In Propertium quaestiones grammaticae et orthographicae...

41쪽

tentia perlaeti notio saeile adparet ). Atque etiam perfectorum, quae habent si, i, si per Similem syncopen contractorum in ropertii elegiis haec reperiuntur exempla tria indieativi: eo usumpsti 1, 3, 37;

dixti 4, 23, 15; duxti l 3, 17,

duo coniunctivi latinitate sane frequentiora: ausim 2, 5, 24 19, 21 profeci ex prisca forma ausisim). Exorta est manifesto haec dicendi licentia iam prisei sermonis propria, qua poetae scaenici' frequenter usi Sunt, ex vulgari pronuntiandi consuetudine. Quam vero late ea patuerit, vel inde colligitur, quod etiam alii posterioris aetatis scriptores et poetae tales formas nonnunquam admittere non dubitaverunt. Cf. apud Catullum infinitivi perfexemplum promisse X 5; et indie fui. Xact. recepso

Denique ad hanc quaestionum partem referri liceat participia pers a88.

advigio pus acad. ali. g. 226 de his certe locis assentiri non possum, cum dicit, liberiorem et audaciorem usum praesentis historici poetis concedendum esse. s. f. Hermann De J. Nic.

Μadvigii interpretatione quarundam verbi Latini formarum, Le*gigi 844, g Reifig, g 143 b cum notis 271maasii. ' Collegit aliorum exempla diligentissime Struve l. l. pg. 153. Doctissime quaesitum est de hac dicendi ratione a Corsseno , ΙΙ, fg. 553 sq. - f. Reisii 144 c cum notismaasii 273, 274. - Κύhner, I, g 507 sq. Reliqua eiusdem participii plenioris speciei exempla f. apud Fr neri l. l. pg. 7.

42쪽

- IS deprenso 3, 32, 27, cuius generis formas, cum apud Catullum et Tibullum illae mDino non reperiantur, inter aureae aetatis poetas Vergilius frequentius, certe metro ut sufficeret, adoptaVit. Jam vero multo gravior quaesti instituenda est, quale fuerit orthographiae genus in eo libro, unde nostri optimi codices orti sunt et quale in nostrae aetatis roperti editionibus maxime sit probandum.

43쪽

Quaestione nonnullae orthographicae.

Verum orthographia quoque consuetudini servit, ideoque saepe mutata est Quintil. I, 7, 14.

Carolus Lachmann eum in roperti editione a. 18169 5 praemoneat, rationem scribendi ad morem saeculi Augusti, quantum fieri potuerit aut debuerit, se acc0mmodavisse, luculenter profiterer, si quis veterum scriptorum opera ad sincerissimam librorum mss. sdem recognoscere velit, ei ipsorum scriptorum vel eorum aetatis orthograph, eum genus nullo modo esse spernendum Quam artis criticae curam ut vel maxime adyersus neglegentiam editorum, qui ei antecesserant impendit, ita in universum id contendit, ut tota sc1ibendi rati librariorum imprimis medii aevi licentia atque temeritate gravissime perturbata ad pristinam restitueretur integritatem ). Qua in re cui errori vel criticus ille praestantissimus latius indulserit, dilucide exposuit Brambachius, Die eugestaliun derlateini schen Orthographie in threm Verbalinis gur Schule,

44쪽

- 40 I pzg. 868, gg. 63 q. et 259. Nam cum orthographia vulgaris in doctorum hominum usum secundum quattuor fere solos codices hos ): Vergilium ediceum saecl. V. ef Ribbeck Verg. prolegg. gg. 219-2221, Jnstituti0nes Gai saecl. V. vel V.), Novum estamentum uidense ante med. saecl. VI exarat ), Digesta Florentina saecl. VII.)0ptime disci posse putaret, eum plane fugisse videtur, testsmonia illa, ut sunt et aetate et origine maxime inter se

diversa, si anxie ad renovandam Veterum scribendi rationem amplecteremur, futurum esse, ut turpiter mixta, non similis, nedum vera et cuiusvis scriptoris propria orthographia exsisteret. Quid quod Lachmannus fidissimos in

