장음표시 사용
161쪽
CΑΡ. XXl V. LIBER TERTIUS. I 5 non solum hemissibile, sed oportet quod data venia The sinis instremittatur, Ut patet ex testimonio Veritatis Math. XII, 'i ' 'Marc. ill et Luce XII Solum ergo peccatum continuatum imp Hi eucia usque ad mortem est dampnabile simpliciter, licet alia sint condicionaliter, cum sint gravia peccata pro quibus peccator dampnabitur nisi penitens resipiscat. Solum ergo peccatum continuatum in fine est peccatum in Spiritum Sanctum et irremissibile vel mortale, ut innuit
prima re SponSio. io Sed iuxta istud videtur quod nullus predestinatus objections peccavit mortaliter et per consequens cum Olum mortale extinguit graciam vel virtutem sequitur quod nullus predestinatus cadebat a gracia vel virtute. Item tunc foret omnis homo ambiguus, cum Sset ne uou siue in peccato mortali continue quia quilibet nostrum scit ii ι, 'quod est in peccato et nescit utrum est predestinatus vel prescitus aut utrum de peccato suo ante mortem erit contritus, ergo et c. Si enim homo Sit in quantumcunque levi peccato, dum in penitens inierit vitam inro illo, ipsum est mortale et econtra Sed antecedens est cuicunque ambiguum ergo et consequens convertibile. Item cum quilibet existens in quantumcunque gravi an to belleve
peccato debet credere quod reSUrget et Sal Vabitur, Ut him curetes otaliter desperaret et si resurget ab illo peccato, ipsum 'VR 'iψη et , non fuit mortale secundum post cionem, ergo Omnis viator quantumcunque graviter peccans non debet credere quod peccat mortaliter et cum non oportet confiteri
pro veniali vel subire penitenciam preter aspersionemaque benedicte et alia levia opera pietatis, videtur quod 3o non oportet aliquem confiteri quod est periculosum dicere, quia sic fucus dicencium peccatorum quod dimitterent malam consuetudinem in extremis tolleret omnem accus acionem qua sacerdo redargUeret pecca
3 Item, multi rescit cadunt a gracia et post resurgunt Dissicuit' a to
per penitenciam, licet erunt lina ter indurat 1. Cum of the ergo Secundum opinionem solum peccatum finalis in i QProb ip peniten cie sit mortale, sequitur quod omnes tales ante finale peccatum non peccarunt mortaliter quod videtur clo erroneum, Specialiter cum in rescito peccata mortalia reviviscent, sic quod pro omni mortali quod commiserat
punietur, quia de omni tali dolebit.
162쪽
5i DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXIV.
Objections Item, iuxta ponentes opus ne pharium esse peccatum
ς00 ''Vς vel peccatum tio est de facto individuari a tempore, manifestum videtur quod multi rescit dampnabuntur pro multis peccatis pro quibus i nunquam penituerant, oque tamen non durabunt in eis usque ad mortem, eo quod in rescito continuantur opera ius nepharia, sed pro quolibet instanti temporis habitus peccati desinit unum peccatum individuatum a tempore in desinente. Item, Stat peccatum veniale manere usque ad mortem sine dampnacione sequente, ut patet in omnibus pur togandis ergo non omne peccatum continuatum scilicet usque ad mortem est peccatum in Spiritum Sanctum irremissibile. Vei j i ii in F Item iuxta hanc viam nullum originale deletum fide,
b persiste '. . . O in illi dealli circumcisione vel baptismo foret mortale, quod est falsum, iadam ualion cum Per illud mor et dampnacio intrarunt in orbem: peccata enim que tollunt vitam anime dicuntur mortalia et letalia secundum Augustinum super Johannemo melia XII. Venialitas autem ieccati contrahitur ex modo loquendi scripture Gen. IV, 13 Maior est iniquitas romea quam ut veniam consequar; iuxta quam Apostolus loquitur l. Cor. VlI, quod Secundum indulgenciam excedit viro reddere debitum uxori pro excusanda libidine, iit meminit Augustinus Enchiridion LXI, ubi capit ex textu apostoli veniam pro indulgencia distinguens inter et
Alii autem sexto dicunt quod veniale et mortalem'rt j ii differunt in subiecto, cum inane veniale sit subiective
substance in sensu omne autem mortale in acione et voluntate:
quod videtur ex hoc falsum quod peccatum originale quod est privacio iusticie est in eadem potencia in squa nata est inesse iusticia. et tamen nec racio nec voluntas ipsum principiant. Item, defectus observarici consiliorum Christi est inpotencia intellectiva et non sensitiva. Scimus tamen 3, quod aliquod peccatum contra talia consilia in inperfecto non est mortale.
