장음표시 사용
51쪽
lia quaeda Imperatores profani facere non erubuerunt. Curtio admirarison sanum liuocas Diocletianum, qui se spote imperio abdicauit. Vtrum maioris insaniae, to . tum Regnum sibimet, an regni partem eripere, sibi tan tas opes,pro quibus, ait Laurentius, Reges in arma rues re, abstulisse: aut uolentem reipublicae cosulere, partem Imperii melius disposuiste, commutato verum ordine, nihil Imperii uiribus imminutis Quo quidem Dioclestiani exemplo facile cohibentur ille Latii cntii exclamastiones,uanasi rhetorica,qua coram Regibus,5 popu/lis rhetoricaturiqui fieri possit ut Conltantinus abliuilerit sibi parte Imperii cum regnandi causa soleant Res ges ius ut o Lare sal hid non miscere. iid dices dehisse, gibus,qui spretis honoribus, ob quos itur in arma,se insolitudines, in monasteria penitus abdiderut Dis eos Spiritus induxit, ut talas,tot laboribus parta opes re/linqueret,diuinos honores, populorum acclamationes spernerent Constantinum miremur, quem diuinus ar/dor agebat, quem salus insperata ad magnas cogitatio/nes excitabat. Quid alii Imperatores, amore muliercustarum Nonne Marcus Antonius Cleopatre,quam missere deperibat cum in Parilaos proficisceretur, Arabia,
Iudaeam Pessstina, multas p alias prouincias, Sc quasi
maximam Romani Imperii Partem in oriente donasuit Cur hic non inducis senaturia, populumq; accurrens tena, lamentantem, fletibusq; donationem illam prolii bentem Cur hic exaggerationcs, exclamatione non
profundis,totuml Oriente misces, quemadmodum in donatione Costantini totam urbem reples tumultu fascis lamentari populum, senatum, filios Constantini, a nutari scilicet quὀdheret uilitanus, quod mei M.
52쪽
uiniorem concepisset, quod agitante Deo totum sese,&quidquid possideret Deo sacraret Cur illa Marci Amtonii donationem non putas fabulosam, quia non fuit scripta, in ars incisa, non legitur acceptasse Claopatrara Quid quod si donauit non alienis donauit, quem adsmodum superius dictum est,non quasi Turcis, aut Perasis,aut AEgyptiis, sed cum donauerit Petro, MChristo, res ipsa donata,in toto Regni corpore remansit Neque ea imperii parte orbata est respub Sed amplificata, imcredibiliter illustrata. Quod enim Christo, &religioni donatur, no eripitur reipub. Sed in eo respub augetur, fit nobilis. Donare Christo aliquam Regni partem, noest quasi abscindere, ac regni corpus dilacerare, sed postius augere Regnum, audia,S illustrata regni parte,qua salus toti regno cotingit . Aucta in regno amplificataq; religione,totum regnum amplificatur: at ea pars quae religioni donata fim,no quasi longius abiit,ipsa repub. magna sui parte, membres p.rbata, sed in ea nobilior, auditiori remansit Nec suit ea donatio quasi alienatio, qua tu in ipso Romano Imperio remansit, tum ob eam Imperium nobilitatum,illustratu, amplificatumί fuit. agnus quidem error diuidere Romanum Imperium in regna terrestria, alc ipsam religionem, quasi duo in ter se disiuncta Romanum Imperiit constat religione, tum regnis opibus in corporeis. Cum dicitur regnum sanctum ,religionis pregnii, dicitur praeclarissirna pars Imperii Romani. Quare cum hec pars religioni sui co secrata, non fuit a reliquo Imperio abscisi a Nec in eo quisquam est ostensus, in quo, respub maxime prose/cit. Tunc enim resigio magnum accepit incrementum, aucta autem religione, regnu augetur, omnium bonos
53쪽
DE DONATIONE CONSTANT. 1rum copia prorumpit. Quid de Laurentio dica, eumne christianum fuisse, qui Christianae religionis aduentum in urbem, ad imperium Romanum, nucro rem populi, infelicitate, lacrymas interpretatur at Laetiuatius Flomianus priodicat, felicissimum orbi terrarum illuxisse diem, cum Costantinus iniit principatum, in principio suarum Institutionum. Qui primus laquit ad Conliantinum, Romanorum principum repudiatis erroribus, maiestatem Dei singularis, ac ueri, & cognouisti, Rho/norasti. Nam cili ille dies felicissimus orbi terraru iis luxisset, quo te Deus summus ad beatu Imperii culmen evexit salutarem uniuersis Eooptabilem principatum, praeclaro initio auspicatus es, ctim euersam, sublatamcpiustitiam reducens aeterrimum aliorum facinus expia sti. Haec ille. Laurentius moerentes, lachrymantes indu cit populosaotam cp rempub.& filios Costantini, cum sese totum religioni Christianae deuouere pararet clam enim principio claruit iacitantia eius cotra Christum, que sumptis spiculis uulnerare pararet. Fecit quod pro/misit,tota enim haec eius scriptio cotra donatione Con/stantini effusa est tenditin clam contra Christum. Red/dita igitur est respub. longe felicior, ac beatior Constantini sanctissimo illo facti, publicam, titia suisse parest. In primis in familia ipsius 6stantini, propinquos,
