장음표시 사용
371쪽
N UN. Idoterpretantur.Per aliud enim notius exponens Rabi Solomota a Verunt uobis muri idest in clauos uitan claui. Nec abstini ab hac sententia, Septuaginta cora suo Asm: etvli o*3αAAonb- erunt stimuli cruces, in oculis uestris. Et lancear in lateribus. mmdc, idest, in spinas ut exponunt hembraei, abi enim Salomon exponens hoc scribit, erunt uob s in spinas,ut scpiant &egrediendi, ingrediendi facultatem uobis adimant Regio uestra circuuallabitur his hostibiis ut uos egredientea extra uestros limites ilico excipiant. Videtur autem ridem innuere Hieronymus, licet aliis uerbis, in qua re etiam Septuaginta secutus
lanceae erunt uobis ad latera. ET aduersabuntur uobis. domna', idest Elastigent uos, angent, uexabunt. hosti ter incunctis segerent,&in micabuntur uobigui pse noster iucrpres reddidit, Sept traginta quos secutus esti des mi an dest&inimici uobis erunt, alvitavere accidisse postea cogn tu c. nam quos in acquirenda terra reliquissent, hi de ad idolatriam &ad pestimos quosIr:tus ac mores, eos pellexerui, ex quo hillud colet tequebatur, ut a deo der licti,miserabiliter ab ei dem affligerentu quos corruptelarum Mimpietatum magistros habuissent. Ita uerbum domini manet in arternum, nec ulla potest ratione immutari, quia firmissima est rerum,cum suis causis apprendo expressio quae sensim persuos ordines explicatur.
Ars meridiana. Unxi Hoc est 'ra, extremitasseminus meridionalis, seu a meridie nam pars meridiana de confinibus actcrminis, non fortasse intelligeretur, jq Septua, itinta in eum modum transtulerint redam libra m Ra vos ac Ai,ibae, idest&erit uobis latus, quod ad meridiem vergit otcstetiam stare sententia Hieronymi, propter uocis multiplex significatu.PER ascensum Scorpionis. Similitudo est. Flectetur inquit termini sicut flectuntur in gyrum Scorpiones.nec loci nomen est ut existimarunt Septuaginta sed quoidam ut dixi comparatio, quibuslibenter sacra scriptura utitur. Itaq; Septuaginta arbitrati nomen esse
loci .iosum Scorpionis nomen pro loco posueruttait Aco m
372쪽
termini ab aphricosad ascensum crabis Acrabin uero Scorpiones hebraice uocantur, mirorprofecto hunc lapsum. AD montem altissimum. m , idest, Hor montem, de quo is p retrodictum cst mittitur etia eius notatis nomen apud Septuaginta, propter uocis similitudine, quae est inter hor horos deo scriptores putarunt redii dare hor, quasi vita una syllaba nouamis oros,
eamq; extra contextam eiecerunt.
A mare ceneretho Mos sacrarum literarum est, ut omnem aquarum collectionem mare appellent Itas exiitimo hunc esse lacu, quem no corrupte vocamus stagnum genaetaret, cum cinnereth dicendum sit ut ex isto loco docemur.nes mare erat, sed lacua. At noe etiam hic innuitur. nam mare ipsum, uocatum est mare magnu .Lacus autem' stagnu mare simpliciter. Nihil ergo refragatur, ne non credamus esse hoc stagnum geneteret. Suos nomine refellet appellanda, ut a rebus tam sacris, non modo rerum , sed etiam uerborum absit corruptela.
CAP. XXXV. e possuum pacto Sicut habet: hebraicu adtex
i idest mille cubitos aut mille passus per circuitu. Qui numerari deprauatus apud Septuaginta legitur, est Dry A vis, hi es.. iA ου m in xcoc idcst, a muro ciuitatis, extra bis mille cubitos per circuitu. Redundat ergo dimidium haec euam mensura erat qua ea Ioca per circuitum excurrebant, qua uero mum ciuitatum recedebant, duo millia passuum Atm hae duae vimensiones expresse ponuntur in hebraico. Praecipitur ergo ut bina missi ab urbe distarent, milla uero per circuitum tenderentur.
Ognatus occisi. 'mo PH Hoc est, in refugium a redimete, ut possit inquit esse refugium is ab eo qui sanguinem redinare quem Hieronymus uult esse cognatum&amnem occisi Saeutetia sentiunt Septuaginta Abdi ou -- ὰ tam
hoc est,refugia erunt, ab co qui propinquus est sanguini. Sententia quidem eadem est, sed non eisdemucrbis transsertur. Is ergo
qui sanguinem redimit, idest ultor non solum propniquus, sed qui 'bc etiam atras esse potest.ideo rectius paulo post eum uocauit Hi
Si quis ferro percusserit. - Hoc est, cum instrumetoli
373쪽
reo, qua uoce non solum instrumetum significatur,uerum etiam uari quo factu est, ut non ta Dprie uerterint Sept. at Acm bcim qu, Si aut uase ferreo qsicusserit, citri okc , aliqn arma denotat. HAEC sempiterna erunt lcgitima. iacet pn , idest, Instatutu iudicii, per cognationcs uestras quod cum sit elegantissime explicatum ab Hieronymo a Septuaginta tamen,aut obscure aut in aliam sentetiam est uersum e cv otitia dixe A m: idcst in iustificationem iudicii Ais hoc est quod saepe admonuimus, titum diffcrre inter nostram hanc, Septuaginta aeditione, quatum inter solem ac lunam. Quod facile erit cuid uidere, qui aeoluerit. H Omicida sub testibus. Et hoc legantissime: ad nostram linguam ab Hieronymo, uerbis etiam paucioribus, qin hebraico mucniatur transatum. Uocauit enim homicidam, quem contextus hebraicus coarcise i. omnis percutiens an iniam Otios ad uerbi reddidisset interpres, praeter ipsam absurditatem fuisset et am obscurissamum Audi enim Septuaginta, qui ad uerbum transtulerunt uret 'remis r se GD,- - eor, i omnis percutiens animam per testes uis autem hoc,nisi maxime assuevisset, intelligere potuisseteress aperta est. Certuin uero est, hoc loco percutere animam , sumi pro eo quod est interficere. Dcuius testimonium. Hoc quoniam paulo diuersius fortasse uideretur, hebraica ponentur. A set rix D Hoc est, Et testis unus non respondebit, in animam ad moriendum. i. unuStestis non poterit contra quenis testim exhibere, ut conderactur Dicitur ergo de teste, non ipsa lege V kadlegem pertineat. i. non modo uni testi prohibetur ne id faciat sed etiam legi ne fieri permittati Hieronymus ad legem respexit Dicuntur autem haec hebraice, plurimis uerbis, superuacaneo incustatis, sed in laudatissimam breuitatem ab interprete redactis.
EX Ules de profugi. Etiam hic praecipitur, ne precium suscipiat ab his, qui ad urbcs illas profugissent, ut eo se redimerent, id suas
sedes reuerterentur. Deinde de illud, ne abhractiam precium sumerent, qui quenci interfecissent,&se ad urbes illas uellet c6ferre, ea sfacultatem precio emerent. at Phoc annuitur in contextu hebraico&graeco id paruv d iserim npri in dest. Et no accipietis preciuad effugiendum ad urbe effugii eius. Propteream graece, si A.,
374쪽
LIBER ' Absset uti i , hoc est, non aceipictis precium ad
effugiendum ad urbem. NE polluatis terram. rem in Et non polluttis terraria, non colaminabitis. Nihil ergo abhcbraico dilienti sed Septuaginta nescio quo uerbo ad redd derunt dis iere tam ut, dest non perimeti non trucidabitis terram nam qui aliud significat e o mi., cum et pos, idest caede ducatur Whm U, Intcrficio.
CAP. XXXVI. T cum iobilausu Iobileum appellari a uerbo hebraico re
quo sonitus cornu significatur , nemo fere est , qui nesciar. Dinquagesimus. n.annus Jobileus uocatus est' in eo cornua perstreperet, per omnes urbes Irael, ut lepus adcise significaretur. Totus mille clangor sibuccinatio Iobilaeus hebraice uocatur. Quamobrem cum haec uera sit r6. qua Iobilicus uocatu nasi or Septuaginta, alio modo id uocabulum transtulerant, scilicetum oti,
idestremissionena, non alia de causa, qquia anno Iob laei omnes possessiones cuiuis locatae, ad suos redibant dominos in quasi auferri uidebantur Iugum quos seruile auserebatur, captivi relaxabantur,
carceres aperiebantur. Eratq; is redemptionis annus. sed ea non est
uocisproprietas.neliam facile cognitu eiset omnibus, quid sibi uellet sto Ois, in alium sensum interpretaretur. A obliteo quidam duci putant subitare quasi strepere, laetari,ac uociferari.Idis graecis est stAxAxζών. Uerum etiam latini, usi hac uoce sunt idelicet iubilo a qui eiusdem uocis uerbum. Sed nosignificatur eo illa laetitia, quam innuit hoc uerbum ecclesiasticum. Dicit enim Augustinus iubilare proprie beatissimarum esse gentium, gaud is diuinis perfusarum.Itas proprie in caelo iubilare inueniti,non terris. Potia
igitur rubilare,dc hebraicum esse silatinum.
375쪽
CAP. I. N SOLITUDINE capestri.
idest In deserto, campo, in planicie, in qua uoce conuertenda, eodem lapsu cecideriit Septuami ginta , quo superius. qui putarunt haraba scilicet planiciem esse hereb, idest uesperum . Cumaxima sit in scriptura, ac mustis aliis differentia. Itas hunc locum ita redd derunt Get. -- erre lusim c idest in deserto ad occasum. Quem uero sensuna habere potest hae ad occasu in autinamobrem ponitur EX Asaret v idest Chaetcrot. Quo nomine etiam uillae significantur. Sed hic loci proprium uidetur esse . nam simultis ante Iocis habita de eo loco ment:o est. Dare Septuaginta non adeo proprie uerterunt hoc, Mota Aiuri idest&tibias . Lapsus autem is ex eo accidit quia Chaetar clangere tuba significat at 3 inde duci putarunt Chaetarot. quod certe minime uerum est. Non en m ab eo uerbo eiusmodi nomen deductum usq reperimus. Preterjigitur erratur, dum proprium nomen non existimatur, accedit etiam is, ne uere de nominis Elymologia diudicatu est.Aeditio Chaldaica uertit hunc locum et .mam o, idest in Chaetarotimurmura
VBI auri plurimuin est. idest, Et susscientia auri,aut auri copia . Appellatum uero eum locum eo nomine Chaldaica docet aedillo uitulum ibi conflatilem confecerint hebraei, collecta maxima moniliumJorquitana raterarumq; aurearum copia qqnon uim deatur Chaldaeus interpres locum interpretari, sed potius scribit eos elista Mose reprensos, aurcum uitulum fecissent. Sic enim legitur,&reprendit eos arm Miri 'M, hoc est Propterea uitulum aureum fecissent. Huc ergo siliebre pertinere afferunt, dicitur ubi auri est plurimui dest ubi eos coarguit, propter auri copia, siue represurus esset propic hoc ipsum. erum in his argutiores esse uitium pene sit. EI libani. Miror cur hoc Septuaginta transferant, 'I x- ,e, idest antilibanum. Solum enim libanum in contextu ponitur.
376쪽
LIBERN hocia nostra de pondus. Vatino Hoc est laborem , aut defatigationem uestram, qua .ssime defatigatis. Septuaginta uerbo obscuri non tam proprio id explicuerunt ditio b dmm Ahvpostasin uestram, credo eos uelle intelligere sv Me, i, patientiam sustinentiam stat mihi fingam uocem inusitatam Appellaeitatue labor hebra etarach. Quod ut infinita alia, sic ipsi a graecos usurpasse arbitror, helse id quod dieitur inedix. i. tumultux. defatigatio, strepitus. Uorum conuersatio sit probata. Hoc explicandi gratia ab ipse est interprete additum cum inladtextu nihil eiusmodi st. eruexistimo reti exposuisse aliis uerbis, hac sententia. s. retrachorim idest de cognitos per tribus uestras. Hoc autem modo intelligitur, Eligite per tribus uestras uiros sapientes, prudentes, perspicaces, ac petitos. Quamobrem v)m hoc loco non est passiua uox, negeusignificat qui cogoetus est Ad qui scit qui cognoscit, qui peritus est. Sicut optime&Septuaginta reddiderunt. A io, ramops, m Morrees, m Tobcbi,uiros sapientes, cui respodet hebraicum Uan scietes cui correspondetrem Deinde persipicace aut intelligetes, cui respondet Tam quare activa uox est. NEC accipietis cuiusqpersonam. Deest hoc quod&a Septuaginta est omissum Paulo enim ante praecepit ne faciem cuius in precio haberent, ne ex uultu iudicarent, ne personarum uarietatem in iudicio distinguerent. Nunc autem pratcipitis acornuti, hoc est
nolite pauere facie cuiusq, quae&una causa est, ut iudicium depravetur. minas. spraepotentum forni dare. In huius sentetiae locv.hanc pomerui Sept mis A et eoo rapsi eoum I. ne deprimas facie hola, o certe pauloante ictu cst laeta fuerat hic repetendu. CAP. II. Ouit iter tuum. Non a ter habent hebraica nethim a.
cognouit iter tutanti aut incessum tuum . Ueri tamen nescio quamobre Septuaginta, tempus& persona immutarunt Hae cli et tibi rari risi 'μο Η et Ais, hoc est, cognosce serpende quomodo pertransieris solitudmcian magnam. Ecce lata peni- iariata est nes mihi cinat cui tat ferrat cam debeam ascribere.
NIhil tibi defuit Et istud potest ab videtestari, quantuin nostra aeditio caeteris sit praeserenda.nam is locus cum fuerit uertendus ut
377쪽
no ster ita dicauit interpres Septuaginta propter eas penitus hebrabcam phrasin non uartant, obscurissimam fecerunt aeditionem . Sic enim habet hebraicum mmcndi Hoc est , non eguisti uerbo, ubi ucrbum pro re ponitur,de quare saepius scripsimuS. Septua8mta obicem Me reviri, hoc est , i)on indivisti uerbo,ctimuiccnduiptuerit, non indiguisti cuiusq,uci nonici sit tibi qui erbum enim hoc loco,iacmo apud graecos pio re sumendum cilc arbitraretur. Hasi gigantes. Nitror Sept. c uocem hebraicam qua signi&atur Sigantes, nihil Oino immutaria edico in Ao Iota o Te i. Di epha in rc putabutur cis. Repha in uero gigantes hebralceuocantur,quo Chaldaica aeditio uocat reipsa Caa l.Sigantas, qui post Noe, iteiu in suscitati sunt, de in multis tetrasipartibus tam prodigiosa gens repullulauit maxiniesn his locis, de quibus hae fit mentio ubi tempestate David gigates inueniebantur. Ab his natae sunt oes fabulae apud graecos propter famam renomen gigatum, propicesuetustatem. Non elicina fuit dissicste, ut multa mentirentur postera de gigantibus, propter terraporum loriginquitatem, quae uetustati ueneratione adhici,& sub ea facilius medacia teguntur. Fiunt spostem credibiliora, quia renaotissima sunt, diiudicari non pol lunt. Clarum igitur est, hoc toto capite testimonitum de gigantibus, ncc aliae gentium dei yderandae sunt historice, quae oes Invenititur his sanct s litteras multo tempore posteriores,sint quantumlibet uetusta quae ab illis proferuntur. Hodie incipiam dare terrorem. Etiam hanc uocem non uidentur salss Septuaginta intellexiise,uaqua Atempus d personam m-
mutarurit. ut Senim apud hebraeo uel nudiocriter eruditus inuenitur, qui nesciat m uocena futuram esse aucrbo ra c. l. caepit at Septuaginta iaciunt hac uocem imperat uita et isme, re etsi iam aecucto; in re ta , - me mi hcces Hodie incipe dare terrorem ioimidine tuam, quasi ob ellat hoc polle facere,&io magis ipsius dei. attrita tota lentetia peruertitur. Haec certe, sine culpa
dissimulare non polsumus. nccpmpter summari quam Septuaginta uiris illis habere debemus reuerentiam, non ham adducenda sunt. Iris ac mulier bus&paruulis. Hoc tandem loco resipiscunt
Septuagmtaureas; non iam suppellectilem uertcntes , sed filios. m rixi reo utar hoc est As QMQrum mi Amobrem in1-
378쪽
LIBERror diat' in caeteris non sit id ab eis animaduersum. NO reliquimus quicq. 'morii reliquias, nihil quod superstes foret. Uerum Septuaginta nescio cur sic uerterint Udienti .i.non reliquimus captiuuin.Cum uox hebraica donaues reliquia non tam hominum,irerum resiquarum pertineat. CAP. III. Mnes urbes quae sunt in planici mim y i. Omnes uro es Mishor, quo nomine putauit Hieronymus planiciem intelligi, na Iashat rectum planum g significat.unde Mishorrectitudo quor,planicies. At Septuaginta nomen esse loci sunt arbitrati,&quia propria locorum, urbiumq; nomina, non possunt aliter transferri, immutatum manet hoc apud eos emem roAAC Pinoe, es urbes Mishor. Quid aute silucrisimilius, dicerem utruns nos existimare posse Aeditio Chaldaica,ut propriu loci nonae anterpretatur m nihil hebraica uoce immutata.
IN Rabath filiorum. rem Uidetur j esse loci propriu nomen, quodno uidetur sensisse Septuaginta. Rabath uero etiam si loci no- me no esse nequaqtame significaret,id putaru Septuaginta.Eius enim significatio esset multa 'el copiosa Hi uero 'biora ,sWκes utar, A A aia, hoc est. Ecce ipse lectus, in cacumine filioruAmman.En Rabath uerterut cacume, quod hebraice significat copiam, puto uero potius esse urbis nomen. Ocabatur terra gigatum. Placet hoc magis, quod Hieronymus uerterit per praeteritum,lut in futurum spectaret, ut uertat Septuaginta. Mos enim est linguae hebraic qc saepius admonuimus, ut quoniam praeterita imperfecta apud eos no inuentutur, substituat in eorum Iocum futura. igitur hoc loco X murus hoc est uocabitur terra gigitum existimidum est esse positum pro eo rest uocabatur, Septuagintas no secudum morem huius linguae redidisse A. M 'vota, estgRA . i. Terra gigitum reputabit, Et qis alibi diximus, de dicturi sumus de hac r no plura nunc ad comprobationem
E Titaniciem solitudinis. Quam maleno sua uoce reddiderut graeci interpretes si iv c xoras idem 1M, dclaraba dordanis. nam haraba planicies, o solitudo hebraice uocatur, dictum salias de eo est.
379쪽
ET termios cenereth. Quod nonae comptius, nuequo 3, 2 supra apud Septuaginta legitur,no x xv hoc est a Macheneret.nam in hebraico, hoc loco Mem addit no est denominis essentia, sed praepositio e , ab , vel de. Qitare male nomini adlucta e quasi eius prima sit Pilaba. V i ad radicein motis Phasga. Nome radicis nescio qua causa,
Septuaginta tanqalicuius loci proprium nome, noluerut interpretari n sera ista odio; .i ab Asedoth Phasga.at Asedoth nomen radicise, a sua uoce simpletci,c esed, quod radice significat. Ne uehemeter miramur hoc cum alia volurima eiusmodi errata in graecoriam inueniantur codicibus. O C litui Sicut habet hebraicum oculi tui. Quod male in graecorum codicibus legitur bibo8αAmi Acco . i. oculi uestri, nisi alia rone hac uarietatem tueamur.nam cum Iosue illi erat sermo. IRAtusq; est dras. napnnsi. iratus est, accensus est. Infinitas sunt exempla, quae ab his etiam afferuntur,qui apud straeos tonaria coficiut Quare cum ea sit uerbi significatio, no recte uertitur
Uam ego hodie proponam editi, inaei. Quado cord uobis,. uino respiciat in futurum, sicut& Septuaginta orem e Getrior Mur, hieor, hoc in Qui ego do coram uobis hodie.Illud autem est prudenter a nostro interprete factum, cydareuertereti in id quod est ponere, nam&illud significat dare apud hebraeos iit est illa locum Posuitq; ea in firmamento, ubi hebraice esset
ARdebat uso ad caelum amnetis Lure ad cor caeli usi in
caeli meditullum uso in penitissimas caeli partes, omissum qi fortasse core a Scptuaginta & Hieronymo propter metaphoraeuehemeter alienam similitudinem. Ea nubes recaligo. Additur huic a Septuaginta an A; A .i .uoce magna. quod certe est aliude sumptum. Ne piam magni refert, esse hic adiectum, quod esset alibi imagnoperecauendum. ET ostendit uobis pactum suum. i. dcannuciauit, ut spectet
380쪽
, λυ, hoc est Mannunclauit nobis testamentum. OUAE creauit dias deus tuns. m . i. distribuit, diuisit, ut una quaesit lasea es et regione posita serrisq; inseruiret. Distributaq;sunt toto caelo si dera ut omnibus gentibus lucem extatbeat .maltas sunt astra, quae nostro hemisperio nunqseondant. Potest etiam, de Sole ac lunamtelligi, accessumat 3 recellum ut quaelibet regio suu in uer, hyemem sis estatem habeat Dalmatante Sole ulcissitudines. Dicitur ergoa sic buit siue diuisit no autem rcauit quelmdmodcum habet, Sept. g. r xveic: Ahodi , idest quae distribuit dominus deus tuus. PROpter sermones uestroso et Iam, Mos. e hebraeis, ut praepositionem hy, quae supra ut propter significat, addit uoci mi hoc
est uerbo aut reli&loco adverbii totum proferre, iacis resolvi debet apud nos &ar coon id quod est, propter uerbututam, aut scrinone tuu sed propter te. uare loe loco erat dicedum propter vos,ndsermones uestro ne in errorem laberemur. mmus ctiam Sept.hanc
AetM ervi ei b i , hoc est , dominus deus iratus cst mihi ob ea quae dicebatur de uobis. sed ueritas habet, ut nos diximus. IN hac humo . ,XVa ora Lin terra ista, nequid falsi suspicare intur. Humus enim potius ipsam erraequalitatem repraesenta at terra,hoc loco& alibi, pro regione sumitur. Septuaginta quipiadhumum uerterunt sim reoru es, modis, hoc est. Ego enim
summo caeli uses ad summum eius d usiri omnetivo hoc
est, A fine caeli, usq; ad finem caeli, a loco ubi terminus caelo est uso ad alteru terminu Interroga perqnire inquit ex omnibus getibus incoletibus a cardine naudi,uso ad alterii cardinem. Ab uno ad alteriuerticcm. Erat aut obscuriorini in nostra ed tione, locus uero ut nos diximus uerti bet Imitatiis est aute Hieronymus Septi ruinta
summu eius. Ex quibusve eo acciat,quia quod erat finis:terminu uerterui. Nobis autnon om nls term isse summu . Et pcit in aliquo esse finis: t: non sit suminu Finis. n.nostri corporis et pedes sunt quae pars absurde summu uocaret . Stimum essio, pro extremitate positum est cxtremitate dico ortul& occasus