장음표시 사용
101쪽
CENE. prauitas abfuit a Noach, qui iustus aca mens deum hoc est plusscri
taturmilla. horum pretinum innu:t eum, rapacem nox tu mina nem gna: nime fuisse, qu(d ad homines spectat, alterum deum non spreuisse, sed summa eum pietate coluisse. Gigantes autem deum,
sciebat, ac si scissent se eum formidare negabant. Quod in cyclope illo Homeri facile cognoscitur qui apud lyssem, hunc in modum
Nos nes coelicolas colimus nev iuppiter ipse
Est curae coelum nobis nam uiribus impar.
De horum Gigantum qui tempestate Noe inuenirentur immanitate super Hesiodum loquens Proclus inquit o,bdi re meos, et ces, iridio est mi M uet petων. Immanitas inquit ac perurum cacia hoc unum agit ut ad aspernandum alios uehementer incitet. Fuisse igitur ea tempestate infanda bella, maximanas humani generis concisionem, talumq; bellis intentos fuisse Gigantes, cum argumento sunt quae supra attulimus tum ea vae passim in omnium gentium literis inuenit intur. prirnum Baruch cap. xxxi extat testimonium de Gigantum bcllandi auiditate. Ibi fuerunt Gigantes nominati, illi qui ab initio fuerunt statura magna cienteS bellum rerum bellicarum periti uocati. Apud Hesiodum quo sue, cum genuSaureu, argetcum ac ferreum numerentur, intelligimus eum, per genus ferreu, sentirc de Gigantibus, quoru incredibiles essent uires habitusq; corpodis uastissimus. S:c enim eos describit. U Ah, A, mox e tore viso e G ν ά υκap. OVem locum explicans procius, sic scribit noris ora et oro Im, vi regios moυ , oici, et in G, M. o Adb utri ora Tno aeri Umbracis a misbor, e et x ARPo id mi e eo To CD coc, si r famis, Ro-mιβὴ ' , olim cum BADp QRAimum A, cicem p κυ - Abouidndicat inquit uires corporis exercuisse hos, qui subtertio genere recesentur. Dicaetera aspernati, tantum in armis fabricandis uersabantur a n quorum structura aere utebantur quibusdam ad id tali dandum medicamentis adhibitis. Qitod temperamentum cum desedisset ad ferrum tandem uentum est. Et paulo inserius.
ob bb. Tertium inquit genus erat maxinus perturbationibus ob
102쪽
noxiunt,ad effundendum sanguinem maxime pisceps sublatat haec natio est per diluuium .eos magis clarum est Hesiodum de illa
tempestate Gigantum sentire post tertium genus scribat successisse diuinam gentem, quata aes besemideos ipse appellat Et proclua hoc ipse comprobat b-κAb ιν μνι etro e-M Mysiuim,mpi et Aa e o,. post dilutii inquit, genus in uitam succese sit sacrum morum, qui semidei dicti sunt. quod in septem aut octo saeculius 3 peruenit, uirtute coruscans. Haec eadem referutura Berosochaldaeo omnem illius taculi gentem describenti. DE LIGNIS Lenuatis. - . Ghopher. De quo signo uaria scribuntur. Aue Esdra que frequetissime citamus, q, is inter omnes interpretes hebreos, prirna fereno uideatur esse taxan pyrum cur . t pna, impeto duar Ghopher inquit ligni leuissimi est nomen, qaiuper aquas leuiter fertur, quod nomen alibi in sacris iuris non uenitur.& fortasse sentit cum his, qui id signum existimant es abietem.Chaldaica aeditio interpretatur cadros hoc est cedrum'. taliae cum ita sin nescio quamobrem Septuaginta uertunt fac tibi arcam de lignis quadratis. xl Ami ucssaei . Cu enim id lignu uel cedrus esset, uel abies, quid quadrati nomenc his Hieronymus quoq; non satis exploratum habeo, quod ligni genus intellexerit, cum omnia
signa levigari possint.non tam scilicet abies es reliquae arbores sed aduerte, idem in quaestionib' hebraicis dicit, in hebraeo haberi,de
lignis bituminatis patet autem jdifferant nomen bituminis, de huius ligni, cum bitumen uocetur ne copher at ligni huius nomen est. - gopher. Existimamus ergo eum ibi esse lapsum, non hac uarietate ignoraret, sed ex eo quod frequete solet fieri, ut aliquid facientes.no oia aduertam'indicioq; est a hic no eodemo scripserit. A N SI UNculas in arca facies. Dup. hoc et Nido sicut uerterunt Septuaginta. pq-icta, em bis dita Misceto t.Nidos per totam arcam facies. Hieronymus sententiam uertit.q in Ioviano nidulos mansiones legit. Domunculae enim instar nidorum erit,ma etiam fit in nauibus Hebraicum aut elegantissima metaphora utiesue ad homines seu caeteras animantes nidos referat. idem siqtiide nobis domus est, qd illis nidus, propterea Epictetus apud Arianu,
103쪽
inqui quid disserant hominu domus de ciconiarum nidi.
