장음표시 사용
151쪽
g CLV. s i ) consequens est, s 1 γ ut diversi casus distinguendi sint , quumque, in huius
modi actione, quam nobis imperiosa nece L stas extorsit , nulla circumstantia alia re in variare missit, quam vel NEcΕssITAs ipsa, vel LEGIs natura , .vel OFFICII , quod praetermittendum est, indoles facile patet, s3 haec tria paulo accuratius ac distinctius esse confideranda , si quatenus necessitas habeat le- gem vel non habeat, explorare velimus.
6. CLUILbhae sun Por NECESSITATEM hic intelligimus statumd,mEu '' hominis , in quo legi sine periculo suo parum. rere noli potest . Quod periculum , quoties
ad ipsam. vitam pertinet , necessitas erit xx-3REMA, quoties ipsi vitae non imminet , pro magnitudine periculi MAJOR ,- MINORvE adpellabitur. Ita & ABSOLUTA eli necessitas, quae evitari nullo alio modo potest, quam violata lege : REsPECTIVA , quam alius quidem , at
non hic homo , qui jam in illa versatur , evitare posset.
Neeεssi Ba NECEs ITAs EXTREMA imminebat' marty-tas quid ribus, quibus aut duris linum subeundum stip-R quo- plicium , aut Christo maledicendum erat . Luple . vero extrema erat necessitas , qua Christianos ad defectioneat impellere conabatur Iulianus O , dum eos abs litterarum studiis, hono ibus , militia repellebat. ABsoLUTA erat Hecessitas , in qua vcrsabatur Daniel , bcstiis objiciendus, nisi preces intermisisti : REsim rivA, quacum conflictabatur Lavi ucs , dum ei aut fame pereundum , aut panibus u acris vescendum erat. Alius enim,
qui sine praecipiti fuga iter fecillit, facile pro-
152쪽
Cap. VI. De Officiἰs Hom. erga seipsum. I 23 eul dubio alium reperisset panem, quo expugnaset inediam.
' g. CLVIII. Iam facile quisque animadvertet, s in Quae ne-
censum hic non modo Venire necessitatem α..cinxTREMAM , sed & eam aliquando , in qua merea vita non periclitatur . Quum enim quaedam lint calamitares ipsa morte acerbiores : quis dubitet , quin viro etiam consta tissimo temrorem injicere possint dolores intolerabiles , orbitas oculorum, & similes aerumna: Θ Pra terea quum ubi effugium natet aliud , ex duobus malis physicis minimum eligendum sit: Elem. phil. mor. g. CLII. contequenSest, s s) ut absoluta quidem necessitas favo .
rem mereatur, S. CLVlI. s6. .) respectivarum demum , fi quis no r suo sibi jumeuto
Si quis se ultro periculo offert , eaussa est
1llitis necessitatis, in qua versatur, ac proin de ipsi eventus potest imputari. . CV. 22. Cui actio iniputatur , euin nihil excusat sadeoque nec xcusabit necessitas , i per eum steterit, quo minus illa urgeretur. Hinc vici favorem meruit necessitas, in quam se coni cerat quidam, qui propositum adversus Chrisianos edictum diripuit consciditque, statim-.que productus non modo tortus, sed & legitime coctus eii, teste Lactantio cle mari. persequut. Cap. XII1 . si ergo in his eonstitutus angustiis aliquid egisset adversus honestatem& justitiam, taάtum ut mort m & cruciatus
subterfugeret , quis negaverit , cum male
egisse Exemplo esse potest Quintus quidam cujus in Epistola de martyrio Polyearpi me
153쪽
r 3 o Iur. Nisi. Θ Geur. Lib. I. . piem mit ecclesia Smyrnensis, qui, quum sponte se obtulisset naartyrio, & alios ad idem faciendum perpulisset, visis bestiis, per genium Caesaris juravit , nefandoque sese polluit sacrincio . ' Quare Sinvrnari graviter monent et
ει itaque, fratres, non probamus eos , P. Mitro accedunt, ac semet ipsos frodunx, quum
aliter praecipiatur in Evangelio . Similia habes apud Originem ad Ia. X4 ff. Toma XXXI. - g. CLIX. 16ah, M. LeX Porro quum vel DIvINA sit, vel us manae & MANA , eaque vel AJENs , Vel NEGANS, g. divinae LXIV. s. ) homo vero , etsi summus impe-tivae ad ranS s neminem obligare polsit ad mortem mittunt gratis subeuridam et consequens est , s 7 3 ut ij. VI IEes HUMANAE regulariter intelligente sint aessitatis. Cum exceptione necessitatis.' Idemque 18 dicendum videatur de Divivis AIENIIBUS, Vel ADFIRMATIVIS , quia nemini imputari potest
omissio actionis , si agendi desit occasio , g. CXIV. s6. nisi forte sy actiopis intemmissio ita sit comparata, ut tendat in summi numinis iniuriam , siquidem tunc lex simul Concurrit negativa, quod nihil faciendum sit in Dei ignominiam. g. CXXXI. 36.) Quo
referimus factuiri Danielis. Dan. VI. I O.
omnia ha e liquida videntur . Homines dum se imperio civili subiceterunt , in imperantem contuleruat oinuta , sine quibus finis ei vitatum obtineri non posset . Hinc & jus vitae & necis ei concesserunt , at non Pr miscue, quia id fini civitatis refragaretur ,
154쪽
Cap. VI. De Officiἰs mm. erga seipsum. y3 Ised tantum, si id exigat salus populi vel reipublieae. Itaque nec cives legibus suis obligare potest ad mortem gratis subeundam, sed eo tantum eat , si id exigat salus populi & reipublicae r adeoque ejus leges regu lariter intelligendae sunt cum exeeptione necessitatis . Hine eleganter Grotius de iure belli O pae. I, 4. 7. n. t. Ferri ab hominiabus leges ostent O debent eum sensu humanae cibaei litatis.
g. CLX. Contra ea quod ad leges divinas NEGAN Non alia
Yss attinet , illae ad ossicia vel erga ipsum tem leges Detim, vel erga nos ipsos, vel erga alios homines nos obstringant , g. XC. CXXIV. quae alQtiae ad ossicia erga ipsum Deum pertinent, μ' in se ita sunt comparata , ut sine ignominia
Dei numquam intcrmitti possint. Quum vero las Periis ad ea omnia, quae cum ignominia summinςn . Numinis coniuncta sunt, omittenda simus ob
stricti: CXXXI. 36. consequens est, so
ut nullus si tantus necessitatis favor , qui hominem, leges divinas negativas de ossiciis erga Deum violaturum, posset excusare. Contra si si duo colliduntur ossicia erga nos ipsos, nihil tutius est, quam ut ex duobus malis physicis, quod minimum est, eli
Nine factum suum exeusare non potest', qui quaeumque necessitate adduei se pallagest, ut in Deum esset blasphemus, idolis sacrificaret , periuriove se pollueret. Quod &ipsi non negarunt seriptores profani , velut Iuvenalis, Sar. VIII. . Ambigvκ si quando eἰtabere testἰσF 6 I
155쪽
Iios ad mittunt avorem aiectasta. tua
Incertaeque rei , Phalarιs licet imperet , ut sis Falsi,s, admoto d/cIet Ferjωνία tauro , Summum crede nefas , animam praferre fin
Et propter vitam vivend. perdere caussas. Quamvis vero excusare se nequeant,. qui quid . rate admiserunt necessitati succumbentes et non tamen permittit humanae imbecillitatis sensus, ut eorum vicem non doleamuS, quosa constante proposito dimovit imperi a hujusinodi necessitas , quum noverim uo, is si Petro, Christum Servatorem neganti , datam esse veniam , quando eum facti poenituit . Martia XXVI, 7s.
61 Quae ad ossicia erga alios homines pertinent , leges ajentes favorem nece si istis non respuere certissimuin est , partim quod omissio actionis imputari non potest , si deest agendi occasio, f. CXIV. s6. partim quod amoris leges nos non obligant, ut alterius felicitate magis , quam nostra delectemur, adeoque illum Vehementius, quam nos ipsos, amemus. g. XCIV. 6s.) Et eatenus o3 verum est illud et Pr imus egomet summiBi
' in Sie e. g. lex divina non obligat quemquam, ut alium servet, ipseque pereat, vel ut ipse esuriens, quod superest panis sustulum alteri det. Id ne ipsa quidem sanct illina lex
amoris, quam sacrae litici Christiam inculcant, exigit. II. Cor. VIII, 13. .inare rccte Seneca de Benes II, is. Dabo genti, sed ur pse non egeam : succurram peris uro, Ad uxs e non peream. Nec aliud in animo habuere
156쪽
Cap. VI. De insciis Hom. erga seipsum. I 33 holassici doctores , dum finxerunt regulam: ordinata charisas inc pit a se n. a. g. . CLXII. ' Porro NEGANIas leges de officiis erga alios An& n obiecta a Deo necessitate , vel cum officiis side coiiservatione nostri ipsius, vel de perfe- ta, ni ctione nostra ac felieitate tuenda amplifican- Deo daque, colliduntur . Priore casu , quum alterum non maἶiS , quam ΠOS , amare tenea
mur, g. XCIV. 6.) ε . procul dubio. incumbente nobis necessitate , quaelibet honesta ratio est expediendi salutem , duin ne per nos steterit , quo minus durtim illud nece L statis telum declinaremus , vel par sit omnium conditio, quia aequalis adversus a qualem nullo favore utitur : g. CLVIII. y6. posteriore 6J J satius est , nos persectione aliqua vel felicitate carere , quam alterum Peri se , ut nos majore perfectione vel seli.
citate potiamur. ' Nam persectione aliqua vel felicitate ea-rere malum est physicum , si per nos non fletit , ut illa potiremur . At perdere alte--Ium , malum est morale , quod semper majus malo physico habendum est . Quum vero ex duobus malis physicis eligendum sit minus , ac proinde ex concurrentibus malis
physico & morali, physi una : s ΕIem. phil.
mor. g. CGI. ) non lasse peccabit , qui eo casu cum aliquo detrimento suo alium conservare periculumque ab eo amoliri cupiat. Hinc quamvis non reprehendendu fit , qui in naufragio inli erens tabulae alterum eam-dem, utrique non sustecturam , adprehensu- iuua .depellit inexcusabilia tamen omnino vidc-
157쪽
sit a ma- Iicia hois 'utinum Monitum
r Iur. Nat. Θ Gent. lib. I. videretur, qui spe majoris felicitatis, amicum proderet, quam salva religione prodere
Et haec iustam habent rationem , si ipsius
Dei O. M. providentia αμέσως contingat, ut in ea necessitate versemur. g. CLXIl. Nam si a malitia hominum est illa calamitas 3 aut id illi agunt, ut pereamus , aut ut necessitatem peccardi nobis imponant. Priore casu ,
quum alium, nedum pravum , hominem Vehementius, quam noS, amare non teneamur,
g. XCIV. 6s. 66 merito erit excusandus , qui alium, quam se perire malit. Posteriore ε di a quaevis potius erunt ferenda, quam ut quidquam, quod cum ignominia Dei conjunctum sit, admittamus g. CXXXI. 6. ' θ Ηine si vita nostra incidat in insidias tei
que latronum: quaelibet nonesta ratio est expediendi falutem, quia nulla nos obligat ratio, ut latrones potius, quam nosipsos, servemus. At male sibi constituisset Iosephus, si vincula magis timuisset, quam adulterium , ad quod eum pellicere . cupiebat uxor Putipharis . Latrones enim id agunt, ut pereamus e Putipharis uxor Iosepho necessitatem peccandi imponere cupiebat.
His observatis regulis , quarum plerasque jam alii acute invenerunt, non difficile erit, de variis speciebus , quaS PUFENDORF-Frari &alii proponunt, iudicare , quamvis , si recte ponas calculum , multi fingantur C sus,
158쪽
Cap. VI. De ossiciis Hom. ergo seipsum. I 3 ssus, qui rarissime contingunt : plures , ubi omnia uno temporis momento transiguntur ,
intra quod vix de jussia injustitiaque actionis suscipiendae intermittendaeve quidquam , adhibita in consilium ratione , statuere liceat . Nimirum cuivis, qui extra teli iactum est , quid factu opus sit, expensis in turamquepa tem rationibus , judicare non adeo dissicile est, quum illi, qui in praesentissimo periculo versatur, in arena capiendum fit coasilium. Ut non male de hujusmodi casibus usurpare
ossic illud po etae: - - Facile omnes, quum valemus, recta comsilia agrotis damus sTu, si hic esses , Alιter sent fres. Terent. Andr. I I. v. s. Ergo hic multa Dei potius judicio ac misericordiae relinquere, quam ad vivum omnia resecare , praestiterit.' Proposuit jam has regulas, saltim pleras. que , Thomas. Iurispr. div. II, 2. I 43. seq.
non ex iisdem tamen, quibus nos hic utimur, principiis derivatas . At postea idem eas sequet ratas e iure naturae , & regulam unam revocatam voluit: omnes leges habere tacitam exceptionem necessitatiS . Fundam. Juri naI.'O gent. VI, i9. t. Nobis nulla videtur ratio suadere , ut omittamus vel sequestremus eXceptiones , quas ex ipsa recta ratione fluere, ea, quae diximus, abunde Ostendunt. .
Sic nemo dubitaverit, 68.3 quin necessitas excusatura sit hominem, quem in eo articulo fortuna deprehend i , ut ei aut pereundum , aut membro aliquo carendum sit, si ense re- ciden-At liceat abscindeo
brum vi. tae si vanitae cauisa
159쪽
33 6 Iur. Nat. Θ Gent. Nab. I. cidendum putet membrum , ne pars sincera trahatur. Quum enim utrumque ossicium deservanda vita integritateque membrorum no
bis ipsis debeamus , in his veret tutissimum sit, ex duobus malis physicis id , quod minimum eli cligere, cf. CLX. 6 r. denique
minus omnino malum sit, membro . , quam vita, Carere: quis neget, medium istud, vi
tam iactura membri alicujus redimendi esse iusti sim iam Θ'
) At dissicilior est quassio , an haee sit lex
naturae praeceptiba, & is contra ossicium faciat, qui in ancipi te isto periculo eonili tutus . mori malit , quam dolores, quibus ferendis te imparem existimat, persentiscere maxime quum non ades certa spes sit, quae de sectio. ne illa concipitur, & non minus multi, qui hos cruciatus mira constantia pertulerunt , Perire, quam servari, soleant ξ Sane senectus, . imbecillitas corporis, morbi indoles , medicorum dii sensus , ipsiusque chirurgi in hae enchehesi imperitia & ruditas , in tantillo temporis momento, facile subigent animum , ut medicinam illam ipsa molle acerbiorem'. putet, & sine iam exquisitis doloribus mori, quam incertam salutem intolerabili cruciatu redimere malit. Quare hic moniti paulo ante dati s 6 CLXIV. ) memores, de rem Dei judicio & misericordiae commitrere , quam de hominis in tanta necessitate constituti conscientia temere iudicare malumus.
. Psai Nullum quoque dubium est , 69 quin ,
fit in cx- 'qui in Θxtrent a fame cibo quocumque, etiam VH se' carne Hortuortim hominum , vitam misere
. . . D. O tol mei Diuiti eo by Cooste
160쪽
cap. VI. De Cissiciis Hom. seipsum. I I Itolerarunt, excusandi sint: quum & hic collidentur bina ossicia , quae nobis ipsis debemus , ac proinde ex duobus malis physicis , morte, & alimentis, alioquin detestabilibus, minimum omnino eligendum videatur , f. CLX. 6. At. Ο non excuseadus , qui alterum obtruncat, ut ejus carne pastus imiseram vitam extendat : quia ν quantacumque sit longae inediae limperiosa necessitas , ea tamen jus non dat in vitam alterius , nec fas is est, alteri eam eripe te, ut ipsi Conservemur,
quia par hic est utriusque conditio ac necessitas. g. CLXII. 64. ' ) At quid si omnes, pari necessitate pressi ,
in unius mactationem consentientes rein sorti committant Θ Quo pertinet casus tristissimus de septem Britannis , quem ex Tulpii Obser ν. medio. I, 63. refert Casp. Ziegler. ad Gron de jure bell. ct pan. II, I. 3. Nihil vero hic mutatulum . Nemini enim tu alterius vitam jus est. Et qui consentit in caedem sui ipsius aeque peccat, ac qui se aliumve occidit. debμις qui quam vitam suam tam vilipendere , ut ejus jactura alterius famem expleret. Hee reisqui etiam ideo in socium suum μνire debuerunt, ut stomacho suo consuerent : recte judicat Ziegler. bid. p. 189. seqv. Quibus non usquequaque fatisfecisse videtur Puse dorff. de iure nat. θ' genr. IIa 6. 3.
g. CLXVII. Aliud dicendum , I si quis naufragus An.' au apprehensa tabula , usai tantum suffectura , bii.
alterum, manus eidem injicientem, vi repel- la semel Iat, vel γα aliqui in scapham insilientes , *dPPςberct. quoS, quos scapha Ie re non PO est, prae' staphi '