장음표시 사용
291쪽
bant: Summum esse Vercingetorigem ducem nec de eius fide dubitandum, nec maiore ratione bellum administrari posse. Statuunt, ut x milia hominum delecta ex omnibus copiis in Oppidum submittantur, nec solis Biturigibus communem salutem committendam censent, quod penes eos, si id oppidum retinuis-Sent, Summam victoriae constare intellegebant. 22. Singulari militum nostrorum virtuti consilia cuius Iquemodi Gallorum occurrebant, ut est summae genus sollertiae atque ad omnia imitanda et efficienda, quae a quoque traduntur, aptissimum. Nam et laqueis falces avertebant, quaS, cum destinaverant, tormenti intror8us reducebant, et aggerem cuniculis subtrahebant, eo scientius, quod apud eos magnae Sunt serrariae atque omne genus cuniculorum notum atque usitatum est. Iotum autem murum ex omni parte turribus contabula 3 verant atque has coriis intexerant. Ium crebris diurnis noc-
2 in oppidum, nach AvarIcum. 3. penes eos etc. Nach dem, Wasdio Gelangenen ericlitet atten, mulato die Gallier glauben, das mitde Behauptun de Stad auch der
Sie entschieden sei. - summam vicintoriae der dilige ieg , cf. b. c. I. 82 3 ad summam victoriae iuvare
vornelimlic nach inem relativenode fragenden Pron. . Adverb. dem deutachen jemandμ, cf. IV. 5. 2 quid quisque eorum de quaque re audierit aut cognoverit, quaerant.
destinaverant, scit laqueis liber das iterative cum cs. E. S. 221. 3. R. S.W270. b. - Derem uniculis ubtrahebant, si unterminierte denisn-griridamm. - ferrariae, te die
Aquitanter cf. III. 21. 3 , triebenauch dis heltischen Gallier vielsach Bergbau cf. Plinius h. n. XXXIV. 48.
3. Totum autem murum eae omni parte turribus contabulaverant, sie
Werken veraehen schien Sons sagi C. turres contabulare, cf. V. 40. . has coriis ini erant, das assε
4. Oecupatos in Opere, C. etet hei occupatus immer die rapos in cf. IV. 32. 5 V. 15. 3. - quantum has Diuiliasum Cooste
292쪽
turnisque eruptionibus aut aggeri ignem inferebant aut milites
occupatos in opere adoriebantur et nostrarum turrium altitudi nem, quantum has cotidianus agger expre88erat commisias suarum turrium malis adaequabant et apertos cuniculos praeusta et praeacuta materia et pice servefacta et maximi ponderis saxis morabantur moenibusque appropinquare prohibebant. 23. Muri autem omnes Gallici hac sere forma sunt. Trabes derectae perpetuae in longitudinem paribus intervallis 2 distantus inter se binos pedes, in solo collocantur. viae revinciuntur introrsus et multo aggere vestiuntur ea autem, quae 34ὶximus, intervalla grandibus in fronte saxis efferetuntur. His collocatis et coagmentatis alius insuper ordo additur, ut idem
5. commissis suarum turrium malis,
dadurcii das die Gallier die iervertikalen clibathen der eiden
offen. - materia, Bathen, is siegum a verWendet urden. 23. I. Trabes derectae etc. s
Fus lan Waren, sest verankert undmi Erde undinas en eWorsen. 2. ea autem, quae dirimus intervalla etc., die Abstande de Batheu urde an de Aussenseite in fronto mit grosse Sisine ausgesulit. 3 coagmentatis, durch Bindemittet sest usammentagen - alius insuper
293쪽
25 illud intervallum servetur, neque inter se contingant trabes, sed paribus intermissae Spatiis singulae singulis saxis interiectis arte contineantur. Sic deinceps omne opus contexitur, dum iusta muri altitudo expleatur. Hoc cum in speciem varietatem 5que opus deforme non est alternis trabibus ac saxis, quae rectis lineis suos ordines servant, tum ad utilitatem et desensionem urbium summam habet opportunitatem, quod et ab incendio lapis et ab ariete materia defendit, qua perpetuis trabibus pedum quadragenum plerumque introrsus revincta neque perrumpi neque distrahi potest.24. His tot rebus impedita oppugnatione milites, cum Itoto tempore rigore et adsiduis imbribus tardarentur, tamen
