장음표시 사용
41쪽
De Pontificis Maximi in approbandis Acade
iis his . , T On placet hoc Philippo. Quid ita Nolunt, inquit, Thret g l Pontifex, ct Imperator propagari veram, se puram Euan- p P I gelu doctrinam, qualem consat esse harum Ecclesiarum. Ideo his Principibus, ct Scholis sunt inimici. E contra tamen hi Princia pes vere in cantes D Eu Μ, debent facere Ociumsuum, se comstituere honesta eoAegia docentium, se discentium litteras. I raeciapit DE Us. At quis non videt ea non posse honesta esse docentium collegia, quae ideo absque summorum Principum auctoritate constituuntur, quod doctrina in iis tradatur ab illorum sententia, & quod consequens est, a consensione o bis terrarum abhorrens Z Sed premit nos Philippus veteris uia. Ecclesiae consuetudine. Non es dubium, inquit, Ecclesiam Dei habentem Fholis, se auditores, seu coAegis Eocentium, se discemiiumposse, se debere dare testimonia auditoribus , simi tessantur ii tera, quae morantur formata. vult inde confici, quemvis suorum coetum, honores Academicos, sine Pontificis, vel Cauaris auctoritate mandare posse. quia gradus nihil aliud sunt, is hae testimonia. Non disputo, quam imperite gradus Academici formatis veterum litteris comparentur, cum hae fuerint fidei,& communionis Catholicae, illi egregiae cujusdam sint, Mpraestantis eruditionis testimonia. Sed faciamus inter haec nullum esse discrimen. Nego valuisse formatas litteras a quocumque ccetu datas: contendo earum vim non solum scribentis judicio, sed citam recipientis approbatione niti oportuisse. Itaque S. Augustinus, cum Fortun rus Donatistarum Episcopus, Ecclesiam suam Catholicam esse contenderet:
ist. Io . aerebam, inquit, utrum episolas communicatorias, qua ormatas dicimus,posset quo vellem dare ' atque addit: Parabam autem, ut sconstentiret, ad illas Ecclesias a nobis tales litterae mitterentur, quas Diqitiguo by Cooste
42쪽
PANEGYRICI. 2squas in Apostolicis auclaritatibin pariter legeremus is jam tempore fuisseefundatas. Falsum igitur est quemvis coetum, qui sibi Eccletiae DEI nomen arrogaret, formatas litteras, id est, ut Philippus interpretatur, doctrinae testimonia, suis auditoribus dare potuisse, quae apud recte sentientes pondus haberent, nisi essent Apostolicae Ecclesiae sententia comprobatae. Quaero igitur ex Philippo, num Ecclesia Romana, in qua, ut loquitur idem S. AugustinuS, semper Apostolica Cath Ε .ic aera viguit Principarus, testimonia, quae ab corum coetibus d ctrinae auditorum tribuuntur, admittat, & probet 8 Ncgabit, sat scio. Quid ergo formatas nobis objicit, cum cae 1blae veterum testimonio formatae Catholicam, veram, Puramque doctrinam ostenderent, quae non essent a societate Romani Pontificis alienae8 Ita enim optatus MileVitanus, Au- Lib. 2. ad
gustino vetustior, ut ostenderet suam Ecclesiam esse Catholicam, non Donatistarum ; recensitis ordine inde a S. Petro omnibus Romanis Pontificibus, usque ad eum, qui sua vi-Vebat aetate, cum quo, inquit, nobis totus orbis, commercio fo matarum, in una communionis societale concordat. Errat vero Philippus, cum sperni, & repudiari Pontificis auctoritatem posse credit, eo quod Christiani, Juliani temporibus proprias μι scholas, & proprios coetus discentium instituerint, tametsi ille edicto prohiberet admitti Christianorum liberos in scholis pubi eis. Christianorum enim scholae, Juliani imperio, civilibus
duntaxat immunitatibus, & commodis carebant, quae sola ab Imperatoribus proficisci possunt: laudem vero certae, &constantis de religione sententiae earum nulla amiserat, quae quidem Romani Pontificis auctoritatem sequeretur. Neque enim mimisJuliani, ac postea Valentiniani, & Valentis principatu, Catholici, ut probarent, sibi pro veritate, Donatistis pro mendacio dimicationem esse susceptam, illa Optationatione utebantur. ua, inquit, apud vos veratas invenVI po- Lib. r.