Item, multi peccant venialiter, omittendo illud quod racio et voluntas facerent sub pena augmenti meriti. Ista autem peccata sunt subiective in parte racionali, o sicut et talis omissio.
163쪽
Item, peccata mortalia causant denominacionem in Objections
peccatum mortale, ut docet Christus Math. V, 28, et sic de irasci, de verbis derisoriis et aliis per que Christus exponit legem.
Septimo et ultimo dicunt quidam quod solum illudio peccatum quod peccator vellet iustum esse et inpunitum ac perpetu permansurum dicitur mortale, ut Lincolniensis loquitur dicto IV. Sed videtur quod multi vellent peccata tam spiritualia Ans er: quam carnalia solum durare pro tempore. Et si loquam Ur 'huui hineui i5 de velle implicite, omnis voluntarie peccans vellet opera mi , ψ Sua esse iusta et inpunita, que si essent, forent peccata perpetua. Omnis eciam peccator positus in adopcione lio vel ut moriatur et peccata sua purgentur, vel Ut Sic vivat in veniali preeligeret hic vivere perpetuo antequamao peccata taliter punirentur in purgatorio, ut patet de mundialibus specialiter et de nobis omnibus quorum nullus appetit, sed quasi naturaliter odit mortem. Cum ergo pro omni tali obliqua cione a voluntate Dei terna sit digna pena perpetua, videtur quod Omne peccat Um, et, cum sit voluntarium sit dignum pena perpetua et per
Item, Sit A peccatum veniale quod Petrus peccans vult efficaciter finiri, tunc Petro tantum displicet de A quod positus in adopcione continuandi A non continuaret. 3 Ex quo videtur quod nullum est peccatum ibi Sit d. ii j voluntarium, quod contricio delet a peccato. Cum enim hen e trulyDeus sit pronior ad acceptandum, videtur quod Sicut irim i iii θhomo eo ipso peccat quo intime Vult peccare, sic eo ἱζέ, . si tib ipso desistit a peccato quo intime vult sic desistere no dat ly ith 3 Continuacio ergo cum pendet ex libera voluntate non 'μ 'φη habet excusa cionem sed mentimur de voluntate coacta. Pro quo declarando suppono, primo quod si volo me velle aliquid tunc volo illud. Secundo suppono quod displicet michi modo quod umquam pecco, Si conterorgo de peccato. Et tercio suppono me velle usque ad instans solum peccare. Et patet quod nunc volo pro instanti me conterere de peccato et per On SequenS
164쪽
518 DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXIV. nunc volo quod displiceat michi proci instanti quod aio
umquam pecco X Uppo Sicione secunda. Ex quo sequitur quod nunc volo me velle nunquam peccare et per consequens iuxta primam supposicionemn Unc Ol ἈUnquam peccare, consequens falsum, quia volo peccare Usque ad B inStans. Videtur ergo omne peccatum voluntarium esse illius
malicie, quod includit in se perpetuitatem voluntatis, saltem implicite ad peccandum. Et ille videtur sensus Augustini in De Verbis Domini sermone XXVIII, quod ioqui semel in disponitur ad hodie celebrandum, pro quo-cian lite tempore racione contrarie voluntatis. 'li, inquit, non meretur hodie accipere, non meretur po Si Huum
accipere, accipe sariem quotidianum quotidie, cum si contra quotidiana vulnera medicina, Sed sic vive ut quotidie 5 mereari accipere. Et in perversione voluntatis peccatoris patet secundum incolniensem divina iusticia qua pro pena honorabili dampnat peccatorem pena perpetUa implicatur enim voluntas peccandi perpetue ideo iustum est quod pro porcionaliter puniatur. Et in isto peccato oce cantur multi adulteri eciam sacerdotes et alii quiolunt servare accionem peccandi. Discussion In ista cinateria videtur michi quod non superest
