Recognitio Veteris Testamenti ad Hebraicam ueritatem, collata etiam editione Septuaginta interprete cum ipsa ueritate hebraica, nostraque translatione, cum expositione hebraeorum, ac graecorum, qui passim toto opere citantur. Vbi quantum fieri potest

발행: 1529년

분량: 436페이지

출처: archive.org

분류: 유대인

211쪽

CENE. Ioomus autem in quaestionibus hebraicis ad latrocinium. Omnis aut ea diuersitas accidit ex multiplici significatione huius uerbigad quod sit atrocinari di expedri ad pugna significat.quod forte et Septuaginta innuunt si perueri iusta metium de pirat: s intelligant. Hieronymus loco citato uidet laxile e refccc exponit latruculu, EO Tali ceruus emilius Nisi dissent: ab hebram ueritate. Septuaginta uehementer discrepant,ut pene incredibile sit ite 3,AAMAc est in v , ops ri Moc Nephthai stipes remisus augcias in germine pulchritudinem quae dissonantia accidit ex eo cc pius testati sumus, nanon erant sacrae iterae punctis di stincta tas uox ambigua poterat ad uaria significata torqueri in multis praetcrea deprendiratur illi serimonis hebra ci :nus qdeccat periti.

ET DE Corus aspectu p i Filius accrescens super sontem aut super oculum. Est aut hic uocabuluanceps. ira quod oculum,&fontem sonat. Ais ideo asterii pro astero reddidit Hieronymas. Putauitq; hanc sententiam, filetus accrescens super oculu, sic.n. diceremus hebraice significare decorum aspectu At hebraei dicunt hi r significare sonterri, ut dicat Iacob, eum crescere ac profluere, pius a fontem. Eodem tamen sententia tendit icet uariis uocibus

explicata. Septuaginta quo,sequatur Heronymus iae, o ei Am et A. Ioseph amabilis filius S autem addunt Abo, denote filius meus nouissimus reduri dat acu tumq; est a librariis. Est enim etiam falsum, cum non is sed Beniam im nouissimus fuerit. S, P ER murti. Ecce sialia maxima Scptuaginta ab hebralicaucritate deuiatio a hoc reddiderunt Wes c d ad me conuertere quo quid potest esse dissonantius Est autem ea de huius uarietatis ratio, quam saepe attulimus. Nam si sine punctis scritur potest significare quisu Absolute, aut super me. Altera quos

uox V cmuru declarat,d est imperatiua uox a uerbo rum hoc est uidit. Cum stamna alta eiusmodi reperiantur, admirari iam de sinemus. Legendum autem esse ut nunc habet hebraicaueritas &ut uertit Hieronymus, ratio quod admonet. praecedit enim filiae discitrerunt. cul inepte sub retur ad me conueriere.

SI DII in forti vario aetra Et sedit in fortitudine, scilicet arc'. Quod Septuag:nta, nescio curia ditierse interpretati sint oti tetri, iiii

212쪽

LIBER

riu Fefellit aute eos uerbosisimilitudo,q I freqtientillime peccant. ET Dissoluta sunt uincula. 'Drymi. Et roborata sunt bram chia manuum eius. Qitare cotraria est sententia secutus est enim Septuaginta in re ambigua, qui ipsi hos At mea cressit dissoluti sunt nerui brachiorum manuvetiis Laudae enim eius tartitudo, sicut hic passim uidere licet. INDE pastor lapis Israel. Eodem mo&hebraice Xn raptan Rm Inde pastor Iapis Israel.At Septuaginta,seusum non uerba in terpretantur. 1 mxume, tau roborauit, aut Qiii tenuit Israel Sic enim clarum est, deum appellatum Iapidem Israel, heosisit fortitu