test, eui Catholica videtur obsi feret aut quod apud nos esse mendacium poteris approbare, in una communione esse cum toto orbe Ie rarum' Nunqui poteris 'probare mendacium, smbolum verum,
43쪽
16 LIBERI.ct unicum retinere se defendere ' Nunquid poteris approbare memdacium Cathedram Petri, ct claves regni caelorum a Christi eonessas, ubi est nos societas e Fateatur ergo Philippus, aut in v terum Formatis litteris nihil ad tuendas Academias postum tac praesidii, quae sine Pontificis auctoritate, nutuque fundantur, aut certe, si, ut par est, nefas esse putat a sententia ejus aetatis discedere, qua integram, puramque Ecclesiam fuisse confitetur, Burenianam certe orationem, quam sua praefatione sibi laudandam putavit, & totum ejus consilium damnet necesse est. Quid enim stolidius, quam eam Acad miam in coelos ferri, cui Pontificis auctoritas ludibrio sit adique despectui, cum gravissimi & vetustissi mi Patres, totius orbis consensu, testentur, absque ea veritatem retineri nullo modo posse Z Num vero magis Academia sine veritate, quam mundus sine sole constare potest ρ Merito igitur te, Princeps Illustrissime, posteri omnes amabunt, atque in oculis ferent, qui cum, hac Academia fundanda, viam aperirri& munire velles ad veritatem, eam unam tibi sequendam putasti, qua tot innocentissimos, sapientissimosque homines ad illam pervenisse, nemo, qui se modo sapere profite tur, ausit dissiteri.
CAPUT XII. Contra Jordanem Canonicum Ossaburgensim, qui unam
λ in orbe terrarum Parisiensem Academiam Nolebat.
V Εrum exorietur fortasse nonnemo, Princeps Illustris
sime, qui cum in magni boneficii loco ponat, nullam adhue in West alia pravis infectam opinionibus Α-
cademiam extitisse, neget tamen etiam recte sentientium numerum augeri oportere. Sunt enim quidam homines ita tetrici ac morosi, ut qua in re ipsi commodo aliquo sint affecti, in ea caeteros absque eodem versari, ferre nullo modo
possint. Atqui ii, si qui tamon erunt, irtasse Jordanis C nonici
44쪽
nonici Osnaburgensis, qui Rudolpho Habisburgio Caesare
floruit, se auctoritate tuebuntur. Is in libro de translationc Imperii ad Germanos, censuit, quemadmodum una esset Ecclesia Romana, quae caeterarum mater esset ac magistra, ita satis orbi terrarum esse unam Academiam Parisiensem, aqua bonae Omnes artes, quae ad orthodoxam doctrinam tuendam & ornandam sint opus, ab omnibus gentibus peti possint. Quae opinio totius jam prope orbis consensu, & institutis, tot jam exortis novis gymnasiis pridem est confutata. At Parisientem quidem Academiam, propterea quod antiquitate facile caeteras omneS antecellat, semperque viris
eruditissimis & gravissimis abundarit, equidem omni veneratione complessendam esse judico; praesertim, quod eam idem ille Carolus, codem quo hanc nostram, & finitimas Vestphaliae, Saxoniaeque Cathedrales Ecclesias, animo illo suo vere magno, & incenso de humano genere bene merendi studio fundaverit. Sed vereor ne parum intelligant, qui haec disputant, in quo sita sit vera Academiae nobilitas, qui totam cjus gloriam angustis unius urbis finibus terminari volunt : cum hominibus eruditione praestantibus, ex ea, velut equo Trojano, depromptis, atque in alias velut colonias dimissis ac distributis, latius multo fructum ejus, & famam amplificatam ac diffusam esse videamus. Cem te haec ipse J E s U Societas, quae ut alia complura, toto orbe Christiano, ita hoc Paderbornen sc gymnasium tua, Princeps Illustrissime, voluntate moderatur ac temperat, in Academia Parisiensi primum est exorta, & decem illi Patres, qui eam primum certis legibus institutisque devinxerunt, in litatoris Apostolicis, in Universitate Parisiens gra uati, Gr in The Pauli III. logicis studiu per plures annos exercitatifuisse memorantur. Quod Ap.
