장음표시 사용
151쪽
s im eonstituisset: Periculum facturus , num forte praesentissimus discriaminum, Jamjam ab hoste imminen&Mm, terror, suspensos & fluctuantesdainc inde animos in partes suas impellere valeret. Missis ergo ad Electo-etem, decimo septimo Calendarum Ju.rii, qui contestarentur dolorem, conceptum ex Magde burgi ruina, totque anti lium. animarum, quae cruore illic suo hostium saevitiae litaverant, interitu, & ipsius Administratoris captivitate ; Electori in memoriam revocabat. Fottiisse occurri huic Malo, is Urbem, Aspirarae A Numinis ahxilio, θ' -
tionem frust aturos Misuo. creiderat, armorum bisorum Irogressibus me sent remoram. Percipi re exinde Diaudi culter ; adcentum suum in has o ae ncriterrae hiaud ..deo acceptum: IH ou de recipiendos aliorsum cum Exercisu, o quam conm. odissime videretur, cepisse consilium. Ss indoin quoque arcaem Esectori, datorii memorem, e vestigio
restituturum, eos os o turiaturum m-
GH, ac maledicu cando= is Isti obtrecta toribus mi traditione hujus, aliorumve munimentorum, aliud, quum fersnae
aestatu uisecuritatem quous, Hamfusurraverint. Pergratum autem 'si fore: Si idem Electori oMnia prosper/
imposerim atque ex voto cederent, is absq- Regu auxilio dignitarem suam, populumve a DEO concreditum meri,inc ab interitu conservare daretur. Non mediocriter perturbare Ele-
horis, & qui huic a secretioribus consibis, animos,Regis isti laec proposito. Prospicere namq; eminiis; Rege ad
tempus recedentc, Caesarianos in regionibus his, milite omni nudatis, sine . dubio nidulaturos, illoque, post auctas
novarum copiarum supplemento vires, in hostem redeunte, Marchiam
exitiabilis belli palaestram, & utriusq; factionis praemium , praedamve sor . Hoc ergo subitum Regis propositum
ut remorarentur, tuo interioris admis
sionis Consiliarii, Levinus a Knese be-ke, & Conradus Bertramus Phulius, ad Regem, lecimo sexto Calendarum Junii ablegati. Rex, pupugisse Electoris animum
.hac ratione, sentiens, quam ingressus
erat viam, progredi institit, Comiteque
ortenburgico, una cum Legatis, Re- rolinum remisso, foederis consummationem, & solidam armorum, animo
rumq; conjunctionem strenu8 ursit: Simplex, nullisque cautelis aut condicionibus rectrimim, ad postulata, responsum flagitans. QDd tamen los ge secus, ac rationem subduxerat,& moiversum plane sensum cecidit. Brandelaburgicorum enim intentioni hae extremitat. plane adversari: Hinc consilia eo flectere quomodo apud Tillium, Neutralitatem, seu abellicis oti eribus atq; incommodis immunitatem, regionibus. quae Spreae re Havelae adjacent, Albiq; ac Viadro includuntur, aut certa, ad minimum,amiae & munitionibus electoralibus impetrarent. Nec dissicilem obtentu illam fore, sibi pervaserant: Si de R sis, sponte sua recedentis, volantate Tillius certior redderetur ; Spandoae simul arce in Electoris potestatem reticunte. 'Hinc, exigua mora interposita,decimo quinto Calendarum Junii, Ortenburgico sequentem in formam responsum. Nunquam abhorruisse a faedere cum Rege ineundo Electomentis: die tamen ab altis protestantibus maperu Electoribuι, Principitin, ordinibus sonitus inoesti, aut di ungi. De eo quoque ex ante-acitis sat constare; MElectori haud in mentem venerit,desu mo militiae moderamine Regi movere controeter am : Modo in militem, eis
'constri rit, Oropria munimenta In perium ira relinquatur ; qtibus uiriss ramen in Regis praejudicium minim/ piusurus. Huic re ponto, Regem, utis qziescat, ob aecrare; aut certe tamdiu interquiescat: Donec cum Electore Saxoniae, ad quem protinus se conferre habent .n animo, Cr Ordynum provincia Lum Eximicis, qui br i cobenturi sint, de re omni communicasset. modsi ne tam lam quidem moram Regis ardor ferret, sane ejus Goluntati haud modum praescribere, aut leges: Meret, quod ρre sua opublica arbitrare r. Arcem
Spandoae si idem Rex re tuere i MAmme gra erum suo praesidio iterum m nire, is, ut antehac, ita imposterum cu- odire taratum. De caetero, in Reos tum arbitris: Helgetne cum Exercitu HS orsum Hortere, an hiis in oris ad
versus hostes ulterius Azere pedem Z Si
152쪽
Reae cedat retrorsum i animopropo tum: OLegae axoniae Eoctoris ope δειδε spro virili tueri ue Cydetecessitare exigente,Regiis quoqze implorare auxilium. Interim, ante omnia, aquae os Neutralitati, ab adversa parte impetrandae, operam daturam. Sin Rex Hutius commorari hic locorum malit, commeatu,ctoliis, a Ventrandum Exercitum neces
sariis, pro opibus o virium copia, illi haudqva am defore
Ex hoc responso luculenter partuit: Regem viii quam institerat, recessum nempe minitando,& pericula, ab hoste exinde eminentia, repraesen-xando, quippe quae, aut Saxonis vicini ope, aut interventu po iusNeutralitatis Elector averti posse,opinareturohavd perventurum ad propositi. sui
metam. Omissa ergo &rdem in commodius tempus foederis mentione,ut, electoralibus munimentis certo pacto traditis, securitati suae a tergo consuleret, in praesentia tantummodo laborandum sibi duxit: Praenoscens tempestatem jam tRm,quae Protestantibus, Pontificiis instabat, &modo Rex ad tempus aliquatenus sibi prospiceret, utrumq; Electorem, ad Regis amicitiam & conjunctionem ultro ambiendum, adactura videbatur. Hinc,undecimo Calendarum Iunii, quicqvid hucu cum Eleectore Brandenburgi actu,
in sispenset, donec de Heriuris Saxoniae
Moste edocerentur,relinr reprofessus,
capra nihilomintis Ha iam deorsum
versum movere,pronus hostem, Ee,indicabat: mo minori periculo id feret,
novissimam, Spandore sincis nomine as lecto=i datam si grapham aliqvoussextendipostulans. Arcem scilicet hanc, praesi uo inses lam, retinere, radiu's, falses et: Dum aut Exercutis, pinam cem redaritas in tuto coLocaretur , authosis in eum redactus foret statum, ut
Regiis ab hac parte receptum intercludere minisne motis esset .