b ab se ' μ' sy' ββ Vocatur, Dimittunt quos rohe, hoc est

ABYSSI iacentis deorsum. ntinnynnom. Abyssi iacentis deorsiun od Septuaginta in aliud quid uertunt, nihil uerbi uim exprimentem hiM- - , Terrae habentis omnia sed tamen aliud ei Abyssus, qterra omnia continens. Alibi tamen thelion ambyllum interpretati sunt. A eius. 'mi Genitorum meorum. Quod uSeptuaginta remotius a Aodi D , c. Benedictiones parris ac matris tuae. Uidentur etiam legisse Septuaginta non sed Ummdest montes, eo hinstrunt adest montium stabilium, In reliquis quod multa uarietas. COLLIUM aeternorum. Potest etiam dici, collium mundi. Nam holam aeternitate a ficat, mundu . Quomo autem sit hoc

intelligendu interpretes consulandi sunt quo maxima est copia.IN Uertice naetaraeirnκ' a P . Et in uertice naetaraei fratruiuorum. idest, senectificati ac dirum hominis, uti seiuncti a multitudine.Septuaginta loco aetaraei aliud penitus diuersum posuerut . di mi Aota idest, ilibus imperauit ex fratribus. Qita obsecrotata uarietas Eos ignaros lateri erubescimus Codices mutatos esse. non est sere probabile. Restat ut uerborum similitudo eos fetalerit quod illis creberimum est. -

Spere diuidet spolia. Eodem modo Acbraicnm' et iri

Dividet spolia. Da: duo pcultus immittariant Septuaginta ut quod

est hcbralce diuidet, ipsi reddidem iacimat

213쪽

GENE . orsae uni MC.i.escam icet praeda sit esca ipsius konis. IBI & Lia condita iacet Aricvrcprem Et ibi sepeliui Lei,

ut id de seipsod cat Iacob, no ab aliis factum fuisse asserat quemadmodum etiam Septuaginta um caesi 3m a. A. Et ibi sepeliui Lea. Hac quadragesimo quarto uitae suae ano scribui hebraei mortua esse. CAP. L. ER UIS Suis medicis. Nihil dissentit ab hebraicon ns tu ann. . Seruis suis medicis. At Septuaginta longe diuersius et inmisit. quae uox ut arbitror, significat eos, qui cadauera sepeliunt. At illud quid significet fatis notum est. SERUO Dei patri morietae vi ae a Seruis dei patris tui.de seipsis ergo locuntur,non Iacob, seruosq; dei sese appellant, qui etiade'Iacob sit ideo, Septilaginta , Ic scisti o

Toluta et EqebnNI . Et nunc suscipe iniquitatem seruorum Dei patris tui. NUN Dei possumus resistere uoluntati. ovi in pn Numa, Deo ego sum .uel uice Dei, aut loco Dei, Num De' inquit ego sum, ut possim uobis detrimentum, aut emolumentum asterre Potest et uerti ut fecit Hieronymus At uero Septuaginta penituSeam sent tiam immutarunt ob sed is his, s . . Ne timeatis, nam dei ego sum Oi:od non solum ab hebraicaueritate est dissenum uerum etiam est perobscurum. DEUS Uisitabit uos, asportate ossa mea. Septuaginta expresse ponunt, quando ea ossa essent efferenda eo 'si mraogyrum ' metu - vota; ---ο 'Hίm Abb.Inuisitatione,qua uisitabit uos, auferetis ossa mea.

IN Loculo. o Rasin arca.Septqaginta e. odec In sepulchro, O fortasse non recte redditum est.In arca enim est conditus, s esset aliquando a fratribus efferendus quanquam: arca sepulchrum sit. In hebraeorum quos mon(mentis habetur, Ioseph cond tum esse in arca aenea &in Nilum esse proteistu, relatum inter Deos aegyptiorum licet haec salsa mihi uideantur' hebraeorum commentissimilia. Sunt tamen apud graecos qui putent, Ioseph deum ab aegi pii

Eliabitum es.

214쪽

PRAEFATIO IN EXODUM INCIPIT.

