장음표시 사용
111쪽
188 optimis quia in oracionum suffragiis i et in elemosinis, quibus paupere recrearentur. Sic ergo propter honorem Dei et amorem parentum in purgatorio indigencium istis suffragiis spiritualibus differrent domini ecclesiam istis temporalibus spoliari hic dicitur quod ista viden cia rimata radicitus moveret domino seculares contra aliam fugam sentenciam ad exonerandum suos elemosinarios de temporalibus secundum formam et ordinem supradictos, tam racione capta ex parte progenitorumio mortuorum elemosinas tales fundancium quam ex parte heredum superstitum, quam tercio ex parte utilitatis universalis ecclesie.
Ad declarandum lautem istam sentenciam Supponendes sunt tres conclusiones iotes theologo, prii, ma Inter omnes ii sposiciones quibus ecclesiasticus indisponitur ad orandum effectu aliter est avaricia ac Avarice and culpa carnalis una de maximis Patet Sic Ad edifica discibi obicionem oracionis oportet orantem converti ad Dominum, effectual Prayer. sed illa maxime avertunt, ut patet primo huius XVI ca-etopitulo, ideo maxime indisponunt nisi enim quis convertatur ad Dominum non diligit eum implendo primum mandatum quod si non fecerit, non impetrat pro quo orat, igitur conclusio. Quis rogo, dominus non dedigna-188 retur ad servum suum miserum qui rogat dominum et applicando sibi dorsum et faciendo sibi derisiones j multiplices et despectum Sic autem est de omni reponente Deo suo temporalia in amore, ut alibi diffuse exposui. Unde videtur michi quod sentencia ista innuitur Ezechiel. VIII, 6, ubi per abhominacionem maximam 3 narratur quomodo viginti quinque iri inter vestibulum et altare erant dorsa habentes contra templum Domini et facies ad orientem et adorabant ad ortum solis. Contra quos dicit Dominus Jerem. XVIII, 7: Ego dorsum et non faciem ostendam eis. Nam creature conversio ad 3 Deum sicut et eius aversio ab eodem infert proporcionaliter conversionem Domini ad ipsam et aversionem Domini ab eadem, cum Zach. I, 3 dicitur: Convertimini ad me et ego convertar ad vos. Unde rigenes super Exodum melia I sic loquitur Si, inquit, nos Deum o deprecemur, ut elamen de corde nostro dignetur auferre
7 fugam ita cod. an falsam' 23. Cod. exclusio.
112쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXII. capere poSSumus intelligenciam spiritualem; si tamen
convertamur ad Dominum et libertatem sciencie requiramu S.
Sed quomodo possumus invenire libertatem qui Servimus Seculo, eccunie qui servimus desideriis carnis Ego me ipsum corripio, ego me ipsum iudico, ego mea culpas arguo. Videant qui audiunt quod de semet ipsis seneiant; ego interim dico quod donec alicui horum Servio non Sum
coni erSus ad Dominum, non sum consecutus libertatem,
donec talia me negocia et solicitu dines stringunt illius 188μ enim a quo constringor negocii et solicitudinis ei Pu Sum. Io Scio enim scriptum esse quis unusquisque a quo OH vincitur huic servus addicitur. Unde licet me amor pecu Hienon Superet licet possessionum et diviciarum cura non stringit, laudis tamen cupidus sum et gloriam Sector humanam. Si de ultibus hominum pendo, quid iste de ibme Sericiat, quomodo iste me reputet et ne illi displiceam si illi placeam; donec, inquit ista requiro, eri u horum Sum et per OnSequeri proditor Dei mei. Ex istis patet conclusio supposita, ideo signante pre Icipit Christus suis discipulis quod caveant a crapula, abcio ebrietate et curis huius vite, Luce XXI, 34. The prayer Secunda conclusio oraclo viatoris dum peccat mor-' 6. h. '' aliter ne dum caret merito quoad oracionem et quem cunque alium pro quo orat verum iniuste subtrahit ab aliis bona gracie vel peiorat Patet ex hoc quod omnis ab
talis peccat continue quicquid facit, ut patet X l capitulo libri III; sed omnis peccator iniuriatur Deo et proximo, ut patet primo libro et XXVIII huius V ex
dicto Ans helmi ergo conclusio. Si enim i pro quo orat perstet in gracia, tunc non deteriora ipsum sed minuit ove subtrahit augmentum graci quod iuvando deberet superaddere, iuxta illud Rom. XIII, 8 Nemini quicquam debeatis nisi ut invicem diligatis Nam l omnis pars in I 89 tegralis debeo iuvares reliquam, ergo multo eviden ciusque cUn Ue par ecclesie debet quamlibet adiuvare. Si bautem cis pro quo talis ora sit rescitus crimine pre-
gravatus, tunc huiusmodi orator aggravat peccatum et
per On Sequens penam. Et illa est sentencia beati Gregorii
3 and 4. Cod. servivimus η, . Cod. eg omet ySum. O. Od.: deeSt. II, I 2 Cod. convicitur. 3. Cod. superat. 28. XXVIII sic cod. Rectius VII vide supra.