Huic Regis desiderio Elector ad tempus, um,responso ab Hectore Saxo-
ni ae accepto, res ad ulteriorem tractatum deveniret, assentiri declaravit uehac tamelege: Ne assensis maec in prioris convotionu regiaeve 19 graphaevergeret prinjudiciu P Rex e roruueda supra memoratis casibus Spandoae arce, denuoscripto
Calendarum Junii, effectum quoq; dedit. Quoad alterum vero dicionis suae propugnaculum, Custrinu, Elcctor in eundem sere modum, quo deinceps
quarto Iduum Junii conventu,mentcm suam explicuit: Contentusq; eo Rexerat, Modo in cautionis instrumento,
ubi de Regis hostibus agitur, tam turorum,quam praesentium fieret mentio. Jam facta,transacta omnia putabatur,nec quicquam hac vice restare, nisi ut Albim versus Rex moVeret,cum ecce dissicultas, ob sensus ambiguitatem suborta, rem ex expedita impeditam
satis reddidit. Ab Electoris enim parte data paulo ante,de Spandose arce Regi relinquenda, declaratio, restringi, ad tempus accepti electoralis Saxonici responsi: Tunc enim omnia in si
tum, quo ante extensionem dictae r giae syngraphae eranr,reditura,conten. di. Qvoci vero Custrinum attineticum Verba, quae cautionis sormulae inseri Rex postularat, Elect'ri Saxoniae aptari possent, Brandenburgicus pari
modo rem omnem, usqt, dum de Electoris Saxoniae sententia ipsi eonstaret, suspen ter . E cliverso a Regis parte verisimialibus argumentis contra disputari. Clausulae, electoralis declarationis e ordio expressis. verbis insertae, invadeclaratio ad tempus responsi, ab Electore Saxonis: accepti, restringi visa
non hanc mentem,prout Branclen bum
gici opinentur; sed id solummodo im ferre, & eo unice collimare: Quod in eum casum principalis de foedere ineundo tractatus qui ut eousq; intem. quiesceret, Rex assensus erat in manum resumendus, & sub incudem veniat revocandus. Alioqui si clausulae ea vis esse statuatur, quae totam declarationem elidaidam hanc ipsam declarationem,cum Electoris Saxoniae re- 'sponsum propediem, & vel hodie, vel cras astuturu sit, penitus nivolam reddi, & nullius momenti i, Nec Regem,aea filum aut fretum,ullaxemis cum E ercitu in ulteriora movere posse pede: Quippe,de retinenda in potestate sua Spandoae arce, ne tantillum quidem temporis securum fore. Perpenderent mouo, qui Electori a consiliis erant, condicione, sub qua Elector iscem in Regis manus iterum consignarat, non
153쪽
an Electoris Saxoniae volutatem, quic- si desectoris dicionibus oneri ac se vid tandem ille rescribereti,sed Regis fuisset. Oeta exsecutus,quodElectoris εp sius arbitrium &judiciumpotius col- malevolicta resaris maxime habuerat latam: Et, nisi Electoris promissio, a in istis ne mora aliorsum deducernum scopo suo, qui erat Regis & Regiorum ubipublicae rei majori foret usui: Neeum
iecuritas,omnino aberrare deberet,in- flata penitusprovincia,Electorem tande diu arcem in Regis manibus relinquen- omnia alediIesuos media destituerent, dam ue quoad aut,ab hine pressus,rece- ct e rem misitu insolentiam, miseram dere consultum putaret,ac,arce a ter- dams terrarum calamitatem, quibusso relicta,in tuto collocissetExercitu, prope aulae sedem, velut sub obtutu suo, aut hostem iri eum redegisset statum, indies obruerentur, ipsis oculis suis aspi rut vires ipsius haud magnopere ei esset cere cogeretur diutius. M Ab onere qzo- extimescendae , nec ad intercluden- quesistentadipstae dii regit,in arceo pandum ab hac parte suis receptum pares. Mens hactenus excubantu quod priori Avertas,quae cautiom,respectuCustri- conventione susceperat Mimeres a- mi praestandae, addi Rex voluerat, sa- σθ ό eo colore: βuod recisus tantoxonem sane, siquidem hostem Ie profi- rem ris spatio hic Ioci eommoraim, d eteri velit, nime excIudi: Non tamen riones fuas,ct cumprimis, quam huic rei in ea Regem fuisse sententia ; Electo- de tuae I,circumjectainbodoae oram, rem Brandenburgicum aegre hoc latu' adsummam redegitiset vastitiem. Tanderum, & isthac de causa, cautionis sor- cautionem,oream di imus, de Custria mulae subscribere detrectaturu .Quip- ni munimento, praesare quidem annuit pe qui & ipsemet ore tenus,dc per De- sed contrastipulatina Rege: Vt, intem legatos suos multoties Regi,interposi- positas Vt delari passu vicissim ca- a fide, obtulerit: Si Elector Saxoniae veret , illi munimenti tradisionem nox, ulterius cunctaretur, ipsi igitur, omni nisi eo modo, iuve, de qui in conmensum, respectu in eum abjecto,cum Rege co- casibus exuentibuι postulatum, is, ces- trahere foedus, eandeq; aleam subire 'i fante discrimine,idiassico, cum omni cau- quin etiam, hostilem sorsan erga Rege D, Electori restitutum iri, electoratum animum induentem,pro capitali & in- νου 'eMarchiae ab omnibus militum ho sensissimo Ecclesiarum protestantium diuis, diribitoriis, contributi sibus -- hoste habere,certum destinatumq;. A- munem fore .lioqui,ubi Saxo aut amicum se praebe- Perstringi hoc scripto aliquantillaat, aut neutri addicat parti, nihil, ejus Rex sibi visus: Praeter haec quoq; indi-
