursiis etiam euenit, uentriculo sicco intestina bu mida esse, qudd, cibi ic qii id in uentriculo inerat, ad intestina fuerit dein istum,bili duntaxat aliqua remanente, qua siccitatem in eum inducit. Ita qua uentriculi intestinorum contraria qualit
te, aliquam etiam humidi S sicci anti peristasin ut in regionibus accidit est e nihil fortassis ii
202쪽
Praterea post imbrem flatus iis in locis, quibus imbrem decidere colatingit, . plurimum existunt, iidemque superueniente aqua detis uni. Hara eiὶ imo, ea, quae tradita sunt principia, eueniant necesse est. Terra nanque post delapsam pluviam a calore partim interno, partim superno siccitate affecta halitu reddit, hic autem uenti est corpus. Et cum secretio eiusmodi extiterit, uenti etiam iii gerat, quibus conquiescentibus, propterea quod calor semper secern 1 tur, & insuperum locum conscendat, uapor refrigeratus cogitur, & in aquam mutatur. Ac quotiens eundem in locum titubae compulsae sunt, ac frigus circunstans eas comprimit, oritur aqua, halitumque siccum refrigerat. Has igitur ob causas uenti aquis exorientibus sedantur,& illis sedatis exoriuntur.
s 37 Cum uideamus uentos imbribus ut plurimum sit accedere, eosdem lite imbribus si erue nientibus sedari, huius successitonis, ac mutuae sedationis causam in id, quod traditum cit, refert, nempe duplicem esse exhalationem, humidam&siccam , SI ex humida pluuiam Ort 'i, ex sicca uemos; ut hoc etiam argumento colligatur, non eandem esse uentorum S phiuiae materiam Cum autem causam unam afferat, cur post imbres uenti exurgant, qui arrideli et cerra imbribu humecta & calore, tum interno tum lupe ino, exiccata halitum reddat, quiuenti est cor pas, d tiplicem reddit, quare post uentos imbres oriantur, ac una quidem ait oriri, propterea quod calida aspiratione, e qua uenti constaban in superum locum 1ein per contendonte, Lapor ip p dus remaneat, qui frigore concretus,in aquam mutatur: altera, cum nubes iii uentorum in una locum compelluntur . Frigus enim, quod circunstat, in unum eas cogere,de siccae etiam a pirationi,quae materia uentorum est, circunstando, refrigerare, itaque pluviam oriri. Quae omnia perspicua sunt. Hinc autem licet intelligere, quemadmodum terra exhalationes non reddat ni si humectata, ac cum humectatur, tum maxime aspirationes ex ea ascendere, quod antea ed amexemplo lignorum longe aridorum docuimus, quae fumum non adeo mittunt uiri clia. Hinc
etiam colligi ait Olympiodorus, uentum aere agitatum non esse, ut Hippocrates sensit.Nec eat dem uenti&pluuiae ene materiam: squidem pluuia& uentus sese ilicii sim sedant&tCllhit: C quod esse non posset, si eadem materia constarent. Sed hoc argumentum 1aon adeo magnam uim fortasse habet, cum contrariorum sese perdentium eadem materia statuatur. Nisi essicax sit, propterea quod docetur ex duplici exhalatione pluviam & uentum constare,non igitur ex aere. Reliqua satis aperta sunt, nec maiorem explicationem requirunt. Ungiis απ' αυτῆς ' Ck μεεσημβρία τῖ - α πιττίν.
Quin & eadem causa est, cur tum a Septentrionibus,tum a meridie uenti potissimum oriuntur. Aquilones enim & Austri inter vientos omnes inaesime excitantur. Sol nanque haec una loca non pervadit, sed ad ea sele applicat ab eisq; abduci ad occasum uero Ed es ortum perpetuo fertur. Quam ob causiam nubes ad latera coguntur. Et accedente quidem eo, humidi fit exhalatio ad locum autem contrarium abeunte, aqua&hyems. Ob motionem igitur, quae ad conuersirones, dea conuersionibus est, aestas fit 3Chyems ,& aqua sursum educitur, ac rursas generatur. Quoniam autem plurimum aquae in his locis descendit
203쪽
ad quae , dea quibus conuertitur liae cautem sunt ad Septent 1iosa est d eri Ediens ei ubi aquae copiam teria excipit, ibi plurima exhalatio, noli ali ter ac e Luiri ibus lignis fumus, reddatur necesse est, ipsaque exhalatio uentus est rari ne recia euenit, ut pli irimi maximeque principes uenti inde oriantur, quorum ii quia Septentri'nibus spirant, Acquilones, quia Meridie, nominantur. 38 cntum exhalationem siccam este, alio quoque testimonio con imat. bd enim plurimi r,rincipesque uenti a Septentrionibus atque a Moridie spirent, hanc una affert causam, quod exhalationis plurimum in locis illis ascendat. Hoc tuero inde comprobat, quod in locis illis pluuiae magna hiis gignatur, itaque terra multum aquae excipiat, quae Sole ex calfaeta, ex balatiora emillam, ut fumum ligna uiridia, exprimat. Magnam pora o imbrium copiam ad Septentriones de Aullttim esse, quia chim Sol i Irira Tropicos adortum S: occasum cursum si uim semper coactat, mi bes ad latera coguntur, quae, cum Sol a locis illis longius se abducit, in aquam concrescunt Quae omnia plana iunt. a1 lentia , atque perspicue ab Aristotcle tradita, ut pro eorum Explicatione, nihil praeterea alterendum uide it ut . Sed qua serit aliquis, quo modo Austros a locis,
