장음표시 사용
951쪽
praeuaricari no posint. Ide de uari' ecclesiaru moribus sentiendu est, Nam mores singularu ecclesiaru in singulis ecclesis o ino custodies,si cuiqua non uis es' scanduo cinxi in Io,nec qsequam tibi,queadmodu diuus Ambrosius Aue Iustinu docuit. In moribus aut simpliciter adia phoris, alia ratio est,ueluti est,s alij ex more die Mercurij ies iunat,alij no,alij quotidie comunicat corpori et sanguini domini,clij certis diebus Totum. n.hoc genus liberas habet obseruationes. Quod . n. nes contra fde catholicam, nes cotra bonos mores esse conuinciturundifereter shabendi ,σ pro eorum,inter quos uiuitur,societateservandis. Interim no negamus praesidibus ecclesiasticis βε quid contra dei maiidutu,quod absit,praecipitur no esse parendum s oporteat magis obedire deo q hominibM. Mesilai,
Tale erat,quod olim in Iudaismo scribae Cr pharisaei docebant potius esseint parentes egestite laborarent, q ut ' flij nec itati eorum succurrentes,templo de oblationibus aliquid subtraherent, uod aute hodie quidam fagunt traditionem de perpetuo celibatu sacerdotum aut monachorum n his etiam qui perpetuam castitatem non
coacti nee temere sed animo deliberato sunt. si, ei sedem generis elle,id qualecti, in proximum prsceptum
SEd ut unde digregi fumus reuertamur, praeter as stris debetur morem ac obedientiu ecclesiae ministris no uulguae V ς- Q. rid ueneratio debetur, idq; eius muneris ac ministerii gratia quod in ecclefugeriit. par est, ut oes holes, hoc miti lariusiumma cum pietate uenerentur,ac opera
952쪽
IN DEcALOGUM etiam dent,ut construetur de ornetur quod nihil sit, ni
imis, si repres 'tetio eius ministeril,quod gesti christus so
attestitite,cu ait, sicut misit me uiuens pater, ita mitto uos. Et alibi: Qui recipit uos, ne recipit. Proinde Apoina.Timonius fidius. i.Timotb.v. Duplici inquit honore dignisunt,qa.Thesti. bene praesunt in uerbo CT doctrina. item. i.Thelis x. Rogamus aut sta tres ut agnoscatis eos,qui laborat ῖter uos Cy qui praesunt uobis in domino Cy admonent,ut habeaRpaqg M istos in summo pretio. In summa docemur hoc praecepto non solum de patribus nostris carnalibus ed Cr de . . . DuritualibM reuerenter sentire,eo' amare Cr ornare, de omni offic)genere conseruare ac probequi.
-μμη βμ triae patres modo iion disimili honore afficiendi sunt. Q ua de re in primis ex animo amadi sunt magistratiniauit dei ministri,per quos deus nobis non uulgaria bene. scia impartit,ueluti externa pace, politica societatem, tranquillitatem publica egum ciuiliti sine quibus respublica non consistit conseruationem.Breuiter per quos C.d. lik3kt, prodit,ut inter imprcbos tuta fit innocentia,ne qs sibi
ει coelicora. pinittat ultione . Sentire ergo oportet,quod pro lin benez dui, his, siciis ex deo er magistratibus non uulgarem gratitudimo. ἡ nem debeamM, Als adeo tantus dilectionis didictus ergaraim ιυλ magistrat s esse debet,ut pro eis deu sedulo praecari si-mws parati. Quemadmodum diiιus Paulus monet, cum inquit: obseecro primum omnium feri obsecratiota oratione postillationes gratiarum actiones pro regibus Cromnibus qui insublimitate constituti sunt, urtranquilη
953쪽
EXPLICATIO. 41, tim σ quietam uitam agamus in omni pietate Cr castitute. Deinde Apostilus reqrit,ut et cetera officia corporalia, ueluti tributa,uectigalia ac sumptus necessarios fine quibus reipublicae regi non possunt eis liberali antismo ac libenter prohinus. Reddite inquiens omnibus
debita,cui tributum tributu:cui uectigal, uectigal: cui timorem,timorem: cui honorem,holiorem. Nemini quicquam debeatis,nisi ut inuicem diligatis. A D hec magistratibus ex animo obedire debe, inus,idq; propter deu,quod scilicet dei ministri debili miti sint,quemadmodu Fet Apostilus praecipit, dicens: se : Ii Subiecti estite omni humanae creaturae propter deum, P c tum fue regi,quasi praecessenti,siue ducibus tanquam ab eo hi 2 inizmisis. Quinimo Paulus adeo seuere precipit de obedieotia,ut doceat peccatum esse criminale,non parere mans Roni udatis magistratuum,cum inquit: Omnis anima potestiti ob da hbus sublimioribus subdita sit. Non est enim pote, tis,niis P QP si a deo,que autem sunt, adeo ordinata sunt, itas qκi resistit potestiti,dei ordinationi repstit. Et post pauca: Ideoque nec italisubditi estite,non solum propter ira, sed etiam propter conscientiam. Perinde atque si dicat:
N ecesse est obedire,non tantum propter iram,id est,non tantum propter poenam corporalem, qua magistratus plectit non obtemperantes, iιindex in iram ei qui indose agit,sed etiam propter conscientium,hoc est, ne coli. scientia coram deo rea fat. Unde Cr Titum instituens scientiam. iubet,ut admoneat suos croetenses principibus Cr mis T M 3
testatibus subditos esse, dicto obedire,ia omne op*s bomni paratos esse.
