장음표시 사용
51쪽
34. L et B ε R I. P A N si a Oo e r. Nereationem satis esse set, ct iastem re cendam vita, a iam iij. Neque enim abessae potest, in tanta multitudine hono stissimorum hominum, qui Nagnis ingeniis, inteprisque m ribus praediti, nulla animi perversitate, sed sola ignoratione veri, nobis se morantur adjungere, quin complures sint futuri, quibus gravis illa, selida, constans Catholieae Leclesiae doctrina, tot bonarum artium fulta praesidus, inimicas veritati sit opiniones detractura. Quibus detractis, ut nihil est veritatis cognitione dulcius, exardescent nimirum dolore, quod vanissimarum rerum specie tamdiu fuerint ab ea perciapienda, fruendaque retardati. itaque inflammati amore ejus damni compensandi, toti ad illam penitus intuendam &complectendam incumbent. Qui quidem aeternum tibi,Princeps Illustrissime, gratias agent, quod persecto hoc Gymn sio & aditum tacilem aperueris reperiendae veritatis '. & ea reperta sontem purissimae & liquidissimae voluptatis. ONIS LIBRI PRIMI.
52쪽
'in Elastrissimo Principi Fundatori oblati,
LIBER IL.De Academia Paderbornae constituta. CAPUT I.
Irificus ille, Princeps Illustrissime, Nestpha- .lorum in omnem humanitatem, & scientiam liberalem amor, qui tam uberem hodie omniabus laetitiae, & gratulationis asserre segetem videbatur, idem nescio quid objecit quorundam mentibus, quod eas angat, neque sinat penitus acquiescere. Praedicant illi quidem ruum istum excelsum, totamque, quoad licet, Remp. bene promeritis comprehendere gestientem animum , meritoque hanc Acad miam tuam inter praecipua Westphaliae decora numerant. Verum ut quisque quod valde diligit, id maximi aestimat, itassint nonnulli qui verentur, ne Academiae dignitati. quam ipsi omni sibi ope ornandam esie ducunt, hic delectus abs Telocus non ex omni parte respondeat. Negant enim Paderbo nam tam magnifico Academiae nomini parem eine. Quibus principio promptum esset respondere, quandoquidem DEI voluntas ita tulit, ut Tuae potissimum Celsitudini condendae
53쪽
36 L I B E R. II. Academiae animus esset, ac facultas, mirum nomini videri debere,si principcm Imperii ac ditionis tua: Urbem, prae aliis
hoc ornamcnto decorandam putaris. Cui enim prudenti vcnire possct in montem alienam te potius Spartam ornaturum csse, quam tuam 8 Ad hoc postem istorum orationem refellere, qui Academiam, nisi in ampla urbe, collocari vetant, clim in vicis quoque omni moenium, ac portarum p sidio nudatis nobilia gymnasia lita fuisse prodantur. Atque haec adeo ex Academus in Rem p. non raro fluxit utilitas, ut quae loca humilia, atque abjecta colere coepi IIciat, brcvi in visendam magnitudinem, celebritatemque crescerent. Ucriim hac nunc quidem oratione non utar. Quanquam Cnim confidam ex hac institutione Acad miae, insignem cumulum ad Paderbomae pristinam dignitatem accestiirum , mst tamen dies hodiernus admonet, ne in animo cujusquam hanc patiar opinionem residere, Corum ornamentorum, quibus Opus cst ad idoneam sedem nobilium artium, ullum ci defuisse. Id quod ego tam firmis, illustribusque argumentis me confirmaturum esse confido, ut tametsi in manu tua fuisset ac pol state, in qua Wcstphaliae urbe Academiam ponereS, Celmis. que omnibus consulto Padcrbornam antetulisses, nemo id
injuria sectum esse, jure queri posset.
