장음표시 사용
191쪽
nunc autem excusacionem non habent de peccatis suis; peccantes itaque ex studio sunt periculosissimi peccatores, qui non solum bona non faciunt Sed odiunt, et facientes bona que ipsi negligunt ei Secuntur. Sed pro gi Orancia Ditiere nee notat Gregorius, quod aliud est nescire et aliud nolle QtWQQu
Sunt preter necessaria ad salutem, capit excusacionem ' sed nolle scire faciliter scibilia necessaria ad salutem provenit ex superbia et est dampnabile, cum sit igno-io ranci crassa et supina ex superbia, que est primum 22 1 vinculum dyabolicum ligans j supinum ad sui dampnum quicquid fecerit laborantem ideo non SupereS nOS a Safragilia et ignara et per consequens ex defectu humilitatis, militatis caritatis collisa nisi recurrere adi, Sapienciam patris contra ignoranciam, ad verbum Domini
in ternum permanens contra fragilitatem, et discere
ab eo qui est caritas, miticiam et humilitatem, ut docet Math. I, 28, 29 Venit ad me omnes qui laboratis et qui onerati estis, et ego resciam os et discite a me, et o quia mitis sum et humilis corde, ita quod miticia tollat asperitatem ollarum figuli se colliden cium, humilitas sit quasi fenum propriam fragilitatem memoran interceptum, et caritas sit vinculum colligans hec membra
et eorum Opera Super hominem interiorem et en ciet
et suave ac leve quicquid sibi contigerit. Ideo dicit Augustinussu De Math. Sermone X: Discite a me non mundum fabricare, non creare, non mirabilia facere et mortuos suScitare, Sed quoniam mitis sum et humilis corde.
Cum enim humilitas sit fundamentum spiritualis fabrice Humilityshoulci 3 et quanto quis disponit maiorem inponere molem disicii, deostvige' huide tanto iacit alcius fundamentum huius fabrice, per beo. Dibii glingat usque ad tercium celum quod oportet hominem 22 humiliter se recognoscere j quoddam nichil quia quoad materialem essenciam inue est materia prima est se-3 cundum philosophos ipsum nichil. Ipsa enim ex septimo Methaphisice nec est quid nec quale nec aliquid aliorum encium et Secundum Augustinum est verius prope nichil; Secundum vero speciem est homo vel accidentalis species ad similitudinem Dei facta, acciden cia vero nichil sunt o respectu substancie; ideo dicit Apostolus Gal. VI, 3 Si
26. Opp. tom. V pag. 38o Serm. LXX De Verbis Matth. XI, 25 36. Metaph. VII, cap. III.
192쪽
54D DE ClVILI DOMINIO. CAP. XXIV. quis existi,nat se aliquid esse, cum nichil sit, ipse se
Seducit; nam valde equivoce creatura est aliquid respectu entis simpliciter; et sic videtur satis addiscere de magistro eccionem virtutis misericordie Sciamus igitur oracionem dominicam, decalogum et imbolum cum mediis facilitantibus ad eorum noticiam, et que-cunque alia noticia vi ancium ne dum est superflua sed nociva, quia ex curiositate retardat ab istorum noticia. Et ista videtur sentencia Apostoli . Cor. II, 2 Non, inquit, iudicavi me scire aliquid inter vos nisi Iesum o Christum et hunc cruci una. oscamus igitur vitam cum doctrina evangelica quam exequamur in practica et est satis. Patet igitur quod ignorancia mandatorum pro tempore UO homo debet servire secundum illa
e re bound mandat non XcUSat ignarum ne peccet mortaliteri,
'ob'm .hb ' Sed graVat ecando culum. Ponunt tamen philosophi ments. quod alia est ignorancia disposicionis et alia ignorancia actualis apprehensionis Ignorancia disposicionis est, quando persona capax notici cuiuscunque scibilis deficit ab disposicione j et habitu quo ipsum cognosceret 22 et taliter est homo ignarus ante doctrinam; sed secundo modo homo habens habitum sciencie, dum deficit actualis consideracio, dicitur ignorare in actu quod scit in habitu, et taliter est omnis malus ignorans, cum perpetrando peccatum apparet sibi bonum; ideo vel et, deficit sibi habitus veritatis vel habitus quiescens in
anima ligatur ex passione vel alio obstaculo, ne regat actualiter delinquentem, sed cum sciencia et ignorancia dicantur ad aliquid oportet ulterius considerare quorum habet peccator ignoranciam si sunt de numero eorum oque sunt a Deo precepta sive prohibita vel non; et ignorancia circa talia que sunt mandata Dei, virtutes et vicia non excusat simpliciter sed accusat, cum homo
debet habere ignoranci illi oppositum et hoc sub pena mortalis, cum caritas si inest docet hominem Deo ser 35viendo diligere. Unde infans in baptismo dicitur habere
infusum habitum excedentem istam ignoranciam craSSamdampnabilem.