cosanguineos, tum procere Omnes,omnem*curia gauisam esse, quorum in oculis res prodigiosa edita es et. Imperatorem suus dissima contagione liberatum, nistidii e salutari lauacro surrexisse. Nec tam ob principis insperatam salutem suisse stuporem inc gaudium, quam super ipso facto prodigioso. Ne diuine, ac sancite, boni/tatis, ac iustitiae plena: no inducut homines ad moerore,
54쪽
sed listitiam , gratulatione. Sic quoq; diluitur quicquid
inducit senatu obiicientem 5stantino, urbem,prouin sciasq; donante. Propone S incomoda reipub. ex eo prosue tura Maiora enim cogitabat Costantinus, quam illa terrestria suo cyillo facto ,repu, uidebat futuram beasa 1 tiorem. Eadem rationem 5 sunt o sentanea rationi, quae
Sylvestrum inducit loquentem super oblatis ,repudians tem et oblata. Unus enim ide I spiritus erat Constanti,no, Sylvestro, quasci Constantinus rationes propossvit Imperii sacrandi, easde5 Sylvester agnouerat, nec sollim non relidere cogebatur oblata,ut potius amplissimas haberet gratias Deo ob Imperatoris inaudita pietater Eratq3 Osensus,mensc una dantis 5 accipietis. Quidqid de principatu Petri in illo suo decreto scripsit Costantinus, didicit a Sylvestro, a quo de Petro,&Paulo , de Iesi Christo , de tota religione cognouit Quare probabile est,unu ambobus animum consiliu*suisse. Nec poterat, aut debuerat spernere Sylves er,qus non sibi sed Petro,& Christo donabantur . No hic ego Ioqi iacis hominis sequar uestigia, ut totide uerba in contrarium proponam,quot Sylvestrum, O stantinum pinducit loquetes,super quibus mire rhetoricatur, more uidelicet eorum, quoru omnis fiducia in uerbis est. Queenim munera prcuit Heliseus fanato a lepra principe Syriae,iure potuit spernere, I sibi dabantur: at de Sylvea stro longe alia ratio. Successorerat Christi S Petri Syti uestir eac quae sibi dabatur Chri stos Petro dabatur, a quo fuerat Imperator sanatus,ad Regnum Christi ad iungebantur. Instituebatur regnum sanctu regale facerdotium: id agi a Deo per Syllaestrum uidebat Constanatinus,ut religio stabiliretur, amplificaretur,magnu auteincre
55쪽
D D NATIONE CONSTANT. incrementum accepturam, si Romanum imperium ei subiiceretur. Hoc fassium ferae secum omne se licitatem,
ornamentum meipub plusquam humanum Dictu p pellandit. Quod si Fabii & Scipiones, ac Caesares obau fiam rempub. diuino honores meruissent, longe certe diuiniores debentur Constantino. Non potera: aut debebat haec spernere Sylvester, animum p seruentis Imperatoris impedire. Adiunctum est illo prives aro fa, sto Imperium Romanii religioni Christianae, Imperio autem Rotriano adiuncta est religio Clarii tiana que sint
diuinissima niaximeq; salutaris colunctio.Hoc tantum commodum Oblatam coelitus per uniuersui terrarum
orbem dii undendae religionis occasione potuit ne Syla uel ter repudiare: Si Rex regum dicitur Summus sacer; dos, si regibus imperat, tota haec gloria Christi est. Pra: stabat tempore illo nascentis Ecclesia inserre in fidem
Christi, Imperii partem: suturiim erat eo, ut plures e dei ei.Hoc ne debuit contemnere Sylvester Haec ratio
quoq; est, quod hodierni piissim Imperatores arbitrarti ab imperio non aliena,quereligio possidet, sed ii
stantini imitati pietatem,auide animo p promptissimo parent huic saneto regno,quae ab eo possidentur, no ab . externis teneri, sed in corpore reipub. existere, sibi per
suadentes. Atq; hec sua,S Christi Christiansci reipub. existimantes ea gladio districito destendentibus imites aspiciuntur. Nec pie, sed plane impie, Sc quasi una do
mo inter se,aut membro cum membrotu nate Lissum est, ct ria inter hoc regnurn,5 Iimperatores dissensio co
orta est. Quid enim aliud id suit,quam ii rabie quis correptus,iple sua inebra morsibus disce veret Etit una respub unu Imperiit,quod ab Imperatoribus, quod a res a no
56쪽