954쪽
D Enis magistratibus honor tribuenJus es . Iro
no tantu externa reuerentiae significatione, sed , magis animi iudicio ac uoluntate,uidelicet ut agnosca.mus in eis dei mini'rium Cr ordinationem. Ob quoascriptura non dubitat eos Cr deos uocare,hoe est dei uicem in terris geretes. um inquii: Ego dixi, dii estis . Et i r rsus applicos eos ad deos. Quo resticiens Petrus Apo stilu/: Regem inquit honorificate. Debemus autem hoc non tantum bonis ac modestis principibus sed etiam imo Hr ei. s discolis malis, Cy indistiplinatis. Tum propter minia. Dcirci Drium quod gerunt,quae est ordinatio dei. Tum proripter religionem,disciplinam,pacem, Cr tranquillitatera publicam retinendum. Sic legis Baruch prophetam, crqui cum eo erant in Babylonia captiuos, ludaeis qui rein sidui adhuc erunt in Hierusalem brini se in haec uerisba. Orate p uita Nabuchodonosor, σpro uita Balthasar si s eius ut sint dies eorum sicut dies coelisuper terram Et ut det dominus uirtutem nobis, Cr il luminet oculos nostros,ut uiuamas sub umbra Nabuchodonosor
regis Baisionis, Cy sub umbra Balthasar flij eius et ser
uiamlis eis multis diebus, Cr inueniamus gratia in cono Quid aden stem eorum. Et Petrus Apostilus iubet,ut subditi stocho, Vin .imus in omni timore dominis,non tantum bonis ex mori 3 p 3ς . destis,sed etiam di sic olis. Proinde si nobis e trus Cy inhio '- - ,sinoe qui magis ui ct in iure agat colitigit, tamen non stitim contemnenduε est,nec ob id obmurmurandum nobis,multo minus mouenda Ieditio est, ne publica pax perturbetur. Haec est enim gratia ut idem
Apostolus ait si propter dei conscientiam sustinet quis
955쪽
EXPLICATIO. histitias paciens intulis ii hoc enim uocati umres, quiae r chris bis pulsus est pro nobis,nobis relinquens exeminplum,ut bequamur uestigia rius,qui peccatum non jrcit,
nec inuenti s est dolus in ore eius,qui cum maledιce rec
tur,non maledicebat: cum pateretur,non comminabatur
tradebat autem iudicanti se iniush. Duplici tantum reis D ip X r medio nobis ud emolliendam magi)lratuum orannidem nti permittitur ac etiam praecipitur. Primum, ut pro φη deum praecemur,quo ad meliorem mentem reuoteu. 'μμ' tur,quod tum magis soliciti faciemussi agnoscamus malos magistratus nobis immissos,ad puniendum peccata. emadmodum Iob testitur,quod dominus reguare seu Iob.1 ciat malos Cy bpocritus propter peccata populi.
SE cudo hic meminisse debent Parochi osci sui nem '
pe ut esteros magi tratus per dei uerbum cum omni
modestia corripiant,erudiunt,admoneant,arguant, increpent, Cy ad frugem uitae melioris adducere pergant. Ad hoc. n. ch tuti sunt,queadmodu diis apud Hiere. t tiα- turi. Ecce inquit)dedi uerba mea in ore tuo,ecce costituite hodie super gentes, Cy super regna,ut euellas, er dea
struas, er disterdas, Cy dispes, Cy rdisces, Cr plantes. Et ut sit in arguendo periculuι,nihilo setius tamen uerbimini stros suo emio jungi oportet,queudmodu uides Ioahannem Bapti tim, Herodem,atq; adeo ipsium christi in 'scribus ac pharisaeos liberrime quamuis non sine summa inode1tia) arguisse Cr increpasse,ac omne corporale perariculum ueritate longe posthabuisse.
