장음표시 사용
121쪽
eque grato animo et specialiter si honorem domini sui minuerit vendicans grates, quanto magis est sibi hoc possibile quoad Deum, cum omnis homo sit servus Dei ministrans vel dispensans bona sua longe servilius quam aliquis ballivus distribuit hona domini temporalis et Deus non egens bono tali vel fama vel laude que inde evenit reponderat gratitudinem operantis Nam secundum Apostolum . Cor. XIII, 3 Si distribuero omnes facultatem meam in cibos pauperum sine caritate nonio prodest michi ad salutem pro porcionaliter igitur ut actus meritorius viantis est Deo plus placidus est plus cri
Tercio patet idem ex diffinitiva sentencia Salvatoris Ex ample of the Marc. XII et Luce XXI, ubi instruit suos discipulos in j 0W' mi isti, oppositum erroris scribarum dicencium. quod proporcionaliter ut quis amplius obtulerit plus meretur. Sedens JeSὶιS, inquit Marcus, contra garoslacium aspiciebat, quomodo turba iactaret es in galophilacium et multi divites
192 iactabant multa. Cum enisset autem una bidua pauper, a misit duo minuta, quod est quadrans, et convocatis discipulis suis ait illis: Amen dico vobis, quoniam hec idua pauper plus omnibus misit qui miserunt in garophilacium. Et probat hoc quoad quantitatem meriti quam signat plus in sentencia Christi omnes, inquit, ex eo quod
ab habundabat illis miserunt, hec vero de penuria sua que habuit misit totum ictum suum, quasi diceret: hec dacio tam gene vidue mittentis totam pecuniam quam habuit, que sit causaliter victus suus, attestatur super maiori dile ccione quam fuit in eis qui dederunt solum partem Jo pecuni superhabundantis factum quidem extrinsecum est signum dile ccionis et per consequens meriti, quia secundum Gregorium dileccio operatur magna si est et potuit illa sentencia derivari eo quod aliter deesset pauperibus precium ad emendum regnum celorum aliter 3 enim Deus nimis necessitaret ad mundi divicias perquirendas et abiceret pauperes suos quo tam crebro commendat supra divites, cum tamen ex fide cognoscimus quod divites plus egent pauperibus quam contra, ut dicit Augustinus in De Uerbis Domini Sermone XXV.
2I, 22. Od. mulier pauper corr. in marg.
122쪽
DE CIVILI DOMI O. CAP. XXII. Et si ista sentencia catholica fuerit debit predicata divitibus, credo quod clerici nostri non tam Veneno se
apostem arent bona ecclesie . Endo iument Sextus error est quod elemosine vocate perpetue 9
oth. . iii, quo diuturmore quam alie temporales elemosine brevioreS patet error ex proximo, cum amor sit per se causa magnitudinis elemosine, nam e causa multiplici communiter contingit oppo Situm, nam fundantes tales elemosinas incidunt communiter in vanam gloriam, ut iopatet errore tercio. Secundo, ordinacio eorum non explican excepcionem deterioracionis ecclesie et indignitatem persone elemosinarie est seminarium contencionis perturbantis eccle- Siam. 1, Tercio dotati visi securati et ex perpetuitate elemosine ponente Spem suam in temporalibus communiter discolisant, quia Moralium XXIV Securitas Si mater ne gligericie. Undue ea pjni Quarto, bona ecclesie que debent esse communia sunt O
paUperum in castrata Sicut ergo pluvia et influencia celestis producentes bona ecclesie non incarcerantur, sic nec debent illa bona in cuius signum Christus bis communicavit sub divino populum quod autem sunt ab