IN LATERE Deorsum. Deorsum Septuaginta, ad caenacula stristega accomodarunt . Ninivire, Zyga G βιωeooavis rudis.Hoc est subterranea bicamenta ac tricamerata lacies. Sicut apud Herodotum sunt tecta ripidemore, is more. iod etiam ad hebraici ueritate est uersum. Non. n deorsum ad ipsum latus refere secundum aut hebraicum, quod in hunc modum habet om en oratumn addendum nostrae aeditioni fuerat et aliquid, ut non solum diceremus tristega, veru etia distega facies. quodnes a Septuaginta omittae. sicut et in Ioviano lagitidem Hieronymus per caenacula uero, o hebraiceno habeant puto Hieronymia de intellexisse, qdivd stegum. Nam a die est supernus thalamus. VT POSSINT Uiuereo Qi anqleue sit, proprie tame est quod Septuaginta uerterut.ιώ- cire ois .ut nutria ea tem cum sic&hebraic nam'. i.ut uiuere ea facias.
CAP. VII. ELEBO Omnem substantiam. Dp a. Est aute
nomen aiacham hoc est surrexit, ductu significats substantiam, subsistentia Qua nominis forma seruare cupientes Septuaginta , obscurius fortasse uerterunt suAH - si psi sumi Delebo omne siscitamentum omne quod sta aut surgit. ANNO Sexcentesimo. Eodem modo hebraicum. Graeci autem codices impressi noc loco mendosi sunt in quibus est Ocite aRomost cm. i. Anno primo sexcentesim Elset ergo maxima deprauatio, uel unias anni facta accessione, cum omnes sacra litterae, omnisq; annorum series apertissime protestetur Noe sexcentesimo uitae suae annc arcam ingressum Aodemq; anno inundasse diluvium. Quantuetustiores codices non eo modo habebant sed sic, diluuium inquiunt inundauit, iam ii, stomo rim, In terra anno sexcentesimo uitae Noach. Error autem accidit, quia paulo inferius eode capite, cum iam unus exactus esset annus dicitur, Te ira esst ramos tu meto Geta, preMωὴ edet, Alisos et Ai c
i bb ea primo oc sexcentesimo anno uitae Noe, prinio me
104쪽
se, prima ipsius mensis dic defecit aqua. Error quos est apud Septuaginta, innumero dieruin mensis, quo aquae Ceperunt excrescere. Nam cum hebramaueritas ac noster Hieronymus habeant, septimo decimo die mesi gradiete ecsiti in Ait, i. i. igesima septima, Est autem xhaec particula, ut de superior ex eodem capite sumpta. Vigesimo enim septimo die arefacta est terra ubi graece est et a se secundo vigesima septima die mesis exaruit terra est autem haec deprauatio in codicibus Septuaginta creberrima.
