장음표시 사용
481쪽
44o Iur. Θ Gene. Lib. ILf. LXXI. Ceterum uti ea est genuina potestatis parentum ratio , quod ad finem societatis hu-Quando jus consequendum necessaria est facuItas liberorum actiones ad hunc finem dirigendi rpotestas. g. LIII. 8. θ ita nemo dubitaverit , 81 quin, obtento fine, & medium cessare oporteat , adeoque 3 6 illa parentum potestas non demum morte eorum , sed tunc illieci exspiret , quando liberi masculi eius aetatis atque ita instituti sint , ut ipsi sua quadravi vere , novamque familiam instituere possint, vel 8 si filiae neptesve domo patria
vel avita enubant, in aliasque transeant familias. 88 Ut ius naturae non probet rigorem illum juris veteris Romani, quod filios cum uxore & liberis per omnem vitam in patria potestate esse iubebat, nisi patres velavi quosdam , ultro emancipatos , e sacris suis dimitterent .
Illud e dominio juris Quiritium , quod
patri apud Romanos competiisse in liberos diximus, prono alveo fluere videbatur . --que enim tempore finitur dominium , neque ullus eo sine facto suo exeidere potest. Isine& imaginariae illae νenditiones in emancipationibus adhibitae . Nihil enim analogiae j
ris magis videbatur eonvenire , quam ut res mancipi, intereedente maneipatione , abalienaretur. Vid. V. A. Corn. van. Bynhershoch
de iure oeeid. lib. Cap. I. p. I 6y. seq. Quum vero illud dominium in liberos , tamquam res mancipi , jus naturae & gentium plane ignoree : g. LV. ' illud etiam rigorem illum , quem in paragrapho descripsimus , isnorare certissimuna est.
482쪽
Cap. III. De officiis ἰn spe. parent. θc. 4 Ig. LXXII.
Quum vero potestas tantum parentum , Soluta
f. LXXI. 86. non item amor , quem ipsa P- ςn natura insevit parentibus, f. XX UlI. libe- 'ai r ris e familia dimissis cesset: consequens et , non deros ut bonorum parentum sit, etiam sepa- b es μ' ratorum a se liberorum felicitate delectari ,
'o ) eos ope & consiti' pro virili juvare , si & non minus his , quam in familia
Perleverantibus, quantum honeste fieri potest, lucrari , 9α nihil denique reliqui facere , ut eos reddant quam felicissimos. Ex quibus simul patet, 93 cur emancipati non minus, quam sui liberi, parentibus ab intestato merito succedant. γ'ὼ Itaque ab aequitate naturali discessisse videntur gentes pleraeque , quae filias nupturas , oblata certa dote , contentas , exsor
tesque ella iubebant paternae hereditatis . Equidem haec lex iustam habuit rationem apud Hebraeos , quorum rempublicam ita instituerat supremum Numen , ut cuivis tribui sortem suanti attribueret , cujus agros Rhona in aliam tribum transire noluerat . Rum. XXVIL Sed non aeque laudaveris similem Syrorum morem , cuius vestigium exstat G nes XXXL I . seqv. nee non leges Atheniensium , de quibus plura erudite disseruit Iae. Perizon. de lege Vocon. p. II9. seq. Quin multo minus aequam dixeris legem. Romanorum , de filiis etiam emane patis a paterna haereditate exeludendis , quum ipse Praetor ejus rigorem , data illis bonorum possessione , emolliendum , quin eam plane abolendam dixerit Iustinianus 2 ον ella cXVILLEmaacipationem enim potestate.a tantum T s Paren
483쪽
q4 2. Iuris Nari. θ' Gentia L R. In parentum tol lere oportebat non amorem, ex quo successionem abi intestato esse derivandam , suo loco, ostendimus . c Libia I. g.. ,
rentum & rentum positum esse arbitrio , liberosne cu- , si iiis' juicuimque altatiS e Potest Me dimitture ,. anile post. Colatan iam adulto& invitos in familia re ita im qua- nere malint nec us ) excusandas esse libe- utilia IOS, ui invitos Parentes. deserere, & fraena solvenda .Veluti mordere non dubitant ia Quemadmodum
