장음표시 사용
211쪽
r83 Iur. Nae. Θ Genn tis. I. Denique Romanus ille , servatus inrer pro seriptos, ae deinde perpetuo ei reumductus ludibrioque habitus , recte exprobravit ben factori suo , nἰhil se illi debere , si fervaterit , ut haberet , quem ostenderet. Seneca de Benef. II, II. per n. 36.
Nee mu Quemadmodum vero amor ille humanIt hihau , & beneficentiae, qui nos ad beneficia aliis di praestanda inflammat, ne quidem inimicos ne--- gligi patitur: f. CCXIX. 16. ita facile imuia Gyω ' quisque intelliget, 3 multo magis amaΠ- dos esse, qui nobis, quantum in ipsis fuit , beneficia prestiterunt: adeoque 38ὶ eos esse pessimos mortalium , ipsisque brutis ferociores , qui se ne beneficiis quidem ad concipiendum nostri amorem moveri patiuntur et quin 39 3 eosdem eo esse injustiores , quo
misus negari potest, eos, acceptando bene ficta , se ad mutuum henefactorum amorem
obstrinxisse. g. CCXXI. g. CCXX v I L
obliga- Amor erga benefactores vocatur ORATm
ANIMUS , vulgo GRATITUDO . Quamobrem quum unusquisque ad amandum eum , a
quo beneficiis ornatus est , obstrictus sit ri S. CXXVI. 37. 2 consequens est , qo ut unusquisque etiam obstrictus sit ad gratum animum benefactoribus quaVis ratione oste dendum : 4r Id tamen cfficium impersectum esse, adeoque 4 α ) nec quemquam ad illud alteri exhibendum cogi , nec q3 ingratum actione forensi convenire posse , inis leges civiles ejusmodi actionem diserte
212쪽
Cap. VIII. De Osriis erga alios impres et ga
invexerint . Quale quid de Persis tradidit
Xenophon Cypopia. I, 2. 7. p. s. edit. Οχon.
9 Equidem vuIgo distinguunt inter ingratitudinem sIMΡLIeEM , culus vitii reus est, qui benefactori non benefacit , & PRIEGNANTEM ,
si quis benesteia malefactis atque iniuriis pensat . Et illam quidem extra legem civilium ycenas, hane poena dignissimam esse , statute PusendorE. de iuri nati O gent. III, 3. II. Sed si dieendum quod res est , hoc quoque casu non in ingratum animadvertitur, sed in iniuriosum , quippe poenas daturum, etiamsi homini, nullis sibi benefieiis cognito, intulisset injuriam. Quamvis facile largiamur, eo gravius merito haberi delictum , cum turpi iasimo isto animi ingrati vitio eoniunctum . Sic sane. gravius merito animadvertitur in eos, qui in parentes, educatoreS, patronos squam qui in extraneos, suere injurii.
g. CCXXVII L. Quandoquidem vero i gratitudo est amor ne ea erga benefactorem r f. CCXX UILP conseia rςSμιR quens est , ut, delectari unumquemque benefa ctoris sui perfectione & selicitate, &4s eius benevolentiam verbis ornare & prae- 'dicare, quin & 6 beneficia beneficiis, non iisdem quidem semper, at beneficiis tamen,& officiis , quantum fieri potest , plurimis Pensare oporteat: ac proinde, η ut desint
vires, tamea& voluntatem gratum ostendendi animum magnopere esse laudandam, s. CCXXIX. Denique quum & cum detrimento nostro obIigri prodesse, & sine spe restitutionis ac retribu- . d. ssth
213쪽
I, o Iur. Nan is GonL Lἰb.. I. tIonis benefacere aliis teneamur: g. CCXXI. x3. consequens est, q8 ut multo minus auteri denegare debeamus, quae sibi ille , certam restitutionem & retributionem spondens, praestari petit, adeoque μ' unusquisque obligatus sit ad studium illuci alteri gratificandi, quod supra oppreIOSITATEM Vocavimus sέ g. CCXXII. dummodo so non manis stum sit, illam alios iuvandi promptitudinem cum periculo ac detrimento nostro non fore
conjunctam. g. CCXXX. 6n CAPUT IM
De Officiis erga alios ει otheritas , o primo quidem , Hrea dominia adtaquisitionem Originariam.
