Belli SvecoGermanici volumen primum in quo post causas belli paulo curatius enucleatas, series ejusdem ab ortu usque, ad gloriosissimi Sveciae regis, Gustavi Adolphi, secundi & magni, obitum, ac finem anni millesimi, sexcentesimi, tricesimi secundi d

발행: 1648년

분량: 404페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

101쪽

s; BELLI SI ECO GERMANICI

Praeterest Rex Adminissitatorem qum Rex sibi persuaserat, dis aculta-Hisi δε-

monuerat: Ma eburgo, tanquam be&γ tibus res tunc temporis implicata re-nus Sper' arce a sas totius expeditionis, ante , periri. Civitas imaginata sibi fuerat; p

omniatumra a cara prospiceret , nec pia Regem, sine mora, se posito omni alio:

ra,rvam et eriposset, armis amplexus, respectu, recta cum Exercitu veni viribus dus sis, earum opp/nmenda- rum universos ac singulos, in pri-rum hesi praeberet occasionem. Quo stinum statum, pristinam tranquillit salutaria haec Regis monita insuper tem repoliturum: Hac spe lapsi,quod habente,& dele dius suos per diribi- ratio belli id ne unquam admitteret, toria, is dioeces eos oppidis hinc inde de priori animorum alacritate mul-

instituta, distribuente,accidit: A Cae- tum remiserant. civitatis autem dc sarianis,qui nascenti malo, antequam, altioribus radicibus actis , invalesceret,obvia ituri,copias e vicinia conrr.

xerant, magna noviter conscriptorum

militum partem, inter alia cumprimis Calbae ultra septingentos, opprimi. Accedere liis jactura hauu modica,quam Bockii, jam Tribuni, culpa Administrator patiebatur. H uic enim, cum copiis suis Magde burgum prope- ac se conferre, Mandaverat: Et paruit quoq: ex parte, milite , , ad bis nulle itum peditumve , assumto, itineri se dedit sed mutato proposito, seu spe praedae, seu aliis de caulis, Halam

Saxonum, duas machinas, qVas ex arce blansieldensi deduxerat , secum trahens, deflexit. Ubi porta, ultimo Iduum Ochobris, vi est racta, in obvios

quosque hostium, aut ferro, aut captivitate grassabaturi. Diu tamen hoc iuccessu haudqvaqvam laetus. Caesariani quippe eo festinantes, in ipse Urbe

ab omnibuς rebus imparatum circumsidere parabant: urorum adventum non exspectandum ratus Bockius , raptim inde retrocessit. Et peditatus quidem, ut sequentibus Caesarianis di spatiis, ac in Episcopatum Mersbum pensem, reliquasq; Electoris Saxoniae . provincias dispersus: Equites vero

dispari a peditibus scilicet , quae Q, erilirtutii ducito via, sed pari fortuna usi, & ipsi, caedente terga hoste, hine inde dilapsi. Eooem terror perculsus, qui in arce Mansfeldensi , es Qversurti urbe praesidio erat miles , utroq; loc , & opima smul, qua incrari praeda Caesariariis cessit. Ita omni pene provincia, do imeis, quae occuparat, levi iterum negotio ab adversa parte Administrator. ejectus, Mam ursensis Urbis mc nibus arctius deinde includi ccepit. . Magdeburgi autem in oribus, civium impressiones, cum eximere illis debuisset, augere potitus Administrator: De subliuiorum re orum minra palam conquerens. Iciem laxiore uti disciplina inter milites; nec ii

amore, nec in veneratione esse apud

cives: Adeoq; talcm se gerere, ut praesentia Hiis publicae ei parum accede-rct momenti. Commeatus, subadventum illius in Magdebui geniis dioecescos agro & oppidis repertus, non, ex Resi, lententia i& primo ipsiusmet consilio, Magdeburgum coagestus, sed .

si artim, hinc inde, relictu in hostium potestatem,oppidi; & agro sub justini

redeuntibus, &ipse redierat. Unde Falckmbergius postmodum non m diocri annonae difficultate conflictari:

Q ippe cum Civitas ipsi & Regiis nil

quicquam alimentorum, nisi numerata praesenti pecunia, praeberet. Dp-ficiente quoq; tormentario pulvere ,& funiculis , Magistratus Urbis non

Joachimicum, iis comparandis, conferre; Administratori angustissima, Sene quidem ad te runcium , mutuo vel scenori sumendum, fides esses in Fal-cken bergium, Regis nomine omnis impensa derivari.

Regimen Urbis penes Magistratum esse, & delectos quinquaginta cives; in duas classes, quarum singulae viginti quinq; capitum , distributos : Hinc sequi tribus, de diversae , in quas Urbs distinctae, regiones quadrantes vulgo vocamo Ecclesiastidus ordo& ipse velut certum ac peculiar quoddam corpus constituere : Sed quod , ob controversias nonnullas , cum Magistratu non adeo eoncors esset, subtrahere se in multis praesenti necessitati; non sine publicae rei der trimento. Magistratus sine favere

Regi & Regiis, ut & prior civi in classis: Altera vero penitus adversari,

102쪽

. VOLUMEN PRIMUM M.

esiicere, ut prior quoq; in pluribus, tanea indulgentia id ampli s adhuetra maxime quoad diribitoria militum. Magistratum destitueret. Eapropter, cum plurium suffragiis in omnibus deliberationibus esset standum, a Magistratu solo nil decerni posse. Et is quidem ad. ecclesiasticum ordinem Konfugere , ejusdem opem, decisionemve, ad diribitoria, quae diximus , pro Regiis obtinenda, implorans: Sed die Magi ibatui accedere te versari, antequam lapsam prius uictoritatem

