Institutiones theologicae quas in usum auditorum suorum composuit Franciscus Iavarone in Regio Archigymnasio Neapolitano theologiae dogmaticae professor, Academiae Herculanensis archaeologiae socius ordinarius, Herculanensium voluminum interpres. Tom

131쪽

culis, et igni, et Omnibus aliis tormentis ;a confaεsione, ut manifestum Ost, non discedimus. Sed quanto magis is magisqus talia nobis infliguntur , eo Plures alii me nomen Lesu staelos et pii sunt. Quema modum sitis, si quis paries illas amputet, quae fructum ferunt, ita proscit, ut alios

flarentes, es fructiferos palmites rursus P ferat; idem quoque nobis provenit. Plantata enim a Deo , et Saloatores Christo vitis, Populus eius GL Dial. cum Tryph. n. Do. Nec quicquam tamen, sic Τyramnis obiicit Tertullianus, proscit exquisitior quaeque crudelitas Vestra, illecebra est ma- Ris sectae. Plures incimur, quoties mθιimur a vobis. Semen est sanguis Christianorum. Apologet. cap. L. Sic quoque Eccla Siae. persecutores alloquitur S. Cyprianus :Eces id ipstim quale est, unda nobis Mobis-ciam maxime εθrmo est , quod nos insε-ctatis innoxios, quod in contumeliam Dei impugnatis atques opprimitis Dei SE OS...... Adhuc insuper Dei semos et maia

stati ae nomini eius dicatos intuotio per-

132쪽

secutionibus fatigatis. Satis non est quod ipsa tu Deum non colis r adhuc insuper eos qui colunt, sacrilem insectationa pom

Sequeris . . . . . . Innoxios, iustos, Deo caros

domo priscis , patrimonio Spolias , catenιs premis, carcere incladis ; gladio, bestiis , ignibus punis. Nec saltem contentus es dolorum noθtrorum comPendio, et simplici ac ueloci breMitate poenarum. Admoses Ianιandis corporibus longa tormenta , multisti cas Iacerandis pisceribus numerosa inseriplicia, nec feritas, alus immanitas tu usitatis potest contenta esse tormentIS; ex cogitat noνas poctuas ingeniosa crudelitas. Quae haec est insatiabilis carnificinaes rabios, quas inexples bilis libido scioνiliaes . Lib. ad Demetrianum pag. 45 . Ed. MΜ. Sie demum Theodoretus: Sicut lignatoribus silpam caedsentibus multo plures pullulant propagines ab radicibus , quam sint rami qui inciduntur; ita tunc quoque piiε complaribus interfectis, multo plures quotidie ad Metrinam mangelicam accedebant; cruorque illa caesorurn corporum irrigatio quaein

133쪽

dam erat nopis in Ecclesia emementibus plantis. Theodoret. Serm. de legibus 1 . At,

i) Ineptum prorsus est quod nobis de Μartyrum paucitate obiiciunt adversarii ex hoc Origenis testimonio : Deus o Ortunis te Oribus co escuit eos , qui in Christianos insurgerent, et eos anterficere an animo haberent pauci per inferoaua temporum, et facias numerabileo, Pro Christiana Belidone mortem chieriunm. Sed eorumontem prorsu3 ex inoi nianquam permisit Deu3, imo consistere mesuit. Lib. ΠL contra Celsum n. 8. Origenes enim non de Martyrum numero absolute , sed commmte ad eorum numerum , qui Christi fidem professi sunt , loquitur ; comparationem scilicet instituit inter eos , qui Christi fidem coram Tyrannis professi mortem oppetiere, et eos omnes , qui Christi fidem amplexi in ea pacificeae nullo exagitante mortui sunt. Nimirum idem origenes ubi, de Martyrum numero absolute Verba facit, illum magnum fuisse testatur: Multi e nostris quamois probe εcirent se, si in constendo Christianismo Perstarent , mori uros; contra αδsometum ira et suas facultarea necvera ur , si GnSterent; ramen devecta inta , molentes monem , Fietatis causa Occiabuerunt. Ibid. Lib. II. u. 17.

