장음표시 사용
991쪽
EXPLICATIO. 44 ieismus,riem si rectebent i Hierondimus puella uirgine
sic educanda,ut ne quidem cum mulieribus iuuet, neue ad nuptias et cum matre pergat. Quis neget hunc abuissum ipsisima esse pudicit prostitutione utcunq: offundatur excusatione sumi in peccati s Nam ut aserat hil, se inhones, quid nes agere,nes loqui,seri in non pootest,quin curo tentigine cr pruritu cocitata nescio qd suadeat. Ne quid interim grauius dicam: s. Pro icto uerum est s ille ait. cum proximat pipula, incendit igne, ni merito de tam cras imo uitio gloriari destiat, qui prae alijs honestitis gloria sibi uendicunt. Praeterea ab huius legis censura immunes non sunt, qui crapula crebrietate,desidio,otio,ac somno luxuriae flammas cocitant. Nolite inquit a postilin inebriari uino tu quo est
Iuxuria. Et Prouer. a C. Luxuriosa res uinu, Cr tumAt Provir.
tuosa ebrietas,quicunq; his delectatur no erit sapiens. Notus est uersiculus,uenter uino aestudiis facile destuomat in libidinem. Breuiter oes in hoc praeceptu peccat, Hi qhri uel qui domun copiam,locum,tempus,auxiliu comodat ad libidinis operam,quod omnium turpifime faciunt lenone uel qui ullam occasione unde excitari libido potest,uel praestitit uel non uitant. t ri, P R AE cEPTUM SEPTIMUM. NON FURTUM FAc IAS.
Fost corpus seu uitam, er uxorem K corporiis c Oid his multa pars est externa quos bona,sne quibus noui uitur inter chara habemus. Iure itas,quod de no sit rando est,superiora praecepta coequitur. In quo q iacpraecepto uti in caeιeris a parte totum intelligimus, ut
992쪽
i IN DE CALOGUM. Iurti nola,oem iniustim usurpatione,at statione et cu bditamitate rei oliene accipiamus. Qisῖ christus docet hoe praecepto,no tantum prohiberi oena uuaritiam Dude, G imposthrased σ e regione requiri summum animi sancerιtute ac sinplicitate deinde et benignitate ac liberalitate erga proximu egente. Siquide eo loco ubi decivi, strepit Iriti interpretatur ac de consummata iustitia praecipit, st docet in omni amoe,q nobis eu proximo est,hac reg laad ungue ut aiunt tenedam, ut oῖayc faciamus alteri quemadmodu velimus ut uicisim nobis ab altero fat qRemi, Eua η Τμυ- - qda lapii est,ai q conscietia nostra gelica applicata facile diiudicauerit num huius pcepti res sit. Ursus cu praecepit,ut omni peteti demus,eT.
- lente a nobis mutuare,ne aversemur,brifcetia,
a ,Cisi π elaem Issi iti pσκperes a nobis requirit subindicus Quomodo externu bona sic essee nolba,ut tu eorii partem egentes: S Lisb. 9bi liedicent, quod CT superius docuimus quo minus fit xxv et x x absurdu tibi uidebitur s Sapies prouerb.6.dixit. Non '' estgradu culpa cum quis juratus luerit. Loquitur thi de hoie,γῆ ineuitabilis uitae necesitas ad ranisi ima pellit,' plaue uel minuit,uel tollit culpa, qtiquide mox Furtum stra subdit. Furatur ut esuriente impleat uentre. Ovaq et ii akba , μ' Salomo dicit furti culpa no esse grande adulteris criuminis olum grauisimi restem, cuius coparatione surtii ex necesitate comissilin loge minoris culpae ηιακ qui um esse uidetur. Alioqgi juriu et s adse attinet crime gra n v Q i uel manuu labore uel alia quacκns πη fames pessi fit. caeterum s Exod. 3.ca.Diis per Moysem Hebraeis madulse legitgr,ut acciperet ab Asiniij
993쪽