Quinto, elemosina Christi secundum legem Christi est particulatim distributa, cum sit Deo accepcior est com Somunitati uti l lior et per consequens ad continuandum 93 diu cius, facilius et copiosius opus sui generis ad utili tatem ecclesie est disposicior in cuius signum Christus in cuius potestate fuit facillimum fundare quantumlibet ampla sacerdotum collegia, appropriando illis quotlibet 3b temporalia, nichil talium attemptavit, sed non utitur christiano in dubium quin modus suus faciendi elemosinas sit regularior, utilior et diuturnior quam moduS Uper-
I7. Od. communitar. f. Cod. comminavit sub ominio. 26. Od. incaustracio. 35. Cod. quialibet. 37. Hic aliquot verba
123쪽
additus humanitus adinventus. Unde asseccio proprietatis superbe ex elemosina et grossa attencio ad sensibilia est in causa, quare decepti putamus quod elemosina conglobata plus prodest ecclesie quam elemosina plurior in proporcionales minucias distributa, ac si erronice crederemus quod oleum que unice effusum in pratis aridis magis proficeret quam centuplum temporante irroratum; et hoc confundit rempublicam. Sexto periculosa accumulacio temporalium facit clerum I malles the I inermem redire ad seculum virtutibus spoliatum Nam 'ς δ 'ς inpugnando ecclesiam facit eam recalcitrare contra stimulum peniten cie et desidem in labore in cuius signum ecclesia apostolica. ecclesia martirum et ecclesia pauperum confessorum fecit magis gloriosa miracula, plusis 3 ampliavi l fidem ecclesie convertendo christicolas quam posterior ecclesia temporalibus sic dotata. Nam Luce XII dixit dives: Anima, habes multa bona reposita in annos plurimos; requieSce, comede, bibe, epulare. R Septimus error est quod putantur claustrales vel ritus The claustralet sensibiles observantes in quantum huiUS modi SSe fit quei, n6'beiide caciore ecclesie oratores constat autem ex fide scripture h H Oil ers sive sint fratres sive monachi, sive regulares canonici, non in signis extrinsecis, nisi forte per accidens, sed in legis Christi observa iacia stat religio christiana, sicut ab notatum est in capitulo II huius V. am apostoli, mar- tires, exproprietarii ex claustrales consessores ut monachi laenobiles et heremite vixerunt pauperius et observaverunt perseccius legem evangelicam, quam claustrales, dicente Augustino in epistola ad cives ponenses,3 quod vix vidit meliores claustralibus, sed ut Deum inteStem invocat, nunquam noverat tu perverSOS. Unde beatus Gregorius II Dyalogorum capitulo III notat quomodo beatus Paulus qui plus omnibus laboravit noluit in claustrari mortis, inquit preliator Dei teneri infra 35 claustra noluit, certaminis campum quesivit. Et pateti 93 fuci l dyabolici destruccio, quo dicitur: licet isti claustrales sint mali, tamen eis possunt boni succedere, ideo non est honum per ablaciones temporalium suas
28 legem suprascriptum regulam.
25. Vide supra pag. o. 29. In epistola supradicta hic locus non extat, sed comp. Ep. LX, Opp. tom. II, 48. 32. Opp.
124쪽
CAP. XXII. insolencias castigare, nam iuxta illud nunquam punirent homines alios propter culpam sed consenciendo facerent mala, Ut evenirent bona. Notaremus igitur quod ablacio vel limit acto temporalium foret claustralibus occasio resurgendi. Secundo notaremus quod claustrorum dissi bpacio et temporalium appropriaci posset verisimilius
esse eorum correccio, ecclesie ad primam perlaccionem restitu cio et tam vivorum quam mortuorum melioracio.