gnitudinem Septuaginta ad multitudinem retulerunt. phos imputaminia in vitas; bibodo. i. Rupti sunt omnes fontes abyssi Est autem abyssus ut ait diuus Basilius contra manichaeos. die noMopssso suum hoc est Uastissima aqua, & quae tota transmitti non possit. idetur ergo duci ab; τὰ .hoc est, non peruenio. c litem mutata sint. Ex quo ridere eum necesse est, qui dixit abyssum appelIari, ab a quod est sine,&il sius, idest linum quasi ibi linum nasci
Non possit. ET CATA Rractae coesi mim. Nos gretecum nomen int gram seruauimus, nasiilli rami praetret appellant. Duciturq; am 'bra dirumpo,discindo uel deorsum uos quo nomine non Agnificant coesi quaeda fenestrae ut a qbusdam asseritur, nisi ad hebraicu resipexerint Ad aqua e loco eminetissimo at discipiti descensus de quibus apud historicos creberrima mentio Qualis est Nili descesus ad locum, qui catadupedicitur. cuius accolae, ob aquarum descedentium fragorem obsurdescere feruntur de quo loco Eliodorus. 'Aesthetto, sit Aob. Demum inquies in hanc tuam aegyptum accessi,&ad ipsa catadupe destresonantes loco ut praecipitein Nili desceium cognoscere. Apud Strabonem quoiu libro sextodecimo, de ei dem catareactis mentio sit. meem MLXmhoiu κωAb νettonius orer Per inquit cum repentinos impetus qui per flumeab externis fieri potui catarractas per totum flumen crexerunt ut omnibus ad nauigandi urriperetur
occasio Indicat scilicet oi moles quasdam extruxiste ut inde dila-
105쪽
tit berentur aquae, ne per planum ferretur Ruinen, ais ita nulla esset in si eo nauigatio Apud eundem quoq catarractam himbrem Symma; chus Arsinoen oditurus scribitur obseruasse idest hymbrem praeci
in pilosum ac confragosum, ut est ex eminentissimo loco aquarum d stelas.Hoc idem igitur uerisimila est,diluvii tepore accidisse, ut plurimis in locis coclum patuerit,aquarumq; uasta flumina maximo fragore delapsa fuerint. Inter aquas enim positum esse firmamentum, certissime sacrae asserunt litterae Super celcstes quod aquali saepe saepius celebrantur. Cum igitur supra coelum sint aquae, quae a nonullis etiam coelum chrystallinum uocentur,lia nimirum patefacto coelo, horribiliter eruperunt breuiq; totum orbem inundarunt. Nam his quosv aquis erat opus adessiciendum generale diluuium, alioqui si hymbribus tantum res acta fuisset, non modo quadraginta dierum
Epyp ac noctium sipacio tantum diluuium effectum fuisset, sed ne quadran ginta quidem annorum. IN ARTIculo illius diei. Videt obscurius transtulisse, quod is su erat clarissimum in hebraico, movya. i. In ipso mei die. Sic etiam
Septuaginta, V - . In hac die Hieronymus auteme a innuit Noach die illius opportunitatem obseruasse, quae a latinislso interdum articulus uocatur, ut est apud Terentium, biginea oc-sticii casione arcam ingresJam. nes allo modo loquitur Marcus Tulliusti ii in oratione pro publita quintio, qhic Hieronymus. ubi illa ait, ut ho Ea minem suis conditionibus in ipso articulo temporis, astringeret Ide quoqHieronyrnus in epistola ad Iulianum sic loquitur, filius naeus frater tuus Aulanius in ipso iam profectionis articulo, at pila puci orali temporiS, uacuum se redire arbitratus est. exqdibus concluditur ide esse latinis articulum quod graecis sic k L. Punctum uidelicet&quasi extremitatem temporis, aut id quod inrecmpore est naaxime eligendu Ergo in articulo illius diei nempe opportunissima ac maxime idonea hora liae non satis intelliguntur a NicoIao Ueritate autem hebraicam Hieronymus paulo inferius expressit, cum uertisset. Eadem die ingressus est Noe, cum filiis suis in arcam Sic alibi ut cap. xii.Eeodi.
