장음표시 사용
351쪽
g. CCCLXV. Quum itaque in mutuo ea lege debitori prae- In debi- fletur res fungi bilis, ut tantundem quandoque ' ' P. in eodem genere reddatur: g. CCCLXIV. consequens est , I 61 ut debitori detur fa- creditae cultas rebus illis , sibi creditis , abutendi , adstoque 163 ) creditor se iure debitorem 'μ' 'aliosque usu rerum illarum excludendi abdi- . carit, illudque sub conditione tantumdem recipiendi in debitorem transtulerit . Quum vero jus illud, alios usu rerum excludendi , sit dominium r g. CCXXI. ) inde porro colligimus , a s mutuum esse alienationem , rerumque creditarum dominium in debitorem omnino transire. )
ὶ meum est , quos fluctus in simpulo move rit Alexius a Massalia, id est, Claudius Salmasius, ut jureeoiisultos, lane thesin defendentes , ludibrio exponeret . sed tela ejus , ex jure civili depromta , tam sortiter retuderunt , aliaque multo insigniora in illum detorserimi V Visenbaelitus, Fabrottus, aliique viri doctissimi , ut eaussa hodie perorata videatur . Sod fundamentae ostendunt, ne rectam quidem rationem' refragari iureconsultorum sententiae , vel Salmasio favere δε-rum quidem est , quantitatem non; alienare creditorem , quippe quam sibi salvam esse cupit, dum, ut tantumdem iis eodem genere reddatur, eavet : at specierum traditarum &dominium & periculum ad debitorem procul dubio transit, ceu ipse demum Salmasius, ad Iacitas redactus ab adversariis, fateri coactus est. L CCCLXVI. Debito-
352쪽
31o Iur. me. Θ Gent. Nb. I. debitorem obligatum esse ad tantumdem, nommodo ratione quantitatis , sed & qualitatis reddendum, adeoque r66 si pecunia fuerit credita , ejusque valor internus postea vel auctus , vel imminutus fuerit , merito rationem habendam e s se temporis , quo contractus initus est , atque hinc sorti tantum decedere debere, quantum postea valoris nun - mo accessit, vel tantum accedere , quantum pretii nummo decessit. Praeterea af debitorem non debere in mora solvendi esse, neca 68 θ eum ab hac obligatione, vel rei fungibilis, quam a creditore acceperat , intem
itu, vel ullo casu fortuito liberari. ' γ
Quum enim dominium rei fungibilis eredi
rae transscratur m debitorem, g. CCCLXU'36 . ) ea sum vero serre teneatnr dominus rs g. CCXL fieri non potest, ut debitor liberetur, si v. g. vinum sibi creditum in acetum abiisse , pecuniamve creditam surto subtractam esse, vel alio easu interiisse, conqueratur. Multo minus ergo debisorem, qui solvendo nota est, excusabit paupertas , si vel nequitia sua disperdiderit bona, vel otio torpenS , fucorum instar, alienis opibus vivere, & reS, ab alio non sine sudore partas, turpiter abligurire non dubitarit . Est enim hoc hominum genus pestilentissimum , & ad nefanda quaevis facinora perpetranda profligatum , si-qόidem feri non potest , ut aliena non adpetant, qui dilapidarunt sua. ino pertinet oratio Catilinae apud Sallust. catil. o.
Ceterum, quamvis hic contractus sua n uisa non minus , quam commodatum , sit gram
353쪽
Cap. XIIL De rerum in dom. cons. com. 32 Igratuitus: mos tamen , tepescente jam charitate hominum, invaluit , ut ci editqfes sibi Praemium aliquod pro sorte concessaἔa debitoribus stipularentur , quod si in parte sortis quota singulis annis , mensibusve praestanda , Consistit, usulla vel FOENUS adpellatur, quamvis posterius vocabulum saepenumero in nu-la in partem pro mordacibus usuris , quibus debitorem aliquando ad incitas redigunt creditores , accipiatur . De his vero usuris vetus haec, g multis viris doctissimis agitata est quaestio, casiae a debitoribus recte sibi stipulantur creditores , an ius naturae illis re
Non est quod hie verbosius agamus de huius controversiae , quae supeliore taculo in Belgio recruduit, hiltoria . Otium nobis fecerunt celeberrimus Nooditus de foenore o ' usuris L q. sea. Martinus Schoolc Exercitat.
