Recognitio Veteris Testamenti ad Hebraicam ueritatem, collata etiam editione Septuaginta interprete cum ipsa ueritate hebraica, nostraque translatione, cum expositione hebraeorum, ac graecorum, qui passim toto opere citantur. Vbi quantum fieri potest

발행: 1529년

분량: 436페이지

출처: archive.org

분류: 유대인

331쪽

ilico post perpetrata facinora perempti expectat enim clementissimus humanissimus dominus, nes debet quis ta caeco Mimprudenti esse itidicio,ut hanc humanitatem negligentiam siue improuidentiam interpretetur,ut pleris etiam philosophorum fecerunt, sed intelligat diuinae proprium esse naturae, peccantibus condonare, humaniter parcere, resipiscentiam expectare, quod etiam mortales principes si faceren laudatissimi haberentur, de dei similes dicerentur. Nihil uero tam remotu a diuina natura est icrudelitas min humanitas, quae propria est beluarum.& hominum qui bellui quidem similiores sunt, dissimiliores aute deo.Nesquiciest quo magis delectari diuinam naturam intellexerimus, qhumanitate, caritate, beneuoletia, iureativaequitate. Quae qui magis suerit amplexus, is erit

deo similior ac propterea sapientior magis homo UIU O ego. Additu est in codicibus Septuaginta coctae agrum ore rensi hoc est. Et uiuit semper nomen meum. Appositum fortasse ex aliis Iocis similibus. NEOVE tuis lex illis qui detraxit. Etiam hoc Ioco, in codicimbus Septuaginta multa redundat, quae aliunde sumpta sunt M'. sic rem is res no M P, hoc est. Sed filii eorum qui mecuhic sunt , qui nesciunt bonum siue malum,omnis iunior, malorum nescius, his inqdabo terram Tota haec periodus super est,' non ab ipsis interpret bus addita sed scriptoribus, qui similes locos insimile comiscuerunt. quod ut alias dixi, aliquado&apud nos fit sed

raro, in graecorum autem codicibus praesertim in Italia impressis cre

berrime. . .

Eet scietis ultionem meae. idest. Prohibitionem meam, qua prohibebo uos ne ad terra perlaeniatis. erutamen etiam secundum Hieronymum uerterunt Septuaginta aut Hieronymus secunduillos hoc est. Et cognoscetis furorem irae meae. Quare paulo diuersior est tentia.

AT ILLI contenebrati. Exodallo modo exponit a b hebraeis.Dicunt id uerbu significare robur, uires Exponit ergo rabi Salomon. Et roborati sunt seconfortati sunt, se mutuo solati simi,

aut ad arma est reseredum a probe armati ascend erunt. uidetur aut

332쪽

LIBER

noster Hieronymus ligisse in . ut loco hala fuerit aleph quod

certe ualde probabile est.rabi quos Salomon producit aliam expositionem, quaecum nostra aeditione sentitis, tenebrati ascenderunt, Sicut illi miseri troiani.Instamus tamen immemores caecis furore, ita hi deo invito furore de insania correpti, terram attingere uolambat chaldaica uero aeditio mouet pc m. hoc est. Et scelerate ausi sunt cacumen montis conscendere. Septuaginta uero horum nihil posuerunt sed quasi non es set in contextu, nullam huius uerbi mentionem fecerimitam AaD inc , idest Et transem'tes ascenderunt.

CAP. XU. TA EI de pulmetis. det romynm hoc est. Primum, aut primiae omnis eius rei ex qua panis fit. i. ea quae in procinctu sun ut ex his fiant panes xcoquantur, ut est pasta, id genus. Haec inquit anteqcomedantur a uobis, date operam ut prius placentulam inde tollatis quae deo offeratur.ut prius os uestrunon contingat, deo vestro ex ea aliquid obtuleritis in memoriam de nee uestro pectore illius recordatio excidat Ais hoc et modo exponit rabi Salomon.ponitur aut expresse in contextu hebraico

quid offerre ex his debet, quod omissume ab Hieronymo scilicet mn Offcretis inquit ex his omnibus chala, quod rabi Salomon exponit italice tortulam. Quod nec etiam apud Septuaginta ponitur.Isitas erat censius dei, que illi offerebant, quo se eius imperio subiectos e significaret, ut ostenderet ea se ab eo accepisse adeo

genus humanum non uult sui conditoris obruiscatur praeclare uero Septuaginta uerterunt ob exust quod Hieronymus reddidit pulmetum. Illud enim magis ueritate attingit.quo significatur, corpus ex aqua&farina iam conflatum ait ex eo panis fia quod non ita exprimitur, per pulmetum. Nam aliud forte hoc intelligeremus.

