장음표시 사용
231쪽
CAP. VI. DE O omnipoteti. m xa in deo omnipoteti. Quod i non a proprie Septuaginta s. d. c. rei unicum essem deus ipsorum. Exponitur autem hoc ab hebraeis sicut late scribit Nicolaus o ut claru per se est. Rabi Salomon ira o Abram
Et dixi eis me esse deum illum Omnipotentem. O ME N meum dona non indicaui. m i. Et nomen meum tetragrammaton. Non donat Hieronymus hebraeorum morem secutus est, qui nomen illud diuinum ut pius diximus, non sua uoce pronunciant, sed aliena scilicet Adonat. dicunt enim id, uel noposse, uel non conuenire proferri, ideo etiam Septuaginta, per aliud nonae psum exposuerunt scilicet Ruboc. cu ne hoc etia quadret. Indicaui eis. Hoc satis apertum ess , quo pacto sit intelligendum, nullas est inter omnes tum hebraeos tum graecos tum lati nos interpretes diisenantia. Quae autem de nomine tetragramaton, ab hebraeis tradunt ne graeci etiam patres ignorarun doctissimusq; Theodoritus copiose de hac re scribit. Neq; abre est, totam eius expositionem huc afferre, quia optima est His rapi cob, seti Gisit A clinori s Se p. 'te imi vis obc NAcesii cro si si Ao Q roi, 'obis Gesim, di si A me kβeούοι αce mysio 1 eqsset cet. stetim erum vota ceto ALGτ-- οσσών, μέ*; Iota an eo ueliniar est in 'σα καμμο octi Ai qum, res et en Abem, fere si ita suo , o
ei fecit. Dixerat erum ad eum. Ego sum qui est. Est autem hoc apud hebraeos in nominabile. Prohibitum enim eis est, ne ore suo ipsum plairent Scribitur autem quattuor literis, ideo requadrilitterum pr
232쪽
bstant id quaru a capitis, Potitumna pontificis alligabatur. Vocatur a Samaritis Menianae, Ab hebraeis aia. iattuor literat quibus scribitur hae sunt, lodihe, uau, he. Cumq, per id significetur esse cum senapitermina, ipsum sit, sene Abrahae quidena reuelasle. Non enim conamodum tunc erat aperire patriarchis nonae, qtiod separabat deum ab idolis. Siquidem cum et daemones, dii, domini a suis cultoribus uocaretur, dedit deus nomen,quatrii iterum quod fidelibus tunc erat innominabile.
IN CI Rcuncisus labiis. Quivis coaetrabo habeant hebraicae, hoc tamen intelligendum est jecundu Septuaginta, qui uertunt. Ego sum inquit Ao oc Careo sermone, desunt mihi uerba, quasi balbus sum, labia mea sunt pinguia, non est caro execta, quae oratione impedit. Addi uitae Chaat cxxxiii. Sicilis hebraice nNV o 'un Uis. At huic numero apud Septuaginta desunt tres sic enim habent, et ras eo s. x κx pni in m. i. Anni uitae Chaat, centum triginta. Eademq; tin hoc, labendi ratio, quae in caeteris aliorum anniS. ut magis ascribatur scripmribus uetustati, quae omnia solet immutare qInterpretibus. Facileq e hoc intellectuiues hebetissimis. A TRU Elem suam Hoc est Filiam patrui Athebraei m. Dicunt significare ipsius patrui sororem. Puto uero Hieronymum per patruelem intellexisse patrui sororem, hoc est materteram. Ioca bet igitur ut habetur immeri. xxyi. soror erat calia patris Hamra. Non uidetur igitur uerum, quod dicit Burgensi hanc filiis auiam ipsi Hamram. Locus enim is refragatur. Septuaginta non dissentiunt a nostra aeditione Asted. Aβere. o eum H st Aobἀ- ι; Sed ea ut dixi non filia, sed soror patrui .