26. De Civili Domini I, 33 seqq.
113쪽
in De Cura Pastorali capitulo X, ubi docet, quomodo persona Domino incognita et contra quam irascitur, non est aptus mediator ad impetrandum alteri quidquam a Domino nec eciam sibi ipsi Si, inquit, homo aput ho- minem, de quo minime preSumit, feri interceSsor erubescit, qtia mente aput Dominum intercessionis locum pro populo arripit, qui familiarem se esse eius graci per vite meritum nescit Aut ab eo quomodo aliis eniam DStulat, qui utrum sibi sit placatus ignorat Qua in re est adio huc aliud solicicius formidandum ne qui placare poSSeiram creditur hanc in se ex proprio reatu mereatur. Cuncti enim liquid novimus, quia, cum is qui displicet ad intercedendum mittitur, irati animus ad deteriora pro-νocatur. Qiι igitur ad hoc terrenis desideriis astringitur, i, caveat ne districti iram iudicis gravius accedens, dum loco delectatur glorie sat subditis auctor ruine. Solerter igitur se quisque meciatur, ne locum regiminisi 80 assumere audeat, si adhuc aliquod ictum in se dampnabiliter regnat, ne is quem crimen depravat proprium, eto intercessor feri appetat pro culpis aliorum. Unde Registro libro primo epistola XXV conqueritur Johanni Constantinopolitano, Eulogio et aliis de pondere officii pastoralis Quid, inquit, antistes a Domino nisi pro delictis populo intercessor eligitur Qua, inquit, duci ad eum 25 pro peccatis alienis intercessor enio aput quem de propriis securus non Sum Esse igitur mediator populi ad Deum timeo, cui familiarem me esse per ite meritum non agnosco. Sed adhuc superest gravius formidandum, quia sicut cuncti liquido novimus, cum is qui displicet ad 3 intercedendum mittitur irati animus ad deteriora pro νο- catur. Et valde pertimesco ne commissa michi plebs sdelium reatus mei additamento depereat, cuius delicta hucusque Dominus equanimiter tollerabat. Κ Ex illa sentencia huius sancti videtur erci per modum , hene it 35 correlarii quod expedicius foret ecclesie carere huius ., Ppς' ' ','
modi papa, episcopo, curato, quocumque reposito vel bishops etc.,
elemosinario oratore, convertendo sibi mini Sterium col be dispensedlatum in alios pios usus quam habere talem perversum Vixi, in diviciis et gloria seculi quantumlibet abundantem.
114쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXII. ThφΠ Omnis enim talis nocet ecclesie ut patet ex dictis. 80
might Ministerium autem conversum in alios pios Sus pro
tualis carencia foret expedicio vel minus mala ceteris paribus quam eius post cio, ergo conclusio. Scio quidem quod omnes mali, eciam 3 aboli per accidens prosunt ecclesie, quia Rom. VIII, timentibus Deum omnia
cooperantur in bonum Sed nec debent aliter preesse Ut prosint, nec tantum prosint sicut debit ministrando, quia, licet recipientes ab eis sacramenta merentUr, Non totamen tantum sic in casu quo ipsi ministrantes merendo superaddereno adiutorium personale, nec tantum Uantum merentur in casu quo ministeria eis impensa forent
collata aliis piis repositis; et sic meritorium est be-dire eis, non in quibuscunque sed solum in Christi 5 consiliis vel preceptis: in aliis autem istis contrariis debent christiani ipsis resistere et sic, licet melius sit
ecclesie predestinatorum habere tales reposito quam foret omnino a malis et bonis deficere, tamen melius esset habere bonos repositos; isti enim simul nocent oet prosunt secundum duplicem racionem incomparabilem comparacione in genere nocent in quantum peccant et prosunt in quantum bonos exercitant, numerum humani generi augmentant, et ad augmentum beatitudinis pre-
Although God parant i Licet enim melius sit esse malos repositos 18 qtiui os in Vei et populum irescitum mixtim cum ionis quam non sua boulo Q esse huiusmodi ut patet capitulo X, tercii huius , cum
melius est honos esse quam malos esse et cum IrS
mundi pro porcionaliter prodest ecclesies ut est Vera, patet quod omne malum minus prodest ecclesie quam obonum simpliciter. Aliter enim peccatum Luciferi et prothoplasti tantum prodessent ecclesie sicut meritum Christi ad tantum siquidem bonum prosunt, quia ad totale bonum domus Domini sed non tantum et Sicut pro de S et per consequens est bonum quod sint prelatio breprobi non quidem illis utile sed matri ecclesie, sic est bonum quod iste Judas et iste quicunque perverSUS prepositus sit in mundo, quia longe melius quam foret ceteris paribus ipsum non esse; sed cum De sit bonum sibi quod sic peccet, nec Deo placitum . nec ipse nec ocilluc debet velles ipsum sic peccare sed imitando
27. De Civili Dominio , , seqq.
115쪽
Christum simul dolenter et gaudenter eius maculas tollerare dolenter, quia ut sic deficit ad sui dispendium, et gaudenter, quia Deus ex omnipotencia sua occasione talis macule pulcrificat universam. Sic enim peccatum est bonum, quia felix eius lasse secundum quod est occasionaliter perficere, sed non secundum latus esse s γ' primum, quia esse primum peccati non vocatur nisi equivoces esses sex magis Meesse; manifestum igitur quod omnis malus repositus, licet facit bonum ecclesiel et per consequens expedit talem esse, tamen ut sic peccat continue; nam omnis talis tenetur sub pena peccati sui et populi ad observanciam mandatorum quam non tenet nisi ipsam cognOVerit, ergo etc. Unde secundum Grenorium abstractus ter mundi oly
i, divicias, per gloriam seculi vel peccata carnalia, Ut non und ulers
perficiat quod incumbit suo officio. ut Sic nocet. ideo , a thei f ut sepius dixi domini seculares in defectu aliorum P0Wζr i
debent abstrahere a suis iniuriantibus occasionem talis facinoris. Unde iniuriam istam maxime precavendam de-2 clarat beatus Gregorius in Registro libro VII sub iis verbis: Da, inquit, sibi regencium merita et plebium connectuntur ut epe ex culpa presiden cium deterior fata ita subditorum et sepe ex culpa plebium desciat vita pastorum; quod autem mala accio residentis valde nos, ceat subditis, testatur Christus de phariseis dicens: Clauditis regnum celorum ante homines vos oret HiratiS, nec introeuntes sinitis introire. Quis igitur dubitat quin X- petencius vel minus malum foret cum bonis carere huiusmodi residente. Nam quantumcunque OnUm p US3o de genere fecerit gravat culpam ecclesie peccansque i o multo magis vivendo pompatice, lubrice bestialiter atque rapaciter; sic quod principes populi pertinenter possunt dicere tali oratori sive reposito illud Num. XXIII. 25, quod Bala ac dixit Balaam ariolo nec male-3, dicas ei nec benedicas, quia revera talis benediccio foret indigenis malediccio in effectu et malediccio ad quam talis est pronior non deteriora nisi prius deteriorantem se ipsum, ut patet libro proximo de excommunicacione. Unde Malach. II, 1, 2 Et nunc ad os mandatum hoc,