HAec tamen,quae de honorandis magistratibus di Oza i nisi uterigenda sunt, ni se subditis aliquid ψ- μαγ
956쪽
IN DEcALOGUM praecipiunt contra dei mandatum,tum enim potius subaditi obedire deo,q hominibus debet queadmoduhisbria Danielis Cy AElla Apostilica docent. inuod CI chris
stis non tacuit cum ait: Nolite timere eos qui occidunt corpuS,anima autem non possunt occideresed potius tiamete eu,qui potestate corpus Cy anima simul perdere in gehenna. Alibi et id c rhristus beatos pronsiliat, qui Deacutione patiuntur propter iustitia, quos et gaudere Crexultare uult,quonia merces eorsi copiosa est in coelis. Quod Cr Petrus non tacuit,cum inquit: Et quis est qui nobis noceat,si boni aemulatores lueritis. Sed cr p quid patimini appter iustitia beati timore aut eoru ne timues ritis ut no coturbemini. Dum aut christysanctificate i cordibus uestris,paratistmp ad satisfactione omni posceti uos ratione de ea,quae in uobis s. ste Cr Mesd cumodestia Cr timore, Hacknus de magistratibus.
Ostremo μti supra meminimus hoc praeceptu ad
omnes eos porrigitur,quicunq; nobis prountseu quacμns nostri curam gerunt,ueluti sunt domini,heri, tutores,curatores,praeceptores, Cr pedagogi . mibus etiam tria illa amore obedientia ac honore debemus Deseruis Petru dicente audis: Serui, subditi diste in omni timore dominis. Et multi Ephe .vi. Serui,obedile docilisnu carnalibus cum timore ac tremore in simplicitate cordia uestri,sicut chri, b, non ad oculum seruientes,
quoi hominibus placentes,sed ut serui christi,facietes
uoluntatem dei ex animo,cum bona uoluntate,seruienates sicut domino, ex non j cut hominibus. Id quod et ad colob .iq.repetit: vides uero quo Paulua non tantum
957쪽
externum obedientiumsed magis internam reuerentiam ac bonum uoluntatem seruorum Cr mercenariorum eris ira dominos Cr heros requirat. De reliqui, qui annis antestant,uel qui tui curam gerunt,uides dominum p Mo mi mi sen praecipientem Cy dicentem: coram cano capite assur euhumage, con urge Cr honora personam senis. Et alibi audis Noseti dicentem: Interroga patrem tuum, Cr annumm 'tiabit tibi. Maiores tuos, a dicent tibi. Exemplum aut
horum habes christi in dominum,de quo legis,qsod buboditus inerit non tantu Martesed ei loseph,qui no alia ratione quam opinione ac cura christi parens ait. Exe Acto. inplum item habes Paulum sedentem ad pedes Gamalielis, Cr discentem ueritatem paternae legis.
EX praedictis autem satis colliquescit, quibusnam a bui mo,
modi in hoc praeceptum peccetur. Nam in pria di in hoc bem , huius praecepti rei sunt,qui parentes no ex animo di e ' Iigunt ac magni faciunt Ate,quos inopiae seu cuiuscunt miserie uel humilitatis parentii pudet,qui no prospiciuteis uictum ac ulla necesaria,qui eos no uenerantur. Hi enim huius legi, interpretatione contemnunt,quam Hobes Ecclesiastici. iij. in haec uerba. Filisuscipe benectam patris tui, π non contris,s eum in uita illius, er si defecerit beisu, ueniam da,eT ne sternis eum in tua virtute, eleem Ina enim patris non erit in obliuione. Et rursus eodem capite. Qui timet deum γonorat parentes,Cr quo dominis seruiet his,qui se genuerut ii opere Cr sermone, Cr omni patientia. item, q mata sessis ibam est,qui relinquit patremyc. Praeterea grauius peccat,
qgi parentes sata adligunt,rident,duris uerbis dbe abis
958쪽
IN DEcALOGUM sunt,subsannant,deuouent,execrantur, aut uerberant; ψ 3 qui odio eos et inobedientia asciunt. De quibus Exod. xxi. scriptum legis. Qui percusserit patrem sui , aut maueuitiari trem,morte moriatur. Et Levitici cupit. xx: Patri mavitrique qui male dixerit sanguis eius sit super eum. Rur ouei.is, μs, Prouerbiorum.xix. mi Q it patrem Cr stigit
