장음표시 사용
151쪽
dicit abbas Moyses, quod pro puritate cordis solitudo
sectanda est Sicut ieiunium atque oracio; et sic est solitudo instrumentum congruum contem placioni que est melior vita activa ex III huius XXIII capitulo. Unde se II, 4 dicitur Ducam eum ad solitudinem et loquar ad cor eius; nemo tamen debet hoc temptare nisi inspiratus ut aptista vel in contem placione Oboratus ut sancti heremite, et sic vita socialis est necessaria ad exerci cium perfeccionis, sed solitudo competitio iam perfectis, quia secundum Gregorium III Moralium super illo ob med in solitudine domum, quia prodest solitudo corporis, si defuerit solitudo spiritus 2 Videtur Cyclisthinlis
plus meritorius sit perfecte relinquere seculum con .m'n meΠ Πο
i, versando inter homines et predicando verbo et opere ut givin time vitam Christi, alternare in contem placione et racione eontem lationnam sic vixit Christus, sic Baptista et omnes Christi praystr apostoli Cum igitur status viantis sit eo perfeccior quo est conversacioni Christi similior patet prima pars: et et secunda pars patet eo quod conversans inter homines habet emolumentum ex societate aliorum pro necessitatis tempore relevancium ut dicitur Ecclesiastes IV I:eto, soli l mmo alternacio operum taliter converSanti Sacuit de vocionem et contem placionem; et quoad terciam et partem patet quod talis plus disponitur ad edificandum ecclesiam ex maiori fervore caritatis et per OnSequenSad plus merendum Ideo Luc. XI, 33 dicitur Nemo accendit lucernam et in abscondito ponit neque Sub modio, sed super candelabrum, talis igitur habet oportunitatem con-3o templandi orandi, ieiunandi et populo predicandi. Scio acti must live tamen Secundum disposicionem inuam Deus seminavit ' Vin' ' pro varietate sue ecclesie quod uni est expedicius ut sit monachus, alteri ut sit frater. Tercio Ut Ure Servando religionem 'postolorum peregrinetur in eculo; 3, quod credo esse simpliciter perfectissimum viatori. Sed arguitur communiter de fratribus quod ipsi POSSUnt Ii is argued intendi contem placioni, oracioni ieiunio et predicacioni sis i , peridei eque libere sicut apostolici supradicti et preter hoc Hς;
152쪽
DE Ct VIII OVlNIO. CAP. XXIII habent iuvamen ex societate et cumulacione meriti ex obediencia igitur est simpliciter perlacciu esse fratrem. Dicitur quod non sequitur sed bene concluditur, quia but his oes contingit aliter plus esse utile quam quod sit frater, nam iri , φ. 'bi seu talis perlacci per accidens evenit tali ordini, cum stat sint ut quod lac in pro porcionabilitates numerositatis fratrum vel aliquo peccato quod percuciantur avaricia, adulacione, mendaci, et quod maxime timendum i est quod non ob assit illis libertas ad corripiendum et vicia ecclesie arguendum. Et quantum ad obedienciam et votum pro Iofessionis dictum est capitulo II huius , quod ipsa non prosunt nisi de quanto moverent plus obediatur Christo qui est abbas nostri ordinis, sic quod quicunque obedierit plus Christi consiliis sive in ordine privato sive extra est magis religiosus. 1, Cum igitur contingit privatos repositos esse occa Rsionem indes declinetur mandato Domini propter humanas cerimonias introductas, latet quod contingit vitam huiusmodi socialem esse causam quare Christi religiositas minuatur. Scio quidem quod multi sancti et o