Si igitur hoc sit maximum inconveniens illatum X correpcione huiusmodi et per illud tenditur ad statum oprimitive ecclesie, patet quod seculares non exinde dimitterent rectificacionem apponere., I i . . OctaVUS error ex oculo proprietatis pululans plus
ih an generat. Sapien invidiam et per consequens plus attenuans caritatem est de spiritualis oracionis suffragio putant enim bmundi divites quod spiritualis oraclo facta singulariter vel capitaliter pro persona ut sic sibi plus proficeret quam oracio generalis et exhinc aspirant potentes seculi ad habendum oratores proprios qui pro ipsis orent privatim singulariter et publice nominatim et in dio nitente i similitudini in pro porcione pelicionis domino 94'temporalis; nam multum confert quod persona interpellans particulariter, principaliter et expresse Suggerat vel exponat et icionem persone indigne in persona propria expedire; et quantum persona media est domino et baccepcior et ad instandum iro pelicione procurantis diligencior et affectuosior, de tanto est spes impetrandi
Sed primo ostendendum est quod illa similitudo ex Sorbitat, nam pater celestis qui non potest moveri veloo
flecti prece vel recto eque cognoscit quid peticione generali sicut pelicione speciali concedi debet, et per
consequens equi ponderat pelicionem incultam, pauperem vel submissam sicut pelicionem isolennem, Ornatam, altissimam vel instantem, dum eque caritative petitur 3, pro tam digno, quia racionabilitas est per se caUSaexaudicionis aput Dominum quem nichil potest latere; cum enim sit inmutabiliter omnipotens, omni sciens et omnivolens ut res se habet in ordine bonitatis, patet ex primm quod nec movetur nec confunditur verbis ocommunibus nec inmutabiliter sciens omnia ab terno
125쪽
excitatur verbis rethoricis altis vel instantibus, sed pro- porcionaliter ad meritum persone pro qua petitur audit preces ipsum enim in quantum huiusmodi efficacissime orat Deum. Ideo potest contingere quod persona proici qua i specialiter iratur exhinc lacu cius crucietur et persone sibi odibili specialiter suffragetur. Patet prima pars ex hoc, quod contigit procurantem I may li appen
tatem elemosinam personalem exhinc dampnari, Ut of .homposito quod hoc faciat pro inani gloria ex rapina Vel , pq ib. Is .
io elemosina indebite occupata; si enim cum istis assit the more, hi le
nalis obstinacia, patet Uod elemo Sina De et eccleSle hoge homcadit sibi in dampnacionem et acu ciem pene Sue. Et hii .iόb'' Secunda pars patet ex hoc principio quod pro porcionaliter ut persona purganda post habitum decedit in ca- i5pacitate et gracia ampliori, sic de suffragiis ecclesie magis participat, etsi extra graciam vel capacitatem huius tunc nichil participat cum igitur potest contingere quod persona omissa in oracione servata sit oracionis capacior ex superhabundanci caritatis, patet quod 2o PoteS contingere quod persone mundo divit odibili specialiter suffragetur; nec miremur quod predestinatus pauperrimus sit capacior elemosine divitis quam sit ipse, quia ex dictis capitulo VII', III huius talis quantumlibet pauper vel reputatus in facie seculi quantumlibet ex-2 traneus quoad bona divitis, fuit vere eorum posSeSSOret dominus; quomodo ergo non participare post mortemi eorum fructu, quando sine errore ministri tota distribucio fit per Deum tunc enim veri ficatur illa sentencia Luce XIX, 24, 26: Auferte ab illo miram et date illi 3 qui decem habet mnas, quia omni habenti dabitur et habundabit, ab eo vero qui non habet et quod idetur habere auferetur ab eo. Quam sentenciam exponit beatus Gregorius primo libro meliarum mella IX, ostendens quod ad caritatem secuntur aliqua dona et dum illa 35 deficit, subtrahuntur, inquit, quisquis non habet omne bonum amittit quod habet; et ipsam ponit in IV Dyalogorum capitulo, mensurare suffragia defunctorum. Et patet quam cece mundo divites opinantur post mortem appropriate habere fructum diviciarum, quibus in via
3 ipsum meritum 24 seculi suprascriptum ecclesie.