in re alii nobi Vlantibu ni Si diligendo Deum, timere Omnia genera' u si peccatorum et non nimis curiose discutere proposito 25 peccato de gradu sue gravedinis; licet enim secundum Augustinum Enchiridior XLIII non inutiliter i exercentur uio ingenia si adhibeatur deceptacio moderata tamen periculosum est quicquam assereres quod non convincit sensus, racio vel scriptura i id opus est, inquit, ut o hec atque huiusmodi ormentur vel exentur, vel a Irmantur cum discrimine, quando Sine discrimine neSciuntur Cum ergo secundum eundem sanctum Enchiridion capitulo XI que sint levia, que gravia peccata, OH humano Sed divino iudicio sint pensanda, ad quid sollici 3btaret securiosus in talibus . cum certum videtur quod omni peccato de quo peccator contritus non absolvitur
in via dampnabitur, ut dicit prima post cio; et ideo
multa Sunt peccata que fuissent venialia contricione
I 2 qui Cod. quire nisi Cod. a. Cod. que sunt Ι2. OPP. Om V App. pag. 53. 27 Cap Supra memorato hic locus non extat, rectius cap. LIX, Opp. tona. VI, 218. 33. Et hic error scribentis est enim cap. LXXVlli, opp. tona. VI, Pag. 226.
165쪽
adhibita que propter continuacionem sunt mortalia et irremissibilia, ut innuit quinta post cio oportet ergo Se cundum Sanctos doctores concedere quod aliqua peccata sunt aliis graviora et sic aliqua mortalia, que Augustinus vocatora via, in quibus sunt quotlibet gradus, alia vero venialia que Augustinus vocat levia, ut patet in sermone De i istinc cione Culparum. Et eundem modum loquendi habet sidorus in libello suo De Ordine Creaturarum XIII capitulo et beatus Bern hardus in De Dispensa cioneio et Mandato Vil capitulo. Et hic undatur opinio quinta ad distinguendum notabiliter inter peccata mortalia aes venialia: notandum est secundum incolniensem dicto IV quod Deus noster est summus paterfamilia S, 2Il cuius magna domus est iste mundus habet j autem in i 5 illa domo racionales creaturas ut angelos et homines
servientes. Sed cum sit omnis ciens, predestinat aliquo Predestination.
ad beatitudinem, qui ministrant sibi ut siti et heredes,
alios autem rescit ad dampnacionem quibus cum dat pro statu vie libertatem arbitrii, secundum quam ut et filii salvari poterunt et filii condempnari, cum predestinacio et resciencia sit contingens ad utrumlibet licet
autem Deus continue eque amat predestinatos cumvolicio sua qua vult omnes beatificari sit inmobilis. quamvis possit aliter esse, cum sepe cadunt in via ab secundum ingratitudinem a dignitate et nomine filiali, ut patet de Adam, Petro, David et eis similibus, quos Deus misericorditer destinans ad salutem graciose revocat tamquam pius pater filios puniendo. D Et istum sensum exprimit Apostolus Hebr. XII, 5-6 3 Obliti, inquit, estis consolacionis quam obis tanquam
sitis loquitur dicens: Fili mi, noli negligere disciplinam Domini, neque fatigeris dum ab eo argueris; quem enim diligit Deus castigat, agellat autem omnem lium quem
recipit. Et sequitur de prescitis: ito si extra disciplinam 3 estis, cuius participes facti sunt omnes, ergo adulteri et non siti estis. Unde ergo dictus sapiens paterfamilias quedam in domo sua sic statuit observanda, ut qui-2 11' cunque de racionabilibus servitoribus i contra 'enerint, eiciantur de domo speciali atque familia, quedam autem
ii. Cod. ac notabiliter Cod. diligit recipit. 35. Cod.: Omnes siti.