EXPLICATIO. t 442 vasa aurea Cp urgetea,er uolas praetiosas,uis depreo daretur seu spoliarent Aegπtu,nihil habet cu hoc precepto coe . Nec illi deo ob teperantes lirium c5miserunt sed deo iubente impleuerat in kriu. Madatu dei erat, cuius est terra Cr plenitudo eius,de quo iudicandu non fuerat,sed obedientia tantu praestirida. Ille enim nouit q Ps 3 iusis madauerit,dd serua aut pertinet obedieter facere, quod isse midauit qui cu a priuata cupiditate mente destculum habet ac dei iusione sequitur peccare omnino non pol. Sed ut ad uim praecepti reuertamκ ea in pri* mis in hoc sita est,ut ab omni staudulenta usurpatione ' 'rei aliene poenitus abstineamus. Impingunt ergo impria inis in hoc praeceptum qui rem aliena staudulenter contrectat inuito duo. Videte inquit Thobias ne frie tur Qui pectui tim sit hoedus,reddite eu dominis suis,quia no licet no - Pς in bis aut edere ex Arto aliquid,aut contingere. Iam etsi olim tale crimen lege Mosaica non plectrretur morte, ut uidere est Exodi cap.ro. Nihilo setitos tamen Π0 iti τ tulis agunt magistratus,qui insequentes praesentes leges An peccentCr patria mores lares sustendunt. Neq; enim lex iudicialis Cy politia Mosi ingetes etiam translata estsed morie pone docet euangelium praesentibu s magistratibus obedienπ Eκo. xi dum esse. Quibus etia potestitem legum condendarum
praebet, ac ut insontes ac pacis ea communis societatis lata in pties perturbatores seuerae animaduertant permittit. Sed tu Mi m. ii
uiderint magistratus,ne iit appetentes sanguinii, neq; acceptores personaru neue surculti qui uel ob nece, ita tibiis. tem qgid modicu Iuratus est,ste etiam frugis meliori Miti promittete,temere sime dedicat,publicos aut bou
994쪽
IN DE CALOGUM.micid adulterosaeptores atrones,ac pauperum dire s plores liberos abire permittant. N On consideres inquit uirit kπ,perso' m pa peris,nec honores uultu potentis, tu. sis iudica proximo tuo. Item Deut. i. Quod iustum est iudicate,siue ciuis sit ille,siue peregrinus,nulla erit dios tintia perbonarum. Itu paruum audietis ut magnu , nec accipietis cuius personum quia dei iudiciu est . Rurissus, ius' quod iustum hi persequere. Nec abs re monet vectes. sapiens dicens. Noli quaerere feri iudex nict ualea3 uirtute irrumpere iniquitates, ne forte extimescas faciem potentis,er ponas scandalu iniquitate tua. Grauius autem in hoc pubeceptu peccant Praedones Cr orate, qui, i. ' erta uis fis belli stetie stoliant holes, de quibus
x Corin.*O Paulus Corin. 6.dixit, Quod lures π raptores regnuinihelu., ' dei non posidebunt, Quibus finitimi hunt principes σὐν . A NUist tui qui hosce milites beu equiles uiarum obissessores,ac rapinam agentes quos lex ciuilis latrones appellat per contuentiam serunt, Audiunt siquide prooElataea phetam Esaiam. Principes tui in=deles socii jurum. Nas uiriq; crimen hinc eleuant perinde atq; locupletibu ;ac ut ipsi uocant usurariis mercatoribus crumenulum exuere leue sit eo ipso coprobant,dc proprio qu si tesumonio couincunt se inius lis iniustiores, iniquis iniquit Mτes,CT auaris auariores esse. Viderint autem eiuscerno: .. ij, di principes q tandem rone uectigalia ac tributa acclaira bona con piant siquidem ipsis non ut quibuslibet sed ut dei mini
Planti ' , Cr uindicιbus in iram eis qui male agunt, Cy in
hoc ipsum seruientibus ut pax cr tranquillitas publi ca seruet tributa praejtimus,ut tuis est Pilulum RQ
995쪽