24. De Civili Domini I, cap. VII. 33. Opp. tom. I, 249. 37. ibid. om. II, 8o.
126쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXII. ut plurimum sunt abusi, quando enim post mortem cessabit civilitas et pauperes predestinati ex maiori gracia habebunt verius dominium bonorum Domini, sicut et in via habuerant ac usum eorum plus Deo placidum quam predestinati divites occupantes. Quomodo igitur staret cum iusticia Domini quod distribuat carioribus servis suis verius dominantibus et regularius utentibus exiliorem usum suorum bonorum, quibus sibi usi placencius fuerant ξBede's De oracione dictum est primo libro capitulo XX et Thi 6h6ή. 'i de aliis difficultatibus, que oraci l est purgandis re 10 q ih hi.θὰ lancior Patet inferius abiectis igitur istis fuci dyabo
abbot licis rectificent domini temporales suas elemosinas et quecunque temporalia bona ecclesie cavendo ne clerici qui debent esse vita populi cadant ab evangelica pau-15pertate. Unde magnam partem istius sentencie inculcat venerabilis Beda in Epistola ad Egbertum archiepiscopum Eboracensem, que sic incipit: Dilectissimo ac reverendissi,no antistiti, ubi postquam hortatus est cum eviden clam ultiplici cum rege Coluulfo statum ecclesiasticum in omelius instaurare ordinando plures antistites respondet
quadruplici obiectui quorum primus dicit quod non
superest locus sedis episcopalis. Sed ad illud sic respondet: Equidem novimus quod per incuriam regum preceden cium donacioneSque StultisSima factum est, it tibnon facile vacans locus ubi sedes episcopalis seri debeat inveniri baleat. Qitapropter commodum duxerim, habito maiori consilio et consensu pontiscali simul et regali edicto, prospiciatur locus aliquis monasteriorum, ubi sedes episcopalis sat et forte abbas vel monachi huic decreto ocontraire ac resistere temptaverint detur eis licencia ut de suis eligant eum qui episcopus ordinetur et dicencium 19, 'locorum quotquot ad eandem Focesim pertineant, una cum ipso monasterio curam gerat episcopalem aut si
forte in ipso monasterio, qui episcopus ordinari debeato,
inveniri nequeat, in ipsorum tamen iuxta Statuta canonum pendeat examine qui de sua boces ordinetur antistes. an so Secundus obiectus est quod oportet episcopum dotari
in 'id ' temporalibus et cum factus secularis episcopus non
I 8 Bedae Ep. sec. ad Eggbertum antistitem igne tom. XCIV, pag. 656.
127쪽
simul communicabit cum claustralibus in temporalibus, m0η tio
ne aretur in bove et asino, oportet episcopum dotari or the suppori
de temporalibus dominorum. Ad hoc respondet Surit 'bi host, inquit, loca innumera, ut novimus omnes, in monasteriorum asscripta vocabulum sed nichil prorsus monastice conversacionis habencia, e quibus velim aliqua de luxuria ad castitatem, d vanitate ad temperanciam, cie intemperancia ventris et ut ad continenciam et pietatem cordis Sy nodica auctoritate transferantur atque in adiutorium ii sedis episcopalis que nuper ordinari debeat assumantur. Et quia huiusmodi plura et maxima sunt loca que, ut vulgo dici solet, neque Deo neque hominibus utilia sunt. quia videlicet neque regularis secundum Deum ibi ita Servatur, neque illa milites sive comites secularium po- iob testatem qui gentem nostram a barbaris defendant possident: si quis in eisdem ipsis locis per necessitatem temporis sedem episcopatus constituat non culpam prea aricacionis incurrere sed opus virtutis magis agere
probabitur Sed in uia tercio obici poterit contra idem: per hoc quod non licet quidquam auferri ab ecclesia alciori et specialiter a religiosis ad episcopum plus
declinans seculum, facit ad hoc quadruplex argumentUm iustificans idem factum. Primum procedit ex hoc, quod opus virtutis est errata corrigere. immodo, inqUit, in Bede asseris ille et peccatum reputari potest, si iniusta principum iudicia recto 'iri eos .ei meliorum principum examines corrigantur aes mendax bu ς', stilus scribarum iniquorum discreta prudentum a Ce dotum sentencia deleatur ac redigatur in nichilum. Secundum argumentum procedit ex loco a firmi cum and lead the
3 in veteri testamento quando temporalia erant plus a Eius i iiiivg.
