장음표시 사용
331쪽
3r Phasicae disput. XIII. Art. III.
aquς jam calefactae coi natu talem : tum quia ii revera sorma hae eaeacidentalis genita fuit, non aliunde gigni potuit, quam ex substantia,
si ve natura ipsius aquae .' at non potuit aqua ex suo sinu cducere , aut sinere educi formam , nisi connaturale in . tum etiam quia omnis forisma Peripatetice loquendo est actus intrinsecus , seu perfectio intrin- se ea subjecti, cujus est forma ; quomodo autem potest aliqua sorina esse perfectio intrinseca alicujus subiecti, nisi suetit illi eonnaturalis pcerte si aliqua forma noci fuerit con naturalis suci subiecto , a aturaiqillius ante deliruit, quam perficiat. Ergo &c. Adde quod si concipiamus calorem sub conceptu formae acciden in
talis Aristotelicae , Omnino impossibile est aquam calefieri: ergo dic. Probatur antecedens. Priano. Quia sicut impossibile est ignem, quandiu ignis manet, esse frigidum, ita non minus impossibilo ctit aquam, quandiu aqua manet, esse calidam ; frigus enim tam aquae naturile est, quam calor igni. Secundo. Quia caliditas non minus frigiditati opponitur, quam risibilitas v. g. hinni bilitati: at quaecunque in rerum natura mutatio fiat , nunquam contingere poterit , ut homo sit hinni bilis, aut equus risibilis evadat.' ergo nec unquam contingere' poterit, ut aqua forinaliter evadat calida , aut ignis frigidus. Et ut prosequar paritatem , quemadmodum fieri potest ut neque homo rideat, nec equus hinniat; ita potest fieri , absolute loquendo, ut nec ignis calcfaciat , nec aqua in frigidet. At aquam posse calefacere, & δcontra ignem instigidare, ut in eo casu contingeret, quo aqua esset sor- in aliter calida & ignis frigidus , hoc te pugnat non minus , quam aut hinnire posse hontinem aut ridere equum. Terito denique. Quia satis frequenter accidit, ut corpora alioquin frigida per collisionem , con- fionem , commixtionem solam , calefiant, in eandescant, ebulliant;
in quo nauatiplici casu nulla assignabilis erit causa caloris geniti, si calor revera gignitur. Nam quod aliqui recurrunt ad calorem quemdam virtualem in eis corporibus licet frigidis contentum , refutatione nul la indiget ἡ ctura aeque pro ridiculo habeatur frigus actuale esse vir tu aliter calidum , ac si dicerent lumen actuale esse virtualiter tenebro in , aut tenebras actuales esse virtualiter lucidas. Mitto alia plurima eruenda ex jam saepius die is & demonstratis adversus sor- mas Aristotelicas tum in particulati, tum in genere. Deinde non nulla , quae Adversarii contra hanc nostram assertionem possent ob licere, rem icto proponenda inter objectiones, quae fient contra se
332쪽
cador ex parte calefacientis acceptus eonsistit ph sice in agitatione a m Na es tu is cujusdam igne3 ex , calefaciente prodeuntis. Tum ex parte calefacta acceptus consistit in agitatione passi να, quam efficit ess&lium illud igneum in calefacto receptum
P Robatur experimento familiari aquae in olla vehementer ealefactae ab igne supposito. Aqua ista quando vehementer calefit, sensibilitet asitatur, nee agitari sic potest nisi adsit illi prineipium ali.
quod extrinsecum agitans, seu movens, implicat enim aliquid moveri ab agente immoto. Atqui hoc uno experimento evidenter convincitur veritas totius nostrae assertionis. Ergo Sc. Probatur minor.
Et primo quidem hinc convincit ut calorem aquae nihil esse , visi agitationem passivam ipsius aquae ; unde fit ut calor dicatur minui vel augeri , conformiter ad incrementum vel decrementum hujusce agitationise Ze aliunde calor hujus aquae nihil est , praeter id quod in ipsa ab igne supposito calefaciente e mei ture quid vero in ea emeitur, nisi quod sensibiliter agitaturi Secundό. Hine etiam convincitur calorem ignis calefacientis aquam nihil esse , nisi similem agitationem ipsius ignis insinuantis sese per aquam ἡ ita ut quanto major ignis copia sese per eam insinuaverit, tanto illa vehementius agitetur. Aliunde vero calor ignis etiam formatissime sumptus nihil est, praeter id quo mediante, seu operante,aqua agitatura agitari autem non potest, nisi peragitationem aliquam activam isti passivae, quam eonspicimus, similem. . Nee dissicile et it illam concipe te, si intelligatur, ut par est, ex lignis, aut carbonibus aecensis ollae suppositis exilire turmatim corpuscula ignea plurima, quae tenuitate sua potos ollae unde quaque invadunt, de mobilitate ingenita aquam ines usam turbant, de in eum modum agitant, quem videmus.