P Omnia recuperaret. Hac ratio

ne istud, & alia quam plurima salutaria consilia in suspenso manere : Ra ut vix dum adhuc, mense Iinuario Anni proximὰ sequentis, sexcentos eorum . . in Urbem per hospitia distribui, -- petrare pocet Falcken bergius. Λl-. Mense Decembri ad mille pedi- lebae tes, equitesve,Tribuni Sneid in du-ι qua cui, Magde burgo NeoAlvendebam,

lacum satis munitum, emis si , posteroma 'e circa tertiam matutinam vi illa pDtiebantur. Trucidatu', quicquid Caesarianorum occurrebat ; praeda parta satis opima ; repertum itidem

ita torment ita non parum, sc anno-

nete, in frumento partim, fartim in farina, cori ad octingentos. tu cuia Caesariam vero, simul aede se ese rum clade ipsis compertum, ex vicinis prasitulus illico congregati, locum it rum obsessum ivere: octo adductis machinis, violentaq; verberatione in riscaturum s ut, ytae id imped emtorum m Urbem secum intulusethob rentur, bine frauis iterum Gerrens. Hu autem, qo Magdeburgum , rerum suarum is nendarum, aut inde transeferendarum, ire cuperent, commearum

quoque concessit, is etrium disrum ibiadem commoraudi moriam: Ultra quos Aquiis Assi ubsisseret, aut militiae a e sae nomen iterism daret, pro peroro h bitum, proclamatum, o, ubicunget e copia fieret, plexum iri. . . Regem Administrator & Magde Rri rideburgi Civitas, de subsidii ocrus sibi se-Magde rendis, multipliciter, singulari instra bu goti tia, antehac interpellaver. N ab nuerat sane Rexi veruntatiari, ecurλ rio, aeto judicii examine reni secti pen sitan', compererati omni alio respectit posthabito. , Magde burgo liberando recta approperare , ingentis momenti, &praeruptae penὰ audaciae fore: Gnarus;

omnem belli suscepti statum luconsideranti hac praecipitantia 3ncipiti discrimini iri expositum, & , si con silium

secus cederet , praesentis stimum ac inevitabile exitium certo certius ipsam quoq; maneret civitatem. ItEn enim longum,illuc tendenti, cons iendum:

Transitus, & claustra fluminum intor jecta in alioru pleraq; potestate: Successum .consiliorum ambiguum : R ceptum in omnem eventum periculo

siue smae plenum aleae . Itaq; , priusquastituta. Et initio sane Magdeburgen- ἰ milis E Borussin adventaret, equitata .ses, per aliquot dierum spatium, Gro- no deo firmus, viam hanc rectit liberi hostium λrtiter resistere' Mox tamen, illis sine intermissione obsidium urgentibus, animis lapsi, de deditione agere; incolumitatem demum, sed inis eris&pend pudendis legibus, pasti.

Nam, Caesariani vitam iis, velut munus Udam, conresure : Ita tamen, ut aeramento se obstringerent quamdiu funereret, contra Caesarem non militaturor. IVopsestito,evo quisque velut abirent, nec aist spoliarentur, aut uigomodo detinerentar : Arma tamen Oervos, cum Duces, tum milites, in caesar miseriae O tormentorum sub Nndor m usum, pulverem quoque nitra etsi, er caetera belli infrumenta, in Urbe relinquerent. Ultra haec Pappen hemius, sum ratus Caesarianorum Dux prorandae Urbis ingredi haud ausus, perimbages diu sere inde hostes,& lab

rante', viribus eo ii ex parte retram', relevaro , in animu induxerat. Hine illa in Megapolim magna quoqi par te fuscepta expeditio: Ubi junctis, qui circa hoc tempusRat eburgi habebantur, delectibus. ad Albim firmare pede. Rex parabat; Magde burgo magis, magisq; successu teporis appropinquat rus, de datii occasone ,eo perrupturus. Sed conatu hoc ad irritum res

iente, priora Magdebur sectae uni consilia resumta. Verum enimvero,

ne quidem post equitatus Borus fraci adventa quanquam,equestribus copiis Rex jam alidior,longinquae eiusmodi expeditioni suscipienda par esset, res mittebar: Milaum Tactora sum Eoη- suis reperiebatur6arere dii cultatib

103쪽

Equitatus enim hic , longi itineris las- ercitus, quando literae Magdeburgo studio ejam antEonsectus, intermis- supervenere : Meliuscule , ac primasa qriete reficiendus, quam continua- fronte visae erant, jam se res illiς ha-tis laboribus planissimὰ exhauriendus; bere, necad extrema adhucdu deven- tormenta quoq; , res tormentaria, & tum, nunciantes. Q 9d iteque indupedites, incommoda autumni, in hie- bia spes majorum successuum & emo-mem jamjam ruentis, tempestate, pest lumenti in Pomerania cominus assurulutosasviarum voragines quam aegerri- geret, mutato consilio, Viadro com- md processuri videbantur. Ad haec pedibus Caesarianorum solvendore ad Garcium hostis austo Exercitu Rea vos, qua paulo ante enarravimus, fel, gis velut incubabat cervicibus: A ter- citate intendit. ' . go, Magde burgum eunti relinquen- Magdoburgenses autem, ne tur- Hortaris diis His tamen non obstistibus,quia, harentur, certo homine illuc misso, ςς Rςg Magdeburgum haudqvaqvam desere. mutati consilii rationem edocebat, adre, animo ejus sederat, aleam hanc constantiam aervandam adhortatus: 'S

