장음표시 사용
251쪽
EXO . reo Amalach. Qitae ab hebraeis hoc fere modo exponuntur.Innui,hatem ramentum aurasse scilicet dominum per thronum suum sempite num, Manus enim significat iuramentum, ut illud Leuo manurn in coelo, illud Eleuauit dcxteram suani ac sin stram sitiam in coelum. Cuius iuramenti rationem esse dicunt, q, quemadmodumstant coe- I sic firma erit res, quam iuramus. Sic iurauit hoc loco deus, P thronum suum nim8rum rem sempiternam Sc immutabilem. Hoc idem innuit&chaldaica aedito, des abi Salomon eam uehementer approbat, sic, Auen Esdra Dare alio modo uerterunt hoc Septuaginta,&nili I conueniunt cum hebra si si com Oo Raeuctae dim)A MA, . in manu excelsa pugnabit dominus Minus etiam huc sensum attigit Hieronymus. Aut textus deprauat' est, ut desit, sup,
dicenduinq; sit, Qtii manus super solium diat, uel aliquid eiusmodi.
T , liberauerat eos dominus Sura Liberauerat eos, Ni hilq; aliud exprimitur, innuits eos de labore uite eripvisse. At Septuagmta addiderunt om ώAcras Areor G ἐκ ψοσψ tar, me R eoccc et B eripuisset populusuum de manu Aegyptiorum,&demnia Pharaonis, hoc in ocios additum
est.deinde non hoc innuebatur.
LAEtatusq; est lethro. Hoc idem lebraicem'. Et laetatus e. Attamen non ita interpretati sunt Septuaginta est; Auli clite. Obstupuit lethro recte mea quidem sententia. Nam tot prodigiis auditis, obstupuit. Eois superbe egerint contra uos. V p . r. Superbe egerunt in
eos uel quia superbi fuertit in se,intumuerunt in animis suis. Aut eos refertur ad ipsum Pael. Septuaginta hanc sententiam penitus inmutarunt illud ab hebraico omnino dissonum innuunt om emi -
mi Quoniam imposuerunt eis, referuntq; id forsitan ad calumniaa, de onera, quibus Aegyptii affligebant hebraeos.
Sr Ito labore. Ita khebraice V, in Rem stulta facisnil Septuaginta dissimillime interpretati sunt 'bs o mi, Corruptela corrumperis, aut interitu interibis. Patet ses non rectum sit. Aut infinitum laborem indicant, aut perniciem afferat. TRub os pseurta Principes millium . sicut optime etiam Septuaginta ae Aicc iis . patet ergo qui per tribunos intelligedi sint.
252쪽
ET i oderint auaritiam. Praeclare quidem, nam uva. Non aliud hebraeis sonat sed qno recte si fas estita loqui, hoc Septuaginta interpretati sunt mi oblata superbiam cum nusquam id significare inuematurἰIMplebis imperium domini. rrrant Et imperabit tibi domin', hoc est tum tibi deus praecipiet quae populo relaturus sis. Quod multo secus Septuaginta is xorem de A. Tenebit te deus aut auxiliabitur tibi. quod minime intelligendum hic est DEcanos. Redundat in graecorum codicibus, ab amomm . quod significat eos forte, qui iteras perferunt ales scribam CAP. XIX. RITIS Mihi in peculium. divino idest Eritis mihi ap- propriatio, peculiaritas, selectio, quod idem deptuaginta uidentur innuere S IE Astoc inbobet se eis, m putaris Eritis mihi populus ex omnibus selectus superstes mihi ex omnib'. REgnum sacerdotale. dmm madest, Regnusiacerdotal aut regnum sacerdotum. At Septuaginta in contrarium ut dicerent regale sacerdotium foemAcisuri finimae,uideturq; non idem esse, Regnuensin illud ex sacerdotibus & rebus sacris ac diuinis esse conflanduinnuit ut differat ab iis regnis, qute opibus armis costabat, at hoc, sacrum ac diuinum erat futurum. q, si haec sententia est,no hoc, sed aliud interpretati uni Septuaginta, ut innuererit hoc sacerdotium,