s. CCXX cinnat Uae hactenus disseruimus, ea partim ad
νον amorem IusTITIAE , partim ad eum , quem supra NUMANITATIS & BENEFICENTIAE
amorem adpellavimus, g. LXXXIV. pertinent . Ex hoc officia imperfecta , de quibus superiore capite disseruimus 3 ex illo perfe-Ba, tamquam ex Ante, promanant. Perfecta in eo constare diximu* , ut primum neminem laedamus , quod officium AasoLmuta vocavimus, deinde, ut iuuin cuique tribuamus, quod nobis ossicium HYPOTHEric est. Quum igitur de illo Cap. VII. actum sit, de hoc iam erit eadem cura exponendum.
g. CCXXXI. Quid SuuM proprie quisque vocat, quod in Do-Hmio suo est. DouINidri vero vocamus jus, seu
214쪽
Cal. IX. De Osclis erga alio θ rh. Isrseu facultatem alios usu rei alicuius . excla. m. dendi. Ipsam detentionem rei, cuius usu proprie 'alios excludere statuimus , vos sSIONEM assi tra, cominpellare mos est . Ceterum jus nobis vindi- μμ φ. eamus, aut omnes praeter nos 3 aut exceptis quibusdam aliis personis , reliquas omnes msu alicuius rei excludendi . Priore casu res in raopRIETATE ; posteriore in COMMuNIONaposITIva esse dicitur, quae vel AEuIALis est, quando aequale omnibus ius in re communi competit, vel INAEMIALU , 'uanta alter altero plus minusve iuris in illa ha-.bet. Itemque vel PERFEcTA , quando omnibus in re communi jus persectum est, vel IMPERFECTA , quando nemini tale jus perfectuin est, qualis est inter milites exercitus, quibus certae pecuniae suminae praemium a principe destinatum. Si nec uni, nec pluribus, jus animusve est , alios usu rei, nondum ab ullo possessae , excludendi r res in COMMUNIONE NEGATIva est, quae sola dominio opponitur, quia tunc xes in nullius d minio est constituta. In hae sola laeuitate, usu alleuius rei aliost
excludendi dominium consistere, palam est . Omnia enim reliqua dominii effecta , quae alias in definitione dominii enumerari solent, ita separari possunt a dominio, ut nihilominus quis maneat dominus. Sie e. g. faculpatem omnem ex re utilitatem percipiendi constituto us ructu a proprietate separari, animadvertimus, salvo dominio . Faeultatem l bere de re disponendi non competere pupillis, notum ac pervulgatum est. Et hos tamen d
minoa rerum suarum elis , nemo negaverit.
215쪽
vendere non potes , quia consumere , quia m- rare in deterius, aut melius. Tum enἰm essetiam , quod sub certa lege tuum est. Denique& saeuitatem vindieandi rem commodatam vel depositam a tertio posellare domino ademtam esse, observamus, multis locis, ubi o tinet iuris regula et Haiamus hand vvabren .
Quum ergo definitionem id duntaxat ingredi debeat , quod ad rei essentiam ita pertinet , ut abesse nequeat, sublata vero facultate alsos vel usu exeludenia illieo quis dominus esse desinat et dubitari nequit, quin hare sola d minii definitionem absolvat. Idque velle exi-simo Arianum Asserti Epict. Π, 2. dum d
νenda fugiendaque eensens, in porsare haber.
Ius ho. Iam quum ipsa ratio nos convincat, Deum lminum condidisse homines: g. CXXVII. is. seqv. 'ζί . . eumdem sane volui sie etiam, ut exsisterent, manifestum est. Quumque qui finem cupit ,
is & media velle videatur: consequens est , a in ut homines rebus omnibus , ad consertavandam eorum exsistentiam necessariis, quas haec tellus producit, uti frui voluerit . Praeterea quum Deus hominem, animal praestantissimum insigni prae reliquis amore prosequatur: Phil. mori elem. g. CLXXX. dubit
ri profecto non potest , a 3 quin & felicitate ac perfectione nostra delectetur , g. LXXX. γ adeoque & iis nos frui velit, quae 3 itam nostram reddant perfectiorem, felici
216쪽
Cap. IX. De Officiis erga alios h poth. 193 rem, ac suaviorem, dummodo 3 rebus creatis non abutamur. g. XC.
Dubitandum est a quibusdam , an & bru
tis , quae sine dolore destrui , usibusque humanis ad hi heri nequeunt , uti liceat ad vitam conservandam c. Idque haud pauci negarunt, quod & iniuriam bilis animantibus seri existimarent , & brutorum non usus , sed abusus esse videretur , si quis, ut carne eo rum vescatur, ea iugulare non dubitet et maxime quum S sne feralibus istis epulis vitam eonservare possent homines . Addunt alii , esum carnis & minus salubrem esse, & homines efferatos reddere , idque in primis ursisse novimus Pythagoram, & postea Porphyriuiuis libνis κιρῖ άπωs . Vid. schessier. de phialos Italica cap. IX. Sed I tota illa hypothesis, quod injuria & brutis inferri postie ,
nititur alio errore de transmigratione animarum , seu κυκῶ δικαω ψυχους, communi , quod nobiscum habeant , animae jure , uti vocavit Pythagoras apud Diog. Laert. VIII. I 3. quod explietaturus Empedocles apud eumdem Laert. VIII, 77 . s
Add. Iamblich. viri orbag. XXIV, num. IO8. PorPhyr. πιι. Pythagri p. 188. seqv. Sed falsum est , ullam nobis cum bi ut is esse juris communionem , t g. XC. in atque hinc falsum etiam , brutis ficri injuriam. α ὶ Non ideo abi inendum est a rebus , quia iis care ae possumus , quia Deus nos non modo es Hein. deI ur. 2 ct Genti I se,
217쪽
Is Iur. NM. ct Gene. Lib. Lse , sed suaviter vivere eupit . Nec is usus abusus est, qui Dei voluntati non restaga Pur. Denique 3 insalubritas illa , quam urgent, nee satis probata est , & procul dubio non a moderato carnis usu, sed ab ingluvie, & rerum creatarum abusu , quem & ipsi damnamus, Proficiscitur.
6. CCXXXIII. Quum ergo Deus omnia, quae ad conseravandam suaviterque transigendam vitam humanam pertinent, utenda fruendaque dederit hominibus: g. CCXXXII. J proculdubio et-lain voluit, ut nullus earum usu ab ullo excluderetur: adeoque s ex intentione Dei initio rerum omnia in negativa communione, adeoque εθ vere in nullius dominio fuerunt constituta. g. CCXXXI. Atque ita primaevam hominum eonditionem
destribunt non modo sacrae litterae, Genes. I, 28. 29. verum etiam poetae , qui & eo nomine laudarunt saeculum aureum , quod illo tempore, uti ait Virgil. Georg. I. v. I 2s. nulli subigebant arva coloni,
Nec signare quidem , aut parriri limise
Fas erat et is medium quaerebant et ipsaque tellus smnia libertas nullo poscente , ferebar. Negant ergo tum ullos agrorum fines , ullos limites suisse , rebus adhuc in medio positis,ae universi humani generis usibus ita relictis, i uc nullus earum usu excludi potuerit.
g. CCXXXI V. Quod ipse Deus voluit, id voluit lapientisime , ac proinde illud sine summa necessita
218쪽
Cap. IX. De mciis erga alios ph θeb. 19ssitate mutari ab hominibus non debuit. Quum euit , ur-
vero & leges divinar adfirmativae, qualis est dili i.
illa , ut res omnes creatae veluti in medio positae omnium usibus pateant, exceptionem ob necessitatem admittant, g, CLIX. 1 8. γin censum autem hic veniat non modo extrema necessitas , sed & illa quae essicit , ut vitam suaviter ac commode transigere non
possimus: fg. CLVIII. g. CCXXXII. r. consequens est, 6 3 ut, urgente necessitate, homines a negativa illa communione discedere , adeoque dominium , quod communioni illi opponitur, c g. CCXXXI. introducere omnino potuerint.