CAP. VII. R C Ad quaedam. opion a. Qi:od uariis modis inter a pretari talit, cptuaginta in uniuersum nanem incantationem prorstigium intellexerunt. o -κ victa . Qil euox sonat praestigium reueneficium Caldaice autem aliud innuitur, per susurrationes scilicet huerba, praestigiatores illos operatos esse. sic legitur caldaice , Vm mpa via et hoc est. Fecerunt etiam incantatores qua susurrationibus Aldita etiam interpretatus
est Rabi Salomon Nesquicil aliud stiper hac re naemoriae proditu
233쪽
apud scriptores comperi natis. Et quoniam uox hebraica hoc loco lanat etiam fulgorem gladii, ac nitorem, per hanc dictitur placita suas praestigias illi, non erit forte absurdum, si de eo genere incantationis quod fit per fulgorem armorum intelligamus. Extat enim apud Erechielen huius uaticinii incantatio is mentio, quae fit per
βαλ dicto Demis, Hoc est. Cumq; omnes praepotentes ad regiam confluxissent, tum frater Mosis sumptam uirgam maxmaacia expressione in terram proiecit Ais ea quide mox in dracone uersa est. Hi autem circustarent, rem omnena non sine maxima admiratione intuebantur, praeformidine fugam quos arripuerunt. Sapietes autem de magi qui tum forte aderant Cur stupetis inquiunt Nanegnos no polium us haec facere Arte denim eam profitemur, quae haec faciendi tum habeat. Ac dicto citiu cu singulis suas uirgas ple-cissent, facta est draconum multitudo, testamen circa illum primu uertebantur Qui paululii inmoratus, mox pectus ac totum corpus, arduus erexit Patefactos ore, spuitu uiolentissimo attracto, Oestan ip scesta saginam ad se attraxit. Quibus deuoratis, in ptistinam naturam quae uirga erat reuersus est haec ille.
IU ME Nsos ageres. Hoc modo sapientissante muta- uit locutionem hebraica Hieronymus. Nam cum hebraeis superlativa non sint, id loquendi genus supplent per eande
uoce repetita ut est de quo hic loqmuta hebraice siquide
234쪽
idest aceruos aceruos quod intelligi sicut uertit ipse Hieronymus.
Septuaginta penitus hebraicum loquendii norem secuti sunt, oi rem νι- , Duur iness,Mur es, Congregauerunt eas, aceruos aceruos. Quod pauci admodum apud graecos intelligerent,
ER UNI cyniphes. daa. Quod Iosephus&Rab Salomon,
pediculos interpretant . Videturq; ex hebraico sumptum additis quihusdam literis Ideo deptuaginta, Hieronymus uoce hebraicam intacta dimiserui videmus certe sciniphes uenisse a cinamuel cinas, additis ut dixi aliquot literis. Nes puto apud alios tu gracos tu latinos scriptores, eam uocem reperiri Credo igitur Septuaginta uocis proprietate exprimere non ualentes(qq non erat dissicile ipsum he-hrascum nomen reliquisse Philon autem no pediculos intelligit Ad muscarum genus infestissimum, apud quem sic legitur uos eiani
usi exigua admosum sit infestissima tamen solat esse,nci solu enim
summam cutem laedit pruritum infensum mnaittens, ac noxium, sed etiam interius penetrat per nares ais aures. Laedit etiam oculos, nisi quis cautus fuerit. OMNEi muta m Quod alii musca in uniuersum interpretantur, Alii uero muscam caninam,ut etiam Septuagmt qui, ipsi x mota hoc est muscam caninam. A quibus nec Philon dissentit. At ab Salomon , de hac ipsi uoce ait lampM dmorini riuo myx hoc est omne genus bestiarum noxiarum serpentes quom ac scorpiones . Aduertendus uero error in graecoru codicibus siquidem ut scrib: etiam Hieronymus Septuaginta interpretati sunt nomuscam caninam sed,biro usi idest generalem muscam Et quoniamaxima est similitudo interribiro usi, idest comunem mulaamε κυνιAb si hoc est muscam caninam ex eo factum est ut a scriptoribus alterum in alterum deprauatum sit optime igitur reddiderant Septuaginta, sed corruptus locus est ab imperitis.