NIM A quae psuperbiam. Quod tape admonuimus, oportere non tam uerbo, significatioes transferr ueruetiam locutionea phrases immutare, neq I in una lingua uenustissimu est clarissimum in altera fiat obscurissimu id uel ex isto loco licet cognoscere. Tota enim locutio immutata est. sic enim babet Anima quae peccauerit, aut fecerit aliquid non 'in . cum manu extetas excela elata.

am locutione nisi immutasset Hieronymus paucissimis cognitia

333쪽

NUN. rctfuisset, quid peream significamur quod non est omnino obseruatu

a Septuaginta si quidem uertunt. Anim i quae fecerit aliquid bracemisceto, aere dest, In manu superbia quod ut dixi non adeo multis esset notum quid sibi uellet Diximus itam saepenumcromanum

pro audacia fortitudine, arrogantia summi. Igitur peccare in mania excelsa est totis conatibus peccare homia: bus ure bus adhibitis,&cunia audacia atq; arrogantia, &m iasi per contemptum. Nam quis inscitiam peccat, effug t eius mentem cogia tio peccat qu autem mmanuelata, hunc quid faceret non latebat. Ne ex prudentia D-ficiscebae peccatum sed alia deletiore an mi an si one. s. superbia, atq; audacia di barbaro spiritu. Eaf ep.obscuriores succi deceat. Uoniam domino rebellis fuit. o. Hoc est, Elasphematii uecontemni reiici rebelli animo in deum cxistit, quod a sua significatione diuersius uerterunt Sept. obrac meos et oi uis exaspe rat dominum , ad furorem concitat.

Erpraeceptum illius fecit irritum. Pen. Hoc est, Exinanivit, euacuauit, irritum fecit,ac d oluit. Quod praeclare et am Septuaginta sta em o MAH et H(ο iam Hoc ei Et mandata eius dissipauit, destruxit discidst. UT factant sibi fimbrias panguIos quattuor. Perangulos quattuor nonpon sed immodo Urim Via V. Hoc est Super oras uestist mento suo sicut alibi uertit etiam Hicrony. quod nec a Sept ginta positum est, sed immodo cree et inmaemo bustam ciserem'intan m mso dira, reet Ux. Hoc est , Et faciet sibi fimbrias super

ncbra latarn phibologiam, nam Talalam significat, oram mangulum Ad pro angulo erat hoc loco accipientam. Dico te non tindc quattuor angulis praecipi, sed de tota ora uestimenti Otao extremitate perquam fimbrias diacerent. a te puto ab apostoliumcem Iesu Christi in graecam linguam uertent bus, phylateria esse uocata a uerbo graecoci Adissia, idest custOd. , quia per ea signi caretur, diuina mandata memoriae esse teneda, Miligeter custodienda . Igiis per tota uestimentiora, fimbria acinthini co oris idest caerulci se porrigebat,quae uocatur hebra Te etiet th. graece prelatcrium Uitta caerulea erat ipsa fimbr:a, aut tota hyacinthina aut partim, ut tameuestigium appareret, amobre supersimbuas uitta non ponebac

334쪽

LIBER ut nostrae Sept. innuit transsatio, sed uitta' fimbria erat idem. CAP. XVI. CCE aut chore. Hoc principisi alio mo inchoas hebraice

sic nT ' Hoc est. Et tulichore, subaudiutq; hebraei tulit seipsum a. diuisus est a toto careu Israel. qascd: tione excitare parabat.Ppea chaldaica aeditio, quaei locis obscuris maximo hebraeis adiumeto est, sic et mo a s m. Hoc est, Et diuisus est chore. Et Separatus est ab alii aut secti sibi peculiare facere molitus est. HaPP Rab Salomon, hanc secutus sententia, his ea uerbila explicat. Tu