g. CCXXXV. Iam facile quidem. patet , si intra paveos Quae ne. stetisset humanum genus οῦ ulla circa primaevam illam ac negativam rerum omnium com coegerit
munionein mutatione opus fuisse futurum , dominia sussiciente quippe omnibus naturae ubertate , ad vitam si non suaviter , at commode saltim , & qualiter qualiter tolerandam . At ex quo , per universum terrarum orbem disia perss , & in innumeras familias distractis hominibus , quaedam res non lassicere oranibus coeperunt , quaedam omnino ob insignem copiam suffecerunt : ipsa homines impulit necessitas, εὶ ut in ea, quae non Omnibus lassicerent , dominium aliquod inducerent: g. CCXXXIV. 7. 9 solis inexhausti usus rebus , quas in dominio esse nulla iussit necessitas, nec non io ) rebus, nihil ad vitam conservandam suaviterque Iraducendam pertinentibus, in pristina communi ne negativa permanentibus. '
219쪽
) Et hine huiusmodi res e Ommunes esse iure naturali dixerunt iureconsulti. g. I. Inst. de νer. d vis. & quidem non. ita , uti publiea , quae in patrimonio sunt alicuius populi , sed ut
ea , qμα primum a natura prodita sunt , ct in nullius adhuc dominium pervenerunt , uti ait Neratius i. I . pr. D. de adquir. rer. dominis Nimirum hae res omnes , quamvis optimae omnium ac pulcherrimae , tamen ob insignem copiam in primaeva illa ac negativa eommunione permanserunt . Hinc . Petron. Saor. cap. c. uuid non commune est , quod natura optimum fecit Sol omnibus lucet. Luna , -
numerabilibus comitata sideribus, etiam feras ducit ad pabulum . uuid 'aquἰs diei formosius
pores Θ in publies pamis manant . Nec magis quisquam adsectat dominium in muscas, mu-ycβ, glireS, vermes, aliaque, quae vel noxia humano generi, vel cum nulla saltim utilita te conjuncta sunt.
g. CCXXXVI. Sic ergo dominium, sublata negativa communione , invexit ipsa necessitas. Illud vero humani generis institutum ii cruri nullius iniuria fuisse conjunctum , vel inde patet , quod in communione negativa nulli mortalium sit jus alterum rerum usu excludendi , g. CCXXXI. adeoque cuivis licere oporreat, rem quamvis nullius ita sibi vindicare, ut deinceps nemini illius usum concedere
cogatur, sed eam sibi detinere , suisque seponere usibus posti .
) Nam in quo alteri nullum ius antinusque . est , me usu rei excludendi, illud est nullius. At . nullius elle desinit , simul ae eam usibus meis adhibere , ae jure a Deo mihi concesso uti
220쪽
cap. IX. De Osriis erra alios Θpoth. Is uti statui. g. CCXXXII. ) Nam quum is
me laedere dieatur , qui me imperfectio-- rem infelicioremque reddere conatur t g. CLXXVIII. procul dubio & is me laedit, qui eo , quod vitae servandae suaviterque traducendae eauta semel mihi vindieavi , me Privare non dubitat . Hine idem hic eonti git , quod de theatro .. quamvis politive communi , ait Arianus disserta Epicy. II, 4.
- neca, de Benef. PUI, I 2. Fropterea non men
tiar , si dieam me habere is equestribus Ioeum . Sed quum in theatrum veni , si plena sunν eque-pria , O iure habeo laeum illis , quia sedere mihi ιλει ι O non habeo , quia ab his , qui ι eum jus mihi loci commune es, occupatus e .
g. CCXXXVII. Quum ergo homines, coacti necessitate , invexerint rerum . dominium: g. CCXXXV. hoc vero vel in communione positiva, vel- in proprietata consistat: g. CCXXXI. 3 consequens est , Ia ut ex quo a communione negativa discessum , omnes res vel positive communes pluribus, vel singulis propriae e se coeperint, & 13 communio quidem nata sit inde , quod plures eamdem rem pro indiviso possidere , omnesque alios ejus usu excludere statuerunt: I proprietas V
ro vel initio statim ex rerum nullius nor hensione ac possessona , vel ex post facto ex divisione vel cessione rerum positive communium traxeriz Originem.