EXPLICATIO. t 443m .i3. Ais inde etiam cosequens est, ipsos hoc praeceis RQ Dpiu praeuaricari,dum subditos illicitis exactionib&s exispilant,dum iniquas leges codunt, dum iniusti bel la trais flant, dum subditos ementito aliquot hone litis titulo diripiunt diis iudiciu ac iustitiam diuendui. isticitae q-dem exactiones Cr uectigalia impori tμr,ci m i sti cρη cilcitidis ..sa imponi haud postillat, aut cum modum excedunt,aut cligalia illa detiis cu personis publico iure a solutione uectigal iuvit PQ ' exemptis Cr immunibus imponuntur. iustae uero cause
imponῆdi uestigal subditis, inter caeteras sunt, iustitie no se desinfo,tranquillitatu publicae uindicatio, a ui G tuis sidiis praedonu tuitio uel desti fio prouinciae purgatio, uiarum publicaru,ac pontium fluminibus male uadosis transmissorum extructio Cr resimo. Rursus iusti, cau Quando mesa no est A ad crupula,ud cd negationes, ad uoluptates, im*ra Road luxum,ad θ emcula Cp id genus similes uanitates,
uel parandas uel augendas imponantur. Modum uero excedunt uestigalia,cu principes rapaces, qμb Cp moihabinotiis uectipulibu3 cotenti no sunt,sed nouasubinde impoου du eκcedat.
nunt ac subditos simul Cr tondunt G deglubunt, cum uici TYherii in uel Aethnicus caesur Uberius boni pastoris esse do,cuerit oves tondere no deglubere. N 5 habent hi s per Gene. et iloseph,qui Aegaptum oem famae laborantem Pharaoni uectigalemscit se excusent. I s enim bono et aequi imo u iure terra emptu.=cit uectigale,non opprefit libera, io instruitute redegit,sed ab inedia liberauit, quamobre Cy lingua Aegγpti acu dictus est,no oppressior, sed fer*vator. At qua grauiterscriptura inbectetur eos,q secusggμnt, inter c teros audiendus est Ezechiel, Principes h μ 'μ
996쪽
inquit)eius in medio illius quasi lupi rapietes presa.
Et iterum: qui in sanguine comeditis, nunquid terrari Ela .ro hereditate posidebitis si iidem Esitas, ve horrendu iis cominatu qui condunt leges tui tu ser scribentes inis iustitiassiri erunt, ut opprimerent in iudicio paupe res, Cr uim facerent cause humilium, ut essent uiduae i- - praeda istorum, σ pupillos diriperent. Audis etiam l ob de huiusnodi succlamantem,Asinum pupillorum abegerit, σ ablliderit pro pignore bouem uiduae, Cr oppresse serit pariter mansuetos terrae uigilantes ad praeda praeparant panem liberis. Agrum non suum demetui Cr uianeam eius qxem ui oppresserunt vindemiant,nudos diis mittunt homines uestimenta tollentes, quibus non est iis stigore operimentit,quos imbres montium rigant, non habetes uelamen amplexantur lapides,uim fecerunt deo τεμ ,haa p dote p istos er uμlgum paupere despoliauerunt. est principi/ Esurientibus tulerunt bicis,de ciuitatibus fecerunt uiti vectigii iii ros gemere, Cr anιma uulneratorum clamauit, CT deus vivosixion inultum abire iton patitur. Q ne omnia non in quosliabet Principes aut magnates,sed in rapaces tantum, qui
uiolenta orannide quae tanto scelestior est jurto, quato est impudentior Cr uiolentior dim uideri debent, T lia i ,. Osto in principes er magistratus qui ex iusti causa iri uecti alia e butum conferendum indicunt, quibuου in danda est ope, hi, abiit. ,κe hoc fxpectat,qd' tenuitati erar ,stugalitate reismus e uioletis ac insolitis exuctionibus prouideatur Roma.is Absit uero ut factiosis ac uertiginosis stiritibus qui census et uectigalia ueluti rem iniqua danant) u usu st mitioni prodissima strant, Na Cr tributa acuem
