장음표시 사용
201쪽
sentiarum eonsiderandum est , luodnam illud nomen sit, quod Filim Dei. quidemsem supranat ram Angelicam ex sientius habeat 'ne forte ex eo perperam accepto praejudicium satin progressu Equidem ipsa sacra Pagina citi loco, vers c. id ipsum exponit nimirum, illud, quo adorandus ab omnibus Angelis Dei, ex Psalm o 7. . quo appellatur Filius quem hodie, id est ab aeternitate Dco semper universa praesenti,genui late ibid. vers. s. ex
Psalm. . . quo ipso nomine dicitur primogenitus omnis rei con- Ata Col. I. as unigenitus Filius, qui es ire sinu atri Joh. i. 18 unigenitus Tibu Dei, Ioli 3 vers 6 18. Quanto ergo hoc nomen excellentius sortitus est praeAngelis,tanibillis est praestantior Hebr. . . . Ruin & per se ea ipsa parte sui, qua illud excellentius nomen est sortitus, nimirum divinitate sua qua nempe est παυγασμα Audi , , χαρακΤηρ τῆς ύποσιάονεω τοῦ ,-- δεῖ refutagentiagloria ct character Perseua Dei Patris sui,sustinens omnia Cerbo virtutis ibii l. 3. per quem etiam Mundus es conditus. vers. . Non vero natura sui humana, seortinis pediata, quamvis secunditia totam personam; qua humata natura fratribus suis per omnia similis factus est cxccpto peccato, Phita. 7. Hebri 2 17.&q.II. Nec ad c d rationalis animae curentia, quae hanc naturam humanam constituit,excellentiam illam obtinet Dei Fili us Nisi forte cum Apollinare Haeretico quis sciatia Christo pro Anima rationali esse Spiritum Deitatis ut ita human a Christinatura non nisi per divinitatem ab soli ita ac in specifico suo cite constituta credatur Hoc est , nulla detur in Christo distinctio
perfectae naturae humana: ac divinae, utque adco propemodum ex
aequo Christus qua Mediator, a qua Deus, sit adorandus. Qtiae certe sententia Theologo nostro usque ad conon absurda videtur, ut aperte largiatura concedat Hypothesin Disp. select r. th. 3. Christim adorandum qua ta diatore' hac solummo- dorcstrictione, quod dum adorandus qua os diatores, non iis novum σέμμα, seu numen adorabile, sed eo tantum ci tu ta-dorandus,quo τό ομώσω Deitatis, qua Christus ipsi Deus est,anο- bis adorandum Ut adeo omnino tota ratio formalis, Qua per
quam christus est Mediator in ipsa sola Deitate Christi consistat, . x sensu nostri Theologi Namque argumentatio solidissima a
202쪽
ισιον Deitatis. Cumque vocula strictissimὰ rem limitet universa ratio formalis τε Mediatoris in Deitate Christi constituta est. Atque ita sane, cum antehac ab Orthodoxis sit assertum, ediatorem adorandam qua Deum; Theologus noster etiam propositionem reciprocam reddit, statuitque Deum adorari qua
Mediatore adhibita solummodb indisciplinatu aliqua distinctiuncula rationi ormatissub qua, ct rationi ormalis quae ct ratio-xisformalis qua superquam. Sed illam subtilitatem illius in nio relinquiinus: Vclutivi illud, quod alibi disputat,m Christimsib uerit meritus quod idem ipse allirmat ac probat quam non
minussultam curiositatem, quam temerariam definitionem pronunciat Calvinus lib. 2. Inst. cap. 7. y 6. Certe si obtinuerit ab orthodoxis Theologus noster, rationem rinalem, qua seu per qua Christus cst Mediator, in ipsa sola Christi Deitate consistere, litiq; metiris extollet universam Mediatoris Naturam, universum Christum , secundum omnes sui partes aequaliter, supra natura Angelicae lignitatcinciat cum ita pessimo crrore humana Christinatura evertatur, non metuo ne aliquid obtineat ab Orthodoxis. Np interim dum lubet passim Theologo nostro per pro
prili genii curios speculationes in Theologicis exspatiari hoc
iide tenehimus divina cuctatione, Salvatorem nostrum, cui csset in sernia Dei, humana a nostram naturam totam assiam p. sta inc0rruptam, ac in humilis servi forma hominibus sinilem factum csse, Phi a. v. . . Heb. 2. s. Tenebi mus porro unum es Deum ac unicum Deum se adorandum: tac que Christo non nisi propter ipsam Deitatem adorationis cullium csse decernendum , cui per eandem convenit reverana tura a gelica praestantiorem esse. At interim vcre totum Mediat 'rem, orationis cultu veneramur; non quidem quas Media-- , bo qua parte 'i Deus cst, ac saparte tomo est sed
quatinus rimam personam humana Mediatoris natura cum
Ch diatore non est communicata humanitati seorsim; ou vis sit communicata personae: veluti per rationalem ani-
203쪽
inam totus quidem homo rationalis redditur, ob unionem by postaticam, at non seorsim tamen ipsum corpus; Nec adeo humana Christi natura in se spectata est facta nobilior natura Angelica quamvis omnino persona Christi supra omnem naturam
emineat, ita ut a Patre haeres sit constitutus omnium. Hebr. I. v.
