장음표시 사용
131쪽
'sacramentaliter operantur. H/ido vis conversivis,
qua est in formis horum sacramentorum , fonsequitur signiscationem , quA in prelatione ultima dinionis terminatur. Et i eo in ultimo instanti prolationis verborum 'Adieis verba con equuntur hanc virtutem , in ordine tgmen ad praece dentia. Inulaimo ergo instanti terminativo ia-cramentum virtutem gratia: productricem di vinitus recipit, gratiamQue divinitus producit. dni Nec propterea frustra adnibetur antecedens vel rerum , veI verborum apparatus; tum quia sacramenta & producunt & significant, & ad fgnificationem saltem conferunt quaecumque productionem antevertunt. Tum maxime, quia ut sacramentum in ultimo sui esse producat, debuerunt caetera praecessiste 3 non enim esset ultimum instans , nisi priora fluxissent: quare licet non debeant tunc esse, debuerunt tamen
extitisse, quia non est quidpiam ultimum , nisi in ordine ad praecedentia. Insistes : Ut sacramenta pl)ysice gratiam producant , debent in actu primo perfici , ut in actum secundum prorumpant ; quod enim est intrinsece impotens ad producendum effectum excedentem, semper impotens remanebit, nisi
intrinsece perficiatur. Atqui nihil potest a signari, quo secramentum intrinsece roboretur, fiatque potens producere effectaS supernatura-ies ; tum quia quidquid.tandem receperit, vel est. spiritale , vel corporeum primum nequit
recipi in subjecto corporeo, secundum vel o ad efficiendum effectum spiritalem nihil juvaret.
Tum quia virtus illa corroborans , Vel in toto, vel in parte sacramenti reciperetur , non in toto , quia cum sacramentum sit ens sacce
132쪽
svum , ii Ia virtus adveniens transiret de sub- .jecto in sub)ectum 1, neque enim virtus indivisibilis secari potest , ut in diversis sacramenti partibus distribuatur ; non in parte sacramenti, luia totius entis successivi partes etiam succes ivae sunt. Ergo sacramenta physice gratiam non producunt. Respondeo , varia esse Theologorum placita in eo designando , per quod i Estrumenta divitanae virtutis evehuntur. In primis aliqui cum P. Suare existimant Virtutem , qua res creatae in ratione instrumenti divini constituuntur , esse quandam potentiam obedientialem activam, creaturis omnibus ingeni tam , ratione cujus possit Deus absque ullius virtutis additamento quolibet ad quodlibet uti. Verum hanc potentiam obedientialem Veteribus omnibus ignoratam , tanquam noVum & repugnans inventum pluribus explosimus , dum de visione beata, a quibus cum cruce & fastidio Lectoris iterandis abstinendum est. Secundo Capreolus , Paludanus, aliique aliistiquiores Thomistae bene videntes non posse s cramenta constitui divinae virtutis instrumenta absque alicujus accessione virtutis , volunt iΙ- Iud superadditum , cujus adjectione sacramen ta idoneae gratiarum causis constituuncur, esse qualitatem supernaturalem , quam vialem satis Cnergice appellant, quia sacramentis non nifitranseunter communicatur, nec est tam accidens subjecti quod complet, quam termini in Rriem collimat. Hisque non improbabilibus xationum momentiS permoventur. Primo :Quod sacramentum gratiae comΡlete productivum efficit, nequit e ita una agentis praecipvi
133쪽