Nunc autem quod dixi de catenistione aquae serventis, de omni calefactione debet intelligi , eum hoc tantum discrimine, quod sit nil nor agitatio in ea calefactione , quae est ei ita gradum servoris, &maror in ea, quae ultra gradum fervoris accedit ad liquefactionem
sentiendia pro omni alia cale factione.
333쪽
ars Fbmicae Hsput. XIII Art. III.
metallicam , ad combustionein lignorum, &c. Speetanda etiam est varia illa ae mult plex corporum dispositio, ratione clijus agitationem suspiciunt magis minusve sensibilem, & idoneam ad diversa genera eatefactionis, ut combustionis, lique faetionis, emollitionis, indurationis , 8cc. sed semper id alta mente repona ur nullam contingere possie calefactionem sine aliqua sensibili aut insensibili agitatione, hinc activa ex parte calefacientis, hἰnc ex parte calefacti passua. Ergo dic. Probatur secunasi. Ignis lignum, quod ab Ipso distare uno aue alter 'palmo supponimus, non calefacit, nisi aliquid de suo in. illud . limitat: atqui rursus ex hoc uno principio convinci .ur veritas totius nostrae assertionis: ergo die. Major constat: quia omnis actio in ditatans est impossibilis , ut suo loco probatum fuit; esset autem hae ecalefactio, ut patet, actio in distans, si ignis de suo nihil influit quo mediante lignum attingat: in hoc quippe casu lignum neque attingeretur ab igne per immediationem virtutis: & hoc est quod Philosophi simpliciter vocant distare. Minor vero sic probatur. Et Primo quidem hinc convincitur ignem versus lignum emittere aliquem influxum, qui ad efficiendam calcfactionem erit inutilis, nisi sit igneus, id est , nisi in se activitatem contineat, quae igni ad calefaciendum est propria; non potest autem coeuenientiori modo esse igneus. qu,m si dicatur eum eonsistere in corpuscuIis igneis ex igne ipso emissis: hae vero corpuscula per mobilitatem , quam habent eximiam , lignum invadent. Secunda. Hinc etiam convincitiae non posse fieri , quin lignum ex incultu effluvii ignei internam alia quam commotionem partium patiatur: corpuscula enim illa nota possunt ligni poros invadere, quin partes commoveant, de urbent, dissocient plus minusve, juxta majorem aut minorem copiam invasionis: quae si suffieiens fuerit ad integram dissolutionem , tunc accidit combustio , quae nihil aliud est , quam Iigni resolutio in eas partes, ex quibus constat, scintillas, vapores , cineres , fuligisnes, &c. Igitur sic ex parte ignis, qui per emissa corpuscula lignum an vadit, habes agitationem activam, & simul passivam ex parte ligni, quod invaditur, ita ut neque ignis calefaciat nisi agitando, neque lignum calefiat,nisi quatenus agitatur. Ergo Rc. ut habet assertio, quae est plenissima expositio doctrinae Mai nansae , qua traditue calorem formaIem, activum scilicet silvul dc passivum, esse actio im
334쪽
proprie Rimproprie. dictum. XII. Opponi tur quod
Tum ex eadem doctrina circa, calorem passivum addo quod licethon aliter manus v. g. sentiens, quam lignum insensitivum, eatefiat per conturbationem .licujus agitationis passivae, nihilominus pro observando discrimine inter utramque agitationem, hanc, quae tactu manus sentientis percipitur conveniens sensui aut disconveniens, vo .camus calorem formalem & proprie dictum , illam vero designamus nomine caloris tantum materialis N improprie dicti . . De caeteroe haec omnia fusius probabuntur ex solutione oblectorum sequentium.