continenti labore omnia haec superaverunt et diebus XXV aggerem latum pedes cccxXX, altum pedes LXXX exstruxerunt. Cum is murum hostium paene eontingeret, et Caesar ad opu 2 consuetudine excubaret militesque hortaretur, ne quod omnino tempus ab opere intermitteretur, paulo ante tertiam vigiliam est animadversum fumare aggerem, quem cuniculo hostes Succenderant, eodemque tempor toto muro clamore sublato dua 3
5. in speciem arietatemque in-betre des usser Augsehens undde Manuigsaltigkeit . - alternistrabibus ae saaeis, abi absol. Welcherdas voraulaehende in speciem varietatemque rhistri. - opportunitatem Vorteil . - materia defendit, die Ballie konnte nichi herausgerissenWerden, da si durch tergi Fussiauge Querholeter nach innenis ver
2 consuetudine, s. c. 75 4 orum consuetudine, in modater Ausdruckwi instituto Caesaris; agegenIV. 32. I ex consuetudine. - ab opere intermitteretur, ebens b. c. I. 32. a labore intermittoretur dagegenV. 11. 6 ad laborem . . . intermissiS, ebensos 40 5. - paulo ante tertiam vigilium, ura vor Mittornachi. 3. ab utroque latere turrium Euboiden Soite de rom. Turme.
294쪽
bus portis ab utroque latere turrium eruptio fiebat alii faces atque aridam materiem de muro in aggerem eminus iaciebant, picem reliquasque res, quibus igni excitari potest, fundebant, ut, quo primum occurreretur aut cui rei ferretur auxilium, vix ratio iniri posset. Tamen, quod instituto Caesaris Semper duae legiones pro castris excubabant pluresque partitis temporibus erant in opere celeriter factum est, ut alii eruptionibus
resisterent alii turres reducerent aggeremque interscinderent, omnis vero ex castris multitudo ad restinguendum concurreret.
25. Cum in omnibus locis consumpta iam reliqua parte nocti pugnaretur, semperque hostibus Spes victoriae redintegraretur, eo magi8, quod deustos pluteos turrium videbant nec facile adire apertos ad auxiliandum animadvertebant, Semperque ipsi recentes defessis succederent omnemque Galliae salutem in illo vestigio temporis positam arbitrarentur, accidit inSpectantibus nobis, quod dignum memoria visum praetereundum non existimavimus Quidam ante portam oppidi Gallus per
Omnis . . . e castris multitudo, udem attributive ex castris es. c. 12 6 centuriones in oppido. 25. I. in omnibus locis ebens II. 27 2 omnibus in locis , sons stehibe C. de biolae blativ. f. c. 45. I, c. 55. 9, c. 69. 7, c. 84 2. pluteos turrium, Deckschirme, Welcheaus eidengeflech angelartig undos aucti mi Dischenaierhlluten liber-ZOgen Waren Sie Waren gubeiden Settenderonrme aulaestetit, um soWohiden Bedienungsmannschasten sim Vor und uruckschieben derselben, Diuilias by OOsal auch eu Reserven, etche in die Turme gelangen oliten, Dechun Eubieton. - ne facile adire . . . animadvertebant, die Negatio gehortnur u facile so dient dieselbe in neque ster gur Verneinung inesuntergeordueten SatZtelles, cf. Liv. II. 23. 1 nec dubie ludibrio esse. apertos, ungedech durch die Deckschirme, Welche niedergebranni Waren.
in illo uestigio temporis, in jener
Spanne eit . 2 per manus vonmand gumand , cf. VI. 38 4 per manus traditus.