hic interesse,nec ullam causam videri; gnatus, in negotio praesenti reces sinicur ejus intuitu hac in re scrupulus mo- magis cedere,quam progrediBranden-veatur. Ne tamen paucula verba ar- burgicos ; & exinde, quia a communimorum suorum cursum sumaminarent, Protestantium bono promovendo ma- deleri,&tamdiu omitti,annuebatRex; nu penitus retrahere advertebat, sin- quousq; appareret : Quemnam, post gulari Zelo exaestuans, tractatui quis- acceptuma Saxoniae Electore respon- cunq; tandem modo Colophonem im-
sum, principalis tractatus exitum esset ponere decrevit. Itaq; ip sis Junii Nodortiturus λ . nis in responso, quo superius scriptum His rationibus parum,aut nihil pro- elidebatur, exordii loco repetiit cru- fectum: Electore,&Consiliariis eius- dentatum is tyrannidis, Uuae Caesardem in praecepta opinione perstanti- Protestantes λGermania assiserat,me-bus immotis, nec vel transversum un- moriam, quama fideliter istis fiamma guem inde se abduci passis: Donec ta- hoc,obvia quaesipa entem,compescedem, post rem hinc inde ventilatam, re, o Prote rites prismae conricienti tertioNonarumJunii,in calidius paulo rum ac status libertati reddere labora scriptum erumperent. QD I Regem, set; demum subjungens. . Rediret in se arce Spariensi, cessante causa, aprop- Eleector, mente cum rvcolere , idi Ater reddua fuerat, decedere, nec moram is nosmet M iteratis vicibus de Fore Gltra nectere, datae fidei Elector admo- rania obtulerit: απa' tam n ni m-
154쪽
on e sineres omnium Gentium, sibi asserere is retinere potueras. E fCibus speciminibus satu apert/ relucem: Ἀ- Iuriavi Regifusere Electorem , privati commodi inlusu, di Antiae is inicionibus indulgendo, Aneenumve a ritum estu in dubium reCocando. E contrario ιwlens auribus Regis accidere: Azod Varetur hosibus, imo velut adminis orer Ur exsecator hostibum machinationum, mi statum proclametur, quod .m bini male a misi, rati spicionem rapiatur, quod deniquestis inhumaniter Iraeter meritum amandari selie videatur. Vuoniam ergo, Spandoae arcem, liciter adeo O Ane conditione ulu reposcere, Mectori libitum t, non adeo re inare, nec in restituendo facturum Voram : α ovis in promtu habeat causu, quarum praetextu tergiversaripo sit. Interim, de quos emiter pro- testetur, non belli piarie deserendi, aut hoditis ainittendi animo, id eri, quippe
cui nubatenus, nis inquatum ubtractis Me is aliis necessariis adminiculis, ratio belli in ungat, concedere vetat . Sed,
quemadmodum se hucusque singulario stupendo Emini Numinis adjutorio,prvgressus non contemnendos fererit, O quidem oorum intererat, auxilio. πο- ut decuerat, i levatu uti et, longe ub riores aranorum suoru actus perare potuerit, ira imposterum quos , Iut ab his Astituatur, semet non de Iurum, mepri nos positurum animos, aut amma 1, donec hesium condigno exitu terminetur. Dicionum Hectoralium ruinamat e vastitiem, morae o cunctationi, a Vsum Elector Melenus in uerit, merit. acceptam ferri : Hanc etenim
micum caucam, perquam regius Exercitus, vetat no in ecto retentus, otiose has oris, insigni cum pr vinciae incommodo, tamdiu desederit. Militi autem, mnecessarao his moratur, nec de commeatu ct alimentu otis prospectum, nec ad
ea procidendum certos tempori d putatos Commi arios : Inde aea itatum, inae reum e loca dispersum, per tentri Am c morum ae ora, siumentando ac
pabulando, longe iat udi se . Om-xi militari luentiae, o ris suis delictis occarrere, Regis fuisse impossibile:
Plura nihilominus exiguo hoc temporis hario edidisse an vinolentarum poenarum exempla , quam tuu viginti abhinc hinc retro avnis edere habuerit opus. Pro temporepostulare, ut Honor mentem suam breviter, expresse, ine ultas Cerborum ambagibus explicet. Vtrum
regiae ae Protesantium factioni serii
nare, armave isti m armis adversus
Corem er Pontificios jungere 1, an in
horum transire partes, contra Regem