tretare decrevit , datisq; ad Admini- Ne, aut aperta vi, quae nondum υνω', stabit. stratore teris, omnem rerum sta- ut ab hac interim qVicqvas magnopere ser utum aec ita cura ab eodem exquisi- ipsis metuendum, aut dolis is magnificis luctae. tum ivit: Imprimis , Mot militum ba- promisses , orum lubri'm ct subtraberet in armis , & qvoti obviam ipsi flam IdemJatu supers essent experti, procedere posset y Quid porro cum dimoverentur a Geras , quod semel Exercitu quindecim millium adve- animo conceperant, proposiro. IN niens Rex, de commeatu sibi pollice- quidem inpristina, quam Miseris,seumri haberet ὶ De his edoceri , necessa- tentia, irretorto per revestis, si nisrium omnisao ratus; nec tam de expe- bina viribus in tempore uta. Mora; oditione suscipienda, quam peragen- tam advertendM Aandes in insidi- , da & feliciter ad exitum perducenda, quam apertam vim depelgendo,provi- solicitus , . da vis fidely cara pro iis excubiturum, Jahub, ad iter ingrediendum, in nec isqv-, qvod Civitati com . planitie , quae Pas alco adjacet, re- servandae esset, relu D-gius omnis convenire jussus fuerat E Eurum. .

BELLI

. VOLUMEN PRIMUM.

. Summa Lisiri

Ertius Historiae nostrae Liber ab Electoris Brandenburgici,

cs Rem legatione mutua, nec non utrivisa ad utramet harum

restoso initium capit a manebur His comitis ad hos literae, a Regiis intercepia, Electori transmittuntur. - a

Belgi Fib incuntis Anni austicia flatu : Et strenuum regis Si

biferifacinus. Lokenueta Aegiis opugnatur: Landsberga eminus incingitur. Regi ad nova Marchiae incolas mandatum. Tractatua cum Regis

Gallia Legato resustus fasi es inito abolum'. 0 Rex Megapolim ac

104쪽

Uteriorem Pomeraniam versus movens, NeoErandenburgo, aliisve sic , imuin ea, Loitrio quoD occupatis, Demminum aggreditur. Ducis Saveliti in Iens his oris exsecutionis militaris genus. D mini, cis, urbisve, oppugnatio; es, b revisecuta, fiditio. Malchinum ratagemate ab exigua E ὀtorum manu in potesatem redigitur. Bannortu Guphismasiamper lit

xas tentat: Perusio anuente, o tolerandae Obsidioni h praeparante. Olberga nepti deditur. Legei a Rege militi, in Pomerania hostitantil-- scriptae. Ouenbur ensis denuo, socio assumto Orientalis Frisiae Comite, neu-0alitatis satagit: Rege, non sine cause, assentiri pletrectante. cro Tistim,

de satu caesariani exercitu et Schaumbuetis certiorfuctus, Franco num menit. Hornius ab eo sibi praecavet. Tuius, rere,in Regem movens, μολ- grandenburgum expugnat. to Rex, ordinatis in citcriori Pomerania re-su , auctae metatur. Ejus mandatum ad n 4s quosa Tribunos, de com

servanda militari disciplina. 1 c ) Tillius, citerioris Pomeraniae orά digre sis, nec Regem adoriri a Q, ad δέ desueti obsidium redit. Mitrio Gibunus Arensmaidiae ab hoste opprimitu Rex Fran furtum iter instituit. Croatae Moncheberga o Zed icci male mulliantur. Francosumtum, obsessum, impetu Rex capit: Victoriami Protes antibua Lipsae congregatis,ayciatim autem Electori Saxoniae, denunciat, nec non obsessissem, Magd ebur gensibus. Θ) Tillius, fero urbi qb dio levandae veniens, retro cedit. Lancbecia, oppugnata, in Regis quoa manus venit. cIo' Sequuntur Lipse isti conventu causae, indictioi es alia communia. Electoris cumprimis Saxoni Uervor, i ro re Protestantium publica impense cura: Qui

ecretum conventus Caesari transUitiis. Theologorum Lutheranae es refo malae doctrinae colioquium. Iro Clanculariu3 Regiorum tractatim cum

iisdemProtestantibu3; ac uetioris Saxoniae sub hoc vitentio. Elector Moyde burgo commcatum fue pulverem nitratum per Anci fluos inferri patituri Qua occasione Comes Lad nius is Regiis oppressus. Idem ad Regiorum doletius conni/t: A quibus Sub bqmM Chisa interemtus. Litera in El Horem, o alio; Protestantes aculeatae apud nunc repertae Publice es ρr palam Elector Magdeburgensibus opitulari detrectat. Aliorum trotesantium ad Regis postulata declaratio. cra) Inferioris ci Oniae Circulus Lip- esse decretum amplectitur. Pontificii, foedere juncti, nova e contrario a ma expediunt Ultimae Regis ad Magdeburgenses literae . ac Spream,