rebus orthographicis testes, inscriptiones et Veterum grammaticorum exempla, si minus prorsus neglegebat, at certe non eam, quam par est, iis tribuebat auctoritatem ). Atque notum est studium illud a Lachmann incohatum artis criticae non in constituendis solum sed etiam inscribendis verbis exercendae a Friederico Ritscheli ad tantam perfectionem esse deductum, ut illum re vera insignissimum orthographiae correctorem praedices. Nam quam prospere omnibus, quotquot praesto sunt, Vetustatis fontibus inscriptionibus, nummis, scriptoribus grammaticis, libris manu scriptis via ac ratione arcessitis profecerit et in genere orthographico et in totius latinitatis per varia saecula progressionibus penitus cognoscendis, cum ex haud paucis opuscillorum quaestionibus grammaticis et ps graphicis satis adparet, tum ex rotegomenis ad lauti Τriu et Priscae latinitatis thesauro, cuius tabularum in entiai Comment in Lucret. g. 203 Habemus autem hic auctorea non grammaticos verae rationis ignaros, sed eos libros, o quibus Orthographia vulgaris optime disci potest, Vergilium ediceum, institutiones Gai, novum testamentum videns a me editum, digesta

Florentina.

45쪽

- 41 rationem quantam sagacitatem et doctrinam impenderit, non est cur longius persequamur. Sat enim est laudata et probata a doctis et gravibus viris ).Jam ut has rationes a Lachmanno et Ritschelio acutissimis ingeniis commendatas in ropertii carmina, qu0ad id quidem pro meis viribus potero, transferam, - Videntur enim mihi et L. Alisserus et Baehrensius haud paucos inscribendi genere locos ad emendandum reliquisse, - er- magnas mihi vel praeclarissime grammaticorum antiquissimorum praesidio ab Henrico eilio in lucem prolato obstare difficultates facile intelleget, qui codicum ropertianorum naturam atque indolem diligentius perspexerit. Constat quidem inter omnes, ut Catullianorum et bbullianorum, ita ropertianorum, quotquot etiamnunc exstant, nullum librum s. ante saecl. XIV. longe plurimos V. saeculo esse conscriptos' u0rum e magna muΙtitudine partim ab Italis audacissime interpolatorum partim librariorum inscitia et stupore pravissime corruptorum quamvis codicis Neapolitani, id quod supra monui mus, testimoniis ut integerrimis in constituenda sincera lectione praeter ceteros niti debeamus, tamen in ropertianis carminibus ad pristinam archetypi orthographiam

revocandis ne corrupta quidem apographa contemnenda esse nune exponamus. Quod Vel maxime e Baehrensianorum

codicum indole mihi adparebat quorum etiam in orthoi Longe plurimas Bitschelii qua tiones grammaticas et epigraphicas ante riscae latinitatis thesaurum editum pulcherrime illustravit O. Ribbeckius Jahrb. si class. Philologie tom. LXXV, a. 1857, gg. 304-324 to LXXVII, a. 1858. gg. 77 - 199 commentationibus quae inscribuntur. Ueber . Ritschys Orschungengu lat. Spracligeschichte. ' De Neapolitani, quem Lachmannus et Hertzbergius perperam tribuunt saeel. XIII, actate L .mulieri, praef. g. IX sq, denuo instituta collatione maxime probabilem coniecturam, qua aecl. XIV vel potius XV exaratus videtur liber s. Huc praeterea referendum est, quod adnotatum est g. V Ceterum odices saeculo XV priores extant aut nulli aut paucissimi.

46쪽

- AT graphica re Variae lectiones una cum N cod. summa cum diligentia collectae in eius editione exhibentur. Hi vero codices omnes, qui sicut liberi certa temporis nota carent, cum sint profecto una fere eademque, qua Neapolitanus, aetate scripti, quid obstat, quominus eos de eodem etiam archetypo ac librum N, non alterum ex altero originem duxisse suspicemur Τ), praesertim cum ante annum p. Chr. 374 haud sciam an non complures nostri poetae libri manu scripti in doctorum hominum manibus fuerint i. Nam quod codicibus FV magna pars corruptarum potius quam interpolatarum libro A. licet prorsus alienarum lectionum exhibetur, id nullo mihi videtur esset Qua in re cum de origine AF VI librorum mss. Baehrensio protegg. Ρg VII assentiamur, plane tamen secundum Hauptii opusci. II, 5 sq. disputationem et Luc. meri praef. g. X commendationem cum Fried Leone, mus Rhen. XXXV, g. 441 sq. refutanda est Baehrensi sententia, peculiari e docti viri novandi studio profecta librum Minterpolatum apographon esse ex codicibus AF D rtum, quamvis ne huic quidem tantam aetatem tribuerim, ut ceteri VetuS

tiorem eum SSe concedam.