21. St. Gregorii Registr. Epp. lib. VII, p. VII, Opp. tona. II, 8, 5.
116쪽
sacerdotes. Si nolueritis audire, et si nolueritis ponere Super cor, ut detis gloriam nomini meo, mittam in vos egeStatem, et maledicam benediccionibus estris. Et patet tercio notando quomodo in festis vel ex lucro vel ecclesiastice ministracionis precipue pascunt ventres; οplane sed verecunde loquitur: Dispergam, inquit, super vultum eStrum Stercus solennitatu miseStrarum; et sequitur pro officio sacerdotum labia enim sacerdotis custodient scienciam et legem requirent de ore eius, quia angelus Domini exercituum est. Aliter enim non est sacerdos Ionis equivoce. Unde videtur esse de affectantibus tales Preserrin a re POSitOS, SicUt foret de stulto qui habens inimicumba PDζSi capitalem gratis corruens se subiceret Sue potestati est
discredite Butem peccator et specialiter qui alcior dignitate is γ'
ambaSSador. - . . . . . . . . .
magi pro laceret maximus mimicu eciam sibi ipsi, et I
patronus vel promotor peccato Suo consen ciens facit peccatum Symoniacum, secUndum quod restatur esse suum quod autem non Sentit hoc gravamen est spiritualis insensitas vel prurigo, ide, more scabiosi aut vulnerati scalpit vulnus quod post mortem sentit asper 2 Ori me Subicit autem se iurisdicioni talis repositi qui suam iniusticiam legem dyaboli dicit sibi assidue postposita lege Christi uis igitur non insons constitueret talem nunc ciuis ad domum cui scit ipsum dominum summe offensum sicut et sibi. quia hunc sic ab destinat ad placandum; ad tantum quidem dominum destinandus est non scurra, mos hostis domini, nonia UdUS. deturpatus, deformis vel notorie furiosus sed honorabilis virtute, condicioni. opposite, quia aliter Peccatum Uum graVaret, ac si quis se ipsum in lascivia ovoluntate profundaretur.
Et conformiter est de divite procurante vel sustinente huiusmodi elemosinarium oratorem, iam UterqUe X consensu peccati peiora reliquum et dampnificat matrem ecclesiam, cum procurat dampnacionem propriam gratis bet offendens Deum ut puniat, ac si uxor adultera gratis irritet sonam num ut percuciat. Grave itaque videtur 9o preter offensam propriam offensionem Dei et deterioracionem maximam et aliorum facinus procurare.
6. Malach. II, 3. in Ibid. II, 7.
117쪽
LIBER TERTlUS. 47ΙEx istis patet quod sive progenitores defuncti domi ,hether thenorum superstitum Sint m celo IV m purgatorio, Si Ve
in inferno expediens foret in casu quo elemosinarii purg-tor Or
sunt in celo, de tanto est illis beatitudo accidentali ena6wmenta intensior, de quanto opus elemosine quod ipsi inceperant prosit ilium ad communem itilitatem magis fructificat Patet ex
XXXVI capitulo libri III. quod si sunt in purgatorio,
non dubium quin bonorum suorum avara detencio velio prodigalis consumpcio non eos alleviat, sed retardat in tantum quod parente pertinenter dicere possunt heredibus illud ob XIX, 1 Miseremini mei, miseremini mei, saltem os amici mei. Affeccio ergo pro genitoribus in purgatorio moveret superstites ad rectificandum suas 1 elemosinas, cum debent scire quod ex hinc tota ecclesia triumphancium militancium et dormiencium melioraretur et per eius oppositum dampnificaretur, ut bono accidentali careret beati quidem in celo, licet necessario ex supposicione tamen contingenter ad utrumlibet habent 1 beatitudinem accidentalem ex profectu sui metriti inchoati et per suos heredes vel filios in Christo continuati correspondenter si progenitores fundantes talem elemosinam sint dampnati, gravatur eorum pena X negligencia filiorum superstitum qui non minus peccanta mortaliter, obmittendo emendare defectus quos debent corrigere, quam committendo opera que non debent; unde filii eorum resciti fuerint in occasione elemosine paterne, de ingenuitate generis sui ipso paverint, si elemosinarios cicurrarum corrodii S equorum, canum3 sustentacionibus iniuste gravaverint Vel quomodocunqhae gravandi peccata occasionem sumpserint, allevia me foret utrisque quod bona huiusmodi forent ex propriata et sicut ante mortificacionem vel appropriacionem ecclesie catholice communicata. Et hoc notatur plane in parabola S, Christi Luce XVI, 8, ubi dives sepultus in inferno rogavit Abraham, ne clam quinque fratres venirent in locum illum tormentorum non propter caritatem quam ad ipsos habuit sed propter gravamen pene, quod X
I. Cod. progenitoris. 9. Para. Od. pro a G. 22. SI Cod. sic. 26. Od. Obmrilenaeo. 27-28. Hic locus corruptus esse videtur fortasse Unde si . . . ipsa. 29. Canum. Od. Camium.