997쪽
EXPLICATIO. 444 talia ex chripi praecepto solueda sunt, Cy parendu magistratibus etiam iniqua iubentibus, modo non praecii piant quid contra uerbum dei,s Cy Christus tributum soluerit et p Paulum solueda madauerit. Sed de hoc satis. Insuper ludices qui iustitia ac Iudiciu θ gratis imo partienda sunt divendunt , grauiter in hoc praeceptum peccare putandi sunt. Nam id qgraue sit satis declarat
Moses Exod. χ3. No accipiis inquit munera quae exm Ekod scaecant prudentes subuertut uerba iustorum, Rurosus Deute. 26. Non accipies persona nec munera,q ia oeui..is munera excaecant oculos sapientiu et mutat uerba ius
'rum, Ius, si ustum est exequaeris. Iusis ueros, io uiμοῦς qμ':est exaequitur, qui ad defusionem iustitie Cr uirtutis montari emulatione non amore praemJ t palis excitantur Ietro socer Mos, ludice eligendum sensit eum in quo fit sapientia timor dei, CT ueritas, Cr qui oderit auaritiam. m. I. Et prophetae ubiq; ludi cum cupiditatem detestintur ue deκ elige luti Esule. .CT. 3. Hiere. O. Erech. za. Micheae. 3. Sotaioci Scis phoniae quin . Prouerb.χ8 . Nec tantum peccant Magio
stratus haec facientes, sed Cr a sui, praesidibus, Uicua Miehecs 'r s, officialibuw,alijst: ministris feri permitietes, quod , lnon solum digni sint morte qui faciunt sed etia qui consentiunt facientibus. insid ni morti digni ae proximis
contra quos ψιdua pauperum oppressorum uox in coeIum clamat. Quemadmodum Exodi uicesimo secundo Roma. scribitur: Viduae Cr pupillo non nocebitu. si leseritis L eos, uociferabuntur ad me, Cr ego audium clamorem eoru Cr indignabitur uror meus,percutianis uos gla i
998쪽
IN DE CALOGUM. μ' sis εν Italide: No minus peccant in hanc le em Ecclesia cemandito praesides, ut indignos accepta pecunia ad gubernacula Ecclesiaru admouent, Nam uendentes quod gratis committi ac dari debebat uone larunturς Qui Hieroboam illum imitantur. De quo scriptu est, Quicunque uolebat, implebat manum eius Cr siebat sacerdos excelsoru, Crpropter hanc causam peccauit domus Hieroboam , Crauersa est et deleta de superficie terrae, Deinde quis nouidet in hoc praeceptum quam grauis me peccare sacri Iegos,qui sacra prophanant,qui templa demoliretur,qui praedia ecclesiae dijtrahunt,qui temploru facultates diis i ripiunt,qui clericos Cr Monachos suis domicilijs existrudui ac uictu priuat, Quos merito terreat Balthaetarapud Danielem, G Heliodorus qui templum Hiero μα indici , tomis destoliaturus,subito cocidit in terram Cr multa 3 Mδς - caligine obrutus,e teplo semiuiuus eiectus est. lte An. thiochus ille que dirus uisceru dolor templiι expoliare tetante)apprehendit,sic ut de corpore impij uermes scaturirent,ac uiuentes in doloribus carnes eius esueret, D p μ ν odor Et issius π 'tor exercitu grassaret, De P dwi inde huius pcepti rectura pcetatur peculatores, et fi ppilat ex aerario publico Plagiarq,q abductit aliens macipia seu liberos, Ab ei qui abductit aliena iumenta aut pecudes, Peccat ite Uurarii in hunc lege s usura et lex abominetur Cr euangeliu danet. V t lege sileamus,Eua
gelii doctrina q Ialius se porrigit f c habet, si mutuum dederitis bis a quibus 1l eratis recipere q gratia est uo
bus Nam Cr peccatores peccatoribus 'neratur ut recipiat aequalia. verutu mutuu date,nihil inde sterates.