applicatio , cum haec actum primum in actum secundum reducendum supponat: ergo in aliqua qualitate motioni actuali praesupposita vir , tus illa completiva sita est. Ad haec : Effectus sacramenti non solum modum agendi , sed etiam facultatem 'sacramenti exsuperat: ergo non solum motione applicante , sed qualitate etiam elevante opus est. Unde licet praemotio phyfica, quam ad singulos causiarum secundarum actus desiderant S. Thomae discipuli, non foret qualitas, sed motio; attamen de virtute secramenta complente dici idem nequaquam posset; quia praemotio illa supponit causinx secundam vel virtute naturali, vel certe auxilio sufficiente completam. At vero instrumentum mere sensibile, quod in sacramentum eligitur,& in causam effectus spiritalis & supernaturalis aptatur, nihil in se habet, quo effectum , ad , quem assumitur, producere queat: ergo sicut ut agat motione applicante eget, ita ut possit agere qualitatem postulat qua viribus instrua
Tertio: Caietanus , Dominicus Solo, aliique recentiores non pauci sola motione contenti sunt, sacramentum una elevante ut possit,
Mapplicante ut agat; iisque rationibus verisimilibus iunituntur. Motio divina , utpote divinae virtu is expressio , virtutem operandisi non invenit , semper invehit , ut Patevin auxilio actuali supernaturali, quo permotae humanae facultates actas eliciunt salutares, priusquam aut gratia habituali, vel beata virtu- tum infusarum copia animus instruatur. Ergo eo ipso , quod sacramenta ad gratiam producendam moventur , illius Producendae virtutemo sontinuo
134쪽
Iotiricio recipiunt. Praeterea : Si sacramentacialitatis ullius additamento eveherentur , jam ori tristrumenta gratiarum , sed etiam causae Aricipales evaderent , utpote instructa virtute evmanenti miraculorum operatrice ; quae tarieti virtus toti D. Thomae doctrinae adversaar, eamque ex professio reprobat S. Doctor 2.2.
Ulut sit de probabilitate utriusque sententiae, quam Lectoris judicio permittimus ; dc quidquid tandem illud sit , quo sacramenta consti- tauritur , illud porro certum haberi debet , virtutem illam, vel motionem sacramentis divinitus impressam , esse spiritalem, quia cum ad terminum spiritalem,gratiam scilicet producendam tendat,termino potius quam subjecto conformari eam necesse est. Persistes adhuc : Accidens corporeum nequit
etiam transeunter in subjecto spiritali recipi: ergo nec accidens spiritale in subjecto corporeo etiam transeunter inhaerere. Respondeo discrimen esse toto coelo diversam : tum quia virtuS corporea, utpote exte
se , supponit partes in subjecto , quod informae ; & licEt possit ab ad uali extensione sejunginoa tamen a radicali divelli , quaru proinde suo in subjecto praesupponit. At vero accidens spirituale potest esse totum in toto,& totum in qualibet parte ; unde non exigit subjectum indivisibile, es spirituale , sicut ipsum est. Idquρ manifesto animae rationalis exemplo claret, quae tametsi spictialis , & indivisibilis sit,
corpus tamen organicum varias in partes ex- .
tentum insormata Tum quia natura inferior per elevatiouein ad superiorem non destruitur,
135쪽
sed perficitur , natura vero superior per deje- ctionem ad inferiorem depressa destruitur , ideo subiectum corporeum forma spiritali adornatum perfectione cumulatur si vero sebjectum spiritale accidenti corporeo informaretur, a sua perfectione decideret ; cum enim recipere sit quoddam pati, & informare quoddam agere, ut Aristoteles ait l, unde & forma dicitur actus, nillil indignius , & juxta repugnantius esse potest , quam subjectum spiritale actuari , subi ZEque perfici forma corporea. Certe id non minus implicare dixerim, quam si assererem, aurum accessione plumbi vel luti clarescere , &prodigum Evangelicum nobilitatis sibi gradum ascivisse, quando a paterna domo ad porcos
diibusram inconvenientibin obviam itur.