Obiicies Primo. Ex doctrina hactenus tradita consequi tui multa dogmata , quae sunt per sipicuae absurditatis: ergo dic. Probatur an ieeedens Quia sequitur primὸ ignem non esse semper calidum , sae . Uni re enim accidit, ut in mixtis praesertim , in quibus secundum nos cuset sem- substantialiter detinetur, non habeat agitationem, qualem conten- per cali dimus esse constitutivam caloris. Secundo omnia corpora,quae vim ha- pent sese agitandi intrinsecam. esse calida, id est, ignea; unde quia omnibus elementis secundum nostra principia id commune est,tit ab intrinseco sese agitent, sive moveant, praeter ignem nullum erit aliud elementum. Tertio motum non differre a calore, cum nihilominu S ut interdum motus calorem excitat, ita etiam interdum cxcitet frigus; qualis in exemplum proponi potest motus venti bo- Tealis , aut torrentis praecipitis , &e. Ergo dic. Adde quod si calor in praedicta agitatione consisteret, aqua ubi XII primum desiit ebullire, seu agitari per c bullitionem, non esset cali- v. da, & nihilominus diu servat calorem suum, ut experimur ζ ergo esset ealoe dic. Similiter globus aeneus, aut ferreus licet candens & ignitus, non esset calidus, aut saltem non nisi modice, cum aut nulla, aut modica sit illius agitatio passiva , praesertim si cum agitallam aquae ebul-ὲientis comparetur, & nihilominus globus ille candens ealidior est&acrius urit aqua ebulliente. Praeterea etiam metalia, .dum liquefiunt, non patiuntur violentam commotionem, qualem in aqua ebulliente conspicimus & nihilomἰnus calog vehe inentior ad metallicam liquefactionem, quam ad aquae ebullitionem requiritur. Ergo calor non in commotione consistit; sed si quae est rei calefactae eo mino. cio aut agitatio, ea ad calorem praevitim a calefaciente genitum in calefacto consequitur juxta doctrinam Λristotelicam. Resp. negando antecedens & ad singula quae adducuntur pro illius probatione breviter dico. Ad primum quidem , non esse revera ter taloru
ignem semper calidum actu. Al es. calasacientem ι sed esse tamen 'x CP
335쪽
semper ealidum potentia , seu virtualiter , quatenus etiam dum in mixtis non habet liberam eruptionem , servat tameta mobilitatem intrinsecam , id est , vim erumpendi , ae proindere eate laetendi. Neque id mirum videri debet Aristotelicis, a quiabus non cogitatur calorem actualem pertinere ad essentiam ignis di quare facile contingere potest, ut ignis non semper calefaciat, quemadmodum nee homo semper discurrit , nec semper ridet , dcc. Ad secundum deinde dico non quamcunque vim agitandi esse igneam; sed talem quae sufficit ad ustionem ligni, ad liquefactionem metalliis 8ce. At hare vis non est in quolibet elemento; sed tantum in igne. quem ad tales effectus Natura ordinavit; ideo multi Recentiores errant, dum calorem in agitatione eo ostituunt, dc non addunt imignea. Ad tertium denique dico similiter non quemcunque motum esse ealorem, sed eum dummodo, qui convenit igneo effluvio et umpenti & invadenti cum debita vehementia poros corporum, quae calefiunt. Inde est ut ventus non sit calidus , nil deferat corpuscula ignea ; imo E eontra sit frigidus, si corpuscula deserat , quorum. aetivitas sit igneae adtivitati opposita. Quod si aliquando motus calorem excitat , H non aliunde provenit, quam 'ex eo quod per corporum contusionem , aut collisionem dic. erumpat ignis inclutus, di in hac eruptione eonsistit calor. Ad instantias vero additas si e respondeo consequenter. Et dico quam tamdiu esse agitatam quandiu manet calida, agitatione scili-eet proportionat 1 calori, ita ut sicut valde Ae sensibiliter agitatur, quando calor est vehemens; ita quando est remissus , parum