Diuiti su t

134쪽

ne plura testimonia de Martyrum.numero, et constantia afferamus, Martyrologium, quod ex Matricensi Bibliotheca Iriartes Graece edidit , ego vero latina interpretatione Orn vi , legero Praestat. Ibi enim Alictor, quem Eusebium fuisse reor, a Marci Antonini, et Lucii Veri persecutione incipiens, ac in Diocletiani, et Maximiani persecutionem desinens, Martyrum, ex quibus nonnisi Praecipuos nominat, ingentem fuisse numerum , invi

clamque constantiam non semel Contestatur.

His nimirum utitur vocibus, ubi de Mar t3rum multitudine loquitur: πο ut μεν, καια λοι pag. 1. multi quidem et alii ; πλει στοι , plurimi pag. 4. και αλλοι πλειστοι, iatques alii PIurimi pag. 7. , και γρωτατοι , Plurimi, ac disersissimi pag. 8. iterum πλειπτοι , Plurimi pag. Ib. π 'βος σχεδον αναρι,πτον , multitudo pens innumerabilis pag. ub. Nec his vocibus Contentus , ubi do Diocletiani, ac Maximiani persecutione loquitur, Martyres praesertim in Phoenicia, Syria, Aegypto, Thebaide, Africa, ac

Maurorum gente, adeo multos fuisse osten.

135쪽

dit , ut, quium Φθorum muItitudinem, en

eius verba, et νarios cruciandi, necandi- qua modos enumerare diocias ac omnino impossibus comperissem, Paucorum 2 rumdam Ferillustrium mentitonem faciam:

των μονfimos inu. Pag. 24. Ac demum ne i lustriores quidem nominatim recenset; sed omnes veluti coacervans, generatim secundum varia tormentorum vel mortis genera innuit Pag. 29. et seqq.

Ex prosanis vero audire praestat Tacitum, qui haec inter cetera de Neronis persecutione narrat: Non ope humana, non largition bus principis , aus Deum placamentis decedebat infamia , quin iustum incendium crederent. Erm abolendo rumori Nero subdidit reos, et quaesitissimis poenis

cit, quos, peritagitia inuisos , pulgus Christianos appellabat. Molor eius nominis Christus, qui Tiberio imperitanis , Per Procuratorem Pontium Pilatum εupplicio

136쪽

assectus erat. Repressaque in praea. xi tiabilis superstitio rursus erumpe i, Πυn modo per Iudaeam originem sius mali ,εed per urbam etiam; quo cuncta undique atrocia, Guι pudenda consuunt, celebranturque. Primo correpti qui fatebantur, deindo iudicio eorum multitudo ingens, haud perinde in crimine incendii , quam odii humuni goneris consisti εunt. Et per euntibus addita ludibria, ut ferarum is os confecti, Ianiatu canum interirent, aut crucibus D i, aut Fammandi et atques ubi Ofecisset Hes, in usum nocturni lumι-nis urerentur. Norios suos ei mectaculo Nero obtulerat, et circena Iudicrum edebat , holim aurigas permixtus plebi , Delcirculo insistens. Unde quamquam ad 9 sua lontes, et novissima oe M 'Mesritos , miseratio oriebatur, tanquam non utilitiato publica, sed in saevitiam unius ahlumemn-tur. Corn. Tacit. Annal. lib. XV. Tacito concinit . Dion Siphilini, qui haec de Domitiano narrat : Eodam anno , inquit , Domitianus cum olioa multos, tum vero

137쪽

Fabium Clementem consulem etsi patruelis eius erat, et Fruriam Domitiliam , Domitiani consanguineam , uxorem haseret morte asserit, illato ambobus crimina impietatis. Cuiua rei causa multi grai in Lu- deorum sic appellabantur Christiani ) mores transierant damnati Aunt quorum pars Occiεα est, pars spoliata facultatibus. Domitiua tamiammodo in Pandatariam relegata est. Glabrionem quoque, gia cum Tra

iano magiεtratum gesserrat, a Ciamtum Praeter cetera εverioris criminia ω . . . . .