a. Ex dictis autem facile innotescit , quid de Theologi nostri
altera hypothesi sit sentiendum. Nimirum, Fastigium excellentia, quam um habeat e nima ChriLti, omni creatae natura perfectionepo ili dotata, nulli bi ex Scriptura eruitur aut monstratur, nec monstrabitur in perpetuum : nec revera talis excellentia
in Animam Christi potest cadere, nisi pro Anima Christi assu-rnat Theologus cum Apollinare Spiritum Deitatis, qui revera omnem omnino perfectionem, quae creaturae communicari potest, in se eminenter habet. Certe extollere humanam Christi animam supra essentiam Angelicam , est destruere humanam Christi naturam , adeoque negare Christum hominem: Quippe ipsa essentiae animae humanae dignitas, excellentia a prima creatione inferior constituta est dignitate Angelorum seu Intelligentiarum inde David Psalm . . cum admiratione perpendens animo maximam illam in homine primum condito gloriam & majestatem, per quam nempe Dominus totius Terrarum orbis constitutus est, inquit nihilominus, Minorem fecisti eum paululum 2 iu,id est, Angelis seu Intelligentiis. At illa excellentia , quae Anima Christi peculiaris est , quantacunque tandem animae Salvatoris nostri nunc adjecta est , non mutavit Animae essentiam Toti ergo Christo, personae, inquam, ex Divinitate humanitate constitutae, illud fastigium excellentiae tribuendum est, quod soli etiam Animae Christi tribuit Theologus. Interea tamen , licet quidem essentiae rerum creatarum ita sint in se determinatae perfectionis,ut sine contradictione non possint intendi vel remitti persectio tamen accidentalis quae extra essentiam est, non similiter ex natura rerum certum modum aut mensuram habet : quod si autem ita alicujus Creata naturae
perfectiopossibilu jam abstolutas omnis statuatur , utique infinita Dei potentia denuo limitata concipitur; qua nihil insuper accidentalis persectionis queat adjicere. Christi quidem natura hu-imana in ipsa Christi persona immensitatem persectionis accidentariae
204쪽
tariae nacta est, eo ipso ubi sit immensae persectionis Deitati in
unam πο-i consociata nisi quod in statu humiliationis naturalibus etiam mutationibus,ac variis aerumnis, cruciatibus, ac doloribus nostra causa fuerit subjecta: Atq; hinc etiam redhὰ NuNC quidem in glorificata Christi Anima aliquod altius fastigium excellentia quam in nondum glorificata constituit Theologus, quod etiam redundat imprimis a peculiari quadam gloria R
demptoris nostri, ex ipso opere redemptionis peracto compara- tai sedd eidem animae in ipso etiam statu humiliationis tam illustrem excellentiae accidentariae gradum, sub personae θιανθρα, &hypostaticae unionis intuitu , assignamus, qualem nulla Intelligentia dignitas assequatur. Q md si verbi unc excellentiae gradu ad Animam christi vel naturam illius humanam seorsim reserat Theologus, aut persectionem flentialem in illa supra omne in naturam creatam concipiat, opponimus utique, nihilsapius monstrantium ista assertione , Deum Fatrem Filio δε- unigenito Deitatem uam altero modo communicasse, per gratio tam divina potestatis ac gloria si rem communicationem ut ipse noster Theologus habet.disp. 3 Locide Trinit. th. Cujus melioris correctionis suae nescio an hic in suis Hypothesibus satis memor sit, ac adeo crrorem Remonstrantium ipse evitet: Et aeque sum istud: Ido communicationisgratiosae modo tanquamstiatione nova, Chriseum demum post surrectionem 2 sessionem ad dextram, hoc est, u NC, haccepisset di ibi nomen, quo Angelis pra anti rest, te quo e postolus Hebr. I. .ut habet idem cit loc. th. . Ut autem recte quidem uNC, postquam glorificatus est sq. Christus, Anima ejus omnino excellentissimum nobilitatis gradum accepisse, nulla interim facta Gentiali mutatione , statuitur ita perperam in τυ μορσί Deitatis, quo Christus ipse Deus est,ac in se character Patris, talem sibi filagit Theologus mutationem selccst disp. es b. a. ut fuerit Chri insediator irriter