chore ex alia parte, ut ab uniuerso caetu esset abiunctus,5 de sacerdotio contenderet Ais hoc est, s interpretatus est Onchelos, Et diuisus est chore. haec ille. Quaobrem id erat capitis huius principium, quod certe omissum est ab Hieronymo. Sept. uero aliud olo diuersi' interpretati sunt x, castAhoc . i. Et locutus est chore.Neq; poniatvd locul' sit, qs profecto mihi uidermiM, sed qm claM est, quomolocus sit intelligedia nihil ad eius explicatione citabimus aliud. SUffciat uobis. V i. hoc est' ustu uobis est plurimu est uobis q. Rabi Sal hoc mo exponiti, malaetyrum i nnm ne om)vianti hoc est, Plurimum uobis est, xplus jaequu esset uobis usurpastis.oes inquiunt aequales sumus laeus apparuit aeque olb uos in usurpastis uobis totius populi imperium, quasi uobis solis deus apparuerit allocutusq; sit. linobrem cum haec sitientelia nostra aeditio eano expressit. minus etia Sept. qui suo more, cum quid obscuhinciderit obscurius faciunt interpretando, e, iacem, idest, Habeat in uobis,quis obsecro ex hisce uerbis sensus elici potest, non solum ille uerus, sed uel alius sententia uero clara est. Ulaiis multitudo sanctoMest Hoc etii obscuMest, sifortasse in alia sententia Tres exposcat, uersum Textus sic hellam', d. Hoc est, es hi tincti sui.aequalis inqui est olum sanctitasses aequa Iiter plosortiu diuinu saetificati sum'. oibus ille num inotuit. cui comercio oes cosecrati sum'. des uos sepiores caeteris faciatis . MAne notu faciet. Cu haec uere sitientelia nequaq declarae a

335쪽

niam mane, quod oro erat necessarium,&tempus immutarunt. MUltum erigimini. Da m. i. Multum uobis est, multu uobis tribuitis. Septuaginta loge diuersius istisob . satis sit uobis. quare non est ea sententia.

ANAE oculos nostros. 'd' mram etyn.hoc est. Nun doculos illosierues non enim de se ipsis locunt: sed de exploratoribus, Vis inquit eis oculos adimere ne improbarent, quae essent improba-da ne damnarent, quae foret dinanda. terra .silla, qua tu iactas lactis umellis fontibidiscurrere.EOR oculi hoc didicerunt. Tu aut nolles eos uidisse illius deform late qa impertu concupiscis, xdnari nobis conaris. Sept quanicu hebraico coueniunt, aliter in discrepant. go3ὰAsia et iaἀν κμγ mia atoc est.Oculos holum illosi isti. Ecce primo interrogatione dimittunt, in qua tota significatio cosistit,hinde piraeteritum Pnunciant, qd olo in futuPspectabat. NEC asellum quide Sept. astalii uerterunti m M . cupiditate sicut ultimo Genesis capite, lacerut. Credo eos similitndine decepi sese, quae est inter duas dictiones n.i concupiuit bon. i. asinus. Aut certe ea tepestate loco resti erat alet, inter quas iteras quia maxima est similitudo, facilis est ab una ad alteram lapsus. Fortissime de spiritu uniuersae carnis nimiet hoc e Deus deoM spiritutiois carnis, Mut uertit Hierony fortissime deus. na in nomen unu diuinu est,a fortitudine ductu Hac aute tota periodo male admodu reddita apud Sept. legimus.= micet via et, a sco . Deus deus patru uois carnis, pro eo quod dicendii fuerat Deus deo aut deus deus spirituu illi deus patrum, uidenturq; leg sse aliquid aliud puta ' .i. patrum Rara in soletee haec permutatio, unon est admodu uerisimile codices adeo nuncie ab illis immitatos, ut dictio pro dictione irrepserit Ascribendu g epotius latiptos imperitiae quia scriptura horum nominu apud graecos admodum similis est, scilicet mus videndi L xvων. a s ideo alterum in alterum facile commutatum est.

Tabernaculis impio trire t rumum i Impi resto'. ritare

male apud Sept et oviam et cmAUm etd . i. Ab hominibus duris aut protervis istis.nam VT I significare impiunt, ipsi inihi Sept.