106쪽
MBER CAP. VII. T ADDUXIT Pitum. Uymi. Et fecit tram
sire uentum. Dictum enim supra est lauach apud he-
braeos spiritussancti esse nomen, huenti. Ventum ergo hic innuit. Eadem quom amphibologia est&apud graecOS. Opterea sunt, qui hoc loco. spiritu m- relligant uentum, alli spiritum sanctum sicut Theodoratus, de ea rencscribens obκ-Mu, e muno, κυμώ-A, Uta me si Tota TV Apri Dei et Aeγm U-αAGN. κνῶ .m pera fier et GA mones moxMAVox Non solataranquit aquaeuentis imminui, sed potius filictuare ais turbari. Iam enim hoc pacto, etiam capacissimi sinus essent exhausti spiritum ergo diuinum iure Dint, quo sane omnia fiunt, xagitata quiescunt haec illa Verum ramen ratione docente inuenimus quosdam esse uentos quibus exsiccandi maxima insit is, qui aquas in uaporeSconuertant. Nonne ide in mundi cciditione accidit, curia spiritu domin qui per aquas
Bultaret, eaedem siccatae,absumptaeq; sunt ut ibi copiose disputatumeli. Filiis quod Israel AEgyptum egressuris, mare rubrum perflanteuentu exsiccatur. Eodeitam modo&aquae diluuii imminutae sunt. Quod singulis etia diebus scri animaduertimus. Inest autem uentis
presertirnaquilonibu uis siccandi incredibilis ac longe maior cisia sicut austro flante uehemetissime intumescit mare,oiaq; prope
in uaporeS resoluuntur, alluunturq; aquiSuniuersa ut clarum fit austro flante, siue noto uenetiis ubi haec scribebantur. Qii lcmpore
omnia, luctuosis bellti ardebacebar. uoctiam tempore Roma siue peccatis sic exigetibus, siue prauitate quadam qua solat flari t diabolus ad pessima quaesiti flammet humanum genus, nihil in terris diutius permaneat, a militibus carsarianis infestamine capta, dirrepta, incesas est, ubi ut in eiusmodi iniseriis fere accidit,siailes crudelissimus cu in omnes pro sua immanitate est debacchatus, tum uero in religione ress sacras utetia sacras virgines ad lupanaria per uim traxerint. Vbi oes sacer dotes capti,&aut trucidati, aut pecunia redempti, correpti ab ube-heribus matrum pueri, coramqkiniserabiliter trucidati. caetera ne-landa.Multa uero corruptela omnem c tempore,ordinem chrustia
107쪽
norum occuparat, quae insam maledicendi cupientibus prebia ratidi ad blasphemandum precipites homines uehementer exasperarat. Haec eadefecerat, ut omnia diuina instituta, sanctissimorum spatrum decreta, audacter a uilissimo quod rescinderentur, carper tu uittiparentur ut ea omnia nefandum ad quaestum excogitata ubiq; praedicarent. ita ue&omne iam uulgus concitarant passim sinueniebantur . qui ieiunium incptias est dicerent. Confessionem Prophanam quadam rem, recens inuentum, Mad coacernandas pecunia Sexcogitatum, Omnesqtiod tollendas imagines, omnes certrimonias amovcndas Tantus autem furor alios inuaserat, tanta de se existimatio, ut grIam Per summum contemptum ridere ac subsannare auderent, eosq; hallucitantcs suilla contenderent. Tam igitur scelera nostra, qhorum pestilentem xitialemq, audaciam mecum deplorans, opu Siros quebar,praultatem rcrum humanarum collac Tinans. Illud uerens
ne pessimae quibus concuteremur discordia in uiniosum exitum desinerent, ad alienos nostra transferretur hereditas, quod deus
MENSE Septimo vigesima septima die. Tam in nostris, cigraecorum codicibus error. Subdiicendi enim sunt ex hoc numero, deccna. ut decem ac septe relinquatur, sicut habet ueritas hebraica.