intersici iusεit Utrique concordat Plinius , Cuius verba retulimus Pag. D6. Quibus demum prosanis testimoniis firmis quidem et gravibus illud addendum firmis-Simum atque gravissimum, quod ex duabus epigraphis a Grutero .relatis Thes. In

script. pag. CCLXXX. 5. 4. in Hispania γ

Diocletianus . Iovius . Et Μaximian . Herculeus Caes . AuggΑmplificato . Per . Orien

138쪽

Τem . Et . Occidentem Imp. Rom. Et Nomine . Christianorum Deleto . Qui . Remp . Ever Tebam

Diocletian . CaesAng . Galerio . In . Ori Ento . Adopi . Supers Titione . Christ. Ubiq . Deleta . Et . Cui

Tu . Deor . Propagato Ex his nimirum Inscriptionibus maximum fuisse Martyrum numerum, invictamque Constantiam satis superque constat. Si enim

Christi cultoribus , qui iam mirabili modo aucti et multiplicati fuerant, rit in prima huius Propositionis parte demonstravimus , tantam cladem attulerunt Tyranni, ut horum Iaudatores vel potius adulatores Christianum nomen deletum suisse scripserint; innumerabiles suis Se eos , qui admirabili sortitudine Martyrii

certamen absolverunt, tam certum est quam quod certissimum.

139쪽

Atqui tot Martyrum constantia non alia ratione , nisi divina virtute, eXplieari potest.

ut facile est animadvertere. Eorum namque numerum maximum fuisse, et eX omni hominum genere compositum iam demonstravimus. Innumeris Vero ac exquisitissimis tormentis eos excruciatos fuisse , ac in

dignissima , acerbissimaque morte assectos nullus ignorat. Tot deinde, tantosque cruciatus , ac mortem ipsam acerbissimam non timidi , non paventes, sed sortes et animosὲ appetunt. Ad rem Lactantius Lare nes, et robusti corporis piri eiusmodi lacerationes Perferre nequeunt, Oxclamant et gemitus edunt; pincuntur enim dolore, quia

deest illis inspira a patientia. Nostri autem tit de piris taceam pueri , et mulier

culas tortores suos taciti vincunt, et exprimeres illis gemitus nec ignis potest. Instit Lib. V. cap. XIII. n. 12, Scilicet, ut rem memplo confirmemus, tanto animi robors mala est Blandina , ut tortoros, qui invicem SMhi succedentos, a prima luce MSque ad νε-

speram , Omni tormentorum genere, Eam --

140쪽

cruciarerant, resoluta nemorum com Mis merent, seque inoma conferat, cum nuMlum tormenti genus, quoia ipsi inferri pos- acti, relivuum habesrent, mirarentur adhuc illam spiritum iliacors , toto corPOm mcs-ram atquct perfOSSO; totamnturque unicum tormenti genus ad illam suo cinctam sus cisso, ns cum tot ac tanta tormenta. Apud

Eusebium Hist. Eccl. Lib. V. cap. I. Quinimmo sereno vultu 3 alacri incessu , hilari animo, ad equuleum, ad bestias, ad ignem Prosiliunt, quasi non ad mortam tracti, sed ad epulas vocati suissent. Nimirum, ut etiam in hac re satis nota , teStata , ae manifesta exemplum asseramus: inluxit illos Dictoriactillorum sic do duabus malleribus Perpetua, et Felicitate, earum quo sociis legimus , et pro cesserunt esse carcere in amphitheatrum, quasi in Coorum , hilaros , pultu decori foris gaudio paventes , non timore. SEquebatur Perpetua placido υulm , et Pstreum incesssu ue Matrona Christi Dot dilocta :νwOrem oculorum suorum cloiiciona aB Omnium conspectu. Item Foliestas salpam