336쪽

LIBER

est, In consilio impiorum. S rem nouam fecerit. Iradinaema X. i. Si creatura creabit, aut si aliquid producet tanc nouum hinsolitum. Quare etiam hoc Sept.

non consentanee hebraico reddiderunt. Ac stet AtasQκv cs

idest, Si in hiatu ostenderit deus, ut scilicet terram faciat aperire declarant enim rem in particulari, quae in uniuersum fuerat posita, CAP. XVII. BI Loquar ad te. Iumanrisinet 'mae. Hoc est, Ubi testifica bor uobis, aut testimonissime uobis exhibebite, ubi mei contestatio nobis fiet. Apparet autem testari hoc loco sumis eo quod est loqui deum cum hole, aestimonia dei esse eius oracula

eius uoces, eius eloquia. Et cum ille precati, inclina cor meu in testimonia tua nihil aliud est juoluntate mea cogitationes meas, deriv meu inflecte ad ea quae locul' es ad tua oracula, praecepta tua, inqbus uita&animi corporis posita est. Sept uero hunc locu uerterunt,iam FG sum emi R i. Vbi cognoscar tibi, recerte no est

ea sententia olo Uidet si duo uel ba quae simillima inter se sint, nodissinxisse.s. MIN. N quoPallebe sutuM est a uerbo , v i cognouit, alterietia futum a uerbo 'rum'. hoc est testatus e ed primu Pserisivahed. i. testificabor, allelu tua deha. hoc est cognoscar. Ais alterug, altero uident: illi accepisse. potest aut illud dici, testificari imbee aliud jcognosci cum de re testimonia exhibene. Sed in eo posita est uerior expressio, euidentius res de qua hic scribit per id uerbu declarat cici fortasse haec non ita ad unguem rc secanda sunt. Absq; uirga Aaron. Gm tticha erat maxinie necetiari scilicet dam 'ppas ire nun). Hoc est, Et uirga Aaron, in medio uirga eose

pe qui a deo sacerdos electus fuerat, Minter caeteros principatu obtineret. Qi:od aut loco huius sententiae substituit Hierony excepta uirga Aaron, nescio an sit veridice di stu. Curies in contextu hebraico habeae, necta et uel sit, futifex: i. virgas, excepta uirga Aaro. Immo una cui irga Aaron. Laelibet .n uirga tribu repi sentabat. xii uero erat tribuS, quare nec uirgae plures xii. esse potuerunt. Sup fluit igit absq; uirga Aaron, sed loco eius ponendu est, Et in medio earuuirga Aaron. pam nes apud Septuasi rata ea sit exceptae. In domo

337쪽

IN Domo Idus Oi anqprudentioribus notu sit, imperitis tamehebraica essent notiora quae sic habent rieth. Domui leui. germinauit inquit uirga Aaron, domui Levi. Qiiod magis a sua proprietate alienum a Septuaginta est redditum se; bm Aput in domum Levi, quod certe subabsurdum est. IN Amigdalas deformati sunt. Totum hunc locum elegantissime uertit Hieronymus, obseruatata ligenter uerborum sententiarum proprietate requod maius quocies rubseruato etia quo modo apud latinos essent haec clariora nam si uerbum e uerbo ex hebraico reddideris praeter maximam absurditatem etiam illud accedet, quia uix intelligentur. amobrem Ioanes phorcesis, uir alio in eruditissimul non iuste mea quidem sententia nostrae o ditioni, hebraica uerba simpliciter uersa hoc loco praetulit. Qiiodigitur uertit Hierony In migdalas deformati sunt, hebraice est et ira viri hoc es Et protulit arm gdalas. Septuaginta uero magis genus ispeciem transtulerunt scilicet ora ess,Adithm,oc, - idest Et protulit nuces, quod ad alia cyamigdalas potest quoc pertinere. Hebraicum in nomen amigdala significat. Afferunt gliebraei interpretes causam, cur magis amidalassi alium fructum uirga protuleri quia is fruct facilius, celerius reliqui erumpat, Maliis locis inuenitur id nomeam igdalum significare, quare non genus sed specicserat magis uertenda quan i diobe etiam aliud inucem significet. De quare non est hic differendi locus. NUM uses ad internitionem. Ecce& hoc ipsum abunde testat,

non esse penitus uerbum e uerbo exprimendum 'equid obscuritatis habeat orat lo nam cui hcbraicum sic habeat pravum et ix hoc est Nunquid moriemur incoli sumationem, ad consumptionem qelegantissime uertit hoc Hieronymus , nihil sententia immutata, sed clariore reddita. Ideo Septuaginta, uerbis hidiomati hebraico, plus aequo adherentes duram aiffetiem fecerunt interpretat one,co; re iam eo se et Au idest, Iouscpin fine moriamur. omittunt Primum interrogat onem resiqua forte no satis clara, ne dica aliud.

r CAP. XVIII.

ECUM porta tisiniquuatem sanctuarii. Non dubiti est i quin textus deprauatus sit apud Septuaginta ut pro eoad fuerat dicendum, tu sidonius patrii tui A in crese eti

338쪽

LIBE R.

tolletis peccata, nunc legatur, in , sint m Ast, Tolle

tis primitias. Nam non eorum errorem fuisse, uel dargumento est, paula inferius idem nomen interpretati sunt stire no. .Peccata

Atq; hoc etiam indicio est, non omnia errata illorum esse Adae Ie in

alias causas reserenda.PRImitiarum mearum. v et Hoc est, oblationum mea iun, omnium eorum quae mihi o runtur, non tantum primatarum, xSeptuaginta eodem modo reddiderint statis aes ta est xjeZm I iu die r boc. Hoc est, Tradidi uobis custodiam omnium mearum prirnitiarum. i. od autem uocarui primitias Septuaginta interpretes, apud hebraeos ducitur a uerbo non hoc est eleuauit, extulit quo innuitur ritus, quo eleuabant ea quae forent oblaturi, Eleuabant autecoram deo super altare.

OMne medulla. Ita fere quidem habet hebraicum, obseruata transsatione, imilitudine, et nota a bina et Hoc est oem pinguedinem olei,&omnem pinguedinem musti. At vero Sept. metaphoram seruare noluerunt m 6 A . Hoc estiis primitia olei. sed reserat suo nomme aut alio simili exprimenda . OMNE quod ex uoto oriri et hoc est, Omne anathema, oeil

deo deuotum consecratumq; cst. Vocantur enim eo nomine apud hebraeos, quae ex aliqua maxima causa, deo deuouentur, ut erat illud, cu Iosue omnia quae in Merielio reperisset, sacra deo esse uoluit.nes licebat cuiquam ea contingere Hodieq; apud hebraeos excommunicatio uocatur cherem Ais huius uocis proprietatem melius Septuagintas noster interpres expresserui etidi aem8i mimo Ap. Omnenet deo deuotum consecratums est.

PACTUM sal, est seinpiternum. Qito tape admonuim' graecorum codicum deprauationem non esse ab ipsis intcrpretibus semper profectam, uel nuc licet cognoscere Legitur enim is locus apud illos hoc modo . aes ori idest. Testamentum populus. quis ergono intelligit a scriptoribus esse locum deprauatum, pro A id subiectum esse Ared. qui lapsus si facillimus Legenduncitas est res

h b AA idest praeceptum alis, aut id quod de sal est a tutum est. Fuerat autem statutum ait omnibus sacrificiis&oblationibus sal adhiberetur. Ex quo cognoscit contraqIudaei humi semper reptantes opinentur niaximam anim cerimoniaruna partem, esse mysticam Saleuim

339쪽

NUM. ira

enim adhibet omnibus quae sibi osserentur, praecepit ut ostederet sapientiam omnibus diuinis rebus praesentem esse oporteren inter omnes res sacras eam acceptabilissimam esse, ut fiquid deo offerae,

Mea non adsit, non sit acceptab: le futurum. NEC committant peccatum mortiferum , O Xenaram. Hoc est Ne summat peccatum&moriantur.Sicen m melius intelligete, Mad alium sensum deuiare non poterimus Secutus uero est Hier nymus Septuaginta Petta oritata S, in rae, Are si Ara et io, o

trem coeo j. idest, In tabernaculum testimonii non accedent, adsummendum peccatum mortiferum.