Academi undatio Episicopum maxime decet. Paderborea Episcopalium insphabae urbium dignitate prima ATque illud quidem nemo non recte, & ordine factum
latetur, quod ab Episcopo, & sacro Principe hoc tam salubre consilium, di cura suscepta sit. est enim finitima procurationi sacrorum, litterarum & doctrinae cura. Nam cum Episcopi proprium sit salutaris doctrinae tradendae munus, sitque ei, si quid minus. sanum vulgo stratur, omnis culpa praestanda; praeclare ex eo ratiocinatur Alexius Comne-
54쪽
PANEGYRICI. 37nus, eum cui publice fit docendi potestas, ad levandum onere Episcopum accedere. Non quod, ut imperite quandoque docuit Luth s, renunciatio Doctorum in Academiis nihil distet ab ordinatione, & initiatione legitimorum Ecclesiae Ministrorum & Pastorum: Sed velut de Rege sapienter scriptum fecit Xenophon, ei multis auribus, multis oculis Lib. s. d. opus cilc, qui sunt viri rerum usu & prudentia excellentes, iU' Cri ita de Episcopo scite dici potest, ei plura quoque ora esse oportere,. quae populum erudiant. Quocirca decernit ibidem Imperator, ut tametsi Constantinopoli vectigalia doctoribus ab Imperatore sint constituta, ipsi tamen nonnisi ejus urbis Archiopiscopi auctoritate ad docendi munus defigantur. Ex quo observat vir juris consultissimus Petrus Tolosas, ita re- Derep.ras.ctam rationem flagitare, ut qui in publicis Scholis juvcntu-S ' rem erudiunt, ii ab Ecclesiae Praesulibus potestatem , vectigalia a civili Principe consequantur. In estphalia autem esim Imperator Carolus Magnus Episcopis jure suo cesserit, atque ita hos populos, ut ipse loquitur, pro amore illius, qui ei vici Apud Ariam contulit, ipse tributarios cs subjugales devote addixerit, nae em is Episcopus omnos penitus officii sui partes intelligit ac per ' 'spicit, qui turpe existimat ex opibus, quas civilis Princcps bello partas sponte Ecclesiae commodis consecravit, non quantum Rei p. flagitat, in doctrinarum cultum derivari, quem ille, si cas retinuisset, omni ope alere, & ornare sui muneris esse duxisset. Ac licet omnes Wostphaliae Episcopi in
cadem esse caussa videantur , tamen quoniam non videbuntur rationes Ecclesiarum exposcere, ut in singulis Academiae sint: ubi id in quaestionem, vertitur, ad quem ex omnibus harpartes sint deserendae , equidem censeo cum , cujus Ecclesia dignitate caeterus antecellat, praeclare facturum , si, cum ita tempora Rei p. postulabunt, ultro eas ipse sibi deposcet. Fere enim, cui cxcelsiorem locum majores nostri tribuendum putarunt, ea Ecclesia opportunitate regionis, splendore, alituque rebus est ornata, ut cum amplitudinem quandam suo
55쪽
pientiae cultoribus non sit ornamento. Iam vero inter Wemphaliae Antistites Paderbornensem obtinere longe Princupem dignitatis gradum, nemo est qui ignoret , nisi qui in ratione Conciliorum Ecclesiasticorum, Conventuumque Imperialium, & omnis memoria vetustatis rudis sit, atque per grinus. Et erit quispiam qui miretur, in ea Urbe constitui primam M estphaliae Academiam, in qua tot taculis sit ta-ctelia Cathedralis, cui caeterae & antiquitate, & opibus, &provinciarum amplitudine, clientelisque florentes non dubitent de honore concedere e
