장음표시 사용
361쪽
modi obligationem fideiussoriam defendi post
se existimant exemplis sacris Gen. XLII, 37. XLIII, 9. I. Reg. XX, 39. eos omnino fugit ratio. Obligationem Rubenis stolidam esse , unusquisque intelligit , maxime quum non suum, sed innoeentum liberorum capita veluti oppignoret , & quidem non pro reo capitalis criminis: sed pro Benjamini fratris reditu ex AEgypto. Unde vix probabile est, Iacobum virum pium & prudentem conditionem aecepisse . Iudas quidem fidejubet, sed non pro capitis damnato , nec vitam oppignorat . Denique I. Reg. XX, 39. nemo vitam Pro reo obligat , sed eustodia captivi illi demandatur, sub capitis periculo. Ut hinc manifestum sit, hanc veterum consuetudinem tu socris litteris non reperire praesidiuin .
nuod ad obligationem fideiussoritim attia obIigianci, ex eadem definitione g. CCCLXXIV.) . patet, r93) eos se obligasse ad idem, quod in 'creditor a debitore iure exigere potest , adeoque I9 iniquum esse, plus sibi fidelii Lsoribus, quam a debitore , itipulari creditorem : Is s ) obligationem fidejussorum esse subsidiariam, ac proinde I96 jure naturali
illos non indigere singulari BENEFICIO ORDI Us vel ExcussioNIs , sed I97 tum demum
conveniri posse , si satis constet, debitorem principalem solvendo non esse: ) i 98) Plures fideiussores, qui pro iisdem personis ii Ldenaque rebus intercesserunt, merito pro fata tantum teneri, nisi se ultro de di serte in solidum obligarint r atque hinc a 99 ) NE BENEFICIUM quidem DivisioMis illis jure natu
362쪽
33o Iur. Θ Gene. Lib. I. rat esse necessarium , quippe pro rata obligatis , etoo forte confideiussores soI- vendo non sint , idque fidejussor ignorarci
non potuerit ) Contraria quidem fuit gentium multarumi sententia , nimirum fideiussorem & ante de-hitorem principalem conveniri posse. De Hebraeis vid. Prov. XX, 16. XVII, 18. De Graei eis notum illud Τhaletia E'γγυα, πὰρια απη .. sponde, O noxa praesto erit. Denique & Germanorum fertur vetus parcemia et Den burgerem sman vvurgen . Cons. Schili. Exere. XLVIII,
at . Sed & Romanis idem rigor plaeuit , donee Iustimanux beneficium ordinis vel excusisionis invexit Novella IV. Enimvero quum fideiussor non nisi in subsidium alterius obligationi accesserit, R ,. fi ipse illico conveniretur, inter fideiussciem , reum Sc expromin sorem nihil esse: discriminis futurum et ipsa recta ratio docet , illum teneri in subsidium,
nee ante debitorem principalem esse convenien- dum, Cie. Epim ad Attic. XVI, 1 F. SPonforesa Alare, videtur habere quamdam δυ-rί
g. CCCLXXVI L. Quum porro, REr se' alteri in solidum obligent: CCCLXXIV. facile patet, et oi
creditoris in arbitrio esse, ab utro exigere velit solutionem, ' ΣΟΣ uno Vero expungente nomen, alterum liberari , sed tantum ratic ne creditoris,. cui, quod debebatur, sol tum est, zo3 non ratione correi, qui dum
pro Correo solvit, ejus negotia gessit, g. CCCXLVI. adeoque omnino indemnis ab altero practandus est. g. CCCXLIX. Ioz. λ') Nun.