Nes quis non intelligit, id naendum a librariis non intcrpretibus irrepsi si e Septuaginta itas etiam ipsi habent, A.
i. agesima septima. Nes credere par est, hebraeos cod es esse corruptos, quando iS numerus consentit cum centum ac quinquagintad ebus quibus terras labefa stauit diluuium . chaldaica aedico de
IN MONTIBUS Armeniae. Sic.n. Iterpretatur Ararath, quam regionem ignorantes fortasse Septuaginta, eo nomine significar uocem ipsam non interpretatam dimiserunt. Scribit ergo Heronymus Ararathisse Armeniam, in cuius montibus adhuc appareant uestigia arcae, Meius quoddam frusta in miraculum tantae rei ab incolis ostendantur. Dod idem proditur a Iosepho Ab aliis quom h storicis gentii bus, de diluta o arcamcntio habita est: eqcuisse autem in montibus Carduenorum dicitur idq; co firmatur per aedi
tionem chaldaicam, quo refcit arcam resed se idest iu
108쪽
montibus carduorum, ut card uenorum . pro eo quod hebraicae est, in montibus Ararat. Hos montes Cordeo appellat Quintus Curtius Chrysostomus quos in Armenia requievisse arcam testatur his uerbis, o vir in Ac, g; Milia cccnou, iam . Arca inquit, in Armenia resedit.
CACU Mina montium. Corrigendus is locus in impressis co
VI EG Ediebatur&non reuertebatur. Is locuS non male ut arbitror redditus, sed aut a librarii aut temporum diuturnitate corruptus, fecit ut fabulosissimas interpretationes huc inuexerint expositores,in quae secum maxime pugnent. Nam quia scribitur cortius egressius quidem, sed non reuersus, putant eum in aliquo cadauere deuorando esse deiciatum At apud nos passim opimo est, a graecis scriptorib' est existimatum, apud quos etiam is loculcorrupte legitur. Corvus ergo quem emisit Noach, egrelius est reuersus, sic enim habent hebraica mi didra Unx, hoc est. Et emisit coruum, qui egressus est,&reuersus si enim reuersius non est quo obsecro loco commoratus est,ac resedit sum aquae siccatae nondum essent Deinde si coruum reucrsum negauit, quo modo cohaeret, quod mox additur, donec siccarentur aquis nidian in sibi uult qui egrediebatur&non reuertebatur Monec siccarentur aquae: Nunquid post arefactas aquas, est reuersus, quod ne columba quidefecit Subtrahenda itas in nostris ac graecis codicibus negatio est,
&non reuersus. Videtur autem&hoc Hieronymus in questionibus
Hebraicis annotasse, sed locus ibi corruptus es nes legitur ut essct lagedu quare ex pristina aeditionhaddita est negatio in nostra hac interpretatione. Sed alius mihi suboritur scrupulus, nam Hieronymus, ad oceanum in epistola sic ait de coruo.Statimq; columba spiritussari sti/xpulso alite teterrimo deuolat ad exi. Ecce palam fater expulsum esse coruum quasi amplius non redierit, quamobrem etiacum negatione uidetur ipse legis Sed Spe sequitur aeditionem Septuaginta, quia ea passim haberet ,&allam aeditione non dum ipse edidisset. Itas naultam epistolisinuenies exposita secundum codices Septuaginta, quoruita erat celeberrima autoritas. Dignus uero
109쪽
hestiis sociatur non terretur qui ferar colla submitunt volucres famulantur, emilat enim columbam reuersa est, sed fraude corvi decipitur. MISIT Columbam post eum. imo Hoc esLAse. Non refertur ergo ad ipsum coruum, sed eum qui misit scilicet Noach. uertendum stacrat, Em Septuaginta qui ipsi uertunt, stetri e m mam mig S. Et misit columbam post eum. Diuersa interpretatio orta ex eo est. DHebreis met seipsum sonat,3 est relatiuum ad alterum, cum
ea uoce careant, quae ad se refertur.