IV io Gristiana Padoboma manivit in umversam estphalia . Bonae litterae in me basia ab initio comitatae religionem Christianam. DΕinde cui dubium est, quin Christiana religio Pade
borna, velut a capite, in universam Winphaliam peris .is a. m nariti Etenim gente universa a Carolo Magno m. . 'ahi. Perdomita hic prima Synodus est habita, in qua primoribus, πιν ω- magnaque populi multitudine baptismo lustrata, salutares ' 777' primum rogatae leges, &jura sancita sunt. Itaque vir erudi- - G.- tus, & pius, qui Arnulfi Caesaris aetate studiis litterarum, &o sanctimoniae florebat, pulchra sane imagine, Paderbornam M. c. e. 38. eum locum esse stripsi, ubi duri ad eam diem, atque instar silicis indomiti Saxonum animi, serro D. Caroli icti, tandem in scintillam Christianae fidei emicuerint. quae scintilla in immensum postea crescens incendium, non Saxones modo omnes, sed Uandalos quoque, aliasque remotissimas gentes corripuerit. Unde idem existimavit Pader mensi Ecclesiae rubram crucem pro insigyi relictam esse, quod in ea primum Saxones, & Winphali cruentis Caroli praeliis compulsi, sub hoc CARIsri signo militare coepissent. Quid tum pomea Θ dicet quispiam. sit sane Westptialiae Religio primum nata P
56쪽
PANEGYRI cI. 39ta Paderbornae. num ideo Academiae insignibus una digna est' non equidem id nunc pugno: sed tamen aequum csse censeo, ut qua ex Urbe tota olim Westphalia laausit Religionis initia, in ea ne aegre ferat domicilium construi, unde mnium, quae quidcm religioni ancillentur, artium ratio pe- . tatur. Equidem ipsas artes existimo, si rogarentur qua in Umbe Westphaliae certam sibi sedem figi vellent, non aliam delecturas, atque eam, quam Religio, unde in omnes plagas se late dii deret, primam optasset. Etenim illae postquam una cum Religione inde ab ultima Britannia in has oras navigarunt, omniumque fuerunt ejus periculorum participes, tandem in hac Urbe una cum illa primum stabile domicilium collocarunt. Cuastat enim sanctissimos illos viros, qui ex eadem prognati Saxonum gente, in Britannia, missam sibi R ma & fidei, & doctrinarum lucem hauserant, neutiquam commisisse, ut cognati Saxoniae & Westphaliae populi alterutram ad se non importatam esse jure queri possent. Sic enim viderant a suis illis in Britannia praestantissimis magi si risusurpari, ut arctissima semper retineretur inter Religionem, Doctrinamque concordia. Cujus instituti praecipuam sibi laudem vendicat Theodorus Archiepiscopus DorOVernen-- .ss, qui natus Tharsi urbe Ciliciae, a Vitaliano Papa initiatus,
in Britanniam venit a o C HR I sT I DCLXVIII. IS
cum sacris profanisque litteris esset insigniter cruditus, haberetque suorum laborum socium, atque comitem Adrianum Abbatem natione Afrum, virum item doctissimum, mirificum studiorum ardorem in Britannia omnium animis injecit. Audi enim quid de utroque narret venerabilis Beda. uia, inquit, litteris sacris, smul se saecularibud, ut diximus, Lib. . Aist.
