장음표시 사용
171쪽
offendi mus in Deum in proximum et OS PSOS, Sic ex conjecitare ita at
triplici signo probabilitatis coniecturare possximus in si Hi
ri 3 sumus in gracia j et per consequens excludimur a mor- illinely tali primo quoad Deum, si tantum amorem habuimus j 0hς 'd in actu vel in habitu, quod posita nobis adopcione cuiuscunque boni possibilis non offenderemus scienter explicite pro ipso Deum in minime contra veniendo eius consilio vel precepto. Si enim Deum sic offenderemusio pro aliquo bono possibili tunc reponeremus umorem creatur amori Dei. Et hinc dicit Augustinus LXXXlIlquestionum questione XXX quod totum malum hominis est uti fruendis vel frui utendis. Quodcunque enim homo summe dilexerat illo fruitur. Et ex isto videtur michii, quod eo ipso quo quis quicquam facit vel quomodolibet
converSatur non ea intencione recta ut Deo placeat, que intencio videtur Math. VI 22 Oculu. Simplex peccat mortaliter, sed sicut peccatum dicitur voluntarium tripliciter, scilicet antecedenter, concomitanter et con Se a quenter, ut patet de peccato originali de fornicacione
et de peccato posterius approbato, sic intencio potest dici tripliciter ut Deo debit serviatur. Et iste videtur sensus Apostoli I. Cor. X. I Sive manducaveritis, sive biberitis, sive aliquid aliud faciatis. omnia in gloriam et Dei facite. Ex quibus videtur quod solus ille peccat pure venialiter qui cum intencione qua recte servit Deo deficiat a mediis efficacissimis ad hunc finem. Nam iuxta sepe dicta, quandocunque homo delicit ab intencione et i 3' cultu i divini inuem correspondenter ad tempus et
3 circumstancias in statu innocencie impenderet peccat ad minus venialiter. Secundo palpemus nostras consciencias musi
iurianti nobis suerint, parati vere simu dimittere eis 'eu paeninstri te rogantibus veniam de commissis, dicente Augustino V.
3b Enchiridiora LXXIII Quisquis, inquit, roganti peccati uii eniam et penitenti ou ex corde dimittit, nullo modo existimet a Domino Sua peccata dimitti quoniam mentiri Veritas non poteSi qui cum docuisset Dacionem dominicam in ea positam sentenciam qua petitur dimitte uobis debita
172쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXIV. noStra, sicut et o dimittimus debitoribus nostris, elie-meuter commendavit .am dioeus euhia dimiseritis hominibus peccata eorum, dimittet vobis pater celestis debita vestra. Si autem non dimiseritis hominibus, nec pater vester dimittet peccata veStra ad tam a uum tonitruum 5 qui non ea ergiscitur mortuus est. Si autem si deli examine libramus conscienciam nostram et opera, credo quod plures nostrum reperirent e mortuos in hoc vicio, cum oportet ad ii missionem veram peccati proximi quod postpositis cupiditate, gelo vindicte et libidine vindicandi io non pro SeqUamur eos, nisi pure vel precipue propter
amorem fraternum intendendo eos ad commodum corrigere. Unde quia hoc nunquam vel raro evenit ut etiostendi capitulo ... IV libri) ide, docet Augustinus Enchiridio LXXVIII, quod Christianum habere iudicium is