t enim injustet agunt parentes , qui Ruid eo Ium omittunt, sine quibus finis hujus societatis obtineri nequit: g. XLV. 76 ia) ita liberi se salvae justitia, non poliunt subduce ' Parentibus ,. quia quod sibi quis lue fieri non , vult, id nec aliis facere debet. c Lib. I. gia
LXXIV. Libet, Qt emadmodum porro parentum amorem imi extinguere non oporter liberorum. discessu ae
parentis V erationis , quoi liberi illos prosequi tenen-yotestate dum inulici minus tunc cessare deber velut
est . Ennio quum unusquisque a1 amandum eum, a quo beneficii L ornatus est, obstrictus. iit , Libia I g.. CCXXVI.. 3r. isque amor
erga benefactores vulgo GRATITUDO. vocetur:
ut biberi, & finita parentum potestate, obli gati maneant ad gratum. illis, animum. quavis Latione ostendendum, 983 eorum benevoli iam. verbi& ornandam, ses, , beneficia bene- , ficii
484쪽
Cap. III. De officiis in sic. parent. θα 4 3ficiis pensanda, nihilque, quod alicujus in menti est , de ad tamiliae decus pertinet, veluti conjugium, sine eorum consilio su-1cipiendum: quinio o & alimenta indigentibus suppeditanda. Quod genus gratitudinis
quamvis ad officia imperlecta reterendum videatur, Ioi ita tamen comparatum est, ut leges civiles liberos, ossicii sui immenores, ju: e meritoque in ordinem cogant.' Lib. I. g. CCXXVII. Si vera sunt , quae de ciconiis memoriae
prodiderunt veteres , eas parentes senectute consectos alere et etiam a brutis animantibus in ruborem dantur liberi beneficiorum immemores. Eleganter AElian. H R. animal. III, 23.
rentes alunt, etsi humanis hoe facere legibus nullis jubentur, sed sta naturae bonitate ad id ἰmpelluntur . Annon vero recta ratio ad
id impelleret homines , ad quod ipsa bruta impellit natura f
Si parentes , antequam liberi ad iii stam Tutorum aetatem pervenerunt , decesserint e res ip a suadet , io2 ut eorum educatio demande mutua ois tur aliis, quos oroREs vocant, adeoqtie bli Sὸ io
1o3 TUTELA nihil alvid est, quam potestis, actiones liberorum vice parentum dirigendi, eorumque bona administra idi tanti sper, dum ipsi liberi justam aetatem attige int , idoneique sint ad se suaque rite gubernanda . 's S. LV. I'. Ex qua definitione porro col-
485쪽
- . Iur. Nat. 9 Gent. Lib. II. ligimus, ro tutores eadem potestate uti , ac parenteS , quatenuS eam arctioribus i mitibus non circumscripserunt leges civiles ; sed& ios ad eamdem fidem eademque officia, quae parentibus incumbunt, teneri; denique ro 6 pupillos non minus ad amorem venerationis , obsequium & gratitudinem , obstrictos esse, ac liberos: quin ro hanc obligatioRem tanto esse strictiorem, quo m jus est beneficium , ab iis prasti tum , quos non natura, sed amor benevolentiae , ad benefaciendum excitavit.
Quamdiu pro impuberibus vel mi norennibus
habendi sint liberi, jus naturae eo minus definire potest , quo magis diversae sunt eorum indoles , quum in aliis sapi entia ante pilos ,st, alii sero , alii vix umquam sapian . At quia tamen legislatores ad id, quod ut plurimum fit, merito attendunt: g. XLV. 6o. recte atque ordine fecerunt , dum certos pubertatis ac minorennitatis definierunt annos . Quam variae vero his fuerint eorum sententiae, repetitis ex omni aevo testimoniis, ime ura & ex instituto ostendit vir illustris Io. Petr. a Ludevvig. dissertatione singulati de aerare legitima puberum majorennium.