unastare, e set in bo pro ter alii pDe Neutralitate namque impetranda laborari in cassum ; nec Regem aut velis hane Electori, aut posis gratis carietavine, quam suis viribus tueri πρου at, ct ' ob id coPusionem cum rurico degeneratur fit. Ceto etiam con dicionem se fletum territoris electoralis, sine cujus contactu Rex hosem adoriri commode non posset omnino respurre o, ad prius O retias partes luctives urri, Regem quo' ue, ousicuti i memorem, prout amictim decet, erga ipsum effusi subditos cicissim segesarum. J n Cero: Suis quidem Iam mandata dedum, de amciso pandoonsis restituti me; redditis tamen triar, quas Hector eo nomine ab ipso habeat syngraphis. Iuter Gem- rem haud g/avate laturum, od amiciatiὰ ejus nuncium penitus remittens, regiae iugnationis eo ervandae, o brin, usu de causa semel suscepit, pro Loitu
continuandi eum tractet ut hostem
meran Ducatum, o quicquid eae G Horis dicionibus, ant Iam occupaverit,
aut occupaturus imposterum sit jure Ati bi retinendo; de Eo cum Los binae gladiando Cr contendendo; prout ratio Pi lagitaravitatur niis procedendor, a cicuti etiam si usus veneris, ad stitiorum commoda adversae partipraeripienda, vastitiem idiis inferendu 1, ct nihil, quod ad tuendum se ab ingruente' hoste facere possit, intentatum relinquendo. Haec ad populata in tertiam us de diem, septimumscilicet Iduum nit,responsum praesolaturum: Longius autem silent um pro expressa hosticitatu denunciati ne habiturum. Ultimum & decretorium hoc scriptum a Rege Electori, per seniorem Comitem Turcium, ut Legatum regium,&Joachimum Trans elie,Residentem ad aulam, insinuatum : Qui, ut omnis ulteriori tractatui via praeei sa intelligeretur, Electori ac electorali aulae simul valedicere, relictoq; Berolino,in regia castra se conferre nisu. S i Eo ac-
155쪽
Eo accepto Elector Arithemium, iusproprii invitet. Pactum coπ
Saxonicae militiae Campiductorem, qui ternitatis haud pati alienationem mun, tunc temporis Berotini. aderat , cui, mentorum in extraoeos omnimodiam cchabundorum horum consiliorum fau- Eadem Cero in tutuM alerius Lam δε- repi,&potissimum forsan autorem, ponere, ad risuperandum, quae de come vestigio ad Regem misit: Blandica staremitate jam plane amissa , aut cou-' sua suada iram ipsius mitigaturum, servandum, quae amissum iri metussit,
e tandemq, a sententia, quam animo id, Retu sententia, confaternitati fa- conceruat, si pote, dimoturum,. .eso non a resari, adminiculo esse ,
Et hic quidem omnes ingenii sui nec de ultionem aeterre, ItasMEL
nervos eo intendebat: Causis, ae Ε- motu . lectorem Regis postulato assentiri ad ultimum ergo . Arithemius ., rohiberent, in medium adductiq. nudis verbis nil proiici, sed rei ipsi ummatim ut perstrinnamus : Tradi- insistere Regem animadvertens, stato 'tionem isthanc munimentortim m Regis tempore, septimo scilicet Iduum Ju- manus, cum Elecuris digmtati adver- nii, priusquam dies in noctem iret, sura, tum pactis, quae vocamus , con - benignius, & Regis intentioni accom- 'rernitatis, ct Imperii legibus. modatius responi uim ab Electore affo-Sed seustra hic erat Aria hemius, re, pollicebatur. Rege statim contra regerente. Sibi . Nec omnino hac in re iidem procuraefuisse, ut Hector in liberam dici mistarum fefellit. FIector enim praenum suarum admini, atisnem, hoste , stitutum a Rege terminum praeterlabi. Cecto, re tueretur: Hanc veram aut u- haudqvaqvam passus, prioris respontimare electoralem dormiem, retiquam, acerbitatem , qua Regem Oissensuati quae obten Iur, in opinatione con spere senserat, adhibito lenioris interpreta-acet entosis log S. Si iacionum possessio- tionis mento, aliquantisper mitiga- ne Mecur excideret, di vatis nomen tum ibat: De caetero, unctio mi ne fore. Regem bella dirigendi elu- armorum contra Caesarem is Ponti' vum depoposc se ab G Dre; tradui .cios, quam Rex insanter urserat, paxinem munimentorum e publica, re is instantia deprecatus. Hac Ie a re. caritate ua arbitratum, militaribus em siquo Protesantium corpore, quod, α- peditionibus absolute moderari Coluis- dere Liesae contracto, nuper coaluerat,se: Sed haec Electo, ipsiusmet lora, ct indubie a Cul umiri. vin aetiam con provinciis ejus ab hose defendendis. Ευ- Iunctionem isthanc,ob subditorum suoractorem certe Saxoniae Arehemio haud paupertatem ac inopiam, Regi nuPi aut aliter demanda e summum armorum exiguo usi, mulso minus arata, si 'erium, nec Regem induci, ut hunc vero multimo is noxiam exsituram.