363쪽
Cap. XIIL De rerum in dom. cos. eomia 33 tη Non ergo hie loeus est divitioni obligati
nis . Quia tamen , si uterque reus solvendo est, & uterque Deile potest interpellari, nulla iusta caussa est, cur unum urgere, to tamque sumnaam ab eo solo extorquere velit creditor 2 ipsa eum humanitas , non adeo amare ius suum persequi , sed reum utrumque urgere iubet . Neque enim patitur humanitas , ut aliquid ab altero cum eius incommodo exigamus , quod facilius & sine . nostro alteriusque detrimento consequi post
CCCLXXVII L. Denique ex ExpinMusollis definitione g. Ae deii CCCLXXIV. colligi imis , ao4 eius eam deat esse: obligationem, ac ipsius debitoris situm iPrincipalis, adeo, ut 1 os hic expromissi ne cum, Consensu creditoris. facta liberetur ac proinde χο 6 expromissor nec ordinem vel debitoris excussionem urgere, nec z67 creditor, si ab expromitare suum servare 'non potest, ad debitorem principalem , quem semel liberavit, recurrere possit, sed ab e promistare , cuius fidem sequutus est , id quod sibi. debetur L simpliciter exspectarci
Proximus est contractu& socIETATIs , quem Contra non minuS ante: inventum nummum , quam μ'
postea, locum invenisse, vel ex eo intelligi ς ς - Τ tur quod nihil aliud est quam lucri , ex
collatis rebus. vel operis provenientis , damnique inde emergentis , inter plures comminicatio Rus vera atque operra aequα
364쪽
332 Iur. Nat. Θ Genn Lib. I. ante inventum nummum, ac postea, comm . nicari potuisse, nemo temere dubitabit.
Itaque hie agimus de eommanione, socio-vum eonsensu inita . Consensus vero quum vel expressiis sit , vel tuitus , de hie idem , quod ille , operetur: t g. CCLXXU. et s. consequens est, ut & societas tacito consensu , id est, facto, eontrahi possit. Ηert. dus. de
Deietate facto eoni. Prout vero , vel omnia' ' bona, vel quaedam tantum , vel res quaedam singulares operaeve, eonferuntur, socieras vel UNIvΕRsALIs, vel GENERALIs, vel SINGULAliis soleae adpellari . Universalem & generalem s. aleam . quodammodo eontinere , in singulari aequalitatem observandam esse , recte monuit
Grol. de iure belli pae. IA I r. 24. g. CCCLXX. Quum ergo ita societate UNIVERSALI linia versi, id CENERALI Cuaedam bona communia sint , ita taliten , ut hic contractus qu'dammodo aIeam contineat: f. CCCLXXIX. consequens est , Σο8 ut lucrum quidem Mdamnum inter soci os hos Commune sit : at zo9 collatio tamen admodum inaequalis esse possit , hec xio habeat socius , quod conqueratur,.si, exigentibus necessitatibus , unus socius, qui minus contulit, altero plus expendat: immo , quin et 1i socius contra. etum ab altero aes alienum pro rata exsolvere debeat , eo minus videtur dubitandum , quo mabis expediti iuris est , & lucri ab uno facti alterum esse participem , eumque , qui commodum e re sentit, merito & incom- inoda seire debere.
365쪽
Cap. m. De rerum in dom. eZ 7. m. 333g. CCCLXXXI.
Contra quum in societate sINGULARI meri- Quid in observanssa sit aequalitas, g. CCCLXXX. singui ea vero in collatione non semper observemr: 'sequitur sane , arr) ut aequalitas illa individundo lucro, & damno non possit esse ariar,merica, sed geometrica, adeoque, at 3)qui plus rerum operarumve in commune contulit , tanto plus lucri damnique ferre debeat, quanto alter minus contulit. Quandoquidem tamen in suis rebus quisque auteri qualecumque commodum concedere potest: g. CCCIX. 73. nemo negaverit,ar pone socios pati ionibus inter se aliud statuere , & in dividendo lucro damnoque vel aequalitatem arithmeticam, vel 2r s qua emcumque inaequalitatem probare, dummodo non ais ) dolo unius ex sociis hoc Iaegotium degeneret in societatem leonina n.
sunt qui hie aequalitatem arithmetieam ttanquam Inter fratres , servandam esse statuunt, & ita interpretantur l. 6. l. 29. I. go. D. pro sec. aliosque juris Romani, locos. Con-
Lect. ad tit. Inst. de sciet. Sed quum fictionem redoleat illa sociorum fraternitas, adeoque In iure naturae ejus ratio haberi nequeat, Praeterea lite luerum ex rebus operisque , In commune collatis , proveniat: nihil aequius protecto est , quam ut lucrum damnumque Pro rata rei operaeque collatae dividatur. Reete Aristor. ad 2 leom. I, 16. E'ν
In pecunrarum communione plura accipiunt , plura contulerunt.