Videnda est Herigbergi quaesit. Prop. III, g. 233 de suis codd.

sententia Nam eum codd. mas alterum ex alter fluxisse ne semel

quidem possis confidenter affirmare, cumque in certas quasi familias et sectas difficulter et raro tantum coeant, tamen ipsa haec diserepantia suum habet et proprium commodum. Huc referenda Et Eine ProperethandschriR dissertatio Henrici

dargethan das FV voninaus au interpoliri undisus 2 et asbesseren andschriste corrigist, nichi ersi durcii dies Correptur, Me Baehrens moint, interpolir morden sind. In iis quae sequunter Schenhelius nostri poetae codicem Corfinianum C 43 E saecl. XV affinem esse demonstrat admodum probabiliter libri mss. incogniti, ex quo derivandae sint Baehrensiani

codicis V secundae manus emendationeS.' Lue Μiille praef. g. IV Jam nemo post Saeculum sextum per medium aevum extitit qui meminisset ropertii. Eius autem carminum codex Videtur esse inventus aetate Franc Petrarcae medio

fero inter Catulli et Tibulli carmina recuperata temporis intervallo. Certe etrarca habuit ropertium pariter atque Catullum in bibliotheca. Ex qua ut exempla horum poetarum sibi describerentur anno 1374 petiit Oluccius f. . Haupi opusci. I, g. 27 sq.

47쪽

- 43 momento ad persuadendum, codicem Neapolitanum et duas, si Baehrensium auctorem sequimur, membranarum familias

AF V ex diversis fontibus prolaetas esse. Immo plane diversum fuisse ingenio et doctrina librarium codicis existim ab iis, quicunque FV libros conscripserunt. Illum enim ut videmus lectiones sui codicis ad archetypisdem quam strictissime repraesentasse neglecta sane, quae tum levioris momenti videbatur, passim vetustissimi libri orthographia, ita hos, si verborum sensum Vel inusitatas neque satis certo adparentes litterarum archetypiformas non intellegebant, Verum et germanum textum et interpolationibus turpiter corrupisse et inconsiderate depingentes vel adversus ipsorum voluntatem stulte commutasse

ita quidem, ut quidquid archetypi priscae scribendi rationis in cod. N ad saeculi XIV vel XV usitatiorem orthographiam

transformatum exstat, ceterorum librorum mss. ex eodem

fonte profectorum saepenumero integris testimoniis vel ipsis corruptelis aliquando indicetur. Cum autem singularibus quibusdam locis eadem priscae scribendi rationis documenta vel sincere exhibita vel corruptelis satis indicata in omnibus libris A FUD, euius in orthographic genere variae lectiones mihi praesto sunt, recurrant, manifestius liquet ad unum archetypum redire

omnem nostram memoriam ii.

Sunt ergo Baehrensiani codices FUD, quos Fri ed. Leo l. l. ad artem criticam prospere exercendam ullam utilitatem habere omnino negat, ubi in scriptura deficit Neapolitanus, id quod passim cerni posse testatur L. Mulierus ), vicarii si minus ad lectionem confirmandam, at certe vetustissimi amissi codicis scribendi rationem supplendam atque adumbrandam haudquaquam contemnendi.

disseram quae mirum in modum exhibet mixta et confusa intersevera falsa dubia. raeterea f. Fried Leo l. l. p. 446 orthographia codicis , quae in multis superior est illius aevi consuetudine et scientia, certe non interpolatori debetur et qu. S.

48쪽

- 44 Nec tamen ignoro, vel maxime Italos librarios medii aevi studio antiquitatis quodam inductos priscam orthographiam, quae ne archetypis quidem exhibebatur, frequenter libris inseruisse. Quod non quadrare in codicem Neapolitanum cum ipse collatis locis cognovi tum manifestius firmatur Luc. lilieri praef. g. XVI verbis his Ad summum agnosces librarium ex parte scripturam libri veteris cum fide repraesentantem, sed non rarius eandem sui temporis vitiis permutantem, nec de libris mss. FVD suspicandum esse, mihi quidem locis eorum pariter atquem cod. quam diligentissime collectis consentaneum est, quibus librarios suae potius aetatis scribendi rationi se accommodasse, quam priscae archetypi orthographiae exempla reliquisse adparet.