futurum praeclarissimum,' pene regale quod certe hoc loco no
intelligitur. IN Caligine nubis. tay lava. In nube nubis, quasi in sensa cali-gme. Septuaginta non ita proprie en re vocesi iam Aori MAm Accendo ad te in colamna nubis, columnae enim hic nulla mentio. Immo ea caligo longe maior ac densior, si per columnam possit significari. Non descendisse quos dominum in columna, siillud indicio. Nam ea caligo, totum cooperiunt montem quare collina delendum est, quod aliunde est sumptum. SANctificenturiae percutiat eos. si aeria Nemrte destruat, coficiat, quod Septuaginta longe secus reddiderunt reme M D stoet , ecor. Ne forte recedat ab eis de'. hebraica tame uox uenitur semper ruinam, desolationemq; signa ficare, aut diuisionem
ac dirruptionem hoc idem paulo inserius in extremo huius capitia alio
253쪽
atio modo sunt teipietati, non satis aperte i re mAtra nocera kb ciet.Ne forte perdat ab eis dominus 'et clarius, ne forte pe dat ex eiS.CAP. XX. E OG Alienos coram me. Ita habenis hebraica,AI. Super me aut prope me uel superiores mihi. Quod Septuaginta aliquanto secus, o regrediet mi Dol et oi et' tae cp. Non erum tibi dii alii praeter me. Est tis eaderia sentetia De hoc primo praecepto haec scribit Theodoritus es, ore ob reis etfic et Deo o
substantiam, huic diuina uocis praecepto obtemperarunt,nem enim ulla ratione induci possunt, ut praeter diuinam naturam, ali tribuant diuinitatem. At qui Artidi Eunomii peste contaminati sunt, apertissime hanc legem infringiant, qui filium deum quidem confitentur, at eum conditum asseuerant, Ma diuina abiungunt substantia Nam cum deus dicat, non habebis deos alienos praeter me, hi contra alterum deum inuexerunt. Ora acies tibi sculptile neq; omnem similitudinem.&c. Ide quom hebraiceor nn a), s Idolum amnem similitudinem . sicut etiam Septuaginta. dii etdi m et om m gesto Acr, o A m p csμοίωμα, non facies tibi idolum, ned cuiusuis simillitudinem. Quaeritur autem ab interpretibus graecis, quid idolum, similitudo di erant soluitq;Theodoritus Ac ου --bus moipr Aoμο αμα, moin be A ae iv xantamcur. VH A - να ε αυρια αWhάdobon reύκυσ et metas, i Dis Rota I 'myci , ma miseθυσκ AA.-A coi mrό, at m,οιον(Ai, cum rvt 1σr,oc3em
inquit nullam habet subsistentia, at similitudo rei existentis exprese
254쪽
LIBERE est quoniam igitur gentilas ea quae nusq forent effia bant, usiphynges aritones centauros, aegyptii uero, hominc sub flagie canina sibouina ea sacrae litterie idola solant appellare. Similitudines autem,&expressiones uocant eoru quae sunt ut solis uia astrorum hominum, bestiarusia, reptilium,&id genus . haec inquam proh bet adorari nes id tantum sed cum accessione. sunt cnim qui cum propter pavorem,adorare coacti fuerit intus tame in animo id non faciant. Ostendit igitur utrumue esse sinprum.
