Philosophia Maignani scholastica sive in formam concinniorem et auctiorem scholasticam digesta & coordinata. Complectens ex opinionibus veteris ac recentioris philosophiæ notabiliores disquisitiones, quæ ad usum scholæ pro juventute instituenda desid

발행: 1703년

분량: 417페이지

출처: archive.org

분류: 철학

281쪽

a 7 P0sica disput. XII. Art. IV.

ostendit motum pro 'tinim paulatim lansuescere, It tandein extingui. Eigo &e. Praeterea licet inesset lapidi vi et nurin leca ad motum prolebitium , adhuc tamen esset per se scilitari ε 'eistatam insufficiens ad illum; ruatenus indigeret principio determinante exit inscco con rmiter int trinam a nobis stabilitam ἔ nullum autem principium cale assignandum occurrit, praeter medium per quod lapis supponitur projiei. Ergo saltem ex hoc capite movebitur lapis 1 medio , per quod proiicitur, de sic de omnibus aliis. Ergo &c. 3 rc s . . id X, Resp. concessa majori negando minorem, pro cujus probaeione sub At id po- venda dico medium resistere mobili, quo l projicitur , im se fie ut m lius '' ius proiectitius languescat & intereat, qui potius juxta opinionem A - ἡάτ. otclicain me interiret, nec langitesceret; quatenilis eadem semper vel Gihisti, citate reflueret aer ad lapidis compulsionem , qua lapis ipse proce teret, opposita. & sic seinper una ea lemque foret in aere refluente vis ad movendum. Deinde fateor quidem lapidem non posse projici in lepem et ter d terminatione mi id extrinieca; verum haec determinatio non fit medio , a quo potius opposita induceretur quia scilicet medium resisti e rebus projectis , a quibus non nisi aegre patitur se findi , emi H aegrius , quo partes habet densius cohaerentes. Illa igitur determinatio non nisi ab ipso projiciente inducitur modo infra explicando.

causa pD sica motus projectitu non est entitas ulla

accidentalis, qualem Gristotelici communiter vocant Impetum , in inter Arolotebcos Grangaeus Nocare maluit motum. Princi p. Phil. cap. Io.

Non est possibilia

generatio talis entitatis.

PRO3oetu a primo. Nulla hujuscemodi entitas aceidentalis potest

assignari pro causa physica motus projectitii, nisi gmeretur a prinjiciente in re projeeta : sed talis generatio est omni b elii Marcrgo &c. Maior constat ; quia entitas illa, seir forma accidentalis nιn est sine dubio in re proiicienda ante projeictionem, ae proinde in ea de novo producitur , scilicet ad effectum projoctionis: talis autem productio non nisi genotatio quaedam est, cum creatio esse non possit. Minoe veto sic probatur. Omnis generatio ptaesupponit aliquam eorruptionem in sub-jocto , ex quo fit generatio, ut in Schola Aristotelica receptissimum est: atque ita non potest ex re projecta aliquid gigui, nisi prius in ea aliquid corrumpatur : sed chunaetica est omnis corruptio accidens rei proiectae,

282쪽

erm Sc. Minor iterum probatur et quia omnis corruptio sinuliter prini senonie aliquam alternio m. Explicent autem Advcrsorii , si possunt, quaenani sit illa alteratio, quae a manu molli it gltabum adamantinum ex hypothesi projectum inducitur. Et rursus Cinnis alteratio a primis qualitatibus incipit. An igitur globus ille adamantinus debet calefieriaci essi. ctum proiecit ouis , an debet frigeficri &c. Certe perii c a manu frigida ac calida projicitur , perinde protruditur baculo , excutitur funda oi emittitur arcu, Sc. Atque ita projectio ejus non pendor altimis qualitatibus, a quibus tan en omnis altuario incipit Iuxta Peripateticos, alioqui non essent primar. Igitur in eo glυbo milia accidit alteratio ἔ si nulla alteratio , nulla accidit corruptio: si nulla corrupistio , nulla accidit generatio. Itaque a primo ad ultimum nulla gignitur a projiciente in re projcta entitas accidentalis , cul tanquam uis physicae motus proiecimus sit tribuendus. u Adde quini omnis alteratio fit silccessive: atqui nulla temporis sirc. Gmoiκ opiis est ad projeotionem , sive protrusonem efficiendam ἰ ergo Nee . to haec profictio non pendet ab aliqua forma accidentali , quae sine prae- ratio, quae via alteratione gigni non potest. Major admittitur. Minorem vero ut genera. facile concipias, cogita revolutionem unius globi , qui incuriendo in i ης alluin illum propellit; non propellat autem , nisi propter vim contaeis iv tus. Nui'ς itaquc ίς discurro. Contactus non durat nisi per unum instans ; at per unum instans non potest globus incurrens alterare illum ,