quae Sol non pervadit, in quibus inti ita 'Liuia gignitur, spirare Aristoteles facit, cum tamen in progressu non ab altero polo Austrum spirare doceat, sed a Tropico Cancri, ad quem Sol ac cedit, S in quo pluuiae non multae gignuntur: quod etiam antea ex eius sciri etia tradidimus. Anquos Austrios hic nomiiuit, non ii sunt, qui ad nos usq; spirant, sed qui stib altero polo exorti, pittrimi & maximi, quemadmodu nobis Aquilones, gignum urΘAnue ideor issententiam hoc in io co secutus eis, qui Ahii ru, qui ad nos perducitur, ex altero polo spirare uolii erunt Cati ia amem, cur Auster ad nos spirans maximus sit, &Aquilone etiam naaior, aquae non sunt in locis, in quibus spirat . peniciae, sed regionis illius amphitido, quemadmodum in progrestu docebitur. In
quit aute, qui a Septentrionibus spirant 7,ρόα ,3 νοτιυι, qui a meridie, ii uncupari . Latini Aquilones S Auitios nomitia iri. Quarum appellatio mim l ec catula elie credi Pur, eorum quidem qui ivi dic uiritur, απυτὴς ψοῦς id ei a cibo siue pabulo, quo referta sunt bos ealia, uti opinatur Porphyrius. Vindele Scorpionis Chelas c. l. eii eluti , id cituor i trices, Ficans r appel lauit . Eorum autem, qui νιται, quia spirent καί sdενέκτου ut κιους, hoc est, ab intimi Sinc Ope I disq;. Plutarchus enim in Platonicis qhi aestionibus, scribit inferiores iamia 11cii ordine in νεάτεν dici. inod de uentis a Septentrione spirantibus dicitur, 16 Problematum sectione confirmatur, ubi plurimos Aquilones spirare traditur, quoniam pars orbis terrae habitata, Septentrionibus subdita, eminentior sit, & niuis plena, ideo concretis humoribus tabescentibus maximos fatus oriri: quam uentorum causam ab Hippocrate in secundo de uictus ratione tr. rditam, antea indica uimus . Alia uer b in iisdem problematibus causa affertur, cur Aquilo es de Austri plitii mi istarent, caeteri non illam, quoniam ii id clicet, reliqui contrario chirsus Solis quodammocio spirent, ita ut ab eo sedentur : quidem contrarium a suo contrario e dirueto oppii graatum minimc potest durare, sed ex latere potius . iuersa in uim tollerat. Austrum fici d& Aquilonem er: civistis Solis lateribus spi rare. Theophratias autem, post Aristotelem de Aquilonis & Au stri nas enitudine it 1 tradidit: Ambos in lignes S magnos ii Critos esse, ac diu spirare, propterea quod ad scptentriones & ad meridiem, quiae regiones ad Lucra chirtus Solis, qui ab ortu est, ad occasum sita sunt, multus ac copio ius at a repellit vir, ut autem Solis illuc depelli. Ob eam eausam illic edensissimum& nubibus pleri in aerem csse. Quoniam igitur magna uis de copia aeris in utroque loco colligitur, pius etiam fluxum magnum eme, S di urnum . Haec Theophrastus de Aquilonis Ex Alistri magnitudine. Ex qui Mis, intelligi potest , euiri uoluisse, steri motionem uen- . tum este: quod etiam a pelle, ut antea diximus, tradidit, quanquit m ab exhalatione moueri uoluerit.
204쪽
A Eorum autem motio obliqua est. Clim enim exhalatio recta ascendat, circa terram spirant, quando circunfusus omnis aer conuenion ena consequitur. Quo circa &in dubium quis reuocauerit, unde nam uentor urn principium cst C su peione, an ex infero loco Θ Motus enim e lupero antequam spirenti, illustratur aer, etiam si nubilus, aut caliginosius f Lierit. Nam priusquam uentus maniteste ueniat, flatus principium moueri significa tanquam principium destiner habeant. Quoniam autem uentus quaedam est exhalationis fi ccae e terra ascen dentis multitudo, quae circa terram mouetur, perspicuuin est, motionis principium C supero esse : in atenae autem degenerationis ex infero. Nam qua ex parte id quod ascendit fluet inde est causa. Conuersio enim his, quae a terra longius distant Gominatur, ac simul ex infero loco recta effertur, cunetaque phiis uirium habet, cum propinquo sunt. Ortus autem principium constat ex terra esse.