235쪽
E X O. Di CAP. IX. M sit Pharao ad uidedum. Hoc omittitur a Staptuaginta, non eorum uitio factum, sed temporum. Quod uel ex eo fit manifestu Na subditur in graecis codicib ucci, b exestia orat, emAaerari a P in nurem, di si inere A. Videns inquit Pharao,c nullum iumentu filiorum Israel interiisset. Atq; ex hoc capite, nihil aliud uisum est dignum quod annotaremus. Quare desinant hebraei uituperare nostram aeditionem qua certe nuIta melior de elegantior potest inueniri. Illi aute ut sibi maledicedo gloriolam compararent, religionem nostram ut cuinq; oblatrarent&Pturbarent, ex qualibet re ansam arripiunt, modo tuto insine suspicione fieri posset. Nostri autem christiani, cum uiderint me hunc laborem suscipiss de diligentisiam ueritatem nostrorum codicum examinasse, fide mihi habebunt, in culpatam esse nostram aeditionena, fallaces autem de semper maledicos iudaeos constanter retundent.
CAP. X. N UIS subiici mihi. -nny'i. Humiliati coram me. Eodemq; modo exponi Auen Esdra abi quos Salomodicit hunc locum intelligendum esse secundum aeditionem Caldaica, quae habet sicut, nostra aeditio Nynani, Recusas humiliari. ii amobrem, non plane intelligo, quid innuant Septuaginta Ut et post obstabA cc x m pia, . Usquequo, uis conuerti me, deest fortasse si aut non, sed A, est legendum, ut dicas quous 3 non
uis conuerti ad me. uertendum tamen secundum Hieronymum . QUO Modo dimittam uos paruulos vostros casu. i. paruulos uestros. Hanc tamen uoce semper alio modo interpretati sunt
Septuaginta. scilicet- mrasita Hor hoc suppelle stile uestri. Uerum oes loci attestant id nomen paruulos, non supellectile significare. Quoniam g id apertissimu est, nulla psera testimonia. Id guel ex hoc loco cognoscitur. Mox. n. aliquid mali suspicatus est Pharao, ut dixerunt se suos paruulos secum ducturos iussi alia rem se asportaturos dixissent, nous 3 adeo dubitasset Praeterea repetit Pharao Aante dicta sunt, at de suppellectile nulla mentio, exceptis pecoribus. UOD Pessime cogitetis. Non alio iano intelligendae ueritas
hebraica, quae habet rarum iugi auri videte quia malum est coram
236쪽
uobis. Quod clarius uerterunt Septuaginta. Ariani mutarambin , Videte quia scelus uobis propositum est Rabi autem Salomon alio modo interpretatur, aliud scilicet innuisse Pharaonem. Cauete inquit, nam uobis peria cies maxima exastris in deserto futura ported tui . Video uobis imminere malum astrum. Hodqcommenticium sit, ex superstitione iudaica profectum, satis ipsa res indicat Huiusmodi uanitatibus delyramentis omnia apud eos referta sunt. diciti hoc esse idras idest quandam opinirinem, quasi
UENTUM urentem drip. i. calidum. Non dubium est esse austrum. Quippea sit uentus calidissim is detona torrida prouectus, ac propterea imperfectis animalibus generandis aptissimus. Itas
Septuaginta expresse austrum uerterunt ox eruo em in me pro Ur. Et dominus adduxit uentum noton, qui auster. Appellatiq; notus ab humitate quae in rebus omnibus, eo flante solet contingere. Miror autem Nicolaum, qui cum sciret hebraice, no intellexerit hunc uentum esse austrum eo hasserit hic de uento calido, sicco scribi. Nullus antem fere est uentus calidus qui siccus sit cum inuentis Ax caliditate essiciatur humiditas. At hoc est locuste, flante borea, omnes extinctae sunt, hin mare Vibrum coniectie FLAR E fecit uentum ab occidente m. Ventum maris. Est enim Aegypto mare, in quod Nilus septem hostiis sese infer ab occasu, ac uersius septemtrionem. Atq; ideo flantibus artesiis, qui uenti aquilonares sunt commoda nauigatio in Alexandriam est. Laecausa etiam facit, ut intumescat Nilus flantibus tetesi &per totam aegyptum sese en dat, uentis illum ex aduersa parte retundelibo, ut
stribit de Philon,&Lucretius his uersibus Nilus in aestate crescit camp sq; redundat , Unicus in terris a gypti totius amnis Is rigat Agyptum medium persaepe calorem, Aut quia sunt aestate, aquilones ostia contra Annu tempore eo, qui etesiae esse feruntur, Et cotra fluvius ales remorant Mundas Cogenteε sursum replent cogunt manere. hod idem alletiti inius Ab occidente ergo uerti Hieroni inu ipsam sententiam secutus , a mari autem Septuaginta ad uerbum hebraica exprimentes 'oc inodo seide
237쪽
ginta paulosecus oetis coec genebr caligo deinde additur u Mae. Tempestas aut procella quod quia ola redudat, delandum est. Ex alio enim loco, huic simili, sumptum est, ut infinita pene eiusmodi apud eos inueniuntur. DE Loco in quo erat 'n' Desubter se. Non alio modo qui uertit Hieronym'. At Septuaginta paulo diuersius ei etsi i a GP h. Nemo surrexit delecto suo. Nam devicto hic nulla mentio. Aue Esdra meton nax nrdyh ri et t. de domo sua ad faciendu pyxeundum foras. Qitare de subter se non est intelligendum ut exist inarunt Septuaginta. UAE offeramus. Eleganter uestit quod erat am r. faciamusciqetiam latine facere, sacrificare significet, sicut lebraice, ut il- Iud Cum faciam uitulam Septuaginta uero non mutarunt uerbum maiamAc Ruciam, ita pior quae faciamus domino deo nostro, nec satis mihi compertum est, an graece recte dici eo modo possit.