in qucia incurrit; ergo neque pcr illud inflans potes progignere in co

mam illam accidentalem, quam vocant impetum ς quamvis de caetero, globus percussus supponeretur ulterabilis eo mocto , quo opus est ad huiusnodi serinae generationem. Sed ut. culilantius limitigas quantae' eritin aerae involvantur in scneratione Ermat illaus accidontalis, adverte

non admitti illam ab Advetiariis , nisi pro effici cndo nioris projectionis , sive protrusionis. At in hoc casti globus percussus non indiget illa ad suam protrusionem hoc ipso eni in quod penetrari noupotest ab alicro globo percuticine , necesse est ut reccitat ; hoc vero est protrudi. Ergo decisibi Paαι, Tu R secund.. Forma illa accidentalis , quam admittunt XIII. pro causa physica motus projectitii vel cst physice simplex, vel mu, Talii enis 'tiplini: atqui neutrum propugnari potest : ergo in prorsus fict a. titas nee Probatur minor quoad utramque partem. Et pνim, quidem non est

physice sim exi; quia cnim si una pars lapidis non potest projiei si-

ne impetu in se genito , idem dicendum crit de singulis ἔ necesse esti ut mittot impetus distinisti producantur, quot sent in eo lapide par--S , vel producatur uinis , qui singulas Per suam extensionem , ac

283쪽

XIV.

Nee lanae

dem ipsa posset sive

moveri. sive tu rete.

proinde compositionein afficiat et ergo impetiis , quo lapis ille projicitur , non est entitas physice simplex. Praesertim vero quia par illius lapidis non lunt omnes holnogencae , impetus ainein, qui ualas assicit , ex illis gignitur ; non est igitur ipse homogeneus de sic non est simplex ; quod clarius apparet in projecta mole , quae esset partiin aurea , parti in argentea , frtim stannea , dcc. Secundo. Neisque asseri poteli sarinam illam accidentalein esse physico multiplicem. Tum quia multiplicari non potest , nisi multiplicetur 'pro numero partium , ex quibus res proicim coalescit ἰ partes aurem poniaveria Peripateticis saltem potentia infinitae r vide igitur quantus latior in tot entitatulis accidentalibus producendis. Imo vide quam impossibilis r cum enim projiciens non tangat nisi pauculas partes externas rei projectae , quomodo ex omnibus ac singulis potest innumerabi ἀlem illam formularum turbam dilucere , quae de caetero corporeae cum ellent, sine dubio rei projectae inolem pondusque'augerent , quotlfalsiun est. Ergo &α rini ivrio

Alitie quod post peractam a projiciente imp/tus prodii monem ,

superestet motus projectilius ab isto impetu priniucendus ; & ecce rursus innumerae aliae ambages in explicando' nodo , quo possit una formula accidentalis aliam gignere, livo simplex , sive multiplex supponatur. Ergo Onuaino gratis fingitur producta a projiciente entitas illa accidentalis , quam vocant impetam. Sed esto producatur Iaaee ei titas , & producta supponatur antequam projiciens manu aut funda dimittat lapidem , non poterit certe haec cntitas , sive haec formula, morere illum per longitudinem viae percurrendae , nisi se ipsam moveat , ideoque nisi ipse sibi .fuerit principium intrinsecum motu et rquae persectio movendi se ab intrinseco videretur potius tribuenda substantiae , quam accidenti. Deinde formula illa non potest movcri lapidem , nisi propellendo illum ac simul deserendo re letustinendo 'su. hii mena : unde autem tam ex uniae vires adiunt fragiliis uici accidenti iunde rursus tanta industria , tantaque intelligPntia , ut per h. nc potius , quam per illam viam pergat & in hunc potius , quam in illum scopum collinace consormiter ad arbitrium ac votum projicientis p Aut si non aliter lapidem movet ac dirigit , nisi prout moψetur Se a projiciente dirigitur , cur perinde non poterit lapis ipse &moveri & dirigi Mitto alia plurima , quae posscnt congeri ex alibi dictis ac demonstratis adversus formas accidentales in generc : ergo dcc. Objicies primo. Motus projectilius est accidentalis rei proieetae rergo non potest convcnientius explicari, quam per formam accidenta.