295쪽
27 manus sebi ac picis traditas glaebas in ignem e regione turris
proiciebat: scorpione ab latere dextro traiectus exanimatusque concidit. Hunc ex proximis unus iacentem transgressus eodem illo munere fungebatur eadem ratione ictu scorpionis exanimato alteri successit tertius et tertio quartus nec prius ille est a propugnatoribus vacuus relictus locus, quam restincto aggere atque omni ex parte submotis hostibus finis est pugnandi
26. Omnia experti Galli, quod res nulla successerat, I postero die consilium ceperunt ex oppido profugere hortante et iubente Vercingetorige. Id silentio noctis conati non magna iactura suorum sese effecturos Sperabant, propterea quod neque longe ab oppido castra Vercingetorigis aberant, et paluS, quae perpetua intercedebat, Romanos ad insequendum tardabat. Iamque hoc facere noctu apparabant, cum matresfamiliae repente in publicum procurrerunt flentesque proiectae ad pedes suorum omnibus precibus petierunt, ne se et communes liberos hostibus ad supplicium dederent, quos ad capiendam fugam naturae et virium infirmitas impediret Ubi eos in sententia perstare viderunt, quod plerumque in Summo periculo timor misericordiam non recipit, conclamare et significare de fuga Romanis coeperunt Quo timore perterriti Galli, ne ab equitatu Romanorum viae praeoccuparentur, consilio destiterunt.
26. I. eonsilium emerunt eae oppido profugere, dieselbe Konstruktion findet sic c. 71. 1; agege III. 2. 2 ut . . . belli renovandi legionisque opprimendae consilium caperent, ebens OV. 29 2 b. c. III. 103. I ut findet sic nach consilium capere . c. III. 30 2 cf. E. S. 30 Anm. . . . 328 Zus. 1.2. Onati, das Part. Nelches einenhonditionalen Sala vertriti, is ebenso
Acc. c. Inf. eZOgen. - neque . . . et,
cf. c. 20 4. - castra Vercingetorigis, dasselbe besan sicli belmehun-Sur-Yevre cf. e. 18. I. - et palus, quae per ettia . . . intercedebat, dure die
Wird dasset be um so nachdrstcklicher hervorgehoben. - ad insequemdum tardabat, ebens D ad capiendam lagam . . . impediret cf. e. 10. 1.3. in publicum, aus die Strasse. quos grammati schisu das unachststehende Subst liberos egogen, be-zielit sic gugloich aus matresfamiliae. 4. misericordiam non recipit das Milleide nichi aufkommon assenμ. significare de cf. c. I. 1 cognovit d Clodii morte . . 5. Quo timore aeuius rei timore, cf. V. 19. 2 hoc metu. V. 4. 4 hoe dolore S. . 247 2. Disiligo b Cooste
296쪽
27. Postero die Caesar promota turri derectisque operibus, quae facere instituerat, magno coorto imbre non inutilem hanc ad capiendum consilium tempestatem arbitratus, quod paulo incautius custodias in muro dispositas videbat, suos quoque languidius in opere versari iussit et, quid fieri vellet 2 stendit legionibusque intra vineas in occulto expeditis cohortatus, ut aliquando pro tantis laboribus fructum victoriae perciperent, iis, qui primi murum ascendissent, praemia proposuit militibusque signum dedit. li subito ex omnibus partibus
evolaverunt murumque celeriter compleverunt.