gno sancto possidet. De utroq; uelut duobus distinctis
disserere , est eoru qui cuiuspia interitum cupientes ei; persuadere conati duos in eode corpore inesse, cum ad ipsiusmet exitiuadigerent. Prima igitur ratio Lauretii, ut saepius hec exagite. it,Cum populu Romanu, senastuq in mediu protrahit clamates, accurretesc ad Imperatore,oe repub. quasi perdere decerneret, eripies Imperio, filiisq; suis tam prsclara Imperii parte. Secudo loco Sylvester multis cu uerbis, multis rationibus auersatur oblata Suo facit u ore loci Lauretius, qui si uiti eret nec ore illo scelerato locutus esset, nec illimes ei placuisset,
omnia superius diluta sunt. Ea suit laeti Costantini diutunitas,ut nulla calunia,nulla cotrouersia patiatur . Logeem maiora comoda erat prouetura ex illa piissima Itbeνralitatea inperito consecratione, qua mala in religione ex tatarinopu possessiones la coiucta religione, ac piestate, cureruterrestriuanoderatione, sit ipsa res admini
stratam eliora lidior. Rectius,iustius* reddit Imperiureligio,dirigi moderat reddit quos coplectitur seruantissimos equi. Quare nodebuit Sylvester repudiare,quo minus religio cu Impesrio sociaretur, acciperet sociu Imperiureligio. Na malaque quis rhetoricando enumerare ualeat, ex opuletia itilatam religione,sunt longe minora,quam utilitas coses
quens ex illa societate An omni autere cosideraturnum comodu prestet inco modo:Ut si quis hortu, aut uineam cositurus,multu ea excolendastidoris profusiurus, mulν
tum pecuni agricolis impesurus Cosiderabit uidelicet comodii,fructumo Og locupletiore praestare labore, pecuniarum I iacturam Ata accedente ad religione Im,
perio opibus assis ciatis,ac Christo socratis, praesertim religio
57쪽
DE DONATIONE CONSTANT. religione nascente, longe maximum sui commodum, longe autem minor ac ira ex possessione diuitiarum.
Nam populi intelligetes imperatorem se Scimperium Christo sacrasse, tam preclaro, tam prodigioso facto cogitare cogebantu religionem illam esse uerissima,sanactissimam, cui tantae opes, tanto sanguine partae sacra rentur,donaretur, Imperator propter Christi eas con/temneret. Fiebato quod Christus preceperat, ut renunciares pro nomine eius omnibus us possides, centupluaccepturus. Si sapiens a Christo iudicatur, qui fratrem, Patrem, matrem prelinquat, quiuendat, quae habet, ScPauperibus eroget: cur tata pietate Coliantinus id imistatus a sylvestro non debuit coprobari non debuit sybuester suspicere mentem diuinitus a fiam, incensam ar/dore coelesti Sisylvester has opes aste fiasiel, si uoluptatibus satiandis accepisset, ratio de repudiandis opibus audiri posset. Nunc cum donantur ecclesiis diurne,cum
donantur altam, ct in sacrantur Deo, sacerdotes reiicere
nec possiuntine debent, nec aspernari donantes, non sis bi dari,S sacrari, sed Deo perspectum habentes,fieri sacra fieri thesaurum ecclesiae, ut cum calices, cum uestes osteruntur. An si seruo quid tradideris, quod domino deseratirectis abiti quasi potestatis suaesit reiiciedi, quasi sua respuat Atqui uapulabit multis,rem domino obta
tam,ta donatam, aut ferre recusans, aut abiicies, uel rescusando tardans impetu donantis. Quare rationes illae Laurentii de non acceptandis oblatis, cum ad scopum uerum non tendan rem uti est,minime propone tes potius cauillationes, quam rationes sunt. Contenere enim diuitias, nostras libidines adiuuantes iubemur non douitias quae Christo sacrantur, non opes Christi, non say
58쪽
crificia quae ei ossierunt Data est sacerdoti pecunia ut ecclasiam aedificet ut dotes uirginibus distribuat,ut do/micilia peregrinis,pauperibus instituat: tantam iuuan' di homines occasionem non admittat, quia Laurentius monstrat pecunias in religionem non esse inserendas Quod autem ex ore Lauretii repudians Sylvester prosvincias quas Constantinus osterret, ostendit i sacerdostes regnare coeperint, necessarideis euenturum ut inter caedes, sanguinem uersentur, gubernaclo, retinedo Imperio ,eadem poterant opponi antea quam Constantinus donasset, si quid ecclesiae tempore Sylvestri possi deret,si quod ius, siquid ditionis ac potestatis. Eadem obiicientur, cum Abbatiar sacrarenturicum Benedicto, caeteris i sanctis oppida Aastra donabatur, cum in Germania Hispania, amplissimi Episcopatus statuerentur. Omnibus