lem productam a projiciente in re proiecta. Anteccdcus patet; quia

284쪽

De mariis motuum elementarium speciebus. 27

projectio non Pcriti et ad Ucntiam rei projediae. Consequentiam voeo egregie probae mira filia facilitast, quam experiuntur Aristotelici in riplicandis i medianis se a illa accidentali phaelio meris naturalibus ni ultis , quorum nulla ratio iussiciens reddi potest a Philosbphi, Recentioribus , in quos ea propter superbe insilit Grangatus loco citato his verbis Qμενο inquit a Cartesiani3 ct ab universis finiaι- rum aem dentatium hostibus , quomodo flat ut lapis pede cam idoneam 'rapussa pergat per υιam decres Durorem ea, per quam pes pro- nuens se inovarat , ct sagitta per viam bis-miliis I longiorem ea , mr vam misit se finis . qui illam tropulis r se. Resp. ut in simili millies disium iuit , motum projectilium perinde ac alium quemvis ine accidentalem logice, id est, in modo coniscipiendi & loquendi; quod nihil obstat, quin motus sit realiter subsitatula ipla rei mobilis et sic quippe aurum in accidens calicis deau. rati , & sibilominus est subitantia. Deinde inita illa facilitas, in qua gloriantur , explicandi phaenomena qii aevis ad motum projecticium attinentia inciliante sermula ista impetks, non est nisi facilitas dicendi, lapis propulsus sic νει sic movetur per impatum ; sagit ra emissa Hvει sic moνιιur per impetum, qui es accidans: scd nunquid atque facile

dicimus lapidem , lagittam &c. sic vcI sic moveri per impeιμm , quo non est aή isns,, scilicet de genere eorum , quae Aristotelici passi inusiit pant, i rosese res explicent , sed ut explicare videantur. Quare nihil reis pono ad quaestioncs Grangaei ex assertione sequente λlvendas , nisi quod aliter quam quaerondo , opinionem suam probare debuit & loco conviciorum, quibus Recentiores, ut ῆlet, toto illo citato cap. Io. one rat. novi aliquid ac 1Olidi proponere; sed nihil novi selidique reperies..nisi i quod formulam illam accidentalem , quam alii vocant impe-ι- . apse maluit vocare motum, do quia inotum eruit.

Objicies secundo. Motus projectilius lapidis v. s. est essectus aliqui physicus, cujus proindc adest in i pis lapide causa aliqua physica ; atqui praeter impetum nulla adest in lapide assignabilis causa physica in tus projcelitii: vrgo Sc. Probatur minor. Tum quia motus ille proiect-tius non usi in lapide per su silitarie speislato , alioquin esset perpetuus, ut est perpetua natura lapillis. Tum etiam quia quaecunqlic sit aut esse misi causa illa, quae lapidi inesse sipponitur , min certe licebit vocare impetum : ergo motus projectilius dicendus erit fieri ab impetu, qui scilicet rei proiceiae a projiciente imprimitur , nec aliter loquuntur ipsi Reeentiores, intcr quos accipiatur Maignanus , qui cap. I9. Phil. Nat. prop. II. ait. Movens cum velocitare imprimit impetum mobili rex quo loquendi modo , fluctu passim repetit, satis arguitur turpetuiti

dentalis.

XVI.

Sed satis est eam

esse meta

aecidenis talem.

XVII.

Et addunt non posse eauissam aliam

285쪽

XVIII.

sed assig.

ainb alia.