bundanter ambo erant 1nstructi, congregata distipulorum caterva, ἔς ι inui scientiae 1alutaris quotidie sumina, irriganiuis eorum ered in em nabant, ita ut etiam metrica artis, Apronomica, se Arithmetica
Eccle sua disciplinam, interserorum apicum volumina suis au- Huribus contraderent. Indicio est, quod usque hodiesupersunt de e mm discipulis, qui Latinam Graecumque linguam aque ac propraam,
57쪽
in qua nati sunt, norunt. Neque unquam prorsus ex quo Britanniam petierunt Angli, felicio fuere tempora, dum Gr fortissimos Christianosque habentes Reges, cunctis barbaris nationibus essent terrori, se omnium vota ad nuper audita caelesti regni gauia penderent, quicumque lectionibus sacris cuperent erudiri, haberent in promptu
magistros qui docerent. Delectat me, fateor , Princeps IllustriΩsime, haec sanctissimi, &eruditissimi Theodori memoria, vesco, quod te ejusdem auspicatissimi nominis Praesulem, sentiam eandem temporum felicitatem Westphaliae conciliare conari. Quid enim aliud agis, quid moliris, nisi ut Respub pacis otio, & tranquillitate aliquando reddita, omni divinae
humanaeque sapientiae ubertate perfruatur ' Hujus e Theodori ludo prodierunt viri illi sanctissimi Boia facius, Suibertus, EWaldi Si alii, qui paullo post ejus excessiim, ut hanc,
vicinasque terras CHRIsaeo subjungerent, inde sunt profecti. Non enim illi solam religionis, verum etiam omnis luberalis doctrinae lucem se afferre profitebantur. Sed nimirum diu nimium nostrates utramque sunt aspernati: diu frustra stabilem in We halia sedem, & domicilium quaesierunt. Siquidem inter astiduos fremitus armorum , & rebellium bacchationes nusquam tuto templa, nusquam Scholae ponebantur. Interea extra Wcliphaliam, qui e media patriae jactatione eripi poterant, sub idoneis magistris Westphaliadolescentes Christianis moribus, & doctrinis utcumque tingebantur. Nam Trajecti ludus crat, quem D. Gregorius re- bcit, D. Bonifacii Martyris auditor. In eo S. Ludgerus, qui deinde primus Monasterii Antistes fuit, erudiebatur, & una
S. isterita cum eo, ut ipse loquitur, quidam de nometia Dei plantatione de-- - in nostris inchoata Fresonum er Saxonum. Wirceburgi quin
E se que D. Caroli voluntate duodecim nobilissimi adolescentcs, Gregorio. D. Burchardi praeceptis imbuebantur, e quibus duo primi Iladerbornensis Ecclesiae Praesules sunt delecti. Quid quodio. N. b. Husdem Imperatoris instituto Romae ejusdem gentis quasi quoddam sena inarium fuit, quod Schola Saxonum diceba- tu r, non longe ab aede S. Petri, ut in ipsa quasi Catholicae Rc- .
58쪽
ligionis arce una pietatem litterasque condiscerent 8 At vero postquam Magni Caroli invicta virtute in Paderbornensi Synodo totius West phaliae consensu CAR Isaei fides suscepta est, noluit illa sine comitatu bonarum artium ac disciplinarum, quas constantissimas advorsis suis rebus comitcs habuerat, patefactosjam sibi Westphaliae fines ingredi. Idem igitur dies, eadem Synodus, eadem Paderborna omnium quae deinde in Westphalia extiterunt, & templorum & Scholarum, uno eodemque decreto fundamenta posuit. Parnc erat eam ejus boni expertem remanere, cujus ipsa caeteris urbibus ac terris tamdiu frustra expetitam facultatem obtulerat 3 Potestne illa indigna videri, quae omnium disciplinarum honestarum vocibus perinci, in qua primum illa vox audita est.consentientis conspirantisque Winphaliae, ut 'armis positis, abjecta impietate, exturbata barbaria, pax, religio, humanitas, & humanitatis parentes bonae litterae coim
Olim quoque in inferiores in sublimiores doo M
V Ide, Princeps illustrissime, quae mens fuerit majorum
tuorum, gravissimorum hujus Urbis Antistitum, qui, bus non mediocri studio fuit, in ea omnium artium studia nutrire, quibus salutaris fides propagatur atque defenditur. Intelligebant enim mstphalis usuvenisse, quod alicubi confirmat Augustinus: Multis, inquit, profuit squod Q δή- e perimencis probisimus, is probamus 2 prius timore vel dolore e fgi, ut ostiapossint doceri. Igitu r quo in loco, terrore armorum fortissimi Imperatoris compulsa estphalia, Christianas, cra susceperat, in eo providendum sibi putarunt, ne unquam deessent magistri exercitationesque doctrinarum. Quae t metsi nullo fere tempore omnino jacuerunt, fuit tamen cum eo ardore celebrarentur, ut, praeter hodiernum Academises nomen, Diqitigod by Corale