Ram hunc librum, cu praecedente sine ulla praefat ne

prosecuturus, sed quia permulta a me in eo expectarie animaduertebam, ut late scilicet de sacris uestibus, de toto arcae opificio, de caeteris quae maxima sunt disseterem id quod&mihi faciendum esse aliquando suspicabar,Putabam enim maximi hoc libro esse cum hebraica ueritate nostrorum fraecorum codicum discrepantiam, propter reru dissicultatem vocabulorum s uarietatem, quaeres, adeo meam opinione fetellit ut nullum prope librum repercrim in quo pauciora sileuiora sient dissidia .e igitur admonere omnes libuit, ne spe frustraret , causamq; cur tam expedete librum omnium dissicillimum percurrerim haberent exploratam. nec meum cursum interrumpi ibi postularent, ubi minime esset opus, qui etiam compendiose breuissime necessaria tantum lustrare, explicare costitueram. Si enim ipse noster interpres&sapaenti quid erat opus,

omnem eius aeditionem euoluere,&omnia ad uiuu resecare in odceite curiosi nimium Mocio, tempore abutetis hominis fuisset. Sederant catantummodo obseruanda quae uel sensum laederent uel apertam maledicendi ansam Iudaeis praeberent. Nec tamen fateor,

omnia me uidere potuisse, sed quantum diligentia ato studio possetessici, operam dedisse, tutis errore nostrorum latinorumetibus erueretur, quem in omnium prope pectora diiseminarunt iudaei, nostram hanc aeditionem esse deprauatissimam. liorum in omnia nostra os mendacissimum naentenas malevolam, non est reformidemus sed potius irrideamus heos elie mendaces cognoscamus. Videmus

enim esse tum paucissima, tum cuissima ea n quibus nostra ab hebraicaueritate discrepet aeditio.Hoc ig:tur libro, eo plus opera alvindustrue adhibuisse Septuaginta interpretes, Heteronymum arbitror, quo uideretur esse dissicit oratas fecerunt, ut minima, uel prope nulla esset inter codices hebraeos, ac latinos differentia.

215쪽

INCIPIT LIBER EXODI CAP. L

NIM A Emita egres sunt de memore Iacob

Septuaginta. ULod supra de hoc loco diximus idem de hic ellet dicendum. Eadsi enim corruptea Ia in numero hic apud Septuaginta reperit, quae resuperius. Nam hi huic numero addunt quinq;. Nonis ipsi huius errati authores fuerint, sed qfflibrariis potius sit scribendum. Nam in nulli risinendosissima reperitur Septuaginta aeditio. cici is erron etiam tempore apostolorum in graecis codicibus uideatur fuisse verum de hoc iam dictum est Graece igitur sic legitur, se Andiem inluxo .ci oe

P, τε, - θη--antinae quae ex Iacob natae sint, septuaginta quin b. Septuaginta uero animae sui, computat Iacob, ut notat etiam Auen Esdra Nam superius annumerauerat Iacob his, qui Aegyptum essent ingressi, quos lic repetit eodem numero.IM Pleuerunt terri. oemam:', ana. Replata est terra, ab ipsis Verbum autem, mi sine punctis potuit legi in activa significatione ac passiva Verum hoc tempore notulte subiecti indicant passive esse legendum. Ita 3 Septuaginta a stiue interpretati sunt c. Hoc est, Multiplicauit eos terra.quod certe, ut hypallage est, ita est obscurissimum quasi subabsurdum. Addunt uero Septuaginta, Xoc sibi di, epeto id copiosi facti sunt. Uisumq; est quibusdam,s C in malam partem dictum esse ab ipsis interpretibus, quasi innuerent, hebraeos factos esse plumiscuos, uulgares, acuilas, ita en:m uerbuit significare potestanocergo refellit Theodoni' his uerbis.)ύxta inceri ei reor: βbviam tam neci Rxm , o Mot eκ lubra Dc Pis buta emo ακi Amile Asorer .Hoc est Nout qu:dam existimant, in iniuriam c , νινeto, sed eorum copiam signa sicarunt, adeo enim inquiunt aure sui, ut per omnem terram illam effusi nati, is eo modo etiam Aquila interpretatus est. haec ille Fu cautem Aquila teste Hieron no iuexplicanda uerboici proprietate diligentior.