aliter id tui, acceptaturum se crederet. Melius itaque de Rege Derare: Uvam versam enim MEorum ab ordinaria ut hac de causa, omni amicis jure rect civili visa rationem: Multa hic oc- stato, in apertam hostiluatem se abi currere, quae celeri repraecipioporteat, pipas urussit o. nec moram rem ad alios deferendi ueri Non satis factum sibi hac rationerant . se dod Imperii Leges, sic arbitratus Rex, ut Pusciens, nec incuπ-sar per e Orines undiversi Agis em dum Arnhemii promι a in metatis satis acte se conformarent , O ad unguem, emendatum responsum codem, 'o Z traditione hac munimentorum Hud rium se hasuarum jum ante solenniter πω esse: taria Ceri Caesar, earum δε- prorsatus erat, Ioco, pro apertactum examus msρου nonposse,is nimirum habere hostilitate reposuit; ct uoi enu promteatur, ad I, ut is subjungens : tu mumibi; die in gnu Potiticis, ad metam, sam di- seu fisi Spanisa cum Exercitu , 'o recto contingere nequeat, flexu et dam sum taviam praemonstra rnt, movere. O ambage contendat; hi, nec Electori Ne wro ultas j ei , stripto a sedatae, vitio vorsum iri, qui moeoram Deo, apex netligatur, eodem die intra : .uniserso orbe, is cordatioribus maxi- mamo octavam matutinam,a cro pan- me qui ri, Germanis , ex cu istum fo- iensi, praesidio m te abducto, decederer si ' Vse irase gerat,prout ratio - p ratum. Minor ergo milite suo id
156쪽
saueiterum maret: Syngraph, tamen omnes O singulas, quas a Re re eo nomine acceperat, restitueret. Id quod, seu fieret,seu intermitteretur, omni obligatione, quae exinde ori uerit, exsolutuo, nec ad securitatem porro praefandamia tenus ob frictum esse Ee: tavinimo omni ulteriori amicitiae hoc so nuncium
Responso hoc insinuato Rex,castris Spandoae sublatis, quinto Iduum Junii, Berotinum recta contendit adventanti Exercitui portas reserari, per tubicinem imperans : Sin detrectarent, caedium, direptionisve, ut malorum ex contraria obstinatione oriturorum, excusatum se fore. Hinc mox in Urbe,apud summos infimos, metus, terror, animorum ii conturbatio ingens : Maxime, quod regius Exercitus acie instructa, in phalanges pro more. distinctus, tormentis, quae Exercitum
magno numero comitabantur, Ore in
Urbem obverso,velut ignem & fulmina jam spirantibus, minitabunduS proxime moenia appareret. Altera Dum res hac ratione in acie no- giscum vaculae constituta videtur , tandem,
H iore electoralis Gynecaei, Regi ex Urbi, ' obviam procedentis, & viduae cum- Qiactu, prinis Palatinae interpositu , denuo adtran actionem deventum: Electore assensum praebente , Ut Rex Urbe
arcemve Spandore em ulterius, quamdiu duraret belum, praesidio suo inses
fas retineret, eo modo iisve legibus, q=bus in priori traditione transactam fuerat. Sarea nihilominus in omnibusρο- seriori hac extensione : Cui minime contravenire, nec arcem, ni exstin-ecto Misso, reposcere vel , Elector repromist. Vice uersa Rex, quae prioribus citis receperat, porroservaturumsoL licebatur: Ita tamen, ut ne posteriori huic exiensioni quicquam derogaretur. inod Custrinum attines, Elector -ctissime,& velut sub iurisiiurandi fide, se obstrinxit. Regio Exercitui, seu Io-io agmine, seu cohortatim is turmatim
veniret, nunquum non transitum praebitum, hostilibus vero copitis nun Tam noudenegatum iri : Tantum abeo, ut mum, mentum ipsum hosti tradere, aut praesidium illius, lub quocunqueetandem colo re, in id admittere Cesiet. α in potius in omnem eventum, dum guttas ut
nissuperesset, tueri Atadab hos paratum. Si quoqze Rex, imminente is ho- se discrimine, militem suum in C0 Lni suburbia is exteriores munisinues
Vocare, ἡ re arbitraretur, bona cum
Hectoris Gratia id licere: Imo , si cubi
extrema forsan necessitas ingrueret, is Regii suburbiis munitioni sis expelD-
remur, in munimentumi um eos Tec
pium , arma Ael Ioralia regiu eo cai conjuncium, summumn in munimento
imperium Regi pro Iempore ab Electoro relictam iri. In has leges is inviolabilem earum observantiam, quodcunque tandem maridaretur in contrarium, aut qUicunque occurreret secsis faciendi praetextus, monimenti Praesectam,ut is exteros.militiae Duces, nec non grega- .rium militem uni rsim , qui aut nunc ibidem servarent, aut se matur, escenti ostenta ouramento conceptis verbuadigi placuit: Dictus autem Praefectrubripio insuper expresse in hunc Hisi
Regi cavere jus s. Ex adverso Rex
reciperentur, me uru bono munimenium defensuros,o in verba HBus juraturos , haud aliter quoque, ac disimus, Iehoc Hectoras concessu usurum, ce sante discrimine, resti turum absque ulu sergiversatione , cum omni causa munimentum. Sub haec de tributo Regi pensitando ex parte conven
tum , & Electori, secundum Li ensis
decreti tenorem, delectus aliquos habenae relicta expressis verbu potestas. Hae tamen condicione; ut ne Regi ablegeret militem, sed desertores adpristina quem esigna remitteret. Tractatione sic ais umbilicum feliciter perducta, vesperi in Electoris viridario, Rege praesente, convivatum : Qui postridie, vixdum rube
scente aurora,circa secundam matuti
nam, Fr en Waldam properabat ; navi illic conscensa, Sedinum porro iturus.
Exercitus aurem regius, Spando-am iter relegens, relicta nuper castra .