annexa sacerdotibus. lecta est facta talis translacio. Exemplum, inquit, habemus sacre historie que tempora regum Iuda a David et Salomone usque ad ultimum Sedechiam describens nonnullos quidem religiosos in eis 3b pluresque reprobo extitisse designat vicibusque alternani tib tibus nunc impios bonorum quo ante i se fuerant facta
reprobare, nunc e contrario iustos impiorum qui Se preceSSerant gesta nociva prout iustum erat iuvante se Dei
spiritu per prophetas sanctos ac sacerdotes omni instancia o correxisse iuxta illud beati sale precinentis atque dicentis: Dissolve obligaciones violentarum etc. quo exemplo
2. Deut. XII, o. De Civili Dominio. III. i
128쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXII. tuam suoque sanctitatem decet tamen o eligioso rege nostre gentis irreligiosa et iniqua priorum gesta atque
scripta convellere. Iste sanctus et profundus doctor civit ex scriptura sacra fundare, non obstantibus artis et ordinacionibus temporalibus priorum, mutanda esse decreta et auferenda esse temporalia secundum variacionem temporum et
morum hominum. Unde III. Reg. I, 26 legitur quod Salomon in confirmacione ac pacificacione regni sui
depogea dixit Abyatar sacerdoti aae in Anatho at agrum io'hi' 'i' tuum, equidem vir mortis es. Et sequitur Eiecit igitur Salomon Abiathar, ut non esset sacerdos Domini. Si igitur rex tam sapiens tam laudabiliter deposuit summum pontificem ex hereditate Domini constitutum et per consequens abstulit ab eo temporalia que ex lege Moysi 5 sequerentur, modicum videtur pios principes subtrahere suas elemosinas quas med dicit secundum dominaciones is,
regum stultissimas collata ecclesie, cum immineat tantum peccatum et tantum periculum. Sic eciam os ias, Egechias et ceteri reges rectificarunt opera progenitorum, O
ut alias particulatim declaravi. Qua igitur fronte auderemus hodie cecare dominos temporales quod hoc eis non liceat ΘTercium argumentum procedit per locum a maiori ex hoc quod licet auferre pro tempore necessitatis bona religiosorum et dare in manus militum, ergo multo Ab magis licet mutare ipsa ad episcopum perficiendum. Ea, inquit, que provincie nostre Sive secundum Deum sive secundum seculum sunt utilii oportet prospicere, ne
nostris temporibus sub religione cassante amor timorque interni deSerantur, et rarescente copia milici secularis, o absint qui nes nostros a barbarica incursione tueantur, quod enim est turpe dicere tot sub nomine monasteriorum loca hii qui monachic Dite prorsus sunt experte in Suam diccionem acceperunt, Sicut melius ipsi nostis, ut omnino
desita locus ubi lii nobilium ac meritorum militum pos-3, Sessionem accipere possunt. Ideoque vacantes in sine coniugio tempore pubertatis transacto nullo continencie proposito perdurent atque ob hanc causam nunc j patriam 96'incurrunt ex appropriacione huiusmodi excessiva primum est quod nobiles depauperati commixti monachis vel odata regi pecunia vel impetrando corrodia vel missi a fundatore ad recipiendum vites necessaria religionem
129쪽
distrahunt et confundunt. Secundo huiusmodi non monachos illi congregant sed quoscunque ob culpam inobediencie errasse invenerint aut de suis satha litibus in peccatis consociis rasuram monachicam procurant. Tercio uxores sua ac famula claustralibus commisceri necessitant; sed et ministri regis idem attemptant in tantum quod de laicis effecti abbates vel repositi religionis ignari sese ministros regis ac famulos appellant. Quarto Avarice of thetam episcopi quam claustrales tanta philargiri sunt 'ς δ 'io capti ut utrobique res ecclesie sint venales. Ubi enim Christus dicit nisi quis renuncia verit omnibus que OS- Sidet, non potest meus esse discipulus, tradicio quorundam est, qui se esse Dei famulos profitentur, non solum possessa non vendere, Verum laciam