, ibis ius, AH autem est ignorancia inpertinencium ad salutem,
does no ut multe conclusiones doctrinales et multe lege humane oga Vatioti sunt salubriter ignorate: et ignorancia talium non ac-
193쪽
cusat nisi forte per accidens inducat ignoranciam diligendi Deum et proximum, quia solum tali est accusabilis et per consequens solum ignorancia caritatis.
Quandocunque igitur eo ignoranci habituali vel Good intention11 et actuali quis facit a Deo sibi prohibitum, Si l ex certa se hansciencia, non intencione diligendi Deum, peccat morta mere ignor I ce.
liter, et si ignorancia intencionem concomitans fuerit de sibi necessariis ad salutem, cuiusmodi sunt articuli fidei, non excusat simpliciter a mortali, ut patet de io apostolo et ceteris lassem is qui persecuntur infideliter christianos, putando se plurimum promereri; et sic intencio ocius excusat quam nuda ignorancia; ideo intelligo quod ignorancia aggregata ex illa intencione
bona de genere excusavit Apostolum et cetero peni-ibtentes. Unde non video quod mala passio excusat irracionabiliter iratum ne peccet mortaliter ocius quam passio excusat victum concupiscencia ad cognoscendum mulierem extra matrimonium passio enim concupi Scibilis minus declinat a naturalitate quam passio irascibilis. et Et sicut philosophi dicunt quod una rundo non facit ver A single lapse nec unicus actus malus vicium, sic dicunt quod continens mo I in SUperatus ex passione propter cognicionem unicam non fit in continens; sed aliter locuntur theologi ponentes virtutes supernaturaliter et vici dyabolice subito gene- et rari et distingui ab habitibus consuetudinalibus de quibus locuntur philosophi, sic quod cum virtute stat habitus inclinativus ad prevaricacionem et cum peccato Stat habitus inclinativus ad meritori operandum, ut patet tam racione quam experiencia sicut igitur in isto pre-222 cepi l negativo: Non mechaberis, prohibetur secundum exposicionem Christi consensus animi, sic in isto: Non occides prohibetur irracionabilis ira et in utrumque mandatum pro Semper obligans subito offenditur secundum virtutes irascibilem et concupiscibilem et peccatum 3b mortale subito contrahitur expulsa gracia dico autem irracionabilis ira, quia constat quod contingit irasci pro peccato ad Dei iniuriam vindicandam et personam aut populum emendandum, que ira est meritoria vel saltem racionabilis quoad substanc iam operis, licet irraciona
o bilitas sit in modo quando autem quis appetit vindictam in proximum utroque istorum postposito, non video
, actuali in textu accidentali corr. in marg. 37 aut textus et SupraScript. aut.2o Cod. Et sic.