Ostendi. tur quali et adsit PrincipiuInternum

impressum lapidi esse distinctum a lapide et alioquin sensus propositi nis esset, quod ille, qui moveret cum velocitate lapidem, amprimeret lapidem lapidi, quo nihil absurdius. Ergo Sc. mmet ilo OP vResp. & concessa majori distinguo minorum. Nulla adest caiisa phymsica praeter impetum acceptum pro forma Peripatetica accidentali , ne minorem; acceptum Pro principio motus intranscco , quotcnus determ natum fuit a projiciente , concedo minorem. Et paucis explica di sui γtionem dicens nobis licere perinde ac Peripateticis vocare Amytram, --sam, quaecunque illa sit , quae adest iu lapide motus pinjeuci intaino nec aliter posse vocari, quia loquendum est cum multas. Ae tum sup est discutienduin quid rea physicae sit ille impeius; S illi quid-mip reum intelligunt sormulam aliquam accidcntalum de novo Scrat , ROS vero nihil aliud intelligimus , niti ipsissinnim quod rei projestat inest principium motus intrinsecum , cui nova accessi uc terminat io impraeaa projiciente ad eundum per hanc aut illaui viam .' ciam aut i hi ι- qtiam , segniter aut perniciter. Sc. Unde satis patui quam mutabsit diis sit , ut volunt, sensus illius propositionis , movens cum velacitate impeιum imprimit mobili , licet impetus non acceptetur pro sern.uua cidentali ; scnsus enim in , movens cum velocitate imprimit in bili ex natura sita apto moveri , determinationcm , qua mima inmotum projectilium emicat et ut adhuc magis races lGctur exisῆ-

ASSERTIO TER Ti A

Res projectae moventur a se ipsis conformiter ad decem minationem ipsis a projiciente impressam, quam ηe

ab usitato loquendi more recedatur , scamus ιμ-

petum ; sed propugnamus phet sice indistinctum a re

bili , quatenus nova illa determinatio nubila a projiciente impressa nihil ei super addis ps sicae entitatis.

ROBAT ii R prino. Ad veritatem hujus a furtionis duo tantium requiruntur unum ut in rebus proiiciendis repetiatur principium intainsccum motus , alterum ut tale principium sit determinabile a proficiente ad motum , qualis ille est , quem dicimus projectilium et atqui illud unum & alterum verificatur in robus proficiendis et ergo &c. Major satis patet ; minor vero quoad utramque par

286쪽

De mariis motuum elementarium se eciebus. 279

tem sic probatur. Et primo quidem nec ipsi Aristotelici negabunt re. diri in rebus projiciendis principium intrinsecum motus, qui in re i: omnibus atlmittunt maloiam & Ermam , id est, naturam a quid vero est natura aliud , quam principium intrinsecum motus & quietis 3 Ac tum eur dubitabunt admittere in rebus projectilibus tale prin- cipium , quod tenentur tribuere impetui, id est , tenuisti inae cuidamentitatulat impetus quippe rem projectilem movere non porest, nisi se ipsum moveat'; neque potest movere se ipsum , si caret principio ad motum. intrinseco. Praeterea ni se a nobis ostensum fuit inesse et nientis omnibus vim intrinlceam movendi sic ἔ inest itaque di mixtis omnibus illa vis eadem intrinseca ratione elementorum , ex quibus constant : at res proiectiles , seu projiciendae, sunt hujuscemodi cominposita clementaria et ergo &c.

i. - Se udo. Principium illud motus intrinsecum inexistens rebus pro- κ κ ictilibus sussistenter determinari potest a Proficiente ad Laleui, aut Et quali.

illlam motum, rectum , obliquum . vel cum 's permnem, &c. Tum ter possie

quia similcire late itiabilitatem Adversarii necessario admittunt in suo ae debeae ili, impetu, id est, in illa entitatula ac Ermula, quam vocant ιmplis dς ςrini n- : nam postquam 1 projiciente prodiicta est. ad quid inserjiet. nisi φῆ 'rursus ab eodem projiciente determinetur ad hanc vel illam n Otus projectitii rectitudinem , Obliquitatem, Velocitatem, perennitatem .dee. Aliunde vem si potest tenuissima illa entitas sic vel sie ad projectionem determinari , rationabilius sape admittitur posse ad eam determinari a pro ieiente vim illam inotricem intrinsecam , quae inest

rebus projectilibus ex jam dictis. Tum etiam quia quando gravia

Cadunt. in quiete , non aliter cadunt, nisi quatenus eorum gravitas ,

quae est vis in rix ipsorum intrinseca , determinatur ab aliquo min cnte , sive trahente extrinseco, quale e plicui suo loco per emissi hem corpiisculorum terrestri una. Ergo similiter quando projiciuntur, determinari potest eorum vis eadem motrix intrinsera ad projectionem a movente intriniso, quod est proiiciens et ita ut inter motum lapidis labentis deorsum , & projecti sursuin niillum aliud discrimen attendendum 'occurrat , quis illud, quod se tenet ex parte principii determinantis vextrinseci , cum aliunde lapis in utroque casu a se ipsb moveatur. Ergo dcc. '