doctos , qui de hae quaestione scii erunt , magis de iure divino politivo , 'quam de naturali , fuisse sollicitos, adeoque hujus juris
studiosos non multum utilitatis ex plerorumque lecti me camurOS.
g. CCCLX Um. Enimvero quum I) injustum non sit , cum
aliis res non gratis communicare , sed mercedem aliquam exigere ; g. CCCXXVIII. s. deinde II alter, alterius rebus abutens, aliquando insigne lucrum faciat , crcditor O y Vero
354쪽
322 Iuris me Avero in erea re sua, sepe non sine damno Se incommodo, careat, neminem vero cum alteriuς damno locupletiorem fieri oporteat : g. CCLVII. praeterea lΠ ) maximum peri- ieulum subeat, qui debitori res tuas ea lege concedit, ut iis abuti possit , adeoque non absurdum sie, creditorem ab hoc mercedem aliquam pro magnitudine periculi exigere et g. CCCXXXI. xa. rectissime inde colligere nobis videmur, 169 γ rectae rationi in 1
nota repugnare pactam usurarium , cum eo initum, qui ex peeuniae nostra lucrum insigne
quantitas definienda sit pro ratione lucri , quod probabiliter ex sorte capere posse videtur debitor : tamen ira 3 non iniquum e 1- se , eam pro periculi magnitu ame raritatet pecuniae, similibusque circumstantiis , intendi , s L CCCXXXI. χχ. ceta ea plum De-noria nautica ostendit
Cui doctrinae frustrae alii obvertunt, I a
nummum esse rem sterilem , adeoque inde usuras, quathraκον, seu laetum, non possci exigi Eli enim nummus res steri sis physice, non civiliter , quia tape Per commereia pecuniae quis, alterum tantum , immo multo plua, lucratur. Matthia XXV,. I 6L 17ά Commodatum esse gratuitum : ergo & in tuum tale esse debere . Commodana enim , rei nodi fungibilis usum alicui concedens , minus incommodi ac perieuli sentit , quam creditor, dum rei fungibilis dominium cuiri facultate ea abutendi ita debitorem traaufert - .3 ὶ Ipsum Deum usuraria pacta prohibuisse
Axod. XXII, 2y--XXV, 37. Psalm. XU, F. e. VI, 3 . sese Conventionea enim usurarias
355쪽
Cv. XIII. De rerum in dom. cos. eom. 323rias Deus tantum proscripserat ex republiea Hebraeorum catenus, ut Israesita ab Israelita illas exigere non poliet: eas autem inter Israelitas & extraneos diserte permiserat Deut. XXIII, I9. 2O. Ius naturae aut in inter con-
-tribules & extraneos nihil statuit discriminis. Cons Io. Selden. de Dr. natur. O geui. Io. Io. Cleric. ad Exod. XXII, 2D p. m.
Alter contractus ejus ge eris est pisuus , Quid P per quod intelligimus obligationem ad rem h'th da creditori in securitatem crediti tradendam . pactum Si enim res, maxime immobilis, non tradi- 'ticb ς tur , sed tamen creditori in illa constituitur μῆμ jus, illam, si nomen non expunctum fuerit, occupandi, negotium illud, quod inter creditorem & debitorem intercessi , HYPorΗECA adpellatur . Denique si placuerit, ut fructus rei, in securitatem crediti traditae , Creditur
vice usurarum percipiat : conventio haec v4CTI ANTICHRETICI nomine venit.
g. CCCLXX. Itaque ex definitione FIGNostis patet, r7α Quid ju rem oppignoratam debere esse in bonis de stum ςx 'bitoris, adeoque III ) fraudem animadversione dignissinam esse ejus, qui rem alienam, veluti commodatam, depositam, locatam , pignori supponit . a Creditoris e se, pignore, si usu deterius fieri possit, non uti, sed a s illud non minore diligentia, quam res proprias, custodire, &, i 63 soluto debito, debitori restituere . Denique , quum regulariter casuin ferat dominus . g.
356쪽
3 al Iur. Nat. 9 Gent. Lib. I. oris periculum penes debitorem maneat
isque , et 8 ) pignore casu sortu to pe: eunte , ad solvendum, quod debet, nihilominus sit obligatus.