De inciis , in seserate herili observandis . s. LXXVI. PR'gredimur ad soCIETATEM HERILEM , natura quidem non tam necessariam , ac
illae simpliciores , de quibus hactenus adirem
486쪽
Cap. IV. De Oscii in se. hertia obsere. 44 sest, at inter homines tamen jam inde ab antiquissenis temporibus frequentissimam, per uam intelligimus societatem inter dominum ominamve & servos ac ancillas, in qua hi ad dominorum utilitatem operis suis promΟ- vendam , illi ad hos alendos, immo & aliquando ad certam mercedem praestandam obligantur. Quum enim ita comparatum sit, ut alter alterius opera indigeat , nec quid-
quam obstet, ut quod cuique deest, id ille alterius operis suppreat: Lib. I. g. CCCXXV. 3.) consequens est , I) ut aliorum operas ,
quocumque intercedente contractu, nobis recte stipulemur , atque ita Σ inter nos se vosque & ancillas nasci possit HERILII SOCIETAS , quam inaequalem vel rectoriam esse , facile patet. g. XIX. s 6. f. LXXVII. Itaque per HERUM HERAM va intelligimus per- inld heis sonam , quae aliorum operis ad suam utilita- s, vellem promovendam utitur, & his vicissim ad c alimenta, vel insuper ad merce em praestan- vel andam, obligata est. SARvi vero & sciLLA sunt iii ae personae, quae ad dominorum utilitatem ope- yza ris suis, vel pro certa mercede ali inentisque, vitus vel pro solis alimentis promovendam obstriectae sunt . Ex qua definitione facile patet ,3 ) servitutem prioris generis esse MERCENA-RaAM, eiusque fundamentum non aliud esse, quam locationem conductionem 'posterioris OBNoxiΑM, ' 6 ejusque fundamentum esse dominium in ipsas personas servorum, justo titulo adquisitum.
487쪽
446 Iur. Nan is Gen . Lib. II. Uti placuit vocabulo , quo usus est Phaedrus Fab. Lib. III. praes v. 3 .
Servitus OBNOXIA , is uia quae volebat , non audebat d cere ,
Adfectus proprios in fabellas iransulit. Uti enim hie serjitutem dixit pro servo , IEsopo , ita eam obnoxtam vocavit , qualiύπώ, -ον , quia i Psopus hujusmodi servitutem serviebat . Graeci obnoxias δ o , memcenarios οικε ταs vocabant , teste Athen. Derno . VI, 19. Ceterum utraque servitus antiqui stima est . Quemadmodum enim Abrahamum iam quarto a diluvio saeculo multos servos obnoxios domi suae aluille , constat et Genes XI, s. XI S Iq. q. X riseq. ita Iacobum Labano mercenarias operaS per multos annos praestitisse , notissimum est ex Gems XXIX, I s. seq. XXX, 28. Equidem &Noachus jam Genes. IX, 2 s. mentionem facit seivitutis obnoxiae , cique Chanaanem , nepotem , ob illatas sibi injurias addicit . Sed praedictionem hanc esse eorum , quae . haud paulo post acciderunt , recte observavit Io. Clericus Comment. n Genes. p. 72.
obnoxiae servituta.'uidam jure , sese addituri
g. LX XVIII Et de prioris quidem generis servitute ne
mo sanus dubitaverit , quin rectae rationi arquitatique naturali non repugnet . At nec posteriorem esse contra naturam , vel inde patet, quod experientia docet, esse homines indole tam servili praedito ς ut nec se familiamve regere , nec necessaria vitae praesidiae
sibi suisque parare possint. ' ) Quum ergo unusquisque vitae genus, cui idoneus est, ell-gere teneatur, Lib. I. g. CXLVII. ΣΙ. seqv. hi vero homines nulli alii vitae generi idcimi sint, quam ut aliis pro alimentis praestet
488쪽
operas: nihil sane faciunt contra ostii i um,u se Ie aliis in perpetuum, hac conditione addicunt α' Observaverat hoe Aristoteles , qui ideo quosdam homines ψύσει δουλουs , natura servos. elis, observaverat Pol MI, 3. sese Quod quamvis recte refellat Pusendoimus de iur. nat. gent. IR 28. & κω. 2. si ita accipitur philo-losophus,. ae si stupidi illi homines ipso acta prudent torum servi sint , veI quasi his ius. perfectum sit , illos sine alia eaussa setvitute opprimendi, quemadmodum Graeci sibi liuiu Dpodi ius in barbaros. videntur adrogasse: nihil. tamen absurdi inest huie sententiae, si de indole servili, non de naturae conditione, intelligatur , uti illam intelligendam putavit Man: Heinsius in epist. ad Ge. RAMerum , apud Ian. Rutgers. Vari Lectiam, Sie sane