revisit : Ratenoae quoq; & vetcris Branderiburgi Urbibus, situ opportunis, ultra dictam Spandoam, praesidio suo insessis. Rei gestae seriem Elector Bran- Elemordenburgicus Saxoniae Electori per Brandei Ariabemium mox exponebat: α--burg cu qui fecerat, non sonu fecisse, demon-ν ςinum
157쪽
de iram- strans . sed, quod regius Exercitus cervi actione com immineret, invitum .is necessitne μ' compulon , . Caussam, cur Rex tanta ipsum instantia presserit, hanc esse :αυod inermem, omnis militis armorumve apparatu de situlum, neesibimet defendendo parem ossenderit , rum,quod Protestantium animi nondum Acere o deliter satis inter se conθι re videam inur. α propter Rex, nisi magna ei cum flectioneo cautela,ulteriusprogredi notaerit. Interim Eoctorem Saxon rogare, propter hanc cum Rege trans- tionem ab ad rueparte durius tractiri, aut abas Bosiluer haberi contingeret, ne utam deserere, sed consitio O re uvare, quinimo, exigente necessitate omnibus viribus laboranti succurrere, eas de re scripto coere vePer. Apud protestantes quo e Imperii Principes
ac ordines,pro autoritate, a inter eos polgeat, daret Veram : Ne commvnsmeausam haberentpro dere Io Messimo orniquve amplexi, cum inter sese armoris conjunctionis nodo coirent, rum cum
Rege Sisciae amicitiae solida δε-
cerent Dndamenta. Isti m quidem a Lipsiens decreto nustatenus disces-jurum sed , fimis eidem et si iis ins flere, ut hae lenas , ita adhuc dum pa
Et pariter Similiter in cesarea aula rem hanc QvQq;Cae' parum aequis animis acceptum iri, haud - - dissiculter prospiciens, datis ad Caesarem literis, transactionem cum Rege,& traditionem Arcis Spandoensis, quantum in ipso, excusatum ibat. Cumq;, sub hoc fere tempus, mandata Camaris avocatoria & inhibitoria contra Lipsiense decretum illi transmitterentur, eadem opera crimen, in quod Caesar Protestantes promiscue raptaverat, ab his amoliebatur , causas reddens: Tum quor Protestantes in universum, tum quae ipsum peculia riser ad foedus ineundum compulla rant. Ubi Cresaris auribus oggestum: manta avaritia privili tommodi au cum
pes in Imperio Roma fuissent grassari; quantam serris intutissent volitudγ-nem, quama proterita, perruptu Legum is Constitutionum Imperabum ceribus, amitam Libertatem pessum δε- dissent, alis Electoribus, Frincipibus, Ordinibus infultassent , quot denique --
ros : In Prototantes tamen incubuisse potissimam mali vim ac molem. Horum
dignitatem nulta male feriatos inus habuisse inpretio b; imos uarium ct verbera se Aeminmodum iis interminatos, nec ob cure prae se tulisse: Aut radici tus exstimam os, aut certe, quod dewomo jisa et Iorali, arus ne ad nomen D- Lia, oecialiter Iactatum fuerit, ita eme-dultandos; ut e sebum, Principum fastigio ac satu, ad humiliorem Comitum
condetonem rae Derentur. Hcc tot
annorum protelo sibi ab externis nationum isse toleran um : Et idem ab ejusmodi homuncionum genere; q uod . tis instituto is dignitatest Ne impar ex-ssse B. Caesa/ em Iane, qωodocuns demise=iu ct caiamitatibu, his apud eum conquestussit, σι licentiam suam testatum interim malia non imminuta, sed magis magi ve adauecta: Ipsis rese empertum s solutum militaris disciplinae' eno, ct in licentiam e usum militem, omnem Tutatu, M. tutu, honesatis, tum reverentiae is obedientiae, Caesari
cujus nomine tantummodo ad convelanda facinora sua ab insit debitae, respeetam penitus pro ec se, o nefariis conculcare pedibus. Caesarem ergo i , ct aliis protestamtibus Meritoribus, Princ
pibus,Grdiniburi vitio minime daturuim.
υod tundem, sin patientiam tam diu
praesitam,increscente indies militum im lentia,iis remediis ad H, orumve d fensionem uti decreverint , quae Natura
ipsis, o Imperii Constitutionss, aliave jura, non modo I stribus, o in ea re ad initate constituti sed privato cui e permittant. Maxime. quia Pontificis,
adsui tutelam, quantumcunque necessis-rium existimarint, militem alere, num interdixerit Excusationem quod attinet, quae conventioni cum
Rege initar, Sci arcis Spandoensis traditioni ab Electore obtendebatur, iis basis & fundamentum praecipuum
erat. Quod ipsius diciones is contermina Fomeraria, ne de aliis loqueretur, ali ammultas e itum peditumve i mones per aliquot annos grandibus adeo
impensis sustentarim ut integrae Urbes ac pagi innumeri, oneri occumbentes , desolationem exinde sui passi:
158쪽
O mgis em in Borassis conscri erat, v am feta horam eum eo conveA.
-- modo aueramve Legionem , ad tus est.
4 aalaeve, o munimentorum seras rit Lem , in oraae ιraducerie ; rvinis omnia ei dia, qui με tenuia, quiantu-d eun e iis in locu servabam, prae dia Dret, in totum pene Iraerepra. Rege et '. o eciae German cum Exercitu gresso, oreo se intra anni vertentu Patium, non Pomerianiam modo a C Aecidit autem ; hunc Legatum, inire imhaud diu post febre ardenti corre temulo pium, quinto Calendarum Augusti, momur ad plures abire. Et sand ardentes, contagios, ac Hornklethales ejusmodi morbi, hoc temPin Campi re, illuc locorum &in vicinia valdὰ ductoris
in rebusrant: Nec extraneis mastis coniux
- - desertam ,sed ut grum quoque pallida mors, ac incolis pepercit. In MMD si Detorarum suum ad Albim usa e pro ter alios quoq; , sorte ducta, Christiis P resim habitum: Ea tantum de eam nae, suae Axelio Oxen stirna, Regni 'h μSvectae Cancellario nata, Gustio autem Hornio, Campiductori, nupta
erat, nomen urna ferali exiit; ut, pri-did Iduum Augusti, fato fungeretur: Cujus quicquid sarcophago claudi
potera , in Succiam revectam, Patriae illatum est munimentis.
δε, ut Magdeburgi exuis eo incu-ber .ur vagiatas. Et hac ratione ipsum, cum xu, omni desensione nudamo , Regis arbitris expositum. Regem etenim, . occasione arrepta, non Caprino um, - , fedaulae quoque suae secunda vice eum Exerci propinquasse, in eo pectu suo cora metarum, is, tormentis ad Cim Fossu, expresse renunciasse: Pro LM habiturum Heriurem, ni armis amma jungeret, is promissione, de obero
transit ad Coreinum concedendo, m-1erposita, Spandoae arcem, tanquam δε
curitatis piinus, m manus traderet .