Iure equidem Germanico medii aevi , eam intereunte pignore , debitor ab obligatione solvendi debitum liberatus erat . Ius
tind thar aueh da Ru sesuveren , er gilt es ih nicbi , er hat abea sein geld vertobren, da ess hin νον versat't pund , rhr gelubde stunde danu andars . Quibus gemina sunt in Spee. Suev. cap. CCXLIII. Aliquando & pacto spetiali cavebatur, ut periculum esset penes cre- ditorem , quale est apud Pontan. Hist. Dan. Lib. IX. ad ann. AccCCXI. Sed uti id ex singulari Germanorum principio, quod creditor dominium pignoris consequeretur , fluebat , de quo noε Elem. iur. Germ. Lib. II, Iέ. S. 3I9. Ieq- ita rationes nostrae in ipso para- grapho adlatae non serunt , ut haee juri naturali attribuamus .
g. CCCLXXI. Quid Deinde ex uisOTHECIE definitione g. ς' hy- CCCLXIX. colligimus, I79 eam vix cone iis, sistere posse in rebus mobilibus , quas debitor, inscio credi ore, facile alienare , & in extraneum transferre pos et, sed 18o in ii mobilibus maxime , veluti fundis , aedibus , urbibus & territoriis : nec non i8a J in universitatibus rerum mobiliues diffusioribus,
quae non aequo facile e loco in locum transferuntur, veluti bibliothecis numerosioribus ,
ita lino a Si etiam in juribus , si inde in gnis
357쪽
Cap. XIII. De rerum in dom. const. eom. 3 2 sgnis utilitas ad possessorein redundare possit. 183 Quidquid vero hoc inc do oppignoratum sit creditori, in eo illi ius merito durare , ita quemcumque res ipsa translata sit :quum alias sine cffectu futura esset hypothecae constitutio.
Addimus haee ob verba Pusendorssi de tu
pothecae sunt inutiles. 'Lam tibi ultro deλιον sol xere renuerit , vi utique O arm s erit in- madenda possessio Θpothecae . Atqui etiam citra adsignationem Θpothecae inter pales quaelibethona debstoris invadere iscebat . Sed non de- sunt exempla hypothecarum hujusmodi & inter liberas gentes constitutarum , qualia eoulegit Hert. ad hune locum p. 738. seq. qtii Rad rationem Pusendormi eleganter respondet, posse hujus hypothecae insignem usum esse, si urbs ita oppignorata ad tertium pervenerit . Ceterum facile largimur , non temere contentas fore liberas gentes hujusmodi simplice hy- potia eca , sed saltim sibi stipulaturas jus praesidii in urbibus oppignoratis, quod anno MDLXXXU. fecisse novimus Elisabetham , Angliae Reginam , quum ei Migar Ulissm-gam, Ramhenium & Brillam oppignorallant. Em. Meterata. Rer. Bus. Lib. XIII. & Anna. listae Belg. reliqui ad hunc ann.
tantum locum esse In oppignoratIOne rerum ti chreti-
fructuosarum : quum que fructus vice usura- cum rum sint, i 2s eo; non notabiliter excederu
358쪽
326 Jur. Nat. 9 Gentis Itib. I. re debere usurarum modum , quem supra a quitati convenienti silmum esse , diximus. I 8 6 Casum hic quoque non ferre creditorem, nisi aliud conventum sit, ac proinde, i 87 si obsterilitatem calamitatemve publicam tantum non l erci pere potuerit creditor quantum eiusurarum nomine debebatur , illud debitorem merito aliunde supplere debere. 6. CCCLXXIII. Omnibus vero his contractibus commune est, 188 γ quod, quia in securitatem crediti ineuntur, g. CCCLXIX. creditori iussit pignus & hypothecam ob moram debitoris distrahendi , & , deducta sorte , cum. usuris , reliquum tantum pretium restituendi debitori r nisi 189 adjecta sit LEX COMMIs- soaIA , id est , pastim de re oppignorata ,
si intra certum tempus non reluatur , credI- tori pro sorte & usuris relinquenda. Quamvis enim id pactum improbent leges Romanae recentiores, ) l. un. C. Theodos. de commissor. rescind. l. ult. C. de paἱ i. pian. idque jure fieri potuerit , ob creditorum quorumdama aritiam : non tamen inde sequitur , ut &ius naturae , quod domino alienationem rerum suarum sit, quicumque conditione permittit , g. CCCIX. a 3. improbet hujusmodi pactum , a quo ne principes quidem di gentes libetas abstinuisse , exemplis Variis demonstravit laudatus Hert. ad P end.