observaverat Agesilaus apud Plutarcta apo
g. L X XIX Praeterea alios , quantumvis. haud ita stu- Alii oia extrema paupertas calamitate sque vel extremi Publicae , vel privatae, subigero possunt, ut P*RPς ist Vue quam fame perire malint Q vim 'erum homo ad vitanae conservandam , evitandamque mortem ac destructionem , omnino
di imminentibus morte vel, servitute , ipsa recta ratio e duobus his malis physicis, id, quod nummum est, eligendum esse suadeat: Elem. philia moria gia CLIA ' sequitur sane, 8 ut ei, quem in hoc articulo fortuna. ἀeprehendit , non sid vitio vertendum , si, I Q ci
489쪽
4 8 Iur. me. Θ Gent. Tu. II. nullo alio honesto medio interitum evitandi, sese offerente , is vituti sese addicat. ' sie sane Regi sese tamquam mancipia aldicebant AEgyptii , ne diuturna fame eoasume rentur, & beneficii loeo habebant, quod Pli raoni servire liceret pro alimentis . Mine, ae cepta servitutis lege , Iosepho respondebant tTu nobis vitam dedisi , gratiam apud domν- num snveniamus , O simus Pharaonis serv3 . Genes XLVII, Ite & Thraci eas mulieres, ingenuae licet ortu, voluntaria tamen serviture victim sbi apud Erythraeos quaesivisse, auctor est Pausanias tib. VII. cap. U. ut iam non dicam de Frisiis , de quibus Tacit. Annat. ν, 72. nec non de Gallis , de quibus
Iul. Caes. de bello Gall. H, I . f. LXXX. - . Denique servorum numerum in immen- auxit bellorum furor . Quia enim hostipit hanc in hostem omnia licent; licebat etiam hostes ς' 'di acie victos occidere. Lib. I. f. CLXXXIII.) eunt.' Quum vero , qui vel sine adgressoris laesione, vel leviore malo illi repraesentato , periculo defungi potest, non debeat ad caedem temere provolare: ibid. g. CLXXXI. r. o. non iniquum sane est , i o vi inorem servare victos , in captivitatem abducendos , ne noceant, &, ne gratis alantur, in servitutem detrudendos : nec It reprehendendi sunt , qui ea lege vitam servare , quam perire, maluerunt , Elem. phil. mor. g. CLII. a.
Vere ergo & hare societas nascitur ex consensu , quamvis non ultroneo, sed vi ta
490쪽
Cap. IV. De οσesis insoc. herili Uerm 4 sextorto. g. XUL Vult enim victor ubctum servare, sed ea lege , ut servi ae . Uiactus vult servire, ut servetur. Nam si nollet, nihil impediret, quo minus in victoris arma
irrueret. Duarum voluntatum eonspiratio est
cietas ergo inter dominum & maneipia belloeapta ex consensu nascitur .
f. LXXXI. Haec vero servitutis obnoxiae genera non euidam Potuerunt non aliud producere , in quod servi quis ipsa nascendi sorte detruditur. Qui astu' My enim servitutis obnoxiae fundamentum est do minium , iusto titulo adquisitum, f. LXXVII. 6. hos vero titulos omnes servos adquirem di iustos esse , hactenus ostendimus et g. LXXVII. seq. consequens est , in ut hi omnes servi ancilla ve sint in iusto dominio herorum . Quumque extra legitimum matrimonium , c quale inter quosdam huiusmodi servos vix locum habere poterat, partus sequatur ventrem: Lib. I. s. CCLII. so.
non mirum est , a 3 partum ancillarum obnoxiarum , tanquam accessorium ventris , eamdem eum matre subiisse conditionem . Unde r ubique terrarum innotuit Fenus servorum, quod vERMARUM nomine apud Romanos veniste novimus.' ) Matrimonium est societas simplex personarum di versi sexus , proereandae, edueandaeque sobolis eaussa inita. I. XXVIII. Qui
in hune fineni consentiunt , eorum in arbitrio & potestate esse oportet, ut illum eligant , mediaque ad eum obtinendum neeeia saria adhibeant. At servorum ancillarumque