194쪽
quin cadat a caritate non diligendo proximum ut seipsum; nec video quomodo talis ira irracionabilis sit meritoria aut propter honorem Dei in aliter elicienda. In ista tamen materia dicunt quidam doctores moderni quod ira ex passione tanta cito transiens sicut , ebrietas tracta in consuetudinibus sunt solum venialia; et forte intelligunt quod non sunt vicia consuetudinem concomitancia sed ex displicencia consequente inicionem actus passibilis veniam consequencia Deus enim est lux que peccatorem ociens irradiat quo ciens conver Io
Habitu Sed caveat dolens de commisso ne menciatur se
drunkennes conteri, Um V1 ateratur, qui diligenter non removet
occasionem peccandi. Unde non videtur michi scripture vel racione consonum i quod quotidie inebrians se cum 222 circumstanctis gravantibus usque ad sabbatum et minus inebriatus in sabbato ex consuetudine tracta tunc primo in gula peccet mortaliter, quia frequencia peccatorum precedencium de quibus est confessus contritus, et non videtur extinguere caritatem ocius quam quodlibet et oeorum predictum igitur precedens, licet non sit consuetudinaliter habituale, videtur michi tamen esse mortale, quia contra preceptum negatiVum pro semper obligans sub pena mortalis et de tali vicio locuntur theologi ab Et istam sentenciam declarat diffuse Augustinus in libro suo De Ebrietate: Si enim tunc mandatum negativum pro semper obligat sub pena mortalis, sed preceptum Secunde tabule est non iniuste concupiscere rem proximi videtur quod omnis gulosus peccat mortaliter Sonam omnia sunt iustorum et omnis peccandi concupiscencia non est iusta, quia contra Dominum, cum Math. II, 3 dicat pertinenter: Qui non est mecum
Item, Secundum beatum Bern hardum ubi supra scienter 3b contraveniens consilio abbatis terreni peccat mortaliter ex contemptu igitur multo magis scienter contra veniens consiliis abbatis primi: Quomodo rogo, non foret contemptus postponere suum consilium saluberrimum
27. In ebrietatis malum. Duo sermones opp. Om V, Append. pag. 49o Ib. De Praecepto et Dispensatione Opp. pag. 28.
195쪽
propter consilium vel instigacionem abiecte creature; quod non fieret pro toto mundo, cum pro porcionaliter amatur instigans ut obeditur eius consiliis non igitura a 3 sonat i in honorem, sed de honoracionem Dei contempnere taliter eius monita quia si umquam rumor creature preponitur amori Dei, in tali casu reponitur. Item iuxta diffinicionem Christi Math. VI, 23 Si oculus hominis sit nequam, totum corpu homini tenebroSum est. Sed oculus sic scienter postponentis Dei consilium Si tunc nequam, est dei Gos, io Quia deficit a simplicitate, cum nequicia et simplicitas counset has
sint in mediate contraria, igitur licit totum reSldUUm ye. tenebra peccatorum, habet enim talis duos oculos, cum
habet duo obiecta finaliter terminancia, scilicet intencionem declinantem a mandato dile ccionis Dei et in- i5tencionem qua Deus naturaliter diligitur super omnia, et talis dualitas oculorum videtur reprobata Math. VIII o: bonum est tibi ad vitam intrare cum uno oculo, quam duos oculos habentem mitti in iehennam ignis. Ista duplicitas oculi videtur dampnabilis, cum duo radii inrotencionum egredientes a voluntate ad obiecta non sub- alterna, causant angulum et offendunt in primum mandatum, cum sic finaliter diligens creaturam, non propter Deum, fruitur utendis, committens lasse me dolatriam; ideo cum illud peccatum pervertit ordinem amoris in-st finitum magis fugibile quam pena aliqua, videtur quod sit crimen extinguens graciam, cum debita Dei dilec-223 ci rep. gna cuilibet dile ccioni creature que non est ad ipsum finaliter diligendum; quando enim quis
habet intencionem vel opera circa mundum, dum non 3 sunt finaliter propter Deum, videtur michi Christum intendere quod tunc habet infamem binarium oculorum Vel manuum, sicut habent prosperitatibus mundi indebite adherentes; ideo esset melius habere oculum simplicem nichil intendendo aut diligendo, nisi Deum vel in ordine 3, ad ipsum, eciam si hic assit adversitas, quam habendo hic intencionem generalem ad Deum et cum hoc intencionem specialem et finalem ad aliquid citra ipsum, et si inde arrisit mundi prosperitas. Et iste videtur sensum Augustini in me Sermone Domini in monte