'IPaoκATun seeunia. Corpora quiescentia quies ne ex .se ipsis t xxI. ergo a pari corpora omnia quae moventur , habent motum illum ex se Aleuit utet ipsis ; atque ita res projectae moventur ex se ipsis. Autecedens constat. piti ex Tum quia pauci admodum sunt Aristotelici , qui proclamare vel etiam priuelptis cogitare audeant terram v. g. quiescere propter entitatulam aliquam qu

287쪽

XXII.

Qualiteequies de terminet ad quiete.

XXIII.

motum

ni in steti ab intrin

accidentalem ipsi inhaerentem ; quasi vero haec possit illam firmare sim motam tenere adversus quascunque irruentes acris , aut aquae princellas. Tum etiam quia finge clamatulam illam, si quae cst , anni bila ri , & adhuc intelliges terram quiescere, nisi soric intraucae vires proprio ponderi praevalentes eam succutiant ἔ de sic discurrcndum de Oinis ni corpore quini quiescit. Consequetuta vero simul cum paritate proobatur. Primo. Quatenus natura perinde est principium motus ac quietis , ita ut corpori tam naturale sit moveri , quam quiescere : ergo si corpora possi in t in se ipsis quiescere, postiliat poeinde cx te ipsis moveri. Secundo. Quia motus nihil addit mobili , n:si succcssonem loco- .rum extrinsecam; nam mobile per motum nihil aliud obtinet, nisi quod est in multis locis successive, ut in displitatione de motu ostensiim sitit; existendo autem in illis successive, sive transcunter, nihil reale habet ultra id, quod haberct si inisteret permanenter, id in , quiesceret Ergo iterun corpora, quae possunt ex se ipsis quiescere , possunt pariter ex se ipsis moveri. Quam is strinam ut cui denter concipias, cogita corpora omnia esse ab intrinseco capacia motus & quietis , sed simul indifferentia & aeque parata ad utrumlibet. Itaque ad utrumque tantumesciat determinatione adveniente cxtrinseca, ad leundem mocluni quo animalia per se aeque capacia gaudii & doloris , ad paudii vel dol ris sensuru non indigent, nisi lictet minatione aliqua sibi impressa ab

oriectis extrinsecis. Praeterea ad majorem evidentiam, ut notum cst corpora quae quiencunt, per eam praesentem quietem determinari ad . ulteri circin , sic inteIlixo ca quae moventur, per motum praesciatam determinari similiter adulteriorem unde fit ut ea quae projiciuntur , tamdiu movcantur, donec accedat nova aliqua zx parte medii aut alterius Obicis licterminatio , quae motum reprimat. Quae omnia fatis probant veritatem nose trae assertionis adhuc tamen con irmamum ex sobitione obsectionum sequenti uin.

Objicies Primo. Res projeetae non moventur ex se ipsis , nisi in se ipsis habeant quidquid ad numini illum requiritur: atqui in se ipsis non habent quidquid ad motum illum , stilicet projectilium , requiritur : ergo Sc. Probatur minor. Ad hCc .ut rcs projeetae moveantur , requiritur nova aliqua determinatio ipsis a projiciente impressa , sine qua utique non moverentur , ut conciniim fuit : ergo &c. Nunc

itaque nova illa determinatio impressa robus projcetis aut in illis est aliqvid reale , aut nιhil si nahil , ergo nihiI essicit motum rei projectae r si aliquid , ergo res projecta non a se movetur , sed ab emitate reali adventitia, qualem Aristotelici vocant impeιum.