, Sta de conjun Do a resus Caesarem. con tanter renui se ue in caereris tempori erviendum, se praesenti necessitati, vel ingratiis, morem ius e gerendum : Eo quod, regiaepotent se opponere, defensio provinciarum Ioram ct ejus ner vis ereptis, impos sibiae Egi accinnit. Cin i, Non admisit excusationem Caeri cre sar, nec minus, ut antea, ita denuo Lipsiense decretum, apparatusq; bel- . licos inde secutos, iteratis ad Electorem literis damnavit; eundem adhortatus. Monitoriu se avocatori s mamdatis sos debitum praestaret obsequium, adversus Sceriae Regem cum sus eo o- riaret vires, is eo cogitationes dirigeret: ta , Spanisa recepta, transitus 'or ad Cuserinum Regi intereluderetur.
i q. pomeram a sub hoc tetab crypta,
pus nondum omnino ab hoste repurg ta erat: Q yd Tribunus Peruitu, vh Grrphi Waldiae , in citerioris Pome 's raniae meditu lio,& ita velut sinii provinciae, ultimus Caesarianorum Pra sectorum restitaret adhuc & dominaretur. Quo igitur ille etiam nidonoc extrurbatus, provinciam ab omni
belli injuria immunem redderet, Rex Sueciae , Achatio Tottio , generali militiae, his oris rellistae, Praefecto, de Gryphis alitia in potestatem redi. genua, mandatum dederat. Quod mira & insperata felicitate sequentem in modum configit.
Tertio Iduum Junii, inter se utritam ec septimam matutinam, equites insperat4
nonnulli, ex illis, quos dictus Tottius occumba exploratum praemiserat , ad Sten-beckensem portam palantes, ad arma obsessos concivere. Signo mox in Urbe, ut equos quisq; ascende ret, tuba dato, turmae nonnullae por-
x .s . a lii Rex, Sedinum navi appulsus,&cir. &Crucifero, nescio quo, sed vitur risu i scptimam πιλ urinam eqWo Urb m ViX exierant, cum, tres regii eavita Mo- tus globos in conspectiam venisso scorum Ducis Legato Fecior Andreowit Z homini nomen qui Calendi; Iunii eodem insigni comitatu venerat, magna solennitate ad ipsum devicto, audientiam dedit, dc per uit
praecursores Perusio denunciarent , admonentes: Caveret sibi, nec, hostibus , ut videbatur, numero prae. Valentibus , nimis loum a munitionum suarum tutela recedere .
159쪽
Ipse vero, fatis hominem alioqui satis Centurionis, Urbe exeuntes, a stegris providum urgentibus , parvi id pen- LoitZium deductit Unde Rostochium
dens, cum Crucifero nihilo seci iis,qua Porro, secundum pactorum tenorem , coeperat, ire pergit: Donec, spatium are debuerant. - . non modicum emensus, ab Urbe pe- . Mutato autem itinere , Havel- ne abriperetur. Hic vero alii nonnul- bergam Versus pergentibus, Hallius excedens, ii Regii, ex insidiis surgentes, reditum Tribunus in Pr nicensi Marchiae tra-dum pa ad Urbem mox intercludere : ino Etu superveniens, equitatum quidem, d/ ς00 viso, a Croatis, qui comitabantur,tro nonnullis trucidatis, aliis captis, dis- 'φpida rii. eoru mq; pars, in fugam effusi , persit, peditatum , ad mille quingen- fluentum ad Rosen datam nando tra- pos, arma deponere jussit: Quorum ρ utiliui . mittere,pars a Regiis deprehendi & plerique postmodum haud cunctanter Waedi. Perusium quoq; cum Crucifero in regia stipendia transiere. Inter hos socio regius eques insequi,& eqvorum tumultus Drachstedius Centurio, qui, pernicitate assequi. Quorum hic,glo- Post Perusium neci datum, Gryphis, bo trajectus, illico humum mordere; Waldia: pauculis diebus praefuerat, APerusium ver arte magica, ut serunt, harum cohortium velut caput erat, duratum, prior ictus non penetrari: ipsemet interemtus concidit. Alter tamen, medicatus for sua & sup- in quam autem Cum Caesaria- Pistiet pari arti ficio instructus, adeo essic nis, utpote pactionis leges transilien- tame Recem se praebere, ut de tertio cura fu- tibus, adeo perperam actum, dici ne, gis volun pervacua fuerit. Queat, Rex nihilominus, quod nego-x xςm
Post horam circiter, quam hoc pa- ilium hoc periculosae videretur conse-tratum, Tottius, cum Exercitu secu- quentiae, & metus esset, ne apud ci rus , tormentis dispositis, in Urbem Mumstantiarum rudes , maculam ali- misit, qui deditioni sterneret viam. quam nomini suo inureret, vehemen-Prae sidiariis autem , utut Praefectus ter indignatus, Tottio mandata dedam occubuisset, honorem suum & lo- dita De Schmidio, ae itum Magi bo, cum concreditum tueri se paratos, re- inum ala stia Caesarianos in tutum d du- . nunciantibus, humi egerendae , es ac- rejusso, is i omet violentiae iis is tacessuum Urbi admovendorum factum sncu bio, nec non reliquis inferioribus, initium, tormentisque Urbs salutat . tuis alae praefectis, macibus, in vincula
Idibus Junii Caesariani eruptionem consciendisse ita ovis, aut, sisteri non
fecere numerosa militum manu, or- posset, mortuis tu regia ca fra transmittoq; inter hos & Regios acri certami- sevris. Qui etiam, nisi instans infortane, non pauci utrinq; desiderati: Et tunium odorari, latibulum quaesiis- sand regio pediti, cui ac in statione sent , si quid hic sorte suberat culpae,