39 Ventorum materia ac constitutione liniuersim exposita, obliquae eo immotionis, S cum ius exsupero eni in ad teriam oblique cientur, Z circa eam spirant causam eX tonit, quampit conuersiosae mesie, qua aer, qui in orbem terram ambit, perpc tuo conuertitur, cum alioqui aspiratio illa, qua constant, suapte natura sursum recta conscendat. Cumque aspiratio haec e terra lursum feratur, ac de supero loco uciatos spirate sentias nus, dubitare aliquem mori id ait poste, unde nam motionis eorum principium habeatur: ex insero ne loco, unde exhalatio ascendit, ait ensupero, ubi eorum motus incipere uidetur: quemadmodum nubes, S: caligo indicat, quae uerent occupantes, antequam uentus ad nos perueniat, in suppro loco pelli,&non realia, quam ueluorum ut, consipiciuntur. Sed dubitationem inde tolli, quod ortus quidem uentorum initium terra peti dici debeat, motionis autem ex supcro loco, ideoque etiam uolentiorem uentum, Sadpellendas nubes potentiorem ibi esse,qubd ualetius sit, quodque, quo ad tuum principium pro pius accedit. Haec Aristoteles de uentorum motione, quae non latis firma,imo uerb maxime dubia uidentur. Ac primum quidem ob ea,quae Alexander obiicit, quis d uidelicet uernicis omnes in eandem partem, nempe ad occasum,ad quam coelum conuertitur terri oporteret: quod item tigriti praeternatura iri, quemadmodum,&aer ille, qui circumuertitur, mouerentur . Deinde quod magis urget: nam hae Alexandri rationes dilui fortassis pollunt e supero illo loco, ubi aer cit C chin fertur, uenti flatus non incipit, quandoquidem traditum est, in altissimi, montibus uentos non fieri, aereianque illum, qui extra montium lummitates non extenditur, non circunferri. AC uentos quidem montes altos non pertin ero inde comprobatum est, quod cinis ex saerificiis in illorum summitatibiis dereli et iis, anno sequeriti imieniretur. Quae si ita habent, fieri profecto nopotest, i tab aere circunlato uentorum motio existat. His difficultatibus, ac prioribus duabus potits:mum,Theophrastus fortassis ductus, motionis tuentorum causam in exhalationem, e qua constant, retulit. Eam enim non omninossiccam esse, sed humidae plurimum admixtum habere Ideo cum sicca leuis sit, humida grauis, oblique non in rectum moueri. Sed nec firmior uidetur haec a Tlaeophrasto allata causa, nec cum paucioribus difficultatibus coni vinctae . Neque enituta trio, quantus sentitur impetu, ferrentur, nec deorsum ad nos uetati mouerentur . Sed istam, quamuis oblique ob humidam exhalationem deorsu ni prementem. Alii igitur ab arre mediae regionis denso, u constipato, exhalationem, quae sursum ferebatur, i epelii uoluerunt: itaque Eeor 1um, Oblique tamen, ob eius motum naturalem, qui surtiim cst, di quod ab alia exhalatione ascendente impediatur, trudi. Qinim sententiam ex libello de imi nilo a i Alexandriim uidentur accepisse. si quidem in eo dicitur, uentiun ex sis cca exhalatione constare a frigore impulsa, ita ut fluat.
D Nec enim aliud frigus uidetur intelligere, quam illud, quo media aeris regio affecta et . Adiicit
uerti, uentiam nil aliud elle, quam multum acrem colle isti m agitatum : quod Aristotelis dogma ti aduersatur. Porrblisic motioni, quae a media aeris regione orthi in habeat, addiderunt aliqui, S uini stellarium, quarum alio, S: alio coitu atquc aspediti uenti magis ac minus excitentur. Quae opinio, etsi Aristotelis non est,probabilitatem maximam habet: ac, quod ad stellas attinet, multis etiam experientiis nititur, quibus obseruatiim est, cum in signis ac reis errantes coluerun t, at que aspexerunt se, ueluti in Libra, SI Geminis, maximos, & neque nres uentos exti Lisse. Sed nec stellarum congressum, aut aspectum, uentorum omnium causam esse putandum est, nec quae ab Astrologis de illis traduntur, firma sunt& certa, imo saepe uariari compertum est. Media autem aeris regio, ut exhalationis, quae in cometas S alias facies igia eas consumitur, ascensum non pi Ohibet, ira nec huius, quae uentorum materia ponitur, deberet prohibere: aut si1 linc ratio ab Pistotele etiam traditam causam impugnat, non negat vir, quin, ab aere illo frigido, dentato,
205쪽
motionis initium aliquod aspiratio accipiat : quanquam aliqua sursiim corascendit, tota tamen Ε. tum coeli conuersione, tum aere illo frigido ascendere prohibetur. Quod autem ad rationes ab Alexandro contra Aristotclesia allatas spectat,prior ab Olyi inpiodoro diluitur. Nec enim ait Aristotelem docere, uentos coeli conuersione impelli. Sed quod exhalatio sursu in ad an eir, illuni circulatim conscendens, eumque prae crassitie sua secare non ualens, ab illo celerrime circumlato deorssim repellitur,liacque Sillaetii olentia inagna disiicit hir, unde obliqua uentorum in tio existit. Altera ratio incommodum nullum affert, quod hicile concedam his, uentos ea exhalationem, qua constant, ut quadam moueri. Eam uero, quae postrem da nobis conclusa est, di lucre facile non est. Nisi dicatur non illis iii locis, in quibus altis, imi illi montes attolluntur, eiusmodi exhalationem ascendete, itaque nec uentos ibi oriri. Sed tum inuestigandum erit, cur non eo in loco, quemadmodum Ain aliis, exhalatio conscendat, cum& terra adsit, eaq; humectetur,&Sole calefiat, ut nihil delit, quod ad illius ortum, atque ascensum pertineat. An fortalia se diei potest exhalationem quidem in locis illis gigni, sed ad illorum montium cacumina non pertingere, quod ab aere circumlato repellatur. . Circunferri uerbeum etiam paulo infractus modi cacumina, sic d tamen adeo leuiter, ut ad halitum repellendum sit satis, ad cineres uerb ex fllis ea cuminibus deturbatos non fatis. Et haec quidem pro Aristotelis de uentorum motu senten Flia dici possunt: quam sententiam Agricola non satis explicauit, cum dixit, Aristotelem tradere, uentum motionis initium facere, ab eo quod in superiori loco p Iii ies halitus in uni ini fuerint congregati: nullam uero conuersionis coelestis, quam Aristoteles posuit, mentionem fecit, sed congregationis tantum, quam ille post tradidit.