E ire compellet . . arn d). Quasi in itat perlata, hoc est penitus, sine ullis conditionibus,, ut exponit Rabi Salomon ti, da o Aa,' Hoc est. In uniuersum penitus dimittet omnes vos. Quod optime significarunt Septuaginista petit oκαβοAL cum omni eiection &expulsione. DIC ES O plebi. Eleganter uertit phrasin hebraicurerum UNI In auribus populi loqueris. Neq; significat alitida quod uertit ipse
Hieronymus. Non enim loqui in auribus significat latenter dia auriculam loqui, ut innutant Septuaginta Acisi si creo hebo . Loquere igitur clam .sedi nos illius gentis, is est Ociose quos addunt postea Septuaginta vis iam inaureS.
CAP. XII O UIUA T Unusquiso agnum. i. Pecudem, qyta de
t agno potest intellighq pecude adulta, sed quia mox addit agnus anni u Patet de agno esse intelligendu Septuaginta quo ouem uerterunt vecβα κ .uox autem hebraica tam ad edus ad agnum pertinet.
238쪽
Hadibus' ex capra tolletis, sicut, Septuaginta, et q
e de&oc A dA Exagnis&hcedis sum metis. Nes tamen aliud est Quare non d stinguitur hic quicquana. SEI uabitis eum. Hebraice hoc tam haedo, i agno ditit in ivxmo da . Et erit uobis in reseruatione. Nec distinguit que intelligat. Ac sicut superius promiscue locutus est, ut agnus&haedus tolleretur, ita tunc. Hoc idem innulit etiam Septuaginta .ri
eis, ut summant non solum ex pecudibus agnos anniculos uertactia
ex capris hedos, non ut eaderatione ta illi isti sacrificarent , sed ut qui agni copiam haberent, agnum sacrificarent, qui aute eo careret, haedum Exqbus patet, quo mo sit his locus intelligendus, que quasi dubium fecit Hieronymus dicendo, iuxtaque ritum. Nullum. n. hic traditur sacrificium distinctu agni incedi, optime,& breuiter e plicuit noc Theodoritus. Tractat, copiosius Nicolao. Gregorio uero Naetanetenus in eandem sententia haec scribit, eκAcrium A. κoo xym e mea. Hoc est, Elivitur inqt non tu ex agnis, ueruetia peiore specie, uex sinistra, quae haedis tribuit in Euangcl:c quia non solupro iustis sed etia peccatoribus sacrificat. Fallunt ergo, qui duo distincta sacrificia haed &agni praecipi hic opinane, inque errore exaeditione prolapsi sunt. et M Lactucis agrestibus. iram V.C amaris. DaObreuolunt hoc esse deoibus herbis quae acres sint, aspero succo intelligedu. Rabi aute Salomon actucas agrestes etia ipse intelligit, secutus ut reor nostrum Hieronymus quo multa etia didiceruchaebraei, ut ipse :us animaduerti. Septuaginta quis non uertui lactucas, quae graece appellat dictes me Eb b. - Ad quemadmodu habent hembraica , nii bin . Hoc est cum amaruletis siue subacerbis herbia Praeceptu .n.est hebraeis ut herbas amara degustarent, quo se eo
239쪽
gumento ab acerba Mamarulenta seruitute redeptos cognoscerent. Id enim deus dabat operam, ut sua illis beneficia semper ingereret, quibus adsediligendum prouocarentur . Eadem fuit ratio, q, panis arrinus comedebatur, quia is non tam suauis est, ut fermentatus.Ex quibus fiebat, ut praeteritam suam amaritudine recolerent,d deum, qui ab hac eos redemisset claudarent si tamen hoc fecerunt, non aliud potius Auen Esdra quoniam absurde hunc locum interpretae,
Odi Comedetis ex eo crudum. m. Qxia uoce rabi Salomon
sic exponit 'i' an P sev hoc est, appellat Moses
hoc nomine, id quod non est, quantum necesse sit, coctum uoce ha-rabica usus. Non ergo crudum sed semicoctum erat dicendum, propterea additur mox semicoctum in aqua.