8. De Civili Dominio I pag. ab Seqq.
118쪽
peccatis te et ex assistencia cruciante eis inferrent. Sicut enim beati se iuvant reciproce consolando, sic dampnati se dampnificant reciproce desolando. Et patet quomodo elemosinarum cleri rectificacio per dominos seculares Superstites proficeret in beatis, i in punitis in silpurgatorio et dampnatis.
viii, ἡ .viai quo patet quod domini superstites sub obtentu
hinding on terni premi debent posita necessitate hoc opus precipue, diligenter et prudenter perficere precipue quia in hoc stat capitalis rectificacio ecclesie diligenter quia in hoc tosta precipuum meritum dominorum; ipsi precipue obligantur ad opera misericordie, de quibus Math. XXV;
sed quod maius opus misericordie quam bona pauperum in castrata tanquam nidus vacandi ac peculandi generacioni adulter egenis dispendere Sic enim perficeretur ibo pus misericordi tam carnale quam spirituale in parte ecclesie maxime indigente Prudenter dico, quia oportet ex caritate Dei et proximi non ex gelo vel cupiditate bona sua de abutente subtrahere, pro porcionaliter ut prodest ecclesie, et tunc opus filiorum delectaret patres oin celo et purgatorio, si secundum caritatis regulas opus eorum obliquatum rectificant, ad fructum uberiorem
adiuvant et sic matrem ecclesiam edificant et per consequens habent patres suos ex hinc precipuos oratores.
Cum enim Deus premiat pro quocunque opere quod ab predestinatus facit in gracia sed dicti patres iam mortui faciunt esse opus originatum ex operibus ciuis in via, ut hi patet ex XXXVI tercii libri), manifeste videtur quod inde reciperent accidentale gaudium et premium pro tali opere uis ergo dubitat quod beatus in celo et Sopurgatorio gauderet quod opus suum plus ad edificacionem ecclesie fructificet, et displiceret sibi quod proles
sua ex commissione vel obmissione de tali fructificacione subtraheret nam viator affectans oppositum laboraret
invidia, existens igitur in purgatorio, qui caritate magis S, accenditur, et differen cias ac excessus boni et mali nobis insensibiles acute percipit, lauderet nimirum ex tali opere et per consequens beati in celo forent talis viatoris procuranti pro ecclesia oratores precipui et ut dixi pro tali dampnatorum opere pena foret micior, quia per oomne peccatum ecclesie eorum pena acuitur. Sic enim
9. Cod. diligentis et rudentis. 5 Cod. di erdere. I, 2. edificacionem in marg. l. manu in textu fructi cacionem.
119쪽
dicit beatus Bern hardus quod incertum est nobis de quantitate pene Petri Abellarii propter heresim quas eduxit ecclesiam, quia ignoramus quot homines ex illo dogmate seducentur. Et patet quod precepti Dei, implecto de honorando matrem ecclesiam, premium pre- destinatorum, placacio de rectificando suam elemosinam et beatorum interpellacio prosit implentibus voluntatem 1 ii divinam moverent superstites ad hoc opus.