DE U Tuus sortis etelotes Naph v. Deus cmulator, qui ardentissima caritate eos diligo, qui ad me adhaeserun nes possum perpeti ut a me diuellantur, Malium amatorem habeant. Theodotatus quos quid sit ego deus et lotes, explicat his uerbis. o et fre-ἰ vi Ras Deois A, starum obris Lex inquit rationem uiri latet habere populus autem des, mulieris quod etiam ipse dominus docuit nos per Esaiam dicens, quis liber is, apostasia matris uestrae per Hieremiam uero, sicut spernit mulier coniugem suum, sic aspernata est me domus Israel,& domus Iuda, atq; alia producit exempla. quae nosviat necessaria e uerba prodigamus. Hoc enim damus pcram ut breuiores simus,quanti fieri possit sola opus maximum futuiti est. PACIfica uestra. Hebraice pax, significat etiam sanitatem, incolumitatem ac ualetudinem. quae autem sacrificia in horum gratis offeruntur, pacifica uocantur Andicio est, editio Septuaginta, quae pro pacifica uestra, habet , rabre si . idest salutari a uestra. quae uidelicet pro salute, pace offeruntur. soliti ctiam sunt Septuagmtaui, quod pacem sonat uertere M . salubritatem incolumitate.
V m Uali ueste intrauit. κύ-dm Hoc est. Sic cum suo corpore ueni cum suo corpore exibit non ergo de ueste loquitur sed de ipso corpore, ut innuat si solus ipse sine
uxore aut filiis accessit holus quovexibit. quod autem haec sit sente tia clarum e. Nam quomodo cum eadem ueste exibit seruus a domino post sex annos an no attrita ac dilacerata uestis tunc erit Nisi intelligit eius similem Praeterea ad distinguendum hoc quod dixerat
255쪽
mox addit si habens uxorem,&uxor egredietur simul, Septuaginta quos sermonis hebraici propraetatem intelligentes uerterunt ea Hresse, A v, - - Sia est, si autem ipse solus ingressis fuerit, etiam solus egredietur. Oaxibus consentit etiam Onchclos chaldaeus, qui ipse eisdem uerbis hunc locum redd dit. rabi quos Salomon hoc exponens inquit 'inflamm, et hoc est, si ipse est non uxori adiunctus. Ionathae quod chaldaei deditio Scipsa
habet sicutis hebraicum. quare de uestimento nulla hoc loco mentio. quare miror Nicolaum, qui hunc loquendi modis hac sententiam no intestixerit. cuius expositio omnino falsa est significare scilicet et a hoc loco pannum. cum corpus semper significet. Est autere idem erratum in nostra aeditione pauloinferius. Ipse uero exibit cuuestitu suo propter eandem uocem. EFFER A eum dominus diis. V rae. Diis qua uoce diximus significari etiam iudices ac summos uiros seu etiam sacerdotes hoc ergo innuit hic sacer contextus quod Septuaginta studio quodam texisse uidenturi aut certe non hoc intellexisse, sed aliud quippe qui sic loqtiuntur. necius Gyro, eris, et, meos min&Drac et I ob. hoc est. Adducet eum dominus eius ad iudicium dei. Quod de Minsequendibus semper fecerui, ut de iudicibus sacerdotibus nunq senserint sed deo semp, excepto ibi, diis non detrahes ubi Theodoritus enmetae covio at- emo , - κων--hab, 'it-ons h. i. hoc est Iudices uocat deos,utpote quibus iudicium coismissum est quod summi des propriu est. Quid autem prohibet, ut de deo hic sentiamus, non de iudicibus ' praecipiat eum praesentari coram domino intemplo tu ibi eum ritum peragi sed obstat&chaldaica aedit:o, qtne uelli miri, hoc est cora iudic: bus, ei se licet sistet idcinterprcies hcbraei. rabi Salomon Viriri sistet inquit euin forum iudicis. uocari aute deos, ct summos angelos uiros optimos, etiam Dionysius areopagita protestatu sic ea de re scribens.c rei Asui. a ducta OAι γ R AH, m Tab ea, ora respae obce hoc est, inuenies autem, Ptheologia deOSctiam uocat, coelestos & quae supra nos sunt, substantias, Mamicissimos deo, ac beatissimos uiros.
P RUM Idcbit puellae nuptias kii estimenta.nescio qu: aliud. ii
256쪽
hoc est. Alimentu seu uestimentus iss nubendin auferet. t ita et exponit rabi Salomon.paulum igitur dissonat uerba sententia in eadem esiste cognoscitur.quaobrem Nicolausiad satis hoc animaduertisse uidetur, qui dici plurimu nostram orditionem ab hebraicaliter dissentire patet certe eande dem sententia es e licet aliis uer,
bis melegantius expressam quod illii Spe praeterit, propter summi Iatinae lingua imperitia.idem enim de Septuaginta esset dicendu, qui bene hoc interpretati sunt, licet aliis uerbis Q. A ML Axβv
s , , . Si autem aliam sibi acceperit, necessariis, testimento,
mea quide sententia reddiderunt Septuaginta, qhuius uocis significatu ignorasse uidens na quod morte sonat scilicet pdxi illi ad abortivum retulerunt, uertente ut si puer qui ex percussa matre egredietur, non fuerit perfectus deeffgiatus, non sitis qui percusserit, culpat obnoxius hoc modo ii U AD 1mmae opstaras Ab seratio M or. idest. Et egressus infans eius fuerit, non effigiatus, quod certe minime hic significatur. multum s ab ipso uero discrepat, de morte enim matris dicitur. ET Arbstri iudicauerint. d a. i Secundu ipsoMiudicia sente-ti sicut interpretatus est Hieronymusi, ut exponit rabi Salomon.
qui de hoc ipse ait detriae, secundu sententia iudicia hoc ergo nouiden intellexita duotiones hebraicac si sola Dd alia tremo de dabit cum aestimatione. CAP. XXII. N E NErit spicas on' hoc est spinas.na desipicis paulo- inferiusioquet . Sentit. n.agri ea et rone laedi posse, si saepes exurane. Septuaginta quod uerterunt spinas in De re L .egressus ignis inuenerit pinas id do Hiero uertisse arbitror Ad alibratiis loc'corrupt' est spinis Dicas stubstituerant. HS C Pietq; dominus iuramentum. Non deum intelligit, sed ipsum patronum aut rei postessorem 'stcnim rhD accipiet possessior eius iuramentum . sic etia habet Sept. xij in b.
DEFerat ademia, quod occisum est. I ab Afferet id quod occisum
257쪽
occisum est intestimonium quod nescio quamobrem uerterint Septuaginta i dicet ipsum ad praedam,nisi forte mendos is codex sit, ut potius sit legendum r EUHoc est ducet, aut apportabit ad eum, praedam. PRO Mercede operis sui idelicet, erit loco naercedis quod mortuum uel fractu fuerit. sic deptuaginta, vota orem meta si do, . Erit ei pro mercede sua. QUI Coierit cum iumento. non dubiu est, quin male hoc se habeat in graecis codicibus. mi Rai O' ο ρ - κ νου . Omne quod dormit cum uinciato primum erratum est, quia de hominibus praecipitur non de caeteris rebus deinde non crat dicendum qui dormit, licet hebraicus is modus sit loquedi, sed qui coierit, ut uertit Herony.DECIMAS Tuas non tardabis offerre. um inina idest Plenitudinem tuam&liquorem tuum non differes. quo primum ad fruges socci at, secundum ad liquamina, uinum scilicet oleum. Septuag nta ipsi aliquid eiusmodi innuunt elegantius in, ae meis ob dc, si robos b. Primitias areae tuae,&torcularis tui, quod tamen arctnas est pectotc6plectitur, quot hebraicuit patet.
O GEM mendacii. mset . Auditionem uanam quod ad mendacium id omnem turpem orationem spectare potest. Scptuaginta quoq; nod gentiunt ab hcbraico .aesta Abram ditione uanam .rqm autem mendaciti plerum significat. UT Pro impio dicas falsum lcstimonium Non puto sic scripssse Hieronymum sed potius ut cum impio dicas falsum test monium, quod esset hebraica ueritati consonum quae habet ruri redon nriseir: et Tiri Hoc est ne ponas manum tuam cum impio ut sis testis iniquussatet , est, Eodem quos modo habent etia Septuaginta oύουὲκ oeries o Agmsist j qui costa orirυcαHOL. non consenties cum impio,ut sis testis iniquus . NON Declinabis in iudicium pauperis. Hoc quoniam obscurum est hebraica ponamus, quo fiat illustri' Ura n) adiametet mi in non 'ruertes iudicium pauperis tui, in causa sua. sic etiam interpremtati sunt Septuaginta ob Adi rum ei hiam Nodeprauabis iudicium pauperis in iudicio eius.
258쪽
LIBEROVIA aduertar impium. Ea quidem est sententia, sed Septua
ginta eam non attigerunt, quis longius hi recessierunt nam sic habet hebraicum Ar ur Quia non iustificabo impium, siquis inquit pessime egerit ut pessimus est ita iudicabitur nes eam sentetia accipient, quam solant iusti accipere. hoc ergo penitus diuersum fecerunt Septuaginta minobili indola: - α β κ Gν. Et non iustum cxistimabis impium propter munera. nam de seipso loquitur deus, de muneribus quos non hic sed statim in alio praecepto infere.
PER nomen deorum externorum non iurabitis. non ad iuramentum tantum pertinet, sed omnein commemorationem, hoc morvam A Um d Haedun, idest, nomen deorum externo non memmorabitis. sic quinue Septuaginta es, dicure evi Gi ob ad rho, mi . de nomen deorum aliorum non recensebitis. MENsis nouorum da Uic n. doces Mensis nouarum frugum
eum scilicet incipit aperiri tellus' parere Septuaginta quod uerte, runt mensem nouorum. uem et imo AF --. Tempore
SANguinem ulistimae tuae. MI Uictimae mea .Sic Septuagin
Redundat hoc loco, Tota haec sententia in graecorum codicib'. Vbi enim dictum est, Ter in anno apparebit omne masculinum tuu coram me, mox inferunt, in F ἰκβαAc Areten, rem dumta iumem; M P trab. i. Cum enim eiecero gentes a facie tua, repropagauero fines tuos, nemo de syderabit terram tuam. Hoc totum superfluum in sumptum ex alio
BENEdicam panibus tuis Redundat quos apud graecos. , , aenedicam uinum tuum nulla enim huius in hebraico metio q(l ad declarationem positum ab illis arbitrer. Dium vi e mure ob iu*ea usu. Usis ad stunae Euphratem. Sic alibi pollicitus est,' terminos eius terrae fi lima Euphratem. CAP. XXIIII. ITULOS Duodec m. Redundat duodecim, Tantum enim est M a tu tutos quodnes a Septuaginta est positu, qui ueritati hebraicae consentientei sic urterpretati sunt .sura
259쪽
cium pastinctem'--,be vi et Moso vυν. Et sacrificauerunt his quiu sacrificium salutiSinomano deo uitulos. Nam&pluresciduodecim esse potuerunt, ut sacrificium Salomonis ais alioruin quibus
innumerabiles pene hostiae adhibebantur Clarum g est non interpretis, sed aliorum errorem esse.Cur. n.peccaret ille in re manifestae ET Uiderunt deum Israel. Siclitetiam legit hebraice m in ivxu in aeret uiderunt deum Israel. Quod Septuaginta nescio qua-obrem non sta uerterunt, non eos sellicet uidisse deum 'ed locum in quo stetisset, regisbpopvsmi obsesiam Roto nec idest Et viderunt locum, ut stetisset deus Uerum tamen ueritas hebraica aliud docet.
LAPIDIS Sapphyrini. Nomen est hebraicum, Nam illi appellant sappir patetq; graecos ab eis accepisse, it in ea lingua solituailqnest, ult: mum O, mi p, crassurn commutarunt graeci scilicet c.