Multis porro exhalationibus paulatim coeuntibus eos existere, non aliter ac Gamnium fontes terra humorem scaturiente fiunt, re etiam ipsa perspicuum est. Vnde enim quisque spirat, ibi omnes minimi habentur: progredientes autem Iongius, illustriores spirant. Praeterea loca ad Septentriones sita, per hyemem
tranquilla sunt, & a statibus libera. Sed quod sensim spirat, ac latet, id ubi ul
tra progreditur, uentus iam illustris euadit. Quae igitur uenti natura sit, dc quonam modo oriatur, praeterea de siccitatibus & pluuia quas ue ob causas post pluviam &sedantur de fiunt, cur item Aquilones ac Austri plurimi inter uentos spirent, & ad haec de eorum motione dietum est.
o Non satis erat uentorum materiam, efficientemque causam explicasse, nis adiicereriir Emodus, qno oriuntur, privsertim quos insignes illustresque flare sentimus . Eundem igitur na scenti viri uentorum modum esse, qui fluuiorum est, tradit: siquidem multis exhalationibus pati Iatim coeuntibus exultent, insignesque reddantur, quo modo amnium hontes spatii in distributis distillationum guttis colliguntur, fluminaque ipsa aliorum suminum accessione insignia Hredduntur. Hiam rem inde ait comprobari, quod uenti, unde spirare iiicipiunt, ibi minimi &debiles spirent: qui tarnen progressu ualidiores atque illustriorcs vadunt, quasi illis exhalatici
Perpetuo accedat, cuius accessione maiores, hie hementiores redduntur. Quod euenire ait in
locis, quἰe ad Septentriones sunt sita, in quibus csim exhalatio frigoris lichementia hyeme ascendere impediatur, aut cum ascenderit, extinguatur, uentico tempore uehementes non spirant, sed paulatim, ita ut spirantes lateant, qui tamen ultra progredientes, in loca uidelicet minus frigore horrentia, illustres efficiuntur. Atque haec omnia perspicua sunt. Sed tamen dubia, si uentorum inlotio,eam, quae ante tradita est, causiam habeat, nempe aeris superi conuersonem, quandoquidem nihil impedit, magnam interdum exhalationis copiam ab aere illo simul repelli. Itaque uentorum initi tum vehemens ac illustre esse. Quanquam illud inficiari nemo potest, ad quietam cunt te e X halationem poste perpetuo alterius accessionem fieri: itaque uentum augescere. allud etiann seri potest, ut cum exhalatio paulatim ascendat, paulatimeti tun repellatur, hocque modo,
206쪽
A moto, uenti incrementum sensit in accipiat. Sed illud praeterea in liisues bis dubium os , ii dtraditur, in Septentrionibus uix s ensiles uentos, ita ut ob eorum patuit iter 'lateant . rQ . Contrarium enim in Problematibus traditum est, atque etiam ad lieot Erat O , nem magnum incipere . Ex quo quaeritur, cur, ut magnus in ipit, ita P: rariis fl. d. P . Cris contra, unde prouerbium illud secundae nairigationi delegatum : Cmncc t J orca , Auster surgere coepit. An Aquilo magnus incipere dicitur, non in locis, in Q .ibia K GTir l P --ri incipit, sed in uicinis, cum paululum progressus est, quod hic Ec am tra Em: tacui. a ublema dii luitur: quoniam Aquilo in uicino est, Auster longe abest. igit tir, v bimum exortus est, nos occupare, alterum suo disperso principio, utpote ait θ p Ptracin et . Pad nos primum uenire, tum paulatim augescere. Itaque magnitin desinere , Crim Ac is, : n : debilem sentiamus. Quae epilogo continenter, perspicua sunt, nec cypri cuti P Pan TUCu .
Et quid uentus sit, quae ue eius natura, & quo modo oriatur, G ua Gmnia. Ac Hetat tia . dem aurem agitatum non est e dictum . Sed exhalationem cal da frita liccarn, quae cxlor 5 ru P peri, tum eius qui in terra est, efficienti iascendat, atque ab ..ere lupc o citc in t zto rcne l. . r,
oblique deorsum ad nos delata. Annos praeterea aliquot squalidos S i in eos si ,:ri: G madido Ss S plii uiosos, non aliam ob causam, quam quod illis magna siccae copia e 1 h latronis, h7s ut m humidae ascenderit. Rursus post pluuias S excitari irent os&sedari: excita 11 quidem , quod te; ramadefacta, o a Sole excalia ista, ut fumi ex lignis uiridibus, exhalatio reddatur: sedari uerd, quod exhalatio illa, qua constabant, in superum locum, nempe ad ignem, conicenderit. Pota b Aquilones&Austros plurimos fieri, quoniam exhalationem plurimam sa loca reddant, teria, imbribus multis perfunditur, ut Solis ex calfacta.
Sol autem uentos i sedat &cieti. Nam exhalationes, quae debiles sunt &paucae, tabefacit,& ampliore suo calore minorem eum, qui in exhalatione est, dissi . Pal. Ipsam quoque terram prius exiccat, quam in unum collecta secretio orta sit, non secus ac si in magnum ignem materia combustioni idonea exigua inciderit, antea ispe deuritur, quam fumum edat. Ob has igitur causas, di uentos sedat,&quominus initio exoriantur, prohibet: hanc quidem consumptione sedans, illam ueris exiccationis celeritate, prohibens gigni. Quocirca in Orionis ortu, usque ad Etesias, Prodromos tranquillitas aeris maxime oritur. Omnino autem aeris tranquillitas duabus de causis effistit: aut enim prae frigore, quod exhalationem exunguat, ut cum gelu uehemens fuerit, aut cum ab aestu consumi tur : frequenter uero,& mediis temporibus, aut quod nondum exhalatio reddi M ta sit aut quod iam evanuerit, nondumque alia a Suad.