si, e Jordanis praecepto, Lutctiae in aliquo gymnasio delit scentes, iis duntaxat doctrinae suae lucem impertivissent, quibus fuisset ad eos audiendos conveniendi facultas, nulla prope jam csset Christiana natio, quae non aliquot eruditorum hominum millia, quae postea ex hujus Societatis disciplinad a Pro
45쪽
ij L I n E R. I. prodierunt, desideraret. Neque vero, propterea quod Romana Cathedra a C M R I o sit constituta, in qua una C Ihedra, ut loquitur Optatus, unitas ab omnibus se aretur,
ne ceteri Apostoli singulassibi quisque defenderent: ut jam schymaticus, ct peccator est, qui contra singularem Catheaeram alteram collacaret: non, inquam, consequens est unam duntaxat Academiam esse debere. oniam cnim fieri non posset, ut omnes Ecclesiae partes, instar unius corporiS, inter sec haererenr, nisi CHR IsTI instituto, unius, quod sub aspectum caderet, capitis auctoritate tenerentur, ideo non dubitamus pronunciare cum D. Cypriano Martyre: Dem unus es, dr Christus unus, ct una Ecclesa, ct Cathedra una super Petrum Domini voce fundata. Quod si ad idem exemplum formandae essent Academiae, concluderetur non unam omnino solam , ut argumentabatur Jordanes, sed unam quae auctoritate, & imperio quodam ceteras contineret, & gubemnaret esse oportcre. Sed ne id quidem necesse est. Dum enim Academiae inter partes Ecclesiae, ut vel sunt, censebuntur, licebit quidem opinionibus, de quibus in utramque Pamtem integra religione certatur, inter se dissentiant: 'in iis Vcro quae capita sunt ac firmamenta salutaris doctrinae, ne distrahantur in factiones, eadem eas, quae universam Ecclesiam, auctoritas colligabit.
cur expediat plures Catholicas Academias instititi. E Si nihilominus hodie quoque nonnullis, quibus est pri
vatus quaestus reipubl. commodis potior, permolesta Academiarum novarum omnis institutio. queruntur enim nescio quid de splendore & celebritate veterum gy- mnasiorum, novis fundandis, quotidie detrahi. Quae ratio fimajores nostros movisset,ne ea quidem extarent,pro quorum isti honore dcccrtant. Eicnim ante annum a C H R I S T O nato Digiti reo by COOste
46쪽
Ρ Α Η Ε G Y R I h I. 29to M. ccc. una, & fortasse altera erat in Germania Viennae,
de Augustae Trevirorum Academia. Nihil tamen illae causae dicere potuerunt, quin proximo consequienti seculo Heidel-bermn sis, Pragensis; Colonielisis, alq-Erfurtensis fundarentur Aucto, ut fir; numero, illustrior quoque coepit esse
earum utilitas. ergo post annum M. CCCC. Lipsiensis, In-γIstadiensis, Lovaniensis, Rostochiensis, Gripωaldensis,
Friburgensis, Tubi ngensis Moguntina ad veteres illas accesserunt. Niim hae tamen majovibus nostris multae visae sunt' num a novarum studio hac veterum multitudine sunt retardati Θ Nonne post annum M D. Wittember 8 nonne Francofurti ad Oderami nonne Ditingae, Herbipolr, Grincit, & aliis Germaniae locis novae Academiae extiterunt 8 NLmirum si, ut ait Sapiens, Multimissa rerum itin es orbis Θε- terrarum, poterantne dubitare, quin e salute esset Reipub.