hoo annis,*ntequam feret Patre minor, aut atris Protin Ce
te quae illa sit mutatio in Deitate Christi, facta a principio tempo- iis, vel a tempore lapsus, ego equidem non capio. Id vero unum Is mihi satis esse scio, jam tum ab ipso lapsu protinus coepisse proaterno vomittatis divinae decreto, ac ipsius Filii lubitu , ἐνέργειαν
inte essio sus ac mediationis applicari Fidelibus; clandem,
205쪽
cum senisset plenitudo temporis , misi se Deum Filiumsuum , factum ex muliere, factum sit lege, ut eos qui legi erant ubiecti rediameret, ut adopitionem acciperemm Gai q.v. q. s. Sic ergo vidimus
Hypotheses Theollagi nostri, quae jugulum Anima Mundanae petere creduntur. Sed videamus insuper, qua ratione illi applicetur.
Etenim ex hypothes , longo postse intervacu relinquit Naturam ingeΓ-cam em mmam briit, humanam C quidem titulogemino: Vnitate ita gulari in imagine uiui Dei. 2'. Feutiali persebione bi2πιι atraseu Omnipraesentiae , ad operandum omnia ivomuibus Vtrumque ch; γω est
COMMENTARIUS. Ut ergo ad aptetur jugulo gladius. Etenim, inquit, ex hypothesprae concepta, illa Mundi Amma longo posse intervallo relinquie naturam Angelicam ct Animam torsi humanam Equidem ex qua peculiari hypothes, nondum bactenus cxposita, hoc dicatur, non intelliges Eorum certe qui Mundi Animam statuunt ea non cst: vereor itaque ne in solo cerebro Theologi nostri sit con- feta Suam hanccsie hypothesin ipse non dissitetur quam ideo, cum facile conjiciat, ab aliis non ita facile admisium iri, probare
instituit, quidem titulo gemino Iri Unitate ita gulari in imagine unius Dei. o. Dentiali perfectione ubiquitatissu Omnipo 2 tentia ad operandum omnia in omnibus Nimirum, ex hypothcsibus cdit prae cedentis constat naturam Angelicam seu Intelli gcnti artim, ac Animam Christi humanam,scurationalem, nobiliorem csse omni omnino reliqua natura creatu quod ultronos
ipsi dedimus ac concessimus. Atqui, Anima illa Mundi unitate illa singulari in imagine unius Dei longo post se intervallo relinquitvi naturam Angelicam ει Animam Christi humanam, inquit Theologus. Sed toto caeso aberrat, si quidem Animam Mundi, vel sormam, qua est naturale corpus sensitivum, non novit ab il- g. lius Intelligentia discernere. Debet comparatio institui in eodem genere rerum, ac diversa res in eo quod commune habent inter
sese comparari debeat, ut de dignitate earundem qua talium vel talium
206쪽
12. OPERE, UN I VERSI M. 17 talium exacte possit judicari. Animalis natura Christi, c quae
nempe humanae naturae est subordinata . seu corpus sensitivum, hoc est, natura stricte proprieque Physicis appellata,cum corpore naturali aut sensitivo Mundi coinparata, omnino hac ipsa inferior ac minor est similiter Anima Christi humana seu rationalis seorsim spectata, secundum propriam essentiam, si um Interuligentia Mundana comparetur, huic quoque essentiali dignitate propria cedit. At si in diversis generibus rerum fiat comparatio;si hempe christus homo, seu humana Christi natura seorsim considerata,conferatur cum corpore Mundano naturali seu animato
simpliciter , utique entium genera longe diversa sunt tantoque nobilior omnino censetur natura Christi humana Univer