i . numero praestabat hostis, male res ces- capite procul dubio luituri erant . sisset, ni equitatus, in subsidium suis Caesariani vero Ductores,&, qui spon- . . . accurrens, ferocientis repressisset im- te sua regiis signis nondum succesω. .Pctum. rat, residuus miles, liberi, absq; ullo Gryphis. Fuit autem hic validus Midem, lytro, dimissi, p rae stita tamen prius a dia sed postremus, velut moribundorum, scripto cautione: Coram Rege, u Regiis do conatus. Nam postridie secunda vi- comperanse iudice, peramιros reos, ace misso, qui, quid animi ipsis foret, Wibus se injuria laesos sMenderent; in- percontaretur, ad deditionem se o, terim omni ambiguo sermone, qui in retulθre: De qua illico solitis condicio- gii ercitus ignominiam svo o modonibus transactum. Ita Caesariani, pe- .etorq eri posset, temperaturos. . dites, equites, interq; hos, de quibus Rex Sueciae expeditionem hanc Gr nominatim cautum , Croatae, decinio non adeo confectu facilem existi phis Mai sexto Calendarum Iulii, intra quartam mans , ipsemet obsidio interesse,
& quintam matutinam, impedimen- militum alacritati praesentia sua cal- es is explicatis, ac- car addere constituerat, jamq; niti r in iis, armisque salvis, signis lcen sis fomitibus, pilis in os inditis,tu- nere erat , cum de deditione nuncius bis clangentibus & perstrepentibus inter viam occurrit:. ino tamen non
umpanis, ductu Henrici Drachstedii, obstante, cum loci perlustrandi, tum
160쪽
a emini ibidem in ordinem redigen- sarianorum equitum , Werbenae lio' darum, porro ire nerrexit. Gryphis- smirantes, subito oppressum ibat . Ualdiamq; in eo statu, &tot coneln- Caesi primo impetu qVamplurimi :nis , ac reciproca tutela se respicien- Reliqui,cum ipsorum suba ribuno, &ribus, anunimentis circumdatam re- supremo excubiarum Praesecto capti- perit , ut Perusio totidem tribuerit i- vi abducti. Hiam : Prae omnibus aliis caesareis Qua in tactione 'Baudinuq , Ω eqvi v xraefectis, quod tui muneris suerat , Comes Ortenburgicus, aestu stiui in- ac in parte fecisse, nec in umVersa flammati, dum frigida Albis proe pro- m' hq
Pomerama , qVavi CVcariani M' pere se proinuit, ac praecipiti potu um obtinuerant ullas, aut mclitis ingurgitant in lethalem uterq; Gor- 9' H
exstructas, aut aptius cohaerentes oc' bum incidit: Comite orteriburgico, fissistitue currisse munitiones. annotini quoqi non longo post intervallo, Bercilini friumenti tan a copia nventat ut Prx tato fungente. Cujus, consilio dc mosdio sustentando ad q'atuor adhuc nu promti,juvenis praematurae morti
menses sufficere potuerit: Nec belli Ree ob se ia, vae jamdum prae-
necessaria desuerant; repertis, inter stiterat,&imposterum, iii. tata diuturalia, ducentis pulveris nitrati vascu- niorem vitae usuram fuissent larita
i ' praestare potuerat, vehementer in-
DEI providentiata: medio fuisset sub- luit. Bauditius autem, quanqVim obsidium hoc magno adhuc ipi ius quoq; vita in ancipiti haberelatus upplica- temporis, militum, ac aeris impendio dubio procul stetisset i. Per Gryphi aldiae expugnatio-
Pomerania, Caesarianorum jugo r I o
x Mnitus liberata, in gaudium & jubdi 0ςςVP bδnt; Inde Burgum,ic effudit. Jamque tedipus annuum ilia QPPλμWistabat, quo Rex illic primo appulerat: Ut ergo victoriarum, quae eidem interea obliserant, & felicitatis quoq;
suae, inde 1ecutae , autorem Deutata -agnoscerent Pomerant, supplicatio nes per universam Provinciam decre
tur , Medicorum industria pristinae vale iudini restituebatur.
tergae occupabant: Inde Burgum,
,ppidum haud procul Magde burgo
ritrem situm, ex improviso aggressi, criari num militum Ductorem, illic commorantem, dum convivatur, genioq; indulget, & nihil minus, quam ingratos ejusmodi & haud invitatos hospites
tae, εοῦ insigni animorum devotione , y-xoribu , capi um abducebant. habitae. Econtra Caesarianiὰ Silesia,Tri- Caesariam Idem Holmiae Suecorum, &qvo- buni Golgii ductu , Cotbusii Urbem Cotbusiu. usq; Regni fines se extendunt, factiis diripuere : In qua regius Tribunus, inv/d metatum: Quae inter solennia, signa, Nicolaus Boch, cum Legione novi- Caesarianis, durante in Germania belia ter conscripta , necdum lustrata, &Jo, erepta, Velut trophaea, publicitus eX parte inermi , hospitabatur. Litacet enim Bockius, . locum fatis com- fulserunt.
modum , &, modo arma ac reliqua
bellli necessaria subministrarentur , sustinendis subitaneis hostium insul-
te orsini, & in Pomerania moram trahit, sustinencs ni4 Exercitus ad Spandoam relictus non tibus parem, nec, nisi justo obsidio thoen Omnino seriabatur. Nam utut , quod nis Ordine servato, expugnabilenti ei summam attinet, absente Rege, jndicaret; apropter Campiductor et is inpra castrorum limites se contineret, Hornius, ad ipsius relationem & inalevibus tamen excursionibus hosti tib stantiam, scha imburgo, tum arma, sultare non destitit. tum pulVerem nitratum , & similia Inter alia, equestris militiae Le- submiserat: Praeverterat tamen haec gatus, Baudistis, Comite Ortenbu a subsidia Gotaius ue intempesta, quae vico, & Halho Tribuno in societatem tertium Calenda um Julii sequebatur, iacti assumtis, Albim, ob intensos so- nocte Urbem, portis vi effractis, introlis. ardores tenui hac tempestate flu- rumpens. Militum novitiorii nonnula tem alveo, trajiciens, ducentos cae- li,qVOtqVOt ObViam fierent, trucidati: