장음표시 사용
121쪽
9 s Jur. Non is Gent. Lib. I. re, servare pacta, damna data resarcire , &s lia. IMPERFECTA, opis nostrae indigis subvenire , stipem elargiri pauperibus, errantibus comiter monstrare viam, rerum suarum inceditis eonsilium dare, & quae sunt hujus generis alia. Vide Cicer. de Oinc. III, 22. seq.
Deinde quum norma ossiclorum sit lex , g. CXXI. 1.2. lex vero vel dioina vel humana fit , divina denique in naturalem Moestimam diisse ici possit: 6 totuplicia etiam erunt cssicia, quorum γ) illa, quae ad legis
divinae naturalis normam componuntur , NA-
TvRALiA ; g quae legi divinae positivae attemperantur , cHRISTIANA , 9 quae denique ex legis humanae praescripto Praestantur, CIVILIA
Ex. gr. NΑLuRALIA ossicia sunt , Deum religiose colere , parentibus Pareres vim atque injuriam a se propulsare, i. a. t. s. D. de just. jura. Ossicia cΗRis11ANA, se ipsum abnegare , erveem serre, Christum imitari . cIv1LIA, tributa pendere, contra priuinam formam non aedificare, solemnitates, quas leges in singulis actibus exigunt, adhibere, temp ta fatalia in lite forensi observare, cetera,f. CXXIV. Denique praecipua ciliciorum divisio ab ipso Mecto proficiscitur . Quemadmodum enim tria sunt, quibus certa ossicia debemus,
122쪽
Cv. U. De Osciis Hom. erσa Deum. 9'genera, quorum alia DEO O. M. ; alia Nollis II sIs I alia ALIIs HOMINIBus praestanda sunt ,
de quibus iam suo ordine erit agendum. g. CXLV.
Quod ad ossicia ERGA DEUM attinet, ea ex Fona 'Dei perfectionibus infinitas eruenda esse, jam ossieto. supra monuimus. g. LXXXVII. s I. atque rum erga inae collegimus, eum non alio amore, quam DRR 'DEVOTIONIS ac OBEDIENTIS prosequendum, a
proinde , quam . ens perfectissimum , a quo toti pendemus , omnibus animi viribus colendum, eique perfectissimum ac internum obsequium praestandum esse. g. XCI. 6L g. CXXVI. Quum ergo omnia, quae DEO O. M. debe- 2W:imus , officia ex infinitis ejus perfectionibus .h: io. eruenda sint 2 g. CXXV. consequens est , nem Deiari ut obstrictus sit homo ad notitiam Dei
ejusque perfectionum vivam non modo adquirendam, sed& rdi quotidie magis magisque amplificandam , & 13 3 ad majorem certit dinis atque evidentiae gradum evehendam . Quod quum fieri possit tum meditatione adsidua earum veritatum, quas ipsa recta ratio suggerit, tum rerum creatarum contemplatione , tum insignium , quae quotidie animadvertere possumus , sapientiae providentiaeque divinae argumentorum consideratione adcurati reesnemo non videt, 1 in ad omnia haec
nos esse omnino obligatos, as) eosque, qui haec cuivis obvia Deum investigandi media negligunt, si sanam i mentem nacti sint ν in
ignoratione ι ος si Deo ullam imperfectionem E a tria
123쪽
tribuant, in errore inexcusabili versari. ' g. CVII. 33. Iline & Apostolus is γνω6ν Φου Θιου, id est
quod de Deo eognosei potest, ipsis paganis manifestum esse tectatur, quia σύ απρατα αύτου seu inν sibilia Dei jam inde a mundi primordiis ex rebus erratis innumerisque sempiternar potentiae ae divinitatis argumentis intelligi ae pervideri potuerint, atque inde eotli- sit, arcta αἰτοῦν Hαν-γέσουs , ese Alos inex, cusabiles. Rom. I, 2o. Et unde quaeso illegentium omnium de Deo ejusque persectionibus consensus, quem urgent Cicero Euci. Tusc. I, II. de nat. Deor. II, 1. Maxim. Tyr. Diis. Platon. XXXVIII. IElian. Vari Histor. II, 3I. Seneca uis. c XVII. Quamvis enim consentiens illa gentium opinio non sit argumentum δεοδωιτικον , Deum exsistere r
g. LXXI. inde tamen luculenter demonstratur , quod scripserat Apostolus ,
Deor. II, 2. si quis dubiret 3 an sir Deus , se haud sane intelligere, ait, cur non idem, solsio , an nullus sit, dubiter . g. CXXVII. Et rectas Ex eodem patet, 163 ad ossicium nostrum dς ς' pertinere, ut rectas de Dgo sementias habea-
nibus rerum omnium auctorem ac conditorem esse,
tu: μ' & is) omnia sua providentia regere ac conseivare, ΣΟ rerum praecipue humanarum curam. gerere , denique a I eumdem esse enssIMPLEX, AETERNUM, INDEPENDENS , INCOMPREHENSIBILE , OMNIPRAESENS , UNUM , INTELLIGENS , SAPIENI IMIMUM , PRAECISUM , OMNISCIUM , L 3ERRIME voLENS, OMNIPOTENS, IERAX, IUSTUM 4 ac
124쪽
CU.RDe Osciis Hom. erga Deum I o rac OPTIMUM, Elem. phil. mor. g. CLXXXmsqu.ὶ non modo persuasi, sed & certo conviciti simus.' Recte Epictet. Enehsiad. cap. XXXVIIL
Religionίs eeta Deor ἰmmortales praecipuum s lud esse seis: νectus de ias habere opiniones , ut senis as, O esse eos , bene iusteque a iministrare Mniversa . Et sano mirifiee falluntur, qui solam probitatem vitaeque integrita-- tem totam religionem absolvere sibi persuadent, & perinde esse existimant , . quid quisque de Deo & rebus divinis sentiat . Quum enim omnia erga Deum officia ex ejus persectionibus eruenda sint g. CXXV. qui
fieri potest, ut quis Deum ea, qua par est, . Veneratione Prosequatur, eique per omata parendum esse , statuat , qui vel ignorat ejus Persectiones , vel de iis perversissimas senten-
- C XX VIII. Qui Deum, ejusque perfectiones , praefra- impieta: ete negat, IMpius; qui ei imperfectiones, a& blas, natura Dei abhorrentes, tribuit, vocabulo sacris litteris deprompto , BLASPHEMUS adpel--. latur . Quum ergo & qui persectiones Dei non agnoscunt, quas cognoscere poterant pin ignoratione; & qui ei ullam imperfecti nem tribuunt , in errore inexcusabili versei tur: nemo dubitabit, 22 quin omnis IMBu-TAs & ELAspHEMIA sit inexcusabilis; & is quin IMPn sint, ac ἀναπολόγητtu, qui Numen esse, vel illud universum hoc curare, obsti-- E 3 nλ-
125쪽
Io2 Iur. Nae. ct Gent. Itb L nato animo negant, 2 BLAsPREMI autem , quicumque paganorum cum Homero , alii LPue poetis, plures Deos , eosque anter se litigantes , adulteros , . incestuosos , quin &deformes, claudicantes , vuIneribus confossos, & muliebriter eiu Iantes, finxerunt , M
as ) tam absurdas de Diis sententias non modo verbis professi sunt, sed & α6 sint
lacris horrendis , & 1 carremoniis ne se dis ac turpissimis , homiam oculiS expon re non dubitarunt Aeriter merito hane impietatem ae bIasphemiam paganis exprobrarunt scrIprores, ChrIstiani, apologiarum auctores reluti Iustinus Martyr, Athenagoras, Theophilus Antioche nus, Tati amas, Hernitas, Tertullianus, Cyprianus, Minueius Felix, Arnobius, Lactan-rius, Eusebius, Iulius Firmicus Maternus S alii. Quin, quod magis mireri4 , S 1 pri
Pagani prudentiores hane suorum hominum insaniam exagitarunt. Ne plura Luciant aliorumque veterum philosophorum tellimon Iahie ad eumulem , unum adscribere juvabit I cum Sophoelis , quem nobis servarunt Iuli1-nus Martyr Parenes de Graec. p. 18. & de monarchia Dei p. Io . Euseb. Fruar. E ano
126쪽
Cap.'De Officiis Hom. erga Deum . IOIM; eondidit earluin , θ' solum terrae patens s Maruque fluctus, vimque Ventorum gra eras. Plerique nostrum mente sed eapis, Deum Simulacra nobis, ceu mali solat i- ,
cum saxea acerna consecravimus sTum O aureas eburneasque .magines.
Has victimis placamus: ms fesos dies ouimus 3 pios hoe esse nos rat; modo . .
Quis noli miretur Sophoelem idem suis ex-Probrantem , quod iisdem postea exprobavie
s. CXXIX. Qui vivam perfectionum entis alicuius no- obli titiam sibi peperit, is non potest non iisdem g-tio ad unice ac mirifice delectari . Quumque quientis cuiusdam perfectionibus ipsi delectan- vehesd . tur, nihil faciant reliqui, ut alii omnes illud
eadem Veneratione prosequantur : ad officium sane nostrum pertinet, 28 ut & alii , Dei ejusque perfectionum ignari , tam praeclara doctrina imbuantur , & 29 errantes reducantur in viam, & 3o impii, quoad ejus. fieri potest, ad concipiendam summi Numinis reverentiam solidis demonstrationi bus ac cohortationibus excitentur. Quod qui faciunt , ii 3r OLORIAM DEI, quantum in
ipsis est, PRO HERA vere dicuntur. Demonstra Anἰbus dicimus & eobortat on hus , non poenis & suppliciis . Quum enim
ignorantia & error sint vitia non voluntatis, sed intellectus e iis vero non alia medicina Parata sit, quam ut mens convineat rde veritate , sed eamque admittendam argumentis inflammetur e facile patet , eos nec ignorantibus prodesse , nee errantes in viam E reduis
127쪽
ro Iur. Nat. Θ Gent. Nis. I. reducere, qui lege agi , ferrumque & ssam. mas expediri iubent adversus a theos maxime quum iam inde ab antiquissimis temporibus Plerumque atheorum voeabulo diffamati sine
mirἰ temperantuν O modeste viventes, O reliquis homDibus ad pervidendam vulgarem circa Deos mpsuram acutiores , uti loquitur Clemens Alex. ἰn Protrept. Pluribusque exemplis docuerunt viri docti , ut AElian. Har. Histor. II, 3I. g. CXXX. Quia, eui perspectae sunt infinitae Dei per- feetiones, is illis non potest non magnopere delectari, g. CXXIX. adpetitio vero boni , cum percepta ex ejus perfectione & felicitate delectatione coniuncta , AMOR Vocatur :
g. LXXX. 3 consequens est , 3α ut Deus
sit amandus. Et quum , quo major est entis perfectio , vel sublimitas , eo majorem illi amorem ac venerationem debeamus et g. LXXXVII. ') 33 Deus amandus erit amore perfectissimo, id est, uti scriptura monet, ex
toto corde, ex tota anima, is ex omnibus viaribus. Matth. XXIL 3 7. Lue. X. 27. Quia denique & bonitas Dei inter ejus perfectiones, g. CXXVII. ai) Deus vero b in se , iaratione Aominis bonus est: Elem. phil. mor. g. CLXXXIX. merito dixeris, 34 Deum ob utramque caussam amandum esse . ' γ' ) Notum est , quid de amore Dei puro olim philosophati sint Epieurei & saddueaei,
128쪽
Cap. V. De Μαῖ- Hom. erga Deum Iossaignae de Fenelon , Archiepiseopus Came-raeensis , evius libellus , inseri plus Explieation des maximes des Satates sur la vie inter eure oceasionem dedit controversiar , eujus
historiam iam alibi veluti in nucleo exhibuimus. Elem. phil. mori g. cX IX. ' ) Sed
quis Deum aliter concipiae , quam tamquamens aliis quoque rebus creatis bonum φ Quam
inanis ergo sit illa de puro amore quaestio , immo quam periculosa, jam ostenderunt Leib-nitius in praef. prodromi O mantisse codicis' jur. gent. diplom. UUolssi in den vernun- figen sedane en ποm thun und lassen desinenseben S. DcLXXXVIILg. . CXXXI.
Inter persectiones Dei etiam sunt omnI- .' praesentia , & omni scientia . f. CXXVII. quium Has sibi ob oculos ponere non potest homo, vim. ς 3s quin excitetur ad studium indefessum , in 'omnia , quae, Deo placeant agendi , omni que, quae eidem displiceant, omittendi, quod
studium vocamus ollsEQMIUM erga Deum. Et
quum simul Deum non possit sibi non tamquam ens iustissi num repraesentare: 3 6 quam maxime sollicitus erit, ne eum ulla re osse dat, aut quidquam dicat faciatve, quod comitin lium ut cum ejus ignominia, quove ejus indignationem adversus se proVocet. Quam
sollicitudinem vocamus TIMOREM DEI , & i
tum quidem FILIALEM , quia cum flagrantissimo amore est conjunctus. g. CXXX.
Itaque TIMOR FILIALIs eum amore L SER vILIs cum odio conjunctus , aut saltim ab amore seiunctus est . Quum ergo ad homi . . nis officium pertineat non solum timere
129쪽
ro 6 Iur. Nat. Θ Geor. LV. I. Deum , verum etiam eumdem flagrantissimo amore prosequi r c g. CXXX. ) consequens
est, ut jus naturae exigat timorem FILIALEM
non 'sERviLEM , qui Se in homines sceleratissimos, quin & in malos genios , cadere potest .
f. CXXXII. Itemquo Qui servili timore Deum metuit, is a ti- ad vitam more Dei sejungit amorem ejusdem . f. permitti CXXXI. Quum vero amor in eo consistat , Mem. quod Dei perseetionibus unice delectemur : - g. CXXX.) 37 ) is, qui Deum, cuiuS pem, sectiones non perspicit, metuit, SUPERSTITIO.mus vocatur: ex eoque consequitur, 33 γut omnis superstitio , quippe quae ex timore servili proficiscitur, cf. XXI. viro probo sit fugienda. 9 Est ergo supERsTITio timor Dei , qui non
ex persectionum divinarum contemplatione , sed ex falsis de Deo eonceptibus , proficiscitur . Idemque voluit Theophrastus cbara P. p. 47. dum superstitionem voeat, δειλίαν - s
ctum. Per ἐρ-αν enim, teste Canubono λ Hor. intelligit metum alium ab eo , qui pios' deeet: per m δευμον --deos, O damones mei' quidquid divinitaris este particeps , male sane pura vir antiquitas . Quum vero metus tam absurdus tum in interno adfectu consist re, tum actionibus externis sese prodere poGfit: priorem INTERNAM ; posteriorem EXTERNAM,' seu cutiet uia sUPERSTITNSUM vocamuI.
Quum ergo omnis superstitio tum interna ,
130쪽
Cap. V. De Osciis Rom. erga Deum. Iorna, tuin externa , Viro probo cane pejus M
to vir pius abhorret ab omni meticuloso adfectu erga res creatas, itemque Ao) ab erroribus, quibus quis sibi Deum, tamquam enSavarum & donis facile placabile, filiit, praeterea i) a maesa & divinationibus, 41) Mcultibus fictitiis , denique 43 ab absurda opinione , Deum solo cultu externo , quamis vis ab omni amore ac timore sejuncto, posse propitiari. Sunt lia e praeeipua eapita, in quibus sese
exserit superstitio, quippe ad quae reliqua superstitionis effecta omnia reserri possunt. Vid. Budd. de atheismo Osupessi. cap. VIII. IX. Unde lacile patet, quam inanis sit comparatio atheismi & superstitionis , quum utraque verae pietati erga Deum aeque adversetur , ud idem vir doctissimus adversus Petri Baelii setio tentiam pluribus ostendit nidem capo IV. g. V. p. 346. feri. Nemo tamen negaverit, exsuperstitione plurima maximaque incommoda redundare in rempublicam , ut non possis non mirari, Quantum religio possis suasisse malorum , si per religionem intelligas timorem Des , ab omni recta ratione seiunctum , id est , superstitionem . Quo in primis pertinet lectu dignissima Iuvenalis Sa ra XM. Nam saepe eontigit , quod ibi refert poeta v. 33 sequa Inter sinis mos vetus atque antiqsa simultas, mortale odium , in nunquam sanabile vul
index adhue Ombos o Tentyra. Ssmmu Lutrimque Inde furor vulgo , quod numina vicinorum