comparare noni, habita. Qua igitur fronte audet quisquam ad servicium Domini accessurus vel eas voluptates quas in seculari habitu obtineret admittere. multo magis igitur debet 106 lauciores respuere, propter illa i mala removenda hortatur ille sanctus archiepiscopum fundamentum errori Seto dissolvere, cuiuscunque gradus vel ordinis viri nitantur istud propositum impedire. Scio, inquit, nonnullos huic noStre exortacioni contra dicturos et maxime illos qui illis facinoribus a quibus te prohibemus sic senciunt irretitos sed meminisse te docet apostolice responsioniS, quia et obedire oportet Deo magis quam hominibus Hec sentencia erit longe plurior atque fertilior patet in dicta epistola. Ex quibus videtur quod non oportet dominos temporales et suo episcopos expectare decretum pape de suis elemosinis; nam non oportet propter eius contradiccionem 3o et excommunicacionem correccionem iustam omittere, nec oportet leges aut vota visa contraria formidare,
quia omnes leges temporales simul intelligunt quod earum praxis non contraveniat legi Dei. Unde postquam preceptum est in regno nostro religiosos in acquisicione 3b temporalium supergredi proporcionalem et prosperum statum regni, ordinarunt evangelice vel pocius legem statute evangelicam ab oculis eorum absconditam promulgarunt, ijd6wme quod non permitteretur redditus devolvi in manus reli-b β est mund
giosorum nisi prius diligenter notato quod dampnum England i 96' cederet regi et regno ex reditibus sic mortificatis, ut
3 Cod. invenerit. io Cod. sunt ib. Qua Cod. quia Hic locus corruptus esse videtur I6. quas Cod. que.
130쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXII. That a need vel sic fiat regi vel regno ante licenciam recompensa. 'en ferrieni Ue e Si foret radicitus rimata et debit executa non foret tanta monstruositas diviciarum religiosorum super nostros seculares dominos: sed ipsa supposita foret in brevi legaliter dissoluta Patet tam de dampno temporali quam spirituali, quod infinitum excedit omnia numismata que re vel regnum accipit pro compensa. Si igitur oportet Deum in omnium donacione subintelligere condicionem ut patet per dominum Ard machanum in De uestionibus Armeniorum libro IV capitulo XIV et o alias dii ius exposui), multo magis hoc erit in donacione cuiuslibet creature. At thing Unde capitulo XVI huius V exposui quomodo papa orae sed unde Ua Ualibet ordinacione sua subintelligit nisi contingat ille condition ecclesiam Romanam aliter ordinare ita Quod secundUm ib
approvat rura, Sicut in Volo et promissione quacumque claustralis monachi vel uxoris subintelligenda est approbacio prepositi vel mariti; sic dicunt quod in omni contractu persone ecclesie subintelligenda est condicio nisi papa aliter dispenset vel abroget ordinatum, quanto magis Io ergo subintelligenda est condicio i approba cionis vel 1 6' retracta cionis domini Jesu Christi, qui eo ipso approbat factum quo est racionabile et reprobat quo est irracionabile, dispensatque ut rectificetur et auctori sat fieri in iusticiam legem prius antequam papa dispen Set. Una 2 sit dispensa cionis divines solicitando promulgator. Si igitur sit racionabile ut retrahatur elemosina regis nostri in alios pios usus, non oportet currere Romam ad
Pope's. Plen S, cui SecUndUm edam portet amplius obedire, ne tamen illud fiat, indiscrete congreganda St synodus auctoritate regis, Ut docet beatus Gregorius, sicut patet
in primo capitulo Notemus igitur legem XVII questione ultima ιιicunque, in principio huius capituli allegatam 35 et pensemus si ex decreto sanctissimi et subtilissimi Augustini sanctus Aurelius Cartaginensis episcopus non habuit iure divino potestatem reddendi collatum ecclesie propter indigenciam filiorum; et ex porrecto animo cogitemus qua lege nos clerici Anglicani et U- o