quamplurimis locis accendi studia sapientiae t Ueniebat v ro nonnumquam usi, ut exorto bello, aut simili publica ea-lamitate aditus ad longinqua gymasia adplestentibus intercluderetur, quibus multos saepe annos tam necessario fructu carendum fuisset, nisi provisum estet a Principibus, ut uno obsepto, alia litterarum studiosis paterent loca. Quid privatorum inopiam commemorem, quibus nisi obrata eL sent alumenta discendi, quantas hodie respub. utilitates,& ornamenta requireret 8 Quid ρ quod Ecclesiae rationes ita flagitare videntur. Qua enim illi re tam opus est, quam eruditis Parochis ' nam quod oppidum, aut quis vicus paullo frequentior tali non eget ρ praeserti m hic nostra tempesta re, qua nisi hominum; animi doctorum prassidiis tegantur, vix est ut planorum, & impostorum manus evitent. Jam vero Parochi munus non valde ab iis expetitur, qui complures annos studia litterarum peregre suis impensis coluerunt. De publico vero, si quot satis essent, in hanc spem, procul patria alerentur , prope in immensiun prodirent sumptus, cum opportunitates deesse non possint, quibus minus difficulter sustineantur domi. Adolescentibus vero ipsis u-d 3 trum
47쪽
3o 3 L I B E R. - Lirum tandem ad disciplinam est conducibilius, in su orum conspectu arche attenteque haberi,an inter alienos in summa impunitate versari Z praesertim cum jam multiplicatis ubique scholis, & breviori reperta ad crvd Itionem. via, iis doctrinis hodie pueri imbuantur, quas vix olim viri degustabant. At illa aetas mollis ac tenera, non certe est ad percgrinandum apposita. quippe sincile remotis custodibus, alienos minusque commodos mores induit. Id quod esset valde proclive, si ad paucas urbes immensi adolcscentium greges confluerent, qui nequc propter imprudentiam sibi ipsis imperare, neque propter multitudinem a moderatoribus cognosci, nedum regi possent. Quod enim sapienter dictum est ab Aristotele, multitudinis , u t recte gu bernari possit, modu m quendam esse oportere, id maxime in moderanda teneriore aetate valet, quae
sine intenta observatione, astiduaque custodia dimuit atque corrumpitur. Quod utinam hujusce rei pauciora exempla haberemus,neque liceret Academias florentes olim,nunc rect rum socordia eo prolapsas commemorare,ut adolescenteS,qui ad eas mittuntur, vix pluribus annis doctiores, at paucis mensibus certo flagitiosiores evadant. Nam quid attinet earum meminisse, quae a majorum religione desciverunt Z videntum
ne vel hae solae satis justam novis instituendis causiam dedisieρ Certe cum Joannes Husius perversis Wiclephi opinioni-
Germanorum millia cum suis professoribus, viris Catholiacis, Lipsiam commigrarunt, ibique novae Academiae, in qua fine religionis labe studia litterarum tractarent, fundamenta iecerunt. Ita enim verum esse censebant, ut simul aliqua Academia sese abruperit a societate recte sentientium , evestigio exoriatur alia, quae illius damnum novo ardore &industria dissolvat atque compenset. Et tamen postquam non
modo in plurimis Academiis iactura est facta, verum etiam tot populosis mae gentes a nobis avulsae, novis quotidie debus imbutus Acaciem iam Tragentem perturbaret, novamque
ejus gubernandae formam suis consceleratis consiliis opportunam moliretur inducere, in paucis diebus tria admodum
48쪽
religione doctrinis ludos aperiunt, erit quispiam Catholicus tam a studio avitae religionis aversus, ut molestiam capiat animo, cum a viris Principibus tot mortalium errorem
miserantibus, opportunis locis gymnasia salubribus, nullaque peste contaminatis litteris excitantur ξ At enim, inquiunt, Academiarum nostrarum honorem, & antiquissimum decus tot novarum accessione infuscari nolumus. Itane Z tot populorum salus vestro isto fumoso nomine vobis est vilior ξ Quid enim' quacumque circumtulerimus oculΟS, plena sunt omnia naufragiis miserorum. hic si quis unde unde licuerit, validas, novas, omnibus rebus instructaS navcs contrahat, e propinquo pereuntibus signum ostenter, adnatantes accipiat, omnique ope reficiat, vos scilicet, Viri Sapientes, indignum facinus exclamabitis : obscurari illius navis gloriam , qua vecti Argiis delesti siris Petebant illam pellam inauratam arietis. illam unam toto mari requiri, illam conscendi debuisse. illam qui nancisci nequiverit, eum scilicet fluctibus, diisque marinis esse por- mittendum. Quanto Academiis veteribus esset gloriosius, prognatis novis, acuere studia litterarum, intendere profes strum assiduitatem, juvenum animos laudabili aemulatione inflammare, denique partam a majoribus gloriam non socios laborum refugiendo, sed industria omni vincendo, tu
ri ac propagare t 3 am vero languentibus studiis, laxata disciplina, jacentibus bonis moribus, inscitum est profecto bonas
artes accusare, si tam malis modis acceptae, nova sibi domicilia circum spexerint. CAPUT
XIV. cyrati e totius ines baliae nomine. DΕ hac tamen, Princeps Illustrissime, abs te eonstituta Academia, locorum intervalla, quibus sane non modicis hax urbs abest a veteribus gymnasiis, Omnem eripient querendi & indignandi locum. Quam vero omnia bus
49쪽
bus Wostphaliae ordinibus jucundum acciderit hoc beneficium tuum, fatis haec Academiae tuae natalem celebrantium, gratulantium, gestientium frequentia, de inusitati plausus ostendunt. Quis enim est omnino sum morum, mediorum, infimorum, cujus non os ipsum , atque Vultus exultantes tibi gratias a re videantur' Tu enim, Princeps Illustrissime, unus post hominum memoriam, ita de West phalia universa es promeritus, ut cum ad te una duntaxat Episc
palis Ecclesia admini liranda delata sit divinitus, tamen casquoquc in quibus Episcopale munus non sustines, Episcopalibus jam tibi meritis, iisque immortalibus obstrinxcris.