366쪽
Rn socio Denique observandum , quum haec socie. lice/xx tas consensu , vel per modum conventionis
Hεtate Iuris naturalis principiis vix deduci posse re- excedom gulam iuris Romani, ex societate cuivis excedere licere , dummodo id non intempestive & in alterius fraudem fiat: sed potius ΣI 8 rem omnem redire ad legem conventionis, & hinc, si perpetuam societatem inire placuit , eam debere esse perpetuam , . sin temporalem , temporalem a nisi quod ,α19 si alter sociorum injuriosus , damno susve sit, vel leges contractus manifesto violet, aequi stimum videtur, socio facultatem esse debere , & ante tempus constitutum societati renunciandi. Quod vel ex ipsis rationibus , quibus veteres juris conditores utuntur , liquido Probari potest . Modo enim hane reddunt rationem , quod communio si mater discor, diarum: l. 77. s. ho. D. de legar. II. modo , quod naturale vitium iit, negligi id , quod communiter possideatur et L 2. c. quando quib. quarta pars , quibus tertiam rationem addunt nonnulli , quod personae , quam socium adstiscimus qualitas & industria eligatur , adeoque s spei non respondeat socii fides & diligentia , foeto merito satquin esse
oporteat societati renuntiandi arbitrium . Enimvere non minores saepe discordias exei tant emtio venditio & loeatio eonductio , in quibus tamen negant , locum elle Poeniteri viae . Et non minus aliquando negliguntur aedes, aliis locatae , quam communes , Ectamen ideo contractum aute re pu3 abrumpere
367쪽
IV. XIII. De rerum in dom. const. com. 33ypere non lieet. Denique &, qui operas conducit, personae qualitatem & industriam eligere solet , & tamen contractum ante tem pus finire nequit. Si ergo de reliquis contractibus valet regula e Sicut Aisso libeva potestas unicuique est habendi , mel non habend.
contractus e sta renun are semel eonfisutae obligationi , ad νεο sario non consentiente , nemo
potes r l. s. c. de obi. art. quidni etiam de societate idem omnino .dici posset Θg. CCCLXXIIII. Subiicimus DONATIONEM , per quam intel--Iu- Iigimus promitium de re nostra in alterum nratis transferenda . Ex ea vero definitione tionem facile patet , azo eam non modo pure, sed & sub quacumque conditione , adeoque dixi sub conditione letiam mortis donatoris, vel ejus contemplatione fieri posse , adeoque ara recte dividi in DONATIONEM INTER VIvos , & MORTIs CAUsSA . 223 Rem inter vivos donatam merito esse tradendam ,
nec a 2 donatori eam revocandi superesse arbitrium. Denique ex iis , quae supra diximus, colligi potest .. a 2 donatarium , re evicta , a donatore petere non posse evictio
nis praestationem , g. CCLXXIV. α . &
Σas donatori ad gratum animum quavis occasione verbis factisque testandum omnino esse obligatum . g. CCXXII. 4o.)9. CCCLXXXIV.
Denique de omnibus generatim contracti- Cormia. bus adhuc monendum est, ars illos, quia ri quae
consistunt in consensu, g. CCCVXVII. ab
368쪽
Jur. Nat. Θ Gme. Lib. I. Deinde , quia contraetus commercii caussa
inventi sunt, g. CCCXXVII. contrahendum quoque laesse de rebus , quae honeste , & permittentibus legibus , in commercio
esse possunt : ac proinde a 28 nullum valere contractum de rebus turpibus, impossibilibus , rebus per Ieges commercio exem-tis, quamvis et a8 J quum res pleraeque non natura, sed legibus positi vis commercio eximantur , eae etiam Contractus permittere
possit super rebus , super quibus aliarum gentium legibus de moribus contrahere non liceret.