Tercio colligitur quod operis huius implecto extirparet It wouldio errores ab ecclesia, dilataret ipsam intensive et extensive linii. h. et undique pacificaret rempublicam. Error quidem est 'lie burch. quod pacificacio ecclesie, de qua scriptura loquitur, Stat in temporalium accumulacione ut patet XXXIX capitulo O III huius). Error est quod ecclesia honestius, SecuriUSiba utilius disponitur post eius dolacionem in temporalibus quam in sua paupertate evangelica quam Christus
instituit ut patet ex XIII huius V. Error est quod vocata perpetuacio dotacionis temporalium in dominium Sacerdotum per se sufficiat progenitoribus cum toto Suo a genere ad Salutem, cum vix potest fundari talis elemo Sina absque tumore superbie. Nam ubi Veritas nos docet attendere ne iuSticiam nostram faciamus coram hominibus, ne ideamur ab eis, alioquin mercedem non habebitis aput Patrem qui in celis est, Math. VI, , modernia potentes ad perpetuam nominis sui et generis memoriam utuntur superfluis temporalium adiacenciis ritibus vivendi, extraneis et aliis supersticiosis observanciis nomen suum solemnis are ubique orbe terrarum. Sed audi Veritatis
I92 sentenciam Math. VI, 2 Cum, inquit, facis elemosinam, 3 noli ante te tuba canere sicut pocrite faciunt in Synagogis et vicis, ut honoriscentur ab hominibus. Amen dico
vobis, receperunt mercedem suam. Unde verisimiliter credi potest quod fundatores volentes exhinc nomen suum dilatari, quoad tempus et locum in terris, Sunt 3 percussi ista pocrisi, specialiter cum cupiunt esse novi ordinis fundatores, non antiqui relevatores, novi ritUS inventores, non religionis Christi continuatores, non absconditi Dei ministri ne vana gloria mercedem evac Uet,
I. Cf. Epp. t. Bernardi CXC et XCIII. 13. De Civili Dominio I pag. 28 seqq. '7. Vide Supra pag. I et Seqq.
120쪽
DE CIVILI OVlΝlo. CAP. XXII. sed capitaliter preconisati ut principalis nominacionis frequencia famam continuet. Et hinc credo inter alias causas quod fundaciones multorum secularium iusto Dei iudicio dissipantur, dicente Christo Math. VI, 3, 4: Te autem faciente elemo bsinam, ne Sciat sinistra tua quid faciat dextra tua, ut sit elemosina tua in abscondito et pater tuus qui videt eam in abscondito reddet tibi, id est, non se immisceat intencio vane laudis cum opere bono de genere, aliter
enim oculus tuus non est simplex Sed nequam totum Iocorpus operum tuorum inficiens.
h. . Quartus error quod creditur eo ipso quo quis mini-
more meri Strat egeno bona fortune in gracia plus meretur quam
lan a receiver . . . . .... - Q--
mos merit. Quintus error est quod omnis magnitudo ministrati et meriti correspondent stat enim hominem ministrare
bona Dei improvide et exhinc mereri dampnacionem perpetuam; stat eciam duorum existencium in gracia unum in quacumque pro porcione volueris plus mini et ostrare quam reliquum cum hoc quod parcius ministrans in quacunque proporcione Volueris plus meretur. Patet ex hoc. quod quantumcunque parvum fuerit donum, gradus meriti mensurabitur penes gradum intencionis fervide caritatis patet primo ex hoc quod ministerium a bonorum Deo sicut quodcunque opus extrinsecum est inpertinens merito, nisi de quanto caritate poten cie volutive respicitur Cum igitur caritas merentis sit per Se causa meriti que potest esse quantumlibet intensior in parcius conferente, patet conclusio Sicut ergo potest 3o fieri bonum demeritori eciam ad perpetuam dampnacionem facientis, sic potest malum fieri meritori ad premium perpetuum operantis, Ut potest contingere facientibus elemosinam pro vana gloria et appropriantibus
temporalia intencione simplici honoris divini et utilitatis , ecclesie dum tamen ignorancia divini excusabili talis appropriaci cedat ad dampnum publicum. Secundo patet idem l in exemplo palpabili. Nam con is a tigit quod Petrus servus domini temporalis sit sibi gracior ex ministerio munusculi gratis dispensati ad ohonorem domini quam Paulus ministrans centuplum non
2 Cod. continet. 23. In textu magnum; arvum in marg. at man. 24. Cod. mensuraliter.