59쪽
nomen, nihil admodum desiderares. Qu1 enim tempestate; ut alios p terram, Moinwercus ille Padcrbornae nobilissimum decus, ad clavum hujus Ecclesiae sedebat, non m do optimi Latinitatis auctores Sallustius, Virgilius, Statius explicabantur, verum etiam florentissimi adolescentcs, Rhetoricis, Dialecticis, A tithmeticis, Geometricis, Physicis, omni denique genere liberalis eruditionis informabantur. Mus vestigiis cum alii deinceps Antistites, tum praecipue is qui duodecimo loco huic Urbi praesedit, Imadus, ipsius Mein erci e sorore nepos, institit, qui severissima avunculi disciplina, a pauxillo puero, ad omnem sanctimoniae sapientiaeque laudem institutus, non commisit, ut tanto viri sanctissimi labore accensa rcrum pulcherrimarum studia, suo tempore restinguerentur. Atque utinam Vetustatis injuria, atque crcbrae hujus Urbis & primariae Ecclesiae deflagrationes paullo plura nobis hujus tam praeclarae voluntatis reliqua monumenta secissenti ellet profecto unde liquido disceremus sapicntissimas tuas, Princeps Optime, curas & cogitationes, cum praestantissimis majorum tuorum . consiliis ita congruere, ut non tam eorum virtutem a mulando expressisse, quam ipsos tanto intervallo vivos in Te, spirantesque retulisse videaris. . Nunc autem, tuarum quidem virtutum formam integram, & undequaque emicantem splendorem intuemur: illorum autom quae fuerit species, velut e reliquis nobilium statuarum frustis conjectura assequimur. Cujusmodi sunt versus, quos hic ipse Imadus, dc quo nobis est sermo, inscripsit vestibulo voluminis pervetusti, in quo sunt Philonis Judaei nonnulla monumenta. Id volumen e miserabili naufragio ornatillimae bibliothecae, quam ille bonis artibus adjuvandis extruxerat, tuo Princeps Illustrissime mulacre, una cum aliis praestantissimis libris, in Collegio nostro visitur. Versus porro Imadi sunt hi: Ecclesiae CHRIsT I , sanctaque D EI Genetrici, en hune librum devotus Praesul Imadus. Quibus verbis ostendit sapiens Antilius, non sibi modo cu
60쪽
PANEGYRICI. 4,3raefuisse, ut perpetuo Religiqnem honestis artibus copularet , sed etiam cum immortalium ingeniorum partus ad locupletandam his talibus Ecclesiani perquireret, id perinde DEo gratum cxistimasse, atque si aras & templa poncrct. Qui ita de codicibus, mutisque membranis sentiebat, quid isse facere credebat, cum ipsos adolescentum animos, quorum paullo post innocentia atque doctrina Ecclesiae dignitas niteretur, optimis disciplinis imbueret 8 Si enim qui rudes hominum animos CHRISTO conciliant, ii quoddam sacrificii genus, ut est apud Apostolum, D Eo faciunt, nihilne βε - s. Operantur, qui ipsos plurimorum magistros mox futuros o mni ea litteratura expoliendos curant, qua sit opus ad tam augustum, & humano generi salutare munus pro dignitate sustinendum 8 Equidem nihil dubitem negare ullam hecatomben D O perinde decoram gratamque esse potuisse, atque ornatissimus ille nobilium adolescentum coetus, qui illis temporibus in Paderbornensi Ecclesia, cum omnium praestantium artium scientiam percepissent, alii ad alias Ecclesias regendas vocati, illustribus suam quisque promeritis orn
Viri senstitate oe doctrina ligustres, qui e Pan bornensi omnasio prodierunt.
propinquum, qui e Choro Paderbornensi, ut loquitur 'Adamus, assiimptus, atque a S. Henrico Archiepiscopus Bremensis renunciatus, satis ollendit, praeclara se quaedam Paderbornae sapientiae & virtutis rudimenta posuisse. Hic est enim ille Unmanus, qui Bernardum Saxoniae ducem res movas adversus Henricum sanctissimum Caesarem molientem, omnes Saxoniae Ecclesias inaudito scelere vexantem,