RBES Taberuaculorum Maa DA Urbes tabernacul

216쪽

LIBER

uquero hebraica uox tabernaculum significet, accipstur tamen hoc ab hebraeis, no pro tabernaculi sed arcibus, ac praesidiis Oriod potissinium intellexerunt Septuaginta uertentes UAses Oxbeas urbes munitas, quam sententiam se uter alia loca Paralipomenon cap. viii. quod hic uertit urbes tabernaculo', ibi ciuitates munitissimas interpretat est ubi est unus v Studiosissimi autem cuiusue ueritatem ipsana, accurate perquiret, di non ilico authores optimos reprendere, quod pleris faciunt Ita hebraei ad labores&onera coacti, arces munitissimas, tutissimas praesidia aedificarunt Pharaoni. Quem morem etiam hodie seruant

principes, rusticos ad construenda moenia ac propugnacula cogentes. 1 od autem narrat Nicolaus hcbraice haberi urbes thesauro clarum est, esse falsum, esten pia textus hebraicus ut uertit Hieronymnius 'ed tabernacula, ab hebraeis 'tiaria praesidia at arces uocae. confirmatur a Philone hoc modo bis didiνἀm rem mias eis odi OD an sta et M. iis rem A ac adesit Iudaei autem ad urbes,

domos, moeniaq; aedificanda, a rege delegati sunt. ODErunt filios Israel aegyptiio cram x Et stomachabans in filios Israel. Ais haec quidem est sententia, quae in contrarium a

Septuaginta uersa est 'trion Aegyptii hebraeos Adhebraei aegyptios abhominaretur te -υM De A idest vilipendebantur Aegyptii a filiis Israel. Nisi forte aliquid aliud innu

t. hoc est Abhominationem patiebantur a filiis Israel causa uero est quia hebraica simpliciter secutur , nulla facta in mutatione.quod tamen periculose fit. ED FIcarunt burbes philon& ramesses. His duabus urbibua altera addunt Septuaginta. quod certe non puto ab eis esse factum sed ab eade causa, quae Spius a me allata est. Nam ex uno loco aci se in alterum sententiae trasponuntur ubi aliqua arriserit similitudo.

Ita 3 quod erat superius positu Genesi cap. xli. de urbe Heliopoleos superflue huc transipositum est in graecoP codicibus, ista in ribm pQ orae et subie gr, TE A avet Ab c. i. Aedificauerunt Pitho, de Ramessa, Mon, quae est ciuitas solis. Qigod certe non potesse uerum, ciam Heliopolis, ante aduentum hebraeouin egyptum esset codita. Eradenduitas hoc menda in graecis codicibus. Nesit

Septuaginta ante ictiburistascribendit Nici e alibi admoue-

217쪽

EXO. ro 3mur, eiusmodi additiones, nam ab ipsis accidisse sed aliis causis Est

aut ira axime mirus Origenes uir grauissimus, qui sermonem hebraicu non ignoraret, hunc errore non ino non uiderit, sed et secutus sit. quippeis has tres urbes mystice interpretatur, quae apud eum copiosius ludenda sunt nos non commentarios teximias haec certe mihi naaxime mira uideri solent. Debuerat curia admonere habita esse husus urbis mentionem multis annis anic, qhebraei ab aegyptiis ad aedificia eo tempore compelleretur. iacis tum a dificatam esse Hel:opolii r cuius sacerdos iam supra trecentis annis elapsis, socer Ioseph

fuerit.