enim his locis ius dicitur, sunt magistratus, delinquentes puniuntur,laboratur gubernando, hos labores Benedictus Augustinus totoq; orbe Christiano sanctissimi qui*, qui Episcopatus, dignirates ecclesia'sticas erigebant, non recusauerunt propter commoda a principio enumerata. Detrimenta autem fore longe inferiora potestatem, ditionem ecclesia accipiente, intellaxeriit, postea quam primus ardor refrixerati coea1estes gratia cessauerant,miracula non amplius visebantur. Expellanda erat illa Constantini donatione, Onan sidolatria, confirmandum regnum Christi, tollendi ex urbibus superstitiosi culius , omnis impieta abolanda. Cui autem dubium, facilius idolatriam excidendam, i Imperium religioni subiicereiur, aut utruq sociamur, alterum Italterius Ope adiuuaretur, quam si imperium
religioni dominaretui: Adiuuat religio Imperiit , estia
59쪽
DE DONATIONE CONSTANT. ciens id iustius sanctius, rectius impertu autem, nem/Pe opes corporeae religionem defensant. I cccum sint maxima bona eos lias alii re facile coarguunt, qui leuio ιra mala proponentes, in cntia illa bona nituntur eueratere Uelut si quis orationem contenderet esse pernicio/sam, maximorum hominibus causam malorum clasdes urbibus illatas malis Oratoribus numeraret. Et in omni genere reru liquis uitia recensere pretermissis magnis bonis Aut si quisquempiam caluntari cupies, referret quaedam in eo leuiora uitia, magnas uirtutes lentio praetergressus Coniunctio igitur Imperii&reli/gionis clim diuina fuerit, nodum ecclesia stabilita, dum uexationibus iacitaretur, dum in eam plurimum possent mali, certe indigna sunt quae Opponantur, si qua uitia comitata sunt hanc coniunctionem.
Quis item est, qui nesciat,diuinos scriptores, theolo Tgosq; nostros , quos Romanis Imperatoribus edidit
aetas, saepe res illoriam temporum describentes, solitos appellare felicitatem illorum temporum,solitos praedicare Ecclesiam floruisse, laetissimam fuisse, quoties ali/quid gratie ac benignitatis ab Imperatoribus manaret, quoties eos aut persequi desisterent, aut omnino rem Christianam adiuuarent, liquaria pietatem in rcligio/nem p se ferret, si quibus opibus sustentarent, si quid
ecclesiis largirentur, quod miseris donaretur, quo nescessitates ecclesiae subleuarentur. Hanc inquam Impe iratorum in se propensam uoluntatem felicitatem suo ιrum temporiim uocat sancti Theologi, religionis incrementum. Econtra saeua hyemeSproponiit, procellas,& tenebras, cum cardine uerso aempestatibus irruenti
bus conficitarentur Sidelicitas igitur sui taliqua in religionem
60쪽
gionem animi propensio, si patres sancti exosculabans tur hanc occasione, gratias immortales habebant Deo, Nonne maxima felicitas fuit, maximus moeror infides libus incessit,inagna sus superstitionis fuit costernatio, cum Imperator aduenit,quitio aliquid gratiae,beneuotilentiaeue religioni impenderet, sed fulmen gratiarum est deret,quantum uix optare liceret. Quoad cogita/re posset, qui eum ardorem cocepisset,ut se totum, Inispexiuini cum filiis pietati,ac religioni consecraret ob hanc causam exultant sancti Theologi , praedicant ma/ximam ad ecclesiam tunc factam bonorum accessione, felicitatem illorum temporum oratione prosequuntur, indefesse concelebrant. At id Lauretio non est gratum acceptum , Tert ei moerorem,luctum, ueluti pagano
indignanti ecclesia creuisse, id ab Imperatoribus gratiae in eam exundasse ut Imperium ei traderent. Quod pa tribus summa laetitiae fuit, in eo triumphabant, gloriaσbantur, Lauretius ut id tollat, opprimat,ne tantum laestitiae, donich celastis ad ecclasia uenisse comprobet sostent enim qui inuident, dolorem ex alterius felicitate capere)artificiose proponit Sylvestrum ea repudiantem, asserentemc rationes in ecclesiam opes inferendas nondi esse. Cur non potius inducat Sylvestrum nescio qua cosgitationem concipientem quae mihi interdum occurrit:
Si quis apud remotissimos Indos degens eo nostris ex locis profectus praedicaret, esse sacrosancta in orbe terurarum resigionem: cuius caput, ac moderator ab omnitibus Regibus, principibus , adoretur, is litantae pote statis apud eos habeatur, ut omnia Regna nutibus eius regantur, propter religionis, ac pietati altissimu prinacipatum,quem Reges adoret, quibus exspectissimum