olibro II capitulo XIX. E beatus Gregorius XXVIII
39. Opp. tom. III, 2, pag. 226 o. Opp. tom. I, pag.
196쪽
D ClVILI DOMINIO. CAP. XXIV. Moral super illo ob XXXVIII, 5 vel quis tetendit super eam lineam exponit conformiter Unde quantumlibet mundialis habens quantumcunque inordinatum propositum dicit, quod sic intendit in aliter propter honorem divinum, licet fiat expresse in Dei contemptum, sicut fit omne factum contra Dei consilium vel mandatum ex certa sciencia, quia secundum beatum eronymum epistola LXXXV, apertus contemptus Dei Si facere prohibita aut iussa non facere. Cum igitur Deus precipit simplicitatem oculi et prohibet eius duplicitatem, videtur loquod in altero istorum delinquere sit Deum contempnere;
cum igitur omnis diligens aliquod creatum extra ordinem ad Deum finaliter diligendum habet oculum a P
duplicem, videtur omnem talem delinquere e contemptU,
quia contra primum mandatum, dum diligit aliquid 15
contra Deum in peccando supra Dominum in amorem Suum postponendo et extra Dominum in amorem talem
ad Dei dile ccionem non ordinando. Deus enim dicit michi quod pro amore suo non sic faciam, creatura inducens me si ei consencio dicit michi quod ob amorem et osui sic faciam, ideo consen ciendo creature Deo poSt- posit, incido istam triplicem maneriem pecca
A RH Ex istis videtur quod omnis expresse sciens vel Scire
sin f he rejecis debens sub pena mortalis quicquam esse sibi faciendum ab 'o ch sgi cle Christi consilio vel mandato non faciendo, peccat mortaliter illud patet eis qui dicunt, quod omne Christi consilium est mandatum et econtra, eo quod omne consilium Dei continetur ut pars alicuius decem mandatorum, ut consilium Christi loquentis in apostolo oest quod omnia nostra fiant in caritate ad gloriam Dei
8. Sine dubio hunc locum in Epistola St. Jeronymi ad Celantiam invenies: Ex quo apparet nec honorari ab eis Dominum nec timeri qui eius praecepta non faciunt. Et infra: Duo autem sunt genera mandatorum in quibus clauditur tota iustitia prohibendi unum, iubendi alterum . . . Hoc duplex diversumque praeceptum prohibendi scilicet et imperandi aequo omnibus iure mandatum est . . . In quονis proposit . . . aequale peccatum Sive prohibita admittere vel iussa non facere. Et sane neScio, an possimus leve aliquod peccatum dicere quod in Dei contemptum admittitur. Opp. Om. I, pag. 28-I2Q. I. I. Cor. XVI,
197쪽
secundum ordinem in ediscacionem ecclesie, ut patet II Cor. X, 8 et . Cor. XIV, 4 et alibi sepius inscriptura sed quandocunque quis sic exorbitat peccando contra Christi consilium, non sic facit ad honorem Dei, sed eius contemptum, igitur quandocunque Sic peccat, facit contra Dei mandatum. Nam idem videtur tantum 223 dominum servo suo i quicquam consulere sub pena et illud sibi recipere. Q Unde stultum videtur dicere quod nemo peccat Orio taliter, faciendo contra Dei consilium, cum Psalmo CV, I 3, 43, quod lii Israhel non sustinueri ni consilium Domini, sed exacerbaverunt eum in consilio Suo et patet ex processu exodi, quod ideo criminaliter peccarunt.
Videtur enim quod Deus nichil recipit nature liberei, nisi per modum consilii nec aliquid consulit nisi dileccionem Dei vel proximi, igitur sub dile ccione Dei Al counseis continetur omne consilium, nec ignorancia actualis et roild 'habitualis de diligendo vel serviendo Deo sic excuSat,
quia iuxta proxime dicta homo peccat mortaliter in-2 cidendo in talem ignoranciam, cum sub pena mortalis tenetur homo aliquid scire sed necessarium ad sciendum est ars amandi Deum et cognoscendi in quibus offenditur, cum aliter deficeret homo a debito Dei servicio. Ide, omnis homo tenetur sub iena mortalis illud 2 cognOScere et per consequens cognoscere omnia Christimandata sive consilia et in particulari omnia sibi mandata vel consulta a Deo sub pena criminis; nec est hoc inpossibile, cum omnia sunt hoc tuum diligere Deum oculo simplici super Singulas creaturas. Quando-3 cunque ergo quis ex ignorancia actuali vel habituali offendit in hanc maximam, ignorancia accusat. Ideo a a ' sicut quedam ignorancia prodest ut ignorancia i tardancium affectum ab isto servicio, sic ignorancia huius maXime sentencie nocet, et ita sicut ignorancia diligendi 3 Deum non per se excusat a crimine sed concomitancia talis ignoranci cum gelo placendi Deo excusat a peccati gravedine, sicut patet de apostolo et multis ino Eruili is no
u delibus, sic Iragilitas ad peccandum non Per Se X followed bycusat a crimine, sed concomitancia talis fragilitatis cum in penites ce.