Veteres enim Ieges, strictius inhaerentes simplicitati iuris naturalis , nihil habent, quod
huic PACIO coMM13sORIO adversetur . Immo libem
359쪽
libera adhuc repti bliea illud proe licito habatum esse, , P obat locos Ciceronis Epist. ala famin XIII, s s. ab eodem Hertio , & ante eum a Iac. Gothosredo ad L unia C. Theod. de eommias refc. adlatus : Philotes Atabandensis teποδουκας cluvio dedat 2 hae eomm Nes,nt . Sed mira creditorum asperitas , quae
miseri debitores , pignora debito pretiosiora Lub hac conditione, dare eoacti , ad inei tax redigeiamtur , demum subegit principes , uir hoc pactum , eum maximo debitorum detrimento coniunctum , legibus severissimis pro-
Tert pus, qui & ante inventum nummum , Quid L. N postea, locum habere potuit, contractus est Fingiussio, id est, obligario ad id, quod eos fili,' tertius debet , in subsidium solvendum . Si &expro- quis enim. pro altero non in subsidium missis e soluturum , constituri , set unae cum alio insoliduin sese, obligat , ΗΕ - , & obligatio
turiusque coRREALiv Vocatur . Denique qui . di erum , conseRtiente creditore , obligatione liberat , eamque in id totam , sulcipit ,, is Expm Masson adpellatur . Qui Contractus. Omnes aeque , aC pigJloriS in securitatem
creditorum excogitati sunt , & frigescentis inter homines amoris ac fidei argumentum Frabent locupleti sthmum.
si enim tantus esset intet homine& amor squantum esse oportebat nec ereditor diffideret debitori, nec debitoo de creditore defra dando ver eogitationem animum subi re pateretur et & sic nec pignora , nee fideius
Ies s nec Correos , nec expromissores , quisquam exigeret . Dum vero hodie tam oc latae '
360쪽
3 28 . Iuri Nat. θ Geni. Lib. I. latae sunt manus, ut, nisi quod vident, nihil omnino eredant : argumentum hoc est humanae perfidiae , tepescentisque amoris luculentissimum . Observavit id iam Seneca , qui de Benem. III, is. Utinam, tuquit, nulla stipulatio emtorem vendItori obligare i nec pacta eonventaque 3mpressis signia custod rentur l fides portus illa servaret , O aequum e
iens animust Sed necessaria optam1 primiae. xunt , O esiere fidem, quam spectare, ma Iunx. Adhibentur ab utraque parte testes: ille per tabulas plurima nomina , interposiιii ρα- rariis facit. Ille non es interrogatione conren-rus , nisi rem sua manu tenuit. O turpem hummano seneri FRAUDIA AC NEQNITIAE PUBLICA CONFEssIONEM l Annulis nostris itur , quam
g. CCCLXXV. Proqui. Ceterum ex FIDEJossioruis definitione g. lhus re- CCCLXXIV. o patet, iso fideiussoribus , lib. ' ' quain obligationi in subsidium acce-liciat'ὶ dant, non esse locum , nisi id , quod debetur, ita sit comparatum , ut a quoVis aeque commode , ac ab ipso debitore principali , praestari possit: adeoque etyi ipsi retiae rationi adversari fidejussiones pro capitis dam'ati S, quamvis eas veteres quaedam gentes admilarint : nec I91 quidquam obstet, quo minus, si mulcta expiari possit crimen , alius pro alio intercedat, seque mulctam pro reo soluturum, in subsidium constituat.
De Graecis res eerta est ex variis exemplis, quae jam collegit Pusendoris de inr. nat . Osenr. V, IO. I 2. Esse & itiuuta , quae vadum D sum probent , ostendit laudatus Hert. ad 2- end. ibid. p. 7 1. Dum vero alii hujuse, modi