EGRegia uobisn pinguia res r. et a nixo:ni U. Hoc est. Dum eleuatae, dum tollitis pingued nem ex eo. Eadem quidem est sententia sed clar iis in nostro diomate ab interprete expressa. Septi semper hoc loco se quod pinguedine significat reddiderunt stetidie diu idest primitias, cum fortasse aliud sit. Nam primitia, non id est quod in unaquaq; re est egregium: praecipuum, sed quod tempore primum est prima rerum delibatio primitiae siquidem frumenti noest praestantissimum at 3 optimuni frumentiana, sed id quod primo conspicitur, quod precox est.

CAP. XIX.

I Uis hoc ritu non fuerit expiatus aqua lustra. Ex hoc Io

coadmonemur, quod pius diximus, omnes prope ritus quibus nunc utitur Ecclesia, ex ueteri testamento esse sum-ntos Ac propterea maiore debere quenlibet circa cos ut ueneratione quo non humana sed druina sunt instituta. Ritu igitur expiandi sese per aquas ab his prorsertim peccatis qua leurora sun etiam nucutitur Ecclesia, non quod in aquis ea posita sit uis, ut possit etia animi sicut&corporis sordes abluere sed per diuinaruirtutis uocationem id effcisti cuius praesentia uniuersa sanctificantur, quia ipse est sanistisamus, fons sanctitatis Ut ergo cuncta iuxta lages iustitiae uim procederent, nihil g absq; iure fieret uoluit Deus aliquo iure nostra aboleri peccata. Simul enim' misericor est re

Issimus quidem omnibus sceleribus parcendi est, sed id sine iure ais aeqv at facere non potest. Omne enim peccatum deprauatio

340쪽

LIBER

diuinae Iegis e deo remissio peccati fieri no potest, nisi iustii aliaequitate in suum locum reuocata Posset quidem si uellet deus retia sine ullis intercedentibus riti by expiare, sed aequitatio sanctissimae naturae sua est, ut ad sine iure non fiat saliteratio etiam de filiu in terras deduxit, nequar futura erat summi cliet remissio sine iure ais aequitate fiet ei. Et potuisset id quidem adeo fieri, etiam sita terras nostras, carne uestitus humana non accessisset. Sed quia Ois aequitas mitat, mrectum Mecorum eius naturae concomitantur ibea in naturam profecta sunt, non poterat nisi a seipso dissentirci, id effcere. Ais haec est ratio qua damnantur impii, innocentes ac pii

seruantur,&ad diuinas uoluptates perfruendas adimittunrur. Esiet quidein illius inextina abilis clementiae,omnes aeque in beatissimulo sortium assumere Adrus hoc non admetitit, quod propriuin naturae

diuinor est itur non m: rum est, si nostra scelera purgantur ritib' expiationibus adhibitis.Ipse idem author docuit quo iure placaret qua sancti taleo religione foret colendus. qua nam essent adhibenda, quibus impuritates abolerentur. quae non docuisset nisi suae naturae proprium csse sentirct, sine iure ais aequitate peccata se non posse condonare Tota denis horum rituum disciplina, eam rationem continet, quo sit aequitas colendi dei,di dein ais flagitia expian-dLQtioniam 8 dissicalcest omnibus eam rationes crie assequi quae in uenerando deo Mobl:terandis peccatis sit posita etiam id coelit' reuelatum est. Quamobrem non inane institutum est, Faquas sale orationibus sanctificamus, ut ad ahaspersum nostra aboleantur delicta. Et id quidem inane non est, tala diuin tus est ostensum, emente diuina diuinaq; aequatate profectum Leuiora ut dixi his ansdeitcta purgantur, expurgandis autem maioribus, maiores sunt, tyuota prece .uires adhibend quia perca maior facta est aequitatis deprauatio. quam qui peruertit, turpi notacdmaculatus est, quieri

tibus' sacris institutis aboletur.uis in nostris rebus, eadem est rorerum in suum locum reuocandarum qua perueris sunt, sic eadem recuperandi decori, quae fulisti deprauandi .Hunc ritum, gentilaateruabant Sisam in maximis crinalitibus. Utilllud Ovidii.

Ah nimium faciles qui tristia crimina caedis, Exiguasolli posse putatis Aqua.

SEARCH

MENU NAVIGATION