Havelanni versus iter. Primi cum Electore Brandenburgico, de tradendis munimentio fluminum transitu onortunis, tractativis es prima de Spamriae coro transactis: mod a Rege praesedis firmatur. Caesariani loca cis Albim mctu deserunt. IM Rex cum Electore Saxoniae de obsessi MVά turgi liber ione nequicquam agit. cin Magdeburgensii Obsidii Ierlis, o exitu , cum urbis pernicie conjunctum Tillius ad Administratorem escivitatem Magriburgi liter m dat: mi, utem, restondent, eue hae in si per aa Li ensem convcntum rem defert. Paneuhemius, Falchobregii corrumpendi satagens, genero se eue acri restonse repeliitur. Munimentum Creutetboisanum, a Magdebur nisibus nuper extructum, Tillio occupatur. Inserense Magdeburgenses sponte excedunt. Cracoae turris, o munitio Bucoviana in Titi potestatem veniunt. Hosti propugnaculum vectigalis frusta consilii: Quod tamen, una cum rubri cornu munitione, es burbiis, -κ a Magdeburgensibus desieritur. Militum Magdeburgi defectus , Ssus causa. . Spationci in urbe distribuuntur s es eruptiones aliquot sunt . M Iura

105쪽

BELLI SVECO GERMAENICI

milii altera ad Administratorem, Civitatem, o Fata bergium bterae: Nec nonsingulorum re stonsa. Tillius Minorum inducias, obstes s cupitas, abnuit; γ Eliatores , Saxonem ais Braudoiburgicum scripto compedat. Obses si urbe erumpunt: Tillius aecessus molitur, est tormentis Urbcm quatit .mmdcburgelsesdcnu)eruptionem tentant. Tiliis tervium iteratae silerae, es miotienti obirii continuatio. In militari senatu vis extrema decernitur: QS facta urbs expugnatur. In signium captoruui interemtorum Nomina. M litum, tu missos crudelitas ; Us Urbis deflagratio. Direptiorni incendium. mortuorumquesensituni civium numeruη. praesagia exitium urbis af/1 gr sq. ciclo Rex cum exercitu Spandoam retri e confert. 'us leni denos burgens eYcidio publica expurgatio ; de ineundo foedere tristiat sciem Gulielmis, Saesoniae Duce , Has 1. Land gravio. idio Alter Re is

Aeri Seianum rediens, Magni Moscoram Ducis 'Luitum audit: Qui , . . inter vado moritur. Hornis Campiauclom uxor circa idem tempus dicmμ- premum obit . cIρ Gryptamatria, obsidio eindia, Perusio in sterat) dccumbente deditur. Praemium excedens, dum pasta conventa non ervat, a R essi opprimitur: Praeter tamcn Regsi voluntatem. ReY urbis mimili, nescontemplatum it. Jupplicationes annuae in Pomeraἡia γ Suecia habitae.

zoJ Regiorum in Marchia, absente Rege, conatus m facitiones: E 'ibus

contriaso morbo, comes Ortemburgicus fato fungitur. Caesariani Corbi sum invadunt: .Regii econtra Gunebergam. aio Nova Restis, notusne modulorum antecedentium augurio, ex ditis: Qua, poni Tangemui dam occupatam, mox desertam, Havelbergam interim in potestatem re- disdiam, ad merbenam eis stra locat. caro I 'untur dehinc atroces Caesaxis ad Lipsiensissederis socios literaei mandata avocatoria: Quibus Ponti ci Electores astipulantur. Caesar minas adversus Protestantes in superiori Germania armis exsequitur: Memininga es Campoduno meditionem fi cientibus, rima in idiis nequicquamprimo tentat , mox, poH Wirtembe censem Ducem subastilla, ad obsequium redeunte, es exinde omnia sevia, P nconta Hugo colla ultro sisbmittentibus . cauo Titius Thuringiam invadcre parat: Electoris Saxoniae Legatos auditi sed niuio studiu: EJOrdiam solicitat , ef Hasiae Lan savium. . Turnus m 4egem rediti posΙires equitum legiosios a Rege oppressos, recta merbetiam movet: niparumtamen adium, sed penuria apud caesa rianosgliscisis, iterum discessitim. Pap-penhemii. d veteris Marculae Commis larios in digressu lite . car Regnna ovectae in Pomeransacumhnismehio exercitidis appellit. Duces Mega-poleos arma palam contra Caesarem expediunt: Praevia tamen protestatioμα Me apolis ab utro latere invaditur. Suerint, urbs ta arx, hos, exto quetur: ROstochium obsidio cingitur. ao Marchis Hamiltonius cum v mis Anglo-Scotorum delia tibus in Pomerania ni menti. Benedisius Ox stirna Baro,Regis Succiae Legatus,re dextre expedita, e Gallia redit. E diveroso Logatio ad Venetos Helvetiosi ei concept e non re1pondet. caro GLlim , Electorem Saxoniae hostiliter aggredi, decernit: Accersito Fursember pio , Frigero contra Hassum ire jussio. u mi nunc demum cum Re

se ad exitum perduxerat surdua : Cujitis casita exastitu recen sentur. Tillius Fuggerus incolas Hasae contra Dominum concire nituntur acdiu cassum aD Hinc tumultuo, cum Saxoniae Electore ortus, altius

106쪽

VOLUMEN PRIMAM

aeteritur: Inserta Caesaris legatione, Electoris rosto ibo; cum luem cipiis, quas restonsi huic rege, st. Secuta deinde Guιι legatio minacior; Electom ad hane declaratio. Tilpus, Furstembergio junctus, in Misnia ntendit: Saxonico milite Tociam se recipiente cas Tilbipo remae ad Eloctorem Saxoniae literae; vim denunciantes: Pon ovus A uiam irrumpit. L m ab eq ob cisa, una cum Pici liburgi arce, deditione capitur. OO ED-ctor Saxoniae Regis Succiae conjunctionem ambit ; ta foedum cum eo icit, ut

risii ad Tissium datis, besii culpam ast removet. sio Regius.ci SaxonLcms exercitiis conveniunt dei acie, nee te, tentania, deliberatio instituitur:

Mox in hos proceditur. Ga Regis ad suos oratio. Θυ et illima, de

praevo iucundo, pariter conpultat , nec, sires, in aciem dispositos, verbis Inin mare, intcrmittit. I Rcx, tra se angusto tramite, aciem in bruit: ut

es Saxoui.e Elafior. Gi Exercitua utrins tormentis seΡlutant. Primu3 conflictim dextri Re torum , ta sinistri hostium cornu : ubi risu in fugam conjecti: Alter conflictim: Quo Saxonici ab hoste pulse. Regii sub dio v

niunt ; , poH acerrimum ac tertium conflictum, victoria p. tur; fugientiumci terga caedunt. Tillius ipse nis me captum. Oo cn, q ulongiuscula aciem praecessit. Clades utri ita acce7ta: Tormenta, Utrophaea Aegiis parta : Tum auguria, quae propius aciei prolusere. September hic

mensis Domui Austriacae in fisus. G Rex, victori ὐιs, Meribu Guin ILlam occupat: Num Elector Samniae Li iam stam recuperat. t alae civitas, es Regiminis Magdeburgensis Consiliarii, ministrive Mem iam Regi obligant. Anhaidini Principes faedus cum eo contrahunt. Rex cum Electore Saxo, tiae de besti prosequendo deliberat. GD uitiud iupranconiam a Regepraemittitur: ubi Noriberga, paulo timidior es percamia, minacibus a Rege litoris acceptis, demum in ejus partes transiit. Relingius ulmamo Argentoratumprojic citur: Trucidato in itinere Caeseris ρω dum Commis serio. csy Re Ei ordiam progrιditur. Legatorum Civia latis obviam factisum petitus ι Regis reoon Om. Gulielmus, Saxonia Dux, a Rege praemissus, Urbem improvise intrat ι claves portarum in potestat rcirigit. o. Rex ipse, Emrdiam ingressium, incitatam ad priamores Civitatis orationem redigit. Duadem ta Erfur enim 'nalgagma. Pontificius cis u fidem Dam Regi obstringit : Protestantium vero, tu protectionem receptus, immunitate donatur. Duces Saxoniae, si pis Guariensis, foedus cum Rege jungunt. Rex Emordiia ni Fraucomam momet. c.io Acia inter haec Leilaei ad Madrum. seriam , me,

deflcundo ad Lipsi amstuccessu, concepta, o falsi rumoribus tauri , lapsi,

an is consternantur. Aldringem Furacrus retrocedunt. Hassim , iis abeuntibus, Riccbam impetu capit. Tilliani itineris tractus poli cladem

Lipsiensem. sJ Inferioris via fellae arx Regiis feliciter occupatur. Κο-m boum venietiti Regi deditur. Sminfurtum, inter alias liberas Imperii civitates, a Rege seripto admonitum, Viisdem fidei se committit. Herbi' is suburbium vi in i itur: urbi certo pacto in Regis potestatem transiit :Arx meria impetu expugnaturi Tisitus serosubsidio venit: Cui Lot-iharingis, arma pro Caesere induent,se junxerat. c. o Coinventus Fran- furti, componendis ister utriusi; Religionis Ordines dissidiis iustiturus, re infecita interci)it. c. 0 hrρlsantes in Franconico .circulo RG

si se associaut ι Culmiacensis Mambio speciatim desedere pacisiitur.

Eo ad Cirtembergensem Ducem componit literas. ) Pontificio rum timor Iuga. Regii ad Herbipolansis Diueosos incolas edictum.

107쪽

BELLI SVECO GERM ANICI

Bambergensu Episcopus, praetextu tractatus cum Re ex imminens malum subterfugit. Tillius, directo in Francontamitinere, o adem repentina Regiorum irruptione patietur : Mox Rot burgum ad Dubarum , es F sh umis dicionem re igit. Rex, Hanoviά nitercept i, Moenum cum exerciatu descendit Hasu/,p uel Mundam ad V sergim occupatam, eo quoque tendit. Rex, v. oenburgum fue Stenhemum in fidem recipiens, cum Fran- furtensibus transigit. Mori HocUά inpotestatem redacta, cum Georgio, Hassia Lan raυio, de Russit emi arrepaciscitur: cui, Pa separariti eosserenti, luculentae condiciones concesse. ρ. Elector Moguntium d Iensioni accingitur: Histanis in Urbem receptis. Regii Rhingoam invadunt soccupant. cro I illius, Onolibacum transiens, ad Noribergam castra

facit: Mox tamen,pulvere tormentario flamma corrupto, inde reccdit. cst Franco furtensium cum Re e eonventio scripto consummatiur. Rex tran. Dum Rheni, Foste nequicquam reniteiste, obtinens, Oppenhemo vi potitur. 'Histant Siculum ad Rhenum deferunt: Lotharingi IVVrmatiam. Rex Mu- ntiam Hespanis extorquet: Eoidem ad Moseliam male mulctat: Et loca montana nonnulla, inter ea Κoni enum; Gubam item, Gudens sum, Palatinam arcem,per Has , a uos, subjugat. His anua Metteravi icedit. Spira Nemetum cum aliis ad Rhenum Urbibus, victoris arma men

ratur: Ubi Regii eum Philinoburgi praesidiariis acri velitatisne, Dd ipsis

tamenIocunda, cosiis. Manhemum ratagemate abiis interceptum. Rex de commerciorum use reducendo mandatum promulgat. cra Hornimo, in Franconia relictus, Mergenthemum, misshemum, Heilbronnam, alia loca ,