Ceterum hoc loco notanda videtur Baehrensii protegg.ig. IX sententia de omnium codicum ΑFV orthographia: In sola re orthographica fieri potest, ut libri oestimonia singularia fidem mereantur, cum in illa vel fidelissimi lincetera librarii saepius suam secuti sint consuetudinem minimeque sibi constiterint. Quare in his Neapolitani scribam haud indoctum certisque usum normis interdum

meliora servasse non inepte sumes.

Quae cum ita sint, quotquot reperiuntur priscae orthographiae exempla vel vestigia in libris AFUD, ea reverentia quadam ut sunt profecta ex vetusto libro, servanda

esse omnium certe consensu proponimus ).

Haec praemittenda putavi, ut quibus rationibus nisus Propertianorum carminum etiam in orthographicis rebus

recensionem a Lachmanno commendatam pro nostrae aetatis criticis subsidiis adiuturus essem explicarem ) Qua

i Abmitscheli satis notum est easdem rationes in Plauto recensendo probata esse. f. rol. Trin. g. XCIII

' Vide quae monet Schucharditus Ι, g. 8 Inmandschristen 1. Grades cf. quam proponit g. 7 librorum As divisionem findenWir nur die Orthographie des Autors γ), inmandschristenta Grades dies uti die des librarius, in andschristen Ohere Grade die urspriingliche des Autors, die patere der Wischen legenden Exemplare uti die pateste de eigenen eis. Fit die Unterscheid uni de We item voc der triti et iso Has tingi g

49쪽

- 45 in re tantum abest, ut inter arboros natum restituere me posse sortiter confidam ipsius poetae manum, ut hac artis criticae parte ante omnia ad amissi archetypi imaginem mente nobis conformandam sperem me aliquantulum esse allaturum. Tum desciente codicum testimonio nostra Minerva iudicare lieet, quid a scriptoris manu Venire potuin rit, quo eorrupti loci emendarentur. Sed iam singula, quae observatione maxime digna mihi Visa sunt, perlustremus, ut sublatis et emendatis, quotquot oecurrunt, novarum editionum vitiis simul adpareat, quanta inconstantia quantaque licentia in rebus illis non tam minutis versati sint usque ad hanc aetatem vel optimi editores.'Prisci sermonis proprium erat, o litteram ubique exhibere praecedente v velis in Vocabulis, quae posteriorum pervulgato more geminatis u litteris scribi solita esse testimoniis adparet grammaticorum Charis g. 75, 4 Vel. Long. g. 8, 4: erent Scaur. g. 12, 20. Marii Victorini

VI, g. 13, 3 34 sq.

Quam commutationem ut in pronuntiandis, ita inscribendis eiusmodi verbis non subito sed pedetentim factam esse, in promptu est videre. Certe es Corssen. , , T sq. yy usque ad Augusti aetatem inter utramque scrip-

sic here riterium die Vergleio hun aus iner Aelbs twiederum ab gelei teten Quelles tam mender Κο dices unier

oinander.

Eandem in eiusdem recentioris aetatis libris viam ad amissiarchetypi orthographiam repraesentandam sagacissime commendatam

50쪽

turam summa erat fluctuatio. Quintilianus 3 quidem, cuius temporibus vulgus et servus scribebant quod monet praeceptores suos servom et cervom 1, 7 26 seripsisse id de poetis etiam eiusdem fere aetatis non solum suspicari licet, sed luculentissimis librorum mss. documentis evincitur. Ita Vergilium agnerus exposuit orthog. Vergil. Om. V. 9g. 445 sq. in omnibus eiusmodi locis prisca scribendi ratione usum esse per u0 3. Nec pauca eiusdem generis exempla apud Catullum exstare demonstraVerunt HeusABer., Observati gramm in Cat. libr.., actur 1869 Reech de Catullianorum arm re gramm et metrica, restau 1872. p. 9 sq. Pr0pertianis etiam in libris mss. quanta sit talium formam frequentia ut cognoscatur, quae mihi occurrebant exempla vel vestigia iam in medium proferam:

Ι. 0 pro recentiore u post V.

minat equos omn. donsent codd. ). de gebsidete Romer ei de Zei des Erlasses liber die Bacchanalienvom d. 18 v. Chr. Geburt. i CL 1, 4, 11. ' Praeterea L membranarum Verg. frequentissimos eius generis locos in Ribbeckii rolem ind. grammatico collato pg. 438 Sq.' Cf. Prob. cath. 50 - p. 27, 16 .: Quo quus Secundae Sunt declinationis, qui faciunt genetivo, equus equi, quibus Verbi aperte conicias, ne robi quidem aetate fluctuationem inter terminationes