et gloriosi doctores de claustris processerant sed non pervenerunt ex claustrales circueuntes per patrias, edificando ecclesias, et sicut pro varietate temporis et circumstanciarum ecclesie hos expedit vivere conventu ales, Sic tunc vel alias plus expedit hos vivere ex claustrales et cum obediencia Christo sit per se causa religioni Schristi cole. Vows are o Quantum ad votum tractat dominus Ard machanus
ηψςς''R De Pauperie libro VI capitulo XXXIV et infra, notans primo quomodo in scriptura sacra non legitur de Christoclo vel suis apostolis quod tale votum commiserant pro observancia paupertati evangelice vel cuiuscunque consilii, nam arguit quod in Christo fuisset votum Superfluum cum in nullo auxisset meritum nec sanxisset o6'observancte religionis propositum cum igitur tantus 3, doctor non omisisset in regula sue religionis tam precipuum genus meriti nec requisivisset hoc ab aliis nisi
in se vel suis apostolis observasset, videtur quod votum non sit tam necessarium ad ordinem christianum. Cliris counset Item, videtur Christum dissuadere votum, cum Math. o
g λη' 'hym precipiat: Ego autem dico vobis non iurare,
153쪽
omnino Sit sermo eSter St, St, non, non quod abundancius est, a malo est. Cum autem votum sit iuramentum vel ipsum concomitans, videtur quod non oportet christianum vovere ad observanciam legis Christi, Lymmo statuendo penes se ad eius observanciam et implens statutum hoc facit liberius, dicente beato Bernii ardoin De Dispensacione et recepto VII capitulo bonus, inquit, obediencie gradus est, Si iuxta magistri nostri sentenciam propter metum iehenne Seu propter Sanctumio professionem quam profeSSu est quispiam obedierit, melior, cum ex Dei amore obeditur illa quippe obediencia necessitatis, ista caritatis est. Illum autem optimum dixerim obediencie gradum, cum eo omnino opus invictum reperitur quo precipitur aes impletur Cum igitur
Christus Deus noster intencione optima precepit Salu berrima, videtur quod libere obedire Christo pura intencione sibi placendi sit obediencia perfectissima. Ideo et o 6 sepe res citat Bern hardus, cum precepta maioris auctoritatis et utilitatis diligencius sunt observanda, quod nona est obediendum homini nisi de quanto prius obediendum est Christo hoc idem precipienti quod homo sufficit igitur servare votum sepius factum Christo. Confirmatur ex hoc, quod Matth. IX, II, 2, Post quam hortatus est ad castitatem propter regnum celorumi subdit: non omnes capiunt verbum istud sed quibus datum est; et sequitur Sunt eunuchi qui castraverunt e propterregnum celorum; qui potest capere capiat Ex quibus verbis videtur, quod non votum Uadetur, sed observancia castitatis. 3 Item, si vovere reposito Sit meritorium et per On the vowsequens vovere Deo, sicut christiani faciunt in Oracionibus I f ω6uid' et baptiSmo .... quod votum sine fundacione scripture be et to
humanitus introductum. 1 1gitur OVere taliter foret ante osten asperi eccionis, iterum vovere foret iterum ante et sic in P0 4Φb ς 3b infinitum; et sic religiosus voveret in dies ad augendum meritum. Si enim ipsum primum votum foret superfluum, tunc videricius post votum quo quilibet christianus in baptismo profitetur se Christi militem pugnaturum contra dyabolum foret Superfluum, nam cum non ex Volo o caracter imprimitur, videtur quod post primum votum
32, 33. Hic aliquot verba exciderunt Cod. foret iterum foret tante. i. in deest.
154쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXIII. factum homini manet capacitas voti secundi, sicut post votum factum Deo; nec videtur quare primum votum sit meritorium, quin secundum et quotlibet replicatum ex tanto fervore i caritatis sit tam meritorium. Unde o6ς Apostolus I. Cor. VI, 2 excludens a se votum huius-5 modi eciam quantum ad questionem de dolatricis sic dicit, omnia licent sed non omnia expediunt. Et con- Sequenter explicans eius libertatem quoad obligacionem flendam homini, subdit, omnia michi licent sed ego sub nullius redigar potestate. Si igitur obligacio facta uxori oretardat a cultu divino quem solutus libere potest impendere ut patet . Cor. VII) manifestum est quod consequenter obligacio de obediencia facta imprudenti preposit, esset clam in latria retardandi. Potest ergo dici quod vovere sit creaturam racionalem se obligare bsuo superiori ad aliquid difficile observandum, et est vel sensibile vel insensibile, circa perpetuum vel tem porale, providum vel improvidum providum autem, Ali vovis must cum sit Deo sonans secundum legem ad Dei cultum iii approψά 'os et OVenti commodum. Unde quia in votis iacet magna lolii bigbς ambiguitas, subintelligenda est ista condicio, et per On-
sequens in quolibet iuramento humano vel voto excipienda est superiorum auctoritas, ut patet XV questione VI auctoritatem per Archidiaconum et hinc vovens illegitimum et inutile non tenetur solvere. Unde videtur et, salubre quod vovens habeat primo fervorem amoris ad Hence sele ' Γ eum secundo quod votum sit circa utile et legale,
vovis are o t terca Vero quod vovens nitatur perficere votum suumhς io siliς iu ta illud Psalmo LXXV, 12: Vovete et reddite Domino Deo estro; et de illis loquitur Salomon Prov. XV, Go ta iustorum placabilia Sic enim Jacob Genes XXVIII, 22 vovit Deo, quod solveret sibi decimas de omnibus que Dominus ei dare volebat in itinere quod agebat. Et quantum ad racionabilitatem in voto scribit Eccle Tsiastes V, temere quid loquari neque cor tuum bsi velox ad proferendum sermonem coram Deo. DeuSenim in celo et tu super terram, ideo sint pauci SermoneStui. Et in isto deficit Petrus Math. XXVI, 5 dicens:
Io obirgacio in marg. at man. 3. Cod. Obligacionem. 4. Cod. resse ib. Iam cod. tamen hic verbum deest. 7. perpetuum in margat manu in textu propositum. i. νονentis in marg. in lex lu: moveretis 27. circa cod. cura. Ii Cod. si enim.
23. Cap. II Guid a Baiis l. c. pag. I 2.
155쪽
Et si oportuerit me mori tecum, non te negabo nec valet totum sed aggravat nisi cum fervore devocionis commissum fuerit. Et hec racio quare religiosi ex voto merentur ut dictum est capitulo . . . huius secundi). Nam ficte vel timore servili voventes ut positi in peri Mischie os rashculo nedum propter defectum fervoris libere voluntatis, ' bis, 'sed quia communiter post non Solvunt, remissio inducitur vel simpliciter demerentur. Contra quos dicitur Eccles V, 3, 4: Si quid vovisti Deo, ne moreri reddere, io displicet enim ei in sidelis et stulta promissio, ilia multo melius est non vovere, quam poSt votum promiSSa non reddere. Et Prov. XX, 25 Ruina est homini devorare sanctos et post vota retractare. Ideo Psalmo LXV, 3, 4 ' dicit David: eddam tibi vota mea que distinxerunti labia mea. Est enim difficultas clericis possessionatis voventibus paupertatem ad quam bona sua debent esse communia. Et videtur michi quod sicut duplex est usus bonorum ecclesie, sic debet esse duplex eorum communitas. Aliquis enim usus est spiritualis, insensibilis The possession sac et subtilis, qui competit interiori homini. Secundum od , h6uid
quod faciat vel terminat voluntatem de quo dixi XIII e common o
capitulo huius V). Alius autem USUS Si corpora S, en them.
sibilis sive trossus competit exteriores homini, dum
faciat vel terminat appetitum. Primus usus bonorum et fecclesie debet ad totam ecclesiam se extendere, dum sanctis viantibus complacet ad bonum de omni usu vel consumpcione bonorum ecclesie, et multo magis sanctis in patria et beatis in celo, quibus propter inperfeccionem usus secundo modo non competit. Quoad secundam 3 communicacionem bonorum in secundo usu palpabili notandum, quod sicut omnia bona ecclesie debent esse toti ecclesie quoad spiritualem usum communia, sic debent esse quoad corporalem usum, quia cuicunque indigenti assistente eius capacitate vel dignitate cognita. 3b Sicut enim dominium gracie se extendens ad omnia bona fortuna resupponitur ut fundamentum ad strictum civile dominium, sic usus correspondens priori dominio secundum pro porcionalem extensionem pre Supponitur ad usum palpabilem. Aliter enim est abusus. Ex quo videtur michi ulterius quod totus clerus, omnes et singuli habentes superhabundanciam tempo-
156쪽
CAP. XXIII. Endo Ned alium debent primo capere ei parcum, pauperem, iake a seani Sed honeSt Um Sum. Uantum est medium necessarium
iving thei ad finem quo tendunt, scilicet beatitudinem mediante
to thei edmcacione ecclesie Secundo debent pertim ministris, io he horis Sibi neceSSariis ad hunc finem secundum eandem re bJ m necessar gulam. Tercio debent inpertiri extrinsecis pauperibus
debent edini care et reparare domos et instrumenta materialia necessaria ad suum officium omni fastu et curiositate subductis. Quod si una persona cleri vel una ecclesie non fiat ad hec omnia, iuvet alia et omnes ac singule sese reciproce, quia totus globus bonorum ecclesie debet esse communis cuicunque fideli, quantum requirunt regule caritatis et indigencie. Patet ista sentencia in decretis XII, questionem pero, multa capitula sed in communicacione secunda est difficultas scolastica Videtur enim quod pure clericus non ex occupacione bonorum ecclesie sit secundum aliqualem tytulum proferendus cum enim habet solum nature ius vel gracie, et multi sunt egentes ociores in ogracia videtur quod de lege caritatis debent esse pociores in usu Iniuriaretur ergo eis negando usum vel preferendo alium minus dignum.
Hic dicitur quod prima conclusio est falsa habet enim occupans rite bona ecclesie quandam sollicitudinem et o 7 corporalem cum lytulo specialis elemosine racione cuius debent ire ferri quoad usum sensibilem. non autem quoad dominium et quidem secularem, cum paracior in gracia sit paracior in iure nature atque dominio, ymmo in usu spirituali fructuosissimo, cum utilior sit 3o sibi sus proximi quam si cum datis paribus in propria
PerSΟΠ consumeret cum Rom. VIII, 28 dicitur: Π- mentibu Deum omnia cooperantur in bonum Sed difli cultas stat de usu sensibili utrum occupans bona ecclesie
videns proximum ecclesie indigentem, debet eo ipso bTbο 00 impertiri de bonis ecclesie in constat quod non in
byβ ς' 'im potest enim esse quod sit indigens spiritualiter, mi Ocorporaliter sic quod affluencia honorum fortune sibi dampnata et penuria meritoria posset esse secundo O quod occupans bona ecclesie foret indigencior altero mendicante, Vel quod bonum occupatum fuerit inpertibile
157쪽
CAP. XXIII. LIBER TERTlUS. D quoad sufficienciam utriusque vel semotis istis omnibus impedimentis et supposita facta revelacione quod prΟ-ximus mendicans sit in minori gracia, adhuc stat quod extinccio corporalis existentis in maiori gracia sit utilior γ' ecclesie quam extinccio alterius occupantis, i sic quod facta revelacione uterque pro maiori utilitate ecclesie quam alterius gracioris gratis cederet minus grato, et ille gratis ac meritori detinet ab altero bona ecclesie. Sed posito quod quecunque persona ecclesiastica occu- man may be
io pans huiusmodi bona ecclesie cogno Scat Vel Probabiliter another at ille
credat aut dare debeat alium plus se indigere quocunque 0β 0 lj QVRbon quod occupat et esse rus es eius ciensibili magis dignum tenetur ex lege caritatis sibi cedere, clam licet ex cessione huiusmodi mors sequatur; patet ex hoci 5 quod dato assumpto scit vel credit quod foret de Dei beneplacito ut alius referatur. X Ideo resistente pro vita vel aliquo temporali ilus Such cases aream a quod sua quam Deo placencia impleantur, nam Ogratii detinet ab latio quod credit sibi debitum de et opociori iure, vel ut verius loquar quod de iure divino
tolleret suo usui ius pretens Um Tale aUtem ISUS UD si , quam vel raro contingerent, sic raro vel iunquam geldoin that of
duos egentes et dignos equaliter relevari, subducta ex qui claim ab cus aciones aliunde vel , ociones divine influencie vel limitate alterius illorum tribueret. In quo caSU Ueritur communiter, quem cum illis paribus relevaret. Certum est quod neutrum cum illis paribus, verumtamen deberet 8' ex determinacione j racionis cum primo instinctu in-3o luencie divines alteri eorum tribuere, dimiSso reliqUo, assistente facultate imperciendi utrique successive prudenter tribuere. Nos autem qui gravam US OnScienciam e euge Vel occupacionem circa tales casus qui nunquam con ur et Ue by
tingUnt in practica, quomodo excusamur in hoc quod cases and
3 occupamus pro fastu seculi et carnis voluptate bona' ' si ii , γ' ecclesie, dum credere debemus quod multi sunt paupere Squibus dignum foret illa distribuere Licet enim scimus multos esse discolos indigenciam fingentes sophistice, multos egentes, quibus expedit indigere, et sic indigencia
o nostra sit nobis ocior quam aliena, cum secura ita extinguens scrupulum consciencie est servare nos in arta
158쪽
5 12 DE CIVILI DOMlNIO. CAP. XXIV. paupertate evangelica relinquendo aliis distribucionem bonorum; qui debent primo notare quod in persona sua vivent in dile ccione strictam vitam, Secundo notare circumstancias personarum quibus debet fieri et negari distribucio et tercio sine theg aurigacione dampnabili The hiphe distribucionem X equi cum fervore debent enim proclei gy bould videres pauperes invalitudines corpori inpotentes ut
' 'xhς δ prophetes et ire dicatores aes illis debent moderate distribui elemosine corporales. Illud lautem officium opropter erroris facilitatem visum est antiquitus patribus onerosum et sic ad inferiores ecclesie secundum in zo8 formacionem membrorum ecclesie spiritualium pertinere. Unde Act. VI, 1 : Factum est umietur recorum contra HebreoS, eo quod vidue eorum ex ueracione illius mini is sterii sunt contempte. Ideo ostendit dominus Armachanus libro II De questionibus Armeniorum capitulo X quod dominium aut ministerium temporalium non est apud ecclesiasticas dignitates, licet aliquos comitentur.
Diffef.ue Ulterius restat iuxta promissa discutere differen clam belWeen orta inter peccatum veniale peccatum mortale quam
differen c1am quidam exprimunt per hoc, quod pro omni mortali per se est peccator dampnabilis, sed non pro aliquo veniali. Contra istam differen clam replicatur per et hoc quod non est possibile pro aliquo peccato citra peccatum finalis inpeniten cie aliquem per se condempnari et per consequens solum illud foret peccatum mortale, eciam pro omni peccato quantumcunque veniali, nisi Mortat in is contritus peniteat, est dampnandus. Secunda via dicit So
f., i usaeo quod quodlibet ieccatum repugnans gracie gratum
facienti et solum illux est peccatum mortale. Sed videtur quod gracia predestinacionis stat cum mortali. ut patet de Petro et quolibet predestinato quoad peccatum originale preterea cum nolici huius distinc cionis 3, sit tam necessaria, videtur quod expressius est loquendum, cum proposito particulari peccato nescitur per hec dictam utrum sit mortale aut veniale qui nescitur et o8'
159쪽
utrum resistat gracie; mmo videtur quod omne peccatum repugnans gradui gracie repugnat gracie. Aliter enim non diminueret graciam nisi foret sibi opposita. Et dat, quod peccatum mortale et iracia opponuntur sicut labitus et privacio et visus et cecitas, peccatum e cannot tellautem veniale et gracia quoddammodo relative sunt' lii . .e. Umagnitudo et parvitas, et cum gracia non it re Pal' ' ἡ pabilis vel a nobis perceptibilis, nemo sciret, quando a be proveri
esset in gracia vel culpa de dicit Augustinus super G6d butiliis si OPSalmo capitulo . . . et concordat cum eo incolniensis Q ruo te t. et alii quod per actum dileccionis qui est nobis maxime notus O HOSCere poSSumti Si Stimu in peccato vel gracia.
Si enim diligimus aliquid plus quam Deum, tunc UmUS extra graciam in peccato, si ipsum diligamus supra
i , singulas creaturas, tunc sumus in gracia. Sed videtur illud dictum esse falsum et diminutum, falsum quia philosophi infideles ut Aristoteles, Plato et ceteri voluerunt plus boni eo quam potuit inesse creature eo quod hoc demonstrarunt et placuit eis de conclusione. Cuma igitur velle bonum alicui sit ipsum diligere, sequitur quod dicti philosophi Deum suum super omnia dilexerunt, aliter enim non essent philosophi idem videtur 2 8' necessario concedendum quolibet viatore t omnes appetunt et diligunt bonum et per consequens volendo a confuse omnia esse bona in suo ordine, volunt licet confuse, pure naturaliter quod Deus suus sit summum bonum et per OnSeqUen Super omnia amant ii Sum. Videtur eciam quod dictum illud sit diminutum, quia sepe sunt infantes et adulti in peccato vel gracia. 3o quando non habent actum dile ccionis et specialiter dile ccionis Dei, quem secundum philosophos est diffinitivum distincte cognoscere. Et constat quod noticia communis non sufficit ad meritori amandum nec quicquam amatur nisi cognitum: preter istos modos lo-3 quendi sunt quotlibet alii magistrales, ut hi dicunt iuxta dictum Augustini Enchiridion Xl quod convenit Hos peccare ex causa Secunda, aut non faciendo, quod
37. Rectius duabus ex causis. Cf. Aug. opp. l. c. ib. alii ut in Od.
36. In cap. LXII hic locus non extat. f. t. Augustini Opp. tom. VI, 219 Sed est cap. LXXX cf. etiam Serm CLXX li Opp. tom V, 73: Omne malum hominis error et Urmitas. De Civili Dominio. III. 33
160쪽
DE CIVILI DOMlNIO. CAP. XXIV. facere debeamus vel non faciendo quod debet seri cum sic debere feri cognoscamus primum quod Augustinus notat peccatum ignomini est Veniale, sed secundum quod notat Augustinus peccatum infrmitatis est mortale et propter ista dicitur Psalmo XXVI, 1 Dominus illuminacio mea et Salus mea, quem timebo Si enim illuminacio detrahit ignoranciam et salus infirmitatem, subtrahitur quilibet timor mali. Scientes, inquit, et videntes peccando
sumus non Solum peccatoreS, Sed eciam eram HS cum peri uorauciam jeccabamuS verum iaciam prevaricatores ole is vel cum id non facimus i quod faciendum esse iam 2 ,''
Ignorance d te Scimti vel cum facimus.
. .. ks6si Contra cistud videtur quod omnis infans peccando
wisely voto originaliter non peccat mortaliter, nec eciam Uant Um-
dui3 cun Ue graVlter peccando actualiter, dum racione pec Iacati fuerit ignorans, sicut convenit secundum Aristotelem omni malo, ignorancia ero culpabilis non excusat, quia tunc expediret non addiscere quid fieri debeat, ne quissenowledge 1 racione incidat in mortale.
k ii hi 2 i Item, quilibet clericus sciens quod continue deficitis o
carui ut vita perfecta qua sub pena peccati debet vivere continue peccaret mortaliter quod videtur nimis grave, cum tunc nunquam celebraret, sed insolubiliter perplexustam omittendo quam committendo nece Ssario peccaret continue. Et cum scimus ad imita cionem scripture et ab sanctorum doctorum quod necessarium est nobis grave dinem ieccatorum cognoscere Ut caucius IV eant UT, quia secundum Augustinum Enchiridion XII ex ignorancia peccatorum accidit quod peccata quam vi magna et horrenda cum in consuetudinem veniunt aut parva aut on ulla esse creduntur iisque adeo tit ou Dium non occultanda, verum eciam predicanda et di amanda videantur, quando Sicut Scriptuni est, laudatur peccator in desideriis
auime sue et qui tuique erit benedicetur Cum ergo clamor illius generis peccati gravissime inolevit hodie 5
in ecclesia sancta j Dei, videtur quod doctorum est trac- oo tando peccata detegere et confessorum gravedinem ipsorum discutere. Aliter enim nesciunt quomodo adhibeant medicamen . Sed hi quinto dicunt quod omne peccatum preter peccatum in Spiritum Sanctum est veniale, quia o
ti, 2. Rectius 'um a non facimus quod faciendum vel facimus quo non faciencium esse iam scimus. p. Od. ConfeSSOVUS.