mi partim admota, partim ostentata, Regi subjicit. Π) TViua, Horii

armis Mistembergensi agro, que uis hiberna desinsat, absterritu , Milt burgi arcem minis expugnat. cr ) Ad mare batticum Regii, munimento, mod Varnae ostio incumbit, ad deditionem compulse, Rosochium obsidione cingunt i es insidem, mora aliqvi interposita, accipiunt. cro Virmondius, Rostochio excedens, Halaesarium adoritur: Mox uranslebae omnia modum militis jacturam facit. Calbae is Manis diae arces a Regiis occupantur. ro) I ismariae obsesse deditiooem Grammius certis legibiis pacifit r: Quas tamen non omnino servat i paremi sortem subit. Domitis arx ad Dominos suos poHuminiό redit. cr 9 Inferioris Saxoniae ordines uniυersim besios accingunt, o Regiis conjungi paratos ostendunt. Si tam latim autem Archi Praesiui Bremensis , sedere inito, 'irim cum Rege convenerat: Nequicqmam ab his consiliis dehortante Tillio. Sed, beltam dobito citiiu exorsus, ristituitur successu. Georgiu , Luneburgenses Dux, regiae militiae nomen dat. Dux Brunsvicensis ab Hasso suppetia agitat; mox cum Rege foedus percutit: Parte tamen provinciae, ab hostistate, per Nemrralitatri pacta, utrinis exemia. Christianus Lunebiiciensis Dux in foedus

cum Rege descendit. cyD Cum Electore Brande burgio de foedere, se

nulta exitu tractatur. Caesariani utramus Lusetiam ho iliter irrumpunt: Mooubitose recipiunt. Hi nus Orator, Electoris Saxoniae animum tentans , repulsam patitur. Eiectoris mites, impressione in Bohemiam factά, magnam Aquitartem, i mi adeo Metropolim, Pragam, inundat. cry. C ar Frulandio summum armorum imperium iterum defert: Quod is ex parte recipit, sue ad besium summase Opraeparat. Rex Galliae C

frianos Mojenvico exturbat.

108쪽

VOLUMEN PRIMUM. 93

mini borum ubduorum eleno ad isAM ut cuna in- lonis insectarum manus . Sed, bel Fa- euntis millesimi, sex- cis interventu Uito, quae urea E

centesimi , tricesimi ciorem pertineant, provinciar, ab omni primi Anni auspicns onere Geras, eidem re, urum. ad Regem ipsum sty- Ad haec a Rege responsum. Sibi Regi re-lum convertamus, Elector Branden- nihil en demiratius, quam amica eoru- sponitam. burgicus indignitate repulsae, quam , positionu via, non incerto armorum Iu- transitum ad Custrinum hostibus per 'aerio, litem cum C. Lare componi; ME, sequendis postulans, nuper passus fue- incommodis medicinam ineret, is hu-rat, commotum intelligens, simul de mani et in es soni occasio multe-juris, quod in Pomeramam ab Rege riorem praecidi: Modb -Ler,ae o e Caesari jam penissimE extortam, prae- Iarii sem id cori DNI. De conditia- tendebat, & aliarum quoq; suarum di- nibus autem Pacu sermonem Iam ια mcionum, in quas firmum jam pedem il- texere, rem viderisispersuam, era uele idem posuerat, conservatione non immaturam: tauippe horris men em ct parum solicitus , Cancellarium co- intentionem nondum constare; sed op talum ad eundem ableg rat; occa- ram prius dandum , ut ad pacifica mesone Pacis tractatus , cui reliqui Elea dia amplectenda inducatur. Oblatum res pararium ipsum delegerant: porro isberi ad C trinum transitus gra- Operam & interpositionem suam, ad rissimum Isis, ut animi haud mu componendos belli, inter Regem Cae- bolum, is propioru e Iunci tonu, amnsaremve exorti, motus, Pacemq; redu- citiaeve in futurum contrahendae pignus.ceadam offerens, atque a Rege efflagi- Eodem vicissim benevolentiae ininu totam ; animisiisententiam liberae r Eleriurem ferri, neque tra uestu, ni ibo- meret de condicionisus, in qυas Pacem na fide, ita ut ne munimento i fraus cam Caesare coire posse arbitrat rur. flat, usu um: Adeos nec inter tros-De transitu diutem ad Custrinum ab eundum, nee commoraudum Ater, qu eodem Legato propositum. Hem- quam iuidattentaturum. Frius Caurem quidem transitu Repi permisso, L tamen aritim conjunctioni, amicitiae

se haud facile excusabit. a in se fi Eleector aures commodet , selum horcturum videri, ac male lis , qui acias transitus concesse benescium, occasio omnia esus consilia εν actiones hactenus hostis penitus profvana manibus jam in An ra, partem aeceperint, se Us elapsia, tanti haud due re; ut ea opter de Vise cogitandi, pros tacita eum Rege in istis , quae mutua si uiatione exuat colusione, imo aperta eoutra Caesarem Legatus, fide uam regiam obstringe Mytilitate istud interpretandi , angam dum censeas. Mamprimum autens praebitarum: Ade ve rasiones Muρ - Elector amma armu, or viribus vires gnantes esse, quae di adeant nuta. conjungere animum inducat, V in hismen neutiquam obsantibus, ct in prae- quidem desideriis eidem defuturum. sentia, or impo feram, quandocuns Rex Hoc ipso pene momento, quo L mupostularet, seu cum integro exercitu, Electoris Legatus apud Regem Do- regii ad se parte Ousdem, transitum illi cone. - mini sui satagebat, Ioachinu; Mi ista. Electoradere, regi ave arma, non ho itate, sed sus, Tribunus, a Rege ad Electorem scanden- omni potius favoriw ac officiorum gene- missus, Berotini appulit: De armorum VR P stre prosequi paratum. Mori Rex vicis- conjunctione advertas Regis hostes p RPQ Am reciperet. Urbem, aulae electoralis eum illo acturus. Cui fini laudabilem μ' sedem, ae Spandoae, Cusimi, Petraui, Regis scopum, quem bello Intend Drsenae munimenta, me oppugnatu- ret, pluribus deduxit . Eum, nempδ, rum, nec quicqvam ad ersus ea mHi- a tam haud esse: him, ut injuriis, ab rurum ; alendorum quoque praesidio- aduersariis MEZenus il tas , omniam rum, o , quae conservandis munitiais primumultus Oproprias urita r nibus sim, comparandorum , deni e niciens, Consi Vineos deinde, vir mors aulae quoque stentandae media Eo- suos in pri num statum reponeret; nee