Mundi corpore, quanto homo primum conditus rebus naturalibus stricte dictis excellentior factus est:nec nim corporea moles, utut magna, assequitur essentiae dignitatem quae in substantiam spiritualem,immortalem, rationis participem,&c contributa est: veluti boum ac asinorum quantumvis auctus numerus non
conficit exercitum. Si denuo Mundum Intelligentia praeditum compares cum humana Christi natura , ille denuo superior crittanta dignitate , quanta homo minor dicitur Diis seu Intelligentiis. Psalm 8. Ac rursum si jam Christum ρε-hae incompares cum Mundo intelligente, tantum denuo illud cntis genus excellit, quantum Creator superior est Creaturis.Similiter,si Angelica natura conferatur cum Mundi Anima, quae est natura stricte di-
icta , illa certe ad genus eminentius reserenda es, At si Angeli canatura conferatur cum Intelligentia Mundana ejusdem generis sunt, vel quasi generis, in abstractis enim genera species proprie non dantur ordinatae specie. velut hornori bestia ex aequo animal sunt canis&aequus aequaliter bcstia. Interim inter
Angelos ita proprie dictos , hoc est, Intelligentias ab assistendi munere liberas, antelligentia corporibus coelestibus assisten tes, si concedendae sunt, aliquod dignitatis discrimen concipe reo sed ita tamen, ut existimarem esse dignitatis gradibus incon mensurabiles veluti circuir periphcria&c iis tam diameter. Et si quidem ordines Intelligentiarum admittendi sint, quod magnis Viris, etiam Orthodoxis, verisimile videtur , statuerem alias quidem Intelligentias abstractas aliis Intelligentiis assisten Z tibus
207쪽
tibus esse superiores , seu nobiliores , alias vero aliis uu issime inferiores universum tamen ordinem abstractarum universo ordine assistentium nobiliorem crediderim ac inter assisten tes illam nobilissimam, qua Universo Mundo sit praestituta An vero omnium harum insima sit Anima humana propter alios non ausim ita facile asseverare. Saltem humilitatis meae con
S. ceptum de me ipso profiteri non dubito. Saepius ipse mecum cogito in animo meo cum Psalmographo exclamori eho-wa Domine noster , quam dinis cum est nomen tuum in universa terra , cui exponisspercoelestem decorem tuum Cum respicio coelos tuos , opus digitorum tuorum Lunam ct sellas quassatuisti : Cogito, uidest mortalis , quod memorsit ejus p aut suus hominu , quod visites eum Z . Minorem quidem fecist cum paululum iis sedgloria es malesate coronasti eum: Proieci sti cum operibin manuum tuarum, omnia possisti βιb pedibus ejus, reges ct armenta quotquotsunt, etiam bestia agreste ne e corbis pisces maris, quicquidpermeat semitas marium. hova Domine noster, quam magmpicum est nomen tuum in univers . terra i Sic hominem omnibus rebus in terrarum orbe conditis nobiliorem cogito a maiorem excellentiam in corporibus coelestibus animo concipio interea tamen ad Deum unicum, rerum omnium conditorem , laudes omnes atque gratiarum actiones
devotissima mente dirigo. Quae hic de Intelligentiis sic obiter
disserui, minus equidem certa esse scio at cum sint mere philosophica minus quoque interim periculosa esse non ignoro, quam si de Christi merito pro semetipso, vel de adoratione ejus, qua Mediatoris, subformali quada ratione qua vel qua, vel per quam, vel sub qua ut si quid similem subtilitatem habet, extra Scripturas haustam, de rebus Deum ipsum ac divinum cultum attinen- Io tibiis, ingenii solius causa, disputarem. Illa nostras ad pietatem sorte nihil conferant, omnino certe pietati ac religioni non ossi ciunt. Animam autem Mundi , stricte dictam, nihil dignitatinatum Angelicae aut humanae Christi Animae praeripere ex dictis manifestum est Et cum personae Christi dignitas non sit in ejus Anima spectanda principaliter, sed in essentia di vina, ne quidem Mundi Intelleimis, vel ipse Mundus totus, ut est Intellectu praeditus, Christo dignitate potest comparari, cum finiti nulla penitiis st