4Overa lenitenci excusat peccati gravedine, et sic intelligo scripturas et dicta sanctorum in ista materia.
198쪽
55 DE CIVILI DOMINIO CAP. XXIV.
Nec excusaret alterum istorum bonorum malum con-
comitans nisi in virtute domini nostri Jesu Christi, qui est virtus et sapiencia Dei patris, docens nos inducendo virtutes excutere ignoranciam et excuciendo voluptates et sequendo ipsum induere penitenciam. Et sic iste due To serve God partes iusticie: servire Deo in gracia et non faceret'. b. contra eius mandata videntur esse omnia Christi con- command ment silia is et mandata; quas duas tremissas uiscunque
ς'ςhi'S elusionem finalis beatitudinis consequetur, ad Ue ne Iocessitando precedit graciam predestinacionis que si in- fuerit, videtur michi quod dignificat ad beatitudinem et
per consequens ad non punicionem perpetuam, cum Predestination dignum est ipsum non sic puniri quem Deus ternaliter
ibi thy'6 ordinat non sic puniri, eo quod dignum est tantum ibreWard dominum habere in propria domes de sua familia pleni et aestudinem voluntatis. Ex qua dignitate de congruo et
iusticia ex amore eterno videtur indignum quod ternaliter puniatur, cum sit contra ordinacionem divinam. Arguitur sic videtur dignitas secundum presentem in et o
iusticiam, quando est in mortali inducere dignitatem ut perpetuo puniatur, quia tunc duo contradictoria essent simul digna et iusta et per consequens Simul Vera,
nam nunc et semper Deus ordinat quod non sic perpetuo iunietur, ideo istuc contradictum cum iun. 2, quam est iustum; nec valet dicere quod pro nunc est dignum quod sic premiabitur, sed ipse nunc non est dignus sic premiari, quia gracia predestinacionis a qua non potest excidere usque adeo ipsum dignificat, cum inseparabiliter facit urn adopcionis filium et oheredem; non enim potest admonitive huiusmodi impedire vel ipsam terdere, ideo nec potest cum illa stante titulum perdere consequentem; cum enim illa gracia infinitum sit melior quam gracia resciti, videtur quod infinitum plus dignificat. 3b Similiter, si vere est dignum quod si punietur et tamen ipse est dignus non sic premiari, tunc dignum
est quod non Sic premi e tur et per consequen non est
dignus dampnari, cum sit dignum quod dampnetur; et ista duo contradicenda sunt in Deo digna et iusta non o
199쪽
enim est dignitas vel iusticia in creatura nisi secundum exemplar dignitatis et iustici quoad Deum, ut sista. Petrus i sit dignus mercede aliqua, tunc dignum est aput Deum ut ipsam habeat. Si enim Deus scit Petrum esse dignum tanta pena, tunc scit dignum esse ut habeat huiusmodi penam, quia aliter creatura poSSet dignificare contra ordinacionem Dei, cum dignificat ad dampnacionem pro peccato infinitum, pro quo Deus non potest dampnare. io Similiter, capto Petro peccante peccato finalis in Any insul acti enitencia et Paulo predestinato peccante temporaliter eoi 6bale ilian resipiscendo, infinitum gravius est peccatum Petri V m fetastinate Pauli, sicut patet de penis quas Deus adoptat eis qui semper punit pro porcionaliter ad gravedines peccatorum; ibigitur dignum est infinitum gravius puniri peccatum Petri quam peccatum datum Pauli, sed non intensive neque durative et per consequens peccatum Pauli est dignum solum puniri temporaliter et per idem persona illi peccato subiecta. Non enim valet hoc sophisma: eto Illud peccatum est dignum sic puniri et non est dignum illud peccatum sic puniri, cum dignum sit venia ex remissibilitate quam Deus videt in ipso et aliud ex perpetuitate sit omnino indignum venia, cum Deus non potest ipsum remittere. 25 Similiter, omnis talis dignitas non est nisi condicionata Desert of