EST ENIM phase Culiebraice Pesec dicatur, uariis modis
id nomen tam apud nos' apud graecos corruptu est Graeci enim in aliam uocem eius similem ea imnautarunt scilicet pascha. Quod nomenq plurimos decepit, qua putaru a uerbo graeco, duci, ex quibus est Laetantius, multi apud graecos Reprendit tamen hos augustinus, qui ab eo uerbo scilicet patior eam uocem duci putaret. Liquet enim non esse uocem graecam, sed hebream corruptam. De quare scribit fusius Gregorius aetanetenus in sermone de pascha hoc modos, et, u est ier, cor Axm s.cevidit Nomyees vota sta myinciarum tali Asaso.. Q Aa fiamr, I b c suus Zi' a Cress E eretro sata, b, metriora iv -
secundum spirituna uero, eum transitum, quo nos ab his caliginosia
240쪽
locis devolamus ad superos. Et quod solatispectia diuinis item usu
uenire,accidisse etia hoc loco operimus scilicet transferri aliqua nonaina, quae aut obscura sunt, aut horrida se alia nomina, quae illustriora sint uenustiora.Nam hoc nonaine putariant quidam vocamri ipsam salutarem seruatoris passionem ad graecamq; linguam uocem accommodantes fecerunt ex phasea, pascha. Quod cum usus recepisset, iam uehementer inolauit, assentientibus ipsis auribus, utpote sanctiori nomini.haec illae. ita tali sunt, ut uerius dicino possit nam ignificationem declaraui hcausam erroris in prolatione ostendit. siue magis rationem ret hebraicam uocem insuauem de horridam, in elegatiorem comutarent. Neq; tam est errore, qstudi factum.Huius quos nominis uariae interpretationes apud alios inueniuntur. Philon iudaeus uult eo nomine signi Mari iudicaetatist, hoc est non ipsum transitum, sed ea sacrificia, quaelibamus transituri. qa certe non est uerum Iosephus autem interpretatur re is transgressus, uel progressione Symmachus aulcm uertit cet crem , hoc est, transcensum Theodotion uero ipse in hebraea uocem non interpretatam reliquit odio . Est tamen clarissimum quid ea uox sonet aes opus est tot ambigibus. Est enim nomen uerbale salac transiuit, a quo fit pesec transitus ais ubiq; nos hebemus, transibo uos hebraiccupasacthi. quo factum pesac. Non est autem silentio praetereundum, hunc diem adeo sacrum ac uenerabilem uisum esse he-hraris, ut in eo multis ante annis, praeclarissima multa, accidisse c6- memorent. de quibus etiam apud nos fit commemoratio. Sed quod est praecipuum,&omnem eorum facile potest conuincere pertinaciam, sentiunt nobiscurra eadem die redimendum esse populii Israel a Messia, quem uenturum expectant. Ponamq; ipsa hebraica uer
ba ut facilius intelligantur . In libris enim Cabata sic scribiturn ii a d D Tum me ora tu hoc est. Et in eadem die uidelicet quintadecima die mensis Nisam scilicet martii rediniendus est Israel in diebus Messiae , quemadmodum redempti sunt eo
die, de qtio scribitur, in diebus egressionis tua ex aegypto ostendamniirabilia. Ecce refragrari gens pertinacissi rei non potest, quin illeucrus Messias quem colimus ipsi,qui ea die uniuer una redemit
orbe condemnabuuturigre ipsi contra se testimonii ferentibus Exceptis