. Objiciunt secundo adversarii quaedam in- eonvenientia , quae ex physicae sacramentorum causalitatis assertione consequi, & sponte fluere videntur. Primum cst : Quaedam sacramenta
gratiam non nisi moraliter producunt, Ut ne- 'sare saltem nemo potest , cum sacramenta recedente fictione suum effectum pariunt, quem l tunc physice efficere nequeunt 3 quod ei ira di non est , physice influere non potest , nec mo- ionem agentis praecipui recipere Valet 3 existen- ia namque ad agendum vel recipiendum est ῆndispensabiliter requisita, nec praeteritum si 'mon sit , magis operari potest quam futurum antequam sit. Ergo idem de omnibus novae genis secramentis uniformiter .asserendum est, inconveniens est distinctum eis agendi modum
136쪽
Phascus Sacrament . ἰn uxus. a 27
o tribuere, cum onania peraeque ex meritis risti operentur, omnia suat peraeque instr tata gratiae, omnia peraeque novae legis δε- menta, Omnia ' peraeque ab antiquae legis fa- menti distincta , eisque praestantiora. Et bien exinaiae imae praerogativarum dotes, quas s vindicare satagimus , non obtinent' utra per physice ope entur : ergo id nunquamgunt, cum sine illo physico influxu aliquo casu velimus nolimus asserta illis praecellen-
Secundum inconveniens est , quia sequeretur ramenta alio modo iustificationis gratiam icere, quam essiciant mors & resurrectio Remptoris ; quae cum jam praeterierint , non sunt nisi moraliter in nostram sanctificatio-m inquere. Consequens autem est ii Iconve-ens, cum tota faci amenrorum vis ex passione tristi proficiscatur, nec causent gratiam fa-arem, nisi quia merita tam pretiosae mortis
Tertium inconveniens hujusmodi est: Phyas sacramentorum influxus param Videtur ruin loquendi' modo consentaneus di, quid m crebrius apud Patres legimus inculcatum, am non homines , vel creaturam ullam , selum Deum dare Spiritum sanctam , soluimum operari intrinsecus gratiae beneficium,um Deum solvere vincula culpae. D. etiam Omas non magis physicae illi causalitati δε- Ejiu solius est immutare legem , cursum ura impositum , inquit in dist. Is . quaest.I. . naturum in lituis ordinavit , quos
Deus facit. Et .ideo nec aliqua virtus cor-ι , nec stiritualis aut anima , aut Ange
137쪽
318 Lib.XI. Pars I. Disserta. Cap. LI.
nee etiam anima Christi potuit ad immutationem Iegis natura imposita divinitus , nisi per modum orationis is intercessonis. Quin& 3. p. quo εχ. μυ- . ad I. est , quod in sacramento recipitur
virtus spiritalis, seut in i a voce sensibile esqua am vis spiritualis ad excitandum intellectum hominis , in quantum procedit a conceptione mentis. Et hoc modo visθiritualis est in sacramentis, is quantum ordinantur a Deo ad esse tum Ois rualem. Patet autem vim spiritalem in voce existentem ad intellectum hominis excitandum non nisi moralem esse. Respondeo ad primum inconveniens , sacra. menta ficte suscepta recedente fictione gratiam moraliter dumtaxat efficere, saliena si in aliqua virtute rellista non permaneant. Etenim sacramenta eo modo producunt gratiam , quo sunt: sacra nenia autem praeterita Jam non sunt, sed, moraliter solum perseverant. Praeclaras enim illas dotes, quas illis eximias asseruimus, no a nisi sacramentis existentibus vindicavimus. Cese te sicut merita Cluisti causae dumtaxat morales fuerunt gratiae antiquis Patribus Christo nondum nato impense , physicae tamen causae fuerunt & sunt omnis gratiae a Christo nato. effusae : si e etiam sacramqntis Christi instrumentis non existentibus. alius convenit gratiae producendae modus ab eo qui existentibus asseri- tur. Dixi , si in aliqua vistute relicta non per maneant , quia non est improbabile, sic rati tenta illa , quae etiam ficte accedentibus characterem imprimunt, gratiam medio charactere operari; ad rationem enim agentis physici satis est, ut in aliqua virtute a se relicta Permaneat , ut innumeris
138쪽
meris e Physica asportatis exemplis. confir- ire in promptu esset. sAd secundum inconveniens dicimus, sacris ita non nobiliori modo gratiam efficere, am Passio, vel Resi, ectio Salvatoris 3 sedaremus Passioni & Resurrectioni Christi moran dumtaxat gratiae producendae vim asseribere , oppositum namque expresse tradit S. xo p. quast. 68. art.6. quia licet Passio