ponens disposicionem Ubiecto UI SI Π aliter re ara is Perseveret sic vel sic mercedem recipiet: sed ex tali conditione by
a 24 condicione non sequitur quod sit dignus s1mpliciter of the agent. aput Deum igitur nec quod sit sic dignus simpliciter; 3o tunc enim omnis peccans venialiter foret ut sic dignus dampnari quia sic dampnari nisi affuerit gracia esu Christi, cum aliter fuisset omne peccatum mortale. Ymmo iuxta eviden cias partis apostolice sicut illud veniale est infinitum fugibilius quam pena, sic habet 3 dignitatem ut puniatur supra omnem penam finitam; sicut igitur creditur hoc mortale esse tam dignum graviter puniri, sicut si Deus inmisericorditer ipsum puniret. ita videtur dicendum de quolibet veniali sed cum tunc dampnabiliter puniretur, videtur quod omne tale sit o dignum dampnabiliter puniri; sic enim puniretur nisi Christus genus humanum redimeret nec dicetur quam
200쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXIV. dignum ad maximum est aliquod peccatum puniri nisi
recurrat ad ordinacionem divinam, quia adnichilacio non potest esse penalis et omnis misericors punicio qua oportet Deum punire vel extinguere scilicet sanctum est citra condignum ut sic. Iuxta hanc viam peccatum est dignum plus puniri quam omnis alia pena a Deo noscibilis et quotlibet eque dignum; nec Deus nosceret peccati gravedinem maximam idem igitur est dignum esse peccatum sic puniri, et peccatum esse dignum sic puniri, sicut patet scrutanti illas dignitates et subiecta ioque domi nunt. Our judgments Ex talibus eviden ciis alias sepe dixi, cum nemo sit
o error, o dignUS 1 Si ut Deus omnia 1 dens ipsum digni Iacat
00 l . y V g tu lican io, sed non dignificat iudicando rescitum ad gloriam nec ire destinatum ad lenam perpetuam, ibi deo nullus talium est dignus tali mercede; sed quod nos reputamus tales sic dignos esse, quia non videmus nunc finem is eriti, ride, dicimus ire destinatis quod dampnabuntur nisi resipiscant et rescitis quod salva buntur iis P continuant et sic iudicamus dignitatem et ocontrarie divino iudicio ex ignorancia ut tempore populus
David iudicavit post 'dulterium, quod fuit dignus
mori corporaliter sine regeneracione vel Christi gignicione, Deus autem plene sciens eius ydoneitatem et predestinacionem adiudicat eum moes sic puniri sed bdignum beatitudine; ideo tantum dilexit eum, ut Un- Uam, e quod Deus non potest eum vicissim eundem
homine is magis diligere, it istendit radiwardensis Correlario 23 capituli primi libri; et ista videtur sentencia Augustini V De Trinitate in fine. Si igitur Deus 3 otantum amat hunc hominem et iudicat eum dignum, ipse est sic dignus pro omni mensura pro quo Sisimilis cum Dei iudicio et amore. Si enim voluntas et iudicium domini pape possunt dignificare hominem ad beneficium, multo magis iudicium et acceptacio divina 35 iuxta illud Apoli. III, Ambulabunt mecum, quoniam digni sunt j Et Sapien. II, 5 Deus temptavit eos et in a venit illos dignos se Peccatores igitur sunt digni ex
26, 27. ut nunquam e . . . Hic aliquot verba exciderunt. Sensum huius
loci in libro De Ecclesia pag. 7 habes. 20. Cod. capituli deest. Addidie textu De EccleSi pag. 9.