166쪽
52OIDE CIVILI DOMINIO. CAP. XXIV. sic statuit ut contrave niens non ob hoc eiciatur, sed penam sustineat infra domum patet quod est notabilis differen cia inter hos desectus, pro porcionaliter ut est differen cia inter penas. Contraria, inquit incolniensis, primo modo statutis voco illicita et prohibita que secundum eum sunt mortalia contraria vero secundo modo statutis Differene o nominat diffusa, que vocat venialia. Cum ergo peccatum ii μ' et gracia opponuntur, patet Secundum regulam AristO- predestinate telis quod, sicut rescitus caret perpetuo illa gracia,
sic caret perpetuo momine ilii ire dest 1nacionis vel ioadopcionis, licet quandoque habeat graciam et per consequens nomen filii secundum presentem iusticiam. Et sic secundum lytulum valde equivocum est de domo Christi sive familia; econtra autem predestinatus licet quandoque expellatur ad tempus extra ecclesiam, dum is desinit esse in gracia et iliacione secundum presentem iusticiam, manet tamen Semper filius adopcionis, gracie. predestinacionis indelebilis et sic intra ecclesiam, que est numerus predestinatorum, licet sit extra particularem ecclesiam observantem caritatem secundum presentem Oiusticiam; et conformis est distinc cio de peccato veniali. de filio, de ecclesia, de gracia. Distinc ciones in ista materia sunt notande. Unde patet quod equivoce insunt peccata venialia et mortalia in predestinatis et prescitis correspondenter ad gracias et ad penas. io' Morta sincis Ex quibus videtur posse colligi quod tripliciter ini si ine sit os genere dicitur peccatum mortale, sicut tripliciter dicitur ille reproh. φ, veniale Primo modo omne peccatum rescit quod tollit
of the graciam graim cantem Secundum pre Sentem iusticiam et
hieli 'morial ePUgnat graci predestinacionis, quia inducit mortem ooni foro b secundam et sic intelligo illud I. Ioh. V, 18: Oui natus
ili r*prQbδ ς Secundo modo omne peccatum in re destinato tollenS graciam temporalem qua gratificaretur anima ad vitam spiritualem dicitur peccatum mortale, quia infert mortem 5 spiritualem licet momentaneam; et omne tale non Videtur pena dignum terna, cum Deus ordinavit illud filialiter et temporaliter castigari. Teicio modo dicitur quodcunque peccatum antecedentis inducens mortem anime primam vel secundam peccatum omortale, sicut vulnus dicitur letale quod inducit mortem. Et isto modo veniale per consuetudinem fit mortale.
I9. Cod. particulatim correxit in marg. ab Cod. corresponsens.
167쪽
CAP. XXlV.J LIBER TERTIUS. Correspondente potest intelligi peccatum veniale Three Linos stripliciter primomodo quando ex ordinacione Dei terna Gi ake in ornraciose preparatur venia pro eodem: et isto modo ino predφstinate
omne peccatum predestinati originale vel actuale dicitur malles venias. 5 veniale enim homo dicitur inmortalis pro statu innocencie in quo potuit nunquam mori, quare non magis dicitur peccatum veniale quod Deus ordinavit si remittere, dando veniam Θ Et sic omnes peccatum mortale secundo modo dicitur veniale nec hoc videtur plus rei opugnare quam eadem peccata sunt Simul gravia et levia. Et isto modo allegat sanctus Thomas in De Malo parte septima questione Ι beatum Ambrosium dicere quod
peccatum mortale per confessionem fit veniale. Secundo modo dicitur peccatum veniale, quando stata h t D 'y
i, cum utraque gracia, gracia grati sic ante Simpliciter ad grace present
beatitudinem et gratificante ad tempus que voeantur ' 'μ'
gracia predestinacionis et gracia secundum presentem iusticiam. Et isto modo loquuntur communiter theologi