I solis calorem irentorum efficientem causam esse, antea traditum est in unc quo modo eiu quoque efficientia, aut iam orti & excitati sedentur, aut oriri prohibeantur, docet. Sed .ir igitur eos tradit, cum exhalationem, quae exigua ac debilis fuerit, absumit ac tabefacit, Si calore na, qui in ea inest, dissipat. Prohibere autem ne excitentur, terra exaccando, antequam ha fit viri reddat, quomodo ignis inagnus lignum aliquod aridissianum, aut paleam, aut aliquid umile eo bustioni idoneum antea de utit, quam fumum illud reddere ii aleat. Hanc ob causam ait, in Orionis ortu usque ad Etesias de Prodromos aeris tranquilitatem maxime existere. Orit ad autem otion Geminis exorientibus, quandoquidem inter Geminos, & Taurum, ut in primo notat' limitis, si tus est. Sed iam totus cum Cancro ortus uidetur . Gemini uerd exoriri dicuntur,ctim eos Sol teneti quamobrem ante solstitium aesti triam ortus Orionis contingit. De ortu enim, quem uocitari, C Osinico, mentio est, non de eo, quo Sole occidente astra oriri nuncupantur. Hoe enim o Stu
207쪽
tempore alio oritur, ii empe Sole meridionalias gna tenente. Etesiae& Prodromi post conuem Psiones aestiuas flare incipiunt, diebus Laidelicet octo iit ait Plinius atrie exortum Caniculae, quae diei inta decima ante Augusti calendas exoritur. Toto igitur illo tempore , qui ab Orionis ortu ult, utque ad Etesias & Prodromos, ad is tranquillitatem esse necesse est: quandoquidem Sol uiget, suoque feruido calore exhalationem aut tabefacere, aut impedire, ne ascendat, potest . a Sunt autem Etesiae, uenti Aquilonii, qui quod singulis annis spiretat, nomen id quod latine an niuersarii dici potest, acceperunt: quos alii quidam certis diebus praecedunt, eorum praenuncii, liri ob eam causam Prodromi, id est, praecursores dictissimi. De quibus omnibus in progressu agetur. Cum uerti Solis calore uentos sedari docuisset, stibiicit S aliam eius sedati otiis causam, nempe uelle mens frigus, quo exhalatio extingititur. Quo fit, ut quemadmodum media aestate, ueluti ab Orionis ortu usq; ad Et lias, aeris est tranquillitas, ita media liyeme gelu rigente esse
contingat. Quoniam autem S mediis temporibus aeris tranquillitas cernitur , uentosqhre uerere autumno silere interdum conspicimus, cur id quod eueniat, causam attulit, eamq; duplicem: aut enim quod exhalatio, e qua constant uenti, nondum si reddita, ue uti fortassis uere, terra nondum Sole ex calfacta: aut quia, si reddita sit, iam evanuerit, nondumque alia affluxerit, ueluti in autumno, terra iam exiccata, fumumque nullum reddente. Olympiodorus autem ait, tra Fqti illitatem aeris uere esse, quia uentorum materia hyeme contumpta sit, nec suppetat alia, donec terra rursus humectetur. Autumno uer b, quod terra siccatast, nec halitum reddere ualeat. Haec igitur Aristoteles deuentis, quia Sole aut cieantur, aut sedentur. I heophrastus uerbe dem fere tradidit. Sed magis distinxit, quemadmodum uenti tum mane, tum uesperi,&excitentur SI reprimantur. Mane quidem, cum Sol oritur,eos reprimere, si qui ascendit humor, exiguus fuerit: ita enim eum a Sole absumi, & uentum, qui ex illo existebat, sedari. At si eius copia amplior fuerit, ita ut non absumatur, tum Solem impetum afferre, & uenti motionem adiuuare: quod cum fit, occidente Sole uentum desinere, quod eius motionem ultra non adiuuet, nec eii, quemadmodum antea, i at: si tamen exhalatio illa ex se ultra moueri non possit. Perseuerare e Iiim tum uentum, idque maxime in locis calidioribus,&ueluti adustis euenire, ob eamq; causam meridie etiam uentos existere. Quin etiam Lunam haec eadem facere, quanquam non δε militer: esse enim Solem quendam minorem. Ita igitur, cum ex Aristotele, tum ex Theophrasto perspicuum est, quemadmodum eadem efficiens causa contraria efficiat, pro materiae uaria affectione
di copia . Illud etiam intelligimus, Solem proximam, & per se causam horum effectuum non e se, sed remotiorem, deuelati ex accidenti: materiam uidelicet, δ qua uenti existunt, calore suo, Gaut gignendo,&suppeditando, aut absumendO,aut ne oriatur prohibendo. Atque cum hoc ex Iocorum etiam uaria qualitate dependeat, prout uidelicet humida sunt aut sicca, Soli exposita aut opaca, n5 perpetuo Sol eadem agit, nec mane semper aut sedat aut ciet uentos mee item cum occidit, sed hoc nunc facit, nunc it Iud. ν essimi γέ-
Orion autem,& cum occidit & cum oritur, incertus difficilisque est, quod in temporis aestatis hyemisue uariatione, eius occasus ortusque arcidant. idque propter syderis magnitudinem diebus multis perdurat . Omnium autem muta tiones quoniam sunt indeterminatae turbulentae iant.
1 Quoniam tradidit, circa orionis exortum , usque aiu Etesias & Prodromos, aeris tranquillitatem esse, eo autem exoriente atque occidente contrarium uidebatur, quippe cum tempori ribus eiu simodi κριτοι, hoc est incerti,& de quibus certum iudicitim feeri non possit, iidemq; difficiles uenti spirare cernantur, ueluti obiectioni occurrens docet: quam ob causam fiat, ut, ctim ab Orionis ortu, usique ad Elesas tranquillitate aer quiescat, in ipso tamen ortu atque etiam occasu incertis, grauibus, ac difficilibus uentis commoueatur Nec ut AI exander censet nunc docetur, quo modo a Sole uenti excitentur, cum antὶ traditum esset, per eundem sedari: nullus enim, ut patet, hoc in loco de uentorum per Solem excitatione sermo est, nisi quod Etesias uetos paulo phit oriri inquit, cum Sol mediocri interuallo ad nos accessit. Inquit igitur, Orionem, cum oritur & occidit, diu Μον-esie, hoc est, incertum, de cuius ortu & occasu iudicari nihil possit, utrum aeris tranquillitatem afferre, an uentos debeant, duoque eiu simodi temporae difficilia esse & turbulenta, propterea quod mutatio aestatis aut hyemis tum accidat, omniumq; mutationes, quoniam indeterminatae sunt, turbulentae est e consueuerint. Quem Aristotelis locum male ut mihi uidetur, interpretes omnes, uno dςmpto Olympiodoro, explanarum: quippz
208쪽
A clivi Ohionis ortus& occasius tempora non rect bilitellexerim t. Alexander enim, quem sectitistitit, in inlitatione aestatis ad autumnum oriri cerisuit, cum potius in hieris ad aestaterra mutatio- .are aut initio aestatis oriatur, ii quidem cum Tauro S Geminis, inter quos situs est, Oritur. Ne animaduertit, oriri illum ante Etesias: si quidem dictum cit, aeris tranquillitatem es o ab illius ortu utatue ad Etesias: quod esse non posset, si in aeth. is ad nutumnim a mutatione orir tur, si quidem Etesiae an te Canis ortum octo diebus excitantur. Clim autem Orion in ueris ad LPltate mutatione, nempe Sole, finem Tauri & initium Geminorum tenente, oriathir, occidit proscctbin mutatione autumni ad live inem , Sole tridelicet Scorpium ingrcilo . Atque hoc est, quod hic dicitur, inmutatione aestatis aut hyemis, hoc est in mutatione, quae et ad vitatem, aut ad hue mem. Nec hiero primus hac in re aberrauit Alexander, sed Theophrasitus prior: quem illa lectitiis Est, uerbis eius ex libro de uentis,co;nialem oratis, in quibus non alium Orionis ortum Theophrastus tradit : si quidem in ingressu et,ias, Le , id est, temporis fruchi tum colligendoriim, quo temporc aestasteriacias recessit, docuit oriri. Sit enim ιτυρα lucunda pars aestatis, ut in priore libro ex Hippocrate & Galeno docuimus. Nec uerb alium ortum potest intelligere, quam eum, quo uia, cum Sole, aut ante eum lupra horizontem sie tollit: siquidem Lune ortum & medici S philosoplii intelligiint, cuin des, deris alicuius, ut de Pleiadum, aut Arcturi, aut Vergiliarum v ortu loquuntur. Alioeni in ortu, quo Sole occidente supra horizontem se tollit, eo tempore noOrietur, imbuero Sole Scorpium tenente, mense iii delicet Nouembri. Hos uero duos ortus in libro de aquarum & uentorum lignis ipse tradidit, ac stella una ortum ut p irimum eum intelligi uoluit, quo una cum Sole, seti parum ante illam oriuntur, Orionemque t pectatim nominii uit. Nisi tot te in Theophrasto sit mendum, ut ubi legitur ι παρας, legendum sit τὰ dit . e. Est enim liber ille totus mendosus, quanquam Alexander eum integrum & incorruptam uidetur habitisse. Illud autem mirandum es c, cum ab ortu syderum ad eorum occasum sex menses intercedant, qai bus Sol lex Zodia ei signa motu sito conficit, tres tantinia ut circiter, leu paulo plures, ab Orio nis ortu ad liti de in occasum esse tradiderint. Ita Pleiades sce menses oriuntur, quandoquide rior tum earum a statis principium & occasum hyemis Hippocrates, di Galenus faciunt, quo toto tempcire supra horizontem interdiu apparent. Idem uerb de Orionis ortu in Problematibus I gitur, nempe autumno ineunte exoriri, ob eamqsi causam cum sit in temporis mutatione, di licilem esse de turbulentum. Ex quo & aliis multis eius generis coniici potest, problemata illa Theophrasti potius, laam Aristotelis e se, eum praesertim omnia fere, quae de uentis in illis tra dunt in , ap.ris Theophrastum in libro deuentis ad erbum te Di Hur, aut ii Tlaeophrasti non si rit, C ab aliquo cu eiu ς δ: Arithotelis libris esse consarcinata. sed de hoe sitis. Dubitatio autem cit, quam . Lle: ander affert, quo modo antea dictum fit, in orioniς ortu aeris tranquillitatem esse, nati incertum illum este, S difficilem tradat Lir. Quam dabitationem diluit, non eadem inquies tempora indicari, sed eo in loco tempus ante ortu i, nunc tempus in quo oritur. Quod si ita habet, quo modo tum dictum est, tranquillitatem este usique ad Etesias Pi loc enim este non potest,
nisi es in ipso ortu tranquillitas contingat, si ante ortum inccepit. Tolli igitur aliter debet dii bitatio, tu dicamus, tum, cum exoritur Orion, aut occidit, turbulentiam ei se S acrisiam, sed iam exorto, usque ad Etesias aeris es e tranquillitatem . Cum cnim exoritur, aut occidit, ea temporum, quam Aristoteles tradit, inutatio est: cum autem exortus est, non est: quin potius aestas aecessit, quae caloris uehementia tranquillitatem adducit. ino modo δί post eiusdem occastim rigente gelu tranqti illitas accedit. Quae uerb alii de triplici orta afferunt, heliaco, colinico, Schronico, ad rem non pertinent, ineptaque simi & uana, quippe cum de eodem orta de occasu Aristoteles loquatur, nec Sole Geminos tenente de occumbente Orion noctu ab ortu cum Sagittario, ut illi scribunt, oriatur, nisi Orionem ipsum iuxta Saetitia pium statuamus: quod Omni rabD est filium. Porro mutationes temporum anni inconstantiam habere, & turbulentas esse, mirandum non est, quando tempus illud, in quo fit mutatio, temporis praecedentis, & eius, quod accedit, particeps est: quaecum uaria sint,&uario temperamento praedita, inconstans illud S per
turbatum sit, Oportet. De qua temporum mutatione, eorumque inconstantia& turbulentia,
tum Arit t. in Problem. si tamen eius sint tum Hippocratcs & Galenus in A phor. disseruerunt.