Quid enim tam dignum Episcopo, quam in omnem retro aetatem providere, ut omnibus scientiae, & integritatis artibus erudiantur , qui sunt aliquando in Ecclesiasticorum hominum numerum allegendi 8 quam divinarum humanarumque rerum cognitione praestantes cum inscrioris loci Clericos, tum Scholasticos, Decanos, Praepositos, aliosque magnates tanto ante fingere . & formare t Atqui hoc abs te commodum, Princcps Illustrissime, non minus ceteris Wosmphaliae Ecclesiis, quam huic tuae, promptum est ac Paratum.
De quo quidem adsunt viri natalibus, virtute, dignitate spectatissimi, qui suarum tibi Ecclesiarum nomine gratulentur,&quod jucundissimum tibi gratiarum genus esse solet, hoc se tuo beneficio quamprimum, ac deinceps perpetuo usuros profiteantur. Quid ' nobilissimus equester ordo, qui, jam inde a primis harum Ecclesiarum primordiis, suos in iis liberos DEO, Ecclesiaeque commodis, & dignitati omnibus seculis consecravit, quantas tibi gratias, & laudes habet, ac dicit, quod illos in ipsis modo patriae ulnis, ad omne Ecclesiastici hominis ossicium, & decus assuefacere, omnibusque necessariis litteris perpolire tuo beneficio liccat, cujus ante gratia, magia1 patrimonii jactutu, exiguo saepe profectu, longinquis gymnasiis committebantur' Nam quid ego singulorum studia atque gratulationes exequar 8 Quantas enim spes omnium mentibus hac tua munificentia attulisti ξ Quis nunc
50쪽
PANEGYRICI. 33 est tam humilis, atque inops, qui in hac tam prompta a que expedita ad eximiam quandam eruditionis laudem perveniendi facultahe, non aliqv. suorum posterorum omni genere litterarum ornatos Z non aliquod familiae praesidium pnon aliquod Reip. lumen jamnunc animo praecipiat, atque
expectet 8 Jam vero, Princeps Illustrissime, noli putare non eos quoque qui aliter atque nos de Religione sentiunt, hujus gratulationis esse participes. Abjecerunt illi jampridem, atque detestati sunt praeter Anabaptistas) veterem illam Lutfieri sui Academiis, &honestis disciplinis maledicentis
insaniam. Verant nos spem despondere falutis suae, qui tametsi ab Ecclesia se removerunt, non tamen passi sunt densis illis ignorantiae, ac barbariae tenebris, quas ille, ne quando. claram lucem aspicerent, eis offundere moliebatur, sibi ad eam aditum intercludi. Quod si quis erit omnino in Wesmphalia, cui stomachum moveat haec arx omnis salutaris dodidicinae, adversus eorum errores abs te collocata, is reputet
hoc eodem loco posita quondam a Carolo Magno Augusto castra, quibus universam Westphaliam sibi,&CAR1s rosubegit. Quis vero post illam victoriam fuit in Westphaliatam demens, qui negaret illa Caroli arma salutem Westphaliae peperisse ρ quis ab eo victus est, quin gratias se debere victori fateretur Ne dubita, Princeps Illustrissime: DEos
castris non jam armorum, & militum, sed salubrium doctrianarum in hac Urbe postis, inde cisalutem instaurare meditatur, unde primum olim oblata est. Oppugnantur nunc haec castra, ut quondam illa adversariorum odiis, sed ubi si, mel manus dedidcrint, agnoscent contra suam se salutem dimicasset Erunt etiam quibus quae illis modo terrori sunt, &. molestiae, in delicias quondam & mella vertantur. Jam enim . prospicio compluribus eventurum, quod de se, postquam a
Manichaeis ad Ecclesiam se retulerat, narrat D. Augustinus: Lib. da titil. Nunc, inquit, ubera Ecelem, pos longissimam sitimpene extati R. sus, atque aridus rota aviditate repetivi, eaque altius siens, cti
mens concus, Cr expresse, ut id manaret, quod mihisie adfecto ad