dein sensibi I iter agitetur, cunis alioquin agitationis licet inscia sibilis, intelligibile N evidens signum est continua ejusdem aquae solutio m vapores ς' impossibile enim est ut aqueae particulae solvantur, 'visi ab aliquo dissolvente, quale est effluvium quoddam igneum.. Addo deinde globum illum ameum aut serreum ignitum esse reveram inlis calidum passive , quatis aquam ebulientem : quia minorem agitationem ab igne sulcipit ab firmiorem partium contexturam. Neque obstat quod calidior percipiatur & acrius urat, quia calor ille, qui percipitur, non est calor passivus illius globi, ted eator activus ignis, qui ε poris, quos in valerat , unde quaque regreditur. Et similiter respondetur ad liquefactionem metalli majorem requirit unis copiam, quam ad aquae ebullitionem , quatenus aqua habet . partes mobiliores; de inde fit ut metalla liqhie facta acrius urant, quamvis inlusis sensibiliter agitata, quia non utunt nisi ratione ignis
336쪽
Iam intrusi ae tum erumpentis. De caetero hine vides quomodo calor in agitatione consistat hinc activa, hinc passiva, quamvis vehementia hujus vehementiae illius non semper ex aequo sensibiliter respondeat, propter variam ac multiplicen dispositionem corporum, quae calefiunt, comburuntur, liquc fiunt, dic. objicies secundo. Um versa doctrina, quam Recentiores communiter tradunt circa calorem ignis, supponit magnam aliquam corpusculorum , vel, ut loqui etiam lolen t, spirituum igneorum copiam erumpentem ex corporibus igneis , aut ignitis, accensis,
liquefactis, &e. atqui haec suppositio est omnino gratuita & falsa: ergo &c. Probatur minor. Primo. Quia corpora illa ignea, aut ignita sensibiliter, quod est contra experientiam, imminuerentur per hujuscemodi eruptionem ; quanta enim & qnam incredibilis esset illa copia corpusculorum, quae ex carbone ignito erumperent vel per hora in unam calefactionis continuae ' Secundo. Quia haec corpuscula singula essent ignea, ideoque singula essent veluti totidem scintillae de haberent vim urendi ex suo incursu: cuin nihilominus saepissit me non urant partes , in quas incurrunt, aut non nisi post diuturnam calefactionem. Tenio. Quia haec eadem corpuscula ellent lucida sint ut di ignea, hoe quippe est peculiare igni ut luceat ; & proinde emissa E suis fontibus perinde lucerent ac radii Solares emissi a Sole: nee tamen in iis effluviis Iucor ullus percipitur. Ergo &c. Adde quod eruptio illa & agitatio corpusculorum sunt aliquid substantiale : sed calor sive ex parte calciacientis , sive ex parte calefacti acceptus nihil est substantiale , aut pertinens ad hujus vel illius substantiam : ergo &e. Probatur minor. Et primo quidem catar non pertinet ad substantiam calefacientis, v. g. ignis, eum sit ab igne separabilis , ut probatum fuit miraculo trium Puerorum , quos stamina Babylonicae fornacis non laesit, toties in gratiam Maristyrum repetito. Secundo. Nec pertinet ad substantiam ea te facti v. g. ligni ; quandoquidem calor ligno adventilius substantiam ejus non perficit ; sed corrumpit, nempe per adustionem ; aliunde vero calor modo adest, mod6 abest a suis subjectis, quod accidentibus commune est. Ergo &c. Resp. re concessa majori nego minorem , ad cuius probationem solvendam per singula capita dico primo aquam , ut experientia constat, per plutcs horas mittere vapores absque ulla imminutione sensibili; quanto igitur minus sentiet ut imminutio carbonis m: tten-
non posseeons stere in effluvio.
sertim quia tale essi uvium esset subς.
At ostenditur nuru Iani ellere pugna tisin talisessi uvia
337쪽
substantialitatem quicquam obstare. IX. uine erui-rur quid
33o Uyb irae digp. XIII. Art. III.