PNμ 3 matron gnominiosus erit Cy instIix. item Proverbiorum. xx. Qui maledicit patri suo Cr matri,extinguetur lumen eius in medijs tenebris. I tem,oculum qui subsannat putrem,qui desticit partum matris suae, suffodiunt eum corvi de torrentibus, Cy comedent eum filii aqμiηD. Exemplo est cham flius Noe,qui se totamque poushritatem suum, maledimoni inuoluit, quod patris fuita', iurpitudinem non operuerit,sed deriserit. Itidem Ruoben patriarchi Iacob primogenitus pari maledimonia.Regumis addictus est,quia abcenderat cubile patris sui. Et Absoololi,qui patrem de regno expellere conabatur,infigni ea. ' denique anserrima morte absumptus est. Tertio peccatin hoc praeceptum qui ecclesie prodibus ac patribus spiritualibus iniurij er inobedientes sunt. Quemadm0σει- si Dathan chore Cy ADron, qui propter suam er ga Mosien Cr Aaron inobedientiam uiui abboypti reseruntur. Item,qui insacerdotes,mordaces iocos, amarualentaque schominata iaciunt. Qui ex funestis, ipsis maledicunt,ac publice contumeliam instrunt, qui de ipsis temere,id est,non suo Iocρ Cr tempore iudicant. Quoubribeo ipsor tμrpiti dinem ad populum circumferunt ac dein
arguendi eo nudant. insis enim non uidet eos fratres esse cham, no
959쪽
EXPLICATIO. 4as texerunt,unde Cr benedictionem sunt consecuti. Non prohibemus ut prodes ecclesiae .Ferrantes arguas σincrepes,modo id ad regulam Euangelicam facias, cum omni animi lenitate,ac modestia. Deinde suo loco Cy te pore, ubi scilicet fructu in correctionis expectrs, No autem permittimus id ist facias ad mobile uulis 'adsediationem contra Ecclesiasticos prodes mouedam suopte
ingenio procliue non prohibemus doctbrem, sed crimis natorem,quem π Paulus prohibet CT satanae tradit, qui etia monet,utsermo noshrsale codia inr. Ruris sus peccat in hoc praeceptum,qui ecclesiae conpitutiones ac pios mores irrident,consenunt,ac temere praeuaricatur,de quibus dixit Augustinus: Non habebit deum psis trem,qssi ecclesiam colemnit habere matrem. Dein qui tale
excommunicationem, qui ecclesiae clauem ligantem ae 2' soluentem nihili pendunt,quod chrishis tabellos deceris nit, sicut aethnicos Cp publicanos. Item, in hoc pro sceptum peccant,qui magistratibus ea quae diximus offucia ipsis debita non impendunt, idq; divi Pauli testimoismo qui conscientiam hominis non obtemperantis poterimu reatu criminis obstringit. I ii summa peccant in hoc praeceptum,qui eos quorum curae commisi sunt te qmere albernantur,aut debito honore non asciunt, aut
obseruant,quis his,nes sidi,ties paretes sunt, id quod
superius plus satis o landimus. ET ER IS L O N G AE V Vs SV
Ic dudis,quid uelit Apostilus,cu dicit, hoc praeceptu ese primu in promisione. Est enim prio
960쪽
IN DE CALOGUM.mum,cui inter praecepta secudae tabula merces promitistitur,eas no uulgaria. nempe uitae Iongitudo, ipsi tauqVitae longitu praecipuo operi charitatis debita, nec abs re quod deo' ' - - ceat ut ipsis uita prolongetur qui parentes colunt, hμ ius uitae post deum authores. l ntellige autem hisce uerbis, non tantum uitae longitudinem , sed Cr ea omisnia quae ad uitam seu ubum uitae pertinent,ut sunt tranquillitas,pax rerum successus, uictis, atq; alia id generis, fine quibus uita longa qt iniucunda. Nobis tamen vita ibriel, christianis praemium,non tam huius, q suturae uitae cuiuia Oh ius interminabilis est st emri debet. Nam ut deus pium aliquem hoῖem in parentes praematura ut nobis apparet) morte hinc abstulerit,ob id tamen putuo dum non est,hunc perdere huius praecepti mercede,qua copiosus recipiet in ea uita, cuius longaevitatis no offitis. Imo dubitandum non est,deum eiuscemodi homiisnt,uel ob pietatem in parentes cita illa morte conbulemve uolui Je,quo in ueram ilium Cr beatam uitam otius concederet. Quemadmodum dictum est, ablatus est tuo pus ante diem,ne malitia sensum eiuε immutaret. Ut aistem uides flijs morigeris omnia prospera esse promissi,
ita e regione intelliges immorigeros ueluti sub dei mi Iedichone positos ota aduersa manere,quod pauloante plurimis scripturae exemplis commonstrauimus.
eat hi, k5. Rincipio decens ordo cosiderandus est,Tria priae ina praecepta ad deum pertinent, quo ut est nihil