de veniali ponendo ipsum distingui ex opposito a
eto mortali. Saltem primo et secundo modo dictis. Tercio modo dicitur peccatum veniale, quod Stat cum . in bicli gracia secundum presentem iusticiam, licet repugnet si iii hi taεui graci predestinacionis; et sic peccatis rescitus venialiter, grac ui Otnon secundo modo loquendo de veniali, Videtur enim 25 quodlibet peccatum veniale resciti esse mortale tercio modo dictum. ec non predestinatus inductus ad peccandum mortaliter e quantumcunque levi peccato peccatillo peccato effective mortaliter, cum illud peccatum inducit mortem; et sic possunt intelligi doctores, dicentes 3 quod non est aliquod peccatum tam veniale quin dum placeat sit mortale, ut dicit glosa super illud salmi Beati quorum tecta sunt peccata. Et Lincolniensis dicto IV cum quotlibet sanctis doctoribus. Sic eciam potest in-diit telligi dictum Augustini ad litteram, quod i multa levia 3b peccata constituunt mortale, sicut multa grana vel rene constituunt pondus quo iumentum deprimitur, multe gutte paulatim ingredientes carinam Submergunt naVem, ut dicit super Joh. Omelia XII. Et idem patet de igne purgatorio. Et in libro De decem Chordis capitulo I:
168쪽
CAP. XXIV Veniat in Persiste in
Miuuta, inquit, peccata plura si ne ligantur occidunt; ideo dicit quod equivalenter grandibus et letalibus peccatis non solum ex illis venialibus effective resultat mortale sed quod quilibet illorum, postquam primo
fuerit veniale, ex mora et complacencia fit mortale, quia inducens mortem; et sic idem peccatum potest infinitum crescere gravedine e circumstancia aggraVante. Nam omne peccatum in eodem subiecto peccatum mortale concomitans est mortale, sed peccatum prius veniale concomitatur in eodem Subiecto peccatum mortale. Nam loiuxta dicta criminosus peccat continue quicquid fecerit vel omiserit, licet fuerit bonum de genere Sed non est fingibile quod peccet ex desectu gracie nisi mortaliter, et continue dum est criminosus peccat mortaliter, Sicut continue demeretur. 15Similiter, posito quod Petrus existens in gracia de Efficiat omittendo certum cultum Dei, sic tamen quod ignorancia invincibilis ipsum excuset a mortali, pono quod interim innotescat sibi quod tenetur sub penadampnacionis interrumpere omissionem et colere meum etiSUUm, Pon tamen quod omittat ex malicia sicut prius, quamvis tum cincipiat novum peccatum, cum continuatur eadem omissio successiva, sicut et idem effectus in numero quoad subiectum et obiectum; et cum ille defectus secundum unam partem successivam fuit prius et, veniale peccatum et postmodum peccatum mortale CX- tincta gracia, sequitur probandum. Ponendo autem actus et opera peccata vel subiecta peccatorum aut sacrificia
pro peccatis, Sicut scriptura persepe loquitur, minor videtur difficultas probandi quod peccatum nunc veniale oerit alias mortale et econtra Supposito igitur quod loquamur formaliter de peccato et distinguamus peccatum veniale a mortali iuxta differen clam secunde opinionis, distingui hin et tercio quod mortale inducit mortem anime privando
b et ween veniat . I --. . . AE
graciam, Veniale vero mon, sed i 1 minuit caritatem ci videtur difficultas ex quo signo debet cognosci eorum distinc clo. Videtur enim differen clam uncolniensis deficere, cum Omne peccatum sit multipliciter dissuasum atque prohibitum; sicut enim in statu innocen cie, sic
Dilliculi oflistinguishinet ween venian mortui. iii. Similiter in marg. sicut an Cod. interruyere. 22. m. Cod. tamen.