Adde

288쪽

1 De variis motuum elementaMum θεciebus. 28 I

ci: .dde quod determinatio illa a proiiciente impressa est inutilis ad inotauri rei prosiis , nisi in ea perseveret quandiu movetur: at pers staret non potest , nisi fuerit emitas aliqua rcalis producta a proji-ἀicut i ergo M.Aliunde vero ex toto chimari cum est quidquid assotitur de motu praesente determinante ad futurum, praesertim quia in doctrina magnam motus reale nihil est distinctuin a mobili. Unde hoc tantium dicetiuum se perest vel mobile ad motum sequentem determinari lothilni, quod ,ridiculum est a vel determinari a se ipsb, quod amrtiss- .mu,falsinni,st, cum mobile stipponatur non esse agens liberum. Ergo &c., bol: Rup. distingitencis maiorem. Res projcictae non moventur ex se ipsis nisi iii se ipsis habeant quidquid ab intrinscco ad motum illum

requiritur , t concedo maforem quidquid ab intrinseco &c. nego majorem I ac tum distincta similiter minori nego consequentiam, R dico detema inationein requisitam ad motum.rei projectae non pertinere adiithim ii lavsi.=ab intransicco i ad eundem modum , quo non nisi ab exerinlecta metanent ad scnsuin gaudi j vel doloris objecta , quae illum to animali efficiunt. Undu sicut nihilominus animal dicitur ex se 1onti re , ita etiam res prolesta dicenda est ex se moveri , quamvis adqentitia illa determinatione indigeat. Deinde facito concipies quo-- riaci id determinario lida sit aliquid ruale , exemplo contiatus mutui duorum corporum , quem cite realem quis dubitat , quamvis nihil intrinsceuna producat in corporibus, quae tanguntur. Hoc vero exeo plum eo aptius cst , quo credibilius est motum rei pro cetae totum pendere a motii projicientis , qui te propius obsiervata nihil aliud est in ordine, ait projectionem , quam conlaetus Vchvmens , quo projiciens rem princebiciti afficit. 1 Ad iis stantiae additae soli itionem jam dico determinationcm a projiciente imprcssam rei projeciae pcrseverare in ea mediante motu ipsius rci Projoetae , nimirum quatenus ut motus *rojicientis determinat rem projectim ad' motum incipiendum , ita motus hic inceptus eam dcterminae, ad ulteriorem , & hic ulterior ad alium , dc sic deinceps doncc aliquis obex projectionem extinguat. Itaque ad eundem omninorato sum , quo intelligitur perseverare quietem rei, quam tu in silo Io.co constitueris , indepcndenter a productione ullius entitatis , sive qualitatis, aut Brinae , per quam in quiete perseveret , ita ctiam sine ulla tali prodiretione perseverat in suo motu res , quae caepit moveri. Et ratio in , quia sicut corpus, quod quiescit temporc Α , sufficientor per hoc determinatur ad quiescendum lcmpore B ; ita cose

posse se. ti ab ex

Expo nitur qua in

liter fiat ab intiit

XXVI.

Et itetsi

qualiter fiat ab extri oste a

289쪽

XXVII.

Addunt qu bd mo. tus prole.

naturatri.

XXVIII

tura

XXIX.

sed exisponitu equaliter sit tum naturalis, tum vici in lentus.

minatur ad movenitum se tempore B. Neque obstat quod in scntentia nostra motus non sit aliquid reale inhaerens mobili & desinethun ab ipso ; ad 1ioc quippe sufficit ut importet successotieni aliquam realem locorum cxtrinsecam ; ut enim pcrmanentia determinat ad permanentiam , ita & successio ad surarisonem: uinte fit ut res in se ipsis p rinde in motu ac in quiete perseverent, donec opposita determinatio

inducatur.