R; istoteles temporum flatirtimque mutationibus, morbos intendi, tolli, indicari, uel committi ob hanc calicini tradit, qudii aut frigidae, aut calida', aut humidae, aut siccae sint, contrariaque tempora contrariis semper succedant. Quorum qualitatibus morbi aut tolliratur, aut conamit tiliatur: si quidem silaitas in mediocritate quadam posita est. Ac quanqua in locus ille de om nis temporis mutatione , qaa cx frigore ad calorem, Sex humore ad siccitatem, S contra mutatur , proprie i 11 telli eatur, ad quatuor tam ea temporum anni praecipuortim, quibus mutationes eiusnaodi potissimum contingunt, maxime potest accommodari, cum praesertim mutationi bus illis aegritii dines graues gignantur. Hippocrates uerd tertia Aphoris mortim se Dione, iderii
209쪽
de te inporurn mutationibus antea trudi derat . Inquit autem Aristoteles, omnium mutatio- Enes δια τρ' -ορις αν turbulentas Esic, mutationum naturam interminata in nec certam S constitutarn, ted ut: tuique cxtrerint,inter qua est mutatio,participom, uocabillo α ιι sic intelligens. Ex
trema cnim certam naturam babent & dea nitam,quemadmoduni hye ins trigida 5 huin ida, uel humidum de calidum. Quod autem medium est inter haec tenas, o I a, nempe id, quo ex Ono in alterum transitur, harum omnium qualitatum particeps cstrataque αυρι ιν dicitur. Atque Haec quidem omnia de Orionis ortu Noccasu, minati mi inq; turbulantia, Theophrastus iisdem feretio .ibulis post Aristotelem tradidit. In Orionis, inquit, ortu de occasu iientorum accidunt , quoniam in mutationibus semper omnia ἄορις ῖν consucuerim t. inroniam autem multis dicbus temporum disti custas&turbiit ciuia, cum Orion ciritur ' occidu, per sarat, ius durationis causam in illius magnitudine Aristoteles refert, qua magnitudinc cilicitur iri acri plurimum dominetur: si quidem quod maius est, maiore ui praeditum est. Alexader hie id ait magnitudinem in causa esse, ut non totus simili exoriatur & occidat, sed multis diebus: quod, quem ad modum veru in iit, explicatu difficile est quandoquidem singulis diebus. quibus oritair, totus oriri occidere cernitur. Constat uerb Orion ex multis stellis, maxirnaq; coelcstium im et gilansnc sic pertribeti r F κτε mi ν καυτα Ora πλ11α sic τι ηλιος, Em O Uiρρω. τας Ἀμ-δἐ Tας . αιτ 2ν δι'
Et euae alitem post ibistitium, & circa Canis exortum spirant, no cum Sol ma
xime, aut propinquus est aut remotus & interdiu quidem spirant, noctu autem desinunt. Cuius rei causa est quod cum prope adest, ante exiccet, quam CXhalatio oriatur: cum autem paululum recessi . moderatus iam calor gignitur, ira ut caquae gelu concretae colliquescant, ac terra, tum proprio, tum Solis calore e Xiccata, ueluti in fumum halitumque abeat. Noctu autem cessant, quoniam quae
conglaciata sunt, prae noctium frigore desinant liquari. Nihil uero quod aut gelu constrietum sit, aut siccitatem ullam non habeat, halitum reddit: sed quod
humorem cum siccitate coniunctum obtinet, id cum incalescit, exhalationem mittit.