ἐfori minime ere turum , porro nec non, datarimium occasione . protestanti-

109쪽

BELLI 'SVE O GERM ANICI

Urdinibus,mi o ct crudeliingopressis, vicissitudines, desecuritate iis i pro prat eo esset, ac ad Imperii fundamenta, speἰtum : Quin ipsam Regis 'ryonam Religiosae, nimirum, iam profanae Pariπ yi lacere semanis co Uus, mort j

j tono sarta recta conservanda, a casu, min:s arcte regin arbutuma. Domus Austriscae dominatum mis se Qua et, actum desertanu. suu excutiendam cooperaretur. Unde Ge- fore : m maxime temporethus, qίibus vitio Corsum iri, in- ad transferendos in alias familias Pris serebat, spressuru his tandem ali Mn- riparuae tantopere prνmtus Caesar, crdo subtra heret cereticem Cerum, tam bonorum consscationes ade re entes; ovam unie primoribuae Imperii columnis, ut a nonnultas pro basi ac fundis mentis, - celiberrima ac principua Germaniae quo coareus a us maxime nitarur, rei fansilia oriundo Principi. incumbere ρο- putari velint. Tandem coniuncitionem rius: Ut, Reipublic lute ad animuη cum Rege, ob pauperiem o Mi erundam . revocata, divinituου submusam,Liberim provincturam suarum condicio; .em n liti jurium, privilegiorum ad Uuscon- ipsa nudim pene effectus, paruo Regirurbatores tuendorum, occasionem avia utilem, Vsivero admotam nocivam exi--ais manibus arriperet. tavo q indem ca- se , vim conscientiae inerres Casarem sis a Regees Zorem certo certius bi δε- plane hos, iciliare 3 adeos aut omni- . here posticeri: Non modo inciones eius um bonorum Iaer ram ct d ex men mia ab hujusmodi oppressionibus ac ex Bo- nuri, aut certe in Ham secum inveherenibus immunes imposterxm fore, sed is terrarum votitiem, ac ext emiam rui' Pomerantam , maximam partem hosti nam. II erro caus conjunt sonicum jam extortam, O tu vacantis successsio- Rege inuincedere,ne assentiri eidem Ele-mis, Electori, esuve haeredibiu, repitu- Arurgossiis: Interim lilerum praeter Ioram iri. O prae . di j.ι; insessa iter, eundo,. re-Plinori, Elector vero in responso, pridie deundo, Regi, quandocunque, necessiita responsu. Nonarum Januarii . ad propositionem xae exigente, id esset popul/turus, cum hanc dato, excusatum ea in re se habe- exercitu conces, um iri. Ce tu tamenii petiit: Tum quod des, qua Caesari legibus . Quas paulo ante, a Golgio

ac Imperio obfringeretur, aperta hos, Regio propositas, expressimus. Vitate Caesarem impetentibus aggregami, i Et sine hac ratione via sensim ster- adversiis Caesaremstare, nequaq-m nebatur, ad arctiorem amicitiam, in- burgenta admitteret tum quod de tanti momenti ter Regem Electoremve brevi ineun- ζψm negotio cum Hectore Saxoniae, non con- dam ; ni SVarrZburgentis Comu *Dδ i iesi . . fraternitatis modo ut vocant Ied inte- huic rei injecisset Obstacula ; Is enim ii si rioris amicitiae necessitudyne insuper jum in Regis fraudem, nunc hoc, nunc i,' ieee piae.

Eu, communicationem prius in siluere, lud machinari,& cum hoste colludere. Eleemii pax arbstraretur. Enimvero aegris com Prout literae, paulo post interceptae, transmit- sensurus ejusmodipo sulatis, quae a re- documento suere : inas Rex Electoriciamur . io Protestantium corpore aut penisus transmisit; addens. Siquidem clam. - Periaent,aat certe ad communem cau- Electore hinc talia patrarenIur i exem-sam coram Caesare communi opera fustia plum eum habere, quo issub lis is no- n ndam ac urgendam, redderent inhabis xiii Mimi sibi caruere duceret : Sm Iem , prout convunctione, am Rex q-- conscio fierent; meliora tamen de m

rat re essectum deducta, neces umforet: Deriareb Regem fore excusatum, sic i Gippe is Caesare indubitanter pro hoste majori in triarundo cautela impo ierumhisbitum se declarasum iri. Reliqzos usus, declarationem, qzam Electora-Hectores, Pegassuos, petrasseepom Merai, tanto magi. in suspenseo teneret.

xem Caesarem instituendo,se praebe t QVOd ad bellum in P O ....ό.