Exemplo esse possunt cadavera Ea oppignorare apud nos procul dubio & inutile esset ,& pro contractu turpissimo haberetur. Comera apud AEgyptios lex permittebat cadavera parentum condita oppignorare, & ei, qui, illis neglectis , non expunxerat nomen , hones a sepultura negabatur . Diodor. Sicul. Bibl. I, 93. Contra natura inhonesta est o pignoratio uxorum , liberorumque , quod in regno Begu permittimur , quia illa non potest non plena esse tristissimi eventus. Unde Screditorem relegatione dignum iudicabant Romani , qui sciens filium familias pignori a patre acceperat. t. s. D. qua rex P gπ.CA
369쪽
naturae nihil sit discriminis, dum utrum- pactorum que negotium utriusque consensu capit α ΠλΠπν1ubstant1am: dici tamen poteit , CONTRACIUS differen-
ex vetere loquendi consuetudine ad rerum tia ξoperarumve commercium 3 g. CCCXXVIL 'ε. pacta ad alias res, factave, quae in commercio esse non solent, pertinere. Sic eragia quamvis homines ingenui utriusque sexus non sint in commercio : inter eos tamen, conis venire solet de nuptiis, vel in futurum , vel in praesenti, celebrandis, isque consensus tum sponsalitius, tum nuptialis PAcTORUM nomine recte venit. o Agnovit id discrimen etiam Pusendorsus
de jure nati O gent. 2. q. Et quamvis seraptores Romani , quia alio sensu accipiunt voeabula, aliudque diserimen pictorum &contractuum statuunt , non semper verbo contrahere utantur de rebus , quae in eommereio ; die sei de rebus factisque , extra commereium positis , veluti dum dicunt em-
rahere nuptias , ι. 22. D. de ritu nupt. paci- si ab aliquo nummos et Ual. Max. IX, q. 2. nomen tamen CONTRACTUs vix aliter ace, Piunt , quam de conventione super rebus ,
quae in eommercio sunt. Ruod adeo verum . est , ut ideo jureconsulti contra Donet . comm. Jur. XIII, I 8. negent , nuetias esse contractum , qui ineatur de personis & immin. deIur. Vat. o Gem. P di .
370쪽
3 3 3 auri N A dic ent. Lyb. I. . dividua vitae consuetudine , quae non lint in commercio. Nihil ergo obstat , quo minus nos hoc pactorum S contractuum discrimen
g. CCCLXXX ULNimirum quum homines suaviter & commode vivere non possint , nisi sibi invicem
praestent ossicia , quae supra HUMANirAΤis &BENEFICENTIAE diximus, g. CCX4V. a. 4 Zeita tamen inter homines jam pridem refrixerit amor, ut de eorum humanitate & beneficentia confidere non possimus, g. CCCXXVI. denique illa offcia sint imperfecta , & invitis extorqueri nequeant: g. CXXII. consequens est, a ut non alia sit ea certo consequendi ratio , quam consensus alterius . Qui consensus duorum pluriumve in idem placitum de dando aliquo vel faciendo, quod alias vel plane non, vel tantum ex lege humanitatis & beneficentiae debetur, quum V Cetur PACTUM: ab ea, quae nobis ab aliis dari fieri ve jure perfecto cupimus, nobis PACI- sei debemus. Exemplo esse poterunt Abrahamus & Abita
melechus . Ipsa sana lex humanitatis & heneficentiae utrumque iubebat benigne adversus se invicem ageie , & maxime Abrahamum s. virum virtutis studiosissimum , plurimisque ab Abimelecho beneficiis ornatum, ipsa recta ratio ad grati animi memoriam obliga-ι hat : & tamen uterque sibi ab altero amicitiam & benignitatem. pactum esse , legimus Gen. XXI, 23. seq. Ita siepe veteres alios Paetis oblisabsit ad praestand a id , ad quod