999쪽
EXPLICATIO. 4 4ssunt cr furtorum qu edam genera testiorased non
minusscelerata,Qualiλ comittunt qui mercenam rios debita mercede fraudant, cotra quos Iaco .c.γ.incla Iacob. ς mat. Ecce inquit merces operariora qui messuerut reagiones uestras,quae fraudata est a uobri clamat, Er clauinor eoru in aures domini Sabaoth introivit. Quo sit ut in hunc modἄ. Leuiticus moneat. Non morabitur opus
mercenarii tui apud te usq; mane, Vicifim peccat operarius,qui aut no praeitit quod pollicitus est, aut in fide praestit, is enim si maercedem integram accipit fur est. . monetam publicam adulterant furibu s deteriores Adus citare, sunt, impribres qui lucata ueluti fictitias geminus prouern ac natiuis diuendui, e T reuera lures sunt, Eodem Aenopole.
crimine Aenopole Cr Aurige sereos faciunt Cr inuolis A Wis uunt,qui aqua sulphurata,aut lixin tu uendut pro uino, Et institores qui iniquo podere et fallaci mesura emptorem circliuemut luribuε peiores bunt. N o habebis cino quit lex in sacculo diuersa pondera maius et minus, Et iterum, N olite facere iniquu aliquid in iudicio,in regula, in ponderesst inensura. Ad haec qui calumniatur pag Casanies sererem,id quod crebro si fraudulentis litibus,aut alijs et dolosjs comentis quibuε illi hoc agunt ac contendi tit, μι si es is
egent ilis uel euertunt uel saltem impediunt, istud prae cepti censurano evadunt,Num Cy calumnia mendacem sapiens stupra morte graue esse asserit, cT Edecinet dum Oeclor; loquentem facit in haec uerba, Populi terrae caluitiabantur calumnia, σ rapiebant uiolenter, egenu Cr paupe rem afflixerunt,er aduenam opprimebant calunia absq;
iuditiost effudi super eos indignatione mea, Item api d
1000쪽
IN DECA LOGUM Zachariam cu.τ . legis v idua Cr pupita et aduena minit. dilaba paveri nolite calliniarcet malu uir statrisuo no cogitet in corde suo, N es uero ob id fecu gaudeat hi quod Abia, i, p ς ἰμmyia ditesciit,qui qd'sententia fetus quatri φ x φδ oportebat extorta superiores evadit, Na scriptum est, Qui calsiniatur paupere ut augeat diuitias iubit ipsi ditiori Cr egebit. Et sapiens Ecclesi. iiij. Si uideris inquit in ud.h, callinias Venoris,cτ violeta iudicia et subuerti iustiistiam inprouincia,ne mireris,quia excelso excelsior est alius. Rursus qui merces seu as uendut,no quati debetos quatipossunt quis excubabit a surto. quu propheta diceri
Amos.s tem te gamus. Audite hoc,qui coleritis paupere et descere facitis aegenos terrae,dicetes qu trusibit mesis et uenundabimus mercesset sabbatu,et operiemus stumentu, ut ῖminuantus mesura et augeamus siclii et upponamus stiteras dolosas ut posideamus in urgeto egenos et pauperespro calciametis,et quisquilias stumenti uendamus
Et paulo post subdιtur iurauit diis si oblitus fuero ust
hiabi P milia opera eorῖ Nolitores,etia ac Pictores ueteri dictrrior ures appellatursed hil demiι recti ac tua re qui rem aliena uel ubtrahunt uel uitiant. I Amsi hec obtinet in rebus prophanti,quanto magis socii f. u. 'μ' i cccissici quoru clerici er saeerdo' ' tes dispensatores tantu sunt non duι Qua de re clerisci CT sacerdotes,qut cesus. Ecclesiasticos accipiunt nec ea praestire conantur,ob quae isti sunt instituti, aut qsi sacerdotis census accipiunt,cu abhorreat a sacris, itidem qui Ecclesie patrimonιοῦ Hi scortis G potatoribus deo coqui at, Cypauperes negligunt, Quos non dubia est inu