28. Hostes re nova perterriti muro turribusque deiecti in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt, hoc animo, ut Si qua ex parte obviam veniretur acie instructa depugnarent. Ubi neminem in aequum locum sese demittere, sed toto undique muro circumfundi viderunt, veriti, ne omnino Spes fugae tolleretur, abiectis armis ultimas oppidi partes continenti impetu petiverunt, parsque ibi, cum angusto exitu portarum se ipsi premerent, a militibus, pars iam egressa portis ab equitibus est interlaeta Nec sui quisquam, qui praedae studeret. Sic et Cenabens caede et labore operis incitati non aetate con-
riclitet. - ad consilium capiendum,gur Auffutirunceines Nandstreiches. 2. Iessionibusque . . . e editis cohortatus, E dieser onstruktion Le. 4. 1 convocatis sui clientibus facile incendit v. c. 29. I. - ntra vineas,
gumal bei dem RegenWetter, nichi ge-sehe werden onnten. - fructum victoriae als Fruch de Sieg , sin epexegetischer Genetiv, s. c. 65. I praesidia cohortium duarum et viginti. 28. 1 perterriti . . . deiecti, daserste artic enthali de Grun des ZWeiten, cf. c. 8. 1. - cuneatim, in keillarmiger olonnes desu arent sebis urantscheiduncksimplen ,,Osur sons decertare stehi, cf. I. 50 4. 2. Sed . . . circumfundi viderunt, da de Sal im adversative verhalinis gu dem vortiergehende Acc. e. Insneminem in aequum locum sese demittere stetit, o is aus dem negative Subjehisaccus de affirmative
tinenti impetu, tu ununterbrochenem VorWgrisdrlinge d. h. in nunter-brochenem aula. 4. Cenabens caede, e . . . .
297쪽
sectis, non mulieribus, non infantibus pepercerunt Denique ex omni numero, qui sui circiter milium XL, vix ccc qui primo clamore audito se ex oppido eiecerant, incolumes ad Vercingetorigem pervenerunt Quos ille multa iam nocte silentiora ex suga excepit veritus, ne qua in castri ex eorum concursu et misericordia vulgi seditio oreretur, ut procul in via dispositis familiaribus suis principibusque civitatum disparandos deducen idosque ad uos curaret, quae cuique civitati pars castrorum ab initio obvenerat. 29. Postero die concilio convocato consolatus cohortatus Ique est, ne se admodum animo demitterent, ne perturbarentur incommodo. Non virtute neque in acie vicisse Romanos, sed artificio quodam et scientia oppugnationis, cuius rei fuerint ipsi imperiti. Errare, si qui in bello omnis secundos rerum proventus exspectent. Sibi numquam placuisse Avaricum defendi, cuius rei testes ipsos haberet; sed actum imprudentia Biturigum et nimia obsequentia reliquorum, ut hoc incommodum acciperetur. Id tamen se celeriter maioribus commodis arturum. Nam quae ab reliquis Gallis civitates dissentirent, has sua
weleho thren Stammesgenosse ange-Wiese Waren. - eae fusta, cs. c. 20. 12. ut . . . uraret, gleb die Art undWeis des orgehens an quae cuique civitati pars . . . obvenerat in eam partem, quae etc. der
Nebensat han ais in Appositiong ad suos angesehen erden, cf. c. 69 5 Sub muro, quae pars collis ad orientem solem spectabat. ach c. 21. 2 Ware 10000 Bewa elo aus alienV6lkerschasten nach varicum ge-sehiclit orden. 29. 1. Concilio conlocat . . . ONSO latus, Eu er Onstruktion cf. c. 4. I, c. 27 2 u. 6. - ne . . . demitterent, ne perturbarentur, das Asyndeton
Esthlung. rae . . . animo demitterent animo deficerent, cf. c. 30 1 v. o.