Mediat Oxwm: Sed is huic rei mistis ido- merania & his oris, Videbantur, Post- Atini ummum fieri , si non ampi a medius, v quam Caesariani,Gryphenhagae ul-spicia sta- um re gis partes totus propendens, si arcium,& cum eo COlbergae libe-cus. nomen hostis a Caesarianorum parie λ- randae, ulteriorisve provinciae pcdi- Euat. Nec per hancce unionem cum bus ac jugo amplius premendae spein Aege, ob versatius ac lubricae fortunae pene deseruerant, illic esse alcedonia: Nisi

110쪽

VOLuMEN PRIMUM.

c edito cedere .. Quem Lestaeus, ut commodi situs eausa magni momenti, legionis suae excubiarum' Praefecto, Martialso, custodiendum eommisit. In nova MarchiaCaesariani Lands- Landinem bergam, Variae transitu opportundim 33 emi Urbem, cui haud ita pridem ungulas nil incia injecerant, tenaciter , Duce Cratgiog Tribuno, serpabant: Per emissos subinde Croatas: & levioris armaturae equites circuinjectum agrum frequentibus excDrsibus inquidiantes. Inter alia' Himmemetiim, electoralis prae

Nisi excursiones malaciam aliquantu.lum turbassent, de crebr. e imprimis, quae Cloacis a Regiis struebantur,tendiculae. Vroatae enim bulgis, auro argentove signato refertis,circumcincti, Laga, argenteis fibulis ae nodulis prae- Νta, incluti, phaleris, ephippiis, scio- petulis, acinacibus argento eoruSca

tibus superbi, quin& integris auri ara gentive infecti laminis pectora tecti reperiebantur : Quod gnaviter insi-Hiantium commouo cedebat & lucro.

strenus IAprimis Signifer, e junioris Eo mitis Turnii legione, nomii Utricus 4ectura, direptum,& Electoris ministri' Braunius, audaci facinore, cum quin- hostiliter abducit. Quibus de causis decies selopetariis, id genus, cui non equitum aliquot legiones circii Land funiculo accensb, sed rotula e csalybe circuitincri 6: silici impacta ignis cietur,Viadrum trajicienς. facto in Croatarum hospitium, ubi Tribunus Escio quis, cum ducentis circiter equitibus hiemabat, impetu, vexillarium eorunilam in caenaculo post sornacem globo transverberavit i &, post alios non paucos, qui ad tumultun mecurrerant, trucidatos, cum praeda haud vulgari, interAvae vexillumcoloris albi, nigram

& bicipitem Imperii aquilam praeserens, eminebat, incolumis se recepit.

Id quod dum Regi Bero1ldae ostero,

hic, ut ne militare & strenuuias facinusini do tantum applausu decoraret, isd aliis, praemio allectis, stimulum adde -

ret ad paria laudendum, aureo torque

hominem muneratus, cohorti in supel. sclopetariorum Uusmodi, quos dixi

mus, praefecit. .

L eni- LokemtZae ux, tribus milliari- ira Regiis bus a Seditio, CherMirchiam versiis, expug - ad Randoum sita, hactenus in Cars riavi norum manibus. centum selopetariis

insessa, fuerat Unde dicta Urbs, ®ium Urbis praesistium non parum sentiebant incommodi. Huic amoliendo Le,laeus, Tribunus, impetum . vertit: Q into Iduum lanuarii, noctu, cum quingentis delectis selopeia iis, nee non quatuor machinis Seditio pro- pressus, deditionemq, fieri imperans. Et Nicolaus quidem Gramb*us, Centurio, qui loco praeerat, natione Gallus,arma prunum ostentare, hostilemq; imum : Post octo tamen ictus in ar- ni displosos de at critate hac tantum remittere; ut, sine ulterit, ni mora ad

spinionem descendenti iraeo tibi conbergam per hiberna hinc inde a Rege

distributae: Ad etunderidam excurreretium Caesarianorum licentiani. Nec parum huic rei contulit castellum, quod e monte, prope LandSbergam sto, Urbi imminet, Regiis liciter x- tis expugnatum: Qua 'ccasone militum Caesarianorum non infiniae notae

Dux Tribununi Sackium, sunt, qui fetanto dum audaclitus, intrepidum animi robur ostentando, in pretium ruit, pila plumbea xrajectus, oecubuit.

Securitate regioni hutio in moa Reglidum quadan tenus parta, Rex, affixo dn v publicitus edicto, incolas admonuit. Ac iustis ad aedes fundo e suos rever mandata. uretur, sua quis se, ut antehac, ita--

posterum possideret, suis fru retur, sua eo et, is rei miliari incumberet ; sed militi quoque regis , si quid annonae aut pabubsuperfieret, communicatum iret : osores, ut Patriae hoses habitarum, ignes ac ferro bona eorum Apum

Laturum , MIerminatus. Hoc tacto, complures in dies singulos inventae,

tam Nobilium; quam plebejorum familiae; quae patrios, Caesarianorum injuria antehac desertos' repeterent lares. Nec diu post provinciales novae Marchiae ordines in certa pecuniae de commeatus subsidia, ad sustentan dum Resis exercitum contribuenda, consensare Quae tamen, sequenti tempore, haud insolidum persoluta. Sub haec Baro Charnassaeus,Galliarum Regis Orator, Rederis tractatum, quem anno erat exorsus, resino tu i Estum ac continuatita venerat. Nam tui,

tractatus sane hic. omnibus foederis icticulta utrinq, placitis, jam tum, quando

SEARCH

MENU NAVIGATION