208쪽
tus stratio ad infinitum, Creaturae ad Creatorem Nec vero mi I r. . rum est, si Mundus totus propter Intellectum proprium interdi gnitates Intelligentiarum referendus si quippe cum ipse Augustinus dubitet in Enchir cap. . Annon Soles Luna ct cundias dera ad eandem societatem pertineant. Haud tamen ita Mundus totus, ut ut vel intelligentia instructus, omni natura angelica statuetur excellentior quandoquidem ex hypothesi jam ante posita, totus ordo abstractarum Intelligentiarum, toto ordine adsisten tium est nobilior; ad coque suprema saltem abstractarum creaturarum, suprema adsistentium praestantior Quod autem ab uni Itatate illa gulari in imagine unius ei petitur argumentum, id omnino est ridiculium Nec enim fastigium excellentiae Mundial litis assurgit, eo quod Mundus unus sit, quam si essent susde essentiae plures veluti primus homo non erat essentia nobilior, quum solus esset in Universo, quam postmodum , cum illi condidisset Deus adjutorium. Neque, si citra lapsum geniti fuissent tolli minum millia, quo genitajam sunt, ob illam multitia durem essentia hominis deterior esset reddita; sed e aequo omnes cum primo parente ipsam Dei imaginem gestarent integram , ac singuli nitate sua singulari in imagine unius Dei essent constituti. Sic ergo unitas illa Mundi singularis nullam omnino illi praero id Hativam addit prae Angelorum seu Intelligcntiarum multitudine. Quin nec ipse Mundus in imagine Dei constitutus dici potcst, excellentiori illo modo , quo de homine & Angelis id dicimus, nisi propter illam formam suam a I: stendo informantem , quae e multitudine Intelligentiarum una est: Essentialem verbprofectionem Ubiquitatisse omni praesentiae ad operandum omnia in omnia lim. quae Dei veri ac blius Attributa sunt, colligere ex praesentia alicujus Animae mundata eici Intellectus in hoc toto Mundo, est denuo non aliam ipsus veri De biquitatem seu Omniprae entiam ad operaurim omnia in omni biu conciperes, quam quae hujusce Mundi terminis ac viribus sit destrita , ipsique Mundo sit arctissime adstricta, ut jam in prircedentibus est pluribus diductum quod certe penitus est α θεολογον&αλλοκοτον ita autem 16. constantissime Theologus noster praesentiam in hoc toto un- locum absoluta Dei ubiquitate, comnipotentii ad operandum omnia in omnibus, unam eandemque facit, ut non satis si id am
209쪽
bi, tervo repetiisse , sed idem denuo tum Meditatione proxima, tum inde consequente iterum , inculcet ne omnino quisquama inperitior existimet , Mentemisiam vel Animam in Mundo, quem cum Marone statuit, quem Deum atque Dei Spiritum pronunciat, etiam extra Mundum athiae supra Mundum habitare. Q lippe eam rem revera esse ἀτοπον, ac adeo omnino esse nulli bi hoc est, non esse, judicat, quae nulli bi sit definita. Cum vero soli Deo convenire credat hoc ni verso definitum esse, uti que absurdum censet, si creata aliqua natura adeo diffusam praesentiam ac potentiam habere statuatur. At interim absurdum non eqistimat ipso saltem Mundo secundum varias naturas simul sumptas candem omni praesentiam attribuendam es eri quae quidem variae naturae Mundi particulares cum ad effectus naturales
producendos una cum Deo naturaliter cooperentur, simul sumptae saltem dici poterunt ex sensu nostri Theologi Ubiquitatem
omni praesentiam habere ad operandum omnia in omnibus. Sic ergo Deum jam invenerit Theologus corporeum , finitum, divisibilem, per partes discurrentem, ac concinne mobilem, luem proclio lapsu tradat imperitis adorandum. Hoc si ab ullo sanae mentis serio statueretur, omnino foret αθω. Non ita palpando in Mundo Visibili Deus quaerendus est cui equidem, cum infinitus sit, omnia sunt praesentia, at ita ut nec loco, nec tempori, nec subjecto ulli mobili adstrictus, extra Mundum, supra Mundum, sine Mundo, ubique praesens sit, omnipotens, ad operandum o- mnia in omnibus. Cogitemus quantus sit terrarum orbis , ad nostros digitos vel pedes , conferatur Dat quantillus idem est , si conferatur toti Mundo indivisibile ac invisibile punctum creditur. Sic porro altius ad infinitum Deum erigamus animum , a visibili Creatura ad invisibilem Creatorem mentis aciem attollamus: Cogitemus denuo, quantum sit hoc Universum , si ad terrae dc aquarum orbem comparetur atquantillum erit idem sin, menso Deo conferatur Hic nulla intercedit ratio, infinita quippe est distantia infiniti a finito. Quid mirum ergo foret, si tantillo corpori tantilla anima fila loqui liceato fuisset addita, si tantillus intellectus eidem ab immenso Deo foret praestitutus , qui ut ab ipso Deo ac a solo Deo pendet, quoad esse proprium Moperati, ita certe nec di vinam Providentiam immediatam,nec concursum
210쪽
rgius aut cooperationem tollit vere Mundo arcet aro enervari videatur quod&alibi metuit Theologus, demo
strati Theologica verae Deitatis Christi attributa persona Christi Omnipraesentiais Ubiquitate , si Mundi quaedam Anima
in toto Mundo praesens statuatur duo hic cum Orthodoxis omnibus praesupponam. q. Veram Christo Ubiquitatem convenire. ' Christum velum esse hominem. Hinc ergo, cum
homini qua homini, non conveniat Ubiquitas,ac ne quidem in hoc UniversoOmnipraesentia, quippe qui strictius imitatae naturae ac angustius determinata in iis est, neque extra dimenso nem sui corporis parte ulla sui potest es vel operari: conveniat autem Chri lio, per priorem hypothesin, vera ubiquitas: Utique non est solus homo. At non potest largiri Christo talem ubi qui i tatem anima aliqua illi propria , fortasse silmilis Mundanae Animae,ac ita latius quam intra proprii corporis dimensionem distu-sa: sic enim non esset verus homo quod est contra alteram hypothesin. Neque potest humanae Christinaturae, per animam humana ni quidem constitutae ii ο τι κως unita esse ipsa Mundi Anima vel Intellectus, quippe qui est ipsi Mundo i-αmως unitus. Nec vero potest Intelligentia ulla creata, quaesit Omnipraesens humana Christi natura personaliter esse sociata: eatura
nim Creaturam formaliter determinans,ac μιν constituens,
corporis dimensiones non excedit hinc Mundi Anima vel Intellectus prout magna ac diffusa est virtutis, ita magnum corpus sibi congruum obtinuit ac ipsa rationalis anima humana, quae nunc forte magno corporis i 'κ sociata est, ut tota toti, eadem non erat olim parte quadam sui extra pusillum embryonem. Ne potest dici Christus beneficio Mundanae Animae vel ejus Intellectus, aut Intelligentiae alterius cujuscunque, extra proprii corporis dimensionem, in toto saltem Universo operarivi per consequens existere sic enim non persona ipsa Christi omnipraesens posset dici. Restat ergo, salvis hypothesibus manentibus, et unam Deitatem humanitati Christi υ-ατικὼ unitam esse it iis ratione tribuendast personae Christi Omnipraesentia infinito Universo ac porro, ubi nulla illi convenit praesentia,nimirum extra totum Universum , si eadem ubique , per immensitatem sua Deitatis infinitam natura interim humana existente vere li-Z . mitata.