tis corpuscula ignea , quae sunt aqueis illis ut mobiliora , ita exiliota mirum in modum. Se id tandem ut aqua , si diu tepet cat , minuit ut sensibiliter, ita Se imminuitur carbo, si diutius urat, & redigitur iapaucos cineres. Secundὸ. Corpuscula ignea nec urunt, nee sensibiliter calefaciunt nisi collecta , ad eundem modum , quo aquea in vapores dispersa nec sensibiliter in frigidant, nec humectant. Aliunde vero illa non sunt singulatim comparanda cum scintillis, quae sunt in assulae quaedam igneae: unde quando dicitur id proprium esse igni, ut urat , debet dogma illud intelligi de igne sussicienter eollecto. Terra. Si iam iliter respondetur quod sicuti corpuscula ignea non urunt, nisi sussi
cienter collecta, ita etiam non lucent, ad eum rursus modum, quo
vapores aquei, licet alioquin vili biles, si justo rariores sint , non videntur. Tandieni in his & similibus objectis nihil tibi occurret di melle , si semel effluvia ignea, in quibus consistit calor- ignis, ad instar eoru in conceperis, in quibus consistit vapor, ita ut ca- Iot nihil sit, nisi vapor quidam igneus. At id vero, quod additur, paucis dico non obstare veritati nos irae assertionis separabilitatem caloris , id est , actualis ab igne ;duplicitet enim in nostra sententia potest contingere , ut ignis accensus non calefaciat ac non urat. Primo. Si divinitus impediatur eruptio effluvii ignei. Secaendo. Si superficies corporis alias urendi muniatur & obfirmetur adversus activitate in eis uvii ex igne accenso prodeuntis. Deinde licet calor, qui ligno advenit , oon pertineat ad illius substantiam , sussicit tamen ad nostrum intentum . ut sit in se ipso aliquid substantiale. Nec obstat quod calor advenit & recedit a suis subjectis; nam id quoque substantiis commune est, & quae propterea habent aliae erga alias rationem acciden itis logici : quod iam toties dictum est, ut repetere pigeat. Ex dictis hactenus de calore, Lector, satis agnosces quomodo sit Physice discurrendum de frigore, cuius activitas acti vitati illius concipitur positive contraria, sicut positive contrariae sunt in animal sensationes frigoris Se caloris. Itaque sicut calor in agitatione consistit, ita frigotis natura posita est in tali actione, quae agitatio nem illam compescat, & rigorem quemdam inducat , detinens in statu violentae quietis & interdum obstupefactionis partes, quae alias si sunt sensitivae de ex natura sua exigunt aliquid agitationis,
vehementet dolent ex tali violentia. Hinc vero quia non est posti bile, ut aliquod corpus vehementem patiatur agitationem maximam simul rigiditatem obtineat , facile intelligis summum calot
338쪽
Em non esse in eodem subiecto consociabilein eum summo trigore et de id breviter annotasse thfficiet.
OTANDUMρνimo siceitatam in Scholis Aristotelic sex-l inplicari tolere in abstracto sub conceptu qualitatis , ratione
cujus corpus , quod est siccum , propriis terminis iacile , in alienis dissicile limitatur : & e contra humiditatem lubconceptu qu litatis, ratione cujus corpus quod est humidum dissicilὸ propriis, alienis facile terminis et auditur ; idque consormiter ad definitiones humἰdi & sicci, quas sive ex suo , sive ex aliorum sensu tradit At istoteles in eoncreto lib. 2. de gener. & corr. cap. 2. his verbis. Humidum est , quod cum Deile terminos suscipiat ali nos , proprio 'non desinitur. Ac deinde. Siccum est , quod proprio tempnino belle desinitur, alieno agre. Nunc vero arduum non erit Osten dero, quam parum idoneae sint definitiones illae , aut, ut volueris, descriptiones ad physicam qualitatum , de quibus agitur, intelligentiam. Quandoquidem juxta illas corpora omnia, quae sunt fluida, citent humida;& rursus , omnia , quae duritiem habent , essent sicca. Unde sumendo humidum pro eo, quod humestat; de siccum Pro eo, quod exsiccat, sicuti calidum vulgo sumitur pro eo, quod calefacit ψ sequeretur mercurium humectare. Idem cogita de metallis lique iactis , imo etiam de igne, qui est maxime fluidus. Ac tum Pariter sequeretur ligna & lapides exsiccare, imo & glaciem bene compactam esse plurimum exsiccantem. Quapropter pro habenda Physica notitia ejus, quod siccitas & humiditas dicitur, aliis utei diam erit principiis. Notandum secundo siceitatem posse dupli e ter considerari, Ze ex parte exsiccantis N ex parte exsiccati ; & riirsus siccitatem ex parte exsiccantis acceptam esse vel virtualem vel actualem, ut ex arti-
339쪽
331 Fb liae dis' ut. XIII. Art. IV.
culo praeee delue tussicienter intelligitur. Sicut etiam Deilὸ eone Iapitur eam quocunque modo considerata in & acceptam non esse formam accidentalem Aristotelica in et argumenta liquidem quae id probant de calore , idem aeque probabunt de siceitate , si applicentur. Unde hoc tantum praestandum mihi superest in assectione se. quente, nempe ut explicem in quo physice conlistat siccitas ex utraque parte accepta exsiccantis dc exsiccati: suppono autem vini ex siecandi este igneam aut igneae aequolentem I nihil enim novi mus, quod expeditius exsiccet, quam ignis: dc ideo siccitatem perinde omnes tribuunt isni eo quod ex liccet, ae calorem eo quod ea flefaciat. Quae pauca satis est praetiolasse.