3 Qu aestiones duae de Etesiis explicantur: lina, cur noni ii solstitio aestitio, d p stilliid, nempe circa Canis exortum, spirare incipiant: altera, cur interdiu, non noctu spiraent. I io 1 cIn iti itionem eo dissoluit,qud a Sol cum maxime uicinus est, quod lane in aestiua accidit conirersione, terram ita ex calfacit, ut si quid humoris in ea inueritat, illum nimio 1lio calore anica exiccet, qualia halitum uertatur, quemadmodum S: nimiis caloribus uentos nullos seri, ob hancipiam causam antea dictum est,5 Aemplum de magno igni est guam, quae facile uti possit, materiam combure Irte, antequam fumus edatur, traditum. Ciam uero dixisset, Etesias cum Sol maxime propinquiis Est, non spirare, adiecit eos etiam non spirare, cum longius abest, sed milia in eius rei cau- Hsam alcrip sit, nisi quod colligi ex dictis haec potest, Vim ex calfaciendi, & qviae gelu constricta
sunt, liq: taladi, eo tempore bo em non habere, itaque halitum nullum reddi posse. si quidem ni hil, quod gelu, ut ait, constrictum sit, halitum reddit. Traditum etiam antea est, nimio frigore ex balationem extingui. Sed sit aes Pio est, cur non sub Canis ortu id potius, quod dictum est, acci-d.:t, quam in aestiuo solsti tio, chm ardentissimus tum sit calor, δί longe interdum, quam in 1 olititio ardentior. Ardentissimo enirn, inquit Plinius, aestatis tempore, Caniculae oritur syctus. Unde S corpora nostra eo tempore peius habent,& hanc ob causam, quod nimius calor sit, sub Cane de ante Cune purgationes feri Hippocrates hietuit. An eo qui de tempore calor ardentior est, lanagna ; terrae ob eam causiam Exiccatio 3 quoniam tamen nititum & glaciei multo plus, qua sub siolstitio liquatur, quippe cum aer diutitis incaluerit, &ad feruos equenda tieluti ad duetus sit, non quicquid liquatur, statim, uante quali alitus aliqhiis mittatur, potest exiccari: quod in aestiua co uersiciae e lienit, in qua calor tantus est, ut quae ad illud tisq; lepus liquata sunt,3 tum ii Quantur, qu
210쪽
A qiuae non adhuc multa sunt , possit siccare ante halitus ascensivin. Ad quod aceedit, quod Diu ς
aliae partes magis Iiquabiles& solubiles sunt, iit quae Iu miluis concretae Lint, ali e maiori difficultate soluuntur. Quae igitur facile soliti post unt,eae in solstitio soluulular ed quoniam te: r astatim exiccatur, exhalatio non redditur. Caeterae,quod aerem calidiorcna recini rant, non to truritur, nisi clim aer magis incaluerit, quod in Canis ortu accidit. Atque hunc fero in modum e&m dubitationem olympiodorus soluit, qua de eo dubitauit, quod in proquesu tradetur Solem , cum auertice abest, nives non ibluere. Ita etiam Alexandri clubitatio cli uitur,chir non in euii a conuersione glaciem omnem 3 niuem coglaciatam Sol liquat atque exiccat, ita ut in s c t irmnihil soluendum remaneat Huius enim causia ea est,quae allata Est, ohiod nondum stercina ita excalfecerit,ut quae gelu magis rigent, omnia possit liquare, quae autem liquat, amatam contum it ce exiceat. Alteram quaestionem A ristoteles diluit, in noctis frigus causim reterens, ilio frigore fit, ut quae die niues liquabantur,liqua ni desinunt,triin q; in modum Etesiis excitandis maioria ccsiciat: quandoquidem quod gelu constrictium est, halitum non mittit, quemadmodum nec quod siccum est,humoris expers,aut quod humidum i ccitatis .Porro de his, qtrae halitum mittere apta sunt,&quoad modum exsiccitate δ: humore ad mi: ta sint, in quarto huius operis diseritur. Per-- spicuum autem ex priori quaestione esse potest, Orionis ortum ante tutumni initium longe eiso, quandoquidem Etesiae illud multo tempore antecedunt, ad qlios usq re Etessas ab Orionis ortu tranquillitas esse tradita est.Alexandrum igitur,Theophr. &alios erra1 b, qui in mutati ne astatis in autumnum, illum esse uoluerunt. Vtranque autem 'ti stion ein de Etesiis hoc in loco e 1 plicatam,Theophr.in libro de uentis non aliterae Aristoteles diluit βορειυι- γνοντο - ους ἐς m , tuum me
Sed quidam dubitant,cur Aquilones, quos Etesias nominamus, post conuer
siones aestiuas continenter sipirent Austri uero post brumales non oriantur Id veru ro non absque ratione euenit. Tempore enim contrario hi, qui Leuco noti appellantur, oriuntur quidem, non ita tamen continenter. Ideo cum lateant, in
quirendi occasionem praebent. Causa autem est, quod Aquilo a locis, quae sub Septentrione sunt, spirat: quae loca aquae ac niuis multae sunt plena, quibus a Sole liquatis post conuersiones aestiuas magis quam in eis Etesiae spirant . Ita enim di aestus fiunt, non cum maxime ad Septentriones accesserit, sed cuin longiori tempore calefecerit, propinquusque etiam fuerit. Eodem modo & post conuer D siones brumales ornithiae perstant. Sunt enim & hi Etesiae imbecilles, minores uero & tardius quam Etesiae sipirant. Septuagesimo nanque die sare incipiunt, propterea quod Sol, quia procul abest, minus uirium habeat: non ita uero continuati spirant, quonia quae in ii imma telluris parte eYtant, imbecillaque iunt,
tum secernuntur : quae uero gelu magis sunt astricta, ampliorem calorem requirunt. Quocirca per interualla hi spirant, donec rursus in conuersionibus aestiuis Etesiae perfient quandoquidem abico tempore semper uentus, quana maXime constanter spirat.
Dubitatio proposita, et iisq; sol filio perspictua est, & ad intelligeiadu In perfacilis, ut ratil- .lam eχplanationem requirat. Quaerere igitur aliquem ait posse, cur, ut Aquilones Etes x,hoc cli