IN Terrae operibus. Nerisimilior aeditio Septuaginta Mad hebraicam ueritatem propensior quae habet pinean aph idest, Et opprimebant eos omni seruitute in agris,seu ruribus illi. Adlibi iv c D crassi c. Omnibus inquit operibus quae in agris fiui. Clarum uero est, quid innuatur. Afferre enim ex agris cogebantur paleas lapides cementum sim aquaria,&ad ipsa aedificia comportare. Non itaqs place quod ait Ioseph tis os cogi solitos efferre stercora extra urbem ac taces,&eiusmodi materias quod tametsi uerti esse potuerit, non tamen colligitur ex ipso contextu At Philon ipse Iudaeu invita Moysi te in eo mos otia em Aor g Tm Ddiopere Amb Moc est Alii quidem lateres ex humo formabant, alii un- inq; paleas asserebant, eo thaeae aptae ad Elidandos latere sint. IPSAE habent obstetricandi scientiam. Hebraice aliquanto secus, tametsi sententia eodem recurrat Nem enim ad scientiam ac ac peritiam refertur sed robur, ac uires quibus essent praeditae mulieres hebneat,&obstreticum auxilio minime indigerent hoc modo mumnex Non sunt inquiunt hebraeae sicut aegyptiae. Nam illae sunt uiuaces ac fortes, atmin hunc modum etiam exponit Aucia Esdra. et ortuna in adest inia tenent robur uiuax in cordet. Praeveniunt inquiunt nos, eo se mulieres robustissimae sint, nes nostra ope indigeant. At neutrima commemorant Septuaginta, ne sobstreticadi peritiam, ne brobur ac fortitudinem.

E T Quia timerunt obstretices derum, aedificauit illis domos. Quia eodem modo habent khebraica lota sunt aliter producenda.At uero aeditio Septuaginta tam male hunc ocima deprauatum ha

218쪽

LIBER

bet, ut nihil dici possit deprauatius. Non stas uerterunt 'eueis domos aedificasse, sed eas sibi. Ut pintelligas eodem modo etiam olim se habuasse codices graecos, proferam expositionem Theodoriti. Cuenim Septuaginta uertissent cae; Neoofo etoia Ast in re mr ire et eb in Moc est. Qitoniam timuerunt obstretices deu, aedificarunt sibi domos, ille sic ea uerba exponit. o GDA - MMDRTO: se ob .re pio is m. ob is i Eceti , missa os AH sic crἀσ ι γαί- ά:ιθῶνί DF bub. Hoc est Cum iussisset harao interfici mares ossae ob religionem noluerunt infanticium exequia amobrem remunerauit eas deus, bonorum ubertate conccssa.Innuit enirn, eas sibi dornos construxisse, hoc est omnium rerum quae ad familiam gubernandam exiguntur, copiam habuisse. Confirmatur autem hoc ipsum authoritate Theodori qui cum aeditione Aquita ac Symmachi ac Theodotionis emendauit codices Septuaginta

est. Septuaginta interpretatio celeritatem uidetur innuere hebraeape mulierum mearum presentiam in pariendo, deinde. Clarius inquit interpretati sunt alii interpretes. Non enim obstetrices fecerunt sibi domos, sed deus fecit eis domos non quide manu factas, sed quales ait David. Dona 'Israel benedicite dominum Arbitror tac ipse, nofuisse hunc lapsum ipsorum Septuaginta, sed potius quid uis aliud euintulisse. Nulla enim erat in contextu hebraico obscuritas, ut ill a in aperta&luculant relaberentur. Quod autem exponunt graecide domibus non manufactis, conuen: cum sententia hebraeorum,nes enim aliud hi sentitantes eas sortem inter filios Israel accepisse quod fusius explicatur abscolao.

IN FLUMEN proiicite iam

eum. de flumine nulla mentio. Ex eo autem quod contigit Mosi addidit flumen Hieronymus Septuaginta tamen etiam ipsi flumen

addiderunt se is mira, rei laetc.In flumen Projicito.

219쪽

TE CUM elegantem. nio. Formosum, quod non taproprie Septuaginta reddiderunt assidii. idest,urbanua Una tamen omnium sententia est Philon aut Iudaeus invita Moysi , Septuaginta secutus de ipso Mose sic scribit ex hoc loco accipiens. Atio aetnaeis, sus taxm go Osd θιον, ω μνώάAodiis . hoc est Natus itaque infans, mox urbaniorem praeseserat vultum, latus de priuato homine suspicari possct adeo ut parentes quantum possent, tyranni dicta facile parvipenderent. FISCELLAM scirpeam. O idest, Arculam scirpeam, sue papyream ut uerterunt Septuaginta. Utamgmbectu Arcam ex papyro Et forte uerisimilius, eo spapyrus propria illius fluminis sit, at scirpus siue uncus etiam reliquorum. Usi sunt hoc loco Septuaginta uocabulo hebraico, arca exprimere uolentes,nes ipsam uocem immutarunt. arca enim hebraice thebat dicitur. At illi musitato apud graecos nomine, eodem modo appellarunt 8 elis. Quae uox nusti apud alios authores reperitur. ais hinc factum suspicor, I Philon Iudaeus hebraicae linguae imperitus, ut ex multis fit manifestum . totam hanc rem de fiscella scirpea omisit. Apud quem sic le