RAMUM Olmaruirentes. nes, serim; nam Et ecce foliu
olmae, ramus in ore eius. Asserit autem hic Auen Esdra fieri positionem,&quasi ODAινδιν. idem enim dicit esse mirum olline de quod mox subditur. sicut est inquit 'si nam terra &cinis Ideo Septuaginta nihil hebraicu immutantes uerterunt serit, Aor Avies bescc. Gestabat folium olivae, ramula aut surculum. CRESCITE multiplicamini. Umm mn:n hoc est Et crescant multiplicentur ac propagetatur. Est ergo laturum, ad illa, non ad OGq etiam Septuaginta eodem modo uerterint eis is sic si mAh GiDs Ex quibus uerbis frigida nescio quae elicit NicolauS. ET AIT Ad eum. Videtur innuere, deum ita locutum cum Noac hebraica tamen sic habent, ' .i. Et dixit deus ad cor suum. quam phrasin eleganter expresserunt graece Septuaginta, cim re rem se . idest. Cumq; cogitasset deus dixit. In lingua enim sacra, omnium cogitationu receptaculum est cor ac ut uerius dicam ubi omnes gignuntur cogitationes, unde in lucem efferuntur. author etiam ipsa ueritate. In eisdem etiam iteris , P- , t ribuitur cordi, non capiti de qua re noster Hieronymus in epistola adfabiola Quaeritur ubi sit anima principale Plato in cerebro, Christus in corde, profert exempla. PRPOPTER Homine. Sic est &hebraice.at Septuaginta sui ost more 3e. hoc est. Propter opera hominum, Iicet hoc minimi sit faciendum. Idem enim est. Malediistio enim dei in terram desa:uit propter hinnana facinor cunas homo impiu sile
110쪽
Et omnia misera sint necesse est. t enim propter hominem caetera facta sunt, ita corrupto homine tanq principe, reliqua eadem corrumptela sicalamitate conflictantur.Intabcscunt elementa, insenit im- re irascitur coelum, pallescunt herbae sitiunt agri, iumcnta moriuntur, aues etiam miseriarum fiunt particeps. ergo maledicitur terrae propter actiones humanas propter pravitatem, quam agendo exprimunt.
NOX ET Dies. Longe melius Hierony.qSeptuaginta, siquidem hi uolunt, friguso aestum statem ter facturatu nun nox,
&dies deficiat, cum in in uniuersum pronunciarit deuS,nunqhy me, statem, uer, diemAc noctem defuturam. Diluuii enim tempore, ea omnia erant confusa.Edit inquit aestas ut possint frages maturescere, erit hyems,ut nutriantur, nunci reliquus anni in terrumpetur ordo.Quid certe sibi uelint Septuaginta, exploratum ipse haud Eqhab Quid enim hyems, at ditestas ad diem est elendam Ucrtunt itaq; ciarie reum sol os, b s, si, Musσos m. mp rem m&νυκm ovi metrixumum hoc est.Satio &mestas, stiguso aestu testas Luer, diem ac noctem non sistent. In eo qnom insignis discrepantia, cum enim Pn hebraice sonet hyeme ipsi hoc in uer fecerunt.In reliquis autem cum phrasin hebraicam nihil inaniu-ten summa est obscurita multas offunditur legentibus caligo. CAP. IX. X CEO TU, carnem ii sanguine. Irara m Finax, idest Excepto, carnei n anima sua, in sanguine suo non commedetis. ex quibuSuerbiS,qqaliquid detraxerit Hieronymus, eade tamen Innuit, quae&hebraicaueritas. Scire igitur operae precium est, hebraicae linguae proprium aequasi peculiare esse, ut frequenter eo schemate quae appositio uocatur Saepeq; idem permulta nomina inferunt, nulla interposita copula quemadmodum insupra de ramo oliuae dictin est. Deinde illud non ignorare oportet, anima
apud eos frequenter eam uitam significare, quae sanguine latitucontinetur, quod a philosephis spiritus appellatur. Hoc ergo innuit Hieronymus, querba ipsa non adamissim uertat. Quod enim hebraica