Objicies fleeundo. Si res projedia moverentur sic ipsis , motus projentius csset naturalis; atqui non est naturalis, sed violentiis r ergo Sc. Minor constat apud omnes Philolophos , quorum nullus cst , qui ad discrimen inter motum lapidis v. g. ex quiete cadentis , & sursum

projecti non dicat illum esse naturalem, hunc autem violentum. Seiaqucia vcro majoris cridenter probatur; quia moveri ab intrinseco est moveri naturaliter ; at id a cst res proieetas moveri ab intrinseco ac moveri ex se ipsis r ergo &c. Imo consequenter ad lianc nostram doctrinam nullus esset motus violentus ; quia rimc tantum contingit motus violentus . quando mobile non consert vim ad situm motum : at inobile conferret semper vi in ad ,situm motum , scilicet intrins cam . N pr terea parem vim I uinie sequeretur contra experientiam lapidem

ingentem aeque facile attolli sursum , ac conjici deorsum. Ergo &c. Adde quo manifesto experimento deprehenditur res projectiles non possis sine aliquo conatu projici sursum N eo difficilius projici, quo graviores sunt : at Oppositum sequeretur ; si enim ex natura sua aeque moveri prassent sursum ac deorsum , ut ad eas dimittendas deorsum nullo conatu opus cst , ita nec ad illas mittendas sursum. Ac deinde quo graviores sunt , eo intensor esset illa propensio indifferens in omnem motum ; ago ut eo facilius coniiciuntur deorsum, quo graviores sunt : ita & facilius jacerentur sursum , scilicet propter intensio-rom illam propensionem in utrumlibet motum. Ergo &c. Rei p. motum lapidis sursum projecti , ut in aliquo sciasu est nais turalis, ita ita alio esse violentuu . Naturalis quidem cst in hoc seniam,' quod procedit a principio intrinseco inestivo, quod inest lapidi, imo est natura ipsius lapidis ἔ ex iterum quatenus nisi naturaleelset lapidi posse moveri sursum , perinde ac deorsum , non minus reputaretur pro miraculo lapidem projici , quam ignem frigefacere: quia ut calor ad naturam ignis, sic solus motus deorsum ad naturam lapidis pertinerer. Deliae vero in auo sensu motus ille projcctilius jure merito dicitur violentus propter vim a proiiciente adhibitam , quae tamen non tam lapidi infertur , quam ipsi naturae per risu Via,

ut alibi dictum suit, terrestria trahenti deorsum Iasultan. Ideo vero Diqitirco by COOste

290쪽

De variis motuum elementarium Lyeciebus.

de ipsi lapidi aliquatenus insertur , quia licet ex sua natui a sit aeque m bilis sursum ac deorsum, nihilominus facilius determinatur ad motum deorsum , propter cognationem, quam habent Omnia gravia climcorpulculis illis terrestribus circumquaque einissis. Hinc satis palciquid in sernia respondcndum sit objcictioni. Ad instantiae citam addita solutioncm haec jam dicta sufficiunt ;ideo enim non potest prosi ei lapis sursum sine conatu , quia a projicicnte si perandae sunt viros, quibus terra lapidem deorsum trahit. Se sic discurrendum de rebus univcrsis projectilibus : quae insuper quo giaviores sunt , eo . Uscuius proiiciuntur , quia potentius trahuntur a terra. Et sic nulla sunt absilrda illa, quae Opponit Advcrsatilis veluti consMuciatia ad dolitinam a nobis halienus stabilitam de motu corporum projoctorum, de quo plura inlia diccnda occurrerent ac praestritin circa lineas curvas &, ut a Geonactris demo stratur, parabolicas , quas corpora obliqqe projecta describunt , nisi satis vitiaretur voratu ac physicam motus proicinitii in universum causani indicast . . XXX.

Et haee expositio soluit 'ilis Iationem

ARTICULUS V.

E. MOTU ACCELERATO

corporum ex quiete cadentium.

OTANDUM primo ratione re experientia convinci accel rationcm corpCrum ex quiete cadentium. Ratione Qualitnquidem, quia gravius feriunt, quo altior est locus, unis eostet mo de cadunt. Sit lapis, qui decidens ex altitudine trium. N- asi quatuorve pedum, vix summam humani capitis cutem laceraret, os.fringcrct illud, si dccideret ex turre in centum aut amplius pedes edita ἔ cujus saevioris id ius nulla idonea ratio reddi potest , nisi i curratur ad accelerationem, quae cadenti lapidi continuo pondus viret quc a licit. Ac tuim haec eadem acceleratio convincitur cxperimento ac testimonio oculorum 1 quibus facile observatur finem c sus esse valde celeriorem initio, vel ex eo maxima quod assequi non possint illius continuitatem , quam ab initio sine nisu conspicuint.

tum rasus ex quiete accelerat . .

SEARCH

MENU NAVIGATION