ox ino j vj vo kNe, emc rem p. hoc est Uerum cuin timeretne dum uni salutem molirentur, plures cum illo interirent, illachrJ manter, puerum ad ipsam fluminis ripas exposuerunt, gementes Irecesserunt. Ecce de arcula nulla fit apud hunc metio, credo iuignoraret quid esset thibi Sequebatur enim graecos codices linguam qi hebraeam eum ignorasse, multis ex locis colligitur. Quod aute si rit Origenes thibi esse tegimen epapri contextu patet no esse uerum . nam theba significat omnem arcam, siue papyream, siue lignea Arca enim Noe theba uocatur, quae tamen non erat scyrpea. IN I Asi Utane. mo. Qito tum papyrum significat, tam care etiam dest locum caricum plenum . quod hic papyrionem uocauit

interpres, sepem scilicet&quasi tuam papyrorum . Septuaginta aliquanto dissimilius uertunt chis hoc est palude. sententia cade

220쪽

LIBER omnium sit Auen Esdra mn,rimo moret Ne . hoc est, nomen fruticis est, qui circa fluminum ripas nascitur. Cognitus est aut Moses a filia Pharaonisu esset expueris hebraeob , non tam Osciret a predecretum esse, ut filii hebraeorum exponerentur, quia uidit puerucircucisum. ais hoc etiam indicant scriptores graeci maxime Theodoritus qui de hac reta scribitu et movi Miras iae . e et e

AAoybius Te Gro Doropa 'Estos, oba FAC Aro ro,imo A ib Mata v DAωα nc ir rit et UA cremo odi peto, tur hoc est Circuncisio hoc fecit manifestum Atm hinc clarum est, ea tempestate non usos circucisione Aegyptiris postea hebraeos emulantes eum ritum amplexi sent. O C A UIT nomen eius Moysem. Cum hoc nomen, ate bo hebraico Origenem ducat inama idest extraxit, at 3 inde fiat Mose, Patet corrupte proferritam a graecis, si latinis Moyses, cum Moses dicendum esset. quandoquidem 5c etymologia ita pronuncia dum demonstret, non alio modo proferatur hebraice Eademq; in hoc nomine corruptela, qute in carteris nominibuI. Obseruandum quo ps, Philor alia etymologiam ei nomini accommodat,sic

enim de hoc scribit, . in ta suo DM-

ei indide Mose, eoq, ex aqua extraxisset eu na aegrati mos aqua appellat. Esse qde id pom iidei in duci ab hebraicaaetymologia Auen Esdra uocauit eu Mose o a V pcha da n emptii Ara rara putamrra dum hoc est ranssatum est elingua aegyptiaca in Iingui sanctam. Nomen aute eius argJ ptiace est Monios Atiue ita uidetur conuenire cum Philone a uoce aegyptia, non hebraica inditum ei nomen . Sed in hebream ioinen uersum est, acc6modatu ad suunicetymon AD IEthro patrem suu Qitanta corruptela est in hoc nomine apud latinos No enim lethro scribitur hoc loco sed Reuel ou idem uir, inferius etiam ethro uocatus sit patetq; hunc fuisse binominem. Non peccantidem Septuaginta se ob A. Erat autem is sacerdos Madian, quae regio uersus Arabia spectat ut scribit Iosephus. Qiiadragenarius erat Moses, cum ad sacerdotem profugit Elapsis autealiis annis quadraginta, deus illi apparuit , ut ad tam praeclarum munus tunc assummeretur, cuna per aetatem foret sapientior, reextincti

in eo essent omnes mali affectus. Iurauit

SEARCH

MENU NAVIGATION