3. 3 qui Kenn tWa welche , indubitativem Sinne cf. VI. 43 3 Κ.S. 210 Anm. . . . 260 2 Zus. 3. Omnis secundo rerumproventus. latiter
glucklicheirsolge μ; in dieser Hedeu-tungrande sicli omnisaei C. nur hier. 4 imprudenti Biturigum, nur aufBittenderBituriger,urde beschlossen,
Avaricum Eu erst6ren, f. c. 15 4. 6. quae . . . dissentirent, elche
298쪽
diligentia adiuncturum atque unum consilium totius Galliae effecturum, cuius consensui ne orbis quidem terrarum possit obsistere idque se prope iam effectum habere. Interea aequum esse ab iis communis salutis causa impetrari ut castra munire instituerent quo facilius repentino hostium impetus Sustinerent.1 30. Fuit haec oratio non ingrata Gallis, et maxime, quod ipse animo non defecerat tanto accepto incommodo neque se 2 in occultum abdiderat et conspectum multitudinis iugerat plusque animo providere et praesentire existimabatur, quod re integra primo incendendum varicum, post deserendum cen- Suerat. Itaque ut reliquorum imperatorum res adversae auctoritatem minuunt, sic huius ex contrario dignitas incommodo accepto in dies augebatur. Simul in spem veniebant eius adfirmatione de reliquis adiungendis civitatibus primumque eo tempore Galli castra munire instituerunt et sic sunt animo consternati homines insueti laboris, ut omnia, quae imperarentur, sibi patienda et perserenda existimarent. 31. Nec minus, quam est pollicitus, Vercingetorix animo laborabat, ut reliquas civitates adiungeret, atque earum prin- cipes donis pollicitationibusque alliciebat. Huic rei idoneos homines deligebat, quorum quisque aut oratione subdola aut
schlossen atten. - unum consilium
30. . neque e . . . abdiderat et . . .
2. re integra, at noch alles eimal te stand d. h. vor em Unfall.
incendendum Avaricum, cf. c. I 5. 6. - degerendum, s. c. 26. 1.3 sic huius . . . dignitas incommodo accepto in die augetur, inhohes Ob Casar fur de uner-schrochenen Verteidiger der nationalen Selbstlindigheit, do solbst in er- littens Niedorlage ausbeutet, um einen Landsleuten euen ut gur Fort-setetun des rieges ingustossen. 4 de reliqui adiungendis civitatibus istitetit mi eius adfirmatione, sonderi mi in spem veniebantis verbinden: cf. agege c. 12 5 in spem auxilii
Venerunt. - casstra munire, scit nachrdinischer Art.
animo proposuerat . 53 1 animo permoverentur. - alliciebat, imperfectum de conatu E. S. 218 Anm. 2. S. . 267 2 Zus. 3. 2 mi rei is nichi mi idoneus sonder mi deligebat guberbinden,
cf. c. 15. 6. - capere, geWinnen.
299쪽
amicitia facillime capere posset. Qui Avarico expugnato refugerant, armandos vestiendosque curat Simul, ut deminutae copiae redintegrarentur, iniperat certum numerum militum civitatibus, quem et quam ante diem in castra adduci velit, sagittariosque omnes, quorum erat permagnus numerus in Gallia conquiri et ad se mitti iubet. His rebus celeriter id, quod Avarici deperierat, expletur Interim Teutomatus, Olloviconis filius, rex Nitiobrogum, cuius pater ab Senatu nostro amicus erat appellatu8, cum magno equitum uorum numero et, quos ex Aquitania conduxerat, ad eum pervenit. 32. Caesar Avarici complures dies commoratus Summam 1
que ibi copiam frumenti et reliqui commeatus nanctus Xer- eitum ex labore atque inopia reficit. Iam prope hieme con 2 secta, cum ipso anni tempore ad gerendum bellum vocaretur et ad hostem proficisci constituisset, sive eum ex paludibus silvisque elicere sive obsidione premere posset, legati ad eum principes aeduorum veniunt oratum, ut maxime necessario tempore civitati subveniat summo esse in periculo rem, quod 33. Qui . . . refugerant, armand 84estiendosque curat, auch,enidas Pron. demonstrativum nichi in demselben Casus te das elativum stehenmulate, lassi C. dasselbe biswellensori, cf. c. 55 5 intersectis custodibus quique eo negotiandi causa convenerant . . III. 78. 5 quique erant ex vulneribus aegri depositis dies ge- schiehi sogar, en das Demonstrativmit sine Prstpositio stehen mulate,
es. et quos . . . conduxerat et cum iis, quo . . . conduxerat. 4. quem et quam ante diem in ea
durch einen indirekte Fragesaignsther bestimmi quem, quantum. 5. Nitiobrogum, cf. c. 7. 1. - σι senatu nostro amicus erat appellatus, sine besondere Auseteich nun seitens derrasimer, cf. I. 3. 4. - conduaeerat, scit mercede, cf. II. I. 4 V. 27. 8.