Siccitas a De sumpta nihil aliud est, quam aetio illa qua ignis per emissionem sui effluiti abstergit,
sive aufert humorem e corporibus maHdis : passive autem sumpta nihil est , nisi eadem illa abstersio ,
quam corpora madida patiuntur.
T Robatur primo experimento familiari panni alicuius madidi ex sie L cati ad praesentiam ignis. Sic itaque argumentor. Qu ando pannus ille madidus exsiccatur ab igne , universa Philosophia in hoe effectu nihil aliud advertit, nisi quod ignis aliquem humorem ex eo panno abstergit: atqui hinc sufficienter probatur veritas aisertioni se ergo &c. Probatur minor. Et primo quidem hinc probatur siccitatem passive sumptam, id est , exsiccationem panni madidi nihd esse praeter abstersionem illam humoris ; exsiccatio enim passiva nihil est nisi id, quod ab exsiccante effetitur; in hoc autem calii ignis exsiecans nihil aliud issicit, nisi quod humorem abstergit. Secundo. Hine etiam probatur siccitatem adiive sumptam , id est, ex liccationem activam ut hilesse, nisi aetivam abstet sionem illius humoris,sive nisi actionem abstergendi humorem illum : talis autem actio cum non fiat immediate ab igne , qui paululum distare supponitur, necetis est ut ab eo fiat per mediationem ignei alicujus effluvii. De caetero autem statim apprehenditur modus, quo abstersio humoris fiat per vim hujus effluvii Dissiligod by Corale
340쪽
De igne. . . 333eonsistit quippe in corpusculis igneis, quae ni obilitate sua ut ἱtiva
dunt & pervadunt poros panni madidi, ita etiam secum abripiunt mobiliores illas aquae particulas, quibus inspergitur, abripiunt, inquam, divisas in vaporem tenuissimum. Ergo de e. Probatur secundo. Si quid oblut veritati assertioni et, id maxime, quod , ut opinantur Aristotclici, abstersit O activa humoris pendet 1 qualitate praevia, quae in exsiccante dicitur secit. ιὸ di similiter abia tersio passiva terminatur ad qualitatem producta in , quae rursus in exta cato vocatur siccit : atqui id mininid obstat: ergo & e. Probatur minor. Primo. Quis licet in igne v. g. nulla sit ex hypothesi formalis siccitas, nihilominus perinde exsiccabit pannum madidum emittendo in eum corpulcula mobilia, quae secum humorem ominnem abripient, ad eundem modum , quo licet in gladio nullus sit formalis dolor , aut formale vulnus , nihilominus & vulnerat & dolorem infert, si quis eum per alterius latera adigat; ad quid autem siccitas igni tribuitur nisi ad hoc ut ex liccet Ergo siccitas illa formalis in igne est inutilis, cum efficiens sufficiat, quae , ut diximus , consistic in tota a stiva abstertione humoris. Secundo. inia licet similiter ex hypothesi nulla pio dueatur siccitas formalis in pan
no madido exsiccato consequenter ad abstet sicinem passivam humoris, min quid erit ficcus es quandoquidem carebit humore, propter quem antea madidus vocabatur: certe id est multiplicate euiseia sine necessitate. Ergo Sec. Objicies primo. Sequitur ex assertione ignem non esse sieelim, nἰ si quando actualiter exsiccat, & pannuin pariter non esse secum, nisi 'quando aetii aliter exsiceatur: atqui id est absurdum et ergo die. Sequela majoris eonstat ; quia juxta verba assertionis non alia est secitas, quam exsiccatio aut activa, aut passiva. Minor vero
probatur: quia ignis non ab extrinseco; sed ab ita trMiseeo habet id quod est esse siccum a siccitas enim est proprietas ignis ae proinde intrinsecae unde est ut ignis cst et perinde secus, licet nihil unis quam cxsiccaret, ad eundem modum, quo perinde esset lucidus, licet nihil unquam illustraret. Deinde pannus est valde siccior postquam omnis ab eo humor abstersus est, quam interim dum ab eo humor abstergitur, atque ita siccitas panni, & sic de aliis, non consistit in abstersione humoris passiva ; sed potius in aliquo termino illius producto. Ergo dic. Resp. duplicem a nobis considerari siceitatem ex parte ignis, virtualem stilicet, sive potentialem , de actualem. Nunc vero illa sem-