Natoris praeterierit, remanent tamen in cor-
re glorioso fixurae clavorum, & stigmata re- snptionis ; quibus pietatis monumentis nonum Patrem orat & exorat hominum Media-
, sed etiam redemptis gratiam Veluti peren γus canalibus physice L 3ugiter influit. Vide- dicta superiori ton Miseri .FO.cva acculo. dissErt.II. cap. .specul 3. Ad tertium inconveniens e Sanctoruin locis tituni, dicendum, nihil aliud velle Patres, ain Deum esse causam gratiae principalem m enimi solus Deus homines Justos efficiat, sque proprium sit in corda & mentes ill abi,us etiam simpliciter dicitur causa justitiae Sectitatis. Cum quibus stat , sacramenta ao ipsb per Christu in instituta esse , ut gram virtute divinitus indita operentur. Solus:o Deus dicitur author salutis cujus unius ini potentissima virtute sit res tanta , tamque abilis , ut aqua cor tangat, & cor absuartam enim nulla res sensibilis suapte natura ea raedita sit, ut penetrare ad animam queat, ritὁ. Patres illud tam grande miraculum ita
am omni olentis Virtatem refundunt cu-
una 2 ozestate essiciuux , uti res sensibila
139쪽
roducant , quod sua vi praestare minime pos
Ad testimonia D.Tbomae respondeo , S. Doctorem priori loco negare solum ullam creaturam esse causam immutationis miraculosae principalem physicam ; posse tamen dari moralem, quae gratiam orando di intercedendo impetret, non inficiari: addit enim solutione ad 4. humanitatem Christi non quidem virtute propria, sed virtute divinitatis quod est esse physicum instrumentum ὶ immutare naturae cursum. In posteriori vero loco nobis minime adversatur. Licet enim virtus significativa vocis non sit ali- quid physicum, sed morale, ex hominum benefacito pendens , vis tamen , quam suppositae vocis significatione habent voces , immittendi species suas in sensum auditoris , & per eas loquentis conceptionem in audientem t ansfundendi, physica est A realis: unde similitet Rcramenta ex hi isti institutione gratiam moraliter significant; sed ea supposita significatam gratiam physicE ad modum instrumenti producunt, sicut voces significativae semel pro- Iatae & vim auditivam immissione specierum immutant, & audientis animum physice exci
si juxta Magnum Gregorium, facta & mira- 'cula Christi habebant linguam suam , quia cum Christus verbum sit, etiam factum Verbi verbum nobis factym est , ita similiter dicere. Fossumus: Quia christus Deus est , dc Deus
140쪽
Ph ictu Sacrament. influxus. I 3 1 tas purus, quidquid gessit, quidquid pertu'r , quidquid instituit, activum est, & nisi
bicem invenerit , continuo operatur. Quidigo causae est , quod Christi verbis', vivis is quidem, & esticacibus, & teste Apostolo
ebr. . penetrabilioribus omni gladio ancia ti, & pertingentibus usque ad divisionem aniae ac spiritus, compagum quoque ac medul-rum , minime ciemur, Sc sacramentorum j
ter manantium activitatem minime experia
urὶ Cedo, mi Theolose , unde hoc 3 Cur num plantatum secus decursus aquarum fruum non dat in tempore suo 3 Cur tot praesiis vallati ab irrumpentibus hostibus quotidiencimur, quotidie prosternimur 3 CG inter
i coelestium opum gazas non modo nori discimus, sed miseri semper sumus,& miserales, & nudi, & egeni 3 Quotidie lavari, Minquam mundari Z Quotidie comedere , Scinquam saturari, sed marcescere , tabescere, . tandem deficere 3 Ubi est sacramentorun
asalitas causalissima phrasis est Bernardi)i phy sicus sacramentorum in stuXus Z Gratia:
echus , ut docet idem Pater serm. 7. in Cati a, nedum agnoscimus , sed experimur ; quia X ut gratia venerit, expergefacit dormitan-ri , mOVet otiantem , mollit obduratum, fa-t & infirmum. Incipit quoque evenere Sciruere, aedificare & plantare , rigare arida,lere senticosa, tenebrosa illuminare, clausa erare, frigida instammare , nec non mitter era in Vias planas. Si his effectibus in Chri-ὶnis relucentibus probanda esset causalitas ramentorum, desperatam causam suscepcciu