32. I. commoratus Wsthren erverWeille , cf. V. 7 3 Ε. S. 290 Anm. I. S. N. 17. 2 us. l. Die participiale Ausdruch complures dies commoratus und copiam frumenti et reliqui commeatus nanctus lebe in
Begisthungci dem folgende ex labore atque inopia reficit.
2. Sive . . . ire, Sellen sur i. . . sive, O . . . de ob cf. Verg. Aen.
I. I dubii, seu vivere credant, sive extrema pati uber das interrogatives cf. . S. 281 2 Aum. . . 166A. 2 us. - maxime necessario tem
pore, Agur Zei de gr6sste Not , es. I. 16. 6. 3. singuli magistratus, de oberste
Wurde, hies vergobretus cf. I. 16. 5.
300쪽
cum singuli magistratus antiquitus creari atque regiam pote
statem annum obtinere consueSsent, duo magistratum gerant et Se uterque eorum legibus creatum esse dicat. Horum esse alterum Convictolitavem, florentem et inlustrem adulescentem, alterum Cotum, antiquissima familia natum atque ipsum hominem summae potentiae et magnae cognationis, cuius frater Va- lectacus proximo anno eundem magistratum gesserit Civitatem esse omnem in armis divisum senatum, diviSum populum i divisas cuiusque eorum clientelas. Quod si diutius alatur con
troversia, ore, uti pars cum parte civitatis confligat id ne accidat, positum in eius diligentia atque auctoritate. 33. Caesar, etsi a bello atque hoste discedere detri
mentosum esse existimabat, tamen non ignorans, quanta ex dissensionibus incommoda oriri consuessent, ne tanta et tam
coniuncta populo Romano civitas, quam ipse semper aluisset omnibusque rebus ornasset, ad vim atque arma descenderet, atque ea pars, quae minus ibi confideret, auxilia a Vercinge torige arcesseret, huic rei praevertendum existimavit et, quod legibus Haeduorum iis, qui Summum magistratum obtinerent, excedere ex finibus non liceret, ne quid de iure aut de legibus4. Iorentem ird durcii das sol-gende hominem summae potentiae, inlustrem dure hominem magnae cognationis,sther erklari sons findet sie bo florero gewdhnlic Eur r-klaruncei Abl. cf. Cornet Milt. I. cum et antiquitate generis et gloria maiorum et sua modestia unus omnium maxime floreret. - atque ipsum ebensalis . b. divisas cuiusque eorum clientelas, dis Cliente leuis . Gefolgschasten, foviete es dere hei den Istduerngab, selen geteiit. 33. 1. detrimentosum findet steli inde gangen Latinita nur hier. eae dissensionibus, auiden Parteiungenim Sinai de Haduer. - aluisset omnibusque rebus ornasset, besordernundisus eglicho eis augeteichnen.
descenderet, at gum usseraten schreiten, sic entschliessen, cf. VII. 78. 1. - ea pars, quae minus sibi eonfideret, die schWllchere artei. huic rei praevertendum, sic einer Sache ornehmlic guWendenis Vor-kehrungen refren, cf. c. 7 3 omnibus consiliis antevertendum existimavit. 2. de iure aut de legibus . . . deminuisse, cf. c. 43. 4 neque de sua in Haeduos benevolentia diminuere. - quos inter controversia esset odiostreitenden Parteien . De Konjunktivilissi de Inhal de Salges ais ine Meinun Casar erscheinen dis sicli aus die emplangens Nachrichtensistigi. - quos inter et de Stellungder rapos. Anastrophe cf. VI. 36. quas inter et castra . . III. 6. Saxa inter et alia loca; . S. 175Diuilias by Cooste