169쪽
postmodum omne peccatum sui prohibitum et pene minacio sui dissuasio, ut patet Genes II, ubi vetatur esus pomi sub pena duplicis mortis humane nature, et Joh. VIII, 1 dicitur eidem nature: Vade et iam noli amplius peccare. Sed forte iste sanctus restringit prohibi-2i 2 cionem ad vetacionem sub pena mortis spiritualis j et dissuasionem ad vetacionem solum sub pena amissionis gradus gracie. Sed adhuc stat difficultas, cum nullum eiusdem speciei specialissime excedit aliud infinite, sedio veniale ac mortale sunt eiusdem speciei specialissime, cum veniale potest esse mortale ergo mortale non X-
cedit veniale in malicia inlinite. linc potest dici quod, sicut Christus in sinite excedit in bonitate alios fratres suos eciam secundum iu manitatem propter graciami funionis, sic peccatum mortale excedit veniale in sinite in malicia propter extinccionem caritatis simpliciter
dile ccionem reposteram, qua creatura in amore Te
sic itur creatori nec est putandum, quod multa venialia manencia pure venialia integrant mortale, cuius malicia 2o in pro porcione racionabili maioris in equalitatis se habeat ad singulum eorum, sed quod unumquodqUe eorum quod prius fuit veniale factum est mortale propter induc cionem mortis anime. Et tercio sic obicitur: Omne veniale huiusmodi est ante mali cie, quod propter nullum et, possibile foret committendum, cum nulla racio potest
fundare eleccionem super peccatum, O Uod tunc SSet iustum ac racionabile quod homo peccet con Se UenS contradiccio, cum tunc peccator faceret ut deberet. Ex
quo videtur quod omne peccatum ciam veniale sit in-3o initum malum, quia supra omne malum pene fugibile; 212' sed in sinitum malum potest esse j aliquod malum pene.
Confirmatur Peccatum quantumlibet leve immediate sequens Statum innocen cie foret peccatum mortale nec excusatur aliquod peccatum racione lapsus ne sit mor-3, tale ergo omne peccatum quantumlibet veniale fuerit est mortale Assumptum videtur ex hoc quod omne peccatum primi parentis excluderet ab eo Statum innocencie et induceret statum lapsus tollendo graciam innocen cie, que non componitur ex partibus intensi vis; olena enim talis peccati induceret mortem.
2 minali in marg. alia manu in textu minatum. 9. Cod. seriet. r i. simpliciter rectius secundum. p. allectionem ita textus in marg. :a inucionem. 2 . Cod. veniale tu. 36. Assumptum. Od. a ςu
170쪽
DCAP. XXIV. Hic potest dici quod assumptum est verum, Sed conclusio non sequitur ex illo nec sequitur si omne peccatum sic in finaliter peius quam malum pene quod si ses in finaliter malum. sicut patet de compa-
Adam' fit si si racionibus rerum disparium specierum: et sic videtur
mortas a be Probabile Od Omne peccatum Sequens statum no- could 30 Ri00 cencie foret mortale quia aliter posset Adam UOcienScunque libuerit peccavisse et fuisse punitus usque ad mortem sine satis saccione, quia pena sua non fuisset sufficiens iro minimo veniali nisi in virtutes meriti io Christi. Si igitur perfectus post lapsum tenetur observare Christi consilia sub pena mortalis, multo magis primus parens ierlaccior qui lac statu suo facillime posset declinare quotlibet veniale si enim non fuerit instructus a Deo ad declinandum peccatum quod perpetravit tunc ibnon foret sibi imputandum ocius quam imputatur bruto: ex hoc enim excusat i nos ignorancia quod in penam 213 peccati ignoramus quid et qualiter 'gere debeamus. Si igitur non previ peccaremus culpa ex pura ignorancia. si contigerit. inputabilis foret Deos oportet oigitur, Si cinnocens peccaret quod racio et voluntas consenciano convetitum, quod foret omnino mortale. cum sciens voluntatem Domini tam explicite videtur inexcusabilis si offendat. Et illam sentenciam de inpossibilitate primi parentis in peccando primo venialiter a
post statum innocencie tenet sanctus Thomas in De Malo, parte II questione III. Nota tamen quod quandocunque intelligunt doctores peccatum mortale et veniale simpliciter, ut dicunt mortem et veniam et sic negant quod veniale ita mortale, sed gravabitur nomini genus opeccati . sed non oporret sic intelligere, cum per idem negandum esset album foret nigrum, eciam sicut idem dictum vel factum quod secundum Augustinum XXII contra Faustum est peccatum potest alias esse non peccatum, sic idem defectus citra mentis consensum , spotest esSe cum pleno mentis con Sensu.
Hoc ergo supposito videndum est a quo Signo nota Fbili discernere possumus si offendimus in mortali de-
I. asstimyttim Cod. assertiιm . . . in alite L Cod. ivs . a. negandum esset hic aliqtio verba desunt.