ET asi coelum cum serenuesti mi, detendaeva). Et quasi
ipsum et coelum, in puritate ac claritate, sic, Septuaginta grammon paliud sit, Qq uertit Hieronymus, ut exponunt omnes hebraei. praesertim ab Salomon. NEC non super eos qui procul recesserant. tam ira, UR X rpi di Hoc st, Et ad principes Israel non extendit manum sua. Et quoniam tota haec sententia male ut uidetur reddita est adhibeamus expositiones hebraeorum. Siquidem innuitur non fuisse cognitam diu nam potent ana principibus Israel, qui intelliguntur Nadab Abiud quanuis uisionem eam uiderint Oilodetiam innuit chaldaica reditio quae in hunc modum habe Npirnin hae meta et ianiri Et principibus filiorum lsrael non fuit clarus. Quare constat non caesiste sententiam,qua uertit Hieronymus Auen Esdra rari in ora rhia ndi et retin, ni curia Tubra. idest Sut qui dicunt hunc esse horum uerborum sensum.Viderunt quidem eum, sed eis non porrexit ipse deus manum suam quemadmodum Mosi. Nota igit oia sunt.
T Tollant mihi primitias. pC ID. Hoc est, oblationem, anathema. earum uidelicet rerum quae suspenduntur. Pro prae enim haec vox sonat eleuationem Iasponsionem. primitias aute uertere non esita proprita, quis in hoc, Hicronymas Septuaginta secutus ri, qui etiam ipsi Aάβin Abi; et e c. Sumi nite mihi Primitias. Non cum hae erant primiti de quibus ante dictum est,
260쪽
sed aliud oblationis genus, quod erit toto capite manifestum. Onchelos nos uertit segregationem. HYAcinthum. Reliqua notissima sunt de hoc autem, quod hebraice uocatur,tan dicit Rab Salomo mi illam prini a mLana inq(e tincta in sanguine purpurae, tines uras uiridis est. Septuaginta quos uerterunt ex quattuor autem coloribtis omnia isthaec confecta sunt, qui referue elementorum proprietates, quod ab antiquis scriptoribus proditum
Ex aqua quidem purpura byssus e terra nascitur. Hyacin tu autem, qui subobscurus est, assimiliatur aera coccus autem igni. Quod etiascribit Hieronym'. Tabernaculum enim totum repraesentat udu. uim e quattuor elementis is mundus, sic tabernaculum e quattuor coloribus, qui elamenta quattuor exprimant Hyacinthus igitur aeri' est, ut vili quos uidimus. Ilatus est nuper Tenetias e Constant,nopoli a Francisco Massaro, latro harum rerum scientissimo Est penitus caeruleusAdore laudatissimo. ET E Yssum m. Additur a Septuaginta maiam r. Interpretantes rata ebedo ita Ram visi . byssumq; retortum. Quod nescio quo tendat, per byssum enim etiam hebraei intelligunt hic linum tenuissimum. cuius tela, in opus diuinu adhibita est. Et forte ebtendunt Septuaginta, ut innuant linum tortum, talam telam effectum. Qiiod saepissime ponetur inferius. UI RIcatas. Umm hoc est. Rufas, rubentes, ut est corium rubicundum,&in sanguineum colorem tendens, sicut est huius uocabuli passim usius Septiraginta m, ebee o ioccst pelles arietum rubefactas.
Et L E S hyacinthinas, Certum est locum est corruptum aestituendumq; hianthinas. estq; vox graeca, ducta ab , idest uiola&ὰκ c. flore quasi dixeris florum similes, quasi floribus distinctas acuatias. quis etiam Septuaginta habeat ut nostri habent codices, axe rem bis et M. Et pelles hyacinthinas Hebrae uero aliter huc Io
cum interpretantur. Nam quod hic uertit Hi acinthus a Septuagn-ta' Hieronymo hebraice uti,n y pe les recaseim quos alutaxos interpretanturAlii ut rubi Salomon aliam esse feram dicunt c