ada et Sus alterum intra ecclesiam dicit peccatum ad minimum veniale, cum ApDStolii dicat L. Cor. IV, omnino delictum est quod iudicia habetis vobiscum. Et ne quis quam hoc excuset dicendo se habere iustu vi negocium, continuo tali excusa cioni occuri dicens: Quare nos magis et iniuriam patimini, quare non ocius fraudamini; ut ad illud redeattii quod Dominus ait Si quis voluerit unicam tuam tollere et iudicio tecum contendere. dimitte illi et pallium. Et alio loco: Qui abstulerit, inquit, tua, noli repetere. Et Sequitur conclusio Augustini prohibuit, in a quit Suo de secularibus rebus cum aliis hominibus habere iudicitim. Ex qua doctrina dicit Apostolus esse delictum, licet intra ecclesiam secundum veniam conceditur infirmis. Et e racio quare Christus tam signanter docet Petrum o Math. XVIII, usque Septua esse Sepcies remittere fratri Suo hoc est, quo cienscunque in ipsum peccaverit, ut exponit Augustinus super Math sermone XV. Cum enim issendens in uno preceptorum decalogi offendit in singulis, in quemlibet fratrem signanter per Un 35 decim signatur prevaricacio decalogi, undenarius autem multiplicatus per septem qui est numerus universitatis constituit septuaginta septem l et ne credatur soli Petro re acept Una nota Augustinum quomodo secundum geneologiam
173쪽
Enchiridion III septuaginta septem sunt 1 adus a ChriStousque ad Adam, ut Sciamus quod totum humanum genus astrinxit ista preCepcio. Tercio examinemus ali eccionem propriam, si nos aut musi, nostra diligimus, quod plus timeamus eorum perdicionem ui ave audquam defectum de sensionis vel observanci leuis Dei et Q Q
in . . . . . . O oui assecti ius
iit amore secundum affeccionem proprietariam tempor uti, uitii else. 1 alia Deo nostro. Et iste videtur sensus Christi Luceio XIV. 26: Si qui venit ad me et non odit patrem Suum etc. Odire autem istum septenarium signantem universitatem temporalium est postponere parvi pendendo ipsa in comparacione ad amorem Dei, nam facientem oppositum dicit Matth. XVII non esse ipso dignum, et per conseqUen Si, cum Deus caritas est, non est dignus caritate qui offendit in primum et maximum mandatum de diligendo Deum super omnia. Et sic in isto gradu caritatis debemus a nobis incipere dicente Augustino Enchirid. 9: Qui inquit. vult ordinate dare elemosiuam. a se ipso et o debet incipere et eam sibi primum dare. Si enim elemosina Opus misericordie, erissimeque dictum est: Mi-Serere anime tu placen Deo. Oportet ergo quod homo ad sensum expositum odiat animam suam, si vult custodire eam in vitam ternam nimis autem odita 1 ' animam i qui propter bonum momentaneum perdit
Unde false fingimus nos diligere Deum super omnia. cum postposito bono virtutis bonis privatis fortune vel nature intendimus portet enim ad cillum amorem 3 cavere peccata et bonum facere, cum iste sint due partes iusticie, quarum primam portet B turam precedere, quia aliter odit homo animam quo ad Deum,
quia qui diligit iniquitatem quomodolibet mixtam cum
bono de genere repostere facit bonum. 35 Primo ergo secundum doctrinam Christi Luce XI, ioportet quod mundetur consciencia que de intus est, et consequenter date elemoSiuam C Omnia quecunque OH tigerint erunt murida. Nam inpossibile est inmundiciam
I 2. St. Od. et. I. Od. Perissime uia. 7, 33. Cod. contingerint.
i. Recte Serm. LXXXIII De Verb Evang. Matth. VIII opp. tom. pag. 449-4bo. 4. Recte: Matth. X. 37, 38.10 Recte cap. LXXVI Opp. tom. VI, pag. 22b.
174쪽
DE lVILI DOMlΝlo. CAP. XXI Uinesse homini nisi primo originetur in anima, et si ibi presuerit inmundicia, quicquid affuerit maculatur, sicut econtra si ibi insit spiritualis mundicia, quicquid
contigerit erit mundum frustra ergo facit elemosinam. hoc est pus misericordie qui contempnit mundiciam anime proprie, quia eius misericordiam debet cognoscendo primo omnium relevare, quia aliter facit bonum pre postere a maximo indigente. Et ista perversio, ut sepe dixi, X cecat potentes seculi, ut notat Augustinus Enchi Alnas an e ridion LX Si, inquit, quis vellet dare elemosinam i per i 'si ui si h6 Io, a quam illi munda SSent omnia, odisSet eam secundum Pur ii Rrt seculum et diligere secundum Deum. Nemo enim dat elemosinam quamlibet nisi unde et ab illo accipiet qui non eget. Si ergo non valet ad meritum spoliare Paulum et relevare Petrum, multo minus valet detrahendo pro ibprii cordis miserum proferre bona de genere et ipsum contemptum ac peiora tum relinquere. Oportet ergo ad dile ccionem Dei habere rectum ordinem omnem spiritualem inmundiciam postponendo, quod credo notari per scripturam dicentem quod diliges Deum ex toto ocorde ille enim qui divisus est vel secundum unam
racionem analogam reponat creatorem et secundum
aliam referat creaturam, non diligit Deum suum toto corde. Hinc Deus in partibilis gracia cuius omnia nostra debent ieri nimirum offenditur. Et utinam nos possessio ab nati non simus in ista dampnacione pugnando et contendendo, laborando et solicitando pro terrenis que plus diligimus quam viri Ute S. Ex istis colligitur quod communiter, licet cece contra dicamus, involvimur in mortali, ideo non superest nisi orectificando intencionem, que est oculus mentis, Dei
misericordiam implorare, quia conclusio est Augustini Enchiridion quod sic ut nemo nisi per tu i debitam i ' misericordiam liberabitu si, nisi per debitum nemo dampnabitur. Et intelligo misericordiam indebitam de , condigno et illud sensit sanctus David dicens: Misericordiam et iudicium cantabo libi Domine. Ex quibus
patet cum peccamus continue debemus continue con-
io Recte cap. LXXVII, Opp. tom. VI, pag. 226. o. Matth. XX, ii 37. 33. In cap. Supra memorato hic locus non extat. Rectius cap. XCIV pag. 23i 36. Psalm C l.
175쪽
teri de peccato, quia dampnaremur pro minimo veniali, nisi foret misericors satisfaccio domini Jesu Christi. Ipse enim excusat nostram ignoranciam et fragilitatem tam in omissione quam in commissione declinante a medio, dum intencionem diligetici apponimus, ut sibi secundum nostram sufficienciam serviamus et de hoc quod deficimus condolemus. Tale enim peccatum est ex gracia dignum venia sicut quodlibet grave peccatum. si assit contricio; omne quidem mortale vel venialeio videtur in hoc convenire cuilibet quod Deus de potencia sua absoluta non posset sine contricione ipsum remittere, quia quantumcunque venialiter quisquam peccaverit, cum hoc quod nunquam sibi displiceat de eodem maneret inobedienter perpetuo obstinatus On enim Ti, eas urit ni, convertitur Quis ad Deum secundum volitivam potenciam 'ς in Pliς
nisi velit, nec beatificabitur sic peccans nisi convertatur is contrite. ad Dominum; ideo quoad obligacionem ad penam non differunt hec peccata nisi secundum magis et minus, licet cum hoc quod unum stat cum vita spirituali, cum, aliud repugnat veniale, et videtur de racione i sua formali includere contricionem; non autem mortale, et Sic mortale potest remitti, cum hoc veniale remaneat, sicut unum veniale committitur stante reliquo. Sed mortalia more virtutum sic convertuntur adinvicem quod unum et, non remittitur, nisi remittatur omne mortale concomitans, eo quod non remittitur nisi per induccionem gracieque repugnat cuicunque mortali. Nec stat veniale remitti mortali concomitante, nisi ipsum mortale remissum fuerit, quia venenum suum facit, ut omne concomitans 3o sit mortale. Quantum ad dignitatem, debitum vel ablacionem pec The udgmentcati sepe dixi quod attenditur penes taxacionem Dei, Sic h6isy iiii quod proporcionabiliter ut Deus eternaliter ordinavit G0d peccatum quodlibet puniri est dignum et iustum et de-3, bitum ut ipsum taliter puniatur, et preci Se ante tenetUr, obligatur et est debitor peccator ad penam. Ipse enim
est regula prima per Se mensurans Omne creatum debitum sive iustum, omne tamen peccatum mortale vel
veniale puniretur perpetuo nisi sua infinita misericordia 4 mitigaret, peccatum tamen veniale in quantum huiusmodi inportat racionem venie sed nullum mortale in
8 quodlibet Cod. sicut qua sicut u rlibet. 36. Cod. Sa. De Civili Dominio. ΙΙΙ. 34
176쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXIV. quantum tale), licet multa mortalia, quia omnia mortalia in quantum peccata predestinati sunt venialia. Ueniat in Ex istis patet quod infinitum maior pena debetur proi, w6rs ihan ali l quo Veniali quam pro isto dando mortali humano i
h 444kiiiihi iudici qud mlibet graviori; patet de veniali rescit et
mortali predestinati. ut de veniali ricarioth et Pauli blasphemia et ita Deus non remittit peccatum infinitum, licet commutat perpetuam in temporalem, cum illud quod non est non remittitur nec mutatur, Sed remittit reatum et culpam, reservando penam temporalem, ubi si de io fuerit Dei misericordia, perpetuo puniretur Et cum peccata ac pene in gravedine correspondent, patet quod omne peccatum resciti est quantumlibet gravius quam aliquod peccatum predestinati. In dampnatis vero dicit Augustinus Enchiridio LXXIV, quod mitissima omnium Spena perpetua erit eorum qui preter peccatum originale nullum actuale insuper addiderunt et in ceteris qui addiderunt tanto quilibet ibi tollerabiliorem habebit dampnacionem, quanto minorem ad maximum hic habuit iniquitatem. Et patet concordancia Sensus cum aliis doctoribus et oin ista materia, licet parumper discordetur in loyca. Alii autem dicunt quod remittitur peccatum et solvitur debitum, non quod est in actu sed in potencia propinqua, iuxta modum loquendi Christi Luc. VII, 47 Cui minus dimittitur minus diligit nec est vis in ista vocali ad discrepancia sed in sens U. Objuction: Sed larguitur contra primum sensum datum ad
boundo illo cognoscendum si homo tabuerit caritatem V1 detur
enim iuxta illud quod nemo i foret in gracia nisi ob et i Servaverit tam consilia quam precepta, ymmo quilibet o Answer positus adopciones duarum conversacionum eque possibilium teneretur sub pena peccati mortalis eligere meliorem et sic quilibet tenetur esse religiosus. Hic dicitur salvo iudicio meliori quod omnis qui scienter in particulari et sufficienter incurrit offensam bDei pro quocunque bono creature possibili ut sic peccat mortaliter, quia diligit creaturam super Deum, cum preponderat dampnum carencie dati doni dampno offense Dei et per consequens amorem dati boni amori Dei. Et sic quilibet tenetur observare tam Christi consilia quam o
177쪽
CAP. XXIV JLlRE TERTIUS. precepta, quia diligere Deum ex omnibus viribus suis sic quod nichil diligat extra ipsum, sed quicquid aliud dilexerit hoc foret in ordine ad ipsum finaliter diligendum.
Et sic nimis crebre peccamus mortaliter nitentes publice peccata nostra defendere in tantum quod quidam de clericis nostris incidentes in capitulum peccatorum sale III, 9 peccatum SurDH quasi Sodoma predicar erunt nec absconderunt. Et ad tantum invaluit ista macula quod iuxta sentenciam Commentatoris in prologo tercii Phisi iocorum peccatore consuetudine accipiunt ut cibum anime 5 que aput i divinum iudicium Sunt Venenum, Sicut contingit capitulo Augustini, dicentis Enchiridio LXIV: Nostris, inquit, temporibu multa mala in apertam consuetudinem iam benerunt, ut pro ei non Solum excomi municare aliquem a cum non audeamus sed nec clericum degradare. Et istam defensionem conqueritur Gregorius XXXIII or super illo ob XLI: Ibi habuit foveam hericius: sicut esse noxium solet, si unitas desit bonis, ita perniciosum est si non desit malis, perversos quippecto unitos corroborat dum concordat, et tanto magis incorrigibiles quanto unanimes facit. Et ideo dixi capitulo . . . huius , quod communitas perversorum graVat maliciam. Unde comparat Gregorius X cusantes Se in peccatis herinacio, per quem maliciosarum menciumst defensio designatur Hericius, inquit, cum comprehenditur caput eiuS, pede et totum corpu conspicitur, Sed mox cum apprehenSu fuerit corpus eius in speram colligit et intra tenentis manum quoad sensum totum amittitur quod ante bidebatur; sic maliciose menteS, cum Comprehen-3o duntur in suis excessibus, quia quo inicio tanquam capite ad culpam acceSSerunt, iam identur; quibus est iis tanquam pedibus nequicia perpetrata cognoScitur et tamen adductis repente excusa cionibus t maliciosa mens introrsum se colligit, dum omnia opera mala velamine sanctitatis 3 obiecta intra manum corripientis quasi spera Spiritu Dei summe ducibilis repente Se colligit et perversos consimilis reatus in defensionem sui recolligit. Sibi, inquit, quisque
super illo Isai. XXXIV, 4, II. s. facit Cod. facti. o. Od. quia deeSt.
9. Commentator. f. De Ecclesia p. 5, ubi et hic locus citatur. 3. Recte cap. LXXlX, pag. 227. 16. Gregorii Opp. tom. I, pag. IOT-IIΟ8.
178쪽
CAP. XXIV. eorum metuit, dum corripi alterum cernit, et ideo contra
corripiencium erba unanimiter assurgit, qui omnia divisi corrigi poterant iniquitatum suarum pertinacia uniti perdurant. Talis conneccio est hodie in filiis sceleratis, et
The Vil oree. Si fas est dicere capitaliter in Romano pontifice, sed chii di . . Pedetenti in Sui Satellitibus et diffuse per totum corpus
organiete membrorum dyaboli, qui nunc per spinas censure eccle- undς xh P0py siasti eo fulminande nunc ter aculeos conducti brachii secularis nunc quoque per funiculos de omni genere peccatorum extinguunt eis contrarios et corroborant ioypocris phariseica partem suam, dicentes instar hericii quod omnia faciunt propter honorem et defensionem iuris evangelici Nec habent alii potestatem eos corripere vel de eorum operibus iudicare, sed residet in illis solis plenitudo potestatis scripturam sacram sancto Ibdoctores et leges interpretari ad votum et dispensare, nedum contra apostolum, sed eciam contra Deum, in tantum, quod non pos i sunt committere symoniam sed, ut et 16
,' hkl . 'is bl Sse me proclamant, Si quidquam approbant vel sen-Chureli enciant, tunc ipsum est sentencia ecclesie triumphantis Io triumphRni Et ubi Augustinus dicit Enchiridio LX ex testimonio scripture quod omne delictum est contendere pro temporalibus non iaciendo iniurias instar Christi, in sacerdotibus autem Christi qui debent scire hoc esse melius est mortale isti contra dicunt et statuunt quod eccle-2Isiasticus ne dum debet pro temporalibus contendere sed
pugnare quod est contra legem Christi, ut patet XVII et XVIII capitulis IV libri o si videbimus cillam voraginem obturatam timeo nempe quod necesse est illam meretricem preparare orbita Antichristo et tunc primo oextingui, durantibus usque illuc pretiis inter gentes et
regna Cum laniis belles originantur ex frigescencia caritatis. quomodo cessabunt bella, quando populus sequendo Christi consilia non vult pati iniurias sed supprimi in ecclesia et inpetuosissime pro temporalibus 35 persecuntur hoc quidem non est in duce exercitus christiani pacis iudicium, cum Job IX, 4 dicitur: Quis resistet ei et pacem habuit Sed cum merita atque de I
6. Cod. pedetenenti. I, 8. Cod. ecclesiastico. 29. Cod. times. 34-36. Hic locus corruptuS St.
179쪽
merita repositorum et plebium sint connexa, caveam US nos subditi peccata quantum sussicimus.
216 Redeundo ergo conceditur quod positus i in adopcione 'ij ό :jηδ
duorum bonorum eque possibilium et sciens distincte hicli, know unum eorum esse Deo accepcius in dimittendo ipsum neee piable no
cramen inobediencie contemptu. Et Ste 1 detur en Su sin.
beati Bernii ardi in De recepto et Dispensa cione capitulo X: Si, inquit iubente seniore ut sileam erbumio michi forte per oblivionem elabitur, reum me fateor inobediencie sed venialiter Si ex contemptu sciens et deliberans sponte in verba prorumpo rumpendo legem silencii prevaricatorem me constituo et criminaliter, etsi inpenitens perSevero Sque ad mortem, peccavi eciami dampnabiliter. Cum ergo secundum istum Sanctum VIII capitulo tam qualitas preceptorum, quam auctoritaSprecipiencium obediencie refigit metam et inobediencie terminat culpam, sic quod inobediencia prelatis gravioris auctoritatis, maioris utilitatis culpa gravior in-2 curritur e contemptu, patule videtur, quod quando Deus Summe auctoritatis precipit utilissimum est magis delictum scienter illud omittere quam si actum neutrum relati religiosus negligit vel contempnit. Cum ergo secundum istum sanctum in operibus mediis sub ab ditus tenetur sub pena peccati mortalis obedire repo-216 sito, sic quod scienter et ex deliberacione i consilio divino resistitur, ideo conclusio huius sancti XIV capitulo est Cum omne peccatum contra Dei mandatum presumitur, eo quod Deus prohibet omne peccatum, que-3 cunque enialia, cum eriuntur in usum et consuetudinem
sunt crimen gravis rebellionis, que prius erant enialia simplicis transgressionis. Quis inquit, sane dicat plustribuendum humanis quam divinis tradicionibus, plurisque quod per suom Deus quam per semetipsum imperat 35 estimandum Nec refert sive Deus mandet nobis per auctores novi vel veteris testamenti vel per quemcunque prepositum recipientem Christi consilium vel mandatum, quia Luce X, I dicit Christus: Qui os audit, me audit et qui vos spernit, me spernit, et per consequeri Deum
7. Cod. conceptu. 9. Cod. ut subeam. 3, 4. Cod. ut si. 18. Cod. inobeuienter. 26. Cod. scient. 27. Me conclusio Cod.: Ioh. ' huius sancti VIII capitulo.
9. Non cap. X sed XV. Opp. sed Basil. 64o), pag. 33.
180쪽
DE CIUlLI DOMlNIO. CAP. XXIV. patrem, quia non obeditur tali ut homini sed ut ministro Dei cui principaliter obeditur. Ideo nemo debet obedire homini in aliquo quod obviat divino mandato clam minimo, quod vocatur a beato Bernhardo divinum consilium, cum Act V, 29 dicit Petrus: Obedire oportet magis me, quam hominibus. Unde sicut precipimur obedire prepositis in licitis et honestis, ita precipimur in facie eis resistere, quando ambulant contrarie divinis consiliis, cum Paulus precipiens quod simus imitatores Dei sui . Cor. XI propter levem culpam in facie oresistit Petro, ut dicitur Gal. II, II. Magis autem tenemur obedire Paulo et cuicunque t auctori scripture quam 217 isti Romano pontifici in operibus mediis sive neutris. e gh6ui Um ergo non tenemur Sequi quemcunque apostolum hi Hai. . e.hi λβ de quanto PS Sequitur dominum Jesum Christum, ibs sar as his Sicut patet ex limitacione Apostoli, patet quod nulliastreo'with prelato post sanctos apostolos tenemur obedire nisi de Chri' ' quanto recipit aut consulit Christi consilia vel mandata.
Ideo sanctus Apostolus I. Cor. IV et XI I quando consulit ut sint imitatores sui statim innectit formam Se 2 oquendi. cum infert Sicut, inquit, ego Christi aliter
enim ovis cece errat ex devio pastoris se stulte precipitans, ut patet capitulo II huius Probat autem beatus tern hardus quod graves delictum sit contempnendo non obedire prepositis ter illud I Reg. 5XV, 22, ubi Samuel precepit Sauli percutere Amalech et demoliri universa eius a quo quia Saul in parte defecit, laudivit sentenciam momini ter prophetam: Melior est obediencia quam victime, et auScultare magis quam erre adipem arietum. Qiιoniam quasi peccatum oariolandi est repugnare, et quasi scelus dolatri nolle a quiescere. Notat autem iste sanctus, quod dicitur repugnare et nolle acquieScere, quia ista dicuntur scienter rebelliones, que facta in Deum sive quoad mandatum, sive quoad consilium, sive per inpossibile quoad actum , medium sive neutrum semper sunt mortale peccatum 2IT nec possumus excusari de negligencia et contemptu, dum scimus expresse quod Deus hoc consulit et tamen ex deliberacione ipsum omittimus faciendo oppositum
l2. cuicurique in marg. circumquaque od. rebellionem.
q. f. De